14ο Διεθνές Συνέδριο AAT (Advances in Alzheimer Therapy)

9-12 Μαρτίου 2016, Ξενοδοχείο Hilton

ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΤΟΥ ΑΛΤΣΧΑΙΜΕΡ

ΑΘΗΝΑ, Τρίτη 08 Μαρτίου 2016 

ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ΤΟ ΦΕΤΙΝΟ 14^ο ΣΤΗ ΣΕΙΡΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟ AAT, ΜΕ ΑΦΕΤΗΡΙΑ ΤΟ 1988, ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΙ ΜΙΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΠΕΡΙΟΔΟ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΤΟΥ ΑΛΤΣΧΑΪΜΕΡ ΜΕ ΑΡΚΕΤΕΣ ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΕΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ.

Ι: Τα στοιχεία καταδεικνύουν μια πτωτική τάση ως προς τον αριθμό των νέων περιπτώσεων της νόσου του Αλτσχάιμερ

Αρκετές ευρωπαϊκές μελέτες καταδεικνύουν ότι η συχνότητα κρουσμάτων άνοιας (αριθμός νέων περιπτώσεων ανά έτος) ή/και ο επιπολασμός (αριθμός ασθενών που υποφέρουν αυτή τη στιγμή από τη νόσο) εμφάνισαν μείωση έως και 30%, λαμβανομένων υπόψη των αλλαγών στην ηλικία του πληθυσμού.

Τα νέα στοιχεία από τη μελέτη πληθυσμού του Framingham στις Η.Π.Α. επιβεβαίωσαν αυτά τα ευρήματα.

Κορυφαίοι επιδημιολόγοι από όλον τον κόσμο που ειδικεύονται στην άνοια και στη νόσο του Αλτσχάιμερ θα εξετάσουν αυτά τα ευρήματα και θα παρουσιάσουν τις μελλοντικές τάσεις.

2. Η πρώτη προοπτική μελέτη δείχνει την αποτελεσματικότητα των προληπτικών στρατηγικών:

Η δοκιμή FINGER (Finnish Geriatric Intervention Study to Prevent Cognitive Impairment and Disability - Φινλανδική Γηριατρική Παρεμβατική Μελέτη για την Αποτροπή της Γνωστικής Εξασθένησης και Αναπηρίας), τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν πρόσφατα, εξέτασε τις αλλαγές στον τρόπο ζωής και τη μείωση του αγγειακού κινδύνου και είναι η πρώτη προοπτική μελέτη που καταδεικνύει ότι η γνωστική λειτουργία μπορεί να προστατευθεί. Ο κύριος ερευνητής θα μιλήσει για τα πιο πρόσφατα αποτελέσματα.

Ποιες είναι οι καλύτερες προληπτικές στρατηγικές; Θα ενημερωθείτε σχετικά από τους ειδικούς που συμμετέχουν στη συνάντηση.

3. Ποιος είναι ο καλύτερος στόχος για τις θεραπευτικές δοκιμές;

Ο εγκέφαλος των πασχόντων από Αλτσχάιμερ περιέχει σημαντική εναπόθεση αμυλοειδούς και νευροϊνιδιακά τολύπια. Τα τελευταία συνδέονται με τη μη φυσιολογική φωσφορυλίωση μιας πρωτεΐνης, της Ταυ. Παρόλο που πολλοί ισχυρίζονται ότι η νόσος του Αλτσχάιμερ οφείλεται στην τοξικότητα του αμυλοειδούς που προκαλεί έναν καταστροφικό καταρράκτη γεγονότων οδηγώντας στον θάνατο των νευρώνων, άλλοι επιμένουν ότι η Ταυ είναι η κύρια υπεύθυνη.

Την τελευταία δεκαετία πολλές θεραπευτικές δοκιμές επιχείρησαν, χωρίς να το καταφέρουν, να εξουδετερώσουν την πιθανή τοξική επίπτωση του αμυλοειδούς μέσω ανοσοποίησης. Ως αποτέλεσμα, η κλασική υπόθεση του καταρράκτη του αμυλοειδούς δεν θεωρείται αξιόπιστη και οι ερευνητές στρέφονται πλέον προς την κατεύθυνση της μείωσης της πρωτεΐνης Ταυ.

α) Σημαντικές πρόσφατες δοκιμές παρέχουν υποστηρίζουν τη θεραπευτική αντιμετώπιση του αμυλοειδούς:

Σε σπάνιες οικογενείς περιπτώσεις Αλτσχάιμερ, η θεραπεία αντι-αμυλοειδούς είναι πιθανό να ξεκινήσει σε πολύ πρώιμο στάδιο, πριν επέλθει βλάβη στους νευρώνες. Αν η υπόθεση του αμυλοειδούς είναι ορθή, αυτή η θεραπεία θα πρέπει να αποτρέψει την εμφάνιση συμπτωμάτων της νόσου του Αλτσχάιμερ. Οι ερευνητές που ασχολούνται με αυτό το θέμα θα μιλήσουν για τις εν εξελίξει δοκιμές.

