Σημάδια που μπορεί να σημαίνουν άνοια πριν παρουσιαστούν τα εμφανή σημάδια της άνοιας.

medlabnews.gr iatrikanea

Τι είναι άνοια;

Ο όρος «άνοια» αναφέρεται σε μια σειρά συμπτωμάτων που προκαλούνται από νοσήματα που καταστρέφουν τα εγκεφαλικά κύτταρα. Τα συμπτώματα αυτά είναι καταρ­χήν απώλεια της μνήμης και ακολούθως διαταραχή των υπο­λοίπων νοητικών λειτουργιών και μείωση της καθημερινής λειτουργικότητας.

Πολύ συχνά υπάρχει στο ευρύ κοινό μία σύγχυση των όρων «άνοια» και «Αλτσχάιμερ». Η άνοια είναι ένας περιγραφικός, γενικός όρος, ενώ η νόσος Αλτσχάιμερ είναι συγκεκριμένη ασθένεια, η οποία ευθύνεται για περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις άνοιας. Η αμέ­σως επόμενη σε συχνότητα άνοια είναι η αγγειακή άνοια, η οποία προκαλείται από πολλαπλά εγκεφαλικά επεισόδια, μικρά ή μεγάλα. Άλλες μορφές άνοιας οφείλονται σε σπα­νιότερα αίτια όπως η νόσος με σωμάτια Lewy, η άνοια της νόσου Πάρκινσον, οι μετωποκροταφικές άνοιες κλπ.

5 σημάδια που μπορεί να σημαίνουν άνοια

Μια νέα μελέτη διαπίστωσε πως η δυσκολία στη μάσηση της τροφής θα μπορούσε να είναι σημάδι άνοιας. Όμως, οτιδήποτε, από το δείκτη μάζας σώματος μέχρι τη διάθεσή σας θα μπορούσε να αποτελεί σημάδι.

Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι οι μικρές αλλαγές στον τρόπο που περπατάτε, μασάτε, κοιμάστε ή αισθάνεστε, θα μπορούσαν να αποτελούν πρώιμους δείκτες της άνοιας.

Ως άνοια χαρακτηρίζεται η προοδευτική απώλεια της γνωστικής λειτουργίας, καθώς τα κύτταρα του εγκεφάλου καταστρέφονται. Τα κύρια συμπτώματα της άνοιας περιλαμβάνουν αλλαγή της προσωπικότητας, απώλεια μνήμης, παραμέληση της προσωπικής υγιεινής, πρόβλημα με την ομιλία και την κοινωνικοποίηση.

Ενώ η νόσος του Αλτσχάιμερ είναι η πιο συχνή της αιτία, η άνοια θα μπορούσε επίσης να προκληθεί από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, μακροχρόνια κατάχρηση ουσιών, τη νόσο του Πάρκινσον, βαριές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις και άλλες συνθήκες υγείας.

Ωστόσο, πολύ πριν παρουσιαστούν εμφανή σημάδια της άνοιας, ορισμένες αλλαγές στη συμπεριφορά θα μπορούσαν να σημάνουν ότι μπορεί να έχετε την πάθηση.

Ας δούμε ποια είναι αυτά:

1. Πρόβλημα στη μάσηση σκληράς τροφής
Το δάγκωμα ενός μήλου θα μπορούσε να προβλέψει τις πιθανότητες των ανθρώπων να αναπτύξουν άνοια, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό της Αμερικανικής Γηριατρικής Εταιρείας. Ερευνητές του Ινστιτούτου Καρολίνσκα και του Πανεπιστημίου του Κάρλσταντ στη Σουηδία, μελέτησαν ένα δείγμα 577 ατόμων ηλικίας 77 ετών και άνω και διαπίστωσαν ότι εκείνοι που είχαν πρόβλημα να μασήσουν σκληρές τροφές όπως τα μήλα είχαν και υψηλότερο κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης. Οι Σουηδοί ερευνητές πρόσφεραν μια πιθανή εξήγηση: Καθώς το μάσημα είναι δύσκολο όταν έχει κανείς λίγα ή καθόλου δόντια, κάτι που ως επί το πλείστον ισχύει για τους ηλικιωμένους, μειώνεται η ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο και ως εκ τούτου μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει μεγαλύτερο κίνδυνο να πάθει άνοια.

2. Αργό περπάτημα
Ο τρόπος που περπατάτε θα μπορούσε να προβλέψει τον κίνδυνο που έχετε να εμφανίσετε άνοια σύμφωνα με έκθεση που παρουσιάστηκε στο Διεθνές Συνέδριο για το Αλτσχάιμερ το 2012. Αρκετές μελέτες που παρουσιάστηκαν εκεί βρήκαν έναν συσχετισμό ανάμεσα στις ανωμαλίες στα πόδια και τα σημάδια της γνωστικής έκπτωσης, σε διάφορα νευρολογικά τεστ. Μια άλλη μελέτη που παρουσιάστηκε στο ίδιο συνέδριο, ανέλυσε τις συμπεριφορές 19 ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας που χρησιμοποιούσαν τεχνολογία αισθητήρα κίνησης στο σπίτι. Βρήκαν ότι εκείνοι που είχαν πιο αργούς ρυθμούς είχαν και μικρότερο όγκο εγκεφάλου, γεγονός που αποτελεί μια κοινή αλήθεια για τα άτομα με άνοια.

3. Προβλήματα ύπνου
Πιο άσχημα είναι τα νέα για τις… κουκουβάγιες. Ο κακός κύκλος του ύπνου σας τώρα μπορεί να οδηγήσει σε άνοια αργότερα. Σε μελέτη του Δεκεμβρίου του 2011 που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Annals of Neurology, 1.300 υγιείς γυναίκες ηλικίας άνω των 75 παρακολουθήθηκαν κατά τη διάρκεια πέντε ετών. Μέχρι το τέλος αυτού του χρονικού διαστήματος, το 39% εξ αυτών είχαν αναπτύξει κάποια μορφή ήπιας γνωστικής εξασθένισης ή άνοια. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες με ασθενέστερους κιρκαδικούς ρυθμούς (αυτές που εκτελούσαν λιγότερη φυσική δραστηριότητα νωρίς το πρωί) είχαν 80% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν ήπια γνωστική εξασθένηση ή άνοια σε σχέση με τις γυναίκες που ήταν δραστήριες στη διάρκεια της ημέρας.

4. Επιπλέον κιλά
Το υπερβολικό βάρος συνδέεται με πολλούς κινδύνους για την υγεία, όπως τον διαβήτη τύπου 2, τις καρδιακές παθήσεις και την αρθρίτιδα. Αλλά μια μελέτη, που δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 2011 στο περιοδικό Neurology, συσχέτισε τον υψηλό Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) με υψηλότερο κίνδυνο άνοιας. Σε μια ανάλυση 8.534 διδύμων ηλικίας 65 ετών και άνω, διαπιστώθηκε ότι 350 είχαν διαγνωστεί επισήμως με άνοια και 114 με πιθανή άνοια. Οταν ερευνητές παρακολούθησαν τους Δείκτες Μάζας Σώματός τους πριν από 30 χρόνια, διαπίστωσαν ότι τα άτομα που τώρα είχαν άνοια ή πιθανή άνοια, είχαν 70% περισσότερες πιθανότητες να υπήρξαν υπέρβαρα ή παχύσαρκα τότε.

Αν ανησυχείτε ότι το επιπλέον βάρος σας θα μπορούσε να οδηγήσει σε γνωστική εξασθένηση αργότερα, η λύση είναι να ξεκινήσετε ένα πρόγραμμα γυμναστικής. Μια μελέτη που παρουσιάστηκε στο Διεθνές Συνέδριο για τη Νόσο του Αλτσχάιμερ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η άσκηση μπορεί να προστατεύσει τον εγκέφαλο από τη γήρανση.

5. Κατάθλιψη
Η κακή διάθεση δεν βλάπτει μόνο την συναισθηματική σας ευημερία. Η κατάθλιψη μπορεί να κοστίσει την υγεία του εγκεφάλου σας. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό έντυπο Archives of General Psychiatry αξιολόγησε τα ιατρικά αρχεία πάνω από 13.000 κατοίκων της Καλιφόρνιας κατά τη διάρκεια έξι ετών. Οι πάσχοντες από κατάθλιψη είχαν διπλάσιες πιθανότητες να εκδηλώσουν νόσο του Αλτσχάιμερ στα τελευταία χρόνια της ζωής τους, ενώ εκείνοι που είχαν τόσο στη μέση ηλικία όσο και αργότερα κατάθλιψη, παρουσίαζαν τριπλάσιο κίνδυνο εκδήλωσης αγγειακής άνοιας.

Διαβάστε επίσης

• Τι είναι η νόσος Alzheimer; Τι πρέπει να κάνετε για να αποφύγετε την άνοια;
• Ξεχνάτε, χάνετε τις λέξεις, χάνετε πράγματα; Μήπως πρέπει να επισκεφτείτε κάποιον ειδικό για Alzheimer;
• Η νόσος του Πάρκινσον τι είναι; Ποια τα συμπτώματα και πώς γίνεται η διάγνωση; Μάθετε να φροντίζετε τον εαυτό σας και πώς να κινήστε χωρίς να πέφτετε.
• Έχετε τρέμουλο στα χέρια, αργείτε να δέσετε τα κορδόνια σας, προβλήματα στην ισορροπία και την ομιλία; Μπορεί να έχετε νόσο του Πάρκινσον

Στέλιος Παπαδόπουλος: πίσω από νέα θεραπεία κατά του Αλτσχάιμερ.

medlabnews.gr iatrikanea 

Ο αμερικανικός οργανισμός φαρμάκων (FDA) ενέκρινε το μονοκλωνικό αντίσωμα «aducanumab» της εταιρίας Biogen ως την πρώτη, εδώ και περίπου 20 χρόνια, θεραπεία αντιμετώπισης της νόσου Αλτσχάϊμερ παρά την αντιπαράθεση που έχουν προκαλέσει τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών του φαρμάκου.

Η έγκριση αυτή είναι σημαντική από πολλές πλευρές», τoνίζει ο FDA στην ανακοίνωσή του. Το φάρμακο, που θα κυκλοφορήσει με την ονομασία Aduhelm, «είναι η πρώτη θεραπεία που εγκρίνεται για το Αλτσχάιμερ από το 2003», πρόσθεσε.

Η aducanumab (αντουκανουμάμπη) είναι ένα από τα πολλά φάρμακα που στοχεύουν στην απομάκρυνση των συσσωρευμένων πλακών μιας πρωτεΐνης, της β-αμυλοειδούς, από τον εγκέφαλο των ασθενών κατά τα πρώτα στάδια του Αλτσχάιμερ, ώστε να περιοριστούν τα συμπτώματα όπως η απώλεια μνήμης και η ικανότητα να φροντίζει κανείς τον εαυτό του.

Έλληνας είναι ο επικεφαλής του διοικητικού συμβουλίου της Biogen, μιας από τις κορυφαίες εταιρείες βιοτεχνολογίας στον κόσμο, η οποία προωθεί τη νέα θεραπεία κατά του Αλτσχάιμερ.

Ο Δρ Στέλιος Παπαδόπουλος -που έφτασε στη Νέα Υόρκη το 1967 με λίγα δολάρια στην τσέπη- θεωρείται ο «πατριάρχης» της βιοτεχνολογίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο άνθρωπος που τη γνωρίζει από τα γεννοφάσκια της, τη δεκαετία του ’80, αλλά και που φρόντισε να δημιουργήσει γέφυρες με την αγορά, ώστε να της εξασφαλίσει αυτό που χρειαζόταν για να αναπτυχθεί και να γίνει ισχυρή: χρηματοδοτήσεις.

Η συνέντευξή του στην Καθημερινή της Κυριακής, τον Ιούλιο του 2020, στάθηκε αφορμή να γνωρίσουμε πολλά  για τον ίδιο και τα επιτεύγματά του.

– Από πού κρατάει η σκούφια σας, κ. Παπαδόπουλε;
– Είμαι Πόντιος από την πλευρά του πατέρα μου και Μικρασιάτης από την πλευρά της μητέρας μου. Πρόσφυγες, δηλαδή, είμαστε όλοι. Μέχρι σήμερα έτσι αυτοαποκαλούμαστε. Αλλά επειδή τα ποντιακά γονίδια είναι πολύ δυνατά, μάλλον αυτό το κομμάτι της καταγωγής μου είναι το κυρίαρχο. Λυπάμαι μόνο που δεν είχα την εξυπνάδα, όταν ήμουν μικρός, να μάθω την ποντιακή γλώσσα. Οι γονείς μου γνωρίστηκαν στη Θεσσαλονίκη. Εκεί γεννήθηκα. Μέναμε στου Χαριλάου. Το σχολείο μου ήταν δίπλα στο γήπεδο του Αρη.

– Οι γονείς σας με τι ασχολούνταν;
– Ο πατέρας μου ήταν έμπορος. Με τον παππού μου και τον θείο μου είχαν μια μικρή επιχείρηση με μπαχαρικά. Τα πουλούσαν σε μπακάλικα και σε περίπτερα σε όλη τη βόρειο Ελλάδα. Μέσα στο μαγαζί μεγάλωσα ουσιαστικά. Μετά το σχολείο, έπαιρνα το λεωφορείο και κατέβαινα στην αγορά. Εκεί διάβαζα, εκεί περνούσα σχεδόν όλο τον ελεύθερο χρόνο μου. Το 1954 καταφέραμε να αγοράσουμε ένα φορτηγάκι, για τις διανομές. Θυμάμαι ακόμα το πρόγραμμα, γιατί πήγαινα μαζί με τον πατέρα μου: Δευτέρα απόγευμα στο Κιλκίς, Τρίτη στα Γιαννιτσά, Τετάρτη εντός έδρας για συντήρηση του αυτοκινήτου, Πέμπτη στην Σκύδρα, την Εδεσσα και την Αριδαία, Παρασκευή στη Νιγρίτα, τις Σέρρες και το Σιδηρόκαστρο, Σάββατο στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας και την Κατερίνη. Κάθε δύο εβδομάδες κάναμε διήμερο ταξίδι, Παρασκευή και Σάββατο: σε Καβάλα, Ξάνθη, Κομοτηνή, Αλεξανδρούπολη. Δεν το έβλεπα ως αγγαρεία, μου άρεσε πολύ η δουλειά.

– Τι μάθατε στην οικογενειακή επιχείρηση με τα μπαχαρικά;
– Πολλά και σημαντικά. Κυρίως να σχετίζομαι με τους ανθρώπους, να τους αναγνωρίζω, να τους «διαβάζω» και να λύνω προβλήματα. Στα δεκαπέντε μου, επειδή το μαγαζί δεν πήγαινε καλά και άρχισε και ο θείος μου να λείπει σε διανομές, το κρατούσα εγώ. Αυτό μου έδωσε μια πολύτιμη αίσθηση ανεξαρτησίας. Αλλά ο πατέρας μου δεν ήθελε ούτε να ακούσει το ενδεχόμενο να γίνω κι εγώ έμπορος. «Εσύ θα μάθεις γράμματα, αυτός θα είναι ο δρόμος σου», μου έλεγε.

– Κι έτσι ο δρόμος σας έφερε στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο της Αθήνας…
– Ναι, αλλά δυστυχώς ο πατέρας μου δεν έζησε για να το δει. Είχε σκοτωθεί σε δυστύχημα στη μικρή βιοτεχνία κουμπιών στην οποία είχε επεκταθεί επαγγελματικά, παράλληλα με τα μπαχαρικά. Ημουν πολύ καλός μαθητής και σημαιοφόρος. Και, ξέρετε, ειλικρινά σας το λέω, από όλες τις διακρίσεις και τα βραβεία που έχω αξιωθεί, ύψιστη τιμή θεωρώ το ότι παρήλασα κρατώντας τη σημαία του Ε΄ Γυμνασίου Θεσσαλονίκης. Ηθελα να γίνω φυσικός. Ομως ο γυμνασιάρχης μας, λόγω της υψηλής βαθμολογίας μου, επέμενε να δηλώσω ως πρώτη επιλογή το Πολυτεχνείο. «Θα γίνεις ηλεκτρολόγος μηχανολόγος, θα πιάσεις δουλειά στη ΔΕΗ, θα φοράς λευκό πουκάμισο και γραβάτα, θα κάθεσαι σε ένα γραφείο, θα βάζεις μόνο υπογραφές και θα παίρνεις 5.000 δραχμές τον μήνα», μου έλεγε. Το όνειρο του βολέματος… Δεν ξέρω πώς, πάντως κατάφερε να με πείσει. Κι έτσι, το φθινόπωρο του 1966, μαζί με τη μητέρα μου, τη γιαγιά μου –με τη σύνταξη της οποίας ουσιαστικά ζούσαμε πλέον– και με τον μικρό μου αδελφό, ήρθαμε στην Αθήνα και νοικιάσαμε ένα διαμέρισμα στους Αμπελοκήπους.

– Μόλις τρεις μήνες φοιτήσατε. Πώς αποφασίσατε να φύγετε για τις ΗΠΑ;
– Κάτι με έτρωγε, μάλλον η ανάγκη να δω τον υπόλοιπο κόσμο. Η Ελλάδα με στένευε. Ηξερα ποιο θα ήταν το μέλλον μου εδώ: θα είχα μια κοπέλα, θα παίρναμε πτυχίο, θα αρραβωνιαζόμασταν, θα πήγαινα στον στρατό, θα έπαιρνα απολυτήριο, θα παντρευόμασταν, θα κάναμε παιδιά, την μια Κυριακή θα τρώγαμε με τη μάνα μου, την άλλη με τη δική της, end of story. Tα είδα όλα αυτά σαν φιλμ στο μυαλό μου και δεν μου άρεσαν. Με μια μικρή υποτροφία και με διακόσια δολάρια –αυτή ήταν η προίκα μου–, στις 31 Δεκεμβρίου 1966 μπήκα στο τρένο για Παρίσι. Από εκεί θα έπαιρνα το αεροπλάνο γιατί έτσι θα ήταν φθηνότερο το ταξίδι. Στη διάρκεια της πτήσης μας σέρβιραν φαγητό, αλλά επειδή δεν ήξερα αν θα με χρέωναν δεν άγγιξα τίποτα. Τόσο άβγαλτος ήμουν! (Γέλια).

– Η μητέρα σας δεν σας έφερε αντίρρηση;
– Ποτέ δεν είπε «πού θα με αφήσεις εμένα, παιδάκι μου;», δεν έκανε κανέναν ψυχολογικό εκβιασμό. Μολονότι η απόφασή μου δεν μαρτυρούσε και πολλή ευαισθησία ως προς τις υποχρεώσεις μου απέναντι στην οικογένεια, η δική της στάση ήταν μια τεράστια θυσία, την οποία αναγνώρισα πολύ αργότερα. Αποδείκνυε την αγάπη της για μένα και τη δύναμη του χαρακτήρα της. Το κατάλαβα όταν η μία κόρη μου αποφάσισε να ζήσει στην Ισπανία: τα παιδιά θα πάνε εκεί όπου πρέπει να πάνε και οι γονείς οφείλουν να τα υποστηρίξουν να ακολουθήσουν το όνειρό τους…

Αν έχεις σύστημα και ομάδα που κερδίζει, θα έρθουν και οι επενδύσεις

O Στέλιος Παπαδόπουλος ξεκίνησε τις σπουδές του στη Δυτική Βιρτζίνια. «Ήμουν σαν ψάρι έξω από το νερό», παραδέχεται. «Πήγα στο πρώτο μάθημα με κουστούμι. Οι άλλοι φορούσαν μπλουτζίν και με κοίταζαν σαν εξωτικό πτηνό. Αλλά η εξέλιξή μου ήταν γρήγορη. Την επόμενη χρονιά δεν είχα απλώς προσαρμοστεί, αλλά ήμουν ο καλύτερος φοιτητής του πανεπιστημίου και πρόεδρος του φοιτητικού συλλόγου». Ο νεαρός Έλληνας ολοκλήρωσε τις σπουδές του στα Μαθηματικά, τη Φυσική και τη Βιολογία, έκανε μεταπτυχιακό στο Πίτσμπουργκ και άρχισε να σκέφτεται το επόμενο βήμα του. «Ήταν η στιγμή που με κυρίευσε ενοχή. Η έρευνα στη Φυσική εκείνα τα χρόνια υποστηριζόταν κυρίως από την πολεμική βιομηχανία κι εγώ… αριστέριζα – αν δεν αριστερίζεις στα νιάτα σου, πότε θα το κάνεις; (Γέλια). Αλλά δεν ήθελα να πάει χαμένη η γνώση που είχα κατακτήσει. Είμαι μετακατοχικό παιδί, έχω μάθει να μην πετάω τίποτα. Στράφηκα, λοιπόν, στη Βιοφυσική».

