Σε έξαρση η ψωρίαση λόγω του άγχους και της κατάθλιψης που έφερε η οικονομική κρίση και η πανδημία. Παγκόσμια Ημέρα Ψωρίασης

του Aλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Η 29η Οκτωβρίου καθιερώθηκε ως «Παγκόσμια Ημέρα Ψωρίασης» το 2004, με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ψωρίασης, που συσπειρώνει στους κόλπους της γιατρούς και ασθενείς. Στόχος της Παγκόσμιας Ημέρας Ψωρίασης είναι να ενημερώσει ασθενείς, ιατρούς και κοινό και να αυξήσει την επίγνωση για την ασθένεια, ώστε να δώσει στους ασθενείς που πάσχουν από Ψωρίαση την προσοχή και την κατανόηση που τους αξίζει.

Η ψωρίαση #psoriasis είναι ένα συχνό, χρόνιο φλεγμονώδες νόσημα που εμφανίζεται σε γενετικώς προδιατεθειμένα άτομα και χαρακτηρίζεται από την υπερπλασία της επιδερμίδας και το γρήγορο πολλαπλασιασμό των επιδερμικών κυττάρων. Φυσιολογικά, κάθε μήνα, τα κύτταρα της επιδερμίδας αποβάλλονται και αντικαθίστανται με νέα. Στους ασθενείς με ψωρίαση η αντικατάσταση των κυττάρων της επιδερμίδας γίνεται πολύ πιο γρήγορα από τον μήνα, συνήθως σε μία εβδομάδα. Έτσι η επιδερμίδα γίνεται παχύτερη και τα κύτταρα που αποβάλλονται καθημερινά, είναι πολύ περισσότερα απ' ότι στο υγιές δέρμα.

Η ψωρίαση είναι μια χρόνια, μη μεταδοτική αυτοάνοση ασθένεια που επηρεάζει το δέρμα και τις αρθρώσεις. Είναι μία συστηματική φλεγμονώδης πάθηση που χαρακτηρίζεται από επηρμένες λεπιδώδεις βλάβες στο δέρμα. 

Προσβάλλει περίπου 14 εκατομμύρια άτομα στην Ευρώπη και περίπου 125 εκατομμύρια άτομα σε ολόκληρο τον κόσμο. 
Η ψωρίαση κατά πλάκας είναι η πλέον συνήθης μορφή της νόσου και αντιπροσωπεύει περίπου το 80% των περιστατικών. Επιπροσθέτως, έως και το 30% των ατόμων με ψωρίαση μπορεί να αναπτύξουν ψωριασική αρθρίτιδα.
Μπορεί να νοσήσει οποιοσδήποτε ενήλικας συνήθως από 25-45 ετών και εμφανίζεται με την ίδια συχνότητα σε άντρες και γυναίκες. 
Προσβάλει άνδρες και γυναίκες σε ποσοστό 1,5%-3% του πληθυσμού.

Η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική και δεν δημιουργεί προβλήματα σε τρίτους.

Όπως καταγράφεται σε μελέτη του MEDLAB IATΡΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ, τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί τα περιστατικά με ψωρίαση κατά 32%.

Η σημερινή πίεση και το καθημερινό άγχος έχει επιβαρύνει πάρα πολύ τους ασθενείς με ψωρίαση. 

Σε πολλές περιπτώσεις η ψωρίαση εκδηλώνεται μετά από καταστάσεις έντονου άγχους. Η υπερβολική ψυχολογική πίεση που οφείλεται κατά βάση στην οικονομική πίεση των ημερών μας, έχουν πυροδοτήσει την εκδήλωση ψωρίασης και έχουν αυξήσει τα περιστατικά υποτροπών.

Επιπλέον, η ίδια η παθολογική κατάσταση προκαλεί ψυχολογική πίεση, καθώς το δέρμα παίζει ουσιαστικό ρόλο στις διαπροσωπικές σχέσεις. Οι ορατές βλάβες, ιδιαίτερα στα χέρια και το πρόσωπο, μπορούν να βλάψουν την εικόνα που έχει ένα άτομο για τον εαυτό του και να το οδηγήσουν στο άγχος και την κατάθλιψη. Τότε ξεκινά ένας φαύλος κύκλος, καθώς η ψυχολογική πίεση μπορεί με τη σειρά της να προκαλέσει εξάρσεις της ασθένειας.

