MEDLABNEWS.GR / IATRIKA NEA: Διατροφική αξία

Responsive Ad Slot

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Διατροφική αξία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Διατροφική αξία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Σουσάμι, Ταχίνι, Χαλβάς. Οι ευεργετικές δράσεις τους στον οργανισμό.


της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

ΣΟΥΣΑΜΙ

Το σουσάμι είναι ιδιαίτερα θρεπτικό και ωφέλιμο, γιατί περιέχει λιπαρές ουσίες σε μεγάλη αναλογία (30-40%). Τις εξάγουν εξασκώντας ισχυρή πίεση πάνω στους σπόρους. Το σουσαμέλαιο που βγαίνει με την ψυχρή αυτή μέθοδο είναι εξαιρετικά θρεπτικό και ωφέλιμο. 

Η σύστασή του ανά 100γρ περιλαμβάνει: 18.6 γρ. πρωτεΐνη, 52.5 gr λίπος, 21.6 γρ. υδατάνθρακες, 3 γρ. φυτικών ινών, 1200 mg ασβεστίου540 mg φωσφόρο, 10 mg σιδήρου, 563 θερμίδες. Επιπρόσθετα είναι πλούσιο σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, βιταμίνη Ε, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, όπως επίσης και σε ορισμένες ουσίες με σημαντικές αντιοξειδωτικές ιδιότητες.

Οι σπόροι του σουσαμιού αποτελούσαν τροφή για τους αρχαίους Έλληνες καθώς επίσης και για άλλους λαούς της Μεσογείου. Το σουσάμι είναι τρόφιμο με υψηλής βιολογικής αξίας φυτική πρωτεΐνη. Είναι πλούσιο σε αμινοξέα όπως η μεθειονίνη, η τρυπτοφάνη, η λευκίνη και η αργινίνη, ενώ είναι σχετικά φτωχή η περιεκτικότητά του σε λυσίνη. 

Η υψηλή θρεπτική αξία του σουσαμιού οφείλεται και στα λιπαρά οξέα που περιέχει. Από αυτά το 45% είναι μονοακόρεστα, το 40% πολυακόρεστα και μόλις το 15% κορεσμένα. Παρατηρούμε λοιπόν ότι τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα των οποίων η λήψη μέσω της διατροφής κρίνεται αναγκαία εξαιτίας της αδυναμίας του ανθρώπινου οργανισμού να τα συνθέσει, καλύπτουν το μεγαλύτερο ποσοστό.

Οι ευεργετικές δράσεις του σουσαμιού στον ανθρώπινο οργανισμό περιγράφονται παρακάτω:

ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΗ-ΑΝΤΙΘΡΟΜΒΩΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ:

Το συστατικό σησαμίνη το οποίο περιέχεται στο σουσάμι αναστέλλει τόσο την αύξηση της πίεσης όσο και τη δημιουργία εγκεφαλικών θρόμβων. Κατ’ επέκταση προλαμβάνεται ο κίνδυνος των εγκεφαλικών επεισοδίων ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι η παραπάνω δράση της σησαμίνης ενισχύεται παρουσία της βιταμίνης Ε.

ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ:

Η καρκινογένεση έχει συνδεθεί με τη δράση των ελευθέρων ριζών. Οι ελεύθερες ρίζες αποτελούν τους κυριότερους παράγοντες οξείδωσης, ενώ έχουν συνδεθεί και με ποικίλες βλαβερές επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, με σημαντικότερη όλων την καταστροφή του γενετικού υλικού και κατ’ επέκταση την εμφάνιση καρκίνου. Η βλαβερή αυτή δράση των ελευθέρων ριζών αναστέλλεται σε μεγάλο βαθμό από τη σησαμόλη, ένα ακόμα σημαντικό συστατικό του σουσαμιού. Το γεγονός αυτό ενισχύει την άποψη των ερευνητών σχετικά με την αντικαρκινική δράση του σουσαμιού.

ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ:

Η κατανάλωση σουσαμιού έχει συσχετιστεί όχι μόνο με την προστασία του οργανισμού από τη βλαβερή δράση των ελευθέρων ριζών αλλά και με την προστασία από τη δημιουργία αθηρωματικών πλακών στα αγγεία, η δημιουργία των οποίων έχει ως κύριο αιτιολογικό παράγοντα την οξείδωση των λιποπρωτεϊνών (κυρίως της LDL).Η κατανάλωση του σουσαμιού αποτελεί ασπίδα προστασίας των αγγείων, αφού έχει συσχετιστεί με μειωμένη ευαισθησία των λιποπρωτεϊνών του αίματος στην οξείδωση μέσω της δράσης της σησαμινόλης.

