Πώς μεταδίδεται το AIDS και πώς ΔΕΝ μεταδίδεται η HIV λοίμωξη;

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Πώς μεταδίδεται η HIV λοίμωξη;

Ο HIV είναι ένας ιός. Mερικοί ιοί, όπως αυτοί που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα ή την γρίπη, παραμένουν στο σώμα μόνο για μερικές μέρες. Μερικοί ιοί, όπως ο HIV, δεν φεύγουν ποτέ. Ο ιός του AIDS είναι ένας ρετροϊός· έχει δηλαδή γενετικό υλικό το RNA, το οποίο με τη δράση ενός ενζύμου που λέγεται αντίστροφη μεταγραφάση μετατρέπεται σε DNA για να ενσωματωθεί στο γονιδίωμα του ανθρώπου.

Ένα χαρακτηριστικό του ιού HIV, είναι η πολύ μεγάλη μεταλλακτικότητά του· κάπου δύο εκατομμύρια υψηλότερη από εκείνη που παρατηρείται στα γονίδια του πυρήνα. Και αυτό οφείλεται στο ότι η αντίστροφη μεταγραφάση που μετατρέπει το RNA σε DNA είναι πολύ επιρρεπής στα λάθη κατά την αντιγραφή· της ξεφεύγουν δηλαδή αντιγραφικά λάθη όταν προστίθενται τα νουκλεοτίδια στη σειρά για να γίνει το DNA και προκύπτουν μεταλλάξεις. Όταν κάποιος μολύνεται με τον HIV, γίνεται "HIV οροθετικός" και θα είναι για πάντα HIV οροθετικός. Με την πάροδο του χρόνου, η HIV νόσος μολύνει και εξοντώνει τα λευκά αιμοσφαίρια που λέγονται CD4 λεμφοκύτταρα (ή "Τ κύτταρα") και μπορεί να αφήσουν το σώμα ανίκανο να καταπολεμήσει κάποιες μολύνσεις και καρκινογενέσεις.

Ο ιός HIV έχει απομονωθεί από το αίμα, το σπέρμα, τα κολπικά υγρά, το εγκεφαλονωτιαίο υγρό και το μητρικό γάλα. Έχει απομονωθεί επίσης από το σάλιο, τα δάκρυα, τα ούρα, τον ιδρώτα και τα βρογχικά εκκρίματα, χωρίς όμως να έχει αναφερθεί μέχρι σήμερα περίπτωση μετάδοσης μέσω επαφής με τα συγκεκριμένα βιολογικά υγρά. Προς την κατεύθυνση αυτή συμβάλλει, αφενός η περιεχόμενη σ’ αυτά ποσότητα του ιού που είναι τόσο μικρή, ώστε καθίσταται αδύνατη η μετάδοσή του σε άλλους ανθρώπους, που ζουν μαζί με τους φορείς στο ίδιο σπίτι ή έχουν απλή κοινωνική ή εργασιακή σχέση και αφετέρου η μεγάλη ευπάθεια του HIV στο εξωτερικό περιβάλλον. Με τον τρόπο αυτό και παρά το γεγονός ότι είναι δυνατή η επιβίωση ελάχιστων ιικών σωματίων στο εξωτερικό περιβάλλον για διάστημα πολλών ωρών, δεν είναι εφικτή η έμμεση μετάδοση του HIV από επαφή με μολυσμένα αντικείμενα.

Οι τρόποι μετάδοσης του HIV είναι οι εξής:

Α. ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΜΕΤΑΔΟΣΗ

Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί τόσο κατά την ανδρική ομοφυλοφιλική σεξουαλική επαφή, όσο και κατά την ετεροφυλοφιλική. Πρέπει μάλιστα να επισημανθεί, ότι ενώ αρχικά η λοίμωξη ήταν ιδιαίτερα συχνή, κατά κύριο λόγο, ανάμεσα στους ομοφυλόφιλους, η ετεροφυλοφιλική οδός αποτελεί πλέον σημαντικό τρόπο μετάδοσης, αφού τα μεγαλύτερα ποσοστά αύξησης της επίπτωσης της λοίμωξης αφορούν σε γυναίκες.

Η σεξουαλική πρακτική, που εγκυμονεί τον υψηλότερο κίνδυνο μετάδοσης του HIV, είναι η επαφή από το ορθό. Η αυξημένη διασπορά του ιού στους ομοφυλόφιλους βρίσκεται σε συνάρτηση με τη συχνή εναλλαγή των ερωτικών συντρόφων, τις παθητικές σεξουαλικές επαφές και τις ευκαιρίες τραυματισμού, που υποβοηθούν τον ενοφθαλμισμό του ιού. Επιπλέον, οι συνεχείς επαναλοιμώξεις με νέους αντιγονικά τύπους του ιού, οι δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης και πιθανώς άλλοι άγνωστοι παράγοντες του περιβάλλοντός τους, συμβάλλουν στην εκδήλωση του AIDS. Αντίθετα, η μετάδοση του ιού HIV με γυναικεία ομοφυλοφιλική επαφή φαίνεται ότι είναι σπάνια, όπως επίσης σπάνια είναι και η μετάδοση με το στοματικό έρωτα.

Η μετάδοση του ιού κατά την ετεροφυλοφιλική επαφή είναι ευκολότερη από τον άνδρα στη γυναίκα παρά αντιστρόφως. Ο κίνδυνος μάλιστα είναι μεγαλύτερος κατά το αρχικό στάδιο της λοίμωξης και κατά τα τελευταία στάδια της νόσου, όταν υπάρχουν φλεγμονές ή τραυματισμοί των βλεννογόνων των γεννητικών οργάνων της γυναίκας και ιδιαίτερα του κόλπου και επιπρόσθετα, όταν συνυπάρχουν άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα που προκαλούν εξελκώσεις, όπως είναι ο έρπης, το μαλακό έλκος και η σύφιλη, καθώς και όταν υπάρχει συχνή πρωκτική επαφή. Αντίστοιχα, η μετάδοση από τη γυναίκα στον άνδρα είναι πιθανότερη, όταν η γυναίκα βρίσκεται στο αρχικό ή στο τελικό στάδιο της νόσου και όταν υπάρχει σεξουαλική επαφή κατά την έμμηνο ρύση.

Στη γυναίκα ο ιός δεν ανευρίσκεται στις ωοθήκες, αλλά σε όλη τη διαδρομή του υπόλοιπου γεννητικού συστήματος, σε αυξημένη μάλιστα συχνότητα στην εξωτερική επιφάνεια του τραχήλου της μήτρας και πολύ συχνότερα στο βλεννογόνο του κόλπου. Αντίστοιχα στον άνδρα, ο ιός δεν ανιχνεύεται στους όρχεις αλλά σε όλη τη λοιπή διαδρομή του σπέρματος.

Β. ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΥΣΤΕΡΑ ΑΠΟ ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΜΟΛΥΣΜΕΝΟ ΑΙΜΑ

Ο τρόπος αυτός αφορά στους χρήστες ενδοφλεβίων ναρκωτικών, που μοιράζονται μολυσμένες σύριγγες και βελόνες, στους μεταγγιζόμενους με μολυσμένο αίμα ή παράγωγά του και στο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό σε περίπτωση εκτεταμένης επαφής με μολυσμένο αίμα ή τραυματισμό με μολυσμένες βελόνες και άλλα αιχμηρά αντικείμενα, που αφορούν κυρίως σε νυστέρια και βελόνες συρραφής τραυμάτων.

Στους τοξικομανείς η μετάδοση του ιού οφείλεται στη μεταφορά μικρών ποσοτήτων αίματος κατά την κοινή χρήση βελονών και συριγγών, ενώ η πιθανότητα μετάδοσης του HIV με μεταγγίσεις αίματος έχει πλέον σχεδόν εκμηδενιστεί, γιατί το μεταγγιζόμενο αίμα ελέγχεται σχολαστικά και για HIV αντισώματα.

Η πιθανότητα, τέλος, μετάδοσης του HIV στο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό μετά από τρύπημα με μολυσμένη βελόνα είναι της τάξης του 0,001-0,01, ενώ η αντίστοιχη πιθανότητα για την ηπατίτιδα Β κυμαίνεται από 0,2-0,3. Γενικά, το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό εκτίθεται σχετικά συχνά κατά την άσκηση των καθηκόντων του στον HIV. Έχει διαπιστωθεί όμως, ότι η συχνότητα μετάδοσης είναι ιδιαίτερα χαμηλή και εξαρτάται από τον τύπο της έκθεσης και από τον κίνδυνο μετάδοσης με τη συγκεκριμένη έκθεση. Συχνότερα αναφέρεται η άμεση επαφή αίματος ασθενών με ανοικτή πληγή ή βλεννογόνους των εκτεθέντων και η παρεντερική έκθεση.

Γ. ΠΕΡΙΓΕΝΝΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΚΑΘΕΤΗ ΜΕΤΑΔΟΣΗ

Είναι δυνατό να συμβεί μέσω του πλακούντα ενδομητρίως, κατά τη διάρκεια του τοκετού από το αίμα και τα κολπικά υγρά ή μετά τον τοκετό κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Το 15-30% των νεογνών, που γεννιούνται από HIV θετικές μητέρες, μολύνονται από τον ιό, ενώ πρέπει να επισημανθεί, ότι οι μητέρες φορείς HIV που μεταδίδουν στο κύημα ή στο νεογνό τους τον ιό, είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία χρήστες ενδοφλεβίων ναρκωτικών ή είχαν ερωτικό σύντροφο φορέα.

Η πιθανότητα κάθετης μετάδοσης του HIV εξαρτάται από το ύψος της ιαιμίας και αυξάνει όταν η μόλυνση της εγκύου γίνει κατά τους πρώτους μήνες της κύησης και όταν η έγκυος δεν είναι απλά ασυμπτωματικός φορέας, αλλά νοσεί. Η μετάδοση μπορεί να γίνει, όταν υπάρχει εμβρυοπλακουντική διαρροή αίματος, ιδίως σε περιπτώσεις ύπαρξης εμφραγμάτων και άλλων παθολογικών καταστάσεων του πλακούντα, ενώ εκτός της ενδομητρίου, συχνή θεωρείται η μετάδοση του HIV κατά τον τοκετό από κατάποση αίματος.

Δυσμενείς προγνωστικοί παράγοντες θεωρούνται οι τραυματισμοί και οι επιπλοκές κατά τον τοκετό, καθώς και η δίδυμη κύηση. Η λοίμωξη είναι συχνότερη σε πρόωρα και ελλιποβαρή νεογνά και επίσης όταν αναφέρεται ιστορικό ενδομητρίου λοιμώξεως κατά την εγκυμοσύνη.

Με ποιους τρόπους ΔΕΝ μεταδίδεται ο HIV;

•   Από τις κοινωνικές επαφές όπως είναι η χειραψία, το φιλί στο μάγουλο, το άγγιγμα ή το αγκάλιασμα.

•   Από τη θάλασσα ή την πισίνα.

•   Από τον ιδρώτα και το σάλιο.

•   Από τις τουαλέτες.

•   Από ρούχα, πιάτα, ποτήρια, μαχαιροπίρουνα, συσκευές τηλεφώνου.

•   Από κουνούπια ή άλλα έντομα. 
Γενικά, απαιτείται πραγματικός «εμβολιασμός» μεγάλης ποσότητας ιού άμεσα από τον φορέα προς τον ευπαθή άνθρωπο, όπως ακριβώς συμβαίνει στα σεξουαλικώς και στα αιματογενώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

 

Πώς μεταδίδεται ο HIV κάνοντας σεξ χωρίς προφυλάξεις

Ο HIV εκτός από το αίμα, περιέχεται στο σπέρμα, τα προσπερματικά υγρά (τα υγρά που βγαίνουν πριν από την εκσπερμάτωση), στην βλέννη του ορθού και στα κολπικά υγρά. Περιέχεται επίσης στο σάλιο, αλλά σε ποσότητες που δεν επαρκούν για τη μετάδοσή του.

Εάν κάποιος βλεννογόνος, αμυχή ή πληγή στο δέρμα μας έρθει σε επαφή με μολυσμένο αίμα, σπέρμα, βλέννη ή κολπικά υγρά είναι δυνατόν να μολυνθούμε με τον HIV.

Από τις σεξουαλικές πράξεις, οι πιο επικίνδυνες για τη μετάδοση του HIV είναι ο κολπικός και ο πρωκτικός έρωτας ΚΑΙ για τους δύο συντρόφους.

Για εκείνον που δέχεται τη διείσδυση (αν αυτός είναι υγιής, αλλά ο σύντροφός του είναι οροθετικός): Οι βλεννογόνοι του κόλπου και του πρωκτού είναι πολύ ευαίσθητοι και εύκολα τραυματίζονται κατά το σεξ, οπότε δημιουργούνται μικρές, ανεπαίσθητες αμυχές. Αν αυτές έρθουν σε επαφή με μολυσμένο σπέρμα, γίνονται «πύλες εισόδου» για τον ιό στο σώμα. Επιπλέον από αυτούς τους μικροτραυματισμούς μπορεί να υπάρξει και μικροαιμορραγία. Αυτό είναι σημαντικό για εκείνον που διεισδύει.

Για εκείνον που διεισδύει (αν αυτός είναι υγιής, αλλά ο σύντροφός του είναι οροθετικός): Τόσο σε πρωκτική όσο σε κολπική διείσδυση υπάρχει κίνδυνος να κολλήσει κάποιος γιατί από το τρίψιμο του πέους μπορούν να προκληθούν μικροτραυματισμοί στην επιφάνειά του (στο κεφάλι, στο πετσάκι ή στην ουρήθρα) και έτσι να ανοίξουν «πύλες εισόδου» για την είσοδο του ιού στον οργανισμό. Τα μολυσμένα κολπικά υγρά, η βλέννη του ορθού ή το αίμα από τις μικροαιμορραγίες του κόλπου ή του πρωκτού περιέχουν μεγάλες ποσότητες ιού.

Για αυτόν που διεισδύει, το αν θα εκσπερματώσει ή όχι δεν έχει καμία διαφορά. Ο κίνδυνος να κολλήσει παραμένει ο ίδιος. Η εκσπερμάτωση έχει σημασία μόνον για αυτόν που θα δεχτεί το σπέρμα μέσα του/της.

Το στοματικό σεξ δεν θεωρείται σεξουαλική συμπεριφορά υψηλού κινδύνου. Για εκείνον που δίνει το πέος του δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος είτε εκσπερματώσει είτε όχι. Για εκείνον/η που δέχεται το πέος υπάρχει κίνδυνος εάν υπάρχουν πληγές στο στόμα του (άφθες, ουλίτιδα, πρόσφατο βούρτσισμα ή οδοντικό νήμα 2 ώρες πριν και μετά, επίσκεψη στον οδοντίατρο πριν λίγες ώρες, εξαγωγή δοντιού, τραυματισμός γλώσσας) και ο άλλος εκσπερματώσει μέσα στο στόμα του. Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις μετάδοσης του HIV σε αυτόν που δέχτηκε σπέρμα στο στόμα του.

Επίσης τα κολπικά υγρά και το αίμα της περιόδου περιέχουν τον HIV και έχουν αναφερθεί περιστατικά μετάδοσης του HIV σε άνδρες από τις συντρόφους τους μέσω στοματικού σεξ.

Με λίγα λόγια:

•   Η σωστή χρήση προφυλακτικού σε ομοφυλόφιλες ή ετεροφυλόφιλες επαφές (πρωκτικές και κολπικές) ελαχιστοποιεί την πιθανότητα μετάδοσης του HIV.

•   Στο στοματικό σεξ πρέπει να αποφεύγουμε να εκσπερματώνει κάποιος στο στόμα μας.

Βιβλιογραφία

http://www.who.int/features/qa/71/en/index.html

http://www.avert.org/faq1.htm#q2

http://www.cdc.gov/hiv/resources/qa/qa22.html

http://www.hiv.gr

Διαβάστε επίσης

• Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για το AIDS σήμερα. Επιδημιολογικά στοιχεία. Video με τρισδιάστατη απεικόνιση του ιού
• Τι πρέπει να κάνεις αν τρυπηθείς - τραυματιστείς από βελόνα;

Ακολουθήστε το medlabnews.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις

Υπόταση ορθοστατική, νευρογενής, μεταγευματική. Προκαλεί ζάλη, αδυναμία, κόπωση, τάση για λιποθυμία, θολή όραση.

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Τι είναι η υπόταση;

Η υπόταση είναι η κατάσταση στην οποία η αρτηριακή πίεση είναι παθολογικά χαμηλή. 
Υποταση ή χαμηλή αρτηριακή πίεση είναι όταν η αρτηριακή πίεση είναι  χαμηλότερη από την αναμενόμενη κανονική πίεση αίματος για κάθε άτομο σε ορισμένες συνθήκες και είναι ένας σχετικός όρος.

Τι είναι αστραπή και τι κεραυνός; Πώς θα προστατευτείτε; Τι κάνετε αν κολυμπάτε και πιάσει καταιγίδα;

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, medlabnews.gr iatrikanea

Η ηλεκτρική εκκένωση, μεταξύ διαφορετικώς φορτισμένων(+&-) όγκων, π.χ. νέφος με νέφος ή νέφος με γή, δημιουργεί το φαινόμενο του Κεραυνού του οποίου ως ένδειξη, προηγείται ή αστραπή ή αλλιώς λάμψη, ένεκα του ότι ή ταχύτητά της ως φωτός, είναι 300.000 χιλιόμετρα/δευτερόλεπτο (Km/sec) και κατά την εκφόρτιση του κεραυνού ηχεί ο χαρακτηριστικός εκκωφαντικός θόρυβος.

Σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία των ΗΠΑ, η ηλεκτρική τάση ενός κεραυνού είναι 300 εκατομμύρια βολτ και είναι κάτι παραπάνω από αρκετά για να σκοτώσουν καθώς η ηλεκτρική εκκένωση εξαπλώνεται οριζοντίως και όχι κατακόρυφα. Αυτά είναι άσχημα νέα για όσους επιπλέουν στο νερό ή κολυμπούν στην επιφάνειά του, καθώς το νερό είναι καλός αγωγός του ηλεκτρισμού.
Τα ψάρια, τα οποία κολυμπούν βαθύτερα, είναι περισσότερο προστατευμένα από τους ανθρώπους. 

Πρόσφατες έρευνες από τη NASA έχουν αποδείξει ωστόσο ότι είναι πολύ πιθανότερο ένας κεραυνός να χτυπήσει στη Γη από ότι στη θάλασσα. Στην στεριά πέφτουν 6 φορές περισσότεροι κεραυνοί απ ότι στη θάλασσα. Ωστόσο δεν είναι ποτέ κακό να λαμβάνουμε τα μέτρα μας σε περίπτωση καταιγίδας. 
Οι ειδικοί αναφέρουν επίσης ότι οι κίνδυνοι ποικίλλουν ανάλογα και με τις εποχές.

Σε περίπτωση λοιπόν που κάνετε αμέριμνοι το μπάνιο σας και ξαφνικά διαπιστώσετε ότι μία σφοδρή καταιγίδα έρχεται προς το μέρος σας, τότε υπάρχουν δύο τρόποι να προστατευτείτε. Ο ένας είναι να βγείτε γρήγορα στη στεριά και να βρείτε ένα ασφαλές καταφύγιο μέχρι να περάσει και ο δεύτερος είναι να κολυμπήσετε πιο βαθιά.

Μερικοί απλοί κανόνες προστασίας από τις αστραπές

1) Αν η καταιγίδα σας βρει σε ανοικτή περιοχή κατευθυνθείτε αμέσως στο εσωτερικό κλειστού κτηρίου (όχι κάτω από στέγαστρο ή μέσα σε ανοικτό γκαράζ). Αν δεν υπάρχει κοντά σας κτήριο μπείτε σε κλειστό αυτοκίνητο (αποφύγετε αυτοκίνητα με κουκούλες), με κλειστά παράθυρα, χωρίς να ακουμπάτε τις εσωτερικές μεταλλικές επιφάνειες.

2) Προσπαθήστε να μην είστε το ψηλότερο σημείο σε ένα ανοικτό πεδίο. Αν δεν υπάρχει άλλο υψηλότερο σημείο, καθίστε κουλουριασμένοι στο έδαφος.

3) Σε οποιαδήποτε περίπτωση μείνετε μακριά από δένδρα.

4) Αν είστε μέσα στη θάλασσα βγείτε αμέσως έξω. Το νερό είναι καλός αγωγός του ηλεκτρισμού και μπορείτε να χτυπηθείτε από κεραυνό σε αρκετή απόσταση από το σημείο επαφής του με το νερό. Αν είστε σε σκάφος, καθίστε στο κέντρο του σκάφους, μακριά από οποιοδήποτε μεταλλικό αντικείμενο. 

5) Απομακρυνθείτε από οποιοδήποτε μεταλλικό αντικείμενο (στύλους, φράκτες, σύρματα για άπλωμα ρούχων). Μην ακουμπάτε πάνω σε αυτοκίνητα ή μηχανές. Αφήστε από τα χέρια σας όλα τα μεταλλικά αντικείμενα (πχ. καλάμι ψαρέματος, εργαλεία κλπ). 

6) Απομακρυνθείτε από ομάδες ανθρώπων. Αν είστε με παρέα σε εξωτερικό απροστάτευτο χώρο μην στέκεστε δίπλα-δίπλα και προπαντός μην ακουμπάτε ο ένας τον άλλο.

Τι να κάνετε αν κάποιος κοντά σας κτυπηθεί από κεραυνό

• Ειδοποιήστε το 166 αμέσως, αναφέροντας ότι έχετε κοντά σας θύμα από πτώση κεραυνού.
• Αν το θύμα δεν αναπνέει προσπαθήστε να του κάνετε τεχνικές αναπνοές. Αν η καρδιά του δεν κτυπάει και έχετε τις κατάλληλες γνώσεις επιχειρήστε καρδιοπνευμονική ανάνηψη. Οι άνθρωποι που έχουν κτυπηθεί από κεραυνό δεν φέρουν κανένα φορτίο και επομένως μπορείτε να τους ακουμπήσετε και να τους συνδράμετε άφοβα.

Διαβάστε επίσης

• Τα ακραία καιρικά φαινόμενα, επηρεάζουν την υγεία.
• Το κρύο, η υγρασία και η αλλαγή του καιρού προκαλεί πόνους στις αρθρώσεις και σε παλιά τραύματα. Που οφείλεται και τι μπορεί να κάνετε για να το αντιμετωπίσετε; Πώς μπορεί να βοηθήσει η σωστή διατροφή;
• Έχετε πονοκέφαλο ή ημικρανία; Μάλλον φταίει η υγρασία.
• H Κλιματική αλλαγή φέρνει στην χώρα μας επιδημίες από σοβαρές ασθένειες που είτε είχαμε ξεχάσει, είτε δεν είχαμε ποτέ παλαιότερα.

Σιδηροπενική αναιμία. Τροφές πλούσιες σε σίδηρο και βιταμίνη C. Φυτικές πηγές σιδήρου. Aναιμία στα βρέφη

του Aλέξανδρου Γιατζίδη, Μ.D., medlabnews.gr iatrikanea

Η διάγνωση της σιδηροπενικής αναιμίας γίνεται με αιματολογικές εξετάσεις και, σε περίπτωση ανεπαρκούς εντοπισμού του αίτιου, συμπληρώνονται από έλεγχο κοπράνων, προκειμένου να διαπιστωθεί αν η αιτία είναι η εντερική αιμορραγία.

Οι εξετάσεις που πρέπει να κάνετε είναι:

• O σίδηρος ορού, 
• Η φερριτίνη ορού, 
• Γενική αίματος 
• Και η σιδηροδεσμευτική ικανότητα. 

Αυτές οι εξετάσεις αφορούν την διάγνωση της σιδηροπενικής αναιμίας και την παρακολούθηση της θεραπείας. Για να κάνετε αυτές τις εξετάσεις πρέπει να τηρήσετε 10-12 ώρες νηστείας, πριν την αιμοληψία.

Τι είναι η φερριτίνη; 

Είναι η αποθήκη του σιδήρου στο μυελό των οστών.
Αν κάποια στιγμή της ζωής μας, ο σίδηρος που παίρνουμε από τις τροφές δεν επαρκεί τότε:
Αρχικά τα επίπεδα αιμοσφαιρίνης θα είναι κανονικά. Το σώμα μας θα χρησιμοποιήσει μέρος του αποθηκευμένου σιδήρου. Σ' αυτό το στάδιο δεν υπάρχει κανένα προφανές σύμπτωμα.
Κατόπιν η αιμοσφαιρίνη και η φερριτίνη πέφτουν σε χαμηλά επίπεδα. Το ίδιο και ο αιματοκρίτης μας.

Έχω χαμηλό αιματοκρίτη. Οι εξετάσεις μόνο σιδήρου αρκούν; 

Η απάντηση είναι πως όχι. Αιματοκρίτης κάτω από τα φυσιολογικά επίπεδα, δεν σημαίνει απαραίτητα έλλειψη σιδήρου. Υπάρχουν πολλές καταστάσεις ασθένειες, που έχουν σαν σύμπτωμα την πτώση του αιματοκρίτη. Ο γιατρός μετά από την κλινική εξέταση θα συστήσει τις απαραίτητες για μας εξετάσεις, όπως:

• Έλεγχος θυρεοειδούς (Τ3, Τ4, TSH ) 
• Anti DNA 
• ΔΕΚ 
• Βιταμίνη Β12 
• Φυλλικό οξύ 
• Αιμοσφαιρίνη κοπράνων 
• Ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης 
• ΤΚΕ κ.α. 

Τι μπορείτε να κάνετε για να αντιμετωπίσετε τη σιδηροπενική αναιμία;

Το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι η ανακάλυψη του αιτίου που έχει προκαλέσει τη σιδηροπενική αναιμία. Το συνηθέστερο σφάλμα που γίνετε είναι η χορήγηση σιδήρου χωρίς να έχει διερευνηθεί η αιτία της αναιμίας . Ο οικογενειακός σας Ιατρός είναι αυτός που θα σας κατευθύνει ανάλογα με το ιστορικό σας και τις απαραίτητες εργαστηριακές εξετάσεις ( αιματολογικές , γαστροσκόπηση , κολονοσκόπηση κ.α. ) . Ακολούθως και στις πιο πολλές περιπτώσεις είναι αρκετή η αύξηση του σιδήρου της διατροφής με την κατάλληλη επιλογή των τροφών. Επίσης, κατά την εγκυμοσύνη χορηγούνται πάντα σκευάσματα σιδήρου, εφόσον η διατροφή δεν επαρκεί συνήθως για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών.

Ποιες είναι οι ανάγκες του οργανισμού σε σίδηρο;

Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη σιδήρου είναι 10mg ανά ημέρα για τον ενήλικα άνδρα και 15mg ανά ημέρα για τις ενήλικες γυναίκες.
 Το σώμα του ανθρώπου περιέχει περίπου 2-4gr. σιδήρου. Η ποσότητα του σιδήρου που χρειάζεται στον ανθρώπινο οργανισμό σχετίζεται με το βάρος την ηλικία, το φύλο, με την πιθανότητα εγκυμοσύνης και την ανάπτυξη του οργανισμού. Βάση αυτών των παραμέτρων που καθορίζουν τις απαιτήσεις του οργανισμού σε σίδηρο πρέπει να δοθεί και η διαιτητική οδηγία. Αν και ο σίδηρος υπάρχει σε πάρα πολλές τροφές, η περιεκτικότητά του στην διατροφή υπολογίζεται ότι δεν υπερβαίνει τα 5 με 7mg για κάθε 1000 θερμίδες.


• Για νεογέννητα έως 6 μηνών : 10 mg καθημ. 
• Παιδιά από 6 μηνών - 4 χρονών : 15 mg καθημ. 
• Γυναίκες από 11 - 50 χρόνων: 18 mg καθημ. 
• Γυναίκες πάνω από 50 χρόνων: 10 mg καθημ. 
• Έγκυες γυναίκες: 30-60 mg καθημ. 
• Άνδρες από 10 - 18 χρόνων: 18 mg καθημ. 
• Άνδρες πάνω από 19 χρόνων: 10 mg καθημ. 

Ποιες τροφές είναι πλούσιες σε σίδηρο; 

Μεγάλη περιεκτικότητα σε σίδηρο έχει το κρέας ειδικά το κόκκινο, τα ψάρια και τα πουλερικά. Σε αυτά τα τρόφιμα το μεγαλύτερο ποσοστό (50-60%) του σιδήρου είναι σχετικά εύκολα απορροφήσιμο. Ο Σίδηρος επίσης υπάρχει και στις φυτικές τροφές όπως σε διάφορα φρούτα, σε λαχανικά και ιδιαίτερα αυτά που είναι πράσινα και φυλλώδη και στα δημητριακά. Στα φυτικά προϊόντα όμως ο σίδηρος είναι σε μορφή μη απορροφήσιμη ή απορροφάται αλλά σε μικρό ποσοστό και η ποιότητα του δεν είναι σχετικά καλή.
 

Διάφοροι παράγοντες παρεμποδίζουν την απορρόφηση του σιδήρου φυτικής προέλευσης όπως για παράδειγμα οι πολυφαινόλες, συμπεριλαμβανομένης και της τανίνης που βρίσκεται στο τσάι, του οξαλικού οξέος που βρίσκεται στο σπανάκι, στην σοκολάτα και στο τσάι, του EDTA το οποίο είναι ένα συντηρητικό τροφίμων κλπ. 

Διατροφικοί παράγοντες που βοηθούν στην απορρόφηση του σιδήρου είναι η Βιταμίνη C και το κιτρικό οξύ αλλά και υδατάνθρακες όπως η φρουκτόζη και η σορβιτόλη. Επίσης το κόκκινο κρέας με τα ψάρια και τα πουλερικά όταν καταναλώνονται ταυτόχρονα με τις φυτικές τροφές που περιέχουν σίδηρο βοηθούν στην απορρόφηση του. Άλλοι παράγοντες που συντελούν σημαντικά στην απορροφησιμότητα του σιδήρου είναι το Φυλλικό οξύ με κύρια πηγή τα σκούρα και πράσινα λαχανικά και η βιταμίνη Β12 που περιέχεται στο γιαούρτι, στο κρέας κ.λ.π.
Η μερική ανεπάρκεια σε σίδηρο προκαλεί την σιδηροπενική αναιμία και τα συμπτώματα της που είναι κυρίως η εύκολη σωματική και η πνευματική κόπωση, το χλόμιασμα, η ταχυκαρδία, η ανεξήγητη δυσκολία στην αναπνοή όταν καταβάλλεται σωματική προσπάθεια ενώ σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να μην υπάρχουν συμπτώματα.

ΚΥΡΙΕΣ ΠΗΓΕΣ ΣΙΔΗΡΟΥ 

• Το συκώτι 
• Το κόκκινο κρέας και κυρίως το μοσχάρι 
• Τα ψάρια 
• Τα πουλερικά 
• Τα Θαλασσινά 
• Οι Ξηροί καρποί 
• Τα Αποξηραμένα φρούτα (σταφίδες, βερίκοκα και δαμάσκηνα) 
• Το αυγό 
• Οι φακές 
• Τα φασόλια 
• Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, μπρόκολο) 
• Το μαύρο ψωμί 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ 

Η βιταμίνη C βοηθά στην απορρόφηση του σιδήρου και από τα διάφορα φαρμακευτικά σκευάσματα (χάπια ή διαλύματα σιδήρου). 

Η βιταμίνη C βρίσκεται επίσης σε:

• Μπρόκολο 
• Γκρέιπ φρουτ 
• Ακτινίδια 
• Φυλλώδη πράσινα 
• Μάνγκο 
• Πεπόνια 
• Πορτοκάλια 
• Πιπεριές 
• Φράουλες 
• Ντομάτες 

Το κόκκινο κρέας (μοσχάρι) είναι η πλουσιότερη πηγή σιδήρου. Ειδικά όταν καταναλώνεται συνδυασμένο με λαχανικά, αυξάνεται η απορρόφηση σιδήρου έως 400%. 
Άλλες τροφές που περιέχουν σίδηρο είναι:

• 1 φέτα λευκού ψωμιού 0,9 mg σιδήρου. 
• 1 κούπα σπαγγέτι 2,0 mg σιδήρου. 
• 1 κούπα δημητριακά 18,0 mg σιδήρου. 
• 1 κούπα βρασμένο μπρόκολο 0,7 mg σιδήρου. 
• Φρέσκες πατάτες μαγειρεμένες την φλούδα τους 
• 1 φέτα πεπόνι 4,0 mg σιδήρου. 
• Συκώτι (μοσχαρίσιο ή από κοτόπουλο) 8-25 mg σιδήρου 
• 1 μερίδα χοιρινό ή αρνί 2-3 mg σιδήρου 

ΦΥΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΣΙΔΗΡΟΥ.

Αν είστε χορτοφάγος δεν είναι ανάγκη να αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες, απλώς να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας ώστε να σας δώσει το κατάλληλο συμπλήρωμα σιδήρου. Οι καλύτερες φυτικές πηγές σιδήρου είναι το πικροράδικο, το λυκοτρίβολο, η φυσαλίδα, η στελλάρια και το κόκκινο τριφύλλι. Η τσουκνίδα, τα φυλλώδη λαχανικά, τα φασολάκια, οι πατάτες, τα φρούτα, η κολοκύθα, οι σταφίδες, τα ολικής άλεσης σιτηρά, είναι επίσης αποτελεσματικά για την πρόσληψη σιδήρου 

Συμπληρώματα σιδήρου 


Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει σκευάσματα σιδήρου για την αναπλήρωση των αποθεμάτων σιδήρου στο σώμα σας. Για να βελτιωθεί η απορρόφηση του σιδήρου που υπάρχει στα σκευάσματα, μπορεί να συσταθεί να:

• Πάρτε χάπια σιδήρου με άδειο στομάχι. Εάν είναι δυνατόν, πάρτε τα δισκία σίδερου, όταν το στομάχι σας είναι άδειο. Ωστόσο, επειδή τα χάπια σιδήρου μπορεί να αναστατώσει το στομάχι σας, μπορεί να χρειαστεί να λάβετε τα δισκία σιδήρου με ένα γεύμα. 
• Πάρτε το σίδερο δισκία με βιταμίνη C. Η βιταμίνη C βελτιώνει την απορρόφηση του σιδήρου. Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει τη λήψη σιδήρου μαζί με ένα ποτήρι χυμό πορτοκαλιού ή με ένα συμπλήρωμα βιταμίνης C. 
• Συμπληρώματα σιδήρου μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα, έτσι ο γιατρός σας μπορεί επίσης να συστήσει ένα κάποιο μαλακτικό. Μια παρενέργεια από την λήψη του σιδήρου είναι τα μαύρα κόπρανα. 

Η ανεπάρκεια σιδήρου δεν μπορεί να διορθωθεί από την μια μέρα στην άλλη. Μπορεί να χρειαστεί να λαμβάνετε συμπληρώματα σιδήρου για αρκετούς μήνες ή και περισσότερο για την αναπλήρωση των αποθεμάτων σιδήρου στον οργανισμό. Σε γενικές γραμμές, θα αρχίσετε να αισθάνεστε καλύτερα μετά από μια εβδομάδα από την έναρξη της θεραπείας.

Αντιμετώπιση των σοβαρότερων αιτών της ανεπάρκειας σιδήρου. 
Αν τα συμπληρώματα σιδήρου δεν αυξάνουν στο αίμα τα επίπεδα σιδήρου σας, είναι πιθανό η αναιμία οφείλεται σε μια πηγή αιμορραγίας ή ένα πρόβλημα απορρόφησης του σιδήρου που ο γιατρός σας θα πρέπει να διερευνήσει και να αντιμετωπίσει. Ανάλογα με την αιτία, η θεραπεία σιδήρου μπορεί να περιλαμβάνει:

• Φάρμακα, όπως τα από του στόματος αντισυλληπτικά για να ελαφρύνει την βαριά έμμηνο ρύση 
• Τα αντιβιοτικά και άλλα φάρμακα για τη θεραπεία του πεπτικού έλκους 
• Χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση πολύποδα που αιμορραγεί, όγκο ή ένα ινομύωμα 
• Αν η σιδηροπενική αναιμία είναι σοβαρή, οι μεταγγίσεις αίματος μπορούν να βοηθήσουν. 

Πρόληψη της σιδηροπενικής αναιμίας στα βρέφη 


Για να αποτρέψετε την σιδηροπενική αναιμία στα νήπια, θηλάστε το μωρό σας ή ενισχύστε την διατροφή του με ειδικά προϊόντα. Το αγελαδινό γάλα δεν είναι μια καλή πηγή σιδήρου για μωρά και δεν συνιστάται για τα βρέφη κάτω του ενός έτους. Ο σίδηρος από το μητρικό γάλα απορροφάται πιο εύκολα.

Διαβάστε επίσης:

• Σιδηροπενική αναιμία: τι είναι, που οφείλεται, τι προκαλεί, ποιοι κινδυνεύουν, πώς γίνεται η διάγνωση.
• Πόσο απαραίτητη είναι η φερριτίνη στον έλεγχο της σιδηροπενικής αναιμίας;
• Δυναμώνοντας το αίμα σας με σίδηρο. Πότε και πώς πρέπει να παίρνετε χάπια σιδήρου.

Καρκίνος Παγκρέατος από τους πλέον θανατηφόρους καρκίνους. Ποια τα 10 συμπτώματα; Νεότερες θεραπείες;.

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Στην Ευρώπη, ο παγκρεατικός καρκίνος είναι ο έβδομος πιο συχνός καρκίνος, ενώ είναι αναμφισβήτητα ένας από τους πλέον θανατηφόρους καρκίνους, με μόλις το 2-10% όσων διαγιγνώσκονται να επιβιώνουν 5 χρόνια μετά τη διάγνωση. Τα ποσοστά θνησιμότητάς του αυξάνονται, τη στιγμή που τα ποσοστά θνησιμότητας σε άλλες μορφές καρκίνου μειώνονται. 

Ετησίως, περίπου 12 άνδρες και 8 γυναίκες στους 100.000 διαγιγνώσκονται με παγκρεατικό καρκίνο στην ΕΕ.

Υπολογίζεται πως 926 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο διαγιγνώσκονται με καρκίνο του παγκρέατος κάθε μέρα… και κάθε μέρα 905 ασθενείς χάνουν τη μάχη. Μία πιο πρώιμη διάγνωση θα μπορούσε να μειώσει τη θνησιμότητα της νόσου. Μπορεί ο καθένας μας να βοηθήσει ώστε να ανατραπεί αυτό το θλιβερό νούμερο. ΠΩΣ;  

Μαθαίνοντας οι ίδιοι περισσότερα για τον παγκρεατικό καρκίνο και τα συμπτώματά του, ενημερώνοντας και ευαισθητοποιώντας περισσότερους ανθρώπους.  Η έγκαιρη διάγνωση είναι καταλυτική για την πιο θετική έκβαση του καρκίνου του παγκρέατος. Οι ασθενείς που διαγιγνώσκονται σε πρώιμο στάδιο και μπορούν να υποβληθούν σε χειρουργική αφαίρεση έχουν πολύ υψηλότερες πιθανότητες να επιβιώσουν 5 χρόνια και περισσότερα.

Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι ο μόνος καρκίνος με μονοψήφιο ποσοστό 5ετούς επιβίωσης. Τα ποσοστά θνησιμότητάς του αυξάνονται, ενώ στις περισσότερες άλλες μορφές καρκίνου μειώνονται. Έχει το χαμηλότερο ποσοστό επιβίωσης από όλους τους καρκίνους και ο ρυθμός εμφάνισής του αυξάνεται. 

Σε μεγάλο ποσοστό αυτό οφείλεται γιατί διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο, όταν ήδη έχει κάνει μεταστάσεις. Αυτό συμβαίνει γιατί, η νόσος μπορεί να περάσει απαρατήρητη για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ δεν υπάρχει μέθοδος έγκαιρης ανίχνευσης σε πρώιμο στάδιο. Επίσης, παρά την αύξηση εμφάνισης του καρκίνου του παγκρέατος, οι περισσότεροι ΔΕΝ γνωρίζουν τα συμπτώματα και τα μεγάλα ποσοστά θνησιμότητας 

Η ανάγκη για δράση είναι μεγάλη, ώστε να ανατρέψουμε αυτά τα θλιβερά ποσοστά. Μάθε τα συμπτώματα, γιατί η πρώιμη διάγνωση είναι καταλυτική. 

Παρά την κακή του πρόγνωση και την αύξηση που παρατηρείται στην εμφάνισή του, το 71% του κοινού δεν μπορεί να κατονομάσει ούτε ένα σύμπτωμα.

Πρόσφατη διεθνής έρευνα έδειξε πως το 60% του κοινού δεν γνωρίζει σχεδόν τίποτα για τον παγκρεατικό καρκίνο. 

Η ανάγκη για δράση είναι μεγάλη, καθώς μία πιο πρώιμη διάγνωση θα μπορούσε να μειώσει τη θνησιμότητα της νόσου! 

Όπως έχει συμβεί και με άλλες μορφές καρκίνου, έτσι και για τον καρκίνο του παγκρέατος αυτά τα θλιβερά ποσοστά μπορούν να αλλάξουν, με περισσότερη και καλύτερη ενημέρωση, με ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση περισσότερων φορέων και ανθρώπων. Αυτός ακριβώς είναι και ο στόχος της Παγκόσμιας Ημέρας για τον Καρκίνο του Παγκρέατος. 

Μάθε τα συμπτώματα, γιατί η πρώιμη διάγνωση είναι καταλυτική. 

Κύρια συμπτώματα: Πόνος στην κοιλιά ή στην πλάτη, απώλεια βάρους, ίκτερος, ναυτία, αλλαγές στις εντερικές συνήθειες, διαβήτης, κατάθλιψη, φλεβική θρόμβωση. 

Ποια είναι τα συνήθη συμπτώματα του παγκρεατικού καρκίνου;

Στα πρώιμα στάδια, ο παγκρεατικός καρκίνος μπορεί να είναι δύσκολο να ανιχνευθεί, καθώς δεν παρουσιάζει συνήθως συγκεκριμένα συμπτώματα, γεγονός που δυσχεραίνει την πρώιμη διάγνωση. Ωστόσο, καθώς ο καρκίνος αναπτύσσεται, τα συμπτώματα πιθανότατα αυξάνουν. Το ποια ακριβώς συμπτώματα εμφανίζονται εξαρτάται από πολλές παραμέτρους που συμπεριλαμβάνουν τον τύπο του παγκρεατικού καρκίνου, το πού εντοπίζεται ο καρκίνος στο πάγκρεας και τις επιπτώσεις που έχει στον οργανισμό.

Τα συνηθέστερα συμπτώματα του παγκρεατικού καρκίνου είναι: 

Κατάθλιψη / μελαγχολία

Η εμφάνιση κατάθλιψης δεν είναι κάτι ασυνήθιστο μετά την διάγνωση του καρκίνου. Ωστόσο στην περίπτωση του καρκίνου του παγκρέατος, η κατάθλιψη μπορεί να είναι σύμπτωμα του καρκίνου πριν την διάγνωση. Λέγεται ότι  ο πρώτος ορισμός της μελαγχολίας δόθηκε από τον Ιπποκράτη τον 5ο αιώνα ως η «μέλαινα χολή», σχετίζεται με τον καρκίνο του παγκρέατος. 

Ναυτία

Αίσθηση αδιαθεσίας, που μπορεί να οφείλεται σε διαφορετικούς λόγους. Ένας όγκος μπορεί να αποφράσσει τον χοληφόρο πόρο ή να πιέζει το δωδεκαδάκτυο, γεγονός που παρεμποδίζει την πέψη. Μπορεί να προκαλεί φλεγμονή γύρω του, μέσα στο πάγκρεας ή ίκτερο.

Ανεξήγητη Απώλεια Βάρους

Ο οργανισμός καίει περισσότερες θερμίδες από όσο συνήθως. Μπορεί να παρατηρηθεί μείωση της όρεξης ή της επιθυμίας για ορισμένες τροφές. Αυτή η επαγόμενη από τον καρκίνο απώλεια βάρους ονομάζεται καχεξία και επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο οι θερμίδες και οι πρωτεΐνες χρησιμοποιούνται από τον οργανισμό. Μπορεί να συμβεί χωρίς να παρατηρείται αξιοσημείωτος πόνος.

Αλλαγές στις εντερικές συνήθειες: Στεατόρροια

Η στεατόρροια έχει ως αποτέλεσμα τα κόπρανα να να είναι λιπαρά, ανοιχτόχρωμα και δύσοσμα. Μπορεί να επέλθει ως συνέπεια της απόφραξης του χοληφόρου πόρου και μπορεί να οφείλεται σε κάποιον καρκινικό όγκο του παγκρέατος.

Έναρξη διαβήτη μη σχετιζόμενη με αύξηση βάρους

Ο καρκίνος του παγκρέατος καταστρέφει τα κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν την ινσουλίνη. Το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν θολή όραση, υπερβολική κόπωση, κοψίματα / μώλωπες που καθυστερούν ασυνήθιστα να επουλωθούν, αίσθηση μεγάλης πείνας ή δίψας ακόμα και αν τρώτε και πίνετε νερό κανονικά

Ενδείξεις ίκτερου Χωρίς Πόνο

Οι συνηθέστερες ενδείξεις ίκτερου είναι η ωχροκίτρινη χρώση του δέρματος και του άσπρου των ματιών. Ο ίκτερος μπορεί επίσης να σχετίζεται με κνησμό και σκουρόχρωμα ούρα. 

Πόνοι στην κοιλιά

Συχνά αρχίζει με δυσφορία ή πόνο στην κοιλιακή χώρα, που μπορεί να εξαπλωθεί στην πλάτη. Οι πόνοι μπορεί να επιδεινώνονται μετά το φαγητό ή όταν ξαπλώνετε. Στην αρχή ο πόνος μπορεί να έρχεται και να φεύγει, αλλά μπορεί να καταστεί πιο επίμονος με την πάροδο του χρόνου.

Αλλαγές στις εντερικές συνήθειες: διάρροια

Η επίμονη διάρροια μπορεί να είναι ένδειξη κάποιας πιο σοβαρής πάθησης ακόμη και άν δεν είναι καρκίνος του παγκρέατος. Έξι ή περιισσότερες υδαρείς κενώσεις την ημέρα για πάνω από δύο ημέρες μπορεί να περιγραφούν ως επίμονη διάρροια. Εαν η διάρροια αρχίζει να επηρεάζει τις καθημερινές σας δραστηρίοτητες, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.

Πόνοι στην μέση της πλάτης

Περίπου 7 στα 10 άτομα με παγκρεατικό καρκίνο επισκέπτονται αρχικά τον γιατρό τους γιατί νιώθουν πόνους στην μέση της πλάτης. Αυτό συμβαίνει εάν ο όγκος εντοπίζεται στο σώμα ή την ουρά του παγκρέατος και πιέζει τα νεύρα.

Εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση

Δυσκολίες στην αναπνοή ή πόνος μπορεί να προκληθούν από θρόμβους αίματος σε μία εν τω βάθει φλέβα, όπως αυτές των ποδιών, της λεκάνης ή των χεριών. Το γεγονός αυτό μπορεί να προκαλείται από προβλήματα που σχετίζονται με τον παγκρεατικό καρκίνο.

Αν βιώνετε επίμονα δύο ή περισσότερα από αυτά τα συμπτώματα, γεγονός που δεν είναι φυσιολογικό για εσάς, θα πρέπει να απευθυνθείτε στον παθολόγο σας, γιατί αυτά τα συμπτώματα μπορεί να υποδεικνύουν καρκίνο του παγκρέατος.

Τι προκαλεί τον παγκρεατικό καρκίνο;

Η αιτία εμφάνισης των περισσότερων περιπτώσεων παγκρεατικού καρκίνου είναι άγνωστη. Υπάρχουν κάποιοι αναγνωρισμένοι παράγοντες κινδύνου, όμως απαιτείται περισσότερη έρευνα για να γίνει κατανοητή η άμεση συσχέτισή τους με τη νόσο. Στους παράγοντες οι οποίοι μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης παγκρεατικού καρκίνου περιλαμβάνονται: η ηλικία καθώς σε ποσοστό 90%, ο παγκρεατικός καρκίνος εμφανίζεται σε άτομα ηλικίας 55 ετών και άνω, το οικογενειακό ιστορικό, το κάπνισμα, το αλκοόλ, η παχυσαρκία, η αυξημένη πρόσληψη λιπαρών, η ύπαρξη διαβήτη ή χρόνιας παγκρεατίτιδας. Ο παγκρεατικός καρκίνος προσβάλλει εξίσου τους άνδρες και τις γυναίκες.

Πώς γίνεται η διάγνωση του παγκρεατικού καρκίνου;

Δυστυχώς, δεν υπάρχει μέθοδος έγκαιρης ανίχνευσης σε πρώιμο στάδιο. Δεν υπάρχει εξέταση για τον παγκρεατικό καρκίνο όπως η μαστογραφία ή η κολονοσκόπηση. Η πρώιμη διάγνωση είναι καταλυτική για την εξέλιξη της νόσου: οι ασθενείς που διαγιγνώσκονται σε πρώιμο στάδιο για να υποβληθούν σε χειρουργική αφαίρεση έχουν πολύ υψηλότερες πιθανότητες να επιβιώσουν 5 χρόνια και περισσότερα.  

Για τη διάγνωση χρησιμοποιούνται: απεικονιστικές εξετάσεις (δηλαδή αξονική τομογραφία CT και μαγνητική τομογραφία MRI), ενδοσκοπικός υπερηχογραφικός έλεγχος (EUS), λαπαροσκόπηση και βιοψία. 

Ποιες είναι οι διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές;

Οι θεραπείες εξαρτώνται από το στάδιο του καρκίνου και το σημείο που εντοπίζεται ο όγκος. Εάν ο όγκος είναι αρκετά μικρός, ο καρκίνος δεν έχει εξαπλωθεί και ο ασθενής είναι σε καλή φυσική κατάσταση και αρκετά υγιής, τότε προτείνεται χειρουργική επέμβαση και ολοκληρωτική αφαίρεση του όγκου. Εάν ο όγκος είναι μη αφαιρέσιμος, δηλ. ο καρκίνος είναι είτε πολύ προχωρημένος εντός και πέριξ του παγκρέατος είτε έχει εξαπλωθεί σε άλλα σημεία του σώματος, ο σκοπός της θεραπείας είναι ο έλεγχος των συμπτωμάτων και η καλύτερη δυνατή ποιότητα ζωής. Η χημειοθεραπεία και/ή η ακτινοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να συρρικνωθεί ο όγκος και να επιβραδυνθεί η ανάπτυξή του, αλλά καμία από τις επιλογές δεν θα επιφέρει ίαση του καρκίνου.  

Τις τελευταίες δεκαετίες είχε σημειωθεί πολύ μικρή πρόοδος στην αντιμετώπιση του μεταστατικού καρκίνου του παγκρέατος, μιας μορφής καρκίνου με κακή πρόγνωση και πολύ χαμηλά ποσοστά επιβίωσης. Έχουν πραγματοποιηθεί και έχουν αποτύχει περισσότερες από 30 κλινικές δοκιμές φαρμάκων. Λίγες είναι και οι διαθέσιμες αποτελεσματικές θεραπευτικές επιλογές. Η γεμσιταβίνη, που εγκρίθηκε το 1996, και ο συνδυασμός της με έναν μοριακό παράγοντα  ήταν μέχρι πρόσφατα η θεραπεία εκλογής στο μεταστατικό καρκίνο του παγκρέατος. 

Η πιο πρόσφατη επιστημονική εξέλιξη στη θεραπεία του μεταστατικού καρκίνου του παγκρέατος, αφορά στην άδεια κυκλοφορίας του συνδυασμού της ουσίας nab-paclitaxel (nanoparticle albumin bound paclitaxel) και της γεμσιταβίνης, που εγκρίθηκε ως θεραπεία συνδυασμού πρώτης γραμμής στην αντιμετώπιση του μεταστατικού καρκίνου του παγκρέατος (ή του μεταστατικού αδενοκαρκινώματος του παγκρέατος).

Ένας από τους λόγους για τους οποίους τα φάρμακα κατά του καρκίνου επιδεικνύουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα, θεωρείται ότι είναι η προβληματική διείσδυσή τους στον όγκο. Στοχεύοντας σε αυτή τη δυσκολία, η τεχνολογία νανοσωματιδίων (nabTM) σχεδιάστηκε για να μεταφέρει κυτταροτοξικούς παράγοντες στον όγκο αξιοποιώντας τις ιδιότητες της αλβουμίνης/ λευκωματίνης (πρωτεΐνης που υπάρχει ήδη στον οργανισμό).
 
Η ουσία nab-paclitaxel είναι προϊόν μιας νέας γενιάς αντινεοπλασματικών φαρμάκων που διαθέτουν καινοτόμο μηχανισμό δράσης ενάντια στον καρκινικό όγκο. Χρησιμοποιεί για πρώτη φορά την τεχνολογία νανοσωματιδίων (nabTM), ώστε να πετύχει καλύτερη στόχευση των καρκινικών κυττάρων και μεγαλύτερη αντικαρκινική δράση.

 

Διαβάστε επίσης

• Καρκίνος του παγκρέατος, Ποια τα συμπτώματα και ποιοι κινδυνεύουν;
• Οξεία Παγκρεατίτιδα. Ποιες οι αιτίες, πως γίνεται η διάγνωση και ποια η θεραπεία. Υπάρχει τρόπος πρόληψης;
• Πόνος στην κοιλιά. Τι μπορεί να σημαίνει;
• O Steve Jobs εφυγε σήμερα, μετά από χρόνια πάλης με τον καρκίνο του παγκρέατος.
• Τα πολλά γλυκά δεν φέρνουν διαβήτη. Η σημασία της μεσογειακής διατροφής και της άσκησης στον διαβήτη.

https://scholar.google.gr/citations?hl=el&user=x0_XklQAAAAJ

Παγκόσμια Ημέρα για τον Καρκίνο του Παγκρέατος από τους πιο θανατηφόρους καρκίνους (video)

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου του Παγκρέατος (World Pancreatic Cancer Day) καθιερώθηκε το 2013 και διοργανώνεται κάθε χρόνο την τρίτη Πέμπτη του Νοεμβρίου με πρωτοβουλία του World Pancreatic Cancer Coalition (Παγκόσμια Ένωση Παγκρεατικού Καρκίνου) , για να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει το κοινό σχετικά με τον καρκίνο του παγκρέατος, έναν από τους πιο επιθετικούς και θανατηφόρους καρκίνους. 
Ο καρκίνος του παγκρέατος έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά επιβίωσης από κάθε άλλο καρκίνο. Αυτό έχει αλλάξει ελάχιστα μέσα σε περισσότερα από 40 χρόνια. Θεσπίζοντας αυτήν την Παγκόσμια ημέρα πιστεύεται να βοηθήσει στην ευαισθητοποίηση για την νόσο, να συσταθούν σύλλογοι ασθενών και να γίνονται σχετικές εκδηλώσεις.

Ο καρκίνος του Παγκρέατος είναι ο 10ος πιο συχνός καρκίνος και ο 8ος σαν αιτία θανάτου παγκοσμίως και αυτό γιατί, πολύ συχνά διαγιγνώσκεται όταν είναι ήδη σε προχωρημένο στάδιο. Για τους ασθενείς με προχωρημένο στάδιο Καρκίνου Παγκρέατος, η πρόγνωση είναι πολύ κακή και τα ποσοστά επιβίωσης πολύ χαμηλά. Τα ποσοστά θνησιμότητάς του αυξάνονται, τη στιγμή που τα ποσοστά θνησιμότητας σε άλλες μορφές καρκίνου μειώνονται.

 Ο Καρκίνος του Παγκρέατος σε νούμερα

• Ο καρκίνος του Παγκρέατος είναι ο 10ος πιο συχνός καρκίνος και ο 8ος σαν αιτία θανάτου παγκοσμίως.
• Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο καρκίνος του παγκρέατος είναι η 4η αιτία θανάτου από καρκίνο και υπολογίζεται να είναι η 2η έως το 2026.
• Περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς διαγιγνώσκονται αφού έχουν κάνει μετάσταση και για τους οποίους η πενταετής επιβίωση είναι μόνο 2%.
• Υπολογίζεται ότι 400.000 ασθενείς θα διαγνωστούν το 2025
• Υπολογίζεται πως 926 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο διαγιγνώσκονται με καρκίνο του παγκρέατος κάθε μέρα… και κάθε μέρα 905 ασθενείς χάνουν τη μάχη.
• Το μέσο προσδόκιμο επιβίωσης για τους ασθενείς με μεταστατική νόσο, είναι μόνο 3-6 μήνες.
• Πάνω από το 80% των ασθενών με καρκίνο παγκρέατος είναι άνθρωποι μεταξύ 60 και 80 ετών .
• Σύμφωνα με ευρωπαϊκή έρευνα, η θνησιμότητα από καρκίνο του παγκρέατος και στα δύο φύλα αυξάνεται, ενώ σε άλλες μορφές της νόσου μειώνεται.
• Ο καρκίνος του παγκρέατος προβλέπεται ότι θα προκαλέσει μεγάλο ποσοστό θανάτων το 2025 και τα επόμενα χρόνια. 

Βασικοί παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση της νόσου είναι το κάπνισμα, η παχυσαρκία, ο διαβήτης, η κατανάλωση αλκοόλ και το οικογενειακό ιστορικό παγκρεατικού καρκίνου.
Μοναδική προς το παρόν δυνατότητα είναι η διακοπή του καπνίσματος και του αλκοόλ και φυσικά οι προληπτικές εξετάσεις.

Ο τρόπος ζωής και διατροφής, κυρίως του δυτικού κόσμου, είναι ένας από τους λόγους αύξησης των κρουσμάτων της νόσου, η οποία αποτελεί την 4η αιτία θανάτου από όλα τα κακοήθη νεοπλάσματα. Ο μεγάλος αριθμός θανάτων οφείλεται στη δυσκολία διάγνωσης της ασθένειας στα αρχικά στάδια. 

Αν ο καρκίνος διαγνωστεί έγκαιρα και ο ασθενής λάβει την κατάλληλη θεραπεία τότε τα αποτελέσματα είναι άριστα.

Η πενταετής επιβίωση στο παγκρεατικό καρκίνο δεν αποτελεί δείκτη εγγύησης μόνιμης θεραπείας από τη νόσο. Ασθενείς που επιβιώνουν για 5 χρόνια μετά από επιτυχημένες χειρουργικές επεμβάσεις είναι πιθανότερο να καταλήξουν από υποτροπή της νόσου μετά το χρονικό αυτό όριο. Ο κάθε ασθενής με μεταστατική νόσο ή προχωρημένη τοπικά νόσο, που επιβιώνει πέραν των 2-3 ετών μπορεί να καταλήξει από επιπλοκές λόγω τοπικής διασποράς της νόσου, όπως πχ αιμορραγία από ρήξη κιρσών οισοφάγου.
Σε ασθενείς που ενδεχόμενα υφίστανται επιτυχείς χειρουργικές εκτομές (περίπου 20% των ασθενών) ο μέσος χρόνος επιβιώσεως κυμαίνεται από 12-19 μήνες και η 5ετής επιβίωση ανέρχεται σε 15-20%. Οι καλύτεροι προγνωστικοί δείκτες μακράς επιβίωσης μετά από χειρουργική επέμβαση είναι η διάμετρος του όγκου (< 3cm), οι (-) λεμφαδένες , τα (-) χείλη εκτομής του όγκου και το διπλοειδές  DNA περιεχόμενο.



Ομάδες υψηλού κινδύνου

• Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες (American pancreatic association) ο καρκίνος του παγκρέατος παράγει την Adrenomedullib, μια ορμόνη η οποία ανιχνεύεται στο αίμα όταν η νόσος βρίσκεται σε αρχικά στάδια,1-2 χρόνια πριν από την κλινική διάγνωση, δεδομένου ότι κατά τη διάγνωση το 50% των ασθενών έχουν σακχαρώδη διαβήτη, ενώ το 80% από τους ασθενείς οι οποίοι παρουσίασαν ξαφνικά σακχαρώδη διαβήτη τα τελευταία χρόνια, έχουν καρκίνο παγκρέατος.
• Υπολογίζεται ότι το 30% των ασθενών με χρόνια παγκρεατίτιδα, έχουν υποστεί μεταλλάξεις στο γονίδιο Kras, με αποτέλεσμα την αύξηση της πιθανότητας ανάπτυξης του καρκίνου του παγκρέατος.
• Το γονίδιο BRCA2 του Ca μαστού σχετίζεται με το καρκίνο του παγκρέατος.
• Ποσοστό 5-10% με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παγκρέατος η αλλού, έχουν πιθανότητα ανάπτυξης της νόσου.
• Οι καπνιστές έχουν διπλάσια πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου παγκρέατος 10-20 χρόνια νωρίτερα, και σύμφωνα με την American Cancer Society το 20%-30% των καπνιστών είναι πιθανό να αναπτύξουν καρκίνο του παγκρέατος κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
• Το κάπνισμα είναι ο σημαντικότερος ανατάξιμος παράγων κινδύνου για ανάπτυξη παγκρεατικού καρκίνου. 
• Η κατανάλωση αλκοόλης δεν αυξάνει τον κίνδυνο του παγκρεατικού καρκίνου, εκτός εάν οδηγεί σε χρόνια παγκρεατίτιδα. 
• Σε μία μελέτη >2.000 ασθενών με χρόνια παγκρεατίτιδα παρατηρήθηκε 26πλάσια αύξηση του κινδύνου ανάπτυξης παγκρεατικού καρκίνου. 

Διαβάστε επίσης

• Καρκίνος του παγκρέατος, Ποια τα συμπτώματα και ποιοι κινδυνεύουν;
• Καρκίνος του Παγκρέατος (από τους πιό θανατηφόρους).  Ποια τα 10 συμπτώματα; Νεότερες θεραπείες (video)
• Οξεία Παγκρεατίτιδα. Ποιες οι αιτίες, πως γίνεται η διάγνωση και ποια η θεραπεία. Υπάρχει τρόπος πρόληψης;
• O Steve Jobs εφυγε σήμερα, μετά από χρόνια πάλης με τον καρκίνο του παγκρέατος.