Την εβδομάδα που πήρε το διδακτορικό του, μια μεγάλη εταιρεία βιοτεχνολογίας μπήκε στο χρηματιστήριο – κάτι πρωτοφανές για την εποχή. H ιδέα δεν αργεί να ωριμάσει μέσα του. Με επιπλέον σπουδές στα Οικονομικά, σύντομα μεταπηδά από τον ακαδημαϊκό χώρο στον τομέα των επενδύσεων, ως αναλυτής μετοχών βιοτεχνολογίας στη Γουόλ Στριτ. Από τότε, η πορεία είναι διαρκώς ανοδική: ο δρ Παπαδόπουλος βρίσκεται σε ηγετικές θέσεις διαφόρων εταιρειών, το 1994, μαζί με τον καθηγητή Κυτταρικής Βιολογίας, Σπύρο Αρταβάνη-Τσάκωνα, ιδρύουν τη δική τους, την Exelixis, η οποία το 2000 μπαίνει στο χρηματιστήριο. Tο 2000 επίσης, φτιάχνουν το Ίδρυμα Σαντέ, με στόχο να στηρίζουν Έλληνες επιστήμονες που πραγματοποιούν έρευνα στην Ελλάδα. «Τι προσφέρει το ίδρυμά σας που δεν μπορεί το ελληνικό κράτος να προσφέρει;», τον ρωτώ. «Σταθερότητα και αξιοκρατία. Εμείς δίνουμε υποτροφίες με βάση την αξία καθενός, όχι γιατί “ο ξάδελφός μου ξέρει τον οδηγό του θείου της γραμματέως ενός υπουργού”… Δεν είναι τυχαίο ότι στην επιτροπή που αποφασίζει συμμετέχουν τρεις νομπελίστες. Επίσης, από την Ελλάδα συνήθως λείπει το πνεύμα συνεργασίας, η ομαδικότητα. Η επιστήμη είναι σαν το ποδόσφαιρο. Δεν μπορείς να παίξεις μπάλα μόνος σου και να κερδίσεις παιχνίδι. Χρειάζεσαι και συμπαίκτες, και αντιπάλους. Αν φτιαχτούν κάποιες ομάδες, θα αρχίσει το σύστημα να δουλεύει και να αποδίδει. Θα έρθουν και οι επενδυτές. Το χρήμα δεν έχει πατρίδα: κυνηγάει τις επενδυτικές ευκαιρίες. Θεωρώ, τέλος, πως έχει έρθει η ώρα να δοθούν κίνητρα σε αρίστους του εξωτερικού να επιστρέψουν στην πατρίδα μας – από το Χάρβαρντ, το ΜΙΤ, τη Σορβόννη. Αξίζουμε περισσότερα από όσα έχουμε. Η σημερινή κυβέρνηση, πάντως, είναι η πρώτη που προσπαθεί να κάνει κάποιες αλλαγές προς τη σωστή κατεύθυνση. Αν θα τα καταφέρει ή όχι, θα το δούμε…».

Το εμβόλιο

Πριν από λίγες ημέρες η Biogen υπέβαλε στην αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων αίτηση έγκρισης ενός πρωτοποριακού φαρμάκου για το Αλτσχάιμερ. Ο κ. Παπαδόπουλος ήταν παρών σε πολλές σημαντικές στιγμές της εταιρείας, όπως στην έγκριση φαρμάκων για τη σκλήρυνση κατά πλάκας και τη νωτιαία μυϊκή ατροφία. Του ζητώ πρόβλεψη για το εμβόλιο του κοροναϊού. «Τον Οκτώβριο πιθανότατα θα ανακοινωθεί η κυκλοφορία του στις ΗΠΑ, υπό την πίεση του Τραμπ, που θα το χρησιμοποιήσει για την επανεκλογή του. Όμως, για να έχουμε ασφαλή συμπεράσματα πρέπει να εμβολιάσουμε τουλάχιστον 100.000 άτομα και να τα παρακολουθήσουμε επί τρία χρόνια. Περισσότερο αισιόδοξος είμαι σε ό,τι αφορά κάποια κοκτέιλ φαρμάκων και τη χορήγηση πλάσματος από αναρρώσαντες. Μέχρι τότε, μάσκα και αποστάσεις. Και να μην το παίζουν… καουμπόηδες κάποιοι Έλληνες. Ο ιός είναι πάντα εδώ».

Η αϋπνία συνδέεται με προβλήματα υγείας όπως εγκεφαλικό, καρδιά, αλτσχάιμερ, πίεση, διαβήτη, παχυσαρκία, προβλήματα με τα μάτια.

της Βικτωρίας Πολύζου, συμβούλου ψυχικής υγείας, medlabnews.gr iatrikanea

Η αϋπνία αποτελεί ένα σύνηθες ιατρικό πρόβλημα, που απασχολεί ένα μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού. Ως χρόνια αϋπνία ορίζονται οι διαταραχές ύπνου που συμβαίνουν τουλάχιστον 3 βραδιές την εβδομάδα και διαρκούν τουλάχιστον 3 μήνες.

Τα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα αϋπνίας αργούν να αποκοιμηθούν το βράδυ, ξυπνάνε κατά τη διάρκεια της νύχτας, χωρίς να μπορούν να αποκοιμηθούν ξανά ή ξυπνάνε πολύ νωρίς το πρωί.

Εκείνοι οι οποίοι υποφέρουν από αϋπνία για τουλάχιστον έξι χρόνια, αντιμετωπίζουν 58% περισσότερες πιθανότητες να χάσουν τη ζωή τους πρόωρα.

Ο λόγος είναι ότι η επίμονη αϋπνία αυξάνει τα επίπεδα μίας ουσίας στο αίμα, που λέγεται C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP). Η ουσία αυτή αποτελεί δείκτη φλεγμονής στο σώμα και συνδέεται με την εκδήλωση σοβαρών προβλημάτων υγείας, όπως είναι οι καρδιαγγειακές και πνευμονικές παθήσεις, ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία, ο καρκίνος, η άνοια και η κατάθλιψη.

Οι νύχτες χωρίς ύπνο, οδηγούν σε πολλά και ποικίλα προβλήματα υγείας, πέρα από τη γκρίνια της επόμενης ημέρας. Διαβάστε παρακάτω τις συνέπειες του ανεπαρκούς ύπνου και αντιληφθείτε καλύτερα τη σημασία του 8ωρου ύπνου και της σωστής ξεκούρασης που χρειάζεται ο οργανισμός.

Εγκεφαλικό

Ο ύπνος, που διαρκεί λιγότερο από 6 ώρες τη νύχτα, τετραπλασιάζει τις πιθανότητες να πάθετε εγκεφαλικό.

Αλτσχάιμερ

Η έλλειψη ύπνου  είναι η αιτία της νόσου του Αλτσχάιμερ και αυξάνει την ταχύτητα εξέλιξης της νόσου. Ο ύπνος είναι απαραίτητος για τον εγκέφαλο για να απαλλαγούμε από τα άχρηστα εγκεφαλικά ερεθίσματα που προκαλούν άνοια. Ο κακός ύπνος προάγει την εναπόθεση μεγαλύτερης ποσότητας βήτα-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο, όπως αποδεικνύεται από την τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων. Αυτή η ένωση είναι δείκτης της νόσου του Alzheimer και η έλλειψη ύπνου εμποδίζει τον εγκέφαλο από την αποβολή αυτής της ουσίας.

Διαβήτη

Ο διαβήτης έχει από καιρό συνδεθεί με τον κακό ύπνο. Όταν δε λαμβάνετε την απαραίτητη ξεκούραση με έναν 8ωρο ύπνο, μειώνετε την ευαισθησία του οργανισμού στην ινσουλίνη, αυξάνοντας το ρίσκο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. Ο κακός ύπνος μπορεί ενδεχομένως να προκαλέσει παχυσαρκία, και σε τελική ανάλυση, να οδηγήσει σε διαβήτη. Γνωρίζοντας ότι τα επίπεδα των λιπαρών οξέων μέσα στο αίμα μπορεί να επηρεάσουν την ταχύτητα του μεταβολισμού και την ικανότητα της ινσουλίνης να ρυθμίζει το σάκχαρο του αίματος, οι ερευνητές εξέτασαν τις επιδράσεις που είχε ο ύπνος στην συσσώρευση λιπαρών οξέων. Όσοι κοιμούνται μόνο τέσσερις ώρες έχουν υψηλά επίπεδα λιπαρών οξέων στο αίμα και αυτή είναι μια αύξηση κατά 15 έως 30 τοις εκατό σε σχέση με όσους κοιμούνται 8,5 ώρες ύπνου κάθε βράδυ. Η αύξηση των επιπέδων των λιπαρών οξέων προκαλείται από τον υψηλότερο βαθμό αντίστασης στην ινσουλίνη, από τον προδιαβήτη. Εκείνοι που κοιμούνται περισσότερο δεν παρουσιάζουν τους ίδιους δείκτες λιπαρών οξέων, όπως στην παχυσαρκία ή στον προδιαβήτη.

Παχυσαρκία


Η έλλειψη ύπνου έχει συνδεθεί με την αύξηση του βάρους Ο ελλειμματικός ύπνος ανεβάζει τις πιθανότητες παχυσαρκίας κατά 30%, ενώ σχετική έρευνα έδειξε πως γυναίκες που κοιμούνταν για λιγότερο από πέντε ώρες καθημερινά, κατανάλωναν 329 θερμίδες περισσότερες την ημέρα. 

Μειωμένη όραση. 

Όσο περισσότερο μένετε ξύπνιοι, τόσο χειροτερεύει η όραση.

Αλλοιώσεις στα γονίδια

Η έλλειψη ύπνου αλλοιώνει τη  λειτουργία τουλάχιστον 700 γονιδίων συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που σχετίζονται με τη διαχείριση του στρες, το ανοσοποιητικό σύστημα και το μεταβολισμό.

Αρτηριακή πίεση


Η έλλειψη ύπνου έχει συνδεθεί με αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Ο λίγος ύπνος, οδηγεί σε αυξημένο, κατά 20%, ενδεχόμενο ανάπτυξης θεμάτων αρτηριακής πίεσης.

Καρδιά


Η έλλειψη ύπνου έχει συνδεθεί με αύξηση με καρδιακές ασθένειες. Η συστηματική στέρηση  του ύπνου αυξάνει τις πιθανότητες να αναπτύξετε, ακόμα και να πεθάνετε από καρδιά, κατά 48%. Η καρδιακή προσβολή συνδέεται με τις διαταραχές του ύπνου. Οι άνδρες με διαταραχές του ύπνου έχουν ένα 2,6 φορές υψηλότερο κίνδυνο εμφράγματος του μυοκαρδίου και καρδιακής προσβολής και 1,5 έως τέσσερις φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο.

Δέρμα


Όσοι και όσες δεν κοιμούνται σωστά, εμφανίζουν σημάδια πρόωρης γήρανσης στο δέρμα τους.

Ετοιμότητα

Ακόμα και ο ύπνος κατά 1,5 ώρα λιγότερο, επηρεάζει αρνητικά και άμεσα την ετοιμότητα, που έχετε μέσα στην ημέρα, κατά 32%.

Ανοσοποιητικό σύστημα


Έχει επίσης αποδειχτεί ότι οι άνθρωποι που δεν κοιμούνται αρκετά είναι πιο επιρρεπείς στις μολύνσεις Τα άτομα που κοιμούνται λιγότερο από 7 ώρες τη νύχτα, έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να κολλήσουν το ρινοϊό (τον ιό του κοινού κρυολογήματος), λόγω αποδυναμωμένου ανοσοποιητικού.

Θνησιμότητα


Ο ύπνος κάτω από 5 ώρες τη νύχτα αυξάνει τις πιθανότητες θανάτου, από οιαδήποτε αιτία κατά 26%. εκείνοι οι οποίοι υποφέρουν από αϋπνία για τουλάχιστον έξι χρόνια, αντιμετωπίζουν 58% περισσότερες πιθανότητες να χάσουν τη ζωή τους πρόωρα.

Διαβάστε επίσης

• Χρήσιμα και απλά, για να κοιμάστε καλύτερα την νύχτα
• Νιώθετε συνεχώς κούραση, δυσφορία, υπνηλία; Κοινά αίτια, που μπορεί να οφείλεται αυτό.
• Οι διαταραχές ύπνου, συνδέονται με καρδιαγγειακά νοσήματα, παχυσαρκία, διαβήτη, κατάθλιψη. Πώς να κάνετε καλό και ποιοτικό ύπνο
• 10 απλές συμβουλές για να ρυθμίσετε ξανά τον κύκλο του ύπνου σας (το βιολογικό σας ρολόι)!
• Τι πρέπει να κάνετε αν πάσχετε από αϋπνία και έλλειψη ύπνου;
• Ανήσυχος ύπνος ή αίσθημα πίεσης και θλίψης μπορεί να οφείλονται στο Γεωπαθητικό και Ηλεκτρομαγνητικό (EMF) στρες
• Οι σωστές και λάθος στάσεις στον ύπνο για να ξυπνάτε χωρίς πόνους και στομαχικά προβλήματα

Ο καθηγητής στο Albert Einstein, Ευριπίδης Γαβαθιώτης ανακάλυψε στοχευμένη θεραπεία σε πολλές μορφές καρκίνου και για το Αλτσχάιμερ.

medlabnews.gr iatrikanea

O Ευριπίδης Γαβαθιώτης μεγάλωσε στον Κεραμεικό και τελείωσε το 1ο Πειραματικό Γυμνάσιο της Αθήνας το οποίο συνδέεται ιστορικά με το πρώτο σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που λειτούργησε στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος και δημιουργήθηκε το 1829 από τον Ιωάννη Καποδίστρια. Ο πατέρας του ήταν λιθογράφος και το σπίτι τους στον Κεραμεικό ήταν πάντα γεμάτο εφημερίδες και περιοδικά, που ο Ευριπίδης τα διάβαζε αχόρταγα, χωρίς να τον παρακινήσει κανείς.

Με τέτοιες αξιόλογες βιωματικές παραστάσεις και τελειώνοντας ένα Γυμνάσιο από το οποίο αποφοίτησαν μεγάλες προσωπικότητες, ο Ευριπίδης Γαβαθιώτης δεν θα μπορούσε να κάνει τίποτα άλλο, παρά να συνεχίσει όλα τα σπουδαία και πολύτιμα που θαύμασε και διδάχτηκε.

Αριστούχος στο Πανεπιστήμιο Κρήτης όπου σπούδασε Χημεία, συνέχισε στην Αγγλία τις σπουδές του στη Βιολογία και Βιοχημεία και πήγε στην Αμερική για μεταδιδακτορικό στο Πανεπιστήμιο Rochefeller και δεύτερο μεταδιδακτορικό στο Harvard για Βιοχημεία και Φαρμακολογία. Σήμερα είναι ερευνητής και καθηγητής Βιοχημείας στο Albert Einstein, όπου ξεκίνησε πριν κάποια χρόνια να κάνει έρευνα και συνεχίζει μέχρι σήμερα.

Ο Δρ Ευριπίδης Γαβαθιώτης από παιδί ήθελε να σώσει τον κόσμο φτιάχνοντας φάρμακα. Πρόσφατα ο ίδιος και η ερευνητική του ομάδα αποκρυπτογράφησαν τον μηχανισμό της πρωτεϊνης «δολοφόνου» που ευθύνεται για τον θάνατο των ανεπιθύμητων κυττάρων, ανοίγοντας νέους δρόμους για θεραπείες ασθενειών, όπως ο καρκίνος και το Αλτσχάιμερ.

Πρόσφατα κάνατε μια μεγάλη ανακάλυψη μιας στοχευμένης θεραπείας η οποία ενεργοποιεί μια πρωτεΐνη «δολοφόνο» των καρκινικών κυττάρων. Θα μπορούσατε με εκλαϊκευμένο τρόπο να μας εξηγήσετε, τι ακριβώς είναι αυτή η πρωτεΐνη;

Ένα από τα αντικείμενα της έρευνάς μου ασχολείται με τον μηχανισμό κυτταρικού θανάτου και πώς θα δημιουργήσουμε νέες θεραπείες με την κατανόησή του. Υπάρχει μια πρωτεΐνη που λέγεται ΒΑΧ και οι επιστήμονες την έχουν χαρακτηρίσει πρωτεΐνη δολοφόνο και παίζει πρωτεύοντα ρόλο στο να αποφασίζει πότε το κύτταρο θα πεθάνει ή θα ζήσει. Τα καρκινικά κύτταρα καταφέρουν να διατηρούν την ΒΑΧ ανενεργή και να μένουν ζωντανά. Η ερευνά μου έχει ανακαλύψει ένα «διακόπτη» της πρωτεΐνης ΒΑΧ που μας δίνει τη δυνατότητα να επέμβουμε και να προκαλέσουμε την ενεργοποίηση ή απενεργοποίηση της πρωτεΐνης ΒΑΧ στα κύτταρα, ανοίγοντας ή κλείνοντας το «διακόπτη» της. Χρησιμοποιήσαμε αυτή τη γνώση και ανακαλύψαμε ένα φάρμακο να επεμβαίνουμε στα καρκινικά κύτταρα και να ανοίγουμε τον διακόπτη της πρωτεΐνης ΒΑΧ και να προκαλούμε το θάνατό τους, χωρίς να θανατώνουμε τα υγιή κύτταρα. Πρόκειται για μια στοχευμένη θεραπεία, η οποία δεν έχει σχέση με την κοινή χημειοθεραπεία που έχει πολλές παρενέργειες.

Σε ποιες μορφές καρκίνου έχει θεραπευτικά αποτελέσματα η καινούργια θεραπεία που ανακαλύψατε;

Τα πειράματά μας έχουν γίνει σε κυτταρικά μοντέλα και ποντίκια που έχουν διαφορετικούς καρκίνους, όπως λευχαιμίες, λεμφώματα και συμπαγείς καρκίνους του εντέρου και του πνεύμονα με ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Το φάρμακο αυτό είναι σε στάδιο περαιτέρω ανάπτυξης και αξιολόγησης της ασφάλειάς του για να αρχίσει το επόμενο στάδιο των κλινικών δοκιμών σε ασθενείς.

Η πρωτεΐνη ΒΑΧ υπάρχει σε όλα τα κύτταρα και πώς τη χρησιμοποιούνε;

Η πρωτεΐνη ΒΑΧ γενικά υπάρχει σε όλα τα κύτταρα, αλλά κύτταρα όπως καρδιομυοκύτταρα και νευρώνες δεν την χρησιμοποιούνε πάρα μόνο όταν υπάρχει βλάβη στα κύτταρα αυτά, όπως στην περίπτωση του καρδιακού εμφράγματος η εγκεφαλικού επεισοδίου. Τότε τα κύτταρα αυτά παράγουν την ΒΑΧ, την ενεργοποιούνε και προκαλείται ο κυτταρικός θάνατός τους με αποτέλεσμα την απώλεια σημαντικών κυττάρων που ο οργανισμός μας δεν μπορεί να αναπληρώσει, επιφέροντας σημαντικές δυσλειτουργίες στα όργανά μας και ακόμα και τον θάνατο. Για αυτές τις περιπτώσεις έχουμε κάνει έρευνες που σχεδιάσαμε ένα διαφορετικό φάρμακο που απενεργοποιεί την πρωτεΐνη ΒΑΧ ώστε να μην επιφέρει τον κυτταρικό θάνατο ή να μειώσει σημαντικά την απώλεια κυττάρων στα καρδιακά εμφράγματα και εγκεφαλικά.

