Μπορώ να προσφέρω ό,τι κι εσύ, φτάνει να μου δώσεις τα εφόδια και την ευκαιρία. Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία.

επιμέλεια Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή, medlabnews.gr iatrikanea

Το 1992, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ανακήρυξε την 3η Δεκεμβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία. Κάθε χρόνο η μέρα αυτή δίνει ακόμα μια ευκαιρία στην κοινωνία να εστιάσει την προσοχή της στα δικαιώματα και τις δυνατότητες των ατόμων με αναπηρία, βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα ζωής τους και υλοποιώντας μεταρρυθμίσεις που θα αναπτύξουν νέες προοπτικές για την κοινωνική τους ενσωμάτωση. 

Ο όρος αναπηρία αναφέρεται στον περιορισμό λόγου, έργου ή άμεσης αντίληψης. Είναι αποτέλεσμα οργανικών ή περιβαλλοντολογικών αιτιών, που δημιουργούν ένα σύνολο εμποδίων σε σημαντικές πτυχές της ζωής, όπως η αυτοεξυπηρέτηση, η απασχόληση, η εκπαίδευση, η ψυχαγωγία και η γενικότερη κοινωνική συμμετοχή. 

Ένας στους έξι πολίτες στην Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει κάποιο είδος αναπηρίας. 

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι περισσότερο από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι είναι άτομα με αναπηρία ενώ περίπου 190.000.000 αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στην καθημερινή τους ζωή. 

Τα άτομα με αναπηρία, αντιμετωπίζουν εμπόδια στην καθημερινή ζωή, εφόσον η κοινωνία πολλές φορές δε λαμβάνει υπόψη τα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης ομάδας πληθυσμού, τις δυνατότητες και τις ειδικές τους ανάγκες. Αναπηρία, πλέον θεωρείται το αποτέλεσμα της σχέσης των ικανοτήτων ενός ατόμου και των απαιτήσεων του περιβάλλοντος. 

Τα άτομα αυτά βιώνουν συχνά το φαινόμενο του "Κοινωνικού Αποκλεισμού". Αισθάνονται την περιθωριοποίηση και στέρηση της συμμετοχής στα κοινωνικά, δημόσια αγαθά και υπηρεσίες, που πρέπει να είναι κοινά σε όλους τους πολίτες ενός κράτους. 

Τα άτομα με αναπηρία δε ζητάνε να γίνει η ζωή τους ευκολότερη. Ζητάνε να γίνει η ζωή τους ΙΣΗ με τη δική μας. Στόχος πρέπει να είναι όχι η τυπική, αλλά η πραγματική ισότητα, η οποία σημαίνει ίσες ευκαιρίες στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή. Αυτό που πρέπει να επιδιώκεται είναι ο σεβασμός της ατομικής και ομαδικής ιδιαιτερότητας. 

Πηγές: 
Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες, United Nation, Human Rights and Disabled Persons.
Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή
MSc

Φριτέζα αέρος: Είναι υγιεινό το μαγείρεμα; Μπορεί να βοηθήσει στο αδυνάτισμα; Είναι οικονομική;

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Η φριτέζα αέρα είναι μια δημοφιλής συσκευή κουζίνας που χρησιμοποιείται για την παρασκευή τηγανητών φαγητών όπως κρέας, αρτοσκευάσματα και πατατάκια.

Λειτουργεί κυκλοφορώντας ζεστό αέρα γύρω από το φαγητό δημιουργώντας ένα τραγανό εξωτερικό. Αρα ΔΕΝ είναι φριτέζα.

Δηλαδή δεν είναι φριτέζα με την παραδοσιακή έννοια, έτσι όπως έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε να τηγανίζονται οι πατάτες στα φαστφουντάδικα και παλαιότερα ίσως και στον πάγκο της κουζίνας του πατρικού μας. Στην ουσία πρόκειται για έναν μίνι φούρνο που μεταφέρεται και αποθηκεύεται εύκολα αφού δεν πιάνει μεγάλο χώρο (περίπου όσο μια τοστιέρα).

Η φριτέζα αέρος χρησιμοποιεί έναν ανεμιστήρα που κυκλοφορεί ζεστό αέρα πάνω και γύρω από το φαγητό για να μετατρέψει την υγρασία σε νέφος. Το φαγητό μπαίνει σε ένα καλάθι και στη συνέχεια τοποθετείται μέσα στη συσκευή. Ο ζεστός θάλαμος επιτρέπει στην ξηρή θερμότητα να διεισδύει στο φαγητό δημιουργώντας τη γνωστή τραγανή υφή που παίρνει οτιδήποτε τηγανίζεται στο λάδι. Το μαγείρεμα σε μια φριτέζα αέρος μπορεί να εξοικονομήσει χρόνο ενώ ταυτόχρονα η συσκευή καθαρίζεται πολύ εύκολα.

Τα περισσότερα μοντέλα φριτέζας αέρος δεν χρειάζονται λάδι για να λειτουργήσουν αν και αν χρησιμοποιήσετε σπρέι λαδιού ή 2-3 κουταλιές λάδι πριν βάλετε το φαγητό στο καλάθι, θα βελτιώσει την υφή και τη γεύση του. Παρόλο που μπορείτε να να απολαύσετε τηγανητό φαγητό χωρίς λάδι, η ομορφιά αυτής της συσκευής είναι ότι χρειάζεται ελάχιστη ποσότητα, αν το αποφασίσετε.

Έχει επίσης ως αποτέλεσμα μια χημική αντίδραση γνωστή ως φαινόμενο Maillard, η οποία εμφανίζεται μεταξύ ενός αμινοξέος και ενός αναγωγικού σακχάρου παρουσία θερμότητας. Οδηγεί σε αλλαγές στο χρώμα και τη γεύση του φαγητού

Ορισμένοι κατασκευαστές ισχυρίζονται ότι η χρήση φριτέζας αέρα μπορεί να μειώσει την περιεκτικότητα σε λιπαρά των τηγανητών τροφίμων έως και 75%. Αυτό συμβαίνει επειδή οι φριτέζες αέρα απαιτούν σημαντικά λιγότερο λίπος από τις παραδοσιακές φριτέζες. Ενώ πολλές συνταγές τηγανητού απαιτούν έως και 3 φλιτζάνια (750 ml) λάδι, μόνο περίπου 1 κουταλιά της σούπας (15 ml) χρειάζεται για να φάτε τηγανισμένα στον αέρα. Μια μελέτη συνέκρινε τα χαρακτηριστικά των τηγανητών πατατών και των τηγανητών πατατών στον αέρα και διαπίστωσε ότι το τηγάνισμα στον αέρα αποδίδει ένα τελικό προϊόν με σημαντικά λιγότερα λιπαρά αλλά παρόμοιο χρώμα και περιεκτικότητα σε υγρασία

Αυτό μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο στην υγεία σας, καθώς η υψηλότερη πρόσληψη λίπους από φυτικά έλαια σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καταστάσεων όπως καρδιακές παθήσεις και φλεγμονές

Βοηθά η φριτέζα αέρος στο αδυνάτισμα;

Τα τηγανητά φαγητά δεν είναι μόνο υψηλότερα σε λιπαρά, αλλά και υψηλότερα σε θερμίδες και μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση βάρους. Εάν θέλετε να μειώσετε το σωσίβιο της μέσης, η αντικατάσταση των κατεψυγμένων τροφίμων με φαγητά ψημένα στον αέρα μπορεί να είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να ξεκινήσετε.

Εκτός από το ότι περιέχουν περισσότερα λίπη και θερμίδες, τα τηγανητά τρόφιμα μπορούν να δημιουργήσουν δυνητικά επικίνδυνες ενώσεις όπως το ακρυλαμίδιο.

Το ακρυλαμίδιο είναι μια ένωση που σχηματίζεται σε τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες κατά το μαγείρεμα σε υψηλές θερμοκρασίες όπως το τηγάνισμα. Το ακρυλαμίδιο (#acrylamide) είναι μια άοσμη λευκή κρυσταλλική ουσία η οποία όταν θερμαίνεται πολυμερίζεται. Το ακρυλαμίδιο σχηματίζεται σε ορισμένα τρόφιμα όταν αυτά παρασκευάζονται σε θερμοκρασίες συνήθως υψηλότερες από 120 βαθμούς κελσίου και υπό συνθήκες χαμηλής υγρασίας. Σχηματίζεται κυρίως σε πλούσια σε υδατάνθρακες ψημένα ή τηγανισμένα τρόφιμα (πατάτες, τσιπς, δημητριακά, μπισκότα, φρυγανιές, καφές κ.ά). Σε αρκετές μελέτες βρήκαν συσχέτιση μεταξύ διατροφικού ακρυλαμιδίου και αυξημένου κινδύνου για καρκίνο των νεφρών, του ενδομητρίου και των ωοθηκών.

Μια μελέτη διαπίστωσε ότι το τηγάνισμα στον αέρα μείωσε το ακρυλαμίδιο κατά 90% σε σύγκριση με το παραδοσιακό τηγάνισμα.

Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η τακτική κατανάλωση φαγητού σε βαθύ τηγανητό μπορεί να σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο ορισμένων τύπων καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του προστάτη, του καρκίνου του πνεύμονα και των παθήσεων του στόματος. Επίσης έχει βρεθεί ότι η κατανάλωση περισσότερων τηγανητών τροφών συσχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας

Είναι οικονομική η φριτέζα αέρος;

Η φριτέζα αέρος σας συμφέρει οικονομικά γιατί καταναλώνει έως και 50% λιγότερο ρεύμα από έναν συμβατικό φούρνο, επομένως μειώνει στο μισό το κόστος μαγειρέματος. Καθώς επίσης είναι φριτέζα αέρος, ψήνει πιο γρήγορα από έναν συμβατικό φούρνο, μειώνοντας κατά πολύ το χρόνο ψησίματος και άρα το διάστημα κατανάλωσης ρεύματος, ενώ καθώς ο κάδος της είναι μικρός, δεν απαιτεί προθέρμανση κι έτσι το ρεύμα που καταναλώνετε είναι μόνο αυτό που θα χρησιμοποιηθεί στο ψήσιμο.

Συμπερασματικά

Επιλέξτε πιο υγιεινούς τρόπους μαγειρέματος, όπως το ψήσιμο, το ψήσιμο στον ατμό ή τη σάλτσα, για να βελτιώσετε τη γεύση και να αποφύγετε τις αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των τηγανητών τροφίμων. Σε σύγκριση με μια φριτέζα, η χρήση μιας φριτέζας αέρος μπορεί να μειώσει την ποσότητα λίπους, θερμίδων και δυνητικά επιβλαβών ενώσεων στο φαγητό σας και να συμβάλει στη μείωση του βάρους σας.

Διαβάστε επίσης

Προσέχουμε το καρκινογόνο Ακρυλαμίδιο στις τηγανητές πατάτες, πατατάκια, τοστ

Γιατί όταν τρώτε πατατάκια, τσιπς κινδυνεύει η υγεία σας

Tυφλώθηκε από κακή διατροφή. Έτρωγε μόνο τηγανητές πατάτες και τσιπς.

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Ειδικοί προειδοποιούν για τους κινδύνους της ανθυγιεινής διατροφής έπειτα από το περιστατικό με έναν 17χρονο, ο οποίος τυφλώθηκε επειδή ακολουθούσε μια διατροφή βασισμένη σε πατάτες τηγανητές και τσιπς.

Οφθαλμίατροι στο Μπρίστολ εξέτασαν τον έφηβο, η όραση του οποίου επιδεινώθηκε μέχρι που τυφλώθηκε.

Από τότε που τελείωσε το Δημοτικό σχολείο, ο έφηβος τρεφόταν αποκλειστικά με τηγανιτές πατάτες, τσιπς, λευκό ψωμί και κάποιες φορές μια φέτα ζαμπόν ή ένα λουκάνικο.

Από τις ιατρικές εξετάσεις, στις οποίες υποβλήθηκε, φάνηκε ότι έχει σοβαρή αβιταμίνωση και οργανικές βλάβες εξαιτίας του υποσιτισμού.

Ο έφηβος, ο οποίος δεν κατονομάζεται, είχε επισκεφθεί τον γενικό γιατρό του σε ηλικία 14 ετών επειδή αισθανόταν κόπωση και δεν ένιωθε καλά. Τότε είχε διαγνωστεί με έλλειψη βιταμίνης B12 και του είχαν χορηγηθεί συμπληρώματα, τα οποία ωστόσο δεν πήρε ενώ δεν άλλαξε και διατροφικές συνήθειες.

Τρία χρόνια αργότερα μεταφέρθηκε στην Οφθαλμολογική Κλινική του Μπρίστολ με σταδιακή απώλεια της όρασής του, αναφέρει η επιστημονική επιθεώρηση Annals of Internal Medicine.

Η δρ Ντενίζ Ατάν, η οποία τον εξέτασε στην κλινική, είπε: "Η καθημερινή διατροφή του συνίστατο ουσιαστικά σε μια μερίδα πατάτες τηγανητές, ενώ ως σνακ κατανάλωνε τσιπς και κάποιες φορές φέτες λευκού ψωμιού και σπανιότερα φέτες ζαμπόν και καθόλου φρούτα και λαχανικά. Ο ίδιος το απέδωσε στην αποστροφή του σε συγκεκριμένες υφές τροφίμων, τις οποίες δεν μπορούσε να ανεχτεί και επομένως οι τηγανητές πατάτες και τα πατατάκια ήταν τα μοναδικά είδη τροφίμων που επιθυμούσε και που αισθανόταν ότι μπορεί να φάει".

Η δρ. Ατάν και οι συνεργάτες της επανέλεγξαν τα επίπεδα βιταμινών του και διαπίστωσαν ότι είχε χαμηλά επίπεδα B12, αλλά χαμηλά επίπεδα και σε άλλες σημαντικές βιταμίνες και μέταλλα--χαλκό, σελήνιο και βιταμίνη D.

Δεν ήταν υπέρβαρος ή λιποβαρής, αλλά σοβαρά υποσιτισμένος.

"Είχε χάσει μέταλλα από τα οστά του, πράγμα που ήταν στ΄αλήθεια αρκετά σοκαριστικό για ένα αγόρι της ηλικίας του".

Αναφορικά με την απώλεια όρασής του, πληρούσε τα κριτήρια ώστε να χαρακτηριστεί τυφλός.

"Είχε τυφλά σημεία ακριβώς στο κέντρο της όρασής του. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να οδηγήσει και πολύ δύσκολα μπορεί να διαβάσει, να παρακολουθήσει τηλεόραση ή να διακρίνει πρόσωπα", εξηγεί η δρ. Ατάν.

"Μπορεί να περπατάει μόνος του ωστόσο γιατί έχει περιφερειακή όραση".

Η διατροφική οπτική νευροπάθεια --η πάθηση την οποία ανέπτυξε ο 17χρονος--είναι ιάσιμη, αν διαγνωστεί εγκαίρως. Αν όμως ο ασθενής παραμείνει επί μακρόν χωρίς θεραπεία οι νευρικές ίνες στο οπτικό νεύρο καταστρέφονται και η βλάβη γίνεται πλέον μη αναστρέψιμη.

Η δρ. Ατάν λέει ότι τέτοιες περιπτώσεις ευτυχώς είναι σπάνιες, αλλά οι γονείς θα πρέπει να είναι ενήμεροι για την πιθανή βλάβη που μπορεί να προκληθεί από την κακή διατροφή και να ζητήσουν την βοήθεια ενός ειδικού.

Σημειώνει επίσης ότι οι ταμπλέτες πολυβιταμινών μπορούν να λειτουργήσουν επικουρικά, αλλά όχι να αντικαταστήσουν την υγιεινή διατροφή.

"Είναι πολύ προτιμότερο οι βιταμίνες να λαμβάνονται μέσα από μια ισορροπημένη και με ποικιλία διατροφή", τονίζει η ίδια προσθέτοντας ότι η υπερβολική πρόσληψη βιταμινών, περιλαμβανομένης της βιταμίνης Α, μπορεί να είναι τοξική.

Σύμφωνα με την δρα Ατάν, οι vegans αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν προβλήματα όρασης οφειλόμενα σε έλλειψη B12, αν δεν αντικαταστήσουν στην διατροφή τους αυτά που στερούνται με τη μη κατανάλωση κρέατος.

"Οι νιφάδες διατροφικής μαγιάς είναι ένας τρόπος να προσθέσει κάποιος στην διατροφή του B12", λέει.

