MEDLABNEWS.GR / IATRIKA NEA: ΜΕDLAB

Responsive Ad Slot

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΜΕDLAB. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΜΕDLAB. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Καρκίνος του δέρματος. Ποια χαρακτηριστικά έχουν οι ελιές, σπίλοι, στο δέρμα, που προειδοποιούν για καρκίνο;



του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Ο καρκίνος του δέρματος είναι ο συχνότερος καρκίνος στον άνθρωπο. Αντίθετα από άλλους κακοήθεις όγκους, οι κακοήθεις όγκοι του δέρματος μπορεί να διαγνωστούν σχετικά εύκολα από το ιστορικό τους και από μία καλή κλινική εξέταση.

Η αιτιολογία του καρκίνου του δέρματος είναι πολυπαραγοντική, αλλά σημαίνοντα ρόλο παίζει η ηλιακή ακτινοβολία.  


O καρκίνος του δέρματος είναι πιο συχνός σε ανοιχτόχρωμα άτομα που έχουν εκτεθεί πολύ στην ηλιακή ακτινοβολία. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, αλλά είναι συχνότερος στις εκτεθειμένες στον ήλιο περιοχές, όπως το πρόσωπο, ο λαιμός, τα κάτω χείλη και τα χέρια.

Tα χαρακτηριστικά που έχουν οι σπίλοι (ελιές) του δέρματος που μας προειδοποιούν για τον πιθανό κίνδυνο είναι:



· μεγάλος αριθμός τους σε όλο το σώμα.
· Oι “ελιές” στον κορμό έχουν ανώμαλη περιφέρεια
· Tο χρώμα στην επιφάνεια μιας ελιάς δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένο 

· Αλλαγή στο μέγεθος μιας υπάρχουσας “ελιάς” ή ολοφάνερη διόγκωση μιας πρωτοεμφανιζόμενης ελιάς.
· Ασυμμετρία στη βλάβη και ανώμαλη περιφέρεια μιας πρωτοεμφανιζόμενης ελιάς ή εμφάνιση του χαρακτηριστικού αυτού σε μια παλιά.


· Όχι ομοιομορφία στο χρώμα της ελιάς. 


· Ύπαρξη σκιών καφέ και μαύρου χρώματος σε μια παλιά ή σε μια πρωτοεμφανιζόμενη “ελιά”.


· Μεγάλη διάμετρος, μιας ελιάς πάνω από 7 χιλιοστά .


· Φλεγμονή μιας ελιάς (πόνος, πρήξιμο).
· Εκροή ορού από την ελιά ή αιμορραγία.


· Αλλαγή στην αίσθηση μιας ελιάς (φαγούρα, πόνος, τσιμπήματα).


Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC)

Είναι ο συχνότερος καρκίνος της λευκής φυλής. Εμφανίζεται κυρίως στη μέση και μεγαλύτερη ηλικία και το 85% εντοπίζεται στην περιοχή της κεφαλής και του τραχήλου. Παρότι έχει χαρακτηριστικά κακοήθους όγκου δε δίνει μεταστάσεις αλλά μόνο διηθεί τοπικά. Διακρίνεται σε οζώδες-ελκωτικό (με τυπική «μαργαριταροειδή» όψη με επιφανειακά αγγεία), επιφανειακώς επεκτεινόμενο (με όψη ερυθρής πλάκας που μοιάζει με έκζεμα), σκληρωτικό (λευκοκίτρινη βλάβη με ασαφή όρια που μοιάζει με ουλή) και μελαχρωματικό (που μοιάζει με το οζώδες-ελκωτικό αλλά παρουσιάζει καφέ-μαύρη χρωστική).
Η αντιμετώπισή του σε πολύ αρχικά στάδια γίνεται με κρυοθεραπεία, ηλεκτροκαυτηρίαση, απόξεση ή κρέμα φθοριοουρακίλης, αλλά συνήθως συνιστάται χειρουργική αφαίρεση που αποτελεί και την οριστική θεραπεία του.

Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC)

Είναι ο δεύτερος συχνότερος κακοήθης όγκος του δέρματος (10-20%). Παρατηρείται συνήθως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας στις εκτεθειμένες περιοχές του δέρματος, και εμφανίζεται ως ερυθρό οζίδιο με υπερκερατωτικά στοιχεία ή ως εξέλκωση που δεν επουλώνεται. Εμφανίζεται συχνά σε περιοχές με προϋπάρχουσες προκαρκινικές βλάβες (ακτινική κεράτωση, κερατοακάνθωμα, νόσο του Bowen) και η κλινική συμπεριφορά του εξαρτάται από τον βαθμό διαφοροποίησής του – όσο πιο αδιαφοροποίητο είναι, τόσο πιο επιθετικό. Γενικά είναι πολύ πιο επιθετικό από το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα και μπορεί να δώσει μεταστάσεις στους επιχώριους λεμφαδένες σε ποσοστό 5-15%. Η θεραπεία του πρέπει να είναι επιθετική και περιλαμβάνει χειρουργική αφαίρεση και μακροχρόνια μετεγχειρητική παρακολούθηση (3-5 έτη) για την έγκαιρη αναγνώριση υποτροπών και μεταστάσεων. 

Μελάνωμα

Λέγεται καταχρηστικά και κακόηθες μελάνωμα (αφού δεν υπάρχει καλόηθες μελάνωμα) και είναι η πιο σοβαρή μορφή καρκίνου του δέρματος. Είναι κακοήθης όγκος των μελανοκυττάρων, ιδιαίτερα επιθετικός, και αποτελεί το 2% όλων των καρκίνων. Δυστυχώς φαίνεται ότι η συχνότητά του διπλασιάζεται κάθε 8-10 χρόνια και ο συνολικός κίνδυνος να εμφανίσει κανείς μελάνωμα σε όλη τη ζωή του είναι 0.5%.
Αιτιολογία: Βασικός αιτιολογικός παράγοντας είναι η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία, και μάλιστα η βραχυχρόνια εντατική έκθεση σε μικρή ηλικία (επεισόδια σοβαρών ηλιακών εγκαυμάτων πριν από την ηλικία των 10 ετών αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης μελανώματος κατά 4 φορές!). Ιδιαίτερη ευαισθησία εμφανίζουν τα άτομα με ανοιχτό χρώμα δέρματος, φακίδες, ανοιχτόχρωμα μάτια και κόκκινο χρώμα μαλλιών.
Το μελάνωμα μπορεί να εμφανιστεί εκ νέου (80%) ή σε προϋπάρχουσα βλάβη - όπως οι δυσπλαστικοί σπίλοι και οι γιγαντιαίοι μελαχρωματικοί σπίλοι - (20%).
Διάγνωση: Η πρώιμη διάγνωση είναι θεμελιώδους σημασίας για την καλή πρόγνωση του μελανώματος. Για το λόγο αυτό οποιαδήποτε δερματική βλάβη παρουσιάσει αλλαγή στην εμφάνιση ή τη συμπεριφορά της πρέπει να θεωρείται ύποπτη.

Βασικά κλινικά χαρακτηριστικά του μελανώματος (κανόνας ABCDE)

   Asymmetry - Ασυμμετρία

   Border - Ανώμαλο περίγραμμα

   Colour – Χρώμα (Πρόσφατη αλλαγή χρώματος ή ποικιλοχρωμία)

   Diameter – Διάμετρος >6 χιλ

   Elevation – Υπέγερση ή ψηλαφητό οζίδιο

Δευτερεύοντα κλινικά χαρακτηριστικά
   Αιμορραγία

   Κνησμός

   Πόνος

   Απολέπιση

   Εξέλκωση

   Σχηματισμός κρούστας


Κλινικές μορφές

Κακοήθης φακή

Δεν θεωρείται καρκίνος αλλά μάλλον προκαρκινική βλάβη. Εμφανίζεται κυρίως στο πρόσωπο ηλικιωμένων ατόμων και ουσιαστικά αποτελεί μη διηθητική μορφή μελανώματος, με εξαιρετικά αργή εξέλιξη. Κακοήθης εξαλλαγή εμφανίζεται στο 30-50% των περιπτώσεων και γι’ αυτό πρέπει να αφαιρείται χειρουργικά.

Επιφανειακώς επεκτεινόμενο μελάνωμα

Είναι η συχνότερη μορφή του (70%), μέτριας κακοήθειας, και εμφανίζεται κυρίως στην πλάτη στους άνδρες και στα κάτω άκρα στις γυναίκες. Είναι επίπεδη, ασύμμετρη βλάβη με ασαφή όρια, ανώμαλο περίγραμμα και ποικιλοχρωμία. 
Οζώδες μελάνωμα
Υψηλής κακοήθειας όγκος που αποτελεί το 15% των μελανωμάτων. Εμφανίζεται κυρίως σε άνδρες μέσης ηλικίας στον κορμό ή στα άκρα και κλινικά παρουσιάζεται σαν σκουρόχρωμο οζίδιο

Μελάνωμα των άκρων

Σχετικά σπάνια μορφή μελανώματος (10%) πολύ υψηλής κακοήθειας που εμφανίζεται στις παλάμες, τα πέλματα και κάτω από τα νύχια. Οι βλάβες είναι συνήθως μεγάλες και επίπεδες με ανώμαλο περίγραμμα και ποικιλοχρωμία.

