Τουλάχιστον 20 χρόνια οπισθοδρομεί η υγεία των Ελλήνων, με απρόβλεπτες συνέπειες για το μέλλον.

Συντάκτης: Aλέξανδρος Γιατζίδης, Μ.D., medlabnews.gr

Το τελευταίο διάστημα βιώνουμε ένα ανελέητο σφυροκόπημα σε όλους τους τομείς της υγείας. Περικοπές στο φάρμακο, στις ιατρικές πράξεις, στις εξετάσεις, στις αμοιβές, στις επιδοτήσεις, στα κοινωφελή ιδρύματα, στους φορείς, στα νοσοκομεία. στις προμήθειες. Δεν υπάρχει τομέας που να έχει μείνει αλώβητος.

Βλέπετε είναι εύκολο. Έχουμε ένα χώρο που απορροφά πολλά κονδύλια. Έχουμε το μαχαίρι και την πίτα οπότε πολύ εύκολα αποφασίζονται οι περικοπές. Έτσι το υπουργείο πετυχαίνει τους στόχους του και μπορεί να διατυμπανίζει ότι είναι από τα πολύ αποτελεσματικά υπουργεία που συμβάλουν στο μάζεμα των οικονομικών του κράτους.

Πόσο όμως είναι αυτό πραγματικό; Mήπως όλη αυτή η κατάσταση μπορεί φαινομενικά πρόσκαιρα να δείχνει ότι γίνονται περικοπές αλλά μήπως τελικά θα οδηγήσει σε έκρηξη δαπανών αργότερα; Mήπως βλέποντας κοντόφθαλμα και όχι με δυνατότητα ανάλυσης του αύριο πετυχαίνουμε τους στόχους των περικοπών που μας επιβάλει η τρόικα αδιαφορώντας πόσο υποφέρει ο Έλληνας ασθενής ή τι θα συμβεί αύριο στην υγεία των Ελλήνων.

Μήπως τελικά το υπουργείο κάνοντας όπως τον γάιδαρο του Χότζα, στο τέλος θα τα έχει περικόψει όλα αλλά δεν θα υπάρχει Έλληνας ασθενής και Έλληνας γιατρός;

Για να δούμε τι ακριβώς συμβαίνει σήμερα και τι συνέβαινε πριν από 20 χρόνια.

Το 1991 το υπουργείο δημοσίευσε σε ΦΕΚ τον τιμοκατάλογο των ιατρικών πράξεων. Τον ίδιο κατάλογο ιατρικών πράξεων, με τις ίδιες τιμές, που υπάρχει και σήμερα. Απίστευτο; Oσο και αδιανόητο. Οι ίδιες τιμές 20 χρόνια. Χωρίς μεταβολή. Απεναντίας συζητείται και μείωση τιμών. Πριν 20 χρόνια ο ασθενής πήγαινε σε όποιον γιατρό ήθελε, του έγραφε τις εξετάσεις που έκρινε απαραίτητες και του έγραφε στο τέλος τα φάρμακα που θεωρούσε ότι θα ανταποκριθούν καλύτερα. Ο ασθενής αν χρειαζόταν έγκριση πήγαινε απλά και του τα ενέκρινε ο ελεγκτής του ταμείου του χωρίς να φαντάζεται καν την περικοπή εξετάσεων και φαρμάκων.

Το κράτος έχοντας χαμηλές τις αμοιβές των ιατρών, έχοντας την επίσκεψη στα 6 ευρώ και έχοντας τις ίδιες τιμές στις ιατρικές πράξεις από1991 έκλεινε τα μάτια σε διάφορα θέματα όπως φακελάκια, υπερσυνταγογράφηση και επενέβαινε μόνο σε κραυγαλέες περιπτώσεις. Έχοντας αφήσει όλη αυτήν την κατάσταση για χρόνια έρχεται τώρα να βάλει τάξη.

Βάζει όμως τάξη; H απάντηση είναι όχι. Αν το θέμα είναι οι ιατρικές πράξεις τότε πρώτα θα έπρεπε να ανεβάσει τις τιμές στα επίπεδα τουλάχιστον άλλων Ευρωπαϊκών κρατών και βέβαια να αυξήσει τις αμοιβές των ιατρών όλων των βαθμίδων. Πριν δύο χρόνια τόλμησε και τα 6ευρω επίσκεψης τα έκανε 20!!! Όμως άφησε τομείς διαρροής κονδυλίων κατασπατάλησης χρήματος χωρίς ουσιαστικά να το ελέγξει. Απεναντίας μάλιστα νέα προϊόντα υγείας έφτασαν να κοστολογούνται με τεράστια οφέλη κάποιων κυρίως υλικών και συσκευών. Είναι χαρακτηριστικό τις τιμές που πέτυχαν ορισμένοι επιτήδειοι για προϊόντα παρεντερικής διατροφής για καρκινοπαθείς με τιμές 1000 και 2000% πάνω του κόστους. Τέτοια παραδείγματα πολλά. Αφήστε το ράβε ξήλωνε. Πόσες φορές ξεκίνησαν να μηχανογραφούνται υπηρεσίες και στο τέλος ώσπου να ολοκληρωθεί η μηχανογράφηση τα συστήματα βρίσκονταν παρωχημένα και έπρεπε να ξαναπροκηρυχτούν νέοι διαγωνισμοί με νέα κονδύλια από την αρχή. Από την δεκαετία του 1980 ξεκίνησαν να μηχανογραφούνται μεγάλα νοσοκομεία με τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα και η κατάληξη ήταν να μένουν υπολογιστικά συστήματα στα υπόγεια των νοσοκομείων και στο τέλος να ρημάζονται από την υγρασία και τους επιτήδειους. Ακόμα και σήμερα βλέπουμε να έχει άλλο μηχανογραφικό σύστημα το ΙΚΑ, άλλο ο ΟΠΑΔ, άλλο το ΟΑΕΕ. Το ΙΚΑ μόλις προ τριμήνου άλλαξε το σύστημα όπου οι ιατροί περνούσαν τις εξετάσεις μέσω διαδικτύου (μέχρι τότε γινόταν με δισκέτες) και σήμερα καταργήθηκε, αφού θα μετατρέπεται σε ΕΟΠΥΥ. Πεταμένα κονδύλια.

Ολα αυτά τα χρόνια, παρά τα διάφορα προβλήματα, αφήνοντας την κατάσταση να διαιωνίζεται έφτασε η υγεία των Ελλήνων να βελτιώνεται. Εκεί συνέβαλαν και οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες με τα προγράμματα των ετήσιων προληπτικών εξετάσεων. Έτσι περιορίστηκε κατά πολύ ο αριθμός των Ελλήνων που έφευγαν στο εξωτερικό για να λύσουν προβλήματα υγείας. Η δυνατότητα εξοπλισμού με τελευταία μηχανήματα των νοσοκομείων δημόσιων και ιδιωτικών αλλά και των ιδιωτικών διαγνωστικών κέντρων έδωσε τη δυνατότητα σημαντικής αναβάθμισης της υγείας της χώρας μας. Και φυσικά η οικονομία που έγινε από την περιορισμό της εξαγωγής ασθενών, αλλά και από την δυνατότητα εφαρμογής προληπτικών προγραμμάτων, ήταν πολύ σημαντική. 

Όμως τα τελευταία πέντε χρόνια η υγεία υφίσταται μια τεράστια οπισθοδρόμηση. Τα κρατικά ασφαλιστικά ταμεία από την εποχή που άρχισαν να συγχωνεύονται και με το πρόσχημα της ενοποίησης έφτασαν να καθυστερούν τις υποχρεώσεις τους προς γιατρούς, φαρμακοποιούς, προμηθευτές σε χρονικά διαστήματα που δεν μπορούσε να φανταστεί κανείς. Το ΙΚΑ μόνο χρωστά ακόμα σε γιατρούς αμοιβές από το 2008. Το αποτέλεσμα είναι ιδιώτες ιατροί να βρίσκονται δανειζόμενοι από τις τράπεζες για να «δανείσουν» έμμεσα τα κρατικά ταμεία που δεν πληρώνουν. Όμως λόγω της κρίσης οι τράπεζες έκλεισαν την δυνατότητα δανεισμού. Έτσι είχε ως αποτέλεσμα μονάδες υγείας που είχαν ήδη μεγάλα ανοίγματα να οδηγούνται στην πτώχευση. Χαρακτηριστικό είναι μεγάλες μονάδες υγείας να υπάγονται στο άρθρο 99 του πτωχευτικού κώδικα και δυστυχώς αλλά είναι γεγονός να βρίσκονται γιατροί να έχουν δώσει ακάλυπτες επιταγές σε προμηθευτές τους. Από την άλλη μεγάλες εταιρείες προμηθευτικές αναλωσίμων και ιατρικών μηχανημάτων να οδηγούνται σε πτώχευση ή στην καλύτερη των περιπτώσεων να αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στην οικονομική κρίση με αποτέλεσμα να ζητούν προπληρωμή ή άμεση καταβολή του κόστους των υλικών τους. Φυσικά εφόσον οι γιατροί και φαρμακοποιοί δε έχουν πληρωθεί για μήνες ή χρόνια δεν είναι δυνατόν να μπορούν να αντεπεξέλθουν σε αυτήν την πίεση. Όμως ούτε τα κρατικά νοσοκομεία μπορούν. Είναι χαρακτηριστικό νοσοκομεία να βρίσκονται με κλειστά τμήματα αφού οι προμηθευτές δεν προσέρχονται να επισκευάσουν  τα χαλασμένα μηχανήματα.

Όπως είναι φυσικό σε ένα τόσο ρευστό περιβάλλον δεν είναι δυνατόν να κάνει κανείς επενδύσεις και να αγοράσει τον τελευταίο τύπου εξοπλισμό ή να υιοθετήσει τις νεότερες μεθόδους που έχουν αναπτυχθεί.

Η κατάσταση αυτή φτάνει στο απροχώρητο σήμερα. Ασθενείς, φαρμακοποιοί, ιατροί βρίσκονται να πλέουν σε αχαρτογράφητα νερά. Δεν ξέρουν σε ποιον ιατρό να πάνε να τους δει, οι ιατροί δεν γνωρίζουν αν μπορούν και πώς να συνταγογραφήσουν, δεν έχουν την δυνατότητα να κάνουν εξετάσεις σε ασθενείς τους μια και δεν έχει ξεκαθαριστεί  πώς θα γίνει κάτι τέτοιο και φυσικά δεν έχει ξεκαθαριστεί αν και ποιός θα πληρωθεί. Έχοντας υποφέρει για μια πενταετία ήδη, όπως είναι κατανοητό δεν θα είναι δυνατόν να αντεπεξέλθουν πολλές μονάδες υγείας, του ιδιωτικού τομέα. Αυτοί που βρίσκουν λύση είναι μόνο οι έχοντες που μπορούν να πληρώσουν. Οι ασθενείς πιεσμένοι από την φοροεισπρακτική λαίλαπα δεν πάνε στον ιατρό αποφεύγοντας να δουν το τυχόν πρόβλημα υγείας τους με αποτέλεσμα να πηγαίνουν μόνο όταν το πράγμα πάει στο απροχώρητο και φυσικά όταν η κατάσταση έχει γίνει αρκετά σοβαρή.

Τέλος η εξαθλίωση του χώρου ολοκληρώνεται με ιδρύματα και ερευνητικούς φορείς να οδηγούνται στο κλείσιμο αφού επιχορηγήσεις είτε από το κράτος περικόπτονται ή ο κόσμος αδυνατεί να βοηθήσει. Χαρακτηριστικό είναι το πρόβλημα της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας που δεν συγκεντρώνει πια τα απαραίτητα κονδύλια από τον Αντικαρκινικό έρανο ή παρακαλεί την χορηγία για απαραίτητο εξοπλισμό και δεν μπορεί να βρει ανταπόκριση.

Μετά την ασφυκτική αυτή πίεση είναι ζήτημα αν θα μπορέσει να μείνει τίποτα αλώβητο, στο χώρο της υγείας. Το σίγουρο είναι ότι μεγάλοι όμιλοι πολυεθνικών περιμένουν να αλώσουν τον χώρο, εισβάλλοντας κυριολεκτικά και παίρνοντας τα όλα, κοψοχρονιά. Γιατροί και φαρμακοποιοί θα υπαλληλοποιηθούν και οι ασθενείς θα πληρώνουν κατά το δοκούν. 
Οι όποιοι πειραματισμοί στον χώρο της παιδείας και της υγείας δεν έχουν συνέπειες μόνο για το σήμερα αλλά δυστυχώς θα έχουν συνέπειες για τις επόμενες γενεές.