Η πρώτη θεραπεία για τη Νωτιαία Μυϊκή Ατροφία, το Nusinersen, Εγκρίθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση

επιμέλεια Κασσιανή Τσώνη, medlabnews.gr
Η νωτιαία μυϊκή ατροφία (spinal muscular atrophy, SMA) είναι μια γενετική διαταραχή που επηρεάζει τον έλεγχο της κίνησης των μυών. Η νωτιαία μυϊκή ατροφία (SMA) χαρακτηρίζεται από απώλεια των κινητικών νευρώνων στον νωτιαίο μυελό και το κατώτερο εγκεφαλικό στέλεχος, με αποτέλεσμα σοβαρή και επιδεινούμενη ατροφία και αδυναμία των μυών του κορμού και των άκρων. Σε βάθος χρόνου, τα άτομα με τον πιο σοβαρό τύπο SMA μπορεί να παραλύσουν και να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη διεκπεραίωση των βασικών λειτουργιών της επιβίωσης, όπως η αναπνοή και η κατάποση.

Λόγω απώλειας ή ελαττώματος του γονιδίου SMN1, τα άτομα με SMA δεν παράγουν επαρκή ποσότητα της πρωτεΐνης SMN, η οποία είναι κρίσιμης σημασίας για τη συντήρηση των κινητικών νευρώνων. Η βαρύτητα της SMA συσχετίζεται με την ποσότητα της πρωτεΐνης SMN. Τα άτομα με SMA Τύπου 1, δηλαδή με τη μορφή της νόσου που απαιτεί την πλέον εντατική υποστηρικτική φροντίδα, παράγουν πολύ μικρή ποσότητα πρωτεΐνης SMN και δεν αποκτούν την ικανότητα να παραμένουν σε καθιστή θέση χωρίς υποστήριξη ή να επιβιώνουν πέραν των δύο ετών χωρίς υποστήριξη της αναπνοής. Τα άτομα με SMA Τύπου 2 και Τύπου 3 παράγουν μεγαλύτερες ποσότητες της πρωτεΐνης SMN και εμφανίζουν λιγότερο σοβαρές μορφές της SMA, οι οποίες όμως και πάλι επιφέρουν σημαντικές επιπτώσεις στη ζωή τους.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) ενέκρινε την άδεια κυκλοφορίας του Nusinersen για τη θεραπεία της Νωτιαίας Μυϊκής Ατροφίας που συνδέεται με το χρωμόσωμα 5q (5q SMA), σύμφωνα με ανακοίνωση της εταιρίας Biogen. Η 5q SMA είναι η πιο συνηθισμένη μορφή της νόσου και αντιπροσωπεύει κατά προσέγγιση το 95% όλων των περιστατικών SMA.2 Το Nusinersen είναι η πρώτη εγκεκριμένη θεραπεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) για την SMA και αξιολογήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος ταχείας αξιολόγησης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA), το οποίο αποσκοπεί στην επίσπευση της πρόσβασης σε φάρμακα για ασθενείς με ανικανοποίητες ιατρικές ανάγκες.

"Σήμερα ενωνόμαστε με τα άτομα που πάσχουν από SMA και τις οικογένειές τους σε όλη την Ευρώπη για να γιορτάσουμε την έγκριση του Nusinersen. Το ισχυρό προφίλ ασφάλειας και αποτελεσματικότητας του φαρμάκου κατά τις κλινικές μελέτες, μας κάνει να πιστεύουμε πως το Nusinersen θα έχει σημαντική επίδραση σε βρέφη, παιδιά και ενήλικες που ζουν με αυτή τη σοβαρή ασθένεια" δήλωσε ο Michel Vounatsos, Chief Executive Officer της εταιρείας Biogen. "Στο πλαίσιο της αποστολής μας για τη βελτίωση της ζωής των ασθενών με SMA, παραμένουμε πιστοί στη δέσμευσή μας να συνεργαστούμε στενά με επαγγελματίες υγείας, ομάδες υποστήριξης ασθενών και κρατικές υπηρεσίες, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι τα άτομα που θα μπορούσαν να ωφεληθούν από το Nusinersen θα έχουν πρόσβαση σε αυτή τη σημαντική θεραπεία όσο το δυνατόν συντομότερα".

Η έγκριση του Nusinersen βασίζεται κατά κύριο λόγο στα αποτελέσματα από δύο εγκριτικές πολυκεντρικές, ελεγχόμενες μελέτες, τα οποία περιλαμβάνουν τα δεδομένα ολοκλήρωσης της μελέτης ENDEAR (SMA με έναρξη των συμπτωμάτων στη βρεφική ηλικία) και τα δεδομένα μίας ενδιάμεσης ανάλυσης της μελέτης CHERISH (SMA με όψιμη έναρξη των συμπτωμάτων). Και οι δυο μελέτες κατέδειξαν την κλινικά σημαντική αποτελεσματικότητα και το ευνοϊκό προφίλ οφέλους-κινδύνου του Nusinersen. Η έγκριση υποστηρίχθηκε επίσης από δεδομένα ανοιχτής μελέτης σε προσυμπτωματικά και συμπτωματικά άτομα, τα οποία είχαν εμφανίσει ή ήταν πολύ πιθανό να εμφανίσουν SMA Τύπου 1, Τύπου 2 και Τύπου 3.

Τα δεδομένα των μελετών παρουσιάστηκαν στην ετήσια συνάντηση της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας στη Βοστόνη των ΗΠΑ τον Απρίλιο του 2017. "Τα συνολικά κλινικά ευρήματα υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του Nusinersen σε ένα μεγάλο εύρος ατόμων με SMA, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών βελτιώσεων στην κινητική ανάπτυξη και τη μείωση του κινδύνου θνησιμότητας στα βρέφη", δήλωσε ο Καθηγητής Jan Kirschner από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Φράιμπουργκ στη Γερμανία. "Αυτή η πρωτοφανής βελτίωση φέρνει νέες ελπίδες σε μία κοινότητα ασθενών όπου δεν υπήρχε προηγουμένως οποιαδήποτε εγκεκριμένη θεραπεία για την αντιμετώπιση της απώλειας της κινητικής λειτουργίας στην πάροδο του χρόνου. Βλέπουμε πλέον βελτίωση στην κινητικότητα με το Nusinersen, η οποία δεν είχε παρατηρηθεί ποτέ στη φυσική εξέλιξη της νόσου".

Το Nusinersen θα πρέπει να χορηγείται μέσω ενδοραχιαίας ένεσης, η οποία απελευθερώνει το φάρμακο απευθείας στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) γύρω από τον νωτιαίο μυελό, εκεί όπου εκφυλίζονται οι κινητικοί νευρώνες στα άτομα με SMA, λόγω ανεπαρκών επιπέδων της πρωτεΐνης επιβίωσης του κινητικού νευρώνα (SMN).

Ο χρόνος κατά τον οποίο θα καταστεί διαθέσιμο το Nusinersen στην ΕΕ θα διαφέρει ανα χώρα, ανάλογα με τις τοπικές διαδικασίες έγκρισης και αποζημίωσης φαρμάκων. Η Biogen συνεργάζεται με τα συστήματα υγείας και τις κρατικές υπηρεσίες σε ολόκληρη την ΕΕ για να διασφαλίσει την πρόσβαση των ασθενών στο Nusinersen.

Το 2016, η Biogen με γνώμονα την επείγουσα ανάγκη θεραπευτικής αντιμετώπισης των ασθενών με βαριά μορφή εκδήλωσης της νόσου, χορήγησε ενα από τα μεγαλύτερα δωρεάν προεγκριτικά Προγράμματα Εκτεταμένης Πρόσβασης (EAP) για σπάνια νοσήματα. Αυτό το EAP είχε ως αποτέλεσμα την έναρξη και συνέχιση της θεραπείας περισσότερων από 350 ασθενών με SMA βρεφικής έναρξης που πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης (που ήταν πολύ πιθανό να αναπτύξουν νόσο Τύπου 1) σε 17 ευρωπαϊκές χώρες.

Σχετικά με το Nusinersen
Το Nusinersen αναπτύσσεται παγκοσμίως για τη θεραπεία της Νωτιαίας Μυικής Ατροφίας (SMA).
Το Nusinersen είναι ένα αντινοηματικό ολιγονουκλεοτίδιο (ASO) που χρησιμοποιεί την ιδιόκτητη αντινοηματική τεχνολογία της Ionis Pharmaceuticals, η οποία έχει σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση της SMA που προκαλείται από μεταλλάξεις ή διαγραφές στο γονίδιο SMN1, το οποίο εντοπίζεται στο χρωμόσωμα 5q και οδηγεί στην ένδεια της πρωτεΐνης SMN. Το Nusinersen μεταβάλλει το μάτισμα του προ-mRNA του SMN2, προκειμένου να αυξήσει την παραγωγή πρωτεΐνης SMN πλήρους μήκους.10 Τα ASO είναι βραχείες συνθετικές σειρές νουκλεοτιδίων που έχουν σχεδιαστεί για την επιλεκτική δέσμευση στο στοχευόμενο RNA και τη ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης. Μέσω της χρήσης αυτής της τεχνολογίας, το Nusinersen έχει τη δυνατότητα να αυξάνει την ποσότητα της πρωτεΐνης SMN πλήρους μήκους σε άτομα με SMA.