Μελάνωμα επί κακοήθους φακής

Είναι η σπανιότερη μορφή μελανώματος (5%), εμφανίζεται επί προϋπάρχουσας κακοήθους φακής και έχει καλύτερη πρόγνωση από τις άλλες μορφές μελανώματος με μικρή τάση για μετάσταση. 

Πρόγνωση
Όσον αφορά την πρόγνωση του μελανώματος, καθοριστικής σημασίας φαίνεται πως είναι το πάχος της βλάβης, όπως αυτό μετράται ιστολογικά κατά τη βιοψία. Η μέτρηση  αυτή γίνεται σε χιλιοστά και λέγεται πάχος κατά Breslow. Όσο πιο λεπτή είναι βλάβη (<1χιλ) τόσο καλύτερη η πρόγνωση και η επιβίωση. Πολύ παχιές βλάβες (>4-5χιλ) έχουν πτωχή πρόγνωση.
Αντιμετώπιση
Η αρχική αντιμετώπιση βλάβης ύποπτης για μελάνωμα είναι η εκτομή της για τη διενέργεια βιοψίας. Η διενέργεια δειγματοληπτικής βιοψίας με αφαίρεση τμήματος μόνο της βλάβης επιτρέπεται μόνο σε πολύ μεγάλες βλάβες ή σε βλάβες που βρίσκονται σε ανατομικά δύσκολες περιοχές. Επί επιβεβαίωσης της διάγνωσης και αναλόγως πάλι του πάχους της βλάβης συνιστάται περαιτέρω εκτομή (διότι έχει βρεθεί ότι βελτιώνει την επιβίωση), η οποία μπορεί να γίνει μέσα σε 3-4 εβδομάδες.
Όπως αναφέρθηκε το μελάνωμα είναι πολύ επιθετικός όγκος, και η συχνότερη θέση μετάστασής του είναι οι λεμφαδένες της περιοχής. Σε περιπτώσεις με κλινικά θετικούς λεμφαδένες επιβάλλεται λεμφαδενικός καθαρισμός για την αφαίρεση των διηθημένων λεμφαδένων, ενώ και σε περιπτώσεις με όγκους πάχους 1-4χιλ χωρίς κλινικά ψηλαφητούς λεμφαδένες βρέθηκε ότι ο προληπτικός λεμφαδενικός καθαρισμός μπορεί να βελτιώσει την επιβίωση (αφού θεωρείται ότι οι ασθενείς αυτοί έχουν μεγάλη πιθανότητα να έχουν ήδη μικρομεταστάσεις στους λεμφαδένες). Σε πολύ προχωρημένα στάδια χρησιμοποιείται συμπληρωματική θεραπεία με ιντερφερόνη (αυξάνει την επιβίωση), συστηματική χημειοθεραπεία (με μέτρια ανταπόκριση), περιοχική χημειοθεραπεία (απομονώνεται η κυκλοφορία του άκρου και διοχετεύεται χημειοθεραπευτικό σε υψηλές δόσεις – με καλή ανταπόκριση αλλά πολλές επιπλοκές) και ακτινοθεραπεία (με πτωχή ανταπόκριση).
Παρακολούθηση
Σκοπός είναι ο εντοπισμός τυχόν νέου μελανώματος (προηγούμενο μελάνωμα ανεβάζει τον κίνδυνο εμφάνισης νέου μελανώματος σε 3-5%) και ο εντοπισμός υποτροπών και μεταστάσεων. Συνιστάται η στενή παρακολούθηση των ασθενών για 5-10 έτη.

Πηγές: Medlab Ιατρικο Ινστιτουτο
The Skin Cancer Foundation


Διαβάστε επίσης


H άνοιξη θέλει το αντηλιακό της. Ο ήλιος γερνά το δέρμα, οδηγεί σε καρκίνο του δέρματος και μελάνωμα



Από το κρύο του χειμώνα, περνάμε ξαφνικά στις ζέστες που θυμίζουν πιο πολύ καλοκαίρι παρά άνοιξη. Αυτή η απότομη αλλαγή από τη μια μας δίνει την ευχαρίστηση να βγούμε να χαρούμε τον ήλιο αλλά από την άλλη, η απότομη μεταβολή, μας κάνει να ξεχνάμε ότι ο ήλιος πάντα, όλες τις εποχές, μπορεί να βλάψει το δέρμα μας και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Γι' αυτό χρειάζεται πολύ καλή προστασία για να μην πάθουμε ηλιακό έγκαυμα.

