Ποιες οι πιο συχνές αιτίες γυναικολογικών λοιμώξεων, του καλοκαιριού;

του Γιώργου Μονεμβασίτη, M.D.*,  medlabnews.gr iatrikanea

Το καλοκαίρι είναι μια περίοδος που τα κρούσματα κολπικών λοιμώξεων αυξάνονται αρκετά. Οι συχνές επισκέψεις στην θάλασσα, στην πισίνα, αλλά και η ηλιοθεραπεία στην άμμο θεωρούνται από τους βασικούς υπευθύνους για την αύξηση αυτή. Αν μάλιστα έχετε αντιμετωπίσει και παλιότερα πρόβλημα, τότε γνωρίζετε καλά πόσο εξαντλητικές είναι οι λοιμώξεις αυτές.

H ζεστή άμμος της θάλασσας περιέχει μικροοργανισμούς (μύκητες, παράσιτα, κόκκους), τα οποία μπορεί να προέρχονται από ούρηση και αφόδευση ζώων (σκύλοι, γάτες, πουλιά), που μπορεί να μεταφερθούν στα εξωτερικά και εσωτερικά όργανα της γυναίκας με άσχημες συνέπειες.

Ένα από τα συχνότερα προβλήματα που απασχολούν τις νέες γυναίκες είναι οι κολπίτιδες. Με τον όρο κολπίτιδα εννοούμε τη φλεγμονή του κόλπου. Η κολπίτιδα συνήθως εκδηλώνεται με την ύπαρξη κνησμού και αυξημένων υγρών από τον κόλπο, τα οποία ορισμένες φορές είναι δύσοσμα.

Η κολπίτιδα, αν και στην πρώτη ματιά φαίνεται κάτι απλό, μπορεί ν΄ αποτελέσει ένα από τα δυσκολότερα στην αντιμετώπιση τους προβλήματα. Αυτό οφείλεται στην ιδιαιτερότητα της φυσιολογίας του κόλπου και στην πολυπλοκότητα των λεπτών ισορροπιών πάνω στις οποίες στηρίζεται η εύρυθμη λειτουργία του.

Ο κόλπος υπό κανονικές συνθήκες αποικίζεται από ένα μεγάλο αριθμό μικροοργανισμών, οι οποίοι είναι γνωστοί με τον όρο φυσιολογική χλωρίδα. Πρόκειται δηλαδή για μικροοργανισμούς οι οποίοι πρέπει να υπάρχουν στον κόλπο. Η παρουσία αυτών των μικροοργανισμών είναι επιθυμητή για δύο λόγους:

α) Χάρη σε ουσίες που παράγουν διατηρούν το pH του κόλπου σε επιθυμητές τιμές και

β) εμποδίζουν την ανάπτυξη κάποιων άλλων μικροοργανισμών, οι οποίοι δεν πρέπει να βρίσκονται στον κόλπο (παθογόνοι μικροοργανισμοί). 

Στην περίπτωση της κολπίτιδας αναπτύσσονται κάποιοι παθογόνοι μικροοργανισμοί σε βάρος της φυσιολογικής χλωρίδας, διαταράσσοντας έτσι την ισορροπία του κόλπου. Το pH διαταράσσεται και αυτό κλινικά εκδηλώνεται με τη μορφή κνησμού και υγρών στο κόλπο.

Οι μύκητες είναι ένα από τα πλέον συνηθισμένα γυναικολογικά προβλήματα, με το οποίο όλες οι γυναίκες θα έρθουν κάποια στιγμή αντιμέτωπες. Σύμφωνα με μελέτες μάλιστα, τρεις στις τέσσερις γυναίκες παρουσιάζουν κολπική μυκητίαση τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Γίνονται αντιληπτοί από τη φαγούρα, το τσούξιμο και τον ερεθισμό στην περιοχή του κόλπου και συνήθως, οφείλονται στη μακροχρόνια λήψη αντιβιοτικών, στη μείωση της άμυνας του οργανισμού και σε ορμονικές διαταραχές, επίσης εμφανίζεται συχνά σε γυναίκες που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη. Ωστόσο, το καλοκαίρι, πίσω από τους μύκητες κρύβονται τα στενά και συνθετικά ρούχα και εσώρουχα, τα βρεγμένα μαγιό που στεγνώνουν πάνω μας, καθώς και τα σερβιετάκια σε καθημερινή βάση.

Η ουρολοίμωξη επίσης ταλαιπωρεί πολύ τις γυναίκες μετά το καλοκαίρι. Αυτό οφείλεται στη χρήση ακάθαρτων τουαλετών και στο ότι οι γυναίκες αποφεύγουν να ουρήσουν το βράδυ, ιδιαίτερα μετά από κατανάλωση αλκοόλ, το οποίο δρα ως διουρητικό.

Τα οξυτενή κονδυλώματα, παρότι είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα, εμφανίζουν έξαρση μετά τις καλοκαιρινές διακοπές, γιατί πολλοί αλλάζουν ερωτικούς συντρόφους. Ακόμα και εάν η χρήση του προφυλακτικού δεν προστατεύει 100%, είναι απαραίτητη η χρήση του σε περίπτωση μη μόνιμης σχέσης. Είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγουμε την λοίμωξη με τον ιό HPV και τις μετέπειτα θεραπείες με  laser , διαθερμία κλπ.

Το ίδιο ισχύει φυσικά με πιο σπάνιες λοιμώξεις όπως η Σύφιλη, η Βλεννόρροια, η Γονόρροια, τα χλαμύδια, ο Έρπης, ο ιός HIV και η Ηπατίτιδα Β & C. Κάποια απ’ αυτά, όπως ο έρπης, ενδεχομένως να μην εμφανιστούν άμεσα αλλά οποιαδήποτε άλλη στιγμή στο σώμα μας. Ωστόσο νοσήματα όπως η γονόρροια και τα χλαμύδια μπορεί να επηρεάσουν ακόμα και τη γονιμότητα της γυναίκας.

Οι πιο συχνές γυναικολογικές λοιμώξεις μπορεί να οφείλονται:

• μυκητίαση
• Gardnerella
• E. coli
• μυκόπλασμα / ουρεόπλασμα
• χλαμύδια
• γονόκοκκος
• εντερόκοκκος
• έρπητας γεννητικών οργάνων
• σύφιλη

Τα κλινικά συμπτώματα όπως:

• πόνο στην πύελο (λεκάνη)
• πόνο κατά την ούρηση
• πόνο στη σεξουαλική επαφή
• κολπική αιμορραγία
• έντονες / δύσοσμες κολπικές εκκρίσεις
• κνησμό αυτόματο ή κατά την επαφή
• ερθρότητα του αιδοίου 
• πυρετό

Σε κάθε περίπτωση όμως, ακόμα και αν δεν έχει γίνει αντιληπτό κάποιο σύμπτωμα, είναι απαραίτητες η διενέργεια τεστ ΠΑΠ και η καλλιέργεια κολπικού και τραχηλικού υγρού μετά τις διακοπές. Με την κλινική εξέταση και τη λήψη καλλιεργειών των κολπικών και τραχηλικών εκκρίσεων αναγνωρίζεται ο παθογόνος παράγοντας και χορηγείται η κατάλληλη αντιβιωτική ή αντιμυκητιασική αγωγή.

Η γυναίκα που θα εκδηλώσει αυτά τα συμπτώματα πρέπει να απευθυνθεί στο γυναικολόγο της. Αυτός θα εκτιμήσει τη βαρύτητα της κατάστασης και θα μεθοδεύσει την αντιμετώπιση της, με τη χορήγηση των κατάλληλων φαρμάκων, είτε τοπικά στον κόλπο είτε συστηματικά από το στόμα. 
Θα πρέπει να επισημανθεί η λανθασμένη τακτική πολλών γυναικών που αντιμετωπίζουν μόνες τους το πρόβλημα, με βάση την αγωγή που είχαν πάρει κάποιες φίλες τους για ανάλογα συμπτώματα. Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η κάθε μόλυνση είναι διαφορετική και ο οργανισμός της κάθε γυναίκας διαφέρει. Στην καθημερινή μας πρακτική συναντούμε επίσης και ένα αρκετά μεγάλο αριθμό γυναικών οι οποίες λαμβάνουν αγωγή προληπτικά, χωρίς δηλαδή να έχουν κάποιο σύμπτωμα. Πρόκειται για γυναίκες οι οποίες πιστεύουν ότι για να αποφύγουν την εμφάνιση κάποιας κολπίτιδας χρειάζεται να πάρουν προληπτικά κάποια φαρμακευτική αγωγή, είτε σε μηνιαία βάση, είτε πριν από κάποια συγκεκριμένη περίοδο (π.χ στις διακοπές τους). 
Αυτή η αναίτια χρήση φαρμακευτικών ουσιών, όχι μόνο είναι άχρηστη, αλλά μπορεί να αποδειχθεί και επιζήμια, δημιουργώντας ποικιλία διαταραχών στην εύθραυστη ισορροπία του κόλπου. 


Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι οι γυναικολογικές λοιμώξεις πρέπει να αντιμετωπισθούν σοβαρά και μεθοδικά Σε κάθε περίπτωση πάντως, η σωστή πρόληψη, ο σωστός εργαστηριακός έλεγχος και η έγκαιρη επίσκεψη στον γυναικολόγο μόλις εντοπίσετε τα πρώτα συμπτώματα βοηθούν σημαντικά στην αντιμετώπιση του προβλήματος.

* Ο Γιώργος Μονεμβασίτης είναι Μαιευτήρας-Γυναικολόγος.

Επ. Καθηγητής Παν/μίου Cornell, H.Π.Α., 

Εξειδικευτής στην Ουρογυναικολογία και Χειρουργική Χαλάρωσης Πυέλου.

Τηλ. 210 8053176 Μαρούσι, τηλ 210 7777787 Δορυλαίου 10-12 Αθήνα

Διαβάστε επίσης

• Η βακτηριακή κόλπωση αποτελεί την συχνότερη αιτία κολπικών εκκρίσεων, πόνου, φαγούρας και δυσοσμίας. Πώς γίνεται η διάγνωση και η διάκριση από την κολπίτιδα;
• Πόσο σοβαρή μπορεί να είναι η τραχηλίτιδα της μήτρας, τι την προκαλεί και πώς αντιμετωπίζεται;
• Η βακτηριακή κόλπωση αποτελεί την συχνότερη αιτία κολπικών εκκρίσεων. Πώς γίνεται η διάγνωση και πώς προλαμβάνεται;
• Οι ουρολοιμώξεις στις γυναίκες και στους άνδρες και τρόποι πρόληψης και αντιμετώπισης
• Κολπίτιδες, οι ευκαιριακές λοιμώξεις του καλοκαιριού. Ποιες είναι και πώς αντιμετωπίζονται
• Oι γυναίκες κολλούν μύκητες από την θάλασσα ή είναι μύθος;
• Η ζεστή άμμος, τα βρεγμένα μαγιό ευνοούν τις καλοκαιρινές μυκητιάσεις. Πώς θα τις προλάβετε και τι πρέπει να προσέξετε;
• Το βακτήριο Ureaplasma urealyticum. Είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενο το ουρεόπλασμα; Πόσο επικίνδυνο είναι;

Γιώργου Μονεμβασίτη
Dr.
Prof