Παθήσεις του θυρεοειδή. Πώς αυτές εκδηλώνονται; Υπό και υπερθυρεοειδισμός, όζος, καρκίνος. Πίνακας εξετάσεων

του Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Ο θυρεοειδής είναι ένας πολύ σημαντικός αδένας του σώματος. Βρίσκεται στον λαιμό μας πάνω από την τραχεία μας και αμέσως κάτω από τον λάρυγγα 

Η ονομασία θυρεοειδής δόθηκε εξαιτίας του σχήματός του, που μοιάζει με θυρεό (οικόσημο σε σχήμα ασπίδας).

Διαχειρίζεται με ακρίβεια σημαντικές λειτουργίες του οργανισμού, ρυθμίζοντας τις καύσεις, την ανάπτυξη, το μεταβολισμό και έμμεσα την ψυχική μας υγεία και ισορροπία. Επιτελεί τις βασικές βιολογικές του δράσεις μέσω των ορμονών που παράγει της Τ3 και της Τ4 οι οποίες με το αίμα καταλήγουν σε όλους τους ιστούς του ανθρωπίνου σώματος. Για τη σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών απαραίτητο στοιχείο είναι το ιώδιο.

Τι προβλήματα παρουσιάζει ο θυρεοειδής και πώς αυτά εκδηλώνονται;

Οι πιο συχνά εμφανιζόμενες παθήσεις του θυρεοειδούς είναι ο υπερθυρεοειδισμός, κατάσταση κατά την οποία έχουμε ένα «ζωηρό» θυρεοειδή που εκκρίνει μεγαλύτερες από το φυσιολογικό ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών και ο υποθυρεοειδισμός, κατάσταση κατά την οποία ο θυρεοειδής «τεμπελιάζει» και εκκρίνει μειωμένη ποσότητα ορμονών. Στον υπερθυρεοειδισμό το άτομο παραπονιέται για αυξημένη νευρικότητα, τρόμο στα άκρα, αϋπνίες, ταχυκαρδία, εύκολο λαχάνιασμα και κόπωση. Δεν ανέχεται τη ζέστη, και είναι χαρακτηριστικό ότι η όρεξή του είναι αυξημένη και ενώ τρώει συνήθως πολύ, χάνει βάρος και αδυνατίζει! Όταν η νόσος προσβάλει τα μάτια, οι ασθενείς εμφανίζουν εξόφθαλμο (προπέτεια των οφθαλμών). Αντίθετα στον υποθυρεοειδισμό εμφανίζεται προοδευτικά έντονη κούραση και σωματική αδυναμία, νωθρότητα, αργός ρυθμός ομιλίας, βραχνάδα, ιδιαίτερη ευαισθησία στο κρύο, δυσκοιλιότητα, αύξηση του βάρους και ξηρό δέρμα. Σε πιο ακραίες μορφές (που ευτυχώς σπάνια συναντάμε σήμερα) ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει προοδευτική υποθερμία και κώμα. Ο όρος βρογχοκήλη που τόσο συχνά ακούγεται στις παθήσεις του θυρεοειδούς, αναφέρεται στο μέγεθος του αδένα και απλά σημαίνει διόγκωσή του, που γίνεται εύκολα αντιληπτή ως πρήξιμο στο λαιμό και προκαλεί πολλές φορές ανησυχία στον ασθενή. Τέλος μπορεί να εμφανιστεί σε κάποιο σημείο μέσα στο θυρεοειδικό ιστό μια διόγκωση, ένα ογκίδιο, που ονομάζεται όζος. Έχει μεγάλη σημασία η παρακολούθηση αυτών των όζων, γιατί κάποιοι από αυτούς, ευτυχώς λίγοι, μπορεί να κρύβουν κακοήθεια.

Τα συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού ή του υποθυρεοειδισμού δεν εμφανίζονται όλα μαζί. Αν όμως παρουσιάζετε περισσότερα από ένα για αρκετά μεγάλο διάστημα, θα πρέπει να ζητήσετε τη γνώμη του γιατρού.

Υπερθυρεοειδισμός

• Ταχυκαρδία (αίσθημα παλμών)

• Νευρικότητα

• Μειωμένη αντοχή

• Διάρροια

• Υπερβολική εφίδρωση

• Μυϊκή αδυναμία

• Τρέμουλο στα χέρια

• Απώλεια βάρους, παρά την όρεξη για φαγητό

• Δυσανεξία στη ζέστη


• Τριχόπτωση

• Δερματικά προβλήματα

• Διαταραχές στην εμμηνορρυσία

• Εξόφθαλμος

• Βρογχοκήλη (διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα)

Υποθυρεοειδισμός


• Αδυναμία

• Μειωμένη αντοχή

• Δυσκοιλιότητα

• Αρθρίτιδες


 • Ξηροδερμία

• Διαταραχές στην μνήμη

• Διαταραχές στην εμμηνορρυσία (συχνότερη και μεγαλύτερης ποσότητας)

• Διαταραχές γονιμότητας

• Κράμπες

• Κατάθλιψη

• Υπνηλία

• Αύξηση του σωματικού βάρους

Τι πρέπει να κάνουμε όταν παρουσιάζουμε κάποιο ή κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα στον θυρεοειδή;

Οι περισσότερες παθήσεις του θυρεοειδούς αντιμετωπίζονται επαρκώς με φαρμακευτική αγωγή. Η παρακολούθηση θα πρέπει να είναι συστηματική, για να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η χειρουργική αντιμετώπιση αποτελεί λύση όταν τα αποτελέσματα είναι ανεπαρκή με τα φάρμακα ή όταν πρέπει να εξαιρεθεί ο θυροειδής (πχ σε καρκίνο)

Τι πρέπει να κάνουμε όταν παρουσιάζουμε κάποιο ή κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα;

Οι περισσότερες παθήσεις του θυρεοειδούς αντιμετωπίζονται επαρκώς με φαρμακευτική αγωγή. . Η παρακολούθηση θα πρέπει να είναι συστηματική, για να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η χειρουργική αντιμετώπιση αποτελεί λύση όταν τα αποτελέσματα είναι ανεπαρκή με τα φάρμακα ή όταν πρέπει να εξαιρεθεί ο θυροειδής (πχ σε καρκίνο)

Τι εξετάσεις γίνονται για τον θυρεοειδή;

Οι εξετάσεις του θυρεοειδούς που βοηθούν στην επιβεβαίωση της κλινικής μας διάγνωσης περιλαμβάνουν τη μέτρηση των επιπέδων των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα:

Τ3 (τριϊωδοθυρονίνη),  fT3 (ελεύθερη τριϊωδοθυρονίνη), T4 (θυροξίνη), fT4 (ελεύθερη θυροξίνη) : οι παραγόμενες από το θυρεοειδή ορμόνες και τα βιολογικά δραστικά κλάσματά τους.

TSH (θυρεοτρόπος ορμόνη) : η εγκεφαλική ορμόνη που ρυθμίζει τη λειτουργία του θυρεοειδούς, από τη μέτρηση της οποίας εξάγονται συμπεράσματα για την υπο/υπερ- λειτουργία του.

Αnti-TPO (αντιθυρεοειδικά αντισώματα), anti-TG (αντιθυρεοσφαιρινικά αντισώματα) : τα κύρια αντιθυρεοειδικά αντισώματα. Οι αναλύσεις μπορούν να προβλέψουν αρχόμενη υπολειτουργία του αδένα και χρησιμοποιούνται για τη διαπίστωση της θυρεοειδίτιδας Hashimoto και της ασθένειας Graves. 

Θυρεοσφαιρίνη (TG), καλσιτονίνη (CT), CEA (καρκινοεμβρυϊκό αντιγόνο) : δείκτες με τους οποίους μπορούν να ανιχνευθούν νεοπλασίες και καρκινώματα στον αδένα. Οι αναλύσεις προτείνονται σε περιπτώσεις που υπάρχουν ενδείξεις νεοπλασματικού νοσήματος.



• Tο υπερηχογράφημα, 


• το σπινθηρογράφημα του θυρεοειδούς αδένα, 


• αξονική ή μαγνητική τομογραφία και τέλος


• η παρακέντησή του, όταν υπάρχει όζος. 



Η καθεμιά από τις παραπάνω εξετάσεις έχει την ιδιαίτερη ένδειξή της ανάλογα με την κλινική εικόνα της θυρεοειδικής νόσου. Για την παρακέντηση αξίζει να αναφέρουμε ότι είναι πλέον πρώτης γραμμής εξέταση στη διερεύνηση των όζων του θυρεοειδούς. Η διαδικασία είναι απλή, γρήγορη, χωρίς πόνο και χωρίς κίνδυνο να γίνει διασπορά καρκινικών κυττάρων σε περίπτωση κακοήθους όζου.



Ο πίνακας, που ακολουθεί συνοψίζει τα αποτελέσματα των εξετάσεων και την πιθανή ερμηνεία τους




TSH	T4	T3	Ερμηνεία
Ψηλή	Φυσιολογική	Φυσιολογική	Ήπιος (υποκλινικός) Υποθυρεοειδισμός
Ψηλή	Χαμηλή	Χαμηλή ή Φυσιολογική	Υποθυρεοειδισμός
Χαμηλή	Φυσιολογική	Φυσιολογική	Ήπιος (υποκλινικός) Υπερθυρεοειδισμός
Χαμηλή	Ψηλή ή Φυσιολογική	Ψηλή ή Φυσιολογική	Υπερθυρεοειδισμός
Χαμηλή	Χαμηλή ή Φυσιολογική	Χαμηλή ή Φυσιολογική	Σπάνιος Υποφυσιακός   (Δευτεροπαθής) Υποθυρεοειδισμός

Ακούμε συχνά για όζους στο θυρεοειδή. Τι σημαίνει αυτό;



Πολλές φορές στον θυρεοειδή αναπτύσσονται μικροί σχηματισμοί οι οποίοι ονομάζονται όζοι γιατί συνήθως είναι στρογγυλοί και πιο σκληροί από τον αδένα και αποτελούν αποτέλεσμα τοπικής υπερπλασίας του αδένα με ίνωση ή κύστη ή καλοήθη όγκο και πολλές φορές κακοήθεια



ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ



Πρόκειται για μια μορφή καρκίνου (< 1% όλων των καρκίνων ) έχει καλή πρόγνωση και διακρίνεται σε δύο μορφές: Το μυελοειδές καρκίνωμα, που προέρχεται από τα παραθυλακιώδη κύτταρα και είναι το λιγότερο συχνό, και τα καρκινώματα που προέρχονται από τα θυλακιώδη κύτταρα και είναι τα συχνότερα (θηλώδη και θυλακιώδη καρκινώματα). Στις περισσότερες περιπτώσεις ανευρίσκεται τυχαία, υπό μορφή μονήρους όζου (τοπικής διόγκωσης) μετά από κλινική εξέταση ή μετά από παρατήρηση του ίδιου του ασθενή ή κάποιου ατόμου του περιβάλλοντός του. Κάποιες φορές η διάγνωση γίνεται μετεγχειρητικά, μετά από αφαίρεση του αδένα, που έγινε για θεραπεία βρογχοκήλης. Η πιο αποτελεσματική προεγχειρητική μέθοδος για τη διαφορική διάγνωση μεταξύ καλοήθους όζου και καρκίνου είναι η κυτταρολογική εξέταση υλικού από παρακέντηση με λεπτή βελόνα (FNA).Οι περισσότεροι ασθενείς υποβάλλονται αρχικά σε θυρεοειδεκτομή, και όλοι μετεγχειρητικά λαμβάνουν ορμονοθεραπεία. Πολλοί είναι αυτοί που λαμβάνουν ραδιενεργό ιώδιο, ενώ σπάνια προτείνεται ακτινοθεραπεία και ακόμη πιο σπάνια, χημειοθεραπεία.