Όλοι μας γνωρίζουμε τις βλαβερές συνέπειες που μπορεί να έχει η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο.
Βραχυπρόθεσμα ξηραίνει το δέρμα, προκαλούνται δυσχρωμίες, εφηλίδες, ηλιακές φακές ή
και «σπυράκια» από τον ήλιο που είναι ένα είδος φωτοαλλεργίας. Επίσης «πέφτει» η άμυνα του οργανισμού μας και αναζωπυρώνονται φλεγμονές όπως ο επιχείλιος έρπητας, καθώς και γινόμαστε επιρρεπείς σε νέες.
Μακροπρόθεσμα λόγω της καρκινογενετικής δράσης της υπεριώδους ακτινοβολίας που δρα αυξητικά, κινδυνεύουμε από προκαρκινικές βλάβες (ακτινικές υπερκερατώσεις) αλλά και καρκίνο του δέρματος με επικινδυνότερο το μελάνωμα. Τέλος ο ήλιος γερνάει το δέρμα γιατί καταστρέφει αργά αλλά σίγουρα το κολλαγόνο του δέρματος με αποτέλεσμα το φωτοεκτεθειμένο δέρμα να έχει εκτός από ρυτίδες και έντονη (και πρώιμη) χαλάρωση.

Γι’αυτό  πολύ σημαντική είναι η χρήση αντηλιακού. Το αντηλιακό προστατεύει το δέρμα μας από τα εγκαύματα που προκαλεί ο ήλιος, την φωτογήρανση (κατάσταση η οποία προκαλείται από τις UVA ακτίνες με αποτέλεσμα την πρόωρη γήρανση της επιδερμίδας), τον καρκίνο του δέρματος και την αφυδάτωση.

Ιδιαίτερα αυτές τις μέρες της άνοιξης, μπορεί να ξεχαστούμε στον ήλιο. Όμως δεν μας ξεχνά ο ήλιος, ούτε βέβαια έχουμε κανένα συμβόλαιο που λέει ότι μόνο στις παραλίες κάνει ζημιά στο δέρμα μας. Μην ξεγελιέστε από την εποχή.

Και μην ξεχνάτε:

• Αποφεύγετε την έκθεση στον ήλιο μεταξύ 12 το μεσημέρι και 4 το απόγευμα, τις ώρες δηλαδή που οι ακτίνες του ήλιου είναι κάθετες και ισχυρές.
• Χρησιμοποιείτε πάντα αντηλιακό με δείκτη προστασίας κατάλληλο για τον τύπο του δέρματος σας.
• Απλώνετε το αντηλιακό σε στεγνό δέρμα, για να απορροφάται καλύτερα.

Τέλος καλό είναι να θυμηθείτε να κάνετε χαρτογράφηση των σπίλων του σώματός σας. Η Χαρτογράφηση Σπίλων, με τη μέθοδο της Ψηφιακής Δερματοσκόπησης, αυτή την στιγμή αποτελεί το ΠAΠ-TEΣT του δέρματος. Είναι μία εξαιρετικά σημαντική εξέταση για οποιονδήποτε έχει σπίλους ώστε να υπάρχουν καταγεγραμμένες εικόνες των ελιών (αποθηκεύονται στο μηχάνημα αλλά δίδονται και στον ασθενή) και να μπορούν να εντοπιστούν οποιεσδήποτε μεταβολές. Το Ψηφιακό Δερματοσκόπιο είναι η πιο εξειδικευμένη και αξιόπιστη συσκευή για τη διάγνωση του Καρκίνου του Δέρματος.

Διαβάστε επίσης 



Το μελάνωμα μπορεί να το προλάβουμε με έγκαιρη διάγνωση. Αυξάνονται τα κρούσματα μελανώματος στην Ελλάδα


του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Η έκθεση στο ήλιο, του δέρματός μας και μάλιστα αν αυτή έχει οδηγήσει σε έγκαυμα, αυξάνει πολύ τον κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος.

Τα τελευταία χρόνια ανησυχητικά αυξάνονται τα κρούσματα μελανώματος στην Ελλάδα.

Ο αριθµός των κρουσµάτων του μελανώματος αυξάνεται, οι οφειλόµενοι όµως σε αυτό θάνατοι ακολουθούν πτωτική πορεία, χάρη στην ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση του κόσµου, τα προγράµµατα πρόληψης και την έγκαιρη διάγνωση.

Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για μελάνωμα

Οι άνθρωποι της πόλης που εκτίθενται απότομα στον ήλιο για συγκεκριμένες περιόδους (κυρίως το καλοκαίρι) και δέχονται μαζεμένη πολλή ηλιακή ακτινοβολία μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες κινδυνεύουν περισσότερο να πάθουν μελάνωμα από τους ναυτικούς και τους αγρότες. Επίσης υψηλού κινδύνου είναι όσοι έχουν πολύ λευκή επιδερμίδα (ειδικά οι Κέλτικης καταγωγής με πυρόξανθα ή κοκκινωπά μαλλιά και φακίδες). Υψηλή προδιάθεση για μελάνωμα έχουν επίσης όσοι διαθέτουν βεβαρημένο οικογενειακό ή ατομικό ιστορικό και κυρίως τα παιδιά που μέχρι την ηλικία των δέκα ετών κάηκαν άσχημα αρκετές  φορές από τον ήλιο. Αυτά τα άτομα , μεγαλώνοντας έχουν 5πλάσιες πιθανότητες να πάθουν μελάνωμα. Τέλος κινδυνεύουν περισσότερο  όσοι  κάνουν σολάριουμ που απογειώνει τον κίνδυνο μελανώματος.

Προειδοποιητικό καμπανάκι για μελάνωμα

Πρέπει να ανησυχήσουμε αν  διαπιστώσουμε αλλαγή στο σχήμα των σπίλων (από συμμετρικό ασύμμετρο), αλλαγή στο χρώμα (διχρωμία, τριχρωμία, συνδυασμούς με μαύρο, καφέ,  ακόμα και γκρι ή ροζ), αν τα όρια του σπίλου γίνουν ακανόνιστα και αν ο σπίλος μεγαλώσει ή αν η διάμετρός του ξεπερνά τα 6 χιλιοστά.. Ένας σπίλος που αιμορραγεί επανειλημμένα ή που έχει επίμονο κνησμό (φαγούρα)

Επειγόντως στον γιατρό
Οποιαδήποτε αλλαγή ωστόσο, ενός παλιού σπίλου ή εµφάνιση ενός νέου σπίλου θα πρέπει να σας οδηγήσει στο γιατρό, ακόµη κι αν δεν έχει παρέλθει το 12µηνο για την επανάληψη της εξέτασης. Η διαπίστωση ότι ένας σπίλος αλλάζει µορφολογία, µατώνει ή εµφανίζει κνησµό είναι λόγοι για να οδηγήσουν κάποιον στο γιατρό του χωρίς καθυστέρηση. Ωστόσο, το µελάνωµα δεν δίνει πάντα σηµάδια. Στις περιπτώσεις του µεταστατικού µελανώµατος, η εξέλιξη είναι συχνά ασυµπτωµατική και ο ασθενής µπορεί να µην έχει αντιληφθεί καµία αλλαγή στο σώµα του.

Διάγνωση και θεραπεία
Το μελάνωμα είναι ουσιαστικά θεραπεύσιμο εάν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί όσο ο όγκος είναι επιφανειακός (λεπτού «πάχους» σε ιστολογική εξέταση) και δεν έχει εισβάλει βαθιά στο δέρμα. Η έγκαιρη ανίχνευση του μελανώματος έχει, επομένως, τεράστια σημασία για την πρόγνωση των ασθενών και επιτυγχάνεται με μια απλή εξέταση του δέρματος από εξειδικευμένο γιατρό.
Ο έλεγχος του δέρματος από δερματολόγο γίνεται:
- Με την απλή κλινική εξέταση (επισκόπηση).
- Με τη δερματοσκόπηση (εξέταση με ειδικό φακό που «φωτίζει» τις μικροσκοπικές λεπτομέρειες των σπίλων).

Είναι ένα σύστημα ηλεκτρονικής φωτογράφησης και αρχειοθέτησης των σπίλων, με ταυτόχρονη 'χαρτογράφηση' ολόκληρου του σώματος, αν αυτό είναι απαραίτητο. Aξιοποιώντας την πιο σύγχρονη τεχνολογία, το μηχάνημα βλέπει στοιχεία στον σπίλο που δεν μπορεί να δει το ανθρώπινο μάτι ενώ μεγεθύνει τόσο όσο είναι απαραίτητο για τον ιατρό για να διαγνώσει κάποια κακοήθεια. Oι εικόνες από κάθε ελιά του σώματος καταγράφονται, χαρτογραφούνται και αποθηκεύονται σε ατομικό αρχείο. Mε ειδικό πρόγραμμα τέλος αναλύεται κάθε σπίλος και εξάγεται το ποσοστό κινδύνου ανάπτυξης μελανώματος που βοηθά τον ιατρό στην απόφασή του να αφαιρέσει ή να παρακολουθήσει τον όποιο σπίλο.

Ο καλύτερος τρόπος για να καταπολεμήσει κανείς το μελάνωμα είναι να το αποφύγει, λαμβάνοντας όλα τα προληπτικά μέτρα, όπως έκθεση στον ήλιο με μέτρο και χαρτογράφηση των ελιών του δέρματος.

ΠΗΓΗ MEDLAB IATΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ



Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook και ακολουθήστε μας στο Twitter
Κάντε τα σχόλιά σας στο mail@medlabnews.gr
 










ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Σιδηροπενική αναιμία. Πώς λαμβάνονται τα χάπια σιδήρου; Για πόσο διάστημα; Άλλοι τρόποι παροχής σιδήρου


του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Κουράζεστε πολύ εύκολα;  
Έχετε χλωμή όψη; 
Έχετε σκεφτεί ότι μπορεί να έχετε αναιμία; 
Μήπως πρέπει να πάρετε σίδηρο;

Tι είναι όμως η σιδηροπενική αναιμία; 

Η σιδηροπενική αναιμία είναι μια μορφή αναιμίας που προκύπτει όταν ο οργανισμός παρουσιάζει έλλειψη σε σίδηρο. Η ανεπάρκεια του σιδηρού διαταράσσει τη λειτουργία της αιμοσφαιρίνης με αποτέλεσμα να περιορίζεται η μεταφορά του οξυγόνου στους ιστούς. Η σιδηροπενική αναιμία είναι η συνηθέστερη μορφή αναιμίας στον κόσμο, και κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες εξαιτίας των εντερικών παρασιτικών μολύνσεων και της πτωχής σε σίδηρο διατροφής.

Που οφείλεται; 
Η σιδηροπενική αναιμία προκαλείται όταν ο οργανισμός: 
   δεν προσλαμβάνει επαρκές σίδηρο είτε γιατί δεν του παρέχεται μέσω της διατροφής είτε γιατί, ακόμη και όταν του παρέχεται, δε μπορεί να το απορροφήσει εξαιτίας αχλωρυδρίας (δηλαδή αλλαγή στην οξύτητα του στομάχου), γαστρεκτομής, ή συνδρόμων δυσαπορρόφησης 
   χάνει σίδηρο εξαιτίας αυξημένων αναγκών ( παιδική ηλικία, εγκυμοσύνη, έμμηνος ρύση) 
   χάνει σίδηρο εξαιτίας αιμορραγίας που προκαλείται από ασθένεια του πεπτικού, όπως είναι οι αιμορροΐδες, το πεπτικό έλκος, τα νεοπλάσματα, η εκκολπωμάτωση, κ.α 
   χάνει αίμα εξαιτίας αιμορραγίας του εσωτερικού τοιχώματος που προκαλείται από τη μακροχρόνια λήψη ασπιρίνης και μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ) 
Ο χαμηλός αριθμός των ερυθρών αιμοσφαιρίων δεν αποτελεί απαραίτητα συνώνυμο της αναιμίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο αριθμός αυτών των κυττάρων είναι φυσιολογικός ή ακόμα και αυξημένος. Αντιθέτως, η αναιμία υπάρχει αναμφισβήτητα, αν είναι πολύ χαμηλά σε σχέση με τα φυσιολογικά επίπεδα τα ποσοστά:

- Της αιμοσφαιρίνης, δηλαδή της χρωστικής ουσίας που προσδίδει στο αίμα το κόκκινο χρώμα του και μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες στους περιφερειακούς ιστούς,
- Του αιματοκρίτη, δηλαδή της ποσότητας του αίματος που υπάρχει στα ερυθρά αιμοσφαίρια. 

    Ο σίδηρος, είναι ένα συστατικό απαραίτητο για την σύνθεση της αιμοσφαιρίνης, η οποία μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες προς τους ιστούς και τα διάφορα όργανα του σώματος και απομακρύνει το διοξείδιο του άνθρακα.

    Το 30% του ολικού σιδήρου περίπου που έχουμε στο σώμα μας βρίσκεται αποθηκευμένο στο συκώτι, το σπλήνα και το μυελό των οστών με τη μορφή ουσιών, όπως φεριτίνη και αιμοσιδηρίνη, προσλαμβάνεται από τον οργανισμό μέσω των τροφών και απορροφάται από το λεπτό έντερο.

    Τι μπορείτε να κάνετε για να αντιμετωπίσετε τη σιδηροπενική αναιμία

    Το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι η ανακάλυψη του αιτίου που έχει προκαλέσει τη σιδηροπενική αναιμία. Το συνηθέστερο σφάλμα που γίνετε είναι η χορήγηση σιδήρου χωρίς να έχει διερευνηθεί η αιτία της αναιμίας . Ο οικογενειακός σας Ιατρός είναι αυτός που θα σας κατευθύνει ανάλογα με το ιστορικό σας και τις απαραίτητες εργαστηριακές εξετάσεις ( αιματολογικές , γαστροσκόπηση , κολονοσκόπηση κ.α. ) . Ακολούθως και στις πιο πολλές περιπτώσεις είναι αρκετή η αύξηση του σιδήρου της διατροφής με την κατάλληλη επιλογή των τροφών. Επίσης, κατά την εγκυμοσύνη χορηγούνται πάντα σκευάσματα σιδήρου, εφόσον η διατροφή δεν επαρκεί συνήθως για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών.

    Γιατί πρέπει να πάρετε χάπια σιδήρου;

    Οι περισσότεροι άνθρωποι θα πρέπει να προσλαμβάνουν όλη την ποσότητα σιδήρου που χρειάζονται ακολουθώντας μια πλούσια και ισορροπημένη διατροφή, οπότε δεν είναι απαραίτητο να παίρνουν συμπληρώματα ή χάπια σιδήρου. Αν τα επίπεδα σιδήρου στον οργανισμό σας είναι πολύ χαμηλά, ο γιατρός σας ενδέχεται να σας συστήσει να παίρνετε χάπι που περιέχει σίδηρο.
    Άτομα που χάνουν αίμα από το σώμα τους όπως από το έντερο βρίσκονται ιδιαίτερα σε κίνδυνο να βρεθούν με χαμηλό σίδηρο και αναιμία. Μερικές φορές αιμορραγία από το έντερο μπορεί να μην είναι ορατή στα κόπρανα.

    Πώς ενεργούν τα χάπια σιδήρου;

    Ο καλύτερος τρόπος της θεραπείας των  χαμηλών επιπέδων σιδήρου στο σώμα είναι η λήψη σιδήρου, είτε ως χάπι είτε ως υγρό. Μερικές φορές χορηγείται και ενδοφλεβίως. Τα χάπια σιδήρου είναι ασφαλή, αποτελεσματικά και η λήψη τους εύκολη έτσι συνήθως δοκιμάζονται πρώτα. Ο σίδηρος στα χάπια απορροφάται από το έντερο και χρησιμοποιείται από τον οργανισμό. Χάπια σιδήρου στη σωστή δόση μπορεί να αποδώσουν μέσα σε λίγες βδομάδες αν υπάρχει σιδηροπενική αναιμία όση και η χορήγηση 2 σακούλες αίματος που είναι φυσιολογικά στο σώμα σας. Η θεραπεία με σίδηρο
    μπορεί να πάρει μια-δυο βδομάδες  για να αρχίσει να κάνει την διαφορά στο να νιώθετε καλύτερα.

    Πόσο καιρό θα πρέπει να παίρνετε χάπια σιδήρου;

    Χάπια σιδήρου συχνά χρειάζονται για τουλάχιστον λίγους μήνες αλλά είναι διαφορετικό για κάθε άτομο. Εξαρτάται από την αιτία για τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου, την ποσότητα απώλειας αίματος και την ανταπόκριση στις αρχικές λίγες βδομάδες θεραπεία.

    Ρωτήστε το γιατρό σας πόσο καιρό θα πρέπει να τα παίρνετε και ξαναρωτήστε μετά από την εξέταση αίματος και όταν διαπιστωθεί η αιτία χαμηλού επιπέδου σιδήρου. Μπορεί να υπάρξουν φορές που θα πρέπει να σταματήσετε τα χάπια σιδήρου για λίγο καιρό όπως πριν από κολονοσκόπηση ή αμέσως μετά από μια εγχείρηση. Αν σας τα σταματήσουν, ρωτήστε πότε να τα ξαναρχίσετε ούτως ώστε να μην ξεχαστούν.

    Η αύξηση σιδήρου στη δίαιτά μου μπορεί να βοηθήσει στα χαμηλά επίπεδα σιδήρου;

    Μια και ένα άτομο ήδη έχει χαμηλό επίπεδο σιδήρου και γίνει αναιμικό είναι δύσκολη η  αποκατάσταση του σιδήρου στον οργανισμό, ακόμα και με μια δίαιτα που είναι υψηλή σε σίδηρο. Τα χάπια σιδήρου φέρνουν τα επίπεδα στο κανονικό πιο γρήγορα, τότε η δίαιτα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διατήρηση των επιπέδων υψηλά (με την προϋπόθεση ότι έχει σταματήσει η αιμορραγία).