Εχετε κάνει επιπλέον έρευνες για τον μηχανισμό της αυτοφαγίας…

Υπάρχει πράγματι αυτός ο μηχανισμός του κυττάρου που λέγεται «αυτοφαγία» που δίνει τη δυνατότητα στα κύτταρά μας να ανακυκλώνουν τα συστατικά τους, «τρώγοντας» ένα κομμάτι του εαυτού τους. Με αυτό τον τρόπο, τα κύτταρα ανανεώνονται και διατηρούνται λειτουργικά. Σε περίπτωση που η αυτοφαγία δεν πραγματοποιείται όπως θα έπρεπε, υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης ασθενειών, ενώ σε φυσιολογικές συνθήκες, μας επιτρέπει να «ξεφορτωνόμαστε» άχρηστα στοιχεία, και έτσι να σταματάμε την ανάπτυξη καρκίνων και να εμποδίζουμε μεταβολικές δυσλειτουργίες, όπως την παχυσαρκία και τον διαβήτη, αλλά και φλεγμονές.

Με λίγα λόγια, η αυτοφαγία παρουσιάζεται ως το «κλειδί» για μια καλύτερη υγεία και την επιβράδυνση της γήρανσης. Η έρευνά μου ασχολείται με την επιλεκτική αυτοφαγία η οποία λέγεται CMA που απομακρύνει αχρείαστες πρωτεΐνες μέσω των λυσοσωμάτων του κυττάρου, τα οποία λειτουργούν ως ένας «κάδος απορριμμάτων» που οι πρωτεΐνες μεταφέρονται και διαλύονται.

Στη συγκεκριμένη έρευνά μας έχουμε βρει μια άλλη πρωτεΐνη, η οποία λέγεται RARα και μπορεί να ρυθμίζει τη διαθεσιμότητα των πρωτεϊνών που παίρνουν μέρος στη διαδικασία της αυτοφαγίας CMA. Επίσης, ανακαλύψαμε ένα φάρμακο που στοχεύει την RARα και την απενεργοποιεί και έτσι διατηρεί τη διαθεσιμότητα των πρωτεϊνών που παίρνουν μέρος στην αυτοφαγία CMA. Αυτό είναι σημαντικό γιατί ο μηχανισμός αυτοφαγίας CMA μειώνεται σημαντικά με τη γήρανση με αποτέλεσμα τη συσσώρευση αχρείαστων και βλαβερών πρωτεϊνών που αυξάνουν τον κίνδυνο για διάφορες ασθένειες.

Σε ποιες ασθένειες έχει επικεντρωθεί η έρευνα σας για τον μηχανισμό της αυτοφαγίας;

Πρόσφατα δημοσιεύσαμε μια εργασία όπου δείξαμε ότι μπορέσαμε με τη χορηγία του φαρμάκου για την αυτοφαγία να διατηρήσουμε τον μηχανισμό της αυτοφαγίας CMA σε υψηλά επίπεδα σε ποντίκια που είχαν συμπτώματα ασθένειας Αλτσχάιμερ. Στην ασθένεια Αλτσχάιμερ υπάρχει μία πρωτεΐνη η οποία λέγεται tau και ενώ κανονικά θα έπρεπε να απομακρύνεται με την αυτοφαγία, αυτό δεν γίνεται, και έτσι η πρωτεΐνη tau δημιουργεί διάφορα συσσώματα, τα οποία προκαλούν στρες στα κύτταρα και τελικά επιφέρουν τον θάνατο των νευρικών κυττάρων. Η έρευνά μας έδειξε ότι το φάρμακο που αναπτύξαμε για την αυτοφαγία σε ποντίκια που είχαν ήδη συμπτώματα με Αλτσχάιμερ, κατάφερε να αντιστρέψει συμπτώματα όπως απώλεια μνήμης, κατάθλιψης, άγχος, και ικανότητα βάδισης καθώς πέτυχε και την απομάκρυνση συσσωμάτων tau και φλεγμονής που επιταχύνει την ανάπτυξη της ασθένειας. Η νέα θεραπευτική προσέγγιση για ασθένειες όπως Αλτσχάιμερ και Πάρκινσον και άλλες ασθένειες σχετικές με τη γήρανση βρίσκεται σε καλό δρόμο για την εφαρμογή της σε ανθρώπους σε κλινικές μελέτες.

Τι πρέπει να κάνουμε για να κρατήσουμε τον οργανισμό μας σε μία υγιή κατάσταση;

Θα έλεγα ισορροπημένη διατροφή, ύπνος, άσκηση αν είναι δυνατόν, και προληπτική ιατρική σε συνεννόηση με τον γιατρό μας. Μπορούμε μέσω του intermediate fasting να ενεργοποιούμε την αυτοφαγία στον οργανισμό μας, όταν αποφεύγουμε το φαγητό για αρκετές ώρες και ενισχύουμε την αναζωογόνηση των κυττάρων μας. Θα ήταν καλύτερα όμως να βρούμε ένα ασφαλές φάρμακο που θα ενεργοποιεί την αυτοφαγία χωρίς να μπούμε σε όλη αυτή τη διαδικασία μακροχρόνιας νηστείας.

Πηγή ekirikas.com

Διαβάστε επίσης

• Τι είναι η νόσος Alzheimer; Τι πρέπει να κάνετε για να αποφύγετε την άνοια;
• Ξεχνάτε, χάνετε τις λέξεις, χάνετε πράγματα; Μήπως πρέπει να επισκεφτείτε κάποιον ειδικό για Alzheimer;
• 10 μυστικά για την πρόληψη της άνοιας. Τι είναι η άνοια και ποιές οι συνηθέστερες μορφές της.

Νίκος Σκαρμέας. Το Αλτσχάιμερ είναι μια νευροεκφυλιστική νόσος, που οδηγεί σε σημαντικές βλάβες στις περιοχές του εγκεφάλου

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

«Είναι σαν να χάνεις τον άνθρωπο σου. Παραμένει ζωντανός στο σώμα του, αλλά στην ουσία χάνεται, γιατί χάνεται ο χαρακτήρας του, η αίσθηση της ταυτότητάς του, το είναι του, η πνευματικότητά του». Ετσι ξεκίνησε η συνομιλία μας με τον κ. Νίκο Σκαρμέα, Καθηγητή Νευρολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Αναπληρωτή Καθηγητή Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο Columbia στη Νέα Υόρκη, θέλοντας να μας περιγράψει πώς αισθάνεται έναν άνθρωπος που έχει Αλτσχάιμερ.

Ο κ. Νίκος Σκαρμέας, ένας από τους καλύτερους νευρολόγους στην Ελλάδα με διεθνή αναγνώριση, πέραν της εκπαίδευσης και της κλινικής άσκησης της Νευρολογίας, έχει κάνει έρευνα στον τομέα των Ανοιών και έχει ασχοληθεί εκτενώς με παράγοντες που επηρεάζουν την πρόληψη και καθυστέρηση της εξέλιξης της Νόσου Αλτσχάιμερ συμπεριλαμβανομένων του τρόπου ζωής – πνευματικών, κοινωνικών δραστηριοτήτων, σωματικής άσκησης, διατροφής κ.λπ. Η ερευνητική του δραστηριότητα έχει χρηματοδοτηθεί από πολλές πηγές, ανάμεσα στις οποίες η Alzheimer’s Association και το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών των ΗΠΑ. Είναι κριτής σε περισσότερα από 130 διεθνή επιστημονικά περιοδικά, καθώς και για πολλές οργανώσεις και ιδρύματα χρηματοδότησης έρευνας σε πολλές χώρες και έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 200 πρωτότυπες επιστημονικές δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά.

Ο κ. Σκαρμέας έκανε τις πρώτες ιατρικές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών με διδακτορικό (PhD) από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και συνέχισε την επίσημη εξειδίκευσή του στην Αμερικανική Ακαδημία Νευρολογίας στους τομείς Συμπεριφορικής Νευρολογίας και Γηριατρικής Νευρολογίας ολοκληρώνοντας τις μεταπτυχιακές του σπουδές, μάστερ στους τομείς της Βιοστατιστικής, Επιδημιολογίας και Κλινικής Ερευνας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Columbia -Mailman School of Public Health. Τα τελευταία χρόνια, το ερευνητικό του ενδιαφέρον έχει επικεντρωθεί στον τρόπο με τον οποίο οι διατροφικές επιλογές και συγκεκριμένα η μεσογειακή διατροφή και ο σωστός τρόπος ζωής μπορούν να προστατέψουν τον εγκέφαλο και τη μνήμη των ανθρώπων. Το να μιλήσεις απλά και κατανοητά δεν είναι απλό, όταν ασχολείσαι με το «εκκρεμές του νου που πάλλεται μεταξύ λογικού και παραλόγου». Η συνέντευξη που ακολουθεί, αποκαλύπτει το ταλέντο και τη δημιουργικότητα ενός εξαίρετου νευρολόγου να κάνει το πολύπλοκο… τόσο απλό, τόσο κατανοητό.

Κύριε Σκαρμέα, γιατί έχει δοθεί τόσο μεγάλη έμφαση στη νόσο του Αλτσχάιμερ;

Υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για αυτή την πάθηση και ο ένας λόγος είναι γιατί δεν είναι αμιγώς ιατρικό βιολογικό πρόβλημα, αλλά είναι πρωτίστως οικονομικό. Στις ΗΠΑ το Αλτσχάιμερ κοστίζει πάνω από 200 δισ. δολάρια το χρόνο. Τόσο κοστίζει κάθε χρόνο ο πόλεμος των ΗΠΑ εναντίον του Ιράκ, αυτής της τάξης μεγέθους είναι το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Ελλάδας. Οι προβλέψεις για το 2050 στις ΗΠΑ είναι, ότι το κόστος για το Αλτσχάιμερ θα είναι πάνω από ένα τρις δολάρια το χρόνο! Σαν να χρειάζεται η Αμερική να έχει πέντε στρατούς και να μπορούν να πολεμούν σε πέντε διαφορετικά σημεία του πλανήτη. Φανταστείτε, αν αυτό μπορεί να το αντέξει η οικονομία. Επιπρόσθετα, το πρόβλημα γίνεται όλο και μεγαλύτερο στις αναπτυσσόμενες χώρες στις οποίες εντείνεται η γήρανση του πληθυσμού, που σημαίνει περισσότερα περιστατικά άνοιας.