ΞΕΡΕΤΕ ΟΤΙ….



• Παρά τις έντονες επιπτώσεις του υποθυρεοειδισμού στον οργανισμό (σε δέρμα και μαλλιά), οι οποίες ευθύνονται για τη γερασμένη όψη που παρουσιάζει ο πάσχοντας, μία και μόνο θεραπεία αρκεί για να μεταμορφώσει στην κυριολεξία κάποιον που πάσχει απ’ αυτόν;


• Μετά τη διάγνωση και αφού αρχίσει η θεραπεία, ύστερα από 2-3 μήνες είναι απαραίτητη μια επανεξέταση;


• Αν μια μέρα ξεχάσετε να πάρετε το χάπι σας, δεν χρειάζεται να σας πιάσει πανικός. Αρκεί να μην το επαναλαμβάνετε συχνά.


• Η συχνότητά του εξαρτάται από την εθνικότητα, τον τόπο διαμονής και τη διατροφή;



ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ….
…..για την ανίχνευση του υποθυρεοειδισμού (ένα δηλαδή εύκολο και καθόλου δαπανηρό υπερηχογράφημα θυρεοειδούς και μια εξέταση αίματος FT3 και TSH):



• Τα νεογέννητα και όσοι έχουν βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό θυρεοειδοπαθειών.


• Όσοι έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας τους.


• Όσοι πάσχουν από λεύκη, ρευματοειδή αρθρίτιδα, ανεπάρκεια επινεφριδίων.


• Όσοι υποφέρουν από διάφορες αλλεργίες.


• Οι λεχώνες, 1-2 μήνες μετά τον τοκετό.



Να πάρω τη θυροξίνη μου την ημέρα που θα κάνω εξετάσεις για το θυρεοειδή ή όχι;



H θυροξίνη χορηγείται σε περίπτωση υποθυρεοειδισμού και κατά κανόνα λαμβάνεται το πρωί. 

Οι ενδοκρινολόγοι συνήθως συνιστούν στους ασθενείς τους να μην πάρουν θυροξίνη το πρωί των εξετάσεων, αλλά αμέσως μετά. Ο λόγος είναι ότι η θυροξίνη τροφοδοτεί τον οργανισμό με την ορμόνη Τ4, η οποία μετριέται στο πλαίσιο των εξετάσεων του θυρεοειδούς. Έτσι, η λήψη της θα μπορούσε να επηρεάσει το αποτέλεσμα. Αυτή η πιθανότητα είναι όμως μικρή, επειδή η θυροξίνη έχει μεγάλη διάρκεια δράσης στον οργανισμό (7-8 ημέρες), γεγονός που σημαίνει ότι τα επίπεδά της δεν μεταβάλλονται ιδιαίτερα από τη μία ημέρα στην άλλη ή από μία και μόνο δόση. Εάν πάντως, ξεχαστείτε και πάρετε θυροξίνη το πρωί των εξετάσεων, καλό είναι να ενημερώσετε το μικροβιολόγο και τον ενδοκρινολόγο, προκειμένου να το λάβουν υπόψη τους στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Επίσης, να θυμάστε ότι για να μετρήσετε τις ορμόνες του θυρεοειδούς δεν χρειάζεστε να είστε νηστικοί.


ΠΗΓΗ: MEDLAB IATΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

Διαβάστε επίσης

• Παχαίνει ο υποθυρεοειδισμός; Tι είναι η Hashimoto. Ποια τα συμπτώματα, η διάγνωση και η θεραπεία.
• Κούραση, υπνηλία, κατάθλιψη και δυσκοιλιότητα, μπορεί να οφείλεται σε θυρεοειδίτιδα Hashimoto;
• Πότε πρέπει να γίνεται ο υπέρηχος του θυρεοειδούς; Τι δείχνει και τι προετοιμασία απαιτείται;
• Ο όζος του Θυρεοειδούς είναι καλοήθης ή κακοήθης; Πως γίνεται η διάγνωση και πως αντιμετωπίζεται; Πόσο πρέπει να φοβίζει μια διάγνωση καρκίνου του θυρεοειδούς;
• Καρκίνος του Θυρεοειδούς. Ποια είναι τα συμπτώματα και ποιες οι αιτίες που εκδηλώνει καρκίνο ο θυρεοειδής;

Χειρούργησαν φαντάρο στον θυρεοειδή και μετά από τρεις ώρες πέθανε. Η ιατροδικαστική έκθεση δείχνει ιατρικό λάθος

 

 medlabnews.gr iatrikanea

Δικαίωση ζητούν οι γονείς του 27χρονου Νίκου, καθώς, όπως υποστηρίζουν, ο γιος τους έφυγε άδικα από τη ζωή μετά από εγχείρηση θυρεοειδούς στην οποία υποβλήθηκε.

Ο 27χρονος ενώ υπηρετούσε στον Ελληνικό Στρατό κρίθηκε ότι έπρεπε να υποβληθεί σε επέμβαση αφαίρεσης θυρεοειδούς και καθαρισμού λεμφαδένων. Ο 27χρονος εισήχθη στο 424 ΣΝΘ και ενώ οι γονείς του είχαν λάβει την επιβεβαίωση ότι όλα θα πάνε καλά έφυγε ξαφνικά από τη ζωή από εσωτερική αιμορραγία, όπως διαπίστωσε στην έκθεσή του ο τεχνικός σύμβουλος της οικογένειας.

Ο 27χρονος Νίκος ήταν πτυχιούχος του τμήματος μηχανικών σχεδιασμού συστημάτων του πανεπιστημίου Αιγαίου και λάτρευε το σχέδιο, ενώ το τελευταίο διάστημα εργαζόταν στην Αθήνα.

Την καταγγελία του πατέρα του 27χρονου στρατιώτη Νίκου Γκάτση ότι ο γιος του πέθανε από ιατρικό λάθος, πέρυσι τον Νοέμβριο στο 424 Στρατιωτικό Νοσοκομείο, επιβεβαιώνει η έκθεση της ιατροδικαστή που ορίστηκε από την Ιατροδικαστική Υπηρεσία της Θεσσαλονίκης.

Το συμπέρασμα της ιατροδικαστικής έκθεσης της κυρίας Ασπασίας Δεληλίγκα, που μπήκε στον φάκελο της υπόθεσης στις 5/9/2024, δέκα μήνες μετά τον θάνατο του Νίκου Γκάτση, έχει ως εξής: «Από τα παραπάνω προκύπτει ότι το πτώμα του Γκάτση Νικολάου του Αριστείδη, ετών 26, φέρει τις ανωτέρω κακώσεις στο πλαίσιο χειρουργικής επέμβασης αντιμετώπισης καρκίνου του θυρεοειδούς. Ο θάνατος οφείλεται σε αιμάτωμα τραχηλικής χώρας, συνεπεία ρήξεως και αιμορραγίας αγγείων της περιοχής».

Στο ίδιο συμπέρασμα είχε ουσιαστικά καταλήξει στην έκθεσή του και ο ιατροδικαστής-τεχνικός σύμβουλος της οικογένειας Δημήτρης Γαλεντέρης, που είχε διαπιστώσει ότι ο θάνατος του Νίκου Γκάτση είχε επέλθει από εσωτερική αιμορραγία. Ειδικότερα, είχε διαπιστωθεί ότι μία φλέβα ήταν διπλοραμμένη, ενώ είχε κοπεί και αρτηρία, η οποία δεν ήταν καν ραμμένη.

Το συμπέρασμα της ιατροδικαστικής έκθεσης της κυρίας Ασπασίας Δεληλίγκα, που μπήκε στον φάκελο της υπόθεσης στις 5/9/2024, δέκα μήνες μετά τον θάνατο του Νίκου Γκάτση, έχει ως εξής: «Από τα παραπάνω προκύπτει ότι το πτώμα του Γκάτση Νικολάου του Αριστείδη, ετών 26, φέρει τις ανωτέρω κακώσεις στο πλαίσιο χειρουργικής επέμβασης αντιμετώπισης καρκίνου του θυρεοειδούς. Ο θάνατος οφείλεται σε αιμάτωμα τραχηλικής χώρας, συνεπεία ρήξεως και αιμορραγίας αγγείων της περιοχής».

Στο ίδιο συμπέρασμα είχε ουσιαστικά καταλήξει στην έκθεσή του και ο ιατροδικαστής-τεχνικός σύμβουλος της οικογένειας Δημήτρης Γαλεντέρης, που είχε διαπιστώσει ότι ο θάνατος του Νίκου Γκάτση είχε επέλθει από εσωτερική αιμορραγία. Ειδικότερα, είχε διαπιστωθεί ότι μία φλέβα ήταν διπλοραμμένη, ενώ είχε κοπεί και αρτηρία, η οποία δεν ήταν καν ραμμένη.

Η δικογραφία που έχει σχηματιστεί από το Αστυνομικό Τμήμα Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη έχει πλέον διαβιβαστεί στη στρατιωτική Δικαιοσύνη. Ο πατέρας του Νίκου έχει ήδη κληθεί και έχει δώσει συμπληρωματική κατάθεση, ενώ στο επόμενο στάδιο αναμένεται η άσκηση ποινικών διώξεων. Ο κ. Γκάτσης κατέθεσε όλα όσα γνωρίζει για τη νοσηλεία του παιδιού του, ενώ έθεσε και επιπλέον ερωτήματα ζητώντας εξηγήσεις, όπως γιατί η νοσηλεύτρια δεν ζήτησε και δεν έλαβε μετεγχειρητικές οδηγίες και δεν γνώριζε καν ποιος γιατρός είχε κάνει την επέμβαση στον γιο του.

Παράλληλα, πρότεινε μάρτυρες, ενώ κατήγγειλε ότι την κρίσιμη ώρα που το παιδί του βρισκόταν μεταξύ ζωής και θανάτου στο νοσοκομείο δεν υπήρχε προσωπικό, π.χ., στο τμήμα των ανακοπών. «Οπως πληροφορήθηκα», λέει στο «ΘΕΜΑ», «γίνονταν επανειλημμένες κλήσεις στο συγκριμένο τμήμα, χωρίς αποτέλεσμα. Το αποτέλεσμα όλων αυτών των λαθών και των παραλείψεων ήταν να πεθάνει το παιδί μου», λέει ο κ. Γκάτσης.