    Πώς λαμβάνονται τα χάπια σιδήρου;

    > Πάρτε σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας (συνήθως 1 χάπι μια ή δυο φορές τη μέρα). Αν χρειάζεται να παίρνετε χάπι δυο φορές τη μέρα τότε ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει να αρχίσετε με ένα τη μέρα για λίγες μέρες και μετά να το αυξήσετε σε δυο φορές
    τη μέρα.
    > Ο σίδηρος απορροφάται καλύτερα αν παρθεί με άδειο στομάχι (μια ώρα πριν ή δυο ώρες μετά το φαγητό) αν είναι δυνατό.
    > Πάρτε το χάπι σιδήρου με νερό ή χυμό ΟΧΙ με καφέ, τσάι, κόλα, κακάο ή μαύρο κρασί (αυτά μειώνουν την ποσότητα σιδήρου που απορροφάται). Πάρτε ολόκληρο το χάπι (μην το λιώσετε/μασήσετε).
    > Τα χάπια σιδήρου πρέπει να παίρνονται 2 ώρες ή περισσότερες μετά μερικά είδη φαρμάκων περιλαμβανομένων και των αντιόξινων, τα χάπια ασβεστίου και μερικά φάρμακα για οστεοπόρωση, θυρεοειδή ή Parkinson’s καθώς και μερικά αντιβιοτικά. Ρωτήστε το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας.

    Τι παρενέργειες μπορεί να έχετε;

    Όλα τα άτομα δεν παρουσιάζουν παρενέργειες από χάπια σιδήρου. Μερικές φορές ενοχλούν την κοιλιά, προκαλούν ναυτία (αίσθημα αναγούλας), κοιλόπονο, δυσκοιλιότητα και διάρροια. Συνήθως αυτά καλυτερεύουν καθώς το σώμα σας τα συνηθίζει. Αν έχετε άλλα συμπτώματα ή αν τα πιο πάνω συμπτώματα είναι έντονα ή σας ανησυχούν επικοινωνήστε με το γιατρό σας. Είναι φυσιολογικό τα χάπια σιδήρου να κάνουν τα κόπρανα μαύρα.

    Τρόποι ελάφρυνσης των παρενεργειών

    > Λήψη χαπιών σιδήρου με φαγητό ή τη νύχτα μπορεί να βοηθήσει να μειώσει τις ενοχλήσεις στην κοιλιά.
    > Αν η δυσκοιλιότητα είναι πρόβλημα, αύξηση της καθημερινής λήψης υγρών και ινών μπορεί να βοηθήσει. Ζητήστε συμβουλή από το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας για ένα ήπιο καθαρτικό αν χρειάζεται.
    > Τα πιο κάτω μπορεί μερικές φορές να βοηθήσουν (μιλήστε με το γιατρό σας):
    – αλλαγή χαπιών (σε διαφορετικό άλας σιδήρου)
    – λήψη 1 χαπιού, 2 ή 3 φορές τη βδομάδα
    – λήψη μικρότερης δόσης (1/2 ή 1/3 της ποσότητας του χαπιού) ως υγρό (Ferroliquid)
    αύξηση σιγά - σιγά σε 2 ή 3 φορές τη μέρα.

    ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Υπάρχουν διαθέσιμα πολλά χάπια/τονωτικά σιδήρου που περιέχουν μόνο πολύ μικρή ποσότητα σιδήρου (για αυτό δεν
    προκαλούν παρενέργειες). Δεν είναι αρκετά δυνατά για να αυξήσουν τα επίπεδα σιδήρου σας αρκετά γρήγορα.

    Άλλοι τρόποι παροχής σιδήρου

    Αν δεν μπορείτε να ανεχθείτε τα χάπια σιδήρου
    (ιδιαίτερα όταν υπάρχει σημαντική αναιμία), μπορεί να χρειαστεί ενδοφλέβια (ΙV) λήψη σιδήρου μέσω διασωλήνωσης, κατόπιν
    συμβουλής από ειδικό γιατρό. Αυτό δεν είναι κάτι που χρειάζεται να γίνεται τακτικά καθώς οι πιο πάνω ενχύσεις συνήθως είναι
    αποτελεσματικές.
     Έγχυση σιδήρου με ένεση ενδομυϊκά δεν συστήνεται καθώς προκαλεί πόνο και μπορεί να προκαλέσει μόνιμη ουλή ή αποχρωματισμό στο δέρμα._

    ΠΗΓΕΣ: 
    MEDLAB ΙΑΤΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ. www.medlab.gr
    Βρετανικός ∆ιαιτολογικός Σύλλογος www.bda.uk.com/foodfacts

    Βρετανική Υπηρεσία Προδιαγραφών των Τροφίμων: www.eatwell.gov.uk

    Επιλογές του NHS http://www.nhs.uk/Pages/HomePage.aspx
Υπηρεσίες Μετάγγισης στο Η.Β. http://www.transfusionguidelines.org.uk/index.aspx
    Copyright © 2015-2022 MEDLABNEWS.GR / IATRIKA NEA All Right Reserved. Τα κείμενα είναι προσφορά και πνευματική ιδιοκτησία του medlabnews.gr
    Kάθε αναδημοσίευση θα πρέπει να αναφέρει την πηγή προέλευσης και τον συντάκτη. Aπαγορεύεται η εμπορική χρήση των κειμένων