Φάρμακο της Novartis βελτιώνει σημαντικά την κλινική έκβαση στους ασθενείς με Δευτεροπαθώς Προϊούσα Πολλαπλή Σκλήρυνση

της Αγγελικής Μήλιου, βιολόγου, medlabnews.gr

Η πολλαπλή σκλήρυνση (ΠΣ) είναι μια χρόνια νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ) που διαταράσσει τη φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου, των οπτικών νεύρων και του νωτιαίου μυελού, μέσω της φλεγμονής και της απώλειας ιστού. Η εξέλιξη της ΠΣ οδηγεί σε αυξανόμενη απώλεια τόσο της σωματικής (π.χ. βάδιση) όσο και της γνωστικής λειτουργίας (π.χ. μνήμη). Υπάρχουν τρεις τύποι ΠΣ: η Υποτροπιάζουσα Διαλείπουσα ΠΣ (RRMS), η Δευτεροπαθώς Προϊούσα ΠΣ (SPMS) και η Πρωτοπαθώς Προϊούσα ΠΣ (PPMS).

Η SPMS χαρακτηρίζεται από βαθμιαία επιδείνωση της νευρολογικής λειτουργικότητας με την πάροδο του χρόνου. Αυτό οδηγεί σε προοδευτική συσσώρευση αναπηρίας, ανεξάρτητα από τις υποτροπές, κάτι που μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την ικανότητα των ασθενών να πραγματοποιούν τις καθημερινές τους δραστηριότητες. Ακολουθείται από μία αρχική φάση RRMS, η οποία αποτελεί περίπου το 85% όλων των διαγνώσεων ΠΣ· το ένα τέταρτο των ασθενών με RRMS θα αναπτύξουν SPMS εντός 10 ετών από την αρχική διάγνωση της RRMS, ανεβάζοντας το ποσοστό σε πάνω από τρία τέταρτα έπειτα από 30 έτη. Παραμένει μια σημαντική, μη ικανοποιούμενη ανάγκη για αποτελεσματικές και ασφαλείς θεραπείες που θα βοηθήσουν στην καθυστέρηση της εξέλιξης της αναπηρίας στην SPMS.

Η ΠΣ προσβάλλει περίπου 2,3 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως.

Η Novartis ανακοίνωσε ότι τα πλήρη αποτελέσματα από την κλινική μελέτη EXPAND Φάσης III για την χορηγούμενη από του στόματος, άπαξ ημερησίως σιπονιμόδη (BAF312) στη Δευτεροπαθώς Προϊούσα Πολλαπλή Σκλήρυνση (SPMS) δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet. Από τα πιλοτικά αποτελέσματα σημειώνεται σημαντική μείωση του κινδύνου τρίμηνης (πρωτεύον καταληκτικό σημείο) και εξάμηνης επιβεβαιωμένης εξέλιξης της αναπηρίας με τη χορήγηση της σιπονιμόδης σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο1 και ευνοϊκές εκβάσεις σε άλλες σχετικές μετρήσεις για την ενεργότητα της ΠΣ1. Εάν εγκριθεί, η σιπονιμόδη θα είναι η πρώτη τροποποιητική της νόσου θεραπεία που καθυστερεί την εξέλιξη της αναπηρίας στους ασθενείς με τυπική SPMS, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που είχαν μεταπέσει σε μη υποτροπιάζον στάδιο και υψηλό επίπεδο αναπηρίας.

«Τα πλήρη αποτελέσματα της μελέτης EXPAND που δημοσιεύτηκαν σήμερα δείχνουν ότι η σιπονιμόδη μπορεί να καθυστερήσει την εξέλιξη της αναπηρίας στους ασθενείς με τυπική εγκατεστημένη SPMS, όπου οι υπόλοιπες θεραπευτικές προσεγγίσεις που έχουν δοκιμαστεί μέχρι στιγμής έχουν αποτύχει», δήλωσε ο Ludwig Kappos, καθηγητής στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Βασιλείας και κύριος ερευνητής της EXPAND. «Τα δεδομένα αυτά γίνονται ακόμη πιο εντυπωσιακά εάν αναλογιστούμε ότι οι περισσότεροι ασθενείς είχαν ήδη προχωρημένη αναπηρία όταν ξεκίνησαν τη θεραπεία στην EXPAND».

Η σιπονιμόδη είναι ένας από του στόματος εκλεκτικός τροποποιητής των υποτύπων ένα και πέντε (S1P1 και S1P5) του υποδοχέα της φωσφορικής σφιγγοσίνης-1 (S1P). Τα πλήρη δεδομένα από την EXPAND δείχνουν ότι η σιπονιμόδη μείωσε τον κίνδυνο εξέλιξης της αναπηρίας με τρίμηνη επιβεβαίωση κατά το στατιστικά σημαντικό ποσοστό του 21% έναντι του εικονικού φαρμάκου (p=0,013· πρωτεύον καταληκτικό σημείο)· με σταθερή αποτελεσματικότητα σε πολλές προκαθορισμένες υποομάδες.

Άλλα κλινικά σημαντικά δεδομένα από τα καταληκτικά σημεία της μελέτης δείχνουν ότι η σιπονιμόδη, εν συγκρίσει με το εικονικό φάρμακο:

• Μείωσε τον κίνδυνο εξέλιξης της αναπηρίας με εξάμηνη επιβεβαίωση κατά 26
• Περιόρισε την αύξηση του όγκου αλλοιώσεων T2 κατά 80%
• Μείωσε το ετησιοποιημένο ποσοστό υποτροπών (ARR) κατά 55%
• Δεν ανέδειξε σημαντική διαφορά στη χρονομετρημένη δοκιμασία βάδισης απόστασης 25 ποδιών και στην Κλίμακα βάδισης για την ΠΣ

Η Novartis σχεδιάζει να καταθέσει φάκελο για τη ρυθμιστική έγκριση της σιπονιμόδης για την SPMS στον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) στις αρχές του 2018. Η Novartis έχει ξεκινήσει διαδικασία επιστημονικής γνωμοδότησης από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) και ανάλογα με την έκβασή της, σχεδιάζει να καταθέσει φάκελο το τρίτο τρίμηνο του 2018. Τα αποτελέσματα της EXPAND έχουν παρουσιαστεί προηγουμένως σε επιστημονικά συνέδρια.