Δε μας έφτανε η ενεργειακή κρίση προέκυψε ακόμα χειρότερη η έλλειψη νερού. Τάμεσης και Ρήνος Στέρεψαν

  medlabnews.gr

Η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε σήμερα ότι τμήματα της νότιας, της κεντρικής και της ανατολικής Αγγλίας έχουν τεθεί επίσημα σε κατάσταση ξηρασίας έπειτα από μια παρατεταμένη περίοδο ζεστού και ξηρού καιρού.

Ο περασμένος Ιούλιος ήταν ο πιο ξηρός από το 1935 για την Αγγλία, καθώς σημειώθηκε μόνο το 35% της μέσης βροχόπτωσης αυτό τον μήνα, και μερικές περιοχές της Αγγλίας και της Ουαλίας βρίσκονται σήμερα στο μέσον μιας τετραήμερης προειδοποίησης για "ακραία ζέστη".

"Όλες οι εταιρίες ύδρευσης μας διαβεβαίωσαν πως οι απαραίτητες προμήθειες είναι ακόμη ασφαλείς", ανέφερε σε μια ανακοίνωση ο υπουργός Υδάτινων Πόρων Στιβ Νταμπλ. "Είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι από ποτέ άλλοτε για περιόδους ξηρού καιρού, αλλά θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε την κατάσταση εκ του σύνεγγυς, περιλαμβανομένων των επιπτώσεων για τους αγρότες και το περιβάλλον, και να λαμβάνουμε περαιτέρω δράση, όπως απαιτηθεί".

Οι εταιρίες ύδρευσης θα αρχίσουν τώρα να εφαρμόζουν προσυμφωνημένα σχέδια αντιμετώπισης της ξηρασίας ώστε να συνδράμουν στη διαφύλαξη των προμηθειών, και η κυβέρνηση δήλωσε πως το κοινό και οι επιχειρήσεις σε περιοχές που έχουν επηρεαστεί από την ξηρασία καλούνται να κάνουν συνετή χρήση του νερού.

Η προηγούμενη φορά που κηρύχθηκε κατάσταση ξηρασίας στην Αγγλία ήταν το 2018.

Βρετανία: Η πηγή του ποταμού Τάμεση στέρεψε για πρώτη φορά καθώς η ξηρασία συνεχίζεται

Η πηγή του ποταμού Τάμεση έχει στερέψει περισσότερο από ποτέ άλλοτε, καθώς η Αγγλία φαίνεται πως θα εισέλθει σε περίοδο ξηρασίας, για την οποία ορισμένοι ειδικοί λένε πως η χώρα είναι απροετοίμαστη.

Το Βρετανικό Γραφείο Μετεωρολογίας (Met Office) ανέφερε πως ο φετινός Ιούλιος ήταν ο πιο ξηρός στην Αγγλία από το 1935 με τη μέση βροχόπτωση να φθάνει τα 23,1 χιλιοστόμετρα, μόλις το 35% του μέσου όρου για τον μήνα αυτό. Για μερικές περιοχές της χώρας ήταν ο πιο ξηρός Ιούλιος στα χρονικά. Η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι τμήματα της νότιας, της κεντρικής και της ανατολικής Αγγλίας έχουν τεθεί επίσημα σε κατάσταση ξηρασίας έπειτα από μια παρατεταμένη περίοδο ζεστού και ξηρού καιρού.

Ο Τάμεσης εκτείνεται σε μήκος 356 χιλιομέτρων σε όλη τη νότια Αγγλία, περνώντας από το Γκλόστερσαϊρ στα δυτικά και μέσα από το κέντρο του Λονδίνου, προτού χυθεί στη θάλασσα του Έσεξ στα ανατολικά.

Η φυσική πηγή που τροφοδοτεί τον ποταμό, γνωστή ως «η πηγή», στερεύει τα περισσότερα καλοκαίρια. Όμως φέτος η έκταση της ξερής κοίτης του ποταμού έχει αυξηθεί σημαντικά περισσότερο σε σχέση με προηγούμενες χρονιές, σύμφωνα με παρατηρήσεις ειδικών για την προστασία της φύσης.

«Ο Τάμεσης θα ήταν κανονικά στην πηγή του --και υπάρχει μια ωραία παμπ δίπλα-- περίπου 15 χλμ. προς τα πίσω, δήλωσε στο Reuters ο Άλισντερ Νολ, αξιωματούχος του Rivers Trust, ενώ στέκεται σε ένα μικρό τμήμα του Τάμεση στο Κρίκλεϊντ, περίπου 80 χλμ. δυτικά του Λονδίνου.

«Είναι πολύ, πολύ ρηχά εδώ... αλλά δεν χρειάζεται να πάτε πολύ πιο πέρα από αυτό το κομμάτι του Τάμεση προς την πηγή για να βρεθείτε σε ξερό έδαφος. Και, πραγματικά, αυτό το σημείο θα έπρεπε να είναι ακόμη υγρό και θα έπρεπε να είναι πάντοτε υγρό.»

Η Νολ είπε πως το ρηχό, πιο ζεστό νερό περιέχει λιγότερο οξυγόνο, το οποίο χρειάζονται τα ψάρια και άλλα είδη άγριας ζωής για να ευδοκιμήσουν.

