Π. Αποστολίδης: Η σημασία της διαφορετικότητας και της μεταβλητότητας στα φάρμακα συνδέεται με την εξατομικευμένη θεραπεία

Aποσπάσματα από τις κεντρικές ομιλίες των ομιλητών στο συνέδριο που γίνεται σήμερα στην Αθήνα για την Εξατομικευμένη Θεραπεία

ΠΑΣΧΑΛΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ, Πρόεδρος Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος

Η σημασία της διαφορετικότητας και της μεταβλητότητας στα φάρμακα συνδέεται με την εξατομικευμένη θεραπεία. Η φαρμακογενετική ανταποκρίνεται στις αλλαγές του περιβάλλοντος.

«Η εξατομικευμένη θεραπεία είναι σημαντική, ακόμα και στη χώρα μας που μαστίζεται από την κρίση, γιατί η ακριβής διάγνωση σώζει ζωές και εξοικονομεί πόρους υπέρ του συστήματος υγείας. Η επιλογή του κατάλληλου φαρμάκου, στη σωστή στιγμή και στον κατάλληλο ασθενή εγγυάται την αυξημένη αποτελεσματικότητα της εκάστοτε θεραπείας. Πρέπει να εστιάσουμε στη χώρα μας στην Έρευνα & Ανάπτυξη και να υιοθετήσουμε καινοτόμα κλινικά προγράμματα και στον τομέα της εξατομικευμένης Ιατρικής με οφέλη για τον ασθενή, την επιστήμη, και την οικονