Τελικά αποτελεί μειονέκτημα η δυσλεξία; Μύθοι και Αλήθειες

Επιμέλεια Αλέξανδρος Γιατζίδης, M.D., Kλεοπάτρα Ζουμπουρλή, μορ.βιολόγος, medlabnews.gr

Στο 25% των μαθητών υπολογίζονται τα παιδιά με δυσλεξία στην Ελλάδα. Πολλά από αυτά αντιμετωπίζουν την επικριτική συμπεριφορά, τόσο των δασκάλων, όσο και των γονιών τους, οι οποίοι δεν μπορούν να αντιληφθούν το πρόβλημα.

Η δυσλεξία είναι συνήθως κληρονομική με κύρια συμπτώματα στην ανάγνωση και στην ορθογραφία (στον γραπτό λόγο) , όμως ταυτόχρονα αποτελεί βιολογική υπεροχή. Γι ’αυτό δεν εμπόδισε τους Αϊνστάιν, Έντισον, Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Ρoκφέλερ, Τομ Κρουζ, Σιλβέστερ Σταλόνε, όλοι τους δυσλεξικοί να διαπρέψουν ως διάσημοι εφευρέτες, επιστήμονες, ολυμπιονίκες, έμποροι ή και καλλιτέχνες. Το πέτυχαν επειδή η δυσλεξία τους προίκισε με δημιουργικούς εγκεφάλους, επειδή τους συμπαραστάθηκαν, επειδή πίστεψαν στον εαυτό τους, επειδή προσπάθησαν. Δηλαδή, η δυσλεξία δε σταματά το παιδί να αναπτύξει το ταλέντο του και να επιτύχει, αρκεί να διαγνωσθεί έγκαιρα και σωστά και το παιδί να βοηθηθεί, να εμψυχωθεί, να γίνει αποδεκτό όπως είναι και να προσπαθήσει.

Μύθος 1: Δεν υπάρχει «θεραπεία» για τη δυσλεξία.
Αλήθεια: H δυσλεξία δεν είναι ασθένεια. Με τη σωστή διδασκαλία και τη βοήθεια του κατάλληλου ατόμου, οι δυσλεκτικοί μπορούν να μάθουν να διαβάζουν ακριβώς όπως και οποιοσδήποτε άλλος.

Μύθος 2: Οι δυσλεκτικοί έχουν «ειδικές ικανότητες».
Αλήθεια: Εκτός από τα προβλήματα τους με την ανάγνωση, οι δυσλεκτικοί έχουν λίγο-πολύ τις ίδιες ικανότητες με όλους τους άλλους. Μερικοί δυσλεξικοί έχουν εξαιρετικές ικανότητες, αλλά ακριβώς το ίδιο πράγμα μπορεί να ειπωθεί και για άτομα χωρίς πρόβλημα δυσλεξίας.

Μύθος 3: Η δυσλεξία είναι ένα «δώρο».
Αλήθεια: Το μόνο που προσφέρει η δυσλεξία στους δυσλεξικούς που δεν έχουν μάθει να διαβάζουν σωστά είναι δυστυχία. Όσους δυσλεκτικούς και να ρωτήσουμε δεν θα πάρουμε θετική απάντηση για την δυσλεξία. Χαρακτηριστική είναι η έκφραση ενός δυσλεκτικού: «εάν η δυσλεξία είναι δώρο, παρακαλώ πάρτε την πίσω»

Μύθος 4: Οι δυσλεκτικοί έχουν υψηλή νοημοσύνη.
Αλήθεια: Επανειλημμένες μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει πολύ μικρή σχέση μεταξύ της δυσλεξίας και της νοημοσύνης στα μικρά παιδιά. Η νοημοσύνη των δυσλεκτικών κυμαίνεται στα ίδια επίπεδα με των μη δυσλεκτικών ατόμων. Ωστόσο εάν οι δυσλεκτικοί δεν μάθουν να διαβάζουν, φαίνεται ότι το IQ τους μειώνεται περισσότερο από των μη δυσλεκτικών με την ηλικία.

Μύθος 5: Οι δυσλεκτικοί έχουν χαμηλή νοημοσύνη.
Αλήθεια: Όπως είπαμε ήδη δεν υπάρχει σχέση ανάμεσα στη νοημοσύνη και στην δυσλεξία. Έχουν υπάρξει μεγάλες προσωπικότητες με ιδιαίτερα υψηλό IQ οι οποίοι είχαν δυσλεξία (όπως ο Einstein, οThomas Edison και πολλοί άλλοι)

Μύθος 6: Η δυσλεξία δεν μπορεί να διαγνωστεί στα πολύ μικρά παιδιά.
Αλήθεια: Ο έμπειρος δάσκαλος μπορεί να εντοπίσει την δυσλεξία από τις πρώτες μέρες του παιδιού στο σχολείο. Η άποψη ότι σε κάποια παιδιά η δυσλεξία αργεί να εμφανιστεί είναι αβάσιμη.

Μύθος 7: Η δυσλεξία εμφανίζεται σε πολύ μικρό ποσοστό πληθυσμιακά

Αλήθεια: Πρόσφατες έρευνες σε Βρετανία και ΗΠΑ δείχνουν ότι το 15-20% του πληθυσμού αντιμετωπίζει πρόβλημα δυσλεξίας. Με βάση το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα πολλοί γονείς δυσκολεύονται να αποδεχτούν το πρόβλημα, το ποσοστό αυτό ίσως είναι ακόμα μεγαλύτερο.

Μύθος 8: Οι δυσλεκτικοί χρειάζονται ειδική επαγγελματική βοήθεια.
Αλήθεια: Σχεδόν ο καθένας μπορεί να διδάξει έναν δυσλεκτικό να διαβάζει και να συλλαβίζει, εάν έχει υπομονή, σωστό πρόγραμμα και μέθοδο.

Μύθος 9: Τα παιδιά «μαθαίνουν να διαβάζουν διαβάζοντας».
Αλήθεια: Εάν αυτό ήταν έτσι, κάθε παιδί θα ήταν σε θέση να διαβάσει. Το να δίνουμε βιβλία σε παιδιά πριν να έχουν αποκτήσει την ικανότητα να διαβάζουν είναι εφάμιλλο της παιδικής κακοποίησης! Ποτέ δεν θα πρέπει να αναγκάζουμε τα παιδιά να επιδεικνύουν δημόσια την όποια ανικανότητα τους.

Μύθος 10: Η αντιστροφή γραμμάτων είναι μια σαφής ένδειξη της δυσλεξίας.
Αλήθεια:  Αν τα παιδιά διδάσκονται να σχηματίζουν γράμματα σωστά, δεν αντιστρέφουν τα γράμματα, είτε είναι δυσλεκτικά ή όχι. Όταν τα παιδιά αφήνονται να αντιγράφουν τα γράμματα με τον τρόπο που θέλουν, συνήθως περνούν σε μία φάση που αντιστρέφουν τα γράμματα και τα δυσλεκτικά παιδιά αργούν περισσότερο να ανακάμψουν από αυτό.

Μύθος 11: Τα συμπτώματα της δυσλεξίας φθίνουν με την πάροδο του χρόνου χωρίς παρέμβαση

Αλήθεια: Οι δυσλεκτικοί αναπτύσσουν από μόνοι τους τεχνικές ώστε να ανταπεξέλθουν στο πρόβλημα τους. Έτσι το πρόβλημα συγκαλύπτεται, η δυσλεξία όμως παραμένει.

Μύθος 12: Τα αγόρια είναι 3 ή 4 φορές πιο πιθανό να είναι δυσλεκτικά από ό, τι τα κορίτσια.
Αλήθεια:  Τα αγόρια είναι πολύ πιο πιθανό να αποτύχουν να μάθουν να διαβάζουν με σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας, αλλά αυτό δεν είναι επειδή είναι πιο επιρρεπή στη δυσλεξία. Συνήθως τα αγόρια λόγω του ότι είναι πιο υπερκινητικά και διασπάται ευκολότερα η προσοχή τους, μαθαίνουν να διαβάζουν πιο δύσκολα.

Μύθος 13: Δυσλεκτικά θεωρούνται μόνο τα άτομα που παρουσιάζουν αντιστροφή των γραμμάτων

Αλήθεια: Η δυσλεξία είναι ιδιαίτερα περίπλοκη, με πολυποίκιλα συμπτώματα που δεν περιορίζονται μόνο στην αντιστροφή των γραμμάτων. Για παράδειγμα ένα άτομο μπορεί να παρατηρεί λέξεις που «ξεφεύγουν» από τη σειρά τους, ενώ ένα άλλο άτομο να εντοπίζει «θαμπές» λέξεις στο κείμενο.

Μύθος 14: Οι δυσλεκτικοί είναι τεμπέληδες

Αλήθεια: Οι δυσλεκτικοί δεν είναι τεμπέληδες. Ο εγκέφαλος των δυσλεκτικών παιδιών εργάζεται εντονότερα από των μη δυσλεκτικών. Η απογοήτευσή τους όταν δεν τα καταφέρνουν τους οδηγεί στο να εγκαταλείπουν αυτό που κάνουν. Αυτό από κάποιους εκλαμβάνεται ως τεμπελιά, χωρίς όμως να ισχύει κάτι τέτοιο.

Μύθος 15: Οι δυσλεκτικοί είναι αδέξιοι, και δυσκολεύονται (για παράδειγμα) να μάθουν να δένουν τα κορδόνια τους.
Αλήθεια: Μερικοί δυσλεκτικοί είναι όντως αδέξιοι, αλλά οι περισσότεροι δεν είναι. Για άλλη μια φορά, δεν υπάρχει κάποια αποδεδειγμένη σχέση. Τα περισσότερα αδέξια παιδιά μαθαίνουν να διαβάζουν χωρίς πρόβλημα.

Μύθος 16: Η αριστεροχειρία είναι σημάδι δυσλεξίας.
Αλήθεια:  Δεν υπάρχουν μελέτες που να έχουν βρει ποτέ κάτι περισσότερο από μία πολύ μικρή σύνδεση. Οι περισσότερες μελέτες δεν υποδεικνύουν κάποια σχέση ανάμεσα στην αριστεροχειρία και τη δυσλεξία.

Διαβάστε επίσης

Παραπονιέται το παιδί σας για πονοκεφάλους; Πόσο σοβαρό μπορεί να είναι και πότε πρέπει να πάτε στον γιατρό;

Τι είναι ο αυτισμός. Πώς γίνεται η διάγνωση; Υπάρχει θεραπεία; (video)

Ψείρες και κόνιδα. Τι είναι, πώς προλαμβάνονται και πώς αντιμετωπίζονται;

Το σύνδρομο Άσπεργκερ και οι διαφορές του με τον αυτισμό. Πώς γίνεται η διάγνωση; Υπάρχει θεραπεία;