Μπορείτε να μας ξεκαθαρίσετε την έννοια της Ανοιας από το Αλτσχάιμερ;

Την Ανοια πολύ συχνά την συγχέουν με τον Αλτσχάιμερ. Η λέξη Ανοια προέρχεται από στερητικό α και την λέξη «νους» (α+νους), σημαίνει χάσιμο του νου, του μυαλού και χρησιμοποιείται για να περιγράψει οποιοδήποτε κλινικό σύνδρομο χαρακτηρίζεται από σημαντική έκπτωση των ανώτερων γνωστικών λειτουργιών, όπως η μνήμη, η ικανότητα του λόγου, η ικανότητα σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων, η κριτική σκέψη ο προσανατολισμός στο χώρο κ.ά. Από τους 100 ασθενείς που έχουν άνοια, το 80% περίπου έχει πάθει την νόσο λόγω της πάθησης Αλτσχάιμερ και το 20% από άλλες αιτίες. Το Αλτσχάιμερ είναι μια νευροεκφυλιστική νόσος, που ξεκινά συνήθως με διαταραχές της πρόσφατης αυτοβιογραφικής μνήμης και οδηγεί σε σημαντικές βλάβες στις περιοχές του εγκεφάλου, που σχετίζονται με τις νοητικές λειτουργίες.

Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου που πρέπει να μας ανησυχήσουν;

Αν διαπιστώσουμε επαναλαμβανόμενη απώλεια της πρόσφατης μνήμης, κάποιου γεγονότος, που δεν δικαιολογείται να έχει ξεχαστεί, αυτό είναι σήμα κινδύνου. Δηλαδή, να μην έχουν καταγραφεί στον εγκέφαλο ενός ατόμου σαν γεγονός, π.χ. τα βαφτίσια που πήγε πριν ένα μήνα, η οι διακοπές που έκανε με την οικογένειά του πριν δυο χρόνια, σε ένα συγκεκριμένο τόπο. Αλλα πράγματα, όπως μία δυσκολία να θυμηθούμε ονόματα η μία λεπτομέρεια σε μια συζήτηση, αυτό δεν είναι δείγμα κινδύνου για Αλτσχάιμερ, αλλά ένα συχνό εύρημα στην πλειοψηφία των ανθρώπων, όταν μεγαλώνουμε. Επίσης, η κατάθλιψη ή η επιθετικότητα, μπορεί να εμφανιστούν σαν πρώτες εκδηλώσεις της νόσου, πριν ακόμα ο ασθενής παρουσιάσει βλάβες στη μνήμη.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για το Αλτσχάιμερ;

Οι παράγοντες κινδύνου για το Αλτσχάιμερ διαπιστωμένα είναι γενετικοί και η ηλικία. Υπάρχει μια πάρα πολύ μεγάλη βιβλιογραφία για μία σειρά και από άλλους παράγοντες , όπως οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, αλλά και η υπέρταση, ο διαβήτης, η παχυσαρκία, το κάπνισμα, οι διαταραχές της χοληστερίνης, παράγοντες δηλαδή που βλάπτουν την καρδιά και τα αγγεία, αλλά φαίνεται να βλάπτουν και τον εγκέφαλό μας. Από κει και πέρα φαίνεται, ότι η υψηλότερη μόρφωση, ο ενεργητικός τρόπος ζωής (κοινωνικά, πνευματικά και σωματικά) και η κατάλληλη διατροφή, ενδεχομένως να προσφέρουν κάποια προστασία.

Πώς ξεχνάει ένας υγιής νους από το γήρας και πώς ένας δυσλειτουργικός από το Αλτσχάιμερ;

Η διαφορά είναι κατ’ αρχήν ποσοτική. Για παράδειγμα όταν μεγαλώνουμε εξασθενούν και οι κινητικές μας ικανότητες. Μεγαλώνοντας π.χ. μπορεί να μην μπορούμε ενδεχομένως να τρέξουμε, όπως όταν είμασταν νεώτεροι, αλλά να μπορούμε μόνο να περπατήσουμε. Αυτό όμως δεν είναι πάθηση, είναι η εξασθένηση της κινητικής ταχύτητας με την πάροδο της ηλικίας. Κατ’ αντιστοιχία, έτσι εξασθενούν και οι νοητικές ικανότητες, που όσο και αν ακούγεται παράδοξο, η πτώση τους ξεκινάει από πολύ νεαρές ηλικίες.

Μπορείτε να μας δώσετε ένα παράδειγμα;

Σαν παράδειγμα η ταχύτητα πνευματικής αντίδρασης εκπίπτει και από την ηλικία των 30-35 ετών. Στα video games έχουμε δει πώς ένας 18χρονος είναι πιο γρήγορος από έναν 28χρονο. Αν πάρουμε λοιπόν έναν άνθρωπο 85 χρονών, η ικανότητά του να θυμάται μία λίστα με λέξεις άσχετες μεταξύ τους, είναι μικρότερη από την ικανότητα ενός 80 ετών. Αλλά η απώλεια αυτής της ικανότητας δεν είναι πάρα πολύ μεγάλη. Μπορεί δηλαδή στα 50 του χρόνια ένας υγιής νους από τις 16 λέξεις να θυμάται τις 12 και στα 80 μόνο τις οκτώ ή τις εννιά. Αν όμως σε κάποιο άτομο έχουν ξεκινήσει οι βλάβες του Αλτσχάιμερ, θα θυμάται μόνο τη μια η τις δυο. Άρα για να συνοψίσουμε, η μία διαφοροποίηση από τη φυσική γήρανση είναι ποσοτική, δηλαδή στη φυσιολογική γήρανση χάνουμε νοητικά, αλλά χάνουμε λίγο, ενώ στο Αλτσχάιμερ χάνουμε πολύ περισσότερο απ’ ό,τι χάνουμε λόγω της εξέλιξης της ηλικίας. Ολα αυτά τα δεδομένα τα έχουμε καταγράψει σε πίνακες που χρησιμοποιούμε σαν οδηγούς. Λέμε π.χ. ότι για την τάδε ηλικία και με αυτό το μορφωτικό επίπεδο η λειτουργία του ατόμου είναι μέσα στα αποδεκτά όρια, ενώ η επίδοση ενός δεύτερου ατόμου είναι κάτω από τα αποδεκτά όρια.

Τι ρόλο παίζει η μόρφωση στην υγεία του εγκεφάλου;

Όταν κοιτάζουμε τις φυσιολογικές επιδόσεις για κάθε ηλικία κοιτάζουμε διαφορετικά για κάθε μορφωτικό επίπεδο, αλλά και για το αν κάποιος είναι άντρας η γυναίκα. Κατατάσσουμε διαφορετικά αυτούς που δεν έχουνε πάει σχολείο, αυτούς που τελείωσαν μόνο Δημοτικό ή Γυμνάσιο ή Λύκειο, ή σπούδασαν και πόσα χρόνια σπούδασαν. Υπάρχει μία ολόκληρη θεωρία, που λέγεται η θεωρία του «Νοητικού Αποθέματος ή των Νοητικών Εφεδρειών». Αυτοί λοιπόν που έχουν περισσότερη μόρφωση και πιο ενεργό τρόπο ζωής, φαίνεται ότι μπορούν και αντιρροπούν τις βλάβες τύπου Αλτσχάιμερ που ξεκινάνε στον εγκέφαλο και εκδηλώνουν κλινικά την νόσο πιο αργά. Με βάση αυτά που ξέρουμε ως τώρα, φαίνεται να χτίζει περισσότερες εφεδρείες στον εγκέφαλο η υψηλότερη μόρφωση, ώστε να μπορούν να αντιρροπούνται οι βλάβες. Δηλαδή το υγιές κομμάτι του εγκεφάλου, το οποίο δεν έχει προσβληθεί ακόμα π.χ. από το αμυλοειδές (τη βασικότερη ίσως βλάβη του Αλτσχάιμερ), είναι τόσο αποτελεσματικό και λειτουργικό, ώστε μπορούμε στην καθημερινότητά μας να λειτουργούμε πολύ καλύτερα. Θα λέγαμε ότι η υψηλή μόρφωση καθυστερεί την ημερομηνία, στην οποία θα εκδηλωθεί το πρόβλημα, αν πρόκειται να εκδηλωθεί.

Πρέπει ο ασθενής με Αλτσχάιμερ να κάνει κάποια ιδιαίτερη διατροφή;

Η διατροφή που μας προστατεύει από καρδιαγγειακές παθήσεις φαίνεται να μας προστατεύει σε κάποιο βαθμό και από την άνοια. Η ισχυρότερη βιβλιογραφική υποστήριξη υπάρχει για τη Μεσογειακή Διατροφή, που είναι βασισμένη σε φυτικά προϊόντα, φρούτα, λαχανικά, όσπρια, πολύ λίγο κρέας, λίγο παραπάνω ψάρι, κύρια πηγή λίπους το ελαιόλαδο και μικρή ποσότητα κατανάλωσης κρασιού στη διάρκεια των γευμάτων κυρίως με τη μορφή κρασιού. Τώρα έχουν γίνει πάρα πολλές μελέτες για επιμέρους τροφές και πολλές από αυτές είναι αντικρουόμενες, αλλά αυτό που ξέρουμε με μεγαλύτερη βεβαιότητα είναι, ότι καλύτερη διατροφή είναι η Μεσογειακή Διατροφή δηλαδή ο τρόπος διατροφής στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’60.