Σύμφωνα με την οικογένεια, η ΣΜΥ Τρικάλων, όπου υπηρετούσε ο Νίκος Γκάτσης, είχε αναλάβει τη διενέργεια ΕΔΕ, που έως τώρα δεν ήταν ανακοινώσιμη, με δεδομένο ότι δεν είχε ληφθεί η επίσημη ιατροδικαστική έκθεση του Δημοσίου, ενώ στο νοσοκομείο, όπως έχει καταγγείλει ο πατέρας στο «ΘΕΜΑ», είχε γίνει προσπάθεια, διά της πειθούς, να αποποιηθεί ο πατέρας το δικαίωμά του να γίνει νεκροψία-νεκροτομή, με δεδομένο ότι θα μπορούσε να εκδοθεί πιστοποιητικό θανάτου, αφού το μοιραίο είχε συμβεί εντός του νοσοκομείου. Με τον τρόπο αυτό, σύμφωνα με την οικογένεια, έγινε προσπάθεια συγκάλυψης, αλλά ευτυχώς ο πατέρας δεν υπέγραψε το έγγραφο.

Η αποκάλυψη και τι συνέβη διαβάστε εδώ 

  Διαβάστε επίσης

• Κούραση, υπνηλία, κατάθλιψη και δυσκοιλιότητα, μπορεί να οφείλεται σε θυρεοειδίτιδα Hashimoto;
• Πότε πρέπει να γίνεται ο υπέρηχος του θυρεοειδούς; Τι δείχνει και τι προετοιμασία απαιτείται;
• Οι διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα. Τι προκαλούν, πώς ανιχνεύονται και πώς αντιμετωπίζονται
• Ο όζος του Θυρεοειδούς είναι καλοήθης ή κακοήθης; Πως γίνεται η διάγνωση και πως αντιμετωπίζεται; Πόσο πρέπει να φοβίζει μια διάγνωση καρκίνου του θυρεοειδούς;
• Οι διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα. Τι προκαλούν, πώς ανιχνεύονται και πώς αντιμετωπίζονται
• Πότε πρέπει να γίνεται ο υπέρηχος του θυρεοειδούς; Τι δείχνει και τι προετοιμασία απαιτείται;

Υποθερμία με χαμηλή θερμοκρασία σώματος. Kατηγορίες υποθερμίας. Συμπτώματα ανάλογα με την θερμοκρασία σώματος

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Όταν η εσωτερική θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος πέφτει κάτω από 35ο C, το αποτέλεσμα είναι η υποθερμία. 

Όταν η θερμοκρασία ελαττωθεί κάτω από τα κανονικά επίπεδα λειτουργίας του θερμοστάτη σε ένα οργανισμό, αυτό αποκαλείται ιατρικώς υποθερμία. Στην υποθερμία ο οργανισμός, χάνει θερμότητα με μεγαλύτερο ρυθμό από ό,τι παράγει.

Υποθερμία (hypothermia) είναι η επιστημονική ονομασία της κατάστασης του οργανισμού, κατά την οποία αυτός χάνει θερμότητα με μεγαλύτερο ρυθμό από ό,τι παράγει.

Στο φυσιολογικό άτομο οι διαταραχές θερμοκρασίας που μπορεί να προκύψουν από την μεταβολική δραστηριότητα του σώματος και την διακύμανση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος εξισορροπούνται, με αποτέλεσμα οι φυσιολογική διακύμανση της θερμοκρασίας του σώματος να ευρίσκεται σε στενά επίπεδα, παρά τις περιβαλλοντικές αλλαγές. Η θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος ελέγχεται από τον υποθάλαμο του εγκεφάλου στον οποίο βρίσκονται τα θερμορυθμιστικά κέντρα, που λειτουργούν ως «θερμοστάτες» στο ανθρώπινο σώμα. 

Όταν η επιδερμίδα έχει χαμηλότερη θερμοκρασία σε σχέση με την καρδιά και τον εγκέφαλο, αμέσως το νευρικό σύστημα βάζει σε λειτουργία δυο συστήματα για την παραγωγή και διατήρηση της θερμότητας. 
Το πρώτο σύστημα (εκούσιο νευρικό σύστημα) μας λέει ότι πρέπει, σε περίπτωση που κρυώνουμε, να προφυλαχτούμε. 
Το δεύτερο σύστημα (ακούσιο ή αυτόνομο νευρικό σύστημα) είναι αυτό που ελέγχει τα εσωτερικά όργανά μας, τις φλέβες και τις αρτηρίες μας, (αναπνευστικό, κυκλοφορικό κι ενδοκρινικό) και άλλα συστήματα του οργανισμού μας, σε μια προσπάθεια άριστα συντονισμένη για την προφύλαξη της ζωή μας. Επίσης, ελέγχει την έκκριση της αδρεναλίνης και αντιδρά αυτόματα με κάποιο συγκεκριμένο τρόπο, όταν αντιμετωπίζει μια κατάσταση.

Σε νέους υγιείς ενήλικες, η μέση θερμοκρασία του στόματος είναι 36,8 + ή - 0,4 βαθμοί Κελσίου, με χαμηλότερα επίπεδα στις έξι το πρωί και υψηλότερα το απόγευμα. Οι θερμοκρασίες στη μασχάλη είναι κατά μισό βαθμό χαμηλότερες από τις προαναφερόμενες, στο στόμα. Παρά το γεγονός ότι θερμοκρασίες σώματος πάνω από 37,2 και κάτω από 35,5 είναι γενικώς παθολογικές, η θερμορυθμιστική λειτουργία του «θερμοστάτη» του σώματος διαφέρει από άτομο σε άτομο και τροποποιείται με την πάροδο της ηλικίας

Υπάρχουν 4 κατηγορίες υποθερμίας.

•  Χρόνια, συνήθως παρατηρούμενη στους αλκοολικούς, ηλικιωμένους και άλλους με ιατρικά προβλήματα (π.χ. διαβήτης, σήψη, ορμονικές διαταραχές, διαταραχές κυκλοφορίας, βραδύς μεταβολισμός) .

•  Υποθερμία από φυσιολογικά αίτια. Για παράδειγμα, λόγω ιδιοσυγκρασίας, μετά από έκθεση στο κρύο, εξαιτίας βυθίσματος σε κρύο νερό ή προ της ωορρηξίας

και

•  Υποθερμία από φάρμακα

•  Κρίσεις που συμβαίνουν σε υγιή άτομα που εκτίθενται σε περιβαλλοντολογικά στρες.

Η υποθερμία μπορεί να είναι πρωτοπαθής (παρατεταμένη παραμονή – έκθεση σε ψυχρό περιβάλλον ή δευτεροπαθής (βλάβες θερμορυθμιστικού μηχανισμού). Πρωτοπαθής υποθερμία και δευτεροπαθής μπορεί να συνυπάρχουν.

Προδιαθεσικοί επικίνδυνοι παράγοντες που συντελούν στην εμφάνιση υποθερμίας είναι:

1.   Κακή θρέψη, υποσιτισμός

2.   Υπολειτουργία θυρεοειδή

3.   Ανεπάρκεια επινεφριδίων (ορμονικές διαταραχές)

4.   Ανεπάρκεια υποφύσεως (ορμονικές διαταραχές)

5.   Σακχαρώδης διαβήτης

6.   Νεφρική ανεπάρκεια (αύξηση ουρίας – ουραμία)

7.   Καθιστική ζωή (όχι κίνηση)

8.   Ανεπαρκής οικιακή θέρμανση

9.   Ανεπαρκής - ακατάλληλη ένδυση σε σχέση με χαμηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος. Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι απώλεια θερμότητας από το ανθρώπινο σώμα επιταχύνεται όταν μαζί με με τη χαμηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος φυσάει αέρας με μεγάλη ταχύτητα (ταχύτητα ανέμου) όπου ο άνεμος ενισχύει την ταχύτερη πρόκληση υποθερμίας (wind chill factor)

10. μπάνιο σε κρύο νερό – υγρά ρούχα – παρατεταμένη επαφή σε κρύο έδαφος, τσιμέντο.

Σε ηλικιωμένα άτομα η χαμηλή θερμοκρασία ορισμένες φορές οφείλεται σε ισχαιμικό επεισόδιο (θρόμβος στον εγκέφαλο, που εμποδίζει τη σωστή αιμάτωσή του), το οποίο μπορεί να απορρυθμίσει το θερμορρυθμιστικό κέντρο του εγκεφάλου. Aκόμα, η υποθερμία μπορεί να οφείλεται και σε κάποια αναιμία. O οργανισμός μας έχει καθορίσει μια συγκεκριμένη θερμοκρασία που είναι ιδανική για το σώμα μας, η οποία δεν είναι ακριβώς η ίδια σε κάθε άνθρωπο. Όταν η χαμηλή θερμοκρασία δεν συνοδεύεται από την εμφάνιση κάποιων συμπτωμάτων, τότε δεν υπάρχει συνήθως λόγος ανησυχίας. Aν όμως παράλληλα με την υποθερμία έχετε κάποιο σύμπτωμα, όπως, π.χ., αδυναμία, ζάλη ή τάσεις λιποθυμίας, πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας, ειδικά αν η θερμοκρασία σας στο παρελθόν κυμαινόταν συνήθως σε υψηλότερα επίπεδα.

Η υποθερμία έχει μεγάλη επίδραση στις φυσιολογικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού, όπως:

1. Αναπνευστική λειτουργία

2. Κατανάλωση οξυγόνου

3. Αγωγιμότητα περιφερικών νεύρων

4. Κινήσεις γαστρεντερικού σωλήνα

5. Αγωγιμότητα μυοκαρδίου (προκαλεί μείωση)

6. Φυσιολογικό μηχανισμό πήξεως του αίματος

Για να γίνει αντιληπτή η υποθερμία είναι χρήσιμο να επαναλάβουμε μια βασική αναφορά πως το σώμα μπορεί να κερδίζει και να διατηρεί θερμότητα με ένα αριθμό τρόπων όπως η πέψη της τροφής. Επίσης κερδίζει θερμότητα από εξωτερικούς παράγοντες: ήλιο, φωτιά κ.ά., ή από εσωτερικούς μέσω της μυϊκής δραστηριότητας, είτε, με σκόπιμη άσκηση είτε με αθέλητη, όπως το να τρέμεις από το κρύο, το οποίο προκαλεί τόση θερμότητα, όση όταν τρέχεις με αργό ρυθμό ή περίπου τη θερμότητα που αναπτύσσεται από το φαγητό δύο μετρίου μεγέθους σοκολάτες την ώρα. Θερμότητα διατηρείται με τον περιορισμό της επιφάνειας των αγγείων του αίματος που μειώνει την κυκλοφορία στο δέρμα και διατηρεί το αίμα πιο κοντά στο κεντρικό μέρος του σώματος.

Όταν η θερμοκρασία του σώματος είναι 32-35οC το άτομο εμφανίζει:

α) Ταχυκαρδία

β) Υπέρταση

γ) Ρίγος

δ) Μειωμένη συνείδηση, κρίση, απάθεια

Σε θερμοκρασία σώματος 28-32οC εμφανίζονται:

α) Βραδυκαρδία

β) Μυδρίαση

γ) Επιβράδυνση αντανακλαστικών

δ) Διανοητική σύγχυση

ε) Λήθαργο

ζ) Αλλοιώσεις στο ΗΚΓ

Σε θερμοκρασίες σώματος κάτω των 28οC 

α) το δέρμα είναι μελανό και 

β) παρουσιάζεται άπνοια, 

γ) ασυστολία, 

δ) κοιλιακή μαρμαρυγή, 

ε) διαταραχή ηλεκτρολυτών, 

ζ) νεφρική ανεπάρκεια.

Διάγνωση

Για να ξεκαθαριστεί η αιτία θα πρέπει να γίνει εργαστηριακός έλεγχος:

1. ΗΚΓ

2. Σάκχαρο αίματος

3. Αέρια αίματος

4. Έλεγχος ηλεκτρολυτών

5. Έλεγχος ηπατικής λειτουργίας

6. Έλεγχος λοιμώξεων

Αντιμετώπιση υποθερμίας

Τι πρέπει να κάνετε εσείς που πάσχετε από υποθερμία:

1. Εάν η υποθερμία είναι πρωτοεμφανιζόμενη πρέπει να εξεταστείτε άμεσα ιατρικώς. Επί υποκείμενου παθολογικού νοσήματος, η θεραπεία διαφοροποιείται ανάλογα με το αίτιο

2. Να αποφεύγετε τις απότομες μεταβολές θερμοκρασίας (κρύο ζέστη), την πολύωρη παραμονή στο κρύο, τα κρύα ρεύματα. Αλλάζετε άμεσα τα ρούχα σας όταν είναι βρεγμένα. Προτιμάτε αδιάβροχα ρούχα. Να φοράτε πάντα κάλτσες τον Χειμώνα. Αποφύγετε τα ρούχα που παρεμποδίζουν την κυκλοφορία (π.χ. στενές ζώνες, παντελόνια)

3. Η κακή διατροφή και η γρήγορη απώλεια βάρους αυξάνει την θερμορρυθμιστική αστάθεια του σώματος. Να αποφεύγετε την κατάχρηση αλκοόλ, καφέ, τοξικών ουσιών

4. Η καθημερινή βάδιση τονώνει την κυκλοφορία και ομαλοποιεί την ικανότητα του σώματος να ρυθμίζει την θερμοκρασία

5. Η υπερκόπωση μπορεί να προκαλέσει διαταραχές στην θερμοκρασία του σώματος.

Σε επείγουσες καταστάσεις υποθερμίας θα πρέπει να γίνουν:

Υποστήριξη καρδιακής και αναπνευστικής λειτουργίας, πρόνοια να μη χαθεί άλλη θερμότητα (απομάκρυνση του αιτίου, τμηματική επαναθέρμανση του σώματος).

Γενικώς όταν το άτομο που εμφάνισε υποθερμία δεν έχει υποκείμενο νόσημα (σακχαρώδη διαβήτη, θυρεοειδοπάθεια) εύκολα επιβιώνει και επανέρχεται.

Yποθερμία χεριών – ποδιών

Τα άκρα (χέρια – πόδια) δεν πρέπει να τρίβονται ή να μαζεύονται.

α) Τοπικό μασάζ κατά την επαναθέρμανση

β) Η επαναθέρμανση πρέπει να γίνεται το γρηγορότερο δυνατό.

Υπάρχει ο γενικός κανόνας που εκφράζεται σαν 

«Διατήρηση ζεστού σκέλους».

– Να μην είναι υγρό το σκέλος 

– Να κινείται έστω και παθητικά το σκέλος

Σαν κανόνας:

α) ζευγάρια κάλτσες – εσώρουχα

β) γάντια

γ) ζεστά υποδήματα

δ) παραπάνω φορεσιές ρούχων

πρέπει πάντα να υπάρχουν όταν γίνονται επισκέψεις ή εκδρομές σε χιονοδρομικά κέντρα

Διαβάστε επίσης

• Μύθοι και αλήθειες για το κρύο. Τι πρέπει να κάνετε για να προλάβετε την υποθερμία;
• Τι πρέπει να προσέχετε με το κρύο και τα χιόνια για να έχετε την υγειά σας.
• Οι διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα. Τι προκαλούν, πώς ανιχνεύονται και πώς αντιμετωπίζονται
• Τι πρέπει να κάνετε σε περίπτωση υποθερμίας από έκθεση στο κρύο. Άμεση φροντίδα για βλάβες από το κρύο 

https://scholar.google.gr/citations?hl=el&user=x0_XklQAAAAJ

Τι είναι η ελιά με λευκό στεφάνι; Τι είναι ο σπίλος του Sutton, Halo. Έχει σχέση με λεύκη; Είναι μελάνωμα, καρκίνος του δέρματος;

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Ξαφνικά εμφανίζεται, στο σώμα, μια ελιά που περιβάλλεται που γύρω της το δέρμα είναι λευκό. Πρόκειται για μελλανοκυταρικό σπίλο (ελιά) που έχει την μορφή φαιάς κηλίδας ή βλατίδας, που περιβάλλεται από υπομελαχρωματική άλω, δηλαδή είναι μια ελιά, που στην περιφέρειά της γίνεται πιο λευκή. Λέγεται σπίλος του Sutton ή σπίλος του Halo.

Οι σπίλοι του Halo είναι συγγενείς ή επίκτητοι περικυκλωμένοι από μια λευκή στεφάνη. Είναι μάλλον συχνοί σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες, που παρουσιάζουν πολλαπλούς στον κορμό (άνω ράχη).

