medlabnews.gr iatrikanea
Τις τελευταίες δεκαετίες, η Αττική αντιμετωπίζει μια δυσάρεστη πραγματικότητα: την ραγδαία αύξηση του πληθυσμού των κατσαρίδων, με πολλαπλές επιπτώσεις στην υγεία και την ψυχολογία των κατοίκων. Φέτος όμως το πρόβλημα είναι εξαιρετικά μεγάλο και οφείλεται στην ελλιπή απεντόμωση που έχει γίνει.
Σε κανέναν δεν αρέσει να βρίσκει τέτοιους ανεπιθύμητους επισκέπτες στο σπίτι, την ντουλάπα, τα συρτάρια, τις τροφοθήκες και την αποθήκη του. Αυτό που προβληματίζει τους περισσότερους είναι, τι μπορούν να κάνουν για να κρατήσουν τις κατσαρίδες μακριά από το σπίτι τους.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν πως οι αλλαγές στο κλίμα και οι σύγχρονες αστικές συνθήκες δημιουργούν τις ιδανικές προϋποθέσεις για την εξάπλωση αυτών των ενοχλητικών εντόμων.
Οι κλιματικοί παράγοντες που ευνοούν τις Κατσαρίδες
Η άνοδος της θερμοκρασίας κατά τους τελευταίους χειμώνες, σε συνδυασμό με την αυξημένη υγρασία, ευνοούν την επιβίωση και την αναπαραγωγή των κατσαρίδων σε όλη τη διάρκεια του έτους. Τα έντομα αυτά δεν περιορίζονται πλέον σε συγκεκριμένες εποχές, όπως συνέβαινε παλαιότερα, αλλά παραμένουν ενεργά και πολυπληθή, εκμεταλλευόμενα τις θερμές αστικές ζώνες.
Το επικρατούν είδος στην Αττική
Στην Αττική έχουν εντοπιστεί διάφορα είδη κατσαρίδων, όμως η γερμανική κατσαρίδα (Blattella germanica) αποτελεί το πλέον διαδεδομένο και επικρατούν είδος. Η γερμανική κατσαρίδα είναι μικρή σε μέγεθος, εξαιρετικά γρήγορη στην αναπαραγωγή και ιδιαίτερα ανθεκτική, με προσαρμοστικότητα που της επιτρέπει να επιβιώνει τόσο σε πολυκατοικίες όσο και σε εμπορικούς χώρους.
Σημαντική παρουσία έχουν επίσης η αμερικανική κατσαρίδα (Periplaneta americana), γνωστή για τη μεγάλη της ανθεκτικότητα και το πλήθος των γονιδίων της, και η ανατολική κατσαρίδα (Blatta orientalis), η οποία διακρίνεται για την έντονη οσμή που αφήνει σε μεγάλες αποικίες. Ωστόσο, καμία από αυτές δεν έχει καταφέρει να ξεπεράσει σε πληθυσμό και εξάπλωση τη γερμανική κατσαρίδα.
Όπως λένε οι ειδικοί, η Αμερικάνικη κατσαρίδα έχει κυρίαρχη παρουσία στη χώρα μας. Επάνω της μπορεί να μεταφέρει πολλές ασθένειες, ειδικά αν σκεφτεί κανείς πως ζει μέσα σε υπονόμους! Παρόλο που πολλές φορές αν αποφασίσει να μπει στο σπίτι, δεν την σταματάει σχεδόν τίποτα, υπάρχουν κάποιες κινήσεις που την κρατάνε μακριά και ίσως να μην είχατε ως τώρα σκεφτεί:
Δεν ισχύει τόσο ο κανόνας ότι πάνε μόνο σε καθαρά σπίτια και απόδειξη είναι ότι ζουν στα πιο βρώμικα σημεία της πόλης.
Επιπτώσεις στην υγεία και την ψυχική ευημερία
Οι κατσαρίδες δεν είναι απλά ένα ενοχλητικό έντομο. Μεταφέρουν παθογόνους μικροοργανισμούς που μπορεί να προκαλέσουν αλλεργίες, άσθμα και άλλες αναπνευστικές παθήσεις, ειδικά σε ευπαθείς ομάδες. Επίσης, η επαφή με περιττώματα και μέρη όπου ζουν τα έντομα αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης.
Παράλληλα, η παρουσία κατσαρίδων σε εσωτερικούς χώρους προκαλεί έντονο στρες και ψυχολογική δυσφορία στους κατοίκους, που βιώνουν άγχος και φόβο, επηρεάζοντας την ποιότητα ζωής τους.
Ενα σπίτι τους παρέχει μερικές ευκολίες, που δύσκολα θα βρουν στο δρόμο. Αυτά είναι:
1. Φαγητό. Οι κατσαρίδες δεν είναι γκουρμέ, αφού τρώνε ό,τι τρώγεται, από αποφάγια μέχρι ψίχουλα και λεκέδες σάλτσας στο πάτωμα.
2. Νερό. Όπως συμβαίνει σε πολλά ζώα, έτσι και οι κατσαρίδες χρειάζονται νερό για να επιβιώσουν. Μπορεί στο μυαλό σας να έχετε ένα μπολ με νερό για να ξεδιψάσουν, όμως είναι πολύ πιο ολιγαρκείς από αυτό.
Μια βρύση ή ένας σωλήνας που στάζει, ελάχιστη υγρασία στον νεροχύτη ή τον πάγκο και φυσικά οι σταγόνες που δεν σκουπίστηκαν στην μπανιέρα και τον νιπτήρα, είναι υπέρ αρκετές για να καλύψουν τις ανάγκες τους.
3) Ζέστη. Το γεγονός ότι τον χειμώνα τις βλέπουμε πολύ λιγότερο από ότι το καλοκαίρι, σημαίνει ότι προτιμούν τις υψηλές θερμοκρασίες. Η έξαρση στον πληθυσμό τους είναι και αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής και της γενικής αύξησης της θερμοκρασίας στις πόλεις. Αγαπημένα τους μέρη είναι τα υπόγεια και οι σοφίτες.
4) Μέρη να κρυφτούν. Κάτω από τα κρεβάτια, μέσα σε ντουλάπες, ντουλάπια, συρτάρια, αλλά και αποθήκες και πατάρια, είναι το ιδανικό μέρος για να ζήσουν και να αναπαραχθούν, μέχρι να τις ανακαλύψετε. Επίσης χώροι όπου υπάρχουν στοιβαγμένα χαρτιά, ξύλα και άλλα σκονισμένα αντικείμενα, είναι επίσης ιδανικοί για να κρύβονται ανενόχλητες.
Εύλογα θα σκεφτείτε πως αυτά υπάρχουν σε κάθε σπίτι, όμως δεν κυκλοφορούν συνεχώς και σε όλα τα σπίτια κατσαρίδες. Κάποιες φορές μπορεί να δείτε μερικές μέσα στο καλοκαίρι, άλλες πιο συχνά και άλλες πιο σπάνια. Τι μπορεί, άραγε, να κάνει τη διαφορά από ένα σπίτι που πάνε συχνά οι κατσαρίδες, με ένα άλλο στο οποίο πάνε πολύ σπάνια;
– Άπλυτα πιάτα με αποφάγια. Θυμάστε την εκπομπή “How Clean Is Your House?”, που έδειχνε η τηλεόραση με τις δύο κυρίες που πήγαιναν σε σούπερ βρώμικα σπίτια για να τα καθαρίσουν;
Πάντα στις στοίβες με τα άπλυτα πιάτα περπατούσαν πάνω κατσαρίδες. Το φαγητό είναι που τις προσελκύει, και ενώ το απορρυπαντικό σας μπορεί να δυσκολευτεί να το αφαιρέσει από το πιάτο, για το ανατριχιαστικό έντομο είναι παιχνιδάκι!
– Σκουπίδια και ανοικτοί κάδοι. Εκεί είναι ο χώρος για να κάνουν πάρτι κυριολεκτικά οι κατσαρίδες. Μπορούν να βρουν άφθονο φαγητό και νερό, να κρυφτούν μέσα στα σκουπίδια. Η ενοχλητική μυρωδιά για εμάς από τα σκουπίδια, είναι αυτό που τις ελκύει.
– Βρύσες που στάζουν. Μπορεί να αναβάλετε την επίσκεψη του υδραυλικού για να το φτιάξει, ή να μη σας ενοχλεί το “τακ” που ακούγεται σε κάθε σταγόνα που πέφτει, όμως χωρίς να το καταλαβαίνετε, προσφέρετε νερό, άρα και ζωή, στην κατσαρίδα.
– Εκτεθειμένες τροφές των κατοικίδιων. Εκεί που είπατε “άστο, θα το φάει αργότερα” ή “πρέπει να φύγω γιατί βιάζομαι, δεν θα πάθει τίποτα η κροκέτα αν μείνει 5 ώρες έξω”, εκεί είναι που άθελά σας προσκαλέσατε τον κοκκινωπό επισκέπτη στο σπίτι σας.
Όπως είπαμε και πιο πάνω, δεν έχει ιδιαίτερο κριτήριο και προτίμηση στο φαγητό. Θέλει κάτι που να τρώγεται και η σκυλοτροφή ή γατοτροφή είναι ονειρεμένο γεύμα.
Μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης
Η αντιμετώπιση της πληθυσμιακής αύξησης των κατσαρίδων απαιτεί συντονισμένες προσπάθειες:
Υγιεινή χώρων: Η τακτική και σχολαστική καθαριότητα, ειδικά σε κουζίνες και μπάνια, περιορίζει τις πηγές τροφής και καταφυγίου για τα έντομα.
Σφράγιση ρωγμών και ανοιγμάτων: Η αποφυγή εισόδου των κατσαρίδων στους εσωτερικούς χώρους γίνεται αποτελεσματική με το σφράγισμα πιθανών οδών εισόδου.
Αποθήκευση τροφίμων: Η διατήρηση των τροφίμων σε αεροστεγή δοχεία μειώνει την προσέλκυση.
Ελεγχόμενη χρήση εντομοκτόνων: Παράλληλα με τα παραπάνω, η χρήση εγκεκριμένων εντομοκτόνων, σύμφωνα με τις οδηγίες, συμβάλλει στον περιορισμό των πληθυσμών.
Οι κάτοικοι της Αττικής καλούνται να είναι ενημερωμένοι και προσεκτικοί, ενώ η συνεργασία με ειδικούς είναι απαραίτητη για αποτελεσματική αντιμετώπιση. Είναι ένας πονοκέφαλος οι κατσαρίδες, αλλά και μια πραγματικότητα που μας στερεί ένα μέρος της ξεγνοιασιάς μας. Καλύτερα όμως να προσέχετε και να παίρνετε τα μέτρα σας, παρά να γίνεται συγκάτοικοι στο σπίτι!