Η παμπ Thames Head Inn βρίσκεται στην πλευρά της πηγής, μερικά βήματα από έναν βράχο που σημαδεύει την πηγή του ποταμού στο Γκλόστερσαϊρ. Ο διευθυντής της, ο 31χρονος Ντέιβιντ Μακμίκινγκ, είπε πως ανησυχεί για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον φερώνυμο της παμπ ποταμό.

«Εξακολουθεί να είναι η επίσημη πηγή του Τάμεση, άρα ο βράχος θα είναι πάντα εκεί, όμως το αν θα έρθει ή όχι το νερό είναι άλλο ζήτημα», είπε ο Μακμίκινγκ, γεμίζοντας ένα ποτήρι μπίρα πίσω από το μπαρ.

Οι πρωτοφανείς υψηλές θερμοκρασίες και η απουσία βροχοπτώσεων έχουν οδηγήσει δύο εταιρίες ύδρευσης στο νότιο τμήμα της χώρας να ανακοινώσουν προσωρινές απαγορεύσεις για το πότισμα. Η Thames Water, που υδροδοτεί 15 εκατ. πελάτες στο Λονδίνο και στη νοτιοανατολική Αγγλία, δήλωσε πως σχεδιάζει να εισαγάγει παρόμοιες περικοπές.

Μια τετραήμερη προειδοποίηση για «ακραία ζέστη» τέθηκε σε ισχύ σε τμήματα της Αγγλίας και της Ουαλίας χθες, Πέμπτη. Η μετεωρολογική υπηρεσία εξέδωσε την πρώτη στην ιστορία της ανάλογη προειδοποίηση τον περασμένο μήνα, όταν η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 40 βαθμούς Κελσίου για πρώτη φορά.

Η κλιματική ειδικός και υδρολόγος στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ Χάνα Κλόουκ δήλωσε πως οι λιγοστές βροχοπτώσεις έχουν επιφέρει την πτώση της στάθμης των ποταμών και του υδροφόρου ορίζοντα, ενώ το νερό φεύγει από τα κανάλια για να αρδεύσει τις καλλιέργειες, να γεμίσει τις δεξαμενές πόσιμου νερού και για χρήση στη βιομηχανία.

«Αν δεν έχουμε βροχή τον Αύγουστο, πράγματι, αν έχουμε ξηρό χειμώνα, τότε μπορεί να έχουμε σοβαρό πρόβλημα την ερχόμενη άνοιξη και το καλοκαίρι, καθώς πραγματικά δεν θα μας έχουν μείνει καθόλου αποθέματα νερού», είπε ο Κλόουκ.

Ο ίδιος είπε πως οι περιορισμοί στο πότισμα από ιδιώτες είναι χρήσιμοι γιατί βοηθούν να αλλάξει η στάση των πολιτών απέναντι στη χρήση νερού, όμως η επένδυση στις υποδομές και μια πολιτική που αποτρέπει την επιδείνωση της κλιματικής αλλαγής είναι ακόμη πιο σημαντικές.

Τα βρετανικά νοικοκυριά αντιμετωπίζουν από σήμερα νέους περιορισμούς στην ύδρευση και μερικές περιοχές της Αγγλίας είναι πιθανόν να κηρύξουν ξηρασία, καθώς η κυβέρνηση, περιβαλλοντικοί αξιωματούχοι και εταιρίες ύδρευσης συναντώνται για να συζητήσουν τις επιπτώσεις του παρατεταμένα ζεστού και ξηρού καιρού.

Τοπικά ΜΜΕ, περιλαμβανομένων του BBC και του Sky News, ανέφεραν πως πολλές περιοχές της χώρας μπορεί να κηρύξουν κατάσταση ξηρασίας. Η κυβέρνηση δήλωσε ότι καμία απόφαση δεν έχει ληφθεί πριν από τη συνάντηση.

Νωρίτερα σήμερα, η εταιρία ύδρευσης του Γιόρκσαϊρ ανακοίνωσε ότι η απαγόρευση στη χρήση ποτιστικού λάστιχου θα ξεκινήσει στις 26 Αυγούστου, απαγορεύοντας στους πελάτες να χρησιμοποιούν λάστιχα για το πότισμα κήπων, το πλύσιμο αυτοκινήτων ή το γέμισμα πλαστικών πισίνων.

«Ο ζεστός, ξηρός καιρός σημαίνει πως η στάθμη των ποταμών του Γιόρκσαϊρ πέφτει και πως οι ταμιευτήρες μας είναι περίπου 20% πιο κάτω απ΄ό,τι θα περιμέναμε για αυτή την περίοδο του χρόνου», δήλωσε ο διευθυντής νερού της Εταιρίας Ύδρευσης του Γιόρκσαϊρ, Νιλ Ντιούις.

Η εταιρία, που εξυπηρετεί περίπου 2,3 εκατ. νοικοκυριά, και 130.000 επιχειρήσεις στη βόρεια Αγγλία και περιοχές των Μίντλαντς, είναι η πιο πρόσφατη περιφερειακή εταιρία ύδρευσης που ανακοινώνει περιορισμούς στη χρήση νερού.

Η απαγόρευση των ποτιστικών λάστιχων και των συστημάτων καταιονισμού για τους πελάτες της Νοτιανατολικής Εταιρίας Ύδρευσης τέθηκε σε ισχύ σήμερα. Η Εταιρία Ύδρευσης Τάμεσης, που υδροδοτεί 15 εκατ. ανθρώπους γύρω από το Λονδίνο, έχει πει πως σχεδιάζει επίσης περιορισμούς.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος της Βρετανίας Τζορτζ Γιούστις κάλεσε αυτή την εβδομάδα τις εταιρίες ύδρευσης να λάβουν προληπτικά μέτρα για την προστασία του εφοδιασμού νερού.

Οποιαδήποτε κήρυξη κατάστασης ξηρασίας θα είναι περιφερειακή και δεν θα προκαλέσει αυτόματα ειδικές κυβερνητικές παρεμβάσεις. Ωστόσο μπορεί να οδηγήσει εταιρίες ύδρευσης να ανακοινώσουν πιο αυστηρούς περιορισμούς για τα νοικοκυριά ή τις επιχειρήσεις προκειμένου να διατηρήσουν τις προμήθειες.

Η χαμηλή στάθμη των υδάτων του Ρήνου αναμένεται ότι θα πλήξει την παραγωγή σε δύο γερμανικούς σταθμούς παραγωγής ενέργειας που λειτουργούν με άνθρακα.

Ο όμιλος χημικών BASF ανακοίνωσε πως δεν μπορεί να αποκλείσει μειώσεις στην παραγωγή του, αν η πτώση της στάθμης των υδάτων του Ρήνου προκαλέσει προβλήματα στον εφοδιασμό.

Γερμανία: Συνεχίζονται τα προβλήματα με τη ναυσιπλοΐα στο Ρήνο, καθώς πέφτει και πάλι η στάθμη των υδάτων του ποταμού

Στο Ρήνο εξακολουθούν να πλέουν φορτηγά πλοία, όμως μερικές φορές είναι αναγκασμένα να είναι κατά τα τρία τέταρτα κενά φορτίου και οι ιδιοκτήτες φορτίων είναι συχνά υποχρεωμένοι να πληρώνουν για τέσσερα σκάφη για να μεταφέρουν τα προϊόντα τους, αντί για ένα.

Οικονομολόγοι εκτιμούν πως τα προβλήματα στην κυκλοφορία στο Ρήνο μπορεί να επιφέρουν φέτος τη μείωση της οικονομικής ανάπτυξης της Γερμανίας κατά μισή ποσοστιαία μονάδα.

Η στάθμη αναφοράς των υδάτων του Ρήνου στο Κάουμπ, κοντά στο Κόμπλεντς, ήταν σήμερα 42 εκατοστά, κατά 5 εκατοστά χαμηλότερη από χθες και 51 εκατοστά χαμηλότερη από τη Δευτέρα. Τα σκάφη χρειάζονται μια στάθμη περίπου 1,5 μέτρου στο Κάουμπ για να πλέουν πλήρη φορτίου.

Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη στάθμη κάτω από την οποία διακόπτεται η ναυσιπλοΐα, λέει ο Ρομπέρτο Σπράντσι, διευθυντής του ναυτιλιακού συνεταιρισμού DTG που έχει περίπου 100 φορτηγά πλοία στο Ρήνο. «Συνεχίζουμε σήμερα τους πλόες και θα τους συνεχίσουμε μέχρι να είναι τεχνικά αδύνατο να συνεχιστούν», λέει.

Μερικά μεγαλύτερα πλοία και φορτηγίδες δεν μπορούν πλέον να περάσουν από το Κάουμπ και να μπουν στο Ντούισμπουργκ, ενώ οι μεγάλες φορτηγίδες, οι οποίες μεταφέρουν κανονικά 3.000 τόνους καθεμιά, δεν μπορούν πλέον να πλεύσουν, δήλωσε.

Τα φορτία μεταφέρονται σε περισσότερες μικρότερες φορτηγίδες οι οποίες μπορούν να πλεύουν σε ρηχά νερά, αυξάνοντας τα κόστη για τους ιδιοκτήτες φορτίων.

«Οι πελάτες παραγγέλνουν μόνο τις προμήθειες που χρειάζονται πραγματικά για να συνεχίσουν την παραγωγή», δήλωσε ο Σπράντσι.

Η ξηρασία έχει επίσης επηρεάσει τη γεωργία, συμπεριλαμβανομένης μειωμένης παραγωγικής σε δημητριακά, φρούτα και λαχανικά. 

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Κοριτσάκι στο Χαλάνδρι το ξέχασαν σε αυτοκίνητο και πέθανε από τη ζέστη

 medlabnews.gr iatrikanea

Τραγωδία σημειώθηκε το μεσημέρι της Πέμπτης σε γειτονιά Ρομά στο Χαλάνδρι, καθώς μια 8χρονη βρέθηκε από περαστικό εγκαταλελειμμένη και χωρίς τις αισθήσεις της μέσα σε αυτοκίνητο.

Η είδηση έγινε γνωστή σήμερα, Παρασκευή, μέσα από το δελτίο του Mega.

Αμέσως κλήθηκαν οι Αρχές και το κορίτσι μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, η 8χρονη κατέληξε από θερμοπληξία.

Οι γονείς της, ένας 27χρονος και μία 29χρονη, αμφότεροι Ρομά συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στον εισαγγελέα, καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα σχετικά με το πώς βρέθηκε η 8χρονη μέσα στο όχημα και πόσες ώρες έμεινε εκεί.

Πυροσβέστη δάγκωσε φίδι στη διάρκεια κατάσβεσης

 medlabnews.gr

Σε νοσοκομείο της Πάτρας μεταφέρθηκε ένας πυροσβέστης ο οποίος δέχθηκε τσίμπημα από φίδι, κατά τη διάρκεια κατάσβεσης φωτιάς σε περιοχή της Ηλείας.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του PatrisNews, ο πυροσβέστης επιχειρούσε σε φωτιά που ξέσπασε νωρίς το απόγευμα της Παρασκευής, σε αγροτοδασική έκταση στη Νεάπολη Ηλείας, για την οποία έχει ευθύνη η Πυροσβεστική Υπηρεσία Λεχαινών.

Αμέσως μετά το τσίμπημα του φιδιού ο άνδρας μεταφέρθηκε στο Κέντρο Υγείας της περιοχής κι από εκεί σε Νοσοκομείο της Αααϊκής πρωτεύουσας.

Σκόρδο φάρμακο για καρδιά, πίεση, χοληστερίνη, υπέρταση, λοιμώξεις, καρκίνου παχέος εντέρου.

MSc
της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος, medlabnews.gr iatrikanea

Η φύση έχει εφοδιάσει τα προϊόντα της με πολύτιμες φυτοδραστικές ουσίες που προστατεύουν τον οργανισμό από την φθορά.

Πάροχοι έκοψαν το ρεύμα σε κλινική βάζοντας σε κίνδυνο την ζωή 74 ασθενών.

  medlabnews.gr iatrikanea

Θεσμική λύση προκειμένου να μην απειληθεί η ασφαλής νοσηλεία 74 ασθενών αλλά ανέμενε χθες διευθυντής Μικτής Παθολογικής Κλινικής στο κέντρο της Λάρισας, μετά από την απόφαση εταιρείας παροχής ηλεκτρικού ρεύματος να διακόψει την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος.

Ο διευθυντής της κλινικής προχθές το μεσημέρι, καθ’ υπόδειξη της συμβεβλημένης παρόχου εταιρείας, κατέβαλε το χρηματικό ποσό των 11.515,67 ευρώ, που αντιστοιχεί στο ήμισυ της οφειλής, αλλά το γεγονός ότι εταιρεία από λάθος αποστολή του Λαρισαίου διευθυντή, δεν έλαβε το μήνυμα στην ηλεκτρονική αλληλογραφία( e-mail), προχώρησε τελικά χθες το μεσημέρι στην διακοπή της παροχής ρεύματος, οδηγώντας σε απόγνωση τον διευθυντή της κλινικής που αναζητούσε κάθε εφικτή λύση, προκειμένου «να μην απειληθεί η ζωή των ασθενών» όπως ο ίδιος διευκρίνισε χθες στην «Ε». Με την συμβεβλημένη εταιρεία στις αγωνιώδεις εκκλήσεις του διευθυντή της κλινικής να μεταθέτει την ευθύνη για την διακοπή σε άλλη εταιρία.

Όπως εξηγεί ο διευθυντής, αναφερόμενος στα γεγονότα, χθες το μεσημέρι συνεργείο τεχνικών μετέβη στην κλινική, κάνοντας γνωστή την απόφαση – κατ’ απαίτηση της ιδιωτικής εταιρείας – για διακοπή της παροχής λόγω της οφειλής (σ.σ. περί τις 23.000 ευρώ).

Σε επικοινωνία του διευθυντή της Κλινικής και της ιδιωτικής εταιρείας συμφωνήθηκε η άμεση καταβολή του μισού ποσού της οφειλής και η ρύθμιση, για εξόφληση με δόσεις, του υπολοίπου ποσού. Ο διευθυντής της Κλινικής αυθημερόν κατέβαλε όντως στον τραπεζικό λογαριασμό της ιδιωτικής εταιρείας το συμφωνηθέν ποσό των 11.515,67 ευρώ, αλλά απέστειλε σε λάθος e-mail την απόδειξη κατάθεσης.

Όταν διαπιστώθηκε το λάθος από την επιστροφή του e-mail, επικοινώνησε ξανά με την εταιρεία, όπου σύμφωνα πάντα με τα όσα δηλώνει ο διευθυντής τον διαβεβαίωσαν ότι αφού κατέθεσε τα χρήματα δεν υπάρχει πρόβλημα, λέγοντάς του να μην ανησυχεί.