Η πρώτη αναφορά της ψωρίασης γίνεται από τον Ιπποκράτη, που χρησιμοποίησε τον όρο ψώρα και λέπρα, για περιπτώσεις που θεωρούνται και αναγνωρίζονται σαν ψωρίαση.

H συχνότητα στο γενικό πληθυσμό είναι 1-3%. Στην Ελλάδα έχουμε περίπου διακόσιες πενήντα χιλιάδες ανθρώπους, περίπου, που πάσχουν από ψωρίαση και αντιμετωπίζουν μια σειρά από προβλήματα. 
Κυρίαρχο πρόβλημα είναι το γεγονός ότι οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν ότι η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική με αποτέλεσμα οι πάσχοντες να υφίστανται σημαντική ψυχοκοινωνική επιβάρυνση. 
Περισσότερες από 7.000.000 και σε όλο τον κόσμο πάνω από 120.000.000. Η συχνότητά της είναι ίση μεταξύ των δύο φύλων.

Οι διακυμάνσεις αποδίδονται σε φυλετικούς, περιβαλλοντικούς και γεωγραφικούς παράγοντες. Από πλευράς κληρονομικότητας φαίνεται ότι, από τις σχετικές μελέτες, πρέπει να δεχθούμε ότι αυτή υφίσταται και αφορά περισσότερα από ένα γονίδια. 
Περιβαλλοντολογικοί παράγοντες μπορεί να ξυπνούν και διεγείρουν την εμφάνιση ή υποτροπή του νοσήματος στους ψωριασικούς. Σ' αυτούς συγκαταλέγονται: οι λοιμώξεις, το στρες, φάρμακα, κλιματολογικοί παράγοντες, τραυματισμοί. 
Η ψωρίαση, εκτός του δέρματος, μπορεί να προσβάλλει και το αρθριτικό σύστημα. Στην περίπτωση αυτή, εφόσον εκδηλωθεί σε βαριά μορφή, μπορεί να προκαλέσει λειτουργικές και ανατομικές, των πασχουσών αρθρώσεων, όπως και η ρευματοειδής αρθρίτιδα.

Πρωτοεμφανίζεται συνήθως μεταξύ 18 έως 25 ετών, αν και μπορεί να παρουσιασθεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Στατιστικά, πάντως, η εμφάνιση κάτω από την ηλικία των 10 ετών είναι εξαιρετικά σπάνια.

Η ΨΩΡΙΑΣΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΔΕΡΜΑΤΙΚΗ ΠΑΘΗΣΗ ΜΕ ΑΥΤΟΑΝΟΣΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΒΑΛΕΙ ΤΑ ΕΜΦΑΝΗ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΟΠΩΣ ΧΕΡΙΑ, ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΑΘΩΣ ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΟΠΩΣ ΤΑ ΓΕΝΝΗΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ.

Είναι μια χρόνια φλεγμονώδης δερματοπάθεια που δεν οφείλεται σε κάποιο μικρόβιο κι επομένως δεν είναι μεταδοτική. Χαρακτηρίζεται κυρίως από ερυθηματώδεις πλάκες που καλύπτονται από αργυρόχροα λέπια. Στις περισσότερες περιπτώσεις η νόσος εξελίσσεται με εναλλαγή εξάρσεων και υφέσεων. Εμφανίζεται όταν τα κύτταρα στην εξωτερική στοιβάδα του δέρματος αναπαράγονται πιο γρήγορα από το κανονικό και συσσωρεύονται στην επιφάνεια του δέρματος. Τα νέα κύτταρα, μη βρίσκοντας χώρο, επικάθονται το ένα στο άλλο, δημιουργώντας κηλίδες στο δέρμα, χρώματος κόκκινου σκεπασμένου από λεπτές πλάκες λεπιδώδους υφής, χρώματος ασημί ή λευκού. Το ερύθημα από μόνο του δεν είναι κνηφώδες, αλλά η πληγείσα περιοχή μπορεί να ματώνει, αν ξύνεται.

Τα περισσότερα περιστατικά, περίπου 80% είναι ήπιας-μέτριας μορφής.

Η ψωρίαση συνοδεύεται τακτικά και από άλλες ασθένειες ύποπτες για το ανοσοποιητικό τους χαρακτήρα όπως διαβήτης, άσθμα, βρογχίτιδα, ρευματοειδής αρθρίτιδα

Επιδεινώνεται από το έντονο ψυχολογικό στρες, από τις χαμηλές θερμοκρασίες (χειμώνας), από την υψηλή κατανάλωση αλκοόλ και άλλες αιτίες. Αντίθετα, το καλοκαίρι γενικά βελτιώνεται με την ηλιοθεραπεία και την αυξημένη θερμοκρασία του περιβάλλοντος, αν και το 10% των ασθενών επιδεινώνεται με την ηλιοθεραπεία.  Επίσης κάνει τακτικά «παρέα» με την κατάθλιψη λόγω του ότι η «απωθητική» εμφάνισή της νόσου οδηγεί τους ασθενείς σε κοινωνικό περιορισμό. Πέρα όμως από αυτό είναι δυνατόν η ίδια η διαταραχή της ψωρίασης να φτάσει σε εγκεφαλικές δυσλειτουργίες που έχουν σαν αποτέλεσμα την κατάθλιψη.

Οι κλινικοί τύποι που εμφανίζονται στην ψωρίαση εκφράζονται με την παρακάτω ορολογία:


• Σταγονοειδής


• Γενικευμένη


• Νομισματοειδής


• Γυροειδής


• Γεωγραφική Ανάστροφη


• Γυροειδής


• Ερυθροθερμική


• θυλακική


• Φλυκταινώδης (Παλαμών - πελμάτων)


• Δακτυλοειδής και Γενικευμένη του Vom Zumbuch


Επίσης, αναλόγως με τον εντοπισμό της, διακρίνονται επί μέρους τύποι π.χ. ψωρίαση τριχωτού κεφαλής, ονύχων κ.α. 

Ποια είναι τα συμπτώματα της ψωρίασης;

Τα συμπτώματα της ψωρίασης έχουν οξύνσεις και υφέσεις. 

Τα σημαντικότερα είναι τα εξής:

• Κόκκινες, παχιές πλάκες με ασημένιες ή λευκές στρώσεις 
• Ξηρό, πρησμένο, σκασμένο δέρμα που πολλές φορές ματώνει 
• Μικρά διάστικτα σημάδια
• Φαγούρα, κάψιμο, ερεθισμός
• Παχιά νύχια στα χέρια και στα πόδια, επηρμένα (σηκωμένα) και με εξογκώματα
• Πρησμένες αρθρώσεις

Θεραπεία της Ψωρίασης και της Ψωριασικής Αρθρίτιδας

Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ριζική αντιμετώπιση της νόσου, υπάρχουν όμως διάφορες θεραπείες που μπορούν να βελτιώσουν πολύ την κατάσταση. 

Η θεραπεία της ψωρίασης είναι εξατομικευμένη, αφού οι ασθενείς διαφέρουν στον τύπο, στη σοβαρότητα και στην ανταπόκριση στη θεραπεία. Αυτό οφείλεται στη φύση της νόσου, η οποία χαρακτηρίζεται από μια απρόβλεπτη πορεία και αντιμετωπίζεται μόνον εφόσον χορηγείται κάποιο φάρμακο σε κάποια δόση ή εφαρμόζεται κάποια άλλη θεραπευτική μέθοδος, όπως η φωτο- χημειοθεραπεία.

Φωτοδυναμική Θεραπεία

Οι θεραπευτικές μέθοδοι που εφαρμόζονται στην ψωρίαση περιλαμβάνουν τοπικές θεραπείες (εφαρμογή φαρμάκων στο δέρμα- τοπικά κορτικοστεροειδή, καλσιποτριόλη, μαλακτικά), φωτοθεραπείες   ( PUVA,UVA - χρήση υπεριώδους ακτινοβολίας με ή χωρίς φάρμακα από το στόμα), φωτοδυναμική θεραπεία , συστηματικές θεραπείες (φάρμακα από το στόμα) και, τα τελευταία χρόνια, τα φάρμακα βιοτεχνολογίας, οι βιολογικοί παράγοντες (φάρμακα σε ενέσιμη μορφή).