Σχετικά με την άσκηση πείτε μας ποιοι είναι οι ενδεδειγμένοι τρόποι που μπορούν να συμβάλλουν στη βελτίωση της υγείας των ηλικιωμένων ατόμων;

Στο κομμάτι της άνοιας συγκεκριμένα, δεν είναι σαφές το είδος της άσκησης, η ένταση και η ποσότητα που μπορεί να βοηθήσει. Υπάρχουν όμως επίσημες συστάσεις για την άσκηση διεθνώς (ως προς τη γενικότερη υγεία), οι οποίες συνιστούν για τις μεγαλύτερες ηλικίες 4-5 φορές την εβδομάδα αερόβια άσκηση (για παράδειγμα ποδήλατο, ακόμα και στατικό στο σπίτι), κολύμπι, γρήγορο βάδισμα ή τρέξιμο ή περπάτημα και 2-3 φορές την εβδομάδα ασκήσεις αντίστασης και ασκήσεις ισορροπίας. Είναι κάτι το οποίο πρέπει κάπως να μπει στη ζωή μας, ειδικά όταν βγαίνουμε στη σύνταξη, που έχουμε πιο πολύ χρόνο. Πρέπει να υιοθετήσουμε αυτή την συνήθεια, όπως πλένουμε τα δόντια μας κάθε μέρα και όπως συνηθίζαμε να πηγαίνουμε στη δουλειά μας κάθε μέρα. Τώρα πρέπει να ξυπνάμε και να κάνουμε τη γυμναστική μας. Αυτή είναι η νέα δουλειά μας! Σε μεγάλες ηλικίες βέβαια είναι σημαντικό το πού μένεις, το αν έχεις ένα πάρκο κοντά σου, αν σε κινητοποιούν οι άνθρωποι που συναναστρέφεσαι. Η αλήθεια είναι, ότι κάποιοι άνθρωποι μπορούν και τα καταφέρνουν καλύτερα, και κάποιοι άλλοι όχι, είναι καλό όμως να προσπαθήσει κάποιος να βάλει μικρούς και ρεαλιστικούς στόχους. Ας κάνει κάτι εύκολο και απλό. όπως το να περπατάει λίγη ώρα κάθε μέρα, να χρησιμοποιεί λιγότερο χρόνο το αυτοκίνητο, να μην παίρνει το ασανσέρ, αλλά να χρησιμοποιεί την σκάλα ει δυνατόν, να μη ζητάει να του φέρουν στο χέρι το τηλεκοντρόλ ή ένα ποτήρι νερό, αλλά να ενεργοποιείται ο ίδιος να τα πάρει, δηλαδή να κάνει μικρά καθημερινά πράγματα, που αθροιζόμενα είναι ένα είδος άσκησης.

Ποιο είναι το συναίσθημα που κυριαρχεί στους φροντιστές και τους θεραπευτές όταν βρίσκονται με ένα ασθενή με άνοια;

Είναι σαν να χάνεις τον άνθρωπό σου. Παραμένει ζωντανός στο σώμα του, αλλά στην ουσία χάνεται, γιατί χάνεται ο χαρακτήρας του, η αίσθηση της ταυτότητάς του, το είναι του, η πνευματικότητά του. Είναι σαν να φεύγει από την ζωή, ενώ παραμένει, αλλά αυτό που μένει εν ζωή δεν είναι το ίδιο με το πρόσωπο το οποίο έχουμε γνωρίσει και έχουμε δεθεί. Είναι πάρα πολύ στενάχωρο. Το βλέπω καθημερινά με τους φροντιστές και τους συγγενείς και καταλαβαίνω, όταν μπαίνω στην θέση τους, πόσο δύσκολο είναι.

Πόσο επαχθής είναι η καθημερινότητά σας με ασθενείς που πάσχουν από άνοια;

Αν το σκεφτείτε, όλη η ιατρική, επειδή έχει να κάνει με την ασθένεια γενικά, είναι από μόνη της μέσα σε ένα διαρκές πρόβλημα. Οι περισσότεροι συνάδελφοι το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου μας αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα, που προσπαθούμε να λύσουμε. Υπάρχουν ασθενείς που πάσχουν και από άλλες νευρολογικές παθήσεις, κάποιες από τις οποίες είναι θεραπεύσιμες. Στις περιπτώσεις άνοιας δεν αντιμετωπίζουμε πάντα τα προχωρημένα στάδια της άνοιας. Πολλές φορές στα αρχικά της νόσου οι άνθρωποι είναι αρκετά λειτουργικοί και δεν έχουν πολλά συμπεριφορικά προβλήματα. Από την άλλη πλευρά, όταν υπάρχουν διαταραχές στη συμπεριφορά των ασθενών, όταν δηλαδή έχουμε κατάθλιψη, επιθετικότητα, διέγερση, διαταραχές του ύπνου και πολλές φορές με κατάλληλους χειρισμούς μπορούμε και άρουμε αυτά τα συμπτώματα, αυτό από μόνο του αποτελεί για μας τους γιατρούς μια μεγάλη ικανοποίηση, να μπορούμε δηλαδή να βελτιώνουμε τις συνθήκες ζωής και για τον ασθενή και για τους δικούς του ανθρώπους.

Ποια είναι η αρμόζουσα συμπεριφορά των φροντιστών σε ένα άτομο με Αλτχάιμερ;

Ενα πράγμα το οποίο λέμε συνεχώς είναι, ότι δεν ζητάμε από τους ασθενείς τίποτα παραπάνω από ό,τι μπορούν πνευματικά να δώσουν. Πολλές φορές οι φροντιστές εκνευρίζονται προσπαθώντας να πάρουν τη σωστή απάντηση από τους ασθενείς, αλλά στην ουσία τους ζητάνε να κάνουν κάτι, το οποίο είναι αδύνατον να κάνουν. Τους φωνάζουν εκνευρισμένοι: «Μα δεν το θυμάσαι; Πόσες φορές στο είπα… αφού στο εξήγησα 10 φορές κλπ;» και τους δημιουργούν μεγαλύτερη σύγχυση. Εξηγούμε στους φροντιστές, ότι είναι αναγκαίο να προσαρμόσουν τις απαιτήσεις τους, ανάλογα με τις ικανότητες των ασθενών. Το δεύτερο σημαντικό θέμα είναι, να ικανοποιούν μεν τις ανάγκες τους, αλλά ταυτόχρονα να τις οριοθετούν. Δηλαδή, αν δεν τους αρέσει μία κουρτίνα, ή τους ενοχλεί κάποιος θόρυβος, ή δεν θέλουν κάποιο πρόσωπο να τους επισκεφτεί, οι φροντιστές θα ακολουθήσουν την επιθυμία τους. Θα αλλάξουν την κουρτίνα, θα προσπαθήσουν να μειώσουν τον θόρυβο και δεν θα φέρνουν σπίτι τον ανεπιθύμητο επισκέπτη. Αν όμως οι νοσούντες θέλουν να βγουν βόλτα στις 3 το ξημέρωμα, τότε οι φροντιστές πρέπει να βάλουν όρια με ήρεμο και σταθερό τρόπο. Είναι γενικά επιθυμητό να ικανοποιούν τις περισσότερες επιθυμίες τους, ως προς την καθημερινότητά τους. Είναι και ένας τρόπος να αποφεύγεται η διέγερση και το να καταφύγουν στα ψυχιατρικά φάρμακα, χρησιμοποιώντας διάφορους τρόπους, είτε τραβώντας τους την προσοχή σε κάποιο άλλο θέμα, αν κάπου ή κάτι τους εκνευρίζει ή αλλάζοντας θέμα συζήτησης και βάζοντας όρια, μόνο όταν και όπου χρειάζεται.

Τι είναι αυτό που αποκομίσατε κατά τη διάρκεια της εξειδίκευσής σας από την Αμερικανική Ακαδημία Νευρολογίας στους τομείς Συμπεριφορική και Γηριατρική Νευρολογία και ως Αναπληρωτής Καθηγητής Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο Columbia στη Νέα Υόρκη;

Στην Ελλάδα υπάρχει πολύ μεγάλη έλλειψη στο κομμάτι της συμπεριφοράς προς τον ασθενή. Στην Αμερική ωφελήθηκα πάρα πολύ, γιατί μπήκα σε μία διαφορετική νοοτροπία συμπεριφοράς προς τον ασθενή, γιατί εκπαιδεύτηκα επάνω σ’ αυτό. Από τα πρώτα πράγματα που έμαθα είναι ότι η σχέση του γιατρού με τον ασθενή είναι σχέση ισχύος «ο ασθενής ζητάει, ο γιατρός δίνει, ο ασθενής είναι ξαπλωμένος, ο γιατρός είναι όρθιος, ο ασθενής είναι γυμνός, ο γιατρός να ντυμένος». Όταν οι ασθενείς δεν έχουν καλή συμπεριφορά αυτό οφείλεται συνήθως στο άγχος τους, στο φόβο της ασθένειας, στο φόβο του μέλλοντος, στις εν γένει ανασφάλειές τους, πράγματα που πρέπει να τα έχουμε στο μυαλό μας. Αυτές τις αρχές τις έχω συνέχεια στο μυαλό μου και προσπαθώ να στηρίξω τον ασθενή και όταν ακόμη δεν φέρεται σωστά, αλλά ξέρω πως πρέπει να τον προστατέψω. Αυτή η προσέγγιση επαγγελματικής συμπεριφοράς στην Αμερική (δηλαδή η καρτερία και η αποφυγή συγκρούσεων και άσκησης εξουσίας σε ασθενείς) παρ’ ότι φαίνεται παράδοξο, συνδυάζεται με ένα πλαίσιο πολύ οριοθετημένης συμπεριφοράς και κανόνων, από το οποίο δεν πρέπει να βγαίνουμε, γιατί τότε το όλο οικοδόμημα του συστήματος παροχής υπηρεσιών υγείας δυσλειτουργεί και είναι αρνητικός ο αντίκτυπος και στον ασθενή και στον γιατρό.

Πηγή ekirikas.com

Διαβάστε επίσης

• Τι είναι η νόσος Alzheimer; Τι πρέπει να κάνετε για να αποφύγετε την άνοια;
• 10 μυστικά για την πρόληψη της άνοιας. Τι είναι η άνοια και ποιές οι συνηθέστερες μορφές της.
• Ξεχνάτε, χάνετε τις λέξεις, χάνετε πράγματα; Μήπως πρέπει να επισκεφτείτε κάποιον ειδικό για Alzheimer;
• Η νόσος του Πάρκινσον τι είναι; Ποια τα συμπτώματα και πώς γίνεται η διάγνωση; Μάθετε να φροντίζετε τον εαυτό σας και πώς να κινήστε χωρίς να πέφτετε.
• Έχετε τρέμουλο στα χέρια, αργείτε να δέσετε τα κορδόνια σας, προβλήματα στην ισορροπία και την ομιλία; Μπορεί να έχετε νόσο του Πάρκινσον

Το απροσδόκητο σύμπτωμα του Αλτσχάιμερ, που πρέπει να προσέξεις

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο συνηθισμένη μορφή ανοϊκού συνδρόμου, καθώς αφορά περίπου στο 50% των ασθενών που πάσχουν από άνοια.

Η συχνότητα των ανοϊκών συνδρόμων αυξάνεται ραγδαία με την αύξηση της ηλικίας, καθώς εμφανίζονται στο 1% του πληθυσμού ηλικίας 65-69 ετών, στο 23% σε ηλικίες 85-89 ετών και στο 59% σε ηλικίες άνω των 95 ετών.

Οι αλλαγές στη σκέψη ή τη μνήμη είναι τα συνήθη συμπτώματα αυτών των ασθενειών.

Μελέτη δείχνει ωστόσο, ότι η αλλαγή στην ικανότητα κοινωνικής κρίσης εμφανίζεται πολύ νωρίτερα. Συγκεκριμένα, οι ηλικιωμένοι που πέφτουν ευκολότερα θύματα απάτης, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν Αλτσχάιμερ ή ήπια γνωστική έκπτωση στα επόμενα χρόνια της ζωής τους, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, την πρώτη που κάνει αυτή τη συσχέτιση.

Οι απατεώνες επιλέγουν συχνά ηλικιωμένους ως εύκολο στόχο κυρίως για οικονομική εκμετάλλευση, δεν ήταν όμως έως σήμερα βέβαιο κατά πόσο το να είναι κανείς υποψιασμένος για τέτοιου είδους απάτες ή όχι, συνιστά προγνωστικό στοιχείο για νευροεκφυλιστικές νόσους.

Στη έρευνα που διεξήχθη από το Κέντρο Νόσου Αλτσχάιμερ του Πανεπιστημίου Ρας στο Σικάγο, πήραν μέρος 935 ηλικιωμένοι, οι οποίοι συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο σχετικό με την ενημερότητά τους για τις απάτες.

Στη διάρκεια μιας περιόδου έξι ετών, οι συμμετέχοντες υποβάλλονταν σε ετήσια κλασικά τεστ νευροψυχολογικής αξιολόγησης που χρησιμοποιούνται για την εξέταση δυνάμει ανοϊκών ασθενών, ενώ στους 264 που πέθαναν στη διάρκεια αυτής της περιόδου, έγινε αυτοψία στον εγκέφαλό τους για την πιθανή εύρεση ενδείξεων σχετικών με τη νόσο Αλτσχάιμερ.

Τα αποτελέσματα έδειξαν πως οι ηλικιωμένοι που είναι λιγότερο υποψιασμένοι και μπορούν ευκολότερα να πέσουν θύματα απάτης, είναι πιθανότερο να αντιμετωπίσουν στο μέλλον ήπια γνωστική έκπτωση και Αλτσχάιμερ. Η ελλιπής επίγνωση ενός ηλικιωμένου για τις εις βάρος του απάτες συνιστά προάγγελο γνωστικών ελλειμμάτων και σχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα παθολογίας Αλτσχάιμερ στον εγκέφαλό του.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η χαμηλή επίγνωση μιας απάτης αποτελεί πρώιμο σημάδι για επερχόμενη άνοια και γι’ αυτό θεωρούν ότι η αξιολόγηση τέτοιων συμπεριφορών από τους γιατρούς μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό ανθρώπων που κινδυνεύουν από άνοια, προτού εκδηλωθούν άλλα συμπτώματα.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο αμερικανικό ιατρικό περιοδικό Annals of Internal Medicine.

Αλτσχάιμερ: 10 συμπτώματα- Κάντε τις ακόλουθες ερωτήσεις στον εαυτό ή σε κάποιον δικό σας άνθρωπο που ενδεχομένως να έχει πρόβλημα Αλτσχάιμερ και δώστε όσο πιο ειλικρινείς απαντήσεις μπορείτε:

1. Απώλεια μνήμης
Αυτό είναι το πιο κοινό σύμπτωμα του Αλτσχάιμερ. Μήπως ξεχνάτε εύκολα τις πληροφορίες που μόλις μάθατε; Χάνετε σημαντικές ημερομηνίες, ονόματα και τα γεγονότα; Ξεχνάτε ακόμα και σημαντικά πράγματα που έχουν συμβεί; Ρωτάτε διαρκώς ξανά και ξανά τις ίδιες πληροφορίες; Βασίζεστε σε μεγάλο βαθμό σε βοηθητικά όπως χαρτάκια με σημειώσεις ή υπενθυμίσεις στο smartphone σας;

2. Πρόβλημα στον σχεδιασμό και την επίλυση προβλημάτων
Έχετε πρόβλημα να κάνετε σχέδια και να τα τηρήσετε; Σας είναι δύσκολο να ακολουθήσετε μια συνταγή, ακόμα και αν την έχετε χρησιμοποιήσει πολλές φορές; Είναι δύσκολο να επικεντρωθείτε σε λεπτομερείς εργασίες, ιδίως όταν αυτές περιλαμβάνουν αριθμούς; Για παράδειγμα, μπορείτε να παρακολουθείτε τους λογαριασμούς σας και να την κίνηση του τραπεζικού σας λογαριασμού;

3. Οι καθημερινές εργασίες είναι μια “πρόκληση”
Έχετε πρόβλημα να οδηγήσετε προς έναν προορισμό στον οποίο πάτε συχνά; Μπορείτε να ολοκληρώσετε ένα συνηθισμένο έργο στον χώρο εργασίας; Μήπως ξεχνάτε τους κανόνες του αγαπημένου σας παιχνιδιού

4. Σύγχυση χρόνου και τοποθεσίας

Μπορείς να κατανοήσετε πλήρως κάτι που δεν συμβαίνει αυτήν τη στιγμή; Αισθάνεστε αποπροσανατολισμένος; Μήπως χάνεστε εύκολα στον δρόμο; Έχετε ξεχάσει ποτέ που βρίσκεστε; Θυμάστε πάντα το πώς φτάσατε εκεί;

5. Αλλαγές στην όραση
Σας είναι ολοένα και πιο δύσκολο να διαβάσετε τις λέξεις σε μια σελίδα; Έχετε πρόβλημα κρίνετε πόσο μακριά είναι κάτι; Μπορείτε να διαχωρίσετε τα χρώματα;

6. Οι λέξεις και οι συνομιλίες σας δημιουργούν εκνευρισμό
Το λεξιλόγιο γίνεται κάτι με το οποίο δυσκολεύεστε; Μπορείτε να βρείτε τη σωστή λέξη που ψάχνετε; Μήπως λέτε τα πράγματα με το λάθος όνομα; Αποφεύγετε να συμμετέχετε σε μια μία συζήτηση; Είστε σε θέση να την παρακολουθήσετε ως τρίτο πρόσωπο; Σταματάτε ξαφνικά στην μέση μιας συζήτησης, γιατί δεν ξέρετε τι να πείτε; Επαναλαμβάνετε συχνά κάτι που μόλις είπατε ήδη;

7. Χάνετε πράγματα
Ο καθένας μπορεί να βάλει κάτι στην λάθος θέση και να το ψάχνει από καιρό σε καιρό, αλλά μπορείτε να θυμηθείτε τα βήματά σας για να βρείτε πάλι αυτό που χάσατε; Έχετε βάλει ποτέ κάποιο αντικείμενο σε ασυνήθιστο μέρος, όπως τα κλειδιά σας μέσα στο ψυγείο; Έχετε κατηγορήσει άλλο άτομο ότι σας παίρνει ή σας μετακινεί διαρκώς πάρει τα πράγματα;

8. Άστοχες αποφάσεις
Έχετε κάνει κακές αποφάσεις τα τελευταία χρόνια; Έχετε κάνει λάθη με τα χρήματα, όπως το να δώσετε αρκετά λεφτά, όταν, κανονικά, δεν θα χρειαζόταν; Μήπως κάνετε ντους πολύ συχνά; Προσέχετε τον εαυτό σας λιγότερο από όσο στο παρελθόν; Έχει τύχει να φορέσετε λάθος ρούχα για τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν έξω;

9. Κοινωνική απόσυρση
Αποσύρεστε ολοένα και περισσότερο από τους άλλους στον χώρο εργασίας; Ασχολείστε ολοένα και λιγότερο με το αγαπημένο σας χόμπι; Μήπως σας λείπει το κίνητρο να κάνετε πράγματα; Πιάνετε τον εαυτό σας να βλέπει τηλεόραση ή να κοιμάται περισσότερο από το συνηθισμένο;

10. Αλλαγές στην διάθεση
Εκνευρίζεστε πιο εύκολα; Αισθάνεστε κατάθλιψη, φόβο, ή άγχος; Είστε περισσότερο καχύποπτος με τους άλλους ανθρώπους;

Διαβάστε επίσης

• Τι είναι η νόσος Alzheimer; Τι πρέπει να κάνετε για να αποφύγετε την άνοια;
• Ξεχνάτε, χάνετε τις λέξεις, χάνετε πράγματα; Μήπως πρέπει να επισκεφτείτε κάποιον ειδικό για Alzheimer;
• Η νόσος του Πάρκινσον τι είναι; Ποια τα συμπτώματα και πώς γίνεται η διάγνωση; Μάθετε να φροντίζετε τον εαυτό σας και πώς να κινήστε χωρίς να πέφτετε.
• Έχετε τρέμουλο στα χέρια, αργείτε να δέσετε τα κορδόνια σας, προβλήματα στην ισορροπία και την ομιλία; Μπορεί να έχετε νόσο του Πάρκινσον