Χθες ωστόσο στη 1 το μεσημέρι, παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις, η διακοπή στην παροχή ρεύματος έγινε τελικά, με τη διεύθυνση της κλινικής να προσπαθεί προσωρινά να λύσει το πρόβλημα με γεννήτρια, αναζητώντας παράλληλα λύση για την αποκατάσταση στην παροχή, εξετάζοντας ακόμη και το ενδεχόμενο μεταφοράς των 74 ασθενών σε νοσοκομεία ή ιδιωτικές κλινικές για να μην απειληθεί η ασφαλής νοσηλεία των ασθενών. Στο μεταξύ επικοινωνώντας τόσο ο διευθυντής της Κλινικής με την ιδιωτική εταιρεία τού σημείωναν πως δεν έδωσαν αυτή την εντολή διακοπής ρεύματος, παρά μόνο την εντολή εκπροσώπησης», τονίζοντας, επίσης, ότι άλλη εταιρεία είναι εκείνη που αποφάσισε την διακοπή στην παροχή, περιπλέκοντας ακόμη περισσότερο την κατάσταση και καθιστώντας οξύτερο το πρόβλημα. Οι συμβεβλημένη εταιρεία για την οριστική επίλυση του προβλήματος ζητήσει την καταβολή (υψηλής) εγγύησης, ενώ στη συνέχεια αντιπρότεινε την δυνατότητα αλλαγής παρόχου, με τον διευθυντή της Κλινικής να επιμένει στην ανάγκη της άμεσης επανασύνδεσης, για να επιλυθεί το επείγον πρόβλημα της νοσηλείας των ασθενών και «από βδομάδα» να εξετάσει το θέμα με ποια εταιρία θα συμβληθεί, χωρίς – όπως έχει σημειώνει – να αρνείται την καταβολή της εγγύησης και τις ρυθμίσεις της οφειλής. Η εταιρεία αντιπρότεινε νέα συμφωνία, αφού εκδοθεί νωρίτερα εξοφλητικός λογαριασμός.

Να σημειωθεί πως για το όλο πρόβλημα, όπως εξελισσόταν μέχρι αργά χθες το βράδυ μεταξύ των ιδιωτικών εταιρειών και του διευθυντή της Κλινικής – ο οποίος αποδίδει την διόγκωση της οφειλής στη ρήτρα αναπροσαρμογής – αναμενόταν να ενημερωθούν οι τοπικές και διωκτικές αρχές, όχι για να εξεταστεί ποιος έχει δίκιο μεταξύ της ιδιωτικής εταιρείας και της Κλινικής, αλλά για να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία της Κλινικής, με την αποκατάσταση στην παροχή ρεύματος και όχι με την λειτουργία της γεννήτριας.

Πηγή: Εφημερίδα Ελευθερία (Βαγγέλης Κακάρας)

Aυγουστιάτικο φεγγάρι, μύθοι και αλήθειες. Ένα επίκαιρο άρθρο του αείμνηστου Διονύση Σιμόπουλου

medlabnews.gr 

Με αφορμή την πανσέληνο στην καρδιά του καλοκαιριού (12 Αυγούστου), το ΑΠΕ-ΜΠΕ αναδημοσιεύει ένα επίκαιρο άρθρο που είχε γράψει για το Iδρυμα Ευγενίδου ο αείμνηστος Διονύσης Σιμόπουλος σχετικά με το αυγουστιάτικο φεγγάρι.

Ακολουθεί το κείμενο:

Η καθημερινή παρουσία της Σελήνης στον ουρανό αλλά και η συνεχής αλλαγή της φωτισμένης της μορφής επηρέαζε ανέκαθεν τους ανθρώπους όπως φαίνεται στα τραγούδια, στις προλήψεις και στις δογματικές τους αντιλήψεις. Γιατί παρ’ όλο που η Σελήνη αντανακλά μόνο το 7% του ηλιακού φωτός που πέφτει πάνω στη γεμάτη κοιλώματα επιφάνειά της, είναι αρκετά λαμπερή, ώστε να καλύπτει με το φως της ένα αρκετά μεγάλο μέρος των άστρων της νύχτας. Πολλές μάλιστα παραδόσεις, που κρατάνε από την αρχαία ακόμη εποχή, συνδέουν τη Πανσέληνο του κάθε μήνα με διάφορες αγροτικές εργασίες. Πάρτε για παράδειγμα την Πανσέληνο του Αυγούστου που ακόμη και σήμερα πολλοί την θεωρούν ότι είναι λαμπρότερη και μεγαλύτερη απ’ οποιαδήποτε άλλη Πανσέληνο του χρόνου, κάτι που φυσικά δεν είναι σωστό, αφού πρόκειται απλά για μια οπτική απάτη.

Αυτό που συμβαίνει δηλαδή είναι ότι στη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών ο Ήλιος βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο της ετήσιας φαινόμενης τροχιάς του στον ουρανό, ενώ αντίθετα η Σελήνη βρίσκεται σχετικά πιο κοντά στον ορίζοντα. Σ’ αυτή τη θέση η Πανσέληνος μπορεί να συγκριθεί με διάφορα άλλα χαρακτηριστικά που βρίσκονται εκεί, όπως δέντρα, κεραίες και διάφορα κτίσματα. Μ’ αυτόν τον τρόπο ο εγκέφαλος του παρατηρητή παρασύρεται να πιστέψει ότι η Πανσέληνος είναι μεγαλύτερη, ενώ επανειλημμένες μετρήσεις έχουν αποδείξει ότι το μέγεθος της Πανσελήνου δεν διαφέρει καθόλου από ώρα σε ώρα.

Υπάρχει φυσικά μετρήσιμη διαφορά του μεγέθους της Σελήνης ανάλογα με το αν βρίσκεται στο περίγειό της ή στο απόγειό της, κάτι που συμβαίνει μια φορά κάθε μήνα. Αυτό όμως δεν έχει σχέση με το πόσο μεγάλη φαίνεται όταν βρίσκεται κοντά στον ορίζοντα, που οφείλεται όπως είπαμε αποκλειστικά και μόνο σε οπτική απάτη.

Υπάρχουν όμως κι άλλοι παρόμοιοι μύθοι που έχουν καλλιεργηθεί στους διάφορους λαούς, μεταξύ των οποίων και η σύνδεση της έξαρσης της «τρέλας» την ημέρα της Πανσελήνου. Απ’ αυτόν τον μύθο άλλωστε προέρχεται και η λέξη «σεληνιασμός» και η σύνδεσή της με την επιληψία. Στατιστικές μελέτες που έγιναν επανειλημμένα και έχουν δημοσιευθεί σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά (όπως το Annals of Emergency Medicine, το Journal of Emergency Nursing, και το Journal of Toxicology and Psychological Report) αποδεικνύουν ότι δεν υπάρχει καμιά απολύτως σχέση με την συμπεριφορά του ανθρώπου και την Πανσέληνο. Μύθος είναι επίσης και αυτό που ακούγεται ότι την ημέρα της Πανσελήνου γεννιούνται περισσότερα παιδιά ή ότι υπάρχουν περισσότερα ατυχήματα και άλλα παρόμοια. Παρ’ όλα αυτά οι μύθοι αυτοί συνεχίζουν να υπάρχουν και να μπερδεύουν τον κάθε πολίτη χωρίς καμιά απολύτως απόδειξη.

Πάρτε επίσης κι έναν ακόμη μύθο σχετικά με τον χρωματισμό της Πανσελήνου που ορισμένοι τον θέλουν μερικές φορές να είναι «μπλε». Κάτω από ορισμένες συνθήκες πράγματι υπάρχουν περιπτώσεις που η χροιά της Σελήνης παίρνει ένα γαλαζωπό χρώμα (αντί του κανονικού της γκρίζου), όταν στην ατμόσφαιρα υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση σκόνης από κάποια πρόσφατη και μεγάλη έκρηξη ηφαιστείου, όπως συνέβη για παράδειγμα με την έκρηξη του ηφαίστειου Κρακατόα το 1883. Το φαινόμενο αυτό είναι τόσο σπάνιο, ώστε έμεινε στα χρονικά ως έκφραση ενδεικτική της έννοιας του «σχεδόν ποτέ».

Μ’ αυτή λοιπόν την έννοια χρησιμοποιείται και η φράση «Μπλε Σελήνη» για να χαρακτηρίσει την ύπαρξη δύο πανσελήνων σ’ έναν μήνα, η δεύτερη δηλαδή Πανσέληνος σ’ ένα μήνα ονομάζεται «Μπλε Σελήνη» παρ’ όλο που ένα τέτοιο φαινόμενο, αν και ασυνήθιστο (αφού η περίοδος από την μια Πανσέληνο έως την επόμενη φτάνει τις 29,5 περίπου ημέρες και για την ακρίβεια 29,53059 ημέρες), δεν είναι ιδιαίτερα σπάνιο. Ο Φεβρουάριος φυσικά, που έχει μόνο 28 ή 29 ημέρες, είναι αδύνατον να περιλάβει ποτέ μια «Μπλε Σελήνη», ενώ κατά μέσον όρο ένας μήνας με δύο Πανσελήνους συμβαίνει μια φορά κάθε 2,5 περίπου χρόνια (και για την ακρίβεια κάθε 2,72 χρόνια), κάτι που φυσικά δεν μπορεί να θεωρηθεί ιδιαίτερα σπάνιο. Συνολικά στα επόμενα 40 χρόνια θα έχουμε 17 μήνες που θα περιλαμβάνουν δύο Πανσελήνους τον ίδιο μήνα.

Είναι πάντως γεγονός ότι η παρουσία της Σελήνης στον νυχτερινό ουρανό πραγματικά δεν έχει αντίζηλο, γι’ αυτό δεν είναι καθόλου παράξενο που η μυθολογία είναι γεμάτη με τις ιστορίες της που πολλές την ταύτιζαν με την θεά Aρτεμη. Oταν πρόβαλλε στον ουρανό το χαριτωμένο της πρόσωπο με την ασημένια ανταύγεια, η ομορφιά της έκανε τα άστρα να ωχριούν, ενώ η φαντασία των αρχαίων παρομοίαζε τις ακτίνες της Σελήνης με τα γρήγορα και μυτερά βέλη της Αρτέμιδος. Η αγνή πανέμορφη παρθένα, η κυνηγός θεά, ήταν για τον Oμηρο το πρότυπο της γυναικείας ομορφιάς. Στη Σελήνη απέδιδαν επίσης τη νυχτερινή δροσιά και τις βροχές, γι’ αυτό ονόμαζαν την Aρτεμη «Ποτάμια» και την λάτρευαν κοντά σε πηγές και λίμνες όπου πίστευαν ότι λούζονταν μαζί με τις Νύμφες μακριά από τα βέβηλα βλέμματα των ανδρών.