Η έρευνα των τελευταίων ετών οδήγησε στη δημιουργία των βιολογικών θεραπειών για τη μορφή της ψωρίασης κατά πλάκας.

Υπάρχουν 2 κατηγορίες βιολογικών φαρμάκων:

1. Αυτές που στοχεύουν στα Τ-λεμφοκύτταρα και

2. Αυτές που στοχεύουν στις πρωτείνες (κυτοκίνες) που απελευθερώνονται από τα Τ-λεμφοκύτταρα.

Αυτό που διαφοροποιεί τα βιολογικά φάρμακα από τις υπόλοιπες θεραπείες είναι ότι είναι πιο επιλεκτικά στη δράση τους. Έτσι, ενώ είναι αποτελεσματικά δεν προκαλούν τοξικότητα σε ζωτικά όργανα( ήπαρ/νεφροί) όπως συμβαίνει με άλλες συστηματικές θεραπείες.

Τέλος, έχει καταγραφεί ως αρνητικό, η έλλειψη στη διατροφική μας αλυσίδα σημαντικών λιπαρών αρωματικών οξέων και φυτικών ινών, το άγχος, ορμονικές διαταραχές και ενδεχόμενο ηλιακό ερύθημα.

Πολύ σημαντικό ρόλο, παίζει η διατροφή μας, ώστε να αποβάλουμε τις τοξίνες μέσω των φυσιολογικών οδών και όχι μέσω του δέρματος. Έτσι προτείνονται διατροφικές συνήθειες που έχουν καταγραφεί στα θετικά της αντιμετώπισης, όπως ψάρια πλούσια σε ωμέγα 3 λιπαρά και Εpa π.χ. σκουμπρί, σολομός, σαρδέλα, γαύρος κ.λ.π. καθώς επίσης και πρωτεϊνούχα σκευάσματα όπως φασόλια. Πολλές φορές, άτομα με πρόβλημα ψωρίασης, έχουν δυσκολία στην απορρόφηση πρωτεϊνών και έτσι βάζουν σε δυσκολία τον εντερικό σωλήνα. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι οι φυτικές πρωτεΐνες απορροφώνται πιο εύκολα από τις ζωικές. Πρέπει να προτιμώνται

• τα φρέσκα φρούτα και
• τα λαχανικά.

Επίσης πρέπει να αποφεύγονται τρόφιμα όπως

• τα λευκά σιτηρά
• το κόκκινο κρέας,
• τα γαλακτοκομικά προϊόντα
• τα πουλερικά,
• τα λιπαρά προϊόντα,
• τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε ζάχαρη,
• τα γλυκά,
• το αλκοόλ,
• ο καφές.

Βιβλιογραφικές αναφορές:

Schon, N Engl J Med, 2005; Greaves, N Engl J Med, 1995.

Sampogna, Br J dermatol, 2004.

Mallbris et a., J Invest Dermatol, 2005.

Διαβάστε επίσης

• Σε έξαρση η ψωρίαση, λόγω του άγχους και της κατάθλιψης που φέρνει η σημερινή οικονομική κρίση.
• Η ψωρίαση δεν είναι κολλητική και δεν δημιουργεί προβλήματα σε τρίτους.
• Ενημέρωση και υποστήριξη των ανθρώπων με ψωρίαση από το νέο site psoriasis.qualitycare.gr
• Επούλωση  κατακλίσεων, εγκαυμάτων, ψωριασικών βλαβών με την πρωτοποριακή μέθοδο της φωτοδυναμικής θεραπείας
• Τι είναι η Ψωρίαση και τι η ψωριασική αρθρίτιδα; Τώρα και στη χώρα μας μια σύγχρονη, αποτελεσματική θεραπεία, από το στόμα (χάπι)
• Φάρμακο για την ψωρίαση, της Novartis, επιτυγχάνει υψηλά επίπεδα κάθαρσης του δέρματος που διαρκεί