Νέες δοκιμές ανοσοποίησης σε πρώιμα και προκλινικά στάδια της πλέον κοινής μορφής της νόσου του Αλτσχάιμερ βρίσκονται στη φάση III. Ορισμένες εξ αυτών δείχνουν θετικά σημάδια, ιδίως όσον αφορά τη χρήση της αντουκανουμάμπης σε μορφή εμβολίου. Θα γίνει παρουσίαση των πιο πρόσφατων εξελίξεων.

β) Η θεραπευτική αντιμετώπιση της πρωτεΐνης Ταυ: μια πρωτοποριακή προσέγγιση με ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα δυναμική είναι πλέον γεγονός:

Η μη φυσιολογική Ταυ οδηγεί σε νευροϊνιδιακά τολύπια και απώλεια νευρώνων και συνδέεται στενά με συμπτώματα της νόσου του Αλτσχάιμερ. Πολλοί πιστεύουν ότι η αφαίρεση της μη φυσιολογικής Ταυ είναι το κρίσιμο βήμα που συμβάλει στην αποτροπή εμφάνισης των συμπτωμάτων. Η θεραπευτική αντιμετώπιση της Ταυ έχει πλέον ωριμάσει ως προσέγγιση. Θα παρουσιαστούν τρεις σχετικές δοκιμές.

4. Καινοφανής απεικονιστική μέθοδος

Το διαγνωστικό πεδίο εξελίσσεται ταχύτατα. Δέκα και πλέον χρόνια πριν, με τις νέες τεχνικές PET κατέστη δυνατή η οπτικοποίηση in vivo εναποθέσεων αμυλοειδούς. Έκτοτε, αναπτύχθηκαν νέοι συνδέτες και χρησιμοποιήθηκαν ευρύτερα, οδηγώντας έτσι σε καλύτερη οπτικοποίηση και ευκολία στη χρήση. 

Ακόμα πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι καθίσταται εφικτή η οπτικοποίηση πρωτεϊνών που δεν είχαμε ποτέ δει παρελθόν in vivo: η πρωτεΐνη Ταυ και τα νευροϊνιδιακά τολύπια. Οι πρώτες εικόνες εναπόθεσης της Ταυ και σχηματισμού των νευροϊνιδιακών τολυπίων στον ανθρώπινοι εγκέφαλο ελήφθησαν χάρη στις εξαιρετικά νέες εξελίξεις στην τεχνολογία PET με τη χρήση συνδετών. Προς το παρόν, αυτή η μέθοδος εφαρμόζεται σε ερευνητικά κέντρα. Ωστόσο, σήμερα μαθαίνουμε συνεχώς περισσότερα για τη σχέση μεταξύ Ταυ, εναπόθεσης αμυλοειδούς και γνωστικής λειτουργίας, καθώς και για τον ειδικό ρόλο των συνδετών και την αυξανόμενη συμβολή τους στο διαγνωστικό πεδίο, και για τον λόγο αυτό θεωρούμε ότι οι τεχνικές αυτές θα χρησιμοποιηθούν ευρύτερα. Σε ένα όχι και τόσο μακρινό μέλλον, θα μπορούμε να λαμβάνουμε πλήρη παθολογική εικόνα του εγκεφάλου των πασχόντων από τη νόσο του Αλτσχάιμερ μέσω συνδυαστικής απεικόνισης Α-βήτα, Ταυ και νευροεκφυλισμού στον ίδιο ασθενή.

Το ζήτημα της φλεγμονής παραμένει ως προτεραιότητα κατά την αναζήτηση αιτιολογικών παραγόντων της νόσου αλλά, για πρώτη φορά, ο εντοπισμός φλεγμονής μέσω της απεικόνισης ΚΝΣ φαίνεται εφικτός με επιλεκτικούς συνδέτες που χρησιμοποιούνται στην τεχνολογία PET.

5. Νέα δεδομένα, νέες θεραπείες και νέες ιδέες

Τα νέα δεδομένα σε κλινικές επεμβάσεις με βάση το γονίδιο APOE4 με τη χρήση βεξαροτένης δεν φαίνεται να υποστηρίζουν την ιδέα μειωμένης Α-βήτα στον εγκέφαλο και βελτίωσης της γνωστικής λειτουργίας στη νόσο του Αλτσχάιμερ.

Θα συζητηθούν επίσης αρκετές εναλλακτικές υποθέσεις για τη νόσο του Αλτσχάιμερ, όπως: πρωτεομική εξάπλωση, αλλά και άλλες που βασίζονται στην τοξικότητα της ινσουλίνης, το εντερικό μικροβίωμα και τη δυσλειτουργία των μετάλλων.

Μεταξύ των αναδυόμενων πρωτοποριακών θεραπευτικών παραγόντων υπάρχουν ορισμένα νέα μόρια που απαντούν σε ποικίλες κλινικές φάσεις, όπως: ανταγωνιστές υποδοχέα 5-HT6, αντί-πυρογλουταμικά αντισώματα, αναστολείς κινάσης-τυροσίνης και α-β παράγοντες αντί-συσσώρευσης.