Τον συναντούμε συχνότερα σε ανοιχτόχρωμα δέρματα, και στα παιδιά και στους εφήβους συχνότερα απ΄ότι σε ενήλικες.

Εκτιμάται ότι τα περιστατικά στον πληθυσμό είναι περίπου 1% και μπορούν να συσχετιστούν με αυτοάνοσες ασθένειες όπως:

• η λεύκη
• η θυρεοειδίτιδα του Hashimoto,
• η ατοπική δερματίτιδα και 
• το σύνδρομο του Turner

Μετά από μια χρονική περίοδο που μπορεί να ποικίλει, ο κεντρικός σπίλος σταδιακά εξαφανίζεται εξαιτίας αυτόματης υποχώρησης, στην οποία τα λεμφοκύτταρα Τ παίζουν ρόλο κλειδί.

Μπορεί  να  υποχωρήσει  αυτόματα· η να  επιμένει  (συχνότερα στα παιδιά ατόμων με λεύκη).

Δερματοσκοπικά, οι σπίλοι του Sutton παρουσιάζουν συχνά ένα σφαιροειδές πρότυπο, φαινόμενο που συχνά παρατηρείται σε παιδιά. Οι σπίλοι παρουσιάζονται περιτριγυρισμένοι από μιαν άσπρη σαν ουλή στεφάνη ποικίλου μεγέθους. Στο τελικό στάδιο του εσωκλεισμού, ο κεντρικός σπίλος εξαφανίζεται οριστικά και παρατηρείται μια γκρίζα απόχρωση εξαιτίας των μελανοφάγων και των αγγείων απ’ το δερματικό αγγειακό πλέγμα. 

Το μελάνωμα Halo και ο τεχνητός ψευδο- Halo σπίλος είναι οι κύριες διαφορικές διαγνώσεις. 

Η παρουσία τυπικών δερματοσκοπικών γνωρισμάτων του κεντρικού σπίλου είναι απαραίτητη για τη διαφοροποίηση απ’ το μελάνωμα. 

Τεχνητός ψευδο-Halo σπίλος μπορεί να δημιουργηθεί από την εφαρμογή αντηλιακού πέρα από τα όρια ενός κοινού σπίλου. Σε αυτήν την περίπτωση δεν παρατηρούνται φαινόμενα υποχώρησης και ένα απλό ζήτημα που αφορά στην ηλιακή προστασία μπορεί να βοηθήσει στην διάγνωση.

Αντιμετώπιση

Συνήθως συστήνεται τακτική παρακολούθηση, ιδανικά με τη βοήθεια ψηφιακής δερματοσκόπησης ώστε να παρακολουθείται η πορεία του σπίλου Sutton.
Όταν η διάγνωση δεν είναι 100% σίγουρη καλό είναι ο σπίλος να αφαιρείται και να εξετάζεται από ιστοπαθολόγο.

ΨΗΦΙΑΚΗ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΜΕ ΕΛΕΓΧΟ 

ΤΩΝ ΣΠΙΛΩΝ (ΕΛΙΩΝ) ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ

ΣΤΟ ΜΕDLAB IATΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

Συσχετισμός :

Μπορεί να έχει άμεση σχέση με την λεύκη και το μεταστατικό μελάνωμα. Παρατηρείται σε ποσοστό 18-26% των ασθενών με λεύκη μπορεί να είναι προάγγελος λεύκης. Ο επιπολασμός σπίλων με άλω στα παιδιά δεν είναι γνωστός. Πιθανολογείται ότι είναι γύρω στο 1%. εντούτοις ο Preic και λοιποί παρατήρησαν ότι στα παιδιά με λεύκη ο επιπολασμός είναι 2,5% έως 34%. 

Προειδοποιητικά μηνύματα λεύκης:

α) Εμφάνιση μόνιμου αποχρωματισμού μετά από γρατζουνιές

β) Εμφάνιση σπίλου του Sutton,  δηλαδή ενός μεταχρωματικού  σκούρου σπίλου με ένα λευκό  στεφανάκι  περιμετρικά.

γ) Η αύξηση των αντισωμάτων του θυρεοειδούς.

 Διαβάστε επίσης

• Η Ψηφιακή Χαρτογράφηση Σπίλων αποτελεί το ΤΕΣΤ ΠΑΠ του δέρματος και η εξέταση γίνεται όλες τις εποχές του έτους και αφορά όλες τις ηλικίες.
• Μελάνωμα στο νύχι. Σκούρες γραμμές στα νύχια μπορεί να οφείλονται σε αιμάτωμα ή καρκίνο. Τα διαγνωστικά κριτήρια ABCDEF
• ΤΑ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΣΗΜΑΔΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ
• Μια ελιά που βγήκε στο σώμα σας ή ένας σπίλος που άλλαξε στο δέρμα σας χρειάζεται άμεσα διερεύνηση. Ο καρκίνος προλαμβάνεται με την ψηφιακή χαρτογράφηση
• Το αλφάβητο (ABCD) για να προφυλαχθούμε από το μελάνωμα
• Μελάνωμα. Τι είναι; Πώς το καταλαβαίνουμε; Θεραπεύεται;

και τα άρθρα για τον καρκίνο του δέρματος

Hitech ψηφιακό δερματοσκόπιο για χαρτογράφηση των ελιών του δέρματος με τρείς κινήσεις (video).

Αλέξανδρου Γιατζίδη
Dr.
PhD
https://scholar.google.gr/citations?hl=el&user=x0_XklQAAAAJ