Γιατί συμβαίνουν οι κολπίτιδες το καλοκαίρι; Ποιες οι αιτίες; Πώς μπορούν να προληφθούν;

του Γιώργου Μονεμβασίτη, M.D.*, medlabnews.gr iatrikanea

Είναι γεγονός ότι τους καλοκαιρινούς μήνες, οι γυναίκες ταλαιπωρούνται συχνά από κολπίτιδες, οι οποίες εκδηλώνονται με ενοχλητικά συμπτώματα, που επηρεάζουν την ποιότητα της καθημερινής τους ζωής.

Το καλοκαίρι δεν μας αφήνει μόνο μαύρισμα και αναμνήσεις αλλά και ευκαιριακές λοιμώξεις. Οι περισσότερες γυναίκες κάνουν τον ετήσιο γυναικολογικό τους έλεγχο το Σεπτέμβρη προκειμένου να διαγνωστούν τυχόν προβλήματα που δεν έχουν εμφανίσει ιδιαίτερα συμπτώματα.

Oι κολπικές διαταραχές (κολπίτιδες) αποτελούν σήμερα το συχνότερο πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες και είναι η συνηθέστερη αιτία που μια γυναίκα θα επισκεφθεί τον γυναικολόγο της. Με τον όρο κολπίτιδα εννοούμε τη φλεγμονή του κόλπου. Η κολπίτιδα συνήθως εκδηλώνεται με την ύπαρξη κνησμού και αυξημένων υγρών από τον κόλπο, τα οποία ορισμένες φορές είναι δύσοσμα.

Αν θέλαμε να κατατάξουμε τις παθολογικές καταστάσεις που προεξάρχουν την περίοδο του καλοκαιριού, θα τις χωρίζαμε σε:

• Μυκητιάσεις
• Μικροβιακές κολπίτιδες (κοινά παθογόνα μικρόβια, αιμόφιλος, τριχομονάδες, χλαμύδια)
• Ιογενείς λοιμώξεις (HPV, έρπης γεννητικών οργάνων)
• Λοιμώξεις του ουροποιογεννητικού συστήματος, με κυρίαρχες τις κυστίτιδες
• Διαταραχές του γυναικείου γεννητικού κύκλου
• Πυελικές φλεγμονές.

Ο κόλπος υπό κανονικές συνθήκες αποικίζεται από ένα μεγάλο αριθμό μικροοργανισμών, οι οποίοι είναι γνωστοί ως γαλακτοβάκιλλοι και αποτελούν την φυσιολογική χλωρίδα. Η παρουσία αυτών των μικροοργανισμών είναι επιθυμητή γιατί χάρη σε ουσίες που παράγουν διατηρούν το pH του κόλπου σε επιθυμητές τιμές και  εμποδίζουν την ανάπτυξη κάποιων άλλων μικροοργανισμών, οι οποίοι δεν πρέπει να βρίσκονται στον κόλπο (παθογόνοι μικροοργανισμοί). Στην περίπτωση της κολπίτιδας λοιπόν αναπτύσσονται κάποιοι παθογόνοι μικροοργανισμοί σε βάρος της φυσιολογικής χλωρίδας, διαταράσσοντας έτσι την ισορροπία του pH  και αυτό κλινικά εκδηλώνεται με τη μορφή κνησμού και υγρών στο κόλπο.

Αίτια, λοιπόν κολπίτιδας μπορεί να είναι:

Μικρόβια, που συνήθως μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή, όπως είναι οι τριχομονάδες, ο αιμόφιλος του κόλπου κ.ά.

Βακτήρια της ήδη υπάρχουσας φυσιολογικής χλωρίδας, που υπό ορισμένες συνθήκες υπεραναπτύσσονται, όπως στρεπτόκοκκοι, σταφυλόκοκκοι, μύκητες κ.ά.

Γενικά συμπτώματα

o   Κνησμός

o   Αυξημένη έκκριση κολπικών υγρών (δύσοσμες σε ορισμένες περιπτώσεις)

o   Τσούξιμο

o   Ερυθρότητα

o   Οίδημα

o   Πόνος κυρίως κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία)

Λόγοι που αυξάνεται η πιθανότητα κολπίτιδας.

• Κακή γενική κατάσταση του οργανισμού (έλλειψη ύπνου, περιορισμένη αντοχή λόγω ανθυγιεινής ή φτωχής διατροφής, στρες, κάπνισμα).
• Λάθος ή ελλιπής τοπική υγιεινή (κολπικές πλύσεις, συνεχή χρήση ταμπόν).
• Πολυάριθμες εκτρώσεις.
• Χρήση αποσμητικών σπρέι στην ευαίσθητη περιοχή.
• Σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλακτικό.
• Εγκυμοσύνη αλλά και εμμηνόπαυση.
• Συγκεκριμένες ενδυματολογικές συνήθειες όπως πολύ εφαρμοστά παντελόνια ή σορτς.

Διάγνωση

Οι περισσότερες κολπίτιδες και ανεξάρτητα από το αίτιο που τις προκαλεί παρουσιάζουν παρόμοια συμπτώματα, γι΄ αυτό δεν μπορούν να διαγνωστούν με ακρίβεια αποκλειστικά βάσει των συμπτωμάτων τους. Έτσι, η διάγνωση επιτυγχάνεται με την καλλιέργεια κολποτραχηλικού υγρού. Αυτή η εξέταση είναι απαραίτητη προκειμένου να εντοπιστεί ποιο ακριβώς μικρόβιο είναι υπεύθυνο και στη συνέχεια να δοθεί η κατάλληλη θεραπεία.

Θεραπεία

Η θεραπεία αφορά συνήθως τη λήψη κάποιου συνδυασμού αντιβιοτικών από το στόμα με κολπικά υπόθετα ή κρέμες. Ωστόσο, ακόμη και μετά τη θεραπεία οι κολπίτιδες σε ένα σεβαστό ποσοστό των ασθενών υποτροπιάζουν, κάτι που μπορεί να οφείλεται σε ανθεκτικότητα στελέχη απέναντι στα φάρμακα ή σε επανεμφάνιση του αίτιου της μόλυνσης. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η σωστή πρόληψη και η έγκαιρη επίσκεψη στον γυναικολόγο μόλις εντοπίσετε τα πρώτα συμπτώματα βοηθούν σημαντικά στην αντιμετώπιση του προβλήματος.

Πρόληψη

Απλές και αποτελεσματικές συμβουλές για να προληφθούν οι καλοκαιρινές κολπίτιδες

• Φροντίστε για την τακτική και σωστή υγιεινή της γεννητικής σας περιοχής με άφθονο νερό και ενδεχομένως με κάποιο ειδικό προϊόν(σαπούνι, διάλυμα κ.λ.π.).
• Φυσιολογικά το εσωτερικό του κόλπου βρίσκεται σε μια δυναμική ισορροπία. Μην χρησιμοποιείτε, λοιπόν,  ισχυρά αντισηπτικά και μην κάνετε εσωτερικές πλύσεις χωρίς κάποιον ιδιαίτερο λόγο. Μπορεί να διαταράξετε την μικροβιακή  ισορροπία του κόλπου σας και να προκαλέσετε κολπίτιδα.
• Μην μένετε πολύ ώρα με βρεγμένο μαγιό-φροντίστε να έχετε δεύτερο μαζί σας για να αλλάζετε ( τα βακτήρια και οι μύκητες αναπτύσσονται ταχύτερα σε θερμό και υγρό περιβάλλον).
• Μην κολυμπάτε κατά την διάρκεια της περιόδου σας, ειδικά εάν δεν έχετε ολοκληρώσει την οικογένειά σας.
• Να μην χρησιμοποιείτε συχνά ταμπόν , κι όταν αυτό γίνεται η χρήση του να μην ξεπερνά τις τέσερις με πέντε ώρες.
• Απλώνετε πάντα την δική σας πετσέτα πάνω στην άμμο ή στην ξαπλώστρα.
• Αποφεύγετε, κατά το δυνατόν, τη συχνή χρήση στενών εσωρούχων και τζήν πανελονιών-αυξάνουν την θερμοκρασία της περιοχής, άρα και την υγρασία, δημιουργώντας το ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη των ενοχλητικών μας μικροβίων.
• Χρησιμοποιείστε βαμβακερά κι όχι συνθετικά εσώρουχα.
• Προσπαθείστε να προτιμάται  παραλίες με καθαρά νερά.
• Εάν πρόκειται να ξεκινήσετε αντιβίωση, ξεκινήστε την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων ή κάποιο συμπλήρωμα με προβιοτικό.
  
• Κάνετε τον τακτικό σας έλεγχο με τέστ Παπανικολάου.
• Εάν υπάρχει κάποια λοίμωξη, η σεξουαλική επαφή θα πρέπει να αποφεύγεται, ή να γίνεται από την αρχή έως το τέλος με προφυλακτικό.
• Να προσπαθείτε να χρησιμοποιείτε πάντα προφυλακτικό, ειδικά στις νέες σας γνωριμίες.
• Εάν νιώσετε φαγούρα, ερεθισμό ,αύξηση των υγρών, δυσοσμία ή πόνο στα γεννητικά όργανα, επισκεφθείτε αμέσως τον ιατρό σας για γυναικολογική εξέταση και πιθανώς λήψη καλλιεργειών!

* Ο Γιώργος Μονεμβασίτης είναι Μαιευτήρας-Γυναικολόγος.

Επ. Καθηγητής Παν/μίου Cornell, H.Π.Α., 
Εξειδικευτής στην Ουρογυναικολογία και Χειρουργική Χαλάρωσης Πυέλου.

Τηλ. 210 8053176 Μαρούσι, τηλ 210 7777787 Δορυλαίου 10-12 Αθήνα

Διαβάστε επίσης:

• ΠΑΠ ΤΕΣΤ, ΓΙΑ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ
• Oι γυναίκες κολλούν μύκητες από την θάλασσα ή είναι μύθος;
• Η ζεστή άμμος, τα βρεγμένα μαγιό ευνοούν τις καλοκαιρινές μυκητιάσεις. Πώς θα τις προλάβετε και τι πρέπει να προσέξετε;
• Κολπίτιδες, οι ευκαιριακές λοιμώξεις του καλοκαιριού. Ποιες είναι και πώς αντιμετωπίζονται