ΠΗΓΗ: BBC

Διαβάστε επίσης

• ΠΗΓΕΣ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ. ΠΙΝΑΚΑΣ με περιεκτικοτητα τροφών σε ασβέστιο
• Ποιές τροφές περιέχουν μαγνήσιο;

• Ποιες είναι οι βιταμίνες, που χρησιμεύουν και σε ποιες τροφές υπάρχουν; Τι πρέπει να γνωρίζετε για τα συμπληρώματα;

Ποιες βιταμίνες δρουν ως ασπίδα προστασίας απέναντι στo κρυολόγημα, την γρίπη, τις εποχικές ιώσεις;

 επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Είναι γνωστό ότι τα πιο σημαντικά όπλα απέναντι στους έντονους ρυθμούς της καθημερινότητας και συγχρόνως απέναντι στις γρίπες που κυκλοφορούν, τα δίνουμε εμείς στον οργανισμό μας, και δεν είναι άλλα από την σωστή διατροφή, τον υγιεινό τρόπο ζωής και παράλληλα την απαραίτητη πρόσληψη βιταμινών. Ο οργανισμός μας καλείται να βγάλει εις πέρας ένα αρκετά επιβαρυμένο πρόγραμμα αποτελούμενο από πολλές ώρες εργασίας ή μαθημάτων, την φροντίδα των παιδιών, το καθάρισμα του σπιτιού αλλά και διάφορες ψυχαγωγικές δραστηριότητες που έχουμε επιλέξει να κάνουμε κατά την διάρκεια της ημέρας. Για το λόγο αυτό τα αποθέματα των απαραίτητων βιταμινών που έχει ανάγκη το σώμα μας εξαντλούνται πάρα πολύ γρήγορα με αποτέλεσμα το ανοσοποιητικό μας σύστημα να βρίσκεται ιδιαίτερα ευάλωτο απέναντι στους κινδύνους που παραμονεύουν, είτε αυτοί είναι στο χώρο εργασίας μας είτε σε κάποια συνάθροιση με φίλους σε εσωτερικό χώρο, κλπ.

Ποιες όμως βιταμίνες αποτελούν τα πιο δυνατά «χαρτιά» του ανοσοποιητικού μας;

Δυο από τις βασικότερες βιταμίνες που θα σας κρατήσουν σε εγρήγορση καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας, ενώ παράλληλα θα λειτουργήσουν και ως ασπίδα προστασίας για τον οργανισμό δρώντας ενάντια στα εποχικά κρυολογήματα είναι οι Βιταμίνες C και D. Η κατανάλωση πολλών φρούτων και λαχανικών, όπως είναι για παράδειγμα τα πορτοκάλια, το ακτινίδιο, οι φράουλες, οι πιπεριές και το μπρόκολο, παίζει σημαντικό ρόλο στη θωράκιση του οργανισμού αφού τα συγκεκριμένα τρόφιμα είναι πλούσια σε βιταμίνη C. Από την άλλη, ο τόνος και ο σολομός εμπεριέχουν σημαντικές ποσότητες βιταμίνης D, όπως επίσης το τόφου, τα μανιτάρια, τα αυγά, το μοσχαρίσιο συκώτι κ.α. Όσον αφορά την ημερήσια πρόσληψη της Βιταμίνης C είναι τουλάχιστον 80mg/μέρα, που μπορεί να ανέβει και έως τα 500-1000 mg ανά ημέρα σε περιόδους έλλειψης βιταμινών ή έξαρσης της γρίπης ενώ για της Βιταμίνης D είναι 1500-2000 IU.

Εξίσου σημαντικές βιταμίνες για τον ανθρώπινο οργανισμό αποτελούν και οι βιταμίνες Α, Ε, Β12, Β6 και D.  Η D άλλωστε είναι ευρέως γνωστή για τα σημαντικά οφέλη που προσφέρει στον οργανισμό όπως είναι η ενδυνάμωση των οστών και των μυών, η καταπολέμηση των φλεγμονών και του διαβήτη τύπου 1 και 2 και φυσικά η θωράκιση του ανοσοποιητικού συστήματος. Επίσης, στοιχεία όπως είναι το μαγνήσιο και το ασβέστιο συμβάλλουν στη φυσιολογική λειτουργία των μυών και των οστών και την προστασία των κυττάρων από το οξειδωτικό στρες. Ένα ακόμη στοιχείο που είναι ιδιαίτερα απαραίτητο για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος είναι ο ψευδάργυρος, ο οποίος εμπεριέχεται κυρίως στα φασόλια, το κρέας και τα ψάρια.

Εξαιτίας του φορτωμένου καθημερινού προγράμματος είναι δύσκολο να συμπεριλάβουμε όλα αυτά τα τρόφιμα στη καθημερινή μας διατροφή με αποτέλεσμα να στερούμε συχνά τα οφέλη όλων αυτών των βασικών στοιχείων από τον οργανισμό μας. Επίσης, ο ανθρώπινος οργανισμός δεν έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύει τις απαραίτητες ποσότητες αυτών των βιταμινών, οπότε είναι απαραίτητο να προσπαθούμε να τον ενισχύσουμε και με άλλους τρόπους, όπως είναι για παράδειγμα τα συμπληρώματα διατροφής.

Τα συμπληρώματα διατροφής μπορούμε να τα βρούμε σε μορφή χαπιών που είναι και ο πιο συνηθισμένος τρόπος για να καλύψουμε τις απαραίτητες ανάγκες μας σε βιταμίνες. Μια άλλη όμως πρόταση, που είναι και πολύ πιο ευχάριστη, είναι τα βιταμινούχα ροφήματα τα οποία είναι πλούσια σε όλες τις παραπάνω βιταμίνες και μπορούν να βοηθήσουν στην τόνωση του οργανισμού και στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Τέτοια βιταμινούχα ροφήματα, που συνδυάζουν αποτελεσματικά όλες τις παραπάνω βιταμίνες μπορούμε να βρούμε στο εμπόριο κερδίζοντας μάλιστα χρόνο τον οποίο θα καταναλώναμε για να παρασκευάσουμε οι ίδιοι κάποιο ρόφημα.

Το σίγουρο είναι πως αν διατηρούμε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, με την σωστή διατροφή, την άσκηση και την απαραίτητη πρόσληψη βιταμινών, ο οργανισμός μας θα σταθεί επάξια απέναντι στους αόρατους εχθρούς της χειμερινής περιόδου και θα βγει νικητής!

 Διαβάστε επίσης

• Πότε ο βήχας πρέπει να σας ανησυχήσει, τι μπορεί να προκαλέσει και πώς αντιμετωπίζεται;
• Οι θεραπευτικές ιδιότητες του ευκάλυπτου, από το κρυολόγημα και την ιγμορίτιδα μέχρι την ψωρίαση και την ακμή.
• Κρυολόγημα ή γρίπη; Τι πρέπει να κάνουμε; Γιατί δεν πρέπει να δίνουμε ασπιρίνη στα παιδιά με γρίπη;

Αρώνια για στομαχικές διαταραχές, χοληστερίνης, διαβήτη, ουρολοιμώξεις, κατά του καρκίνου

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Η Αρώνια είναι φυλλοβόλος θάμνος, ύψους 1-3 μέτρα, που καλλιεργείται είτε για καλλωπιστικούς είτε για φαρμακευτικούς σκοπούς. Ανήκει στην οικογένεια των ροδοειδών (Rosaceae). Ο καρπός του είναι μικρός, μαύρος και συνήθως είναι στρογγυλός ή οβάλ. 

Είδη αρώνιας (σε παγκόσμιο επίπεδο) 

 Aronia melanocarpa (Photinia melanocarpa) (Black chokeberry) (Αρώνια η μελανόκαρπη)
Aronia prunifolia • Aronia prunifolia (Purple chokeberry) (Αρώνια η ροδόχρους)
Aronia arbutifolia * Aronia arbutifolia (Red chokeberry) (Αρώνια η κόκκινη)

Από τα τρία είδη, η μελανόκαρπη θεωρείται φαρμακευτικό, ενώ η ροδόχρους και η κόκκινη είναι καλλωπιστικά.

Ανθίζει τον Ιούλιο ή Αύγουστο, τα άνθη είναι άσπρα και φύονται σε μικρές ταξιανθίες. Στην Ελλάδα ωριμάζει νωρίτερα (Αύγουστος - αρχές Σεπτεμβρίου, ανάλογα με το κλίμα). Η παραγωγή καρπών αρχίζει από το τρίτο έτος και σταδιακά αυξάνεται. Στην Ευρώπη η αρώνια καλλιεργείται σε διάφορες χώρες (Ρωσία, Λιθουανία, Βουλγαρία, Σουηδία, Τσεχία), και σε ευρεία έκταση στην Πολωνία. Στη Λιθουανία παρασκευάζεται κρασί (από τους καρπούς της αρώνιας) που ονομάζεται “Aronijos” που συνιστάται για πρόληψη από καρδιοπάθειες. Η αρώνια εισάχθηκε από την Αμερική στην Ανατολική Ευρώπη, πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, και αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως καλλωπιστικό φυτό.

Όμως, μετά τον πόλεμο, χρησιμοποιήθηκε σαν φαρμακευτικό φυτό από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και είναι χαρακτηριστικό πως εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα καλλιεργούνται σήμερα στη Σιβηρία, ενδεικτικό ότι αντέχει και στο πολύ ψυχρό κλίμα. Στις χώρες αυτές οι μεγαλύτερες ποσότητες χρησιμοποιούνται στη φαρμακολογία, αλλά και για την παρασκευή χυμού, ο οποίος είναι πλούσιος σε φαινόλες, κατεχίνες, φλαβονόλες κ.ά. Στις γειτονικές βαλκανικές χώρες τους χρησιμοποιούν για να παρασκευάσουν μαρμελάδα ή γλυκά.
Οι μαύροι, στρογγυλοί καρποί του φυτού είναι που ενδιαφέρουν καθώς είναι πλούσιοι σε ουσίες όπως ανθοκυανίνες, πηκτίνη, βιοφαινόλες, τανίνες και κατεχίνες και μετά από επεξεργασία είναι εύγευστοι στην κατανάλωση.

Οι καρποί είναι γεμάτοι φλαβονοειδή (επικατεχίνη, κερσετίνη), ιχνοστοιχεία και φαινολικές ενώσεις  (παράγωγα καφεϊκού οξέος), και ανθοκυανίνες (γαλακτοζίτης της 3-κυανιδίνης, δελφινιδίνη, μαλβιδίνη, πετουνιδίνη, πελαργονιδίνη και πεονιδίνη). Η περιεκτικότητα σε ανθοκυανίνες είναι από τις υψηλότερες από οποιοδήποτε άλλο γνωστό φυτό (αρκετές φορές υψηλότερη από το χυμό του κράνμπερι). Οι καρποί της αρώνιας είναι πλούσιοι σε προκυανιδίνες (τανίνες), ανθοκυανίνες και φαινολικά οξέα. Από τους καρπούς απομονώνεται η αμυγδαλίνη, ένας κυανογενετικός γλυκοζίτης, που είναι υπεύθυνος για την οσμή πικραμύγδαλου των φρέσκων φρούτων.

Σε συνδυασμό, αυτά τα ειδικά συστατικά, προσδίδουν στο φρούτο, αντι-βακτηριακές, αντι-ιικές και αντι-διαβητικές ιδιότητες. Μπορούν να καταπολεμήσουν το σχηματισμό αρτηριακής πλάκας, της λιποπρωτεΐνης χαμηλής πυκνότητας (LDL – κακή χοληστερίνη) , και προστατεύουν το ήπαρ έναντι τοξινών και προσβολών. Στη ολοένα και πιο “διαβητική” κοινωνία μας, οι ουσίες που περιέχονται στο φρούτο βοηθούν στη μείωση του σακχάρου στο αίμα και στη βελτίωση της φυσικής παραγωγής του σώματος σε ινσουλίνη.

Δράση κατά της αθηροσκλήρωσης και των καρδιακών παθήσεων:

 Οι ανθοκυανίνες και άλλες πολυφαινόλες από την αρώνια μπορούν δυνητικά να χρησιμοποιηθούν για την καταπολέμηση του οξειδωτικού στρες με σκοπό την πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων. Τα αντιοξειδωτικά είναι χρήσιμα στην προστασία της ενδοθηλιακής λειτουργίας, την προαγωγή της αγγειοχάλασης και τη βελτίωση της συσσωμάτωσης αιμοπεταλίων. Η χρήση μετρίων δόσεων των στατινών σε συνδυασμό με φυσικά αντιοξειδωτικά μπορεί να αντιπροσωπεύει μία εναλλακτική θεραπευτική προσέγγιση.

Αντικαρκινική δράση: 

Μελέτες σε πειραματόζωα απέδειξαν ότι οι ανθοκυανίνες της αρώνιας μπορούν να επηρεάσουν την γενοτοξική δράση και να ενεργήσουν ως αντιμεταλλαξιγόνα. Αρκετά από τα συστατικά στην Αρώνια είναι αντικαρκινικά, και προστατεύουν ενάντια στην ανάπτυξη των όγκων της ουροδόχου κύστης, του στήθους, του παχέος εντέρου, των πνευμόνων, των ωοθηκών και του δέρματος. Προκαταρκτικές μελέτες έχουν δείξει επίσης ότι  μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη στην επιβράδυνση της ανάπτυξης του γλοιοβλαστώματος – μια μορφή θανατηφόρου καρκίνου του εγκεφάλου.

Νευροπροστατευτική δράση:

Τα εκχυλίσματα που είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά, όπως εκείνα της αρώνιας, φαίνεται πως είναι αποτελεσματικά στην αντιστροφή πιθανών ανεπαρκειών που σχετίζεται με την ηλικία και αφορούν νευρωνικές και συμπεριφορικές παραμέτρους..

Δράση για την οθφαλμική υγεία:

 Φαρμακευτικά αφεψήματα από τους καρπούς και τα φύλλα έχουν χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσουν ανθρώπους να διατηρήσουν οπτική τους οξύτητα. Κατά συνέπεια, γι’ αυτό το σκοπό συνιστάται μια διατροφή πλούσια σε καρπούς αρώνιας.

Δράση κατά του διαβήτη: 

Η κατανάλωση μιας δίαιτας χαμηλής σε λιπαρά και πλούσιας σε αντιοξειδωτικά μειώνει τον κίνδυνο παχυσαρκίας και αντίστασης στην ινσουλίνη. Τα αντιοξειδωτικά προστατεύουν τα παγκρεατικά βήτα-κύτταρα από το οξειδωτικό στρες που προκαλείται από τη γλυκόζη. Μερικές μελέτες δείχνουν ότι οι ανθοκυανίνες διεγείρουν την έκκριση ινσουλίνης. Το χλωρογενικό οξύ (που υπάρχει στους καρπούς της αρώνιας) επιβραδύνει την απορρόφηση των υδατανθράκων με την αναστολή της εντερικής μεταφοράς της γλυκόζης. Η τακτική πρόσληψη χλωρογενικού οξέος μπορεί να συμβάλλει στην αποτροπή ή την καθυστέρηση της έναρξης του διαβήτη.

Δράση κατά των πεπτικών προβλημάτων:

 Σύμφωνα με την παραδοσιακή ιατρική, τόσο η διάρροια όσο και η δυσκοιλιότητα μπορούν να αντιμετωπιστούν με την κατανάλωση καρπών (μύρτιλλα, βατόμουρα, και αρώνια). Σύγχρονες μελέτες επιβεβαιώνουν ότι οι περιεχόμενες τανίνες βοηθούν στη μείωση φλεγμονών του πεπτικού σωλήνα.

Αντιφλεγμονώδης δράση: 

Τα αποτελέσματα από πολλές μελέτες δείχνουν την αντι-φλεγμονώδη ιδιότητα των ανθοκυανινών. Προτείνεται οι ασθενείς που πάσχουν από αρθρίτιδα και πόνους που σχετίζονται με το έντερο να ακολουθούν μία δίαιτα που να περιλαμβάνει την κατανάλωση καρπών  πλούσιων σε ανθοκυανίνες .

Είναι το μοναδικό φρούτο που έχει την ιδιότητα να απομακρύνει τα βαρέα μέταλλα από τον οργανισμό και να μειώνει τους θρόμβους στο αίμα.

Η πλειοψηφία των ευεργετικών ιδιοτήτων των καρπών της οφείλονται στην υψηλή συγκέντρωση πολυφαινολικών ενώσεων (φλαβονοειδών, ανθοκυανίνης και τανίνης) που απολυμαίνουν το αίμα αφαιρούν τις τοξικές ουσίες από το σώμα, προάγουν την επούλωση των πληγών, τη μείωση των φλεγμονών, βελτιώνουν την ελαστικότητα των αιμοφόρων αγγείων  και προλαμβάνουν την καρδιακή προσβολή.

Η περιεκτικότητά τους σε φλαβονοειδή φυσικά αντιοξειδωτικά, βιταμίνη Ρ είναι από τις υψηλότερες όλων των φρούτων.

Επιπρόσθετα, οι καρποί αρώνιας είναι πηγές προβιταμίνης Α (β καρωτένιο) και βιταμινών Β2, Β6, Β9, C, E, K.

Περιέχει ράδιο, μολυβδαίνιο, βόριο και ιώδιο που σπάνια το συναντούμε σε φυτά , καθώς και πηκτίνη σε υψηλότατες συγκεντρώσεις που βοηθά στην απορρόφηση και την προστασία των οργανισμών από την ραδιενέργεια.

Για αυτό τον λόγο στις Ανατολικές χώρες της Ευρώπης και στην Ρωσία ο καρπός της αρωνίας χορηγείται σε εργάτες πυρηνικών εργοστασίων και κοσμοναύτες, πριν και μετά τις διαστημικές τους αποστολές.

Η αρώνια περιέχει καταμετρημένες 277 αντιοξειδωτικές ουσίες, περισσότερες από οποιαδήποτε άλλα berries, εσπεριδοειδή, λαχανικά, δημητριακά και μπαχαρικά. Ο φρέσκος καρπός έχει τη μεγαλύτερη αντιοξειδωτική δράση από όλα τα φρούτα που μετρήθηκαν με την κλίμακα ORAC. 

Χαρακτηριστικοί είναι και οι παρακάτω πίνακες που δείχνουν το ποσοστό αντιοξειδωτικών που περιέχεται στο φρούτο Αρώνια (O.R.A.C. Value) καθώς και ο αριθμός διαφορετικών πολυφαινόλων σε αυτό.

Τα στοιχεία είναι από μετρήσεις του Υπουργείου Γεωργίας της Αμερικής (U.S.D.A)

Πίνακας για το ποσοστό αντιοξειδωτικών που περιέχεται στα Aronia berries

ΔΕΙΚΤΕΣ Ριζικής ικανότητας απορρόφησης οξυγόνου (O.R.A.C.)		ΣΥΝΟΛΟ ΠΟΛΥΦΑΙΝΟΛΩΝ
Φρούτο	Μονάδες	Φρούτο	Μονάδες
Αρώνια (Chokeberry – Aronia berries)	16062	Αρωνια (Chokeberry)	2010
Κρανμπερυ (Cranberry)	9090	Σύκο (Fig)	960
Δαμάσκηνo (Plum)	6100	Κρανμπερυ (Cranberry)	503
Βατόμουρο (Blackberry)	5905	Βατόμουρο (Blackberry)	477
Μύρτιλο (Blueberry)	4669	Ροδι (Pomegranate)	338
Ροδι (Pomegranate)	4479	Δαμάσκηνo (Plum)	332
Γκότζι μπέρυ (Goji berry)	3290	Μύρτιλο (Blueberry)	311
Πορτοκάλι (Orange)	2103	Πορτοκάλι (Orange)	57

               Περιεκτικότητα σε ανθοκυανίνες

       Aronia                1,480 mg/100 gr

       blueberry              558 mg/100gr  

       red raspberry        365 mg/100gr

       κεράσια                 350-400 mg/100gr

      acaiberry            320 mg/100gr

Ο χυμός συνιστάται ιδιαίτερα για τους ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο που έχουν αυξημένη αρτηριακή πίεση.

Η κατανάλωση χυμού χωρίς προσθήκη ζάχαρης προλαμβάνει  και ενισχύει την θεραπεία του διαβήτη (σακχαρώδη διαβήτη τύπου II)(Simeonov et al, 2002).

Κλινικές δοκιμές έχουν δείξει ότι η κατανάλωση 50ml χυμού 3 φορές την ημέρα για 2 μήνες ομαλοποιεί την αρτηριακή πίεση και ρυθμίζει τα επίπεδα της γλυκόζης και των τριγλυκεριδίων στο αίμα με αποτέλεσμα την καλύτερη λειτουργία του ήπατος και της χοληδόχου κύστης. (Kowalczyk et al. (2003)  Kuźniakt et al. (2009)).

Η αρώνια ενδείκνυται να καταναλώνετε από αθλητές, ιδιαίτερα για όσους επιβαρύνουν και καταπονούν το μυϊκό τους σύστημα η μεγάλη περιεκτικότητα σε πολυφαινόλες αυξάνουν την ζωτικότητα του σώματος διεγείροντας την ανάπλαση των μυών και των ιστών και προάγουν την επούλωση μυϊκών τραυματισμών.

Είναι ωφέλιμη για τις εγκύους, παιδιά, διαβητικούς, προλαμβάνει τις ρυτίδες, επιβραδύνει τη γήρανση του σώματος και του δέρματος. Παρατηρήθηκαν θετικές επιδράσεις της αρώνιας στην αιμόσταση διότι βοηθά στη πήξη του αίματος και στην μετέπειτα δημιουργίας θρόμβου.(Sikora et al.2010).

Δεδομένου ότι τα αντιοξειδωτικά είναι ένα βασικό συστατικό στην πρόληψη του καρκίνου και τη μείωση του όγκου (παχέος εντέρου και μαστού) , η αρώνια παρέχει φυσική ισχυρή προστασία, και απαλύνει τους έντονους πόνους (Kedziersk et al., 2010).

Οι ανθοκυανίνες του φυτού έχουν σημαντική προστατευτική δράση στις στομαχικές διαταραχές όπως το έλκος και η γαστρίτιδα. (Matsumoto et al. 2004). Τα φλαβονοειδή της αρώνιας ασκούν θετική δράση και στους ασθενείς που πάσχουν από σκλήρυνση κατά πλάκας.(Broncel et al. 2010).

Σημαντικά στοιχεία προέκυψαν για το εκχύλισμα από καρπούς της  αρώνιας και την δράση του απέναντι στο οξειδωτικό στρες. Βρέθηκε θετική επίδραση στην αναστολή του, πρέπει να τονίσουμε ότι το οξειδωτικό στρες προκαλεί διάφορα νοσήματα όπως παχυσαρκία, ελκώδη κολίτιδα, νόσο Alzheimer, νόσο Parkison κ.α. (www.healthmad.com and Harold Stewart, 2012).

Αποτελεσματικές δράσεις του φυτού απέναντι στη νόσο της παγκρεατίτιδας εντόπισαν σε μελέτες που πραγματοποίησαν οι Jankowski et al. (2000).

Μπορεί επίσης να βελτιώσει τη χοληστερόλη σας και τα επίπεδα των λιπιδίων, βοηθώντας τον οργανισμό να παράγει καλή χοληστερόλη.(Morosanu et al.2011).Η αρώνια περιέχει μεγάλη ποσότητα καροτίνης η οποία προστατεύει τα κύτταρα από βλάβη και τα μάτια από σχηματισμό καταρράκτη.

Επίσης, είναι πλούσια σε φλαβονοειδή αντιοξειδωτικά όπως λουτεΐνη και Ζεαξανθίνη που φιλτράρει την ηλιακή ακτινοβολία και έτσι προστατεύει τα μάτια από ασθένειες που σχετίζονται με την ωχρά κηλίδα στους ηλικιωμένους (ARMD) και φλεγμονή του οφθαλμού (ραγοειδίτιδα).

Λόγω της υψηλότερης περιεκτικότητας σε κινικό οξύ έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να εμποδίσει λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, όπως το E.coli (βακτήριο Escherichia coli).

Λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε ιώδιο, έχει σημαντικές αντισηπτικές ιδιότητες βοηθά στην καταπολέμηση της γρίπης.

Η αρώνια θεωρείται εξαιρετικά ωφέλιμος για τον ανθρώπινο οργανισμό αφού:

- Ομαλοποιεί την αρτηριακή πίεση

- Βοηθά στην καταπολέμηση της υπέρτασης 50ml χυμό 3 φορές την ημέρα. (Κλινικές δοκιμές)

- Προλαμβάνει και αντιμετωπίζει μια σειρά από καρδιαγγειακά νοσήματα

- Ενισχύει τους συνδετικούς ιστούς

- Μειώνει τα επίπεδα των ορμονών του στρες

- Βοηθά την θεραπεία του καρκίνου

- Έχει ισχυρές αντιοξειδωτικές δράσεις

- Αυξάνει την ζωτικότητα του σώματος, υπερνικά νευρικές διαταραχές και κόπωση, διεγείρει την ανάπλαση των μυών και των ιστών, το σχηματισμό του αίματος και το μεταβολισμό

- Έχει αντισηπτικές ιδιότητες και είναι ισχυρό εργαλείο για την καταπολέμηση του ιού της γρίπης. Ανακουφίζει από βρογχίτιδα

- Είναι επωφελής για εγκύους, παιδιά, διαβητικούς, αθλητές και για ασθενείς που υποβάλλονται σε πολύπλοκες αγωγές

- Αντιμετωπίζει τις λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος

- Έχει υποαλλεργικά αποτελέσματα: Χρησιμοποιείται σε γαστρίτιδα, αιμορραγία, αναιμία, ρευματισμούς

Για νωπή κατανάλωση δεν παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον επειδή έχουν πολύ στυφή γεύση, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε κοκτέιλ χυμών, αλκοολούχων ή ενεργητικών ποτών, σε τσάι, σιρόπια, ζελέ, σε φαρμακευτικά σκευάσματα και σαν χρωστικές τροφίμων.

Ποιες μπορεί να είναι οι παρενέργειες.

Τρώγοντας νωπούς καρπούς βάφεται η γλώσσα έντονα και φεύγει μετά από αρκετές ώρες, κάτι που πρέπει να γνωρίζετε αν έχετε να βρεθείτε με κόσμο. Ενώ δεν υπήρξαν αναφορές για παρενέργειες μετά την κατάποση, δεδομένου ότι είναι ένα φυτό οπότε θα μπορούσαν να υπάρξουν ορισμένες αλλεργικές αντιδράσεις σε μερικούς ανθρώπους. Εκείνοι που χρησιμοποιούν αρώνια παρακαλούνται να επικοινωνήσουν με το γιατρό τους εάν υποπτεύονται κάποια δυσφορία.

Συνταγή για Σπιτική Μαρμελάδα Αρώνιας

ΥΛΙΚΑ:

• 1 κιλό αρώνια
• 3/4 του κιλού ζάχαρη άσπρη ή 1/2 του κιλού ζάχαρη καστανή
• 1/2 λίτρο νερό
• Χυμό από 1/2 λεμόνι

1. Πλένουμε καλά την αρώνια και την βάζουμε σε μια μεγάλη κατσαρόλα.
2. Προσθέτουμε όλα τα υπόλοιπα υλικά και βράζουμε σε σιγανή φωτιά μέχρι να μαλακώσουν οι καρποί της αρώνιας.
3. Όταν μαλακώσουν οι καρποί, πολτοποιούμε με το μπλέντερ μέχρι να αποκτήσουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
4. Ξαναβάζουμε την μαρμελάδα στη φωτιά μέχρι να γίνει όσο πηχτή θέλουμε.
5. Αποστειρώνουμε γυάλινα βάζα με όποια μέθοδο θέλουμε, τα γεμίζουμε με την μαρμελάδα μας όταν είναι ακόμη ζεστή και τα τοποθετούμε σε στεγνό μέρος ανάποδα (με το καπάκι προς τα κάτω) μέχρι να κρυώσει τελείως.
6. Την επόμενη μέρα η μαρμελάδα μας είναι έτοιμη να αποθηκευτεί για να την έχουμε το χειμώνα ή ακόμη και να καταναλωθεί άμεσα.

Αναφορές σχετικά με τις φαρμακευτικές ιδιότητες της αρώνιας στό παρακάτω link. :

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=aronia

Διαβάστε επίσης

• Κρανιά - κράνα μια ελληνική υπερτροφή, φάρμακο για την καρδιά, τον διαβήτη, το έντερο, την διάρροια, αντιπυρετικό. Οι διαφορές με τα κράνμπερι
• Μύρτιλα (blueberries) και άγρια μύρτιλα (bilberries) για το μεταβολικό σύνδρομο, την παχυσαρκία, τον διαβήτη, την καρδιά, τον καρκίνο, τα μάτια, την αντιγήρανση.
• Βερίκοκο για την υγεία, την αναιμία, την δυσκοιλιότητα, την όραση, την ομορφιά και τα κουκούτσια τους για τον καρκίνο.
• ΚΕΡΑΣΙ. ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ. ΧΥΜΟΣ ΑΠΟ ΚΕΡΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΠΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΥΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΣΚΗΣΗ.
• Διάβασμα, εξετάσεις και διατροφή. Τα κεράσια απαραίτητα στους μαθητές για τις εξετάσεις.

Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή