Αποτελεσματική θεραπευτική αντιμετώπιση του πονοκέφαλου. Στρες, ακατάλληλα γεύματα, διαταραχές του ύπνου, ελλιπής σωματική άσκηση σχετίζονται με κεφαλαλγία

επιμέλεια Κασσιανή Τσώνη, medlabnews.gr

Η κεφαλαλγία είναι ένα σχεδόν παγκόσμιας εμφάνισης σύμπτωμα, έχοντας ένα πολύπλοκο και ετερογενές σύνολο αιτίων με αρνητικές ατομικές και κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις, αποτελώντας συγχρόνως μια από τις πιο συχνές διαγνωστικές και θεραπευτικές προκλήσεις για τους επαγγελματίες υγείαςπαγκοσμίως. Η κεφαλαλγία σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι ίσως το συχνότερο και σημαντικότερο πρόβλημα πόνου, αφού πολλές φορές συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, που δυσχεραίνουν την καθημερινότητα του ασθενή. Περισσότερα από 1 στα 5 άτομα έχουν πονοκεφάλους που περιορίζουν τις δραστηριότητές τους στο σπίτι, την εργασία και την κοινωνική τους ζωή. Ένα στα 25 άτομα έχει σχεδόν καθημερινούς πονοκεφάλους, με αρνητικό αντίκτυπο στην προσωπική και κοινωνική του ζωή.

Ο πονοκέφαλος και οι συχνές κεφαλαλγίες
Ο πονοκέφαλος δεν είναι μόνο υποκειμενικός, ούτε «υστερικός» όπως πολλοί πιστεύουν. Έχει συγκεκριμένους εγκεφαλικούς μηχανισμούς που έχουν καταγραφεί λεπτομερώς. Όπως όλα τα είδη χρόνιου πόνου, κινητοποιούν μηχανισμούς συναισθηματικούς που επιδεινώνουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση.

Στο σχολείο, στη δουλειά, στο σπίτι, ο συμμαθητής, ο συνάδελφος ή ο σύντροφος, που πονά, δεν πρέπει να περιφρονείται και ο επίμονος πονοκέφαλος δεν πρέπει να παραβλέπεται. Είναι αλήθεια ότι ο πονοκέφαλος δεν σκοτώνει, αλλά “κλέβει” ημέρες ζωής και συχνά καταστρέφει την προσωπική ζωή του ατόμου, οδηγώντας το και σε κοινωνική απομόνωση.

Όσοι υποφέρουν από συχνές κεφαλαλγίες χρειάζονται ιατρική παρακολούθηση, γιατί δε μπορούν μόνοι τους να διαχειριστούν αυτό το πρόβλημα. Συχνά, η υπερβολική χρήση αναλγητικών επιδεινώνει τον πονοκέφαλο και δεν αρκούν οι φιλικές συμβουλές και οι παραδοσιακοί τρόποι αντιμετώπισής του.

Σχέση ανάμεσα στην κεφαλαλγία και στο στρες
Την άμεση σχέση ανάμεσα στην κεφαλαλγία και στο στρες, ως αναφερόμενου εκλυτικού παράγοντα, κατέδειξε για πρώτη φορά, η πιο πρόσφατη μέχρι σήμερα, κλινική μελέτη επιστημόνων ιατρών της Νευρολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών του Αιγινήτειου Νοσοκομείου. Η μελέτη διεξήχθη σε σύνολο 5.988 προσελεύσεων στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) του Νοσοκομείου, εκ των οποίων 906 άτομα καταγράφηκαν με προεξάρχον το σύμπτωμα της κεφαλαλγίας.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η κεφαλαλγία τύπου τάσεως ήταν ο πιο συχνός τύπος πρωτοπαθούς κεφαλαλγίας, ενώ, ακολουθούσαν με μικρότερη συχνότητα η ημικρανία, η αθροιστική κεφαλαλγία και η κεφαλαλγία χωρίς ειδικούς χαρακτήρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι, η πλειοψηφία στο δείγμα ήταν γυναίκες (2:1), με συχνότερη διάγνωση αυτή της κεφαλαλγίας τύπου τάσης σε ποσοστό (42,9%) και, ακολουθούσε η ημικρανία σε ποσοστό (22,49%). Στους άνδρες συχνότερη ήταν η κεφαλαλγία τύπου τάσης σε ποσοστό (42,07%) ενώ, δεύτερη κατά συχνότητα ήταν η κεφαλαλγία χωρίς ειδικούς χαρακτήρες σε ποσοστό (16,5%).

Οι διαγνώσεις των διαφόρων τύπων κεφαλαλγίας, επί των 906 ασθενών, κατεγράφησαν ως εξής: 

Τύπος κεφαλαλγίας	Κεφαλαλγία τάσης (χρόνια ή επεισοδιακή) Ημικρανία Αθροιστική κεφαλαλγία Δευτεροπαθής NOS (not otherwise specified: κεφαλαλγία χωρίς ειδικούς χαρακτήρες)	386 (42,60%) 183 (20,20%) 15 (1,70%) 155 (17,10%) 167 (18,40%)
Φαρμακευτική αγωγή	Κοινά αναλγητικά Αντιημικρανικά Αντικαταθλιπτικά Καμία	767 (84,70%) 97 (10,70%) 18 (2,00%) 24 (2,60%)
Κατάχρηση φαρμάκων	Ναι Όχι	755 (83,30%) 151 (16,70%)
Ύφεση κεφαλαλγίας με τη φαρμακευτική αγωγή	Ναι Όχι Μερική ύφεση	417 (46,00%) 446 (49,20%) 43 (4,70%)

Η πλειοψηφία των ασθενών (83,3%) ανέφερε κατάχρηση φαρμάκων (λήψη για περισσότερες από 15 συνολικά ημέρες το μήνα), κυρίως απλών αναλγητικών(84,70%), αντιημικρανικών (10,7%), αντικαταθλιπτικών (2%), χωρίς ύφεση της κεφαλαλγίας (49,20%). Αξιοσημείωτο είναι ότι οι περισσότεροι ασθενείς δεν λαμβάνουν προφυλακτική αγωγή.

Το 93,3% των ασθενών με κεφαλαλγία τάσης και το 90% με ημικρανία ανέφεραν ότι τα επεισόδια κεφαλαλγίας εκλύονται κατόπιν έντονου στρες, ως εξής:

Τύπος κεφαλαλγίας	Στρες ως εκλυτικός παράγοντας
	ΝΑΙ	ΟΧΙ
Τάσης	359 (93,01%)	27 (6,99%)
Ημικρανία	165 (90,16%)	18 (9,84%)
Αθροιστική	10 (66,67%)	5 (33,33%)
NOS	136 (81,44%)	31 (18,56%)

Αναλύοντας τη μελέτη, οι ερευνητές ανέφεραν ότι, μεταξύ των πολλαπλών προδιαθεσικών παραγόντων που έχουν ενοχοποιηθεί για την κεφαλαλγία τάσης, όπως, ακατάλληλα γεύματα, διαταραχές του ύπνου, ελλιπής σωματική άσκηση, το στρες είναι ο πιο κοινός, αλλά η σχέση αιτίου/αιτιατού δεν είναι σαφής. Παρόλα αυτά, τόνισαν, ότι η παρούσα μελέτη έγινε σε ασθενείς που προσήλθαν στο χώρο των ΤΕΠ, τα οποία εστιάζουν κυρίως στην αρχική εκτίμηση των ασθενών, τη διάκριση μεταξύ πρωτοπαθούς - δευτεροπαθούς κεφαλαλγίας και, όπου υπάρχει αμφιβολία ή νευρολογικό έλλειμμα, συνιστάται περαιτέρω νευροαπεικονιστικός έλεγχος και εισαγωγή σε νευρολογικό τμήμα για διερεύνηση.

Θεραπευτική αντιμετώπιση του πονοκέφαλου

Η εταιρεία Valeant/PharmaSwiss Ελλάδας συνεισφέρει υπεύθυνα στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της κεφαλαλγίας, διαθέτοντας στην αγορά το αμιγώς Ελληνικό και πάνω από 60 χρόνια γνωστό και καταξιωμένο αναλγητικό Algon®. Το σκεύασμα αποτελεί μία λύση για την ανακούφιση από ήπιας έως μέτριας έντασης πόνους, καθώς συνδυάζει 3 δραστικές ουσίες: ακετυλοσαλικυλικό οξύ (400 mg), με αναλγητική, αντιπυρετική και αντιφλεγμονώδη δράση, παρακεταμόλη (200 mg), με αναλγητική και αντιπυρετική δράση αλλά και καφεΐνη (50 mg), με διεγερτικές ιδιότητες, που μειώνουν την αντίληψη του πόνου και αυξάνουν την απορρόφηση των υπόλοιπων δραστικών συστατικών. Μελέτες κατέδειξαν ότι ο συνδυασμός των 3 δραστικών συστατικών του Algon® είναι πιο αποτελεσματικός σε σχέση με το Placebo και 30% πιο αποτελεσματικός από τη μονοθεραπεία με παρακεταμόλη(2), ενώ το 80% των ασθενών που τους χορηγήθηκε ο τριπλός συνδυασμός των δραστικών ουσιών του Algon®, δήλωσαν πλήρη ή μερική ανακούφιση από τον πονοκέφαλο(3).Επιπλέον, η ανακούφιση μετά τη λήψη του τριπλού συνδυασμού δραστικών του Algon® είναι στατιστικώς μεγαλύτερη από τα πρώτα 45’ της χορήγησης, σε σχέση με την ιβουπροφαίνη(4).
Το Algon®, χάρη στον τριπλό συνδυασμό δραστικών ουσιών, ανακουφίζει από τον πονοκέφαλο, την μυαλγία, αρθραλγία, νευραλγία, τον πονόδοντο, τους πόνους περιόδου και παράλληλα έχει αντιπυρετική δράση.

Βιβλιογραφία:
1.Επιδημιολογική καταγραφή των ασθενών με κεφαλαλγία στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών της Νευρολογικής κλινικής του Αιγινητείου Νοσοκομείου κατά τη διετία 2010-2012 / Μπουγέα Αναστασία, Αναγνώστου Ευάγγελος, Παρασκευάς Γεώργιος, Καπάκη Ελισάβετ, Κωνσταντινίδης Βασίλειος, Σταμπουλής Ελευθέριος, Kαλφάκης Νικόλαος, Καραρίζου Ευαγγελία Νευρολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Αιγινήτειο Νοσοκομείο // http://www.jneurology.gr/en/images/pdf_2013_1/24_28.pdf

2. Diener et al. The Journal of Headache and Pain 2014, 15:76, Use of a fixed combination of acetylsalicylic acid, acetaminophen and caffeine compared with acetaminophen alone in episodic tension-type headache: meta-analysis of four randomized, double-blind, placebo-controlled, crossover studies. Hans-Christoph Diener, Morris Gold and Martina Hagen)
3. Arch Neurol/vol 55:210-217, Feb 1998 Efficacy and Safety of Acetaminophen, Aspirin, and Caffeine in Alleviating Migraine Headache Pain: Three Double-blind, Randomized, Placebo-Controlled Trials. Lipton, Richard B. MD; Stewart, Walter F. PhD, MPH; Ryan, Robert E. Jr, MD; Saper, Joel MD; Silberstein, Stephen MD; Sheftell, Fred MD
4. Cephalalgia 2014, Vol.34 (13) 1070-1078. J. Goldstein, M. Hagen, M. Gold. Results of a multicenter, double-blind, randomized, parallel-group, placebo-controlled, single-dose study comparing the fixed combination of acetaminophen, acetylsalicylic acid, and caffeine with ibuprofen for acute treatment of patients with severe migraine