Σύμφωνα επίσης με την ελληνική μυθολογία η Σελήνη ήταν κόρη των Τιτάνων Υπερίωνα και Θείας, αδελφή του Hλιου και της Ιούς, και μητέρα του Ωρίωνα με πατέρα τον Hλιο. Oπως ο Ήλιος έτσι και η Σελήνη είχε το δικό της άρμα που το έσερναν βόδια ή άλογα ή και ελάφια, ενώ αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι στην Κλασσική κυρίως εποχή η λατρεία της Σελήνης είχε ατονήσει, γιατί πίστευαν ότι η λατρεία των ουράνιων σωμάτων ήταν γνώρισμα των βαρβάρων.

Από την αρχαιότητα ακόμη στο ορατό αυτό πρόσωπο της Σελήνης διακρίνονταν διάφορες μορφές και σχήματα που κυριολεκτικά γοήτευαν τους ανθρώπους της Γης επί χιλιάδες χρόνια. Μερικοί πίστευαν ότι ήταν ένα κουνέλι. Αλλοι πάλι ότι ήταν βάτραχος. Ενώ οι περισσότεροι έλεγαν ότι μπορούσαν να διακρίνουν ένα ανθρώπινο πρόσωπο: έναν άνθρωπο στη Σελήνη. Στις σκανδιναβικές χώρες έβλεπαν δύο παιδιά να μεταφέρουν ανάμεσά τους έναν κουβά νερό, ενώ στη Γροιλανδία απαγόρευαν στις νέες κοπέλες να κοιτάζουν την Πανσέληνο γιατί πίστευαν ότι θα έμεναν έγκυοι.

Φυσικά πολλοί από τους κλασικούς Eλληνες φιλοσόφους είχαν αντιληφθεί από νωρίς ότι ο διαφορετικός φωτισμός των περιοχών της Σελήνης οφειλόταν στις ανωμαλίες του εδάφους της. Ο Θαλής ο Μιλήσιος, για παράδειγμα, πίστευε ότι ο δορυφόρος μας ήταν φτιαγμένος από τα ίδια υλικά που είναι φτιαγμένη και η Γη, ενώ ο Δημόκριτος υποστήριζε ότι οι διαφορές του φωτισμού της οφείλονταν στην ύπαρξη βουνών και κοιλάδων. Κι έτσι από την κλασική ακόμη εποχή, οι αρχαίοι Eλληνες φιλόσοφοι μπόρεσαν να διαλευκάνουν αρκετά από τα μυστήρια της Σελήνης, ανάμεσα στα οποία ήταν και ο μηχανισμός των φάσεών της.

Οι αρχαίοι φιλόσοφοι είχαν κατανοήσει δηλαδή ότι το φως της Σελήνης δεν ήταν παρά η αντανάκλαση των ακτίνων του Hλιου στην επιφάνειά της. Επειδή όμως το φως του Hλιου φωτίζει καθημερινά διαφορετικές περιοχές της πλευράς της που είναι στραμμένη προς τη Γη, βλέπουμε τη Σελήνη να αλλάζει μορφή συνεχώς ανάλογα με το πώς φαίνεται από τη Γη. Έτσι όταν η Σελήνη βρίσκεται στην ίδια κατεύθυνση με τον Ήλιο, στρέφει προς εμάς το μη φωτιζόμενο ημισφαίριό της, οπότε λέμε ότι έχουμε Νέα Σελήνη ή Νουμηνία. Με την πάροδο των ημερών η Σελήνη μετατοπίζεται στην τροχιά της και έτσι από τη Γη αρχίζουμε να βλέπουμε όλο και μεγαλύτερο μέρος του φωτιζόμενου ημισφαιρίου της.

Oταν η αποχή της από τον Hλιο είναι 90 μοίρες, φαίνεται να είναι φωτισμένη κατά το 1/2, και η φάση αυτή ονομάζεται πρώτο τέταρτο. Η κίνηση της Σελήνης γύρω από τη Γη συνεχίζεται μέχρις ότου βρίσκεται σε αντίθεση προς τη θέση του Hλιου, βρίσκεται δηλαδή απέναντι από τον Hλιο με την Γη στη μέση, οπότε εμείς βλέπουμε από τη Γη ολόκληρο το φωτιζόμενο ημισφαίριό της και λέμε ότι έχουμε Πανσέληνο. Τότε η Σελήνη ανατέλλει όταν ο Ήλιος δύει. Ο χρόνος όμως κυλάει και η Σελήνη συνεχίζει την κίνησή της μέχρις ότου βρεθεί στη φάση του τελευταίου τέταρτου. Τέλος, η Σελήνη ξανάρχεται σε σύνοδο με τον Ήλιο, οπότε έχουμε και πάλι Νουμηνία ή Νέα Σελήνη.

Από τη μια σύνοδο ως την επομένη, για τη συμπλήρωση δηλαδή όλων των φάσεων της Σελήνης, χρειάζονται περίπου 29,5 ημέρες, και για την ακρίβεια 29 ημέρες 12 ώρες, 44 λεπτά και 2,86 δευτερόλεπτα. Ο χρόνος αυτός ονομάζεται συνοδικός μήνας και είναι η χρονική περίοδος μεταξύ δύο διαδοχικών πανσελήνων ή δύο διαδοχικών φάσεων Νέας Σελήνης, από την οποία γεννήθηκε ο ημερολογιακός μας μήνας. Δεν είναι λοιπόν καθόλου παράξενο που τα πρώτα ημερολόγια βασίζονταν σε έναν κύκλο σεληνιακών μηνών.

Υπάρχει όμως και ένας άλλος «μήνας» που ονομάζεται «αστρικός μήνας», και είναι ο πραγματικός χρόνος μιας πλήρους περιφοράς της Σελήνης γύρω από τη Γη, αφού μετράει την χρονική περίοδο μεταξύ δύο διαδοχικών περασμάτων της Σελήνης μπροστά από ένα δεδομένο άστρο. Η κίνηση αυτή γίνεται εμφανής καθώς η θέση της Σελήνης ανάμεσα στα άστρα αλλάζει από νύχτα σε νύχτα. Ο χρόνος αυτός είναι περίπου 27 ημέρες, και για την ακρίβεια 27 ημέρες 7 ώρες, 43 λεπτά και 11,5 δευτερόλεπτα.

Η αιτία της μεγαλύτερης διάρκειας του συνοδικού μήνα σε σχέση με τον αστρικό μήνα είναι αρκετά απλή: Κατά τη διάρκεια ενός μήνα, το ντουέτο Γη και Σελήνη έχει διασχίσει μια αρκετά μεγάλη απόσταση γύρω από τον Hλιο. Έτσι όταν η Σελήνη έχει ολοκληρώσει μία πλήρη περιφορά της γύρω από τη Γη, πρέπει να ταξιδέψει επιπλέον πάνω από δύο ακόμη ημέρες για να ξαναγυρίσει στην ίδια γραμμική σχέση που είχε με την Γη και τον Ήλιο, ώστε να δημιουργηθούν οι ίδιες πάλι προϋποθέσεις που είναι αναγκαίες για να έχει την ίδια φάση με αυτή με την οποία άρχισε την τροχιά της γύρω από τη Γη.

Επιδρά η πανσέληνος στην υγεία μας; Μύθοι και αλήθειες για την επίδραση της Σελήνης

επιμέλεια Βικτωρία Πολύζου, σύμβουλος ψυχικής υγείας, medlabnews.gr iatrikanea

Η πανσέληνος του Αυγούστου, γνωστή και ως «Φεγγάρι του Οξύρρυγχου», πέφτει στις 12 Αυγούστου και έχει πάρει το όνομά της από τους ιθαγενείς κατοίκους της Αμερικής που τη συγκεκριμένη μέρα ψάρευαν το συγκεκριμένο ψάρι -γνωστό και ως μουρούνα. 

 Σύμφωνα με το timeanddate.com, η γεμάτη πανσέληνος θα «κορυφωθεί» στην Ελλάδα στις 4:35 πμ τη 12η του Αυγούστου. 

Η Υπερπανσέληνος φέτος θα συμπέσει σχεδόν με το αποκορύφωμα των διαττόντων Περσείδων. 

Ο μύθος για το μεγαλύτερο αυγουστιάτικο φεγγάρι δεν είναι ο μοναδικός. Υπάρχουν και άλλοι μύθοι που έχουν καλλιεργηθεί κατά καιρούς στους διάφορους λαούς, μεταξύ των οποίων η σύνδεση της έξαρσης της «τρέλας» τη μέρα της πανσελήνου, εξ ου και η λέξη «σεληνιασμός», αλλά και η σύνδεσή του φεγγαριού με την επιληψία. 

Στατιστικές μελέτες όμως που έγιναν επανειλημμένα κι έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά («Annals of Emergency Medicine», «Journal of Emergency Nursing, «Journal of Toxicology and Psychological Report») αποδεικνύουν ότι δεν υπάρχει καμιά απολύτως σχέση ανάμεσα στη συμπεριφορά του ανθρώπου και στην πανσέληνο. 

 Μύθος είναι, επίσης, ότι τη μέρα της πανσελήνου γεννιούνται περισσότερα παιδιά ή ότι υπάρχουν περισσότερα ατυχήματα, παρ' όλα αυτά οι μύθοι αυτοί δεν λένε να «πεθάνουν» έως σήμερα. 

Ένας άλλος μύθος αφορά τον χρωματισμό της πανσελήνου, που ορισμένοι τον θέλουν μερικές φορές να είναι «μπλε». Κάτω από ορισμένες σπάνιες συνθήκες, πράγματι η χροιά της Σελήνης παίρνει ένα γαλαζωπό χρώμα (αντί του κανονικού γκρίζου), όταν π.χ. στην ατμόσφαιρα υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση σκόνης από κάποια πρόσφατη μεγάλη έκρηξη ηφαιστείου, όπως συνέβη με την έκρηξη του ηφαίστειου Κρακατόα το 1883.

Πανσέληνος και υγεία

 Η πανσέληνος κατείχε ανέκαθεν μία μυστικιστική θέση στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού, έτσι δεν είναι προκαλεί έκπληξη ότι πολλοί μύθοι από τους λυκάνθρωπους, μέχρι την τρέλα να σχετίζονται με αυτή.