Παγκόσμια Ημέρα Μυοσκελετικού Τραύματος. Η κυριότερη αιτία κακώσεων και μόνιμης αναπηρίας είναι τα τροχαία ατυχήματα

του Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D., medlabnews.gr

Η Παγκόσμια Ημέρα Μυοσκελετικού Τραύματος εορτάζεται στο πλαίσιο της "Εβδομάδας Δράσης για τα Οστά και τις Αρθρώσεις". Η Εβδομάδας Δράσης για τα Οστά και τις Αρθρώσεις ξεκινά στις 12 Οκτωβρίου με την Παγκόσμια Ημέρα Αρθρίτιδας, συνεχίζεται με την Παγκόσμια Ημέρα Σπονδυλικής Στήλης στις 16 Οκτωβρίου, με την Παγκόσμια Ημέρα Τραύματος στις 17 Οκτωβρίου και ολοκληρώνεται στις 20 Οκτωβρίου με την Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης.

Ο άνθρωπος βαδίζει, μετακινείται, αλλάζει θέση στο χώρο και με αυτό τον τρόπο χαίρεται τις χαρές της ζωής και εκπληρώνει τις επαγγελματικές υποχρεώσεις του.
Η δομή και η ανάπτυξη του μυοσκελετικού συστήματος του ανθρώπου παρουσιάζει μία μοναδικότητα σε όλες τις ηλικίες και πολλές ιδιαιτερότητες στην παιδική ηλικία.

Ως τραύμα χαρακτηρίζεται η κάκωση, ήσσονος ή μείζονος βαρύτητας σε διάφορα συστήματα του σώματος που οδηγεί σε προσωρινή ή μόνιμη αναπηρία ή και σε απώλεια της ζωής του τραυματία.

Το τραύμα αποτελεί σημαντικό πρόβλημα στη δημόσια υγεία και ευθύνεται για περίπου 1 στους 10 θανάτους κάθε χρόνο. Σε ασθενείς προ της ενηλικίωσης το τραύμα αποτελεί την κύρια αιτία θνητότητας, ενώ σε ηλικιωμένους ασθενείς αποτελεί σημαντική αιτία νοσηρότητας καταρχάς, και θνητότητας κατά δεύτερο λόγο

Στατιστικά, η κύρια αιτία κακώσεων και θανάτων σχετιζόμενων με τραυματισμό είναι τα τροχαία ατυχήματα στα οποία η χώρα μας έχει λυπηρά κυρίαρχη θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών. Το τραύμα αποτελεί εξίσου σημαντική αιτία νοσηρότητας και προσωρινής ή και μόνιμης αναπηρίας. Για κάθε νεκρό από τροχαίο ατύχημα υπάρχουν περίπου 10 σοβαρά τραυματίες οι οποίοι χρήζουν σημαντικής νοσηλείας και αποθεραπείας.

Τραυματισμοί προκαλούνται επιπλέον όπου συναθροίζονται ή δραστηριοποιούνται πολλοί άνθρωποι, όπως σε χώρους εργασίας, σε αθλητικούς χώρους αλλά και στο σπίτι. Τα περισσότερα κατάγματα ισχίου προκαλούνται σε ηλικιωμένους ανθρώπους που πέφτουν στο σπίτι τους.

Οι κακώσεις του μυοσκελετικού συστήματος που μπορεί να γίνουν απειλητικές για τη ζωή είναι αυτές της πυέλου, της σπονδυλικής στήλης, τα ανοικτά κατάγματα, τα πολλαπλά κατάγματα των μακρών οστών, το σύνδρομο διαμερίσματος και η τραυματική ραβδομυόλυση.


Κάθε τριάντα δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος χάνει την ζωή του σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα και την ίδια στιγμή 3 άλλοι τραυματίζονται.
Τα αυτοκινητιστικά δυστυχήματα είναι ο κύριος παράγων για θανάτους και αναπηρίες ανθρώπων κάτω των 45 ετών. 
Το 50% των θανάτων από τροχαία ατυχήματα που συμβαίνουν στις αναπτυσσόμενες χώρες θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί με την αποτελεσματική παρέμβαση μετά από τον τραυματισμό.

Στην Ελλάδα οι θάνατοι από τροχαία ατυχήματα είναι σχεδόν δυό φορές πιο συχνοί απ 'ότι παγκοσμίως. Έχουμε  2.000 θανάτους,  4.000 βαριά και 30.000 ελαφρά τραυματισμένους κατά μέσο όρο το χρόνο.  Από τους νεκρούς και τους τραυματίες το 1/3  είναι παιδιά.  Το τραγικό αυτό γεγονός γίνεται ακόμα χειρότερο αν υπολογίσει κανένας ότι πέρα από τους θανάτους πολλοί  από τους τραυματίες μένουν ανάπηροι, και μάλιστα σε μικρή ηλικία. 

Και στα παιδιά
Κάθε χρόνο στην Ελλάδα τραυματίζονται περίπου 500.000 παιδιά, από αυτά 700 χάνουν την ζωή τους και 3.000 μένουν με μόνιμη αναπηρία.
Το 30% των νεκρών από τροχαία ατυχήματα στην Ελλάδα είναι πεζοί και κυρίως παιδιά και έφηβοι. Το παιδί ως πεζός μειονεκτεί σημαντικά σε σχέση με τους ενήλικους εξαιτίας φυσικών αδυναμιών, γι' αυτό χρειάζεται εκπαίδευση και επιτήρηση.

Ατυχήματα μπορούν να συμβούν σε οποιαδήποτε στιγμή και οπουδήποτε, όπως στο σπίτι, στο σχολείο, στο δρόμο, στην παιδική χαρά, στις διακοπές.
Οι τραυματισμοί των παιδιών είναι ένα αρκετά συχνό και επίκαιρο θέμα καθ’όλη τη διάρκεια του χρόνου. Τα παιδιά αποτελούν ένα σημαντικό ποσοστό τραυματιών που επισκέπτονται το τμήμα επειγόντων περιστατικών στα νοσοκομεία. Και αν κατά τους χειμερινούς μήνες η ολοένα και αυξανόμενη αθλητική δραστηριότητα των παιδιών οδηγεί σε συχνούς τραυματισμούς, το καλοκαίρι η ελευθερία άθλησης και διασκέδασης των μικρών μας φίλων έχει δυστυχώς σαν αποτέλεσμα πολύ συχνά δυσάρεστους για το παιδί, άλλα και για τους γονείς, τραυματισμούς.

Πώς θα μπορούσαν να προληφθούν οι τραυματισμοί στα παιδιά;
Είναι αποδεδειγμένο ότι η σωστή και συστηματική πρόληψη μπορεί να μειώσει τον αριθμό και την σοβαρότητα των παιδικών ατυχημάτων μέχρι και 50%. Η πρόληψη των ατυχημάτων έχει σχέση με την οργάνωση σωστής υποδομής και την ευαισθητοποίηση, ενημέρωση και αλλαγή νοοτροπίας των παιδιών και των ενηλίκων. Πρέπει να έχουμε υπ’ όψη μας ότι τα παιδιά κάτω των 10 ετών δεν έχουν την ωριμότητα να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά τους κανόνες ασφαλείας, άρα χρειάζονται σωστή επίβλεψη και καθοδήγηση.
Το παιδί δικαιούται να παίξει και ποδόσφαιρο και μπάσκετ και να κάνει ποδήλατο με την ψυχή του, απλά καλό είναι ως κηδεμόνες να λάβουμε κάποια προληπτικά μέτρα. Σημαντική είναι η καθοδήγηση του παιδιού σε χώρο ασφαλή για να παίξει με το ποδήλατό του ή το πατίνι του, μακριά από τον κίνδυνο των αυτοκινήτων. Η χρήση κατάλληλων παιδικών καθισμάτων στο αυτοκίνητο και η σωστή ασφάλιση του παιδιού-συνεπιβάτη όχι μόνο προλαμβάνουν, αλλά και περιορίζουν την έκταση ενός τραυματισμού σε τροχαίο ατύχημα.

Αναφορικά µε τις στρατηγικές πρόληψης ανά ηλικιακή οµάδα, για την µείωση της επίπτωσης των τροχαίων ατυχηµάτων, ισχύουν τα εξής: Για παιδιά έως 15 ετών, σηµαντική είναι η διαµόρφωση του οδικού περιβάλλοντος έτσι ώστε να παρέχει περισσότερη ασφάλεια στα παιδιά, καθώς και η εκπαίδευση των γονέων έτσι ώστε να φροντίζουν για την ασφαλή µεταφορά των παιδιών (τοποθέτηση των παιδιών σε ειδικά καθισµατάκια προσαρµοσµένα στο πίσω κάθισµα του αυτοκινήτου και ποτέ στην µπροστινή θέση, στην αγκαλιά του γονέα ή σε πορτ µπεµπέ, ασφάλιση των θυρών από έξω κτλ). Στους έφηβους και νέους σηµαντικές θα ήταν παρεµβάσεις για αποφυγή οδήγησης υπό την επήρεια ψυχοτρόπων ουσιών και αλκοόλ, παρεµβάσεις σχετικά µε την χρήση του κράνους και της ζώνης ασφαλείας, καθώς και η ανίχνευση ατόµων µε ριψοκίνδυνη συµπεριφορά

Παρ’όλα τα προληπτικά μέτρα, μπορεί όμως και πάλι να συμβεί ο τραυματισμός, οπότε πρέπει ως μεγαλύτεροι εμείς να είμαστε οπλισμένοι τόσο με ψυχραιμία, όσο και με βασικές γνώσεις αντιμετώπισης του τραυματία.

Διαβάστε επίσης

• Τραυματιστήκατε; Πότε πρέπει να κάνετε το εμβόλιο για τον τέτανο; (video)
• Στραμπούληγμα αστραγάλου ή διάστρεμμα ποδοκνημικής, τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται