Το μαγνήσιο σε ποιες τροφές υπάρχει; Σε ποια ποσότητα; Πόσο σημαντικό ρόλο παίζει στην υγεία μας;

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Το μαγνήσιο παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία μας. Είναι απαραίτητο σχεδόν για κάθε λειτουργία και ιστό στο σώμα μας. Η έλλειψη του προκαλεί κράμπες, απαραίτητο για τα οστά, βοηθά το ανοσοποιητικό και την υγεία της καρδιάς, βοηθά στην μνήμη, αποτρέπει φλεγμονές που σχετίζονται με διάφορα είδη καρκίνου, βοηθά στην αποκατάσταση από εγκεφαλικό, ενώ μπορεί να αποτρέψει ακόμη και τον κίνδυνο για καρδιακή προσβολή.

Σε ποιες τροφές υπάρχει το μαγνήσιο;

Είναι ένα ενδοκυττάριο μεταλλικό στοιχείο, το οποίο θα πρέπει να λαμβάνουμε σε συγκεκριμένες ποσότητες. Μια έρευνα του πανεπιστημίου του Harvard, ανακάλυψε πως μια διατροφή πλούσια σε μαγνήσιο μειώνει το κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη έως και 33%, ενώ σύμφωνα με άλλες έρευνες φαίνεται πως καταπολεμά την  κατάθλιψη και τις ημικρανίες. Σίγουρα υπάρχουν διάφορα υποκατάστατα, όμως οι περισσότεροι από τους ειδικούς συμφωνούν πως είναι προτιμότερο να παίρνουμε μαγνήσιο φυσικά από τη διατροφή μας.

Με δεδομένο ότι το μαγνήσιο που λαμβάνεται από τις τροφές, μπορεί να μην είναι αρκετό λόγω μειωμένης απορρόφησης, σε ορισμένες περιπτώσεις είναι απαραίτητη η λήψη συμπληρωμάτων. Κλινικές έρευνες έχουν δείξει ότι η λήψη συμπληρωμάτων μαγνησίου, όταν γίνεται παράλληλα με βιταμίνη Β6, είναι πιο αποτελεσματική για την καταπολέμηση διαφόρων διαταραχών, γιατί επιτρέπει στο μαγνήσιο να διεισδύει καλύτερα στο εσωτερικό των κυττάρων. Σε κάθε περίπτωση πάντως, τα συμπληρώματα θα πρέπει να λαμβάνονται μετά από συμβουλή γιατρού και μόνο όταν, για διάφορους λόγους, δεν μπορεί να ληφθεί η απαραίτητη δόση μαγνησίου από τη διατροφή.

Το µαγνήσιο υπάρχει σε µια µεγάλη ποικιλία από υγιεινές τροφές. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι το μαγνήσιο αποτελεί το κεντρικό στοιχείο για τη δημιουργία της χλωροφύλλης των φυτών, άρα το πράσινα φυτά περιέχουν αρκετό μαγνήσιο. Οι ηλιόσποροι, ο σολομός και τα πράσινα λαχανικά περιέχουν το περισσότερο μαγνήσιο, ενώ το κρέας περιέχει ελάχιστο. Οι επεξεργασμένες τροφές δεν έχουν επαρκή ποσότητα μαγνησίου.

Πιο αναλυτικά, το μαγνήσιο  υπάρχει στους ηλιόσπορους, στα καρύδια, στα αμύγδαλα, στα φουντούκια, στους λιναρόσπορους, στο σουσάμι, στο ταχίνι, στα φιστίκια Αιγίνης, στους χουρμάδες, στα αράπικα φιστίκια, στα ρεβίθια, στις μπανάνες, στα σύκα, στα μήλα, στα ροδάκινα, στα βερίκοκα, στο πλήρες φύτρο σταριού, στα πλήρη δημητριακά, στο κεχρί, στο καλαμπόκι, στη σόγια, στα όσπρια, στα αμερικάνικα φασόλια, στο σκόρδο, στο μπρόκολο και στην αγκινάρα. Καλές πηγές μαγνησίου είναι επίσης το κακάο (άρα και η σοκολάτα) και τα μπαχαρικά.

Τροφές πλούσιες σε μαγνήσιο (mg ανά 100 γραμμάρια)

Φύκια	760
Ηλιόσποροι ψίχα	390
Ταχίνι	380
Σουσάμι	370
Κακάο	350
Σοκολάτα υγείας	290
Αμύγδαλα	270
Σπόροι σόγιας (ή αλεύρι)	250
Σόγια	250
Φουντούκια ψίχα	160
Φασόλια ξερά	160
Καρύδια ψίχα	160
Ρεβίθια	130
Μπιζέλια ξερά	130
Αλεύρι Ολικής Άλεσης (σιτάρι ή σίκαλη)	120
Παντζάρια	113
Φακές	110
Σύκα ξερά	80
Βερίκοκα ξερά	65
Χουρμάδες	60
Σπανάκι	88

Δείτε λοιπόν μια λίστα τροφών που μπορούν να βοηθήσουν να αυξήσετε την ποσότητα μαγνησίου που προσλαμβάνετε καθημερινά:

Σκούρα λαχανικά: Στον διατροφικό σύμπαν, τα σκούρα λαχανικά σίγουρα θα ήταν οι σούπερ ήρωες, αφού προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία και μια σειρά από οφέλη για την υγεία. Διάλεξε ωμό ή μαγειρεμένο σπανάκι, χόρτα, λάχανα ή σέσκουλα, των οποίων το μαγνήσιο είναι αντιστρόφως ανάλογο των θερμίδων τους.

Σπανάκι: Ο Popeye και η δύναμη που αντλούσε τρώγοντας σπανάκι, μας έκαναν να αγαπήσουμε αυτό το λαχανικό, ωμό σε σαλάτες, μαγειρεμένο, είτε συνοδεύοντας δεκάδες άλλα πιάτα. Αν και δεν έχει υψηλή περιεκτικότητα σε μαγνήσιο, τα 88 mg που μας προσφέρει, είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και βοηθούν στην καταπολέμηση του άγχους.

Μπρόκολο: Μισή κούπα μαγειρεμένο μπρόκολο μας προσφέρει 51 mg μαγνησίου, αλλά τα οφέλη του δεν σταματούν εκεί. Από τα πλέον γνωστά superfoods, το μπρόκολο περιέχει περισσότερη βιταμίνη C και από τα πορτοκάλια, και έχει αποδειχθεί πως κατέχει αντικαρκινικές ιδιότητες. Για να κερδίσουμε τα περισσότερα θρεπτικά συστατικά που έχει να μας προσφέρει, καλύτερα να το φάμε ωμό, ή στον ατμό, μαζί με μερικές νόστιμες ντομάτες.

Αρακάς: 48 mg μαγνησίου σε μία κούπα αρακά, και έχουμε σχεδόν ολόκληρη την προτεινόμενη ημερήσια δόση μας σε βιταμίνη C. Και ταιριάζει παντού: στη σαλάτα, με το κρέας, σαν σούπα ή σαν συνοδευτικό στα ζυμαρικά!

Καλαμπόκι: Πολλοί λένε πως το καλαμπόκι είναι απαγορευτικό για τη δίαιτα, λόγω των υδατανθράκων που περιέχει, αλλά τα υπέρ του ξεπερνούν τα (υποτιθέμενα) κατά: 33 mg μαγνήσιο ανά καλαμπόκι, φυτικές ίνες, αρκετές βιταμίνες του συμπλέγματος Β, βιταμίνη C, καθώς και φυτικές πρωτεΐνες. Για να καρπωθείτε όλα αυτά τα θρεπτικά συστατικά, χωρίς να ριψοκινδυνέψετε τη διατροφή σας, αποφύγετε τους τρόπους μαγειρέματος που περιέχουν βούτυρο και αλάτι. Αντί αυτού, αλείψτε το καλαμπόκι σας με λίγο λάδι, και ψήστε το στο γκριλ για μια ενδιαφέρουσα γεύση.

Φύτρα σιταριού: Μπορείτε να τα προσθέσετε σε σαλάτες, σούπες και smoothies, καθώς αποτελούν πλούσια πηγή μαγνησίου, παρέχοντας 440 mg. Σε μορφή δημητριακών, το ποσό μειώνεται σε 420 mg, αλλά αυτή είναι η συνιστώμενη ημερήσια ποσότητας για έναν ενήλικα άνδρα.

Κολοκυθόσποροι: 30 γραμμάρια από τα νόστιμα αυτά σποράκια μας δίνουν 74 mg μαγνησίου, όπως και εκπληκτικές ποσότητες φυτικών ινών. Και δεν σταματάει εκεί: αρκετά υγιεινά μονοακόρεστα λιπαρά, αλλά και πρωτεΐνες, κάνουν αυτό το σνακ εξαιρετική επιλογή όταν θέλουμε να τσιμπολογήσουμε.

Ξηροί καρποί και σπόροι: Μόλις μισό φλιτζανάκι σπόρων κολοκύθας παρέχει σχεδόν το 100% του συνολικού μαγνησίου που χρειάζεσαι καθημερινά.  Επίσης μπορείς να δοκιμάσεις αμύγδαλα, ηλιόσπορους, κάσιους, καρύδια και λιναρόσπορους. Συμπεριλάβετε τους αγαπημένους σας ξηρούς καρπούς σε ένα υγιές σπιτικό mix, για το τέλειο απογευματινό σνακ, που κρατά την ενέργεια στα ύψη, και ξεγελά την πείνα.

Ρεβίθια: Είναι νόστιμα, εύκολα στο μαγείρεμα και θρεπτικά. Τι παραπάνω θέλετε; Ένα φλιτζάνι ωμά ρεβίθια προσφέρει πάνω από 230 mg μαγνησίου. Φάτε τα με λίγο χυμό λεμονιού και ελαιόλαδο και θα λάβετε ένα σημαντικό ποσοστό μαγνησίου. Μπορεί να συνοδεύει αρκετά φαγητά, είτε να αποτελεί ένα αυτόνομο πιάτο. Σκέτα, ωμά ή μαγειρεμένα, αυτά τα όσπρια είναι «θαυματουργά».

Λινάρι, σουσάμι και ταχίνι: Οι σπόροι λιναριού και το σουσάμι, είναι πλούσιες πηγές υγιεινών ελαίων και μαγνησίου. Οι σπόροι λιναριού παρέχουν 392mg ανά 100 γραμμάρια ή 39mg ανά κουταλιά της σούπας. Το σουσάμι παρέχει 351 mg ανά 100 γραμμάρια ή 32mg ανά κουταλιά της σούπας. Το ταχίνι παρέχει mg μαγνησίου ανά 100 γραμμάρια ή 58 mg ανά κουταλιά της σούπας.

Πίτουρο ρυζιού, σιταριού και βρώμης: Το πίτουρο ρυζιού, σιταριού και βρώμης, προστίθεται σε ψωμιά και στα δημητριακά που τρώμε το πρωί. Ένα φλιτζάνι από πίτουρο ρυζιού περιέχει 922mg μαγνησίου και το πίτουρο σιταριού περιέχει 354 mg μαγνησίου ανά φλιτζάνι.

Τόφου: Μισή κούπα από την χορτοφαγική εναλλακτική πρωτεΐνης, που ακούει στο όνομα τόφου, μας προσφέρει 37 mg μαγνησίου, όπως και μια καλή δόση σιδήρου. Το καλό με το τόφου είναι πως μπορεί να πάρει τη γεύση αυτού στο οποίο το μαγειρεύουμε, οπότε δοκιμάστε το την επόμενη φορά που θέλετε να φτιάξετε μοσχάρι, χωρίς το ζωικό λίπος.

Βρώμη: Μία κούπα μαγειρεμένη βρώμη περιέχει 57,6 mg μαγνησίου, καθώς και φυτικές ίνες, κάλιο και τα πολύ χρήσιμα λιπαρά ωμέγα-3. Αποτελεί πολύ σωστή επιλογή για πρωινό, μαζί με φρούτα.

Ψάρι: εκτός του ότι είναι εξαιρετική πηγή βιταμίνης D και λιπαρών οξέων Ωμέγα-3, ψάρια όπως το σκουμπρί, ο σολομός (ο άγριος, όχι αυτός του ιχθυοτροφείου) και ο τόνος, θα προσθέσουν μαγνήσιο στο μενού σας. Συν τοις άλλοις η τονοσαλάτα είναι ένα εύκολο και δροσερό πιάτο, ιδανικό για τα ζεστά μεσημέρια της άνοιξης και του καλοκαιριού.

Αβοκάντο: Φορτωμένο με πολυβιταμίνες, με θρεπτικές ουσίες για μια υγιή καρδιά, το αβοκάντο είναι μια από τις πιο θρεπτικές και ευέλικτες επιλογές προϊόντων που μπορείς να βρεις. Πρόσθεσε μια φέτα αβοκάντο στη σαλάτα ή το σάντουιτς σου και τσακ μπαμ έχεις καλύψει το 15% συνιστώμενης ημερήσιας ποσότητας μαγνησίου.

Σπόροι σόγιας: Οι σπόροι σόγιας είναι πλούσιοι όχι μόνο σε μαγνήσιο αλλά και φυτικές ίνες, βιταμίνες, ανόργανα άλατα και αμινοξέα.  Εναλλακτικές λύσεις, τα μαυρομάτικα  φασόλια, τα κόκκινα φασόλια, τα ρεβίθια, τα λευκά φασόλια, οι φακές και τα άσπρα φασόλια.

Μπανάνες: Μπορεί να είναι γνωστές για τα καρδιακά και μυοσκελετικά τους οφέλη χάρη στο κάλιο που περιέχουν , αλλά το ήξερες εσύ πως μια μεσαίου μεγέθους μπανάνα περιέχει επίσης 32mg μαγνησίου, συν φυτικές ίνες, συν βιταμίνη C; Κι όμως, με μόλις 100 θερμίδες η μπανάνα είναι η ασφαλής φρουτένια επιλογή για πρωινό ή εκείνο το δροσερό σνακ το απόγευμα. Εναλλακτικά δοκίμασε φράουλες, βατόμουρα, γρέιπ φρουτ και σύκα.

Μαύρη σοκολάτα: Το κακάο παρέχει 420 mg μαγνησίου ανά φλιτζάνι και αποτελεί βασικό συστατικό της σοκολάτας. Όσο περισσότερο κακάο περιέχει μια σοκολάτα, τόσο το καλύτερο για τον οργανισμό σας. Πιείτε σοκολάτα σα ρόφημα, προσθέστε την σε γλυκά ή φάτε την σκέτη. Αλλά πάντα με μέτρο! Συνδύαστε την με φρέσκα φρούτα για ένα λαχταριστό και υγιεινό επιδόρπιο.  

Aποβουτυρωμένο γάλα: Μία κούπα γάλα περιέχει 27,8 mg μαγνησίου. Έχουμε μάθει να αγαπούμε το γάλα από τότε που ήμασταν παιδιά, και ο λόγος είναι καλός: μας προσφέρει το 1/3 της καθημερινής ποσότητας ασβεστίου που χρειαζόμαστε για να είναι υγιή τα οστά μας, καθώς και κάλιο, βιταμίνη D, πρωτεΐνες και βιταμίνη Β-12.

Γιαούρτι χαμηλό σε λιπαρά: Το ασβέστιο και το μαγνήσιο κάνουν ένα υπέροχα υγιεινό ντουέτο, αφού όταν ο οργανισμός προσλαμβάνει αρκετό μαγνήσιο κάνει την απορρόφηση ασβεστίου από τον οργανισμό ακόμη πιο εύκολη. Περίπου 19mg από οποιοδήποτε γαλακτοκομικό προϊόν είναι αρκετά για το μαγνήσιο που έχεις ανάγκη. Μαζί με φρούτα πλούσια σε φυτικές ίνες το γιαούρτι ό, τι πρέπει είτε για το πρωινό, είτε για το βραδινό σου.

ΠΡΟΣΟΧΗ

Nα σημειωθεί ότι το οξείδιο του μαγνησίου, ή λεγόμενη μαγνησία, που υπάρχει σε πολλά φαρμακευτικά παρασκευάσματα, είναι μια μορφή που δεν απορροφάται από το σώμα ή απορροφάται σε πολύ μικρό ποσοστό, οπότε δεν είναι αποτελεσματικό ως συμπλήρωμα. Χρησιμεύει μόνο ως αντιόξινο και καθαρτικό, καθότι είναι σε θέση να εξουδετερώνει τα οξέα.

Διαβάστε επίσης

• Μην ξεχνάτε να ελέγχετε το μαγνήσιο. Η έλλειψη του προκαλεί μουδιάσματα, κράμπες, ημικρανίες, κόπωση. Σε ποιες τροφές υπάρχει το μαγνήσιο;
• ΠΗΓΕΣ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ. ΠΙΝΑΚΑΣ με περιεκτικοτητα τροφών σε ασβέστιο

Κάλιο απαραίτητο για μείωση της πίεσης, πρόληψη εγκεφαλικών, οστεοπόρωση, μνήμη. Τροφές με κάλιο και νάτριο

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Το κάλιο είναι μεταλλικό στοιχείο με πολλούς σημαντικούς ρόλους στον ανθρώπινο οργανισμό. Οι ιδιότητες του καλίου και η σημασία του για την υγεία του ανθρώπινου οργανισμού είναι μεγάλη. 

Είναι το τρίτο πιο βασικό μέταλλο στον οργανισμό μας και παίζει κυρίαρχο ρόλο στην υγεία μας, όπως στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, στη λειτουργία των μυών και του νευρικού συστήματος.

Το κάλιο είναι ένα ιχνοστοιχείο που βρίσκεται σε πολλά τρόφιμα. Διατηρεί τον καρδιακό ρυθμό, βοηθά στη διατήρηση της ισορροπίας υγρών και επιτρέπει στα νεύρα και στους μύες να λειτουργούν σωστά. Τα επίπεδα του διατηρούνται φυσιολογικά όταν υπάρχει ισορροπία μεταξύ της κατανάλωσης τροφών που περιέχουν κάλιο και της αποβολής της περίσσειας καλίου με τα ούρα. Το κάλιο είναι το κύριο ενδοκυττάριο κατιόν. Το 90% του ολικού καλίου του σώματος είναι ενδοκυττάριο και μόνο το 2% είναι εξωκυττάριο. Τα φυσιολογικά άτομα διατηρούν το ισοζύγιο καλίου εκκρίνοντας ημερησίως ένα ποσό καλίου ίσο με το ποσό που προσλαμβάνεται με την τροφή εκτός από ένα μικρό ποσοστό που απομακρύνεται με τα κόπρανα και τον ιδρώτα. Η ρύθμιση της συγκέντρωσης καλίου στον ορό επιτυγχάνεται κυρίως μέσω των νεφρών. Η αλδοστερόνη και σε μικρότερο βαθμό τα γλυκοκορτικοειδή αυξάνουν την απέκκριση καλίου από τους νεφρούς.

Η επαναρρόφηση νατρίου από τους νεφρούς συνδυάζεται με αυξημένη απώλεια καλίου. Η αλκάλωση αυξάνει την είσοδο του καλίου στα κύτταρα και συνεπώς προκαλεί υποκαλιαιμία. Η οξέωση αντίθετα αυξάνει την έξοδο καλίου από τα κύτταρα και συνεπώς προκαλεί υπερκαλιαιμία. Τα επίπεδα καλίου θα πρέπει να ελέγχονται προσεκτικά σε ασθενείς με ουραιμία, νόσο του Addison, εμετούς, διάρροια και σε ασθενείς που λαμβάνουν διουρητικά και στεροειδή ή διγοξίνη. Ψευδώς υψηλές τιμές καλίου στον ορό παρατηρούνται μετά από παρατεταμένη χρήση ελαστικής περιχειρίδας κατά την αιμοληψία όπως επίσης και από αιμόλυση.

Το κάλιο είναι θετικά φορτισμένο ιόν (κατιόν) και βρίσκεται κυρίως στο υγρό στο εσωτερικό (ενώ το νάτριο είναι το κυρίαρχο κατιόν στο εξωκυττάριο υγρό). Οι συγκεντρώσεις του καλίου είναι περίπου 30 φορές μεγαλύτερες στο εσωτερικό των κυττάρων από ότι στο εξωτερικό των κυττάρων. Αντίθετα, οι συγκεντρώσεις του νατρίου είναι περισσότερο από 10 φορές μικρότερες στο εσωτερικό του κυττάρου από ότι στο εξωτερικό. Οι διαφορά της συγκέντρωσης του νατρίου και καλίου κατά μήκος της κυτταρικής μεμβράνης ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση. Όταν υπάρχει λίγο νάτριο στο εξωκυττάριο υγρό και αρκετό κάλιο στο εσωτερικό του κυττάρου, η παρακράτηση νερού είναι μικρή έξω από τα κύτταρα και η καρδιά δεν χρειάζεται να αυξήσει την αρτηριακή πίεση προκειμένου το οξυγόνο και τα θρεπτικά συστατικά να εισέλθουν μέσα στα κύτταρα.

Βέβαια, όπως και κάθε άλλο διατροφικό συστατικό, το κάλιο πρέπει να βρίσκεται σε μια φυσιολογική συγκέντρωση στο σώμα, δηλαδή δεν πρέπει να είναι ούτε πολύ, ούτε λίγο. Μια αφύσικα χαμηλή συγκέντρωση καλίου αναφέρεται ως υποκαλιαιμία. Η έλλειψη καλίου πάντως είναι σπάνια, γιατί πολλές τροφές που καταναλώνουμε καθημερινά είναι πλούσιες σε κάλιο. Η υποκαλιαιμία είναι το πιο συχνό αποτέλεσμα εκτεταμένης έλλειψης καλίου, π.χ από παρατεταμένο εμετό, τη χρήση διουρητικών, κάποιες μορφές παθήσεων των νεφρών ή διαταραχές του μεταβολισμού. Μερικά από τα συμπτώματα έλλειψης καλίου είναι η αίσθηση κούρασης και ατονία στους μυς , η καρδιακή αρρυθμία, οι έντονοι πονοκέφαλοι, η εφίδρωση, οι μυϊκές κράμπες και το τρέμουλο.

Αφύσικα υψηλές συγκεντρώσεις καλίου αναφέρονται ως υπερκαλιαιμία. Η υπερκαλιαιμία συμβαίνει όταν η λήψη καλίου ξεπερνά την ικανότητα των νεφρών να το αποβάλλουν. Αυτό μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα νεφρά. Να σημειωθεί ότι δεν πρέπει κάποιος να λαμβάνει το κάλιο από συμπληρώματα διατροφής καθώς μπορεί να λάβει υπερβολικές ποσότητες.

Η διατροφή πλούσια σε κάλιο φαίνεται ότι έχει ισχυρές ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία. Συσχετίζεται με σημαντικά μειωμένο κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο ή αποπληξία, καρδιοπάθεια και γενικά, για καρδιαγγειακή πάθηση.
Το κάλιο είναι απαραίτητο στοιχείο στη διατροφή των ατόμων με υπέρταση, διότι βοηθάει στην απομάκρυνση του νατρίου. Πολλοί έχουν συνδέσει τη διατροφή που είναι υψηλή σε νάτριο (αλάτι) με την υπέρταση, αλλά αυτό που δε γνωρίζουν οι περισσότεροι είναι ότι και η διατροφή χαμηλή σε κάλιο μπορεί να οδηγήσει σε υψηλή αρτηριακή πίεση.  Ο λόγος για τον οποίο το κάλιο μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, φαίνεται να είναι η δράση του στην αρτηριακή πίεση. Το κάλιο βοηθά στη μείωση της υψηλής πίεσης και συμβάλλει στη θεραπεία κατά της υπέρτασης.

Το κάλιο δεν αποθηκεύεται στο σώμα μας και έτσι πρέπει να το προσλαμβάνουμε μέσω της τροφής. Υπάρχουν τροφές αλλά και προϊόντα στο εμπόριο που είναι εμπλουτισμένα με κάλιο (π.χ. ρόφημα φρούτων με κάλιο) τα οποία βοηθούν στην αποβολή του νατρίου από το αίμα και συνεπώς στη μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Άλλες σημαντικές ιδιότητες του καλίου είναι η λειτουργία του εγκεφάλου, αφού τα κανάλια καλίου στον εγκέφαλο παίζουν κυρίαρχο ρόλο στη μνήμη και τη μάθηση. Μερικές έρευνες έχουν δείξει μειωμένες πιθανότητες εγκεφαλικού επεισοδίου στα άτομα που ακολουθούσαν με διατροφή πλούσια σε κάλιο. Σε άτομα με διαβήτη, μια διατροφή χαμηλή σε κάλιο μπορεί να ρίξει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, προκαλώντας υπογλυκαιμία.

Μια άλλη, εξίσου σημαντική ιδιότητα του καλίου είναι, ότι βοηθά στα αντανακλαστικά των νεύρων που είναι υπεύθυνα για τη μεταφορά μηνυμάτων από το ένα μέρος του σώματος στο άλλο. Επίσης, το κάλιο ευθύνεται για τη σύσπαση των μυών του σώματος. 

Κάποιοι θεωρούν το κάλιο αγχολυτικό, αφού τονώνει τον οργανισμό από το άγχος και το στρες. Εξίσου σημαντικό ρόλο παίζει το κάλιο στον μεταβολισμό των λιπών, της πρωτεΐνης και των υδατανθράκων, αφού λαμβάνει μέρος στη διαδικασία διάσπασης αυτών των θρεπτικών συστατικών. 

Κάλιο και οστεοπόρωση

Να σημειωθεί ότι εκτός από τη ρύθμιση της πίεσης του αίματος, το κάλιο παίζει ρόλο και στην πρόληψη της οστεοπόρωσης. Το κάλιο μειώνει την απέκκριση του ασβεστίου από το σώμα, ενώ το αλάτι (νάτριο) οδηγεί το ασβέστιο έξω από το σώμα. Μελέτες έχουν δείξει θετική σχέση μεταξύ μιας διατροφής πλούσιας σε κάλιο και της υγείας των οστών, ιδιαίτερα μεταξύ των ηλικιωμένων γυναικών. Αυτό υποδηλώνει ότι τροφές πλούσιες σε κάλιο μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο στην πρόληψη της οστεοπόρωσης.

Φυσιολογικές τιμές

3,8-5 mEq/L
SI 3,8-5 mmol/L.

Ούρα

25-120 mEq/24h
SI: 25-120 mmol/24h.

Αυξημένο Κάλιο (υπερκαλιαιμία) οφείλεται σε:

• Υπερβολική πρόσληψη 
• Οξεία και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια 
• Υποαλδοστερονισμός 
• Αιμόλυση 
• Λοιμώξεις 
• Οξέωση 
• Αφυδάτωση 
• Νόσος του Addison 
• Ψευδουποαλδοστερονισμός 

Σε χρόνια νεφρική νόσο παρουσιάζονται υψηλά επίπεδα καλίου στο αίμα, λόγω της μειωμένης αποβολής του από τον ελαττωμένο ή ανύπαρκτο όγκο ούρων. Υιοθετώντας διατροφή χαμηλή σε κάλιο μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης υπερκαλιαιμίας και των συνεπειών αυτής, όπως σοβαρή μυϊκή αδυναμία, παράλυση και καρδιακές αρρυθμίες που μπορεί να οδηγήσουν σε θάνατο. Προληπτικά μέτρα για την διατήρηση χαμηλών επιπέδων καλίου, αποτελούν η δίαιτα χαμηλή σε κάλιο και η αποφυγή της χρήσης φαρμάκων που αυξάνουν τα επίπεδα καλίου

Μειωμένο Κάλιο (υποκαλιαιμία) παρουσιάζεται σε:

• Ελλιπής πρόσληψη από του στόματος ή ενδοφλεβίως 
• Εγκαύματα 
• Διάρροια 
• Διουρητικά 
• Υπεραλδοστερονισμός 
• Σύνδρομο Cushing 
• Νεφρική σωληναριακή οξέωση 
• Ασκίτης 
• Κυστική ίνωση 
• Στένωση νεφρικής αρτηρίας 
• Τραύμα 
• Σύνδρομο Fanconi 
• Σύνδρομο Bartter 
• Υπεργλυκαιμία 
• Αλκάλωση 
• Έμετοι 

Συμπτώματα έλλειψης καλίου περιλαμβάνουν αφύσικη ξηρότητα δέρματος, ακμή, κρυολογήματα, δυσκοιλιότητα, κατάθλιψη, διάρροια, μειωμένη λειτουργία αντανακλαστικών, οίδημα, νευρικότητα, ανικανοποίητη δίψα, αυξομοιώσεις στον ρυθμό της καρδιάς, μη ανοχή στη γλυκόζη, αϋπνία, μυϊκή  κόπωση και αδυναμία, ναυτία και εμετό, περιοδικούς πονοκεφάλους, πρωτεϊνουρία και κατακράτηση νατρίου.

Η εμφάνιση έλλειψης του καλίου είναι σπάνια, γιατί το κάλιο απαντάται σε αρκετές τροφές που καταναλώνουμε καθημερινά. 
Οι αθλητές είναι μια κατηγορία πληθυσμού που έχει αυξημένες ανάγκες σε κάλιο, ειδικότερα σε περιόδους εντατικής άσκησης, για να αντικαταστήσουν την απώλεια μυϊκής μάζας και απώλεια καλίου που αποβάλλονται μέσω του ιδρώτα, κατά τη διάρκεια της άθλησης. 

Σε περιπτώσεις που έχουν μεγάλη απώλεια καλίου, έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν μυϊκές κράμπες και αρρυθμίες στην καρδιά. Ένα ποτήρι χυμό πορτοκάλι ή 1 μπανάνα μετά από μια ώρα άσκησης, αρκούν για να επαναφέρουν το κάλιο στον οργανισμό. 

Η ελάχιστη ποσότητα καλίου που χρειάζεται ένας άνθρωπος καθημερινά είναι πάνω από 2.000 mg (2 γραμμάρια). Υπολογίζεται όμως ότι χρειάζεται 4.000-5.000 mg την ημέρα, για να έχει προστασία από την υπέρταση. (Όσο για το αλάτι, 1 γραμμάριο την ημέρα καλύπτει τις ανάγκες σας ωστόσο επιτρέπεται να λαμβάνεται μέχρι 5-6 γραμμάρια, ήτοι ένα κουταλάκι του γλυκού κάτι που περιέχει 2,4 γραμμάρια νατρίου). Τροφές που περιέχουν κάλιο είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, τα γαλακτοκομικά και τα ψάρια, καθώς και τα νέα προϊόντα Becel pro-activ για την αρτηριακή πίεση (προϊόν επάλειψης και ροφήματα με φρούτα).

ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΝΑΤΡΙΟ ΚΑΙ ΚΑΛΙΟ
ΤΡΟΦΕΣ (100 g)	NΑΤΡΙΟ mg	ΚΑΛΙΟ mg
Γάλα φρέσκο πλήρες	50	150
Γάλα σκόνη πλήρες	440	1270
Γάλα σκόνη αποβουτυρωμένο	550	1650
Γιαούρτι στραγγισμένο	71	150
Βούτυρο αλατισμένο	870	15
Φυστικοβούτυρο	350	700
Μαργαρίνη αλατισμένη	800	5
Ψωμί άσπρο φρυγανισμένο	640	130
Μπισκότα τύπου “cream crackers”	610	120
Πιτυρούχα σκευάσματα	1670	1070
Corn Flakes	1160	99
Κρέας κονσέρβα (λάντσεον μητ)	1050	140
Κρέας κονσέρβα (κορν μπηφ)	950	140
Σαλάμι	1850	160
Λουκάνικα	1100	190
Συκώτι (τηγανητό)	190	300
Ψάρια καπνιστά	1200	360
Τυρί επαλειφόμενο	1170	150
Τυρί Camembert	1410	110
Τυρί φέτα	1260	70
Τυρί Danish Blue	1420	190
Ξηροί καρποί ανάλατοι	4	470
Ξηροί καρποί αλατισμένοι	440	680
Κύβοι βοδινού	10300	730
Αβοκάντο	10	280
Αχλάδι	2	130
Μήλο	2	120
Καρπούζι	4	120
Πορτοκάλι	3	200
Σύκο	2	270
Δαμάσκηνο	2	260
Λεμόνι (χυμός)	2	140
Μπανάνα	1	350
Πατάτες βραστές	3	330
Σκόνη Κακάο	950	1300
Λάχανο ωμό	9	240
Μαρούλι ωμό	9	240
Σπανάκι βραστό	120	490
Ντομάτα ωμή	3	290
Κρεμμύδι	10	140
Σκόρδο	18	373
Πιπεριές πράσινες ωμές	2	210
Μπάμιες	7	190
Φασόλια	28	850
Πράσο βρασμένο	6	280

Προσοχή! Μερικοί άνθρωποι, χρειάζεται να είναι προσεκτικοί με το κάλιο. Πρέπει να ρωτούν το γιατρό τους σχετικά με το πόσο κάλιο μπορούν να καταναλώνουν. Στους ανθρώπους αυτούς, περιλαμβάνονται οι ασθενείς με νεφρικές παθήσεις και ορισμένοι ασθενείς με υψηλή πίεση που παίρνουν αντιυπερτασικά φάρμακα.

Οι ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια, ανάλογα με το πόσο προχωρημένη είναι η νόσος τους, δεν μπορούν να αποβάλλουν ικανοποιητικά το κάλιο από τον οργανισμό τους. Η υπερβολική συγκέντρωση καλίου στο αίμα, μπορεί να οδηγήσει σε υπερκαλιαιμία, που μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνες καρδιακές αρρυθμίες.

Οι υπερβολικές ποσότητες καλίου είναι επικίνδυνες και μπορεί να προκαλέσουν καούρες ή τσούξιμο, γενικευμένη αδυναμία, παράλυση, νωθρότητα, ζάλη, διανοητική σύγχυση, χαμηλή αρτηριακή πίεση και ακανόνιστο καρδιακό ρυθμό.

Διαβάστε επίσης

• Η Υποκαλιαιμία μπορεί να προκαλέσει μυική αδυναμία, κούραση, αρρυθμίες, υπέρταση. Τι πρέπει να προσέχουν οι αθλητές; Ποιες τροφές περιέχουν κάλιο;
• Σύκα, φρέσκα ή αποξηραμένα, για το έντερο, την αναιμία, την οστεοπόρωση, την πίεση, τον διαβήτη και την λίμπιντο
• Πορτοκάλια για τις ιώσεις, αλλά και για τον καρκίνο, την καρδιά, τις πέτρες, την αντιγήρανση.
• Μπανάνα, για το άγχος, την αναιμία, τις κράμπες, το έντερο, τις καούρες, την διάθεση, την σωματική και πνευματική κόπωση. Μπανάνα ή μήλο;

Μαγνήσιο για κράμπες, ημικρανίες, μουδιάσματα, κόπωση, στρες, αρρυθμίες, οστεοπόρωση, μνήμη. Σε ποιες τροφές βρίσκεται;

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Το μαγνήσιο είναι ένα ιχνοστοιχείο το οποίο υπάρχει στα οστά, στους ιστούς και τα όργανα του σώματος.

Είναι ένα ενδοκυττάριο μεταλλικό στοιχείο, το οποίο θα πρέπει να λαμβάνουμε σε συγκεκριμένες ποσότητες.
Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν πολλά βασικά μέταλλα όπως το ασβέστιο, το κάλιο και το νάτριο, προκειμένου όμως αυτά να λειτουργήσουν εξαρτώνται από το μαγνήσιο. Το μαγνήσιο ενεργοποιεί περισσότερες από 300 διαφορετικές βιοχημικές αντιδράσεις στο ανθρώπινο σώμα, όλες το ίδιο απαραίτητες ώστε αυτό να λειτουργήσει σωστά. «Αντίθετα με ό,τι πιστεύει ο πολύς κόσμος, η ανεπάρκεια σε μαγνήσιο είναι πολύ συχνή ακόμα και σ’ εκείνους που το παίρνουν ως συμπλήρωμα τακτικά». 

Μαγνήσιο και ασβέστιο

To μαγνήσιο εμπλέκεται στενά μαζί με το ασβέστιο στο μεταβολισμό. Διανέμεται ευρέως στα μαλακά μόρια και το σκελετό, ο οποίος περιέχει περισσότερο από το 70% της συνολικής του ποσότητας στο σώμα. Εάν η λήψη του μέσω της διατροφής μειωθεί, το σώμα προστατεύεται από την απώλεια μαγνησίου μειώνοντας την ποσότητα αυτού στα ούρα, γεγονός που επιτρέπει τη διατήρηση του εν λόγω μετάλλου για μελλοντική χρήση. Το μαγνήσιο πρέπει να είναι παρόν σε κατάλληλες ποσότητες διότι βοηθά στην αφομοίωση του ασβεστίου. Καθώς το μαγνήσιο τείνει να απορροφάται σε χαμηλά επίπεδα από τη διατροφή, η έλλειψη αυτού είναι ευρέως διαδεδομένη.

Το μαγνήσιο ενεργοποιεί περισσότερα από 300 ένζυμα στο σώμα. Το μαγνήσιο επηρεάζει τα χαρακτηριστικά διαβατότητας και τις ηλεκτρικές ιδιότητες της μεμβράνης. Ελαττωμένα επίπεδα μαγνησίου αυξάνουν τη μεμβρανική αγωγιμότητα ιστών, όπως η καρδιά. Το μαγνήσιο ανταγωνίζεται το ασβέστιο για δεσμευτικές θέσεις σε μεμβράνες και διεγείρει τη συγκέντρωση ασβεστίου από το σαρκοπλασματικό δίκτυο. Υπομαγνησιαιμία μπορεί να επηρεάσει η έκκριση και η δράση της PYN και να οδηγήσει σε υπασβεστιαιμία.

Ο οργανισμός ενός ενήλικα περιέχει γύρω στα 24 γραμμάρια μαγνησίου, εκ των οποίων το 65% βρίσκεται στα οστά. Περισσότερο από το 65% της ποσότητας του μαγνησίου στο σώμα βρίσκεται στα οστά, όπου μαζί με το ασβέστιο και το φώσφορο βοηθά στο σχηματισμό τους και τους παρέχει ανθεκτικότητα. Το 39% στον ιστό και τα όργανα και μόλις 1% στο πλάσμα του αίματος. Το μαγνήσιο παίζει καίριο ρόλο στην απελευθέρωση ενέργειας, καθώς είναι συμπαράγοντας στις αντιδράσεις απελευθέρωσης ενέργειας. Είναι επίσης απαραίτητο για τη σύνθεση του RNA και την αντιγραφή του DNA, π.χ. κατά την παραγωγή κυττάρων. Επιπλέον, το μαγνήσιο είναι σημαντικό για τη λειτουργία των νεύρων και των μυών, συμπεριλαμβανομένου και του καρδιακού μυ. Κάποιες φορές αναφέρεται ως το μέταλλο «κατά του στρες», λόγω του ρόλου του στη μυϊκή χαλάρωση. Επίσης, είναι απαραίτητο για την αποκατάσταση και διατήρηση των σωματικών κυττάρων και ιστών, καθώς αποτελεί συμπαράγοντα στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών.

Σε τι χρησιμεύει το μαγνήσιο

Το μαγνήσιο είναι:
· Αγχολυτικό,
· Αντιφλεγμονώδες,
· Αντιαλλεργικό,
· Ρυθμιστής της θερμοκρασίας του σώματος,
· Απαραίτητο για την οστεοποίηση (βοηθάει το ασβέστιο να εισχωρήσει στα οστά),
· Ρυθμιστής του γλυκιδικού και λιπιδικού μεταβολισμού των μυϊκών, καρδιακών και νευρικών ιστών.

Πλην όμως των παραπάνω καταστάσεων το Μαγνήσιο έχει συνδυασθεί και με άλλες παθήσεις:

Mαγνήσιο Μνήμη και Eγκεφαλικό

Η έλλειψη μαγνησίου στον οργανισμό μας, μπορεί να μειώνει τη μνήμη και τις δυνατότητες μάθησης. Αντίθετα η αφθονία μαγνησίου μπορεί να βελτιώνει τις γνωστικές μας λειτουργίες.

Το μαγνήσιο ρυθμίζει στον εγκέφαλο υποδοχείς που έχουν

καθοριστικό ρόλο στη μνήμη και στη μάθηση. Η διατήρηση κανονικής συγκέντρωσης μαγνησίου στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη λειτουργία των συνάψεων του κεντρικού νευρικού συστήματος στις οποίες βασίζεται η μνήμη μας

Σε περιπτώσεις εγκεφαλικών επεισοδίων παρατηρείται μείωση του μαγνησίου στον ορό του αίματος. Η αυξημένη πρόσληψη του μαγνησίου επιταχύνει την αποκατάσταση. Η επάρκεια μαγνησίου στον οργανισμό είναι ζωτικής σημασίας για τη σωστή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Όταν ο οργανισμός έχει ανεπάρκεια μαγνησίου, τα νευρικά κύτταρα μπορεί να μη δίνουν ή να λαμβάνουν μηνύματα, με αποτέλεσμα να γίνονται πολύ ευαίσθητα και άκρως αντιδραστικά. Εξαιτίας αυτής της κατάστασης, το άτομο γίνεται υπερβολικά νευρικό και υπερευαίσθητο, διακατέχεται από έντονη νευρικότητα και ανησυχία, αντιδρά απότομα στους έντονους θορύβους και γενικά έχει την εντύπωση πως οι θόρυβοι είναι πολύ δυνατότεροι. 

Μαγνήσιο και Stress

Σχετικά πρόσφατα αποδείχθηκε ότι σε άτομα που εργάζονται κάτω από δύσκολες περιβαλλοντικές συνθήκες (έντονος θόρυβος) ή μετά από έντονη πνευματική κόπωση το Μαγνήσιο του οργανισμού τους μειώνεται επειδή αυξάνεται η αποβολή του από τα νεφρά στα ούρα. Πράγματι σε αυτά τα άτομα, μελέτες έδειξαν ότι η χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής που περιείχαν Μαγνήσιο βοήθησε σημαντικά την επαναφορά των επιπέδων του στο φυσιολογικό και την θεραπεία των όποιων συμπτωμάτων. Επίσης, η ανεπάρκεια του μαγνησίου μπορεί να φέρει διαταραχές στον ύπνο, με κυριότερες την αϋπνία, τις κράμπες, το ξύπνημα κατά τη διάρκεια της νύχτας από μυικούς σπασμούς και γενικότερα μια δυσάρεστη αίσθηση.

Μαγνήσιο και Ημικρανίες

Μελέτες που έγιναν σε ασθενείς με ημικρανίες απέδειξαν ότι το επίπεδο του Μαγνησίου στο αίμα τους και στα ερυθρά τους αιμοσφαίρια ήταν χαμηλότερο από το φυσιολογικό. Στηριζόμενοι σε αυτά τα ευρήματα πολλοί άλλοι ερευνητές χορήγησαν συστηματικά Μαγνήσιο και κατόρθωσαν να μειώσουν την ένταση και τη διάρκεια των κρίσεων ημικρανίας.

Μαγνήσιο και Οστεοπόρωση.

Το Μαγνήσιο σε ηλικιωμένους, άνδρες και γυναίκες, βοηθά στην αύξηση της οστικής μάζας και σε βελτίωση της αντοχής των οστών. Το Μαγνήσιο βοηθά τα οστά όσο και το Ασβέστιο.

Μαγνήσιο και καρδιακές αρρυθμίες

Είναι γνωστό σε όλους μας πως η καρδιά είναι ο δυνατότερος μυς του σώματός μας, ο οποίος δουλεύει ακατάπαυστα με συστολές για να κυκλοφορεί το αίμα στο σώμα. Ως μυς, λοιπόν, επηρεάζεται αρνητικά από την έλλειψη μαγνησίου, η οποία μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς τις καρδιακές συστολές και μ’ αυτόν τον τρόπο να μεταβάλλει τις φυσιολογικές λειτουργίες που πρέπει να κάνει η καρδιά. Αν το μαγνήσιο είναι ανεπαρκές, δεν επιτρέπεται η χαλάρωση του καρδιακού μυ ώστε αυτός να είναι έτοιμος για την επόμενη συστολή.

Το πρόβλημα των ταχυαρρυθμιών είναι ιδιαίτερα συνηθισμένο. Στις ΗΠΑ πιστεύεται ότι πάσχουν περισσότερα από 2 εκατομμύρια άτομα ιδιαίτερα άνδρες. Συνήθως οι ταχυαρρυθμίες συνδυάζονται με Υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια αλλά είναι και ιδιαίτερα συνηθισμένες και μετά καρδιακό bypass.

Μαγνήσιο και Άσθμα

Το Μαγνήσιο έχει βρεθεί ότι αναστέλλει την σύσπαση των λείων μυικών ινών, μειώνει έκκριση Ισταμίνης από τα Μαστοκύτταρα και αναστέλλει την έκκριση Ακετυλχολίνης, επομένως αποτελεί χρήσιμο φάρμακο σε ασθενείς με βρογχική σύσπαση από Ασθμα. Πράγματι μελέτες που έγιναν έδειξαν ότι μπορεί να βοηθήσει σε άτομα ανθεκτικά στην κλασική θεραπεία με β-αγωνιστές, αντιχολινεργικά και κορτικοστεροειδή.

Μαγνήσιο και Καρδιακό Bypass

Παρά την εντυπωσιακή βελτίωση των χειρουργικών μεθόδων για το καρδιακό bypass η θνησιμότητα 1 χρόνο μετά την επέμβαση κυμαίνεται από 3-20 % και εξαρτάται από την προεγχειρητική κατάσταση του ασθενούς και την ηλικία. Από την άλλη πλευρά, η θετική επίδραση του Μαγνησίου στον τόνο των αγγείων, οι αντιαρρυθμικές δυνατότητές του και θετική δράση του σε περιπτώσεις εμφραγμάτων έχουν ήδη περιγραφεί.

Μαγνήσιο και κράμπες των κάτω άκρων

Η κράμπα είναι μια παρατεταμένη και επώδυνη σύσπαση του μυός, που συμβαίνει ως απάντηση σε ελάχιστο νευρικό ερέθισμα. Εδώ συμβαίνει το εξής παράδοξο. Η έλλειψη ενέργειας στο μυ θα έπρεπε κανονικά να οδηγεί σε αδυναμία σύσπασης και όχι σε αδυναμία χαλάρωσης του μυός. Αυτό όμως που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι, ότι στη διαδικασία σύσπασης-χαλάρωσης του μυός η ενέργεια «προπληρώνεται» για τη χαλάρωση του μυός. Έτσι, μετά τη σύσπαση απαιτείται ενέργεια για τη χαλάρωση του μυός και αυτή η ενέργεια είναι που θα χρησιμοποιηθεί για την επόμενη σύσπαση. 

Η επάρκεια μαγνησίου σε αυτή τη διαδικασία μεριμνά για την ύπαρξη ενέργειας για τη χαλάρωση του μυός. Έτσι, όσο συχνά συμβαίνει να πάσχουν από κράμπες, ιδιαίτερα μετά από προπόνηση, αγώνες ή γενικά κούραση και απώλεια υγρών και αλάτων, πρέπει να σκεφτούν ότι πιθανόν πάσχουν από έλλειψη μαγνησίου. Αυτό αφορά κυρίως αθλητές και γενικότερα νέους και υγιείς οργανισμούς. Στους πρεσβύτερους οι κράμπες μπορεί να προέρχονται από σημαντικά προβλήματα υγείας.

Η απορρόφηση του Μαγνησίου επηρεάζεται:

Παράγοντες που είναι γνωστό ότι μειώνουν τα επίπεδα του μαγνησίου είναι οι ακόλουθοι

• Σύνδρομα δυσαπορρόφησης
• Παθολογική απώλεια  γαστρεντερικών υγρών
• Νεφρικές παθήσεις  - Χρόνια πυελονεφρίτιδα - Χρόνια σπειραματονεφρίτιδα - Νεφρική σωληναριακή  οξέωση
• Ασιτία με μεταβολική οξέωση
• Αλκοολισμός
• Υπερπαραθυρεοειδισμός  - υπερασβεστιαιμία
• Υπερανδυστερονισμός
• Οξεία πακγρεατίτιδα
• Χρόνια παγκρεατίτιδα
• Τοξαιμία ή εκλαμψία κύησης

Παράγοντες που είναι γνωστό ότι αυξάνουν τα επίπεδα του μαγνησίου είναι οι ακόλουθοι

• Νεφρική ανεπάρκεια
• Διαβητικό κώμα
• Υποθυρεοειδισμός
• Νόσος του Addison
• Πολλαπλούν μυέλωμα
• Συστηματικός ερυθηματώδης
  λύκος
• Αφυδάτωση
• Θεραπεία με μαγνήσιο

Διατροφή και μαγνήσιο

Το μαγνήσιο λαμβάνεται μέσω της τροφής. Η απορροφητικότητα του μειώνεται με την αύξηση της ηλικίας και τη λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου. Το πλεόνασμα μαγνησίου αποβάλλεται μέσω των νεφρών.

Μαγνήσιο μπορούμε να λάβουμε και μέσω των τροφών, αφού απαντάται σε μεγάλη ποικιλία από αυτές, όπως στα φρέσκα πράσινα λαχανικά, όπου το συναντάμε πλούσιο λόγω του ότι είναι βασικό στοιχείο του μορίου της χλωροφύλλης. 

Βασικές πηγές μαγνησίου είναι το κακάο, τα λαχανικά, τα αποξηραμένα φρούτα, οι ξηροί καρποί, καθώς και ορισμένα μεταλλικά νερά.

Παρακάτω, ακολουθούν ανά διατροφική ομάδα, οι πλουσιότερες σε μαγνήσιο τροφές:
•   Κρεατικά ή συναφή: χοιρινό λουκάνικο, συκώτι, καρδιά, αρνίσια νεφρά, κόκκινο κρέας, πιτσούνι, αυγά.
•   Θαλασσινά: σαλιγκάρι της θάλασσας, βούκινο, μύδια, γαρίδες, καλαμάρια, αχιβάδες.
•   Αμυλώδη: καστανό ρύζι, ζυμαρικά ολικής αλέσεως, όσπρια (φακές, φασόλια, ρεβίθια).
•   Λαχανικά: σπανάκι, μπρόκολο, σέσκουλο.
•   Φρούτα: μπανάνα, φρέσκο σύκο, αποξηραμένα φρούτα και ξηροί καρποί.
Δημητριακά: δημητριακά ολικής αλέσεως, ψωμί και μπισκότα ολικής αλέσεως, νιφάδες βρώμης, μούσλι.

Περιεκτικότητα σε μαγνήσιο στα 100γρ. καταναλώσιμης τροφής.

Είδος τροφής (100γρ.)	Μαγνήσιο           (mg)
Γάλα (αγελάδας)	12
Τυρί (κασέρι)	25
Αυγά	12
Κρέας (βοδινό)	151
Κοτόπουλο	20
Πατάτες	24
Λάχανο	17
Πορτοκάλια	13
Φιστίκια(αράπικα)	26
Ψωμί (άσπρο) (πιτυρούχο)	97 230

Αλληλεπιδράσεις

Η λήψη ψευδαργύρου σε μεγάλες ποσότητες από συμπληρώματα και όχι από φυσικές πηγές μπορεί να εμποδίσει την απορρόφηση του μαγνησίου σημαντικά. Επίσης, αυξημένη πρόσληψη πρωτεϊνών στη διατροφή συνδέεται με καλύτερη πρόσληψη μαγνησίου.

Η πρόσληψη φαρμάκων που περιέχουν Σίδηρο, για αναιμία, μαζί με φάρμακα που περιέχουν Μαγνήσιο εμποδίζει την απορρόφηση από το έντερο και του Σιδήρου και του Μαγνησίου, γι αυτό και πρέπει τα δύο αυτά στοιχεία να λαμβάνονται με διαφορά 3 με 4 ωρών το ένα από το άλλο. Το ίδιο συμβαίνει και όταν λαμβάνονται αντιβιοτικά όπως οι τετρακυκλίνες. Μειώνει την απορρόφηση άρα και τη δράση του digoxin (φάρμακο για την καρδιά), του nitrofurantoin (αντιβιοτικό) και μερικών ανθελονοσιακών φαρμάκων. Επίσης, αν κάποιος λαμβάνει διφοσφωνικά για την οστεοπόρωση, πρέπει να τα λαμβάνει δύο ώρες πριν ή μετά από λήψη σκευασμάτων πλούσιων σε μαγνήσιο. Τα περισσότερα διουρητικά εξαντλούν τα αποθέματα μαγνησίου στον οργανισμό. Αν κάποιος λαμβάνει κάποιο από αυτά τα φάρμακα ή λαμβάνει συμπληρώματα πλούσια σε μαγνήσιο, πρέπει πάντα να ενημερώνει τους ιατρούς που τον παρακολουθούν.

Το Μαγνήσιο αυξάνεται με

• Ασπιρίνη
• Βιταμίνη D
  
• Παράγωγα μαγνησίου
• Προγεστερόνη
  
• Τριαμτερένη
  
• Λίθιο

Το Μαγνήσιο ελαττώνεται με

• Αλδοστερόνη
  
• Άλατα ασβεστίου
• Κιτρικά
  
• Διουρητικά
  
• Αντισυλληπτικά
• Φουρεσιμίδη.
  
• Αιθανόλη
  
• Αμινογλυκοζίδες
• Κυκλοσπυρίνη
  
• Φαινοτοίνη

Συνιστώμενες ημερήσιες δόσεις μαγνησίου

Σύμφωνα με το RDA χρειάζονται 6mg μαγνησίου για κάθε κιλό βάρους ανά ημέρα. Έτσι, ένα άτομο 70 κιλών χρειάζεται 420mg μαγνησίου την ημέρα για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού. Επισημαίνουμε, ότι τα άτομα που γυμνάζονται συστηματικά χρειάζονται περισσότερο μαγνήσιο, γιατί η παραγωγή ενέργειας στο σώμα τους είναι μεγαλύτερη και οι απώλειες περισσότερες.

·      Σε mg/ημέρα

• Βρέφη 0-6 μηνών : 30
• Βρέφη 7-12 μηνών : 75
• Παιδιά 1-3 ετών : 80
• Παιδιά 4-8 ετών : 130
• Παιδιά 9-12 ετών : 240
• Άντρες 14-18 ετών : 410
• Άντρες 19-30 ετών : 400
• Άντρες 31+ ετών: 420
• Γυναίκες 14-18 ετών : 360
• Γυναίκες 19-30 ετών : 310
• Γυναίκες 31+ ετών : 320
• Εγκυμοσύνη 14-18 ετών : 400
• Εγκυμοσύνη 19-30 ετών : 350
• Εγκυμοσύνη 31+ ετών : 360
• Θηλάζουσες 14-18 ετών : 360
• Θηλάζουσες 19-30 ετών : 310
• Θηλάζουσες 31+ ετών : 320

Φυσιολογικές τιμές = 1,5 – 2,5 mEq/L

Βιβλιογραφία: 

Itoh K et al. The effects of high oral magnesium supplementation on blood pressure serum lipids and related variables in apparently healthy Japanese subjects. The British J of Nutrition, 78;5:737-750, 1997.

Britton J et al. Dietary magnesium, lung function, wheezing, and airway hyperreactivity in a random adult population sample. The Lancet, 344:357-362, 1994.

MEDLAB ΙΑΤΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

Διαβάστε επίσης

• Ποιές τροφές περιέχουν μαγνήσιο;

• Κράμπες. Ποια η σωστή διατροφή, για να μην σας πιάσει κράμπα;

• ΠΗΓΕΣ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ. ΠΙΝΑΚΑΣ με περιεκτικοτητα τροφών σε ασβέστιο
• Μυϊκές Κράμπες. Ποιες οι αιτίες, πώς προλαμβάνονται και τι πρέπει να κάνετε αν σας πιάσει κράμπα στην θάλασσα;
• Εγκεφαλικό, ημικρανία, οστεοπόρωση, κράμπες, stress έχουν ανάγκη από μαγνήσιο.

Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή
MSc