Επιστημονικώς αποδεδειγμένα το σουσάμι βοηθά στην πρόληψη της υπερχοληστερολαιμίας, στη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, στην πρόληψη του καταρράκτη και στην αντιμετώπιση του διαβήτη

Επιπρόσθετα το ιχνοστοιχείο σελήνιο που περιέχεται σε σημαντικά ποσά στο σουσάμι, έχει τα τελευταία χρόνια συσχετιστεί με σημαντική αντιοξειδωτική δράση στον οργανισμό, καθώς αποτελεί συστατικό ενός σημαντικού αντιοξειδωτικού συστήματος- της οξειδάσης της γλουταθειόνης- το οποίο αποτελεί ένα από τα κυριότερα αμυντικά συστήματα του οργανισμού έναντι της δράσης των ελευθέρων ριζών.

Απ’ την άλλη η κατανάλωση του σουσαμιού από αθλητές που ασκούνται συστηματικά, μειώνει τον κίνδυνο πρόκλησης μυϊκών τραυματισμών, βασική αιτία των οποίων είναι το οξειδωτικό στρες, το οποίο εμφανίζεται εξαιτίας της αυξημένης παραγωγής ριζών.

Τελευταίες έρευνες έδειξαν ότι το σουσάμι εμφανίζει σημαντικές αντιγηραντικές ιδιότητες λόγω της μεγάλης του περιεκτικότητας σε βιταμίνη Ε και της δράσης των λιγνανών, δηλαδή της σησαμινόλης και της σησαμίνης.

ΤΑΧΙΝΙ

Τρόφιμο το οποίο συγκαταλέγεται στη λίστα των πιο υγιεινών και θρεπτικών επιλογών, με ικανοποιητική θερμιδική απόδοση αλλά ταυτόχρονα με μεγάλη διατροφική αξία και ευεργετική δράση. Αποτελεί ιδανικό υποκατάστατο των ζωικών πρωτεϊνών, ιδιαιτέρα σε περιόδους νηστείας, αφού περιέχει σημαντική ποσότητα φυτικών πρωτεϊνών υψηλής όμως βιολογικής αξίας, που δρουν αναζωογονητικά και αντιγηραντικά για τον οργανισμό. 


Ας δούμε όμως τι είναι το ταχίνι... Το ταχίνι είναι φυσικό προϊόν και παράγεται από εξαιρετικά επιλεγμένους σπόρους σησαμιού (Sesamun Indicum), περνώντας από τη διαδικασία της αποφλοίωσης και της ξήρανσης. Στη συνέχεια πολτοποιούνται και δημιουργείται μια λιπαρή κρέμα. Εμφανίζεται ως πολτός, ως ελαιώδης κρέμα, αλεσμένου σησαμιού. Η ρίζα της λέξης βρίσκεται στην τουρκική γλώσσα και σημαίνει σησαμόπολτος.

  

ΧΑΛΒΑΣ

Ο χαλβάς για να παρασκευαστεί αποφλοιώνεται το σουσάμι και στη συνέχεια ψήνεται και αλέθεται για να παρασκευαστεί το ταχίνι. Η ζάχαρη και το νερό ανακατεύονται και ψήνονται στη φωτιά μέχρι το μείγμα να μετατραπεί σε καραμέλα. Γλυκό με συστατικά φυτικής προέλευσης και υψηλής θρεπτικής αξία, ιδιαίτερα δημοφιλές σε περιόδους νηστείας, ιδιαίτερα τη Σαρακοστή. Καταναλώνεται σαν κύρια τροφή ή σαν επιδόρπιο με κανέλα ή λεμόνι.

Το γλυκό είναι πλούσιο σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, βιταμίνη Ε, ασβέστιο, φώσφορο, μαγνήσιο, ψευδάργυρο, σελήνιο και αντιοξειδωτικές ουσίες. Όσον αφορά τη θερμιδική του αξία, ο συνδυασμός των συστατικών του, σουσαμιού και σακχάρων, του προσδίδουν υψηλό ενεργειακό περιεχόμενο. 

Το γεγονός ότι ο χαλβάς αποτελείται κατά 60% από ταχίνι, έχει ως αποτέλεσμα  οι ευεργετικές ιδιότητες του σπόρου να μεταφέρονται και στο γλυκό.

Η περιεκτικότητα του χαλβά σε λιπαρά οξέα είναι παρόμοια με του ταχινιού. Η μεγαλύτερη περιεκτικότητα θρεπτικών συστατικών στο ταχίνι είναι των λιπαρών οξέων. Στην πλειονότητά τους είναι μονοακόρεστα και πολυακόρεστα. Η συγκέντρωση των κορεσμένων λιπαρών οξέων είναι μικρή. Η λήψη πολυακόρεστων λιπαρών οξέων θεωρείται αναγκαία από τον ανθρώπινο οργανισμό καθώς αυτός δεν μπορεί να τα συνθέσει. Για αυτούς τους λόγους ο χαλβάς αποτελεί μια ιδιαίτερα θρεπτική τροφή. 

Όταν ο χαλβάς καταναλωθεί με τρόφιμα που περιέχουν λυσίνη, όπως οι ξηροί καρποί και τα όσπρια, η πρωτεΐνη που προκύπτει είναι υψηλής βιολογικής αξίας και διαθεσιμότητας καθώς προσεγγίζει τη βιολογική αξία των ζωικών πρωτεϊνών.  Άρα ο χαλβάς είτε με τη προσθήκη ξηρών καρπών είτε μαζί με όσπρια αποτελεί μια  καλή πηγή πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας για άτομα τα οποία είναι φυτοφάγοι ή βρίσκονται σε κατάσταση νηστείας. 
Εν κατακλείδι, ο χαλβάς βάσει των ιδιοτήτων του μπορεί να αποτελέσει τροφή πολύ ωφέλιμη για τον οργανισμό. Είναι πλούσιος σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, αμινοξέα, βιταμίνες και αντιοξειδωτικές ουσίες.

Το μόνο που πρέπει να προσέξουμε είναι η υψηλή του θερμιδική αξία καθώς η υπερβολική κατανάλωση του μπορεί να μας οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση της ημερήσιας ενεργειακής μας πρόσληψης, με αποτέλεσμα την αύξηση του σωματικού βάρους (100 gr προϊόντος αποδίδει γύρω στις 540 Kcal).

Από τα παραπάνω θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι το σουσάμι αποτελεί τρόφιμο υψηλής θρεπτικής αξίας. Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες κρίνεται απαραίτητη η κατανάλωση τόσο του σουσαμιού όσο και των προϊόντων του (ταχίνι, χαλβάς), στα πλαίσια μιας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής, για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού.

Διαβάστε επίσης

    Μούσμουλα για εντερικά προβλήματα, πίεση, χοληστερίνη, δέρμα, μάτια, δόντια, αδυνάτισμα και κατά του καρκίνου.

    Mespilus-Japonica

    της Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή, βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

    Τα μούσμουλα ή μέσπουλα ή μέσπιλο ή δέσπολα ή νέσπολα είναι ο καρπός της μουσμουλιάς. Η μουσμουλιά είναι ένα όμορφο δέντρο μέτριου μεγέθους που μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 6-9 μέτρα. Ο καρπός είναι στρογγυλός ή ωοειδής ανάλογα με την ποικιλία και όταν ωριμάσει αποκτά κίτρινο χρώμα.

    Περιέχει 1-2 μεγάλα ή 2-4 μικρότερα σπόρια, χρώματος σκούρου καφέ, τα οποία θεωρούνται μειονέκτημα γιατί αφήνουν λίγο χώρο για την σάρκα. Η γεύση τους είναι γλυκιά ή υπόξινη, ανάλογα με την ωριμότητα, όταν, όμως, συγκομίζονται υπερώριμα, απελευθερώνουν όλα τους τ’ αρώματα. Για το λόγο αυτό αναπτύχθηκαν κάποιες ποικιλίες με πολύ μικρά σπόρια. Είναι από τα πιο σημαντικά φρούτα της άνοιξης, που υπάρχει διαθέσιμο λίγες βδομάδες προτού κάνουν την εμφάνισή τους στην αγορά τα καλοκαιρινά φρούτα. Η παραγωγική σεζόν στην Ελλάδα κυμαίνεται κάθε χρόνο σε μέτρια επίπεδα και ο κύριος όγκος της εγχώριας παραγωγής εντοπίζεται στο νομό Κορινθίας. Ωστόσο, τα μούσμουλα έχουν αρχίσει να γίνονται ιδιαίτερα δημοφιλή στις διεθνείς αγορές, γεγονός που έχει προκαλέσει τον πολλαπλασιασμό του όγκου παραγωγής, σε παγκόσμιο επίπεδο, μέσα σε μόλις δύο δεκαετίες.

    Η επιστημονική ονομασία της μουσμουλιάς είναι Mespilus Japonica, μια ονομασία που προδίδει ότι το φυτό κατάγεται από τη νοτιοανατολική Ασία. Οι μουσμουλιές είναι γνωστές στη Νοτιοανατολική Κίνα και στην Ιαπωνία εδώ και πολλούς αιώνες. Λέγεται, μάλιστα, ότι καλλιεργείται στην Ιαπωνία περισσότερα από 1.000 χρόνια. 

    Διατροφική αξία των μούσμουλων


    • Τα μούσμουλα είναι πολύ χαμηλά σε θερμιδική αξία.  Παρέχουν μόλις 47 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια. Είναι πλούσια σε αδιάλυτες φυτικές ίνες και σε  πηκτίνη. Η πηκτίνη διατηρεί την υγρασία στο παχύ έντερο, κατά την διάρκεια διαφόρων  λειτουργιών και δρα ως υπακτικό. Είναι μια καλή επιλογή για άτομα που πάσχουν από δυσκοιλιότητα. Βοηθάει επίσης στην προστασία του βλεννογόνου  του παχέος εντέρου, μειώνοντας το χρόνο έκθεσης σε τοξικές ουσίες. Έχει  αποδειχθεί ότι η πηκτίνη, μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα, μειώνοντας την επαναπορρόφηση της στο παχύ έντερο, επειδή δεσμεύεται από τα χολικά οξέα  με αποτέλεσμα στην αποβολή της από το σώμα.
    • Τα μούσμουλα είναι μια εξαιρετική πηγή βιταμίνης-Α (παρέχει περίπου 1528 IU ανά 100g), και φαινολικών φλαβονοειδών αντιοξειδωτικών, όπως είναι το χλωρογενικό οξύ, το νεο-χλωρογενικό οξύ, το υδροξυβενζοϊκό οξύ, το φερουλοκυκουινικο οξύ (feruloylquinic), το προτοκατεχουικό (protocatechuic) οξύ, η  επικατεχίνη, το κουμαρικό οξέα και το φερουλικό οξύ. Τα ώριμα φρούτα έχουν υψηλότερη  συγκέντρωση  χλωρογενικού οξέος. Η βιταμίνη Α  βοηθάει στην διατήρηση της ακεραιότητας των βλεννογόνων και του δέρματος. Εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση φυσικών τροφών και φρούτων πλουσίων σε βιταμίνη-Α και σε φλαβονοειδή βοηθά στην προστασία των πνευμόνων και από ορισμένες μορφές καρκίνου, όπως είναι ο καρκίνος της στοματικής κοιλότητας. 
    • Επίσης η βιταμίνη Α παίζει σημαντικό ρόλο στην όραση και στην οδοντική υγεία. Βελτιώνουν την όραση: τα φρέσκα μούσμουλα περιέχουν μια καλή ποσότητα βιταμίνης Α, η οποία βοηθά στην υγεία των ματιών. Τα μούσμουλα προστατεύουν λοιπόν τα μάτια μας από τις ελεύθερες ρίζες και βοηθούν στην πρόληψη της βλάβης του αμφιβληστροειδούς που προκαλείται από τις ελεύθερες ρίζες. Έτσι βελτιώνουν την όραση και προστατεύουν από τον καταρράκτη και την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας 
    • Τα φρέσκα φρούτα περιέχουν και  βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως είναι το φυλλικό οξύ, η βιταμίνης Β-6 και η νιασίνη και  επίσης περιέχουν μικρές ποσότητες  βιταμίνης-C.
    • Τα μούσμουλα, είναι επίσης  πλούσια σε κάλιο και μια καλή πηγή ασβεστίου, σιδήρου, χαλκού, μαγγανίου και άλλων μέταλλων. Το κάλιο είναι ένα σημαντικό συστατικό των κυττάρων και των σωματικών υγρών, και βοηθά στην φροντίδα του καρδιακού ρυθμού και της αρτηριακής πίεσης. Το μαγγάνιο χρησιμοποιείται από το σώμα ως συν-παράγοντας του αντιοξειδωτικού ενζύμου, δισμουτάση του υπεροξειδίου. Ο σίδηρος και χαλκός χρειάζονται για την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων.
    Βοηθούν  την απώλεια βάρους: Εκτός του ότι  έχουν λίγες θερμίδες. Επίσης περιέχουν ένα καλό ποσοστό διαιτητικών ινών. Η πλούσια σε φυτικές ίνες διατροφή, καταστέλλει την όρεξη και αυξάνει το μεταβολισμό. Έτσι, προωθεί την υγιή απώλεια βάρους. 
    • Μια σειρά από ωφέλιμες ιδιότητες για την υγεία προσφέρουν επίσης  τα φύλλα της Μουσμουλιάς όπως την καταπολέμηση ηπατικών διαταραχών,  στην θεραπεία φλεγμονών του δέρματος, στην αντιμετώπιση του κρυολογήματος, παρέχουν δε μέτρια κατασταλτική επίδραση στον ιό HIV. Βέβαια, τα φύλλα της μουσμουλιάς φύλλα περιέχουν βιοδραστικές ενώσεις, πράγμα που σημαίνει ότι πίνοντας τσάι από τα φύλλα μπορεί να προκύψουν παρενέργειες ή αλληλεπίδραση με φάρμακα. Για παράδειγμα, πίνοντας συχνά μεγάλη ποσότητα αφεψήματος από φύλλα μουσμουλιάς μπορεί να προκύψει τοξική μυοπάθεια, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από σοβαρή μυϊκή αδυναμία.

    Μούσμουλο διατροφική αξία 

    Δεδομένου είναι κάτω από την ποσότητα των θρεπτικών συστατικών ανά 100 g μούσμουλο:
    Περιεκτικότητα σε νερό – 87%
    Ενέργεια 47 Kcal 
    Υδατάνθρακες 12.14 g 
    Πρωτεΐνες 0.43 g 
    Ολικά λιπαρά 0.20 g 
    Χοληστερόλη 0 mg 
    Διαιτητικές ίνες 1.70 g  
    Ωμέγα 3 λιπαρά οξέα 19,4 mg
    Ωμέγα 6 Λιπαρά Οξέα 115 mg

    Μέταλλα
    Ασβέστιο – 16 mg
    Σίδηρος – 0,3 mg
    Μαγνήσιο – 13 mg
    Φωσφόρος – τα 27 mg
    Σελήνιο 0.6 µg
    Ψευδάργυρος 0.05 mg
    Μαγγάνιο 0.148 mg
    Χαλκός 0.040 mg

    Ηλεκτρολύτες
    Κάλιο – 266 mg
    Νάτριο – του 1 mg

    Βιταμίνες
    Βιταμίνη C – 1 mg
    Βιταμίνη Α – 1.528 IU
    Θειαμίνη 0.019 mg
    Ριβοφλαβίνη 0.024 mg
    Πυριδοξίνη 0.100 mg
    Νιασίνη 0.180 mg
    Φυλλικό οξύ 14 µg


    Η ευεργετική τους επίδραση
    • Προστατεύουν από τον καρκίνο του παχέος εντέρου
    • Βελτιώνουν την υγεία του δέρματος
    • Προστατεύουν από τον καρκίνο του πνεύμονα και της στοματικής κοιλότητας
    • Διατηρούν ομαλή αρτηριακή πίεση
    • Προάγουν την απώλεια βάρους
    • Βοηθούν στη διαδικασία σχηματισμού του αίματος
    • Βελτιώνουν την όραση
    • Ενισχύουν τα οστά και τα δόντια

    Το μούσμουλο τρώγεται νωπό ως φρούτο και δεν δέχεται περαιτέρω επεξεργασία γιατί είναι πολύ ευαίσθητο. Είναι πολύ πλούσιο σε βιταμίνη C.
    Στη μακρινή Ανατολή, πίνεται επίσης και το τσάι από τα φύλλα της μουσμουλιάς.
    Εκτός από να τα τρως σαν φρούτο, μπορείτε να τα κάνετε μαρμελάδα, αλλά και λικέρ πολύ εύγευστο!!

    Προσοχή
    Μην καταναλώνετε τα κουκούτσια διότι περιέχουν τοξικά αλκαλοειδή όπως κυανογόνους γλυκοζίτες που αν καταναλωθούν μπορεί να προκαλέσουν ανεπιθύμητα συμπτώματα. Οι σπόροι  περιλαμβάνουν πολλά τοξικά αλκαλοειδή όπως κυάνιο-γλυκοζίτες που το μάσημα τους μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως εμετός, δυσκολία στην αναπνοή, καθώς επίσης και το θάνατο.

    Πώς προέρχεται η φράση «ξίνισε τα μούτρα του» που λέμε συχνά για κάποιον

    Για να καταλάβει κάποιος την έκφραση, πρέπει να λάβει υπόψη του το συναίσθημα που δοκιμάζει όταν τρώει ξινά μούσμουλα. Από δω έχουμε και τις φράσεις: «του ξινοφάνηκε» και «σαν τ’ άκουσε, ξίνισε τα μούτρα του». Έφαγε, λοιπόν, μούσμουλα, σημαίνει πως τόσο δυσαρεστήθηκε, όσο δυσάρεστα νιώθει αυτός που τρώει ξινά μούσμουλα.

    Διαβάστε επίσης

    Κινόα. Θρεπτικό δημητριακό, ΧΩΡΙΣ γλουτένη. Τρόπος παρασκευής της Quinoa.




    της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

    Tο εξωτικό αυτό ψευδο-δημητριακό από τις μακρινές Άνδεις είναι ένα από τα πιο θρεπτικά τρόφιμα στον πλανήτη.

    Μαγειρεύεται όπως το ρύζι, είναι ελεύθερο γλουτένης και πλούσιο σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Ακόμη και η ΝΑΣΑ περιλαμβάνει τη κινόα στα διατροφικά εφόδια των διαστημικών αποστολών της. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) είχε ανακηρύξει το 2013 σε Διεθνές Έτος Quinoa (Κινόα).

    Η κινόα του γένους των χηνοποδιδών, δεν είναι δημητριακό - για την ακρίβεια ως φυτό είναι πιο συγγενική με το σπανάκι, το παντζάρι και τον αμάραντο - αλλά οι σπόροι της καταναλώνονται ως τέτοιο, και μάλιστα με πλεονεκτήματα έναντι πολλών ανάλογων τροφών : δεν περιέχει γλουτένη και χωνεύεται ευκολότερα από το σιτάρι, το καλαμπόκι ή τη σίκαλη, ενώ μπορεί να αντικαταστήσει το ρύζι σε οποιαδήποτε μορφή του.
    Η Κινόα (Αγγλ.: Quinoa, Λατ.: Chenopodium quinoa Willd.) είναι ετήσιο, ημιξυλώδες, δικοτυλήδονο φυτό με ύψος που μπορεί να φθάσει μέχρι και τα 3 μέτρα. Ανήκει στην Οικογένεια των Χηνοποδιοειδών (Chenopodiaceae), στο γένος Chenopodium που απαριθμεί περίπου 250 είδη και είναι συγγενικό είδος με το παντζάρι, το σέσκουλο, το σπανάκι και του χηνοποδίου, ενός αγριόχορτου που φύεται ακόμη και στις πόλεις. Μάλιστα τα φύλλα της κινόα είναι επίσης θρεπτικά και εδώδιμα. 

    Δεν είναι δημητριακό και θεωρείται ως “ψευδο-δημητριακό” (pseudocereal), διότι παράγει σπόρους (κόκκους) πλούσιους σε άμυλο όπως τα υπόλοιπα δημητριακά, που μπορούν να καταναλωθούν με τρόπο παρόμοιο με εκείνο των σιτηρών, δηλαδή να γίνουν αλεύρι ή να καταναλωθούν σαν τα δημητριακά. Η μέση απόδοση σε καρπό είναι 200 - 250 κιλά/στρέμμα. Η Κινόα με μια πρώτη ματιά μοιάζει μορφολογικά με το πολύ γνωστό ζιζάνιο λουβουδιά (Chenopodium album L.). Το φυτό χαρακτηρίζεται από τη μεγάλη ποικιλία χρωμάτων των ταξιανθιών και των καρπών που κυμαίνονται από πράσινο σε κόκκινο και μοβ και με πολλά ενδιάμεσα χρώματα. Αξίζει να σημειωθεί ότι κάποτε η κινόα θεωρούνταν από τους Ισπανούς κατακτητές ως άχρηστη τροφή, ενώ σήμερα βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των υγιεινών τροφών και κερδίζει την καλύτερη θέση στα καταστήματα ντελικατέσεν. 



    Το μεγάλο πλεονέκτημα της κινόα είναι η υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, που κυμαίνεται από 12-18% (η διατροφική της αξία από πρωτεϊνική άποψη πλησιάζει εκείνη του κόκκινου κρέατος και των γαλακτοκομικών). Σ' αντίθεση με τις πρωτεΐνες των σιτηρών και του ρυζιού, οι πρωτεΐνες της κινόα έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε λυσίνη και άλλα απαραίτητα αμινοξέα ενώ είναι γεμάτη από μεταλλικά ιχνοστοιχεία.
    Περιέχει επίσης φυτικές ίνες, κάλιο, σίδηρο, ψευδάργυρο και διάφορες βιταμίνες του συμπλέγματος Β (βοηθάει τον μεταβολισμό, την ανάπτυξη και την επούλωση των ιστών, την παραγωγή ορμονών και την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων). Είναι μια τροφή ελαφριά και εύπεπτη, ιδανική για ηλικιωμένα άτομα, καθώς ανεβάζει τον αιματοκρίτη, βοηθά στην καλή τροφοδότηση του εγκεφάλου με αίμα και επιπλέον έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη.

    Θρεπτικά συστατικά 
      Ποσότητα
    Κεκορεσμένα Λιπαρά
    0,59g
    Μονοακόρεστα Λιπαρά 
    1,535mg 
    Πολυακόρεστα Λιπαρά 
    2,347mg 
     Υδατάνθρακες
    69g
     Φυτικές ίνες 
    6g
     Πρωτεΐνες 
    13g
     Φαινυλαλανίνη 
    537mg
     Λευκίνη 
    786mg 
     Μεθειονίνη 
    262mg 
     Λυσίνη 
    734mg 
     Ισολευκίνη 
    472mg 
     Βαλίνη 
    589mg
     Θρεονίνη 
    459mg 
     Τρυπτοφάνη 
    140mg 
     Ιστιδίνη 
    314mg
     Βιταμίνη Β1 
    0,198mg
     Βιταμίνη Β2
     0,396mg
     Νιασίνη 
    2,93mg 
     Βιταμίνη Β6 
     0,223mg
    Φολλικό Οξύ
    49mcg
     Παντοθενικό οξύ 
    1,047mcg 
    Ασβέστιο
     60mg
    Σίδηρος
     9,25mg
     Φώσφορος 
    210mg
     Μαγνήσιο 
    410mg
     Κάλιο 
    740mg 
     Νάτριο
     21mg
    Ψευδάργυρος 
    3,3mg 
     Χαλκός 
    0,82mg
     Μαγγάνιο 
    2,26mg


    Είναι εξαιρετικά αφομοιώσιμο από ανθρώπους με δυσανεξία στη γλουτένη. Το Κινόα περιέχει μαγγάνιο, έναν αξιόλογο ρυθμιστή ενζύμων και αντί οξειδωτικό. Χαλκό που είναι επίσης αντί οξειδωτικό και που βοηθάει στην παραγωγή αιμοσφαιρίνης και κολλαγόνου. Ψευδάργυρο που δυναμώνει τον ανοσοποιητικό μας σύστημα και βοηθάει στην παραγωγή της ινσουλίνης.


    Χάρη στις θρεπτικές του ιδιότητες, συνιστάται ιδιαίτερα στις παρακάτω περιπτώσεις:
    • Για χορτοφάγους οι οποίοι αντικαθιστούν την κατανάλωση κόκκινου κρέατος με κινόα , χωρίς καμία επίπτωση στον οργανισμό τους
    • Άτομα αλλεργικά στο αγελαδινό γάλα και ασθενείς με κοιλιοκάκη (άνθρωποι που δεν μπορούν να καταναλώσουν τρόφιμα με γλουτένη, δηλαδή τρόφιμα με κριθάρι, βρώμη, σιτάρι και σίκαλη)
    • Ηλικιωμένους, καθώς ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.
    • Για άτομα με ψωρίαση (χρόνια αυτοάνοση ασθένεια του δέρματος), επειδή έχει ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρά οξέα
    • Αθλητές, ειδικά πριν και μετά την προπόνηση.
    Για εκείνους που θέλουν να χάσουν βάρος, θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι, ενώ το κινόα έχει σχεδόν την ίδια τιμή ενέργειας με το καστανό ρύζι (100 g κινόα έχει 374 θερμίδες και 100 g  καστανό ρύζι έχει 350 θερμίδες), το κινόα είναι μια τροφή χαμηλή σε λιπαρά.
    Οι επιστήμονες της NASA την έχουν χαρακτηρίσει εξαιρετικά ισορροπημένη και πλήρη τροφή» υπερηφανεύεται στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Επιφάνιο Μουράνα, επικεφαλής της Ένωσης Παραγωγών Κινόα της Βολιβίας. Πράγματι, η NASA εξετάζει τη χρήση της κινόα στο Ελεγχόμενο Οικολογικό Σύστημα Υποστήριξης Ζωής, ένα ερευνητικό πρόγραμμα για μακροχρόνιες επανδρωμένες αποστολές. Μετά την κουζίνα της NASA, οι θρεπτικοί σπόροι φτάνουν τώρα στο πιάτο της μέσης δυτικής οικογένειας, συχνά ως υποκατάστατο των ζυμαρικών και γενικά των σιτηρών και του ρυζιού. Οι σπόροι έχουν αφράτη, μαλακή υφή και γεύση που θυμίζει ξηρούς καρπούς.
    Ωστόσο, παρά την άριστη θρεπτική σύσταση του κόκκου της Κινόα, διάφορες έρευνες έδειξαν ότι τα αμινοξέα στα πρωτογενή άλευρα δεν είναι πλήρως διαθέσιμα στον οργανισμό, διότι οι σαπωνίνες (βρίσκονται στο περικάρπιο του σπόρου) παρεμβαίνουν στη βιολογική χρησιμοποίηση των θρεπτικών ουσιών. Μπορούν όμως να απομακρυνθούν με εμποτισμό και σχολαστικό πλύσιμο σε νερό ή με μηχανικό τρόπο, χωρίς να υπάρχει κίνδυνος μείωσης των ανόργανων στοιχείων του σπόρου.

    Τα προϊόντα που προέρχονται από την Κινόα και είναι ευρύτερα γνωστά περιλαμβάνουν ζύμες, άλευρα, ζυμαρικά, νιφάδες, μείγματα με δημητριακά κλπ. Ωστόσο, και άλλα προϊόντα των οποίων η παραγωγή απαιτεί τη χρήση προηγμένων τεχνολογιών είναι στη διαδικασία έρευνας, όπως η εκχύλιση ελαίου κινόας, το άμυλο, η σαπωνίνη (για φαρμακευτικούς σκοπούς), χρωστικές από τα φύλλα και τους σπόρους, συμπυκνώματα πρωτεϊνών κ.λπ. Τα προϊόντα αυτά αποτελούν το οικονομικό δυναμικό της Κινόας διότι δε χρησιμοποιούν μόνο τη μεγάλη διατροφική της άξια αλλά και τα εξαιρετικά φυσικοχημικά χαρακτηριστικά του φυτού, που τροφοδοτούν εκτός από τις βιομηχανίες τροφίμων και άλλες βιομηχανίες, όπως τη χημική, τη βιομηχανία των καλλυντικών αλλά και τις φαρμακοβιομηχανίες.

    Μεγαλύτερος εξαγωγέας κινόα είναι η Βολιβία, η φτωχότερη χώρα της Νοτίου Αμερικής, στην οποία αντιστοιχεί σήμερα το 46% της παγκόσμιας παραγωγής. Το ποσοστό της καλλιεργήσιμης γης στη χώρα περιορίζεται στο 10%, ωστόσο η κινόα δεν έχει μεγάλες απαιτήσεις σε νερό και λίπασμα. Τα πάει καλά σε αμμώδη, φτωχά εδάφη και σε υψόμετρα άνω των 4.000 μέτρων. Τα αγρωστώδη δεν θα άντεχαν εύκολα σε τέτοιες συνθήκες. Λόγω καιρού, η φετινή σοδειά στη Βολιβία αναμένεται περιορισμένη. Κατά τα άλλα, όμως, οι ντόπιοι γεωργοί έχουν κάθε λόγο να τρίβουν τα χέρια τους: Η τιμή εξαγωγής έχει τριπλασιαστεί από το 2007 και φτάνει σήμερα τα 2,9 δολάρια το κιλό. Δεύτερη χώρα σε παραγωγή είναι το Περού, με μερίδιο 42%, και τρίτες έρχονται οι ΗΠΑ με 6%.
    H υψηλή τιμή πώλησης της κινόα μοιάζει με δίκοπο μαχαίρι για τους παραγωγούς της. Η πρόσφατη αυξημένη ζήτηση της, προκάλεσε την αύξηση της τιμής προκαλώντας πρόσκαιρη ευημερία στους φτωχούς αγρότες της Βολιβίας και του Περού, όπου η κινόα φύεται με ευκολία σε υψηλό υψόμετρο και ξηρό κλίμα. Αλλά η διεθνής ζήτησή της, έχει κάνει την κινόα ένα ακριβό εξαγώγιμο τρόφιμο για τον ντόπιο πληθυσμό που την έχει ως βάσει της διατροφής του εκατοντάδες χρόνια.


    Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στην κινόα

    από άτομα που παρουσιάζουν ρευματισμούς, αρθρίτιδα, ουρική αρθρίτιδα, πέτρες στα νεφρά. Θα πρέπει να το λαμβάνουν με ιδιαίτερη προσοχή γιατί μπορεί να επιδεινώσει την κατάστασή τους.

    Πώς θα αξιοποιήσετε την κινόα:

    Χάρη στη λεπτή γεύση της μπορεί να συνδυαστεί με αμέτρητα συστατικά σε κύρια πιάτα, σούπες και σαλάτες και υποκαθιστά οποιοδήποτε δημητριακό ή ρύζι στις ανάλογες συνταγές.
    Ξεπλένουμε την κινόα σε πολύ νερό, τρίβοντας τους σπόρους με το χέρι ώστε να φύγει η πικρή γεύση της φλούδας.

    Η παρασκευή της είναι απλή: Ρίχνετε ένα μέρος κινόα σε δυο μέρη νερό που βράζει και, όταν ξαναπάρει βράση, χαμηλώνετε τη φωτιά, σκεπάζετε και αφήνετε μέχρι να απορροφηθεί όλο το νερό (περίπου 15'). Είναι έτοιμη όταν οι κόκκοι γίνουν διαφανείς.
    Μια παραλλαγή της για πρωινό: Αφού σιγοβράσει η κινόα για 5', να προσθέτετε φέτες μήλου, σταφίδες και συνεχίζετε το βράσιμο ώσπου να απορροφηθεί το νερό. Στη συνέχεια σερβίρετε με γάλα και μέλι ή καστανή ζάχαρη. Μπορείτε ακόμα να φτιάξετε ταμπουλέ, τη δροσερή ανατολίτικη σαλάτα με το πλιγούρι και το μαϊντανό, χρησιμοποιώντας αντί για πλιγούρι κινόα. Μια άλλη ιδέα είναι να προσθέσετε στη βρασμένη κινόα ψιλοκομμένα σοταρισμένα λαχανικά, όπως καρότα, πιπεριά πράσινη και κόκκινη, κρεμμύδι, σκόρδο και καβουρντισμένα αμύγδαλα.
    Copyright © 2015-2022 MEDLABNEWS.GR / IATRIKA NEA All Right Reserved. Τα κείμενα είναι προσφορά και πνευματική ιδιοκτησία του medlabnews.gr
    Kάθε αναδημοσίευση θα πρέπει να αναφέρει την πηγή προέλευσης και τον συντάκτη. Aπαγορεύεται η εμπορική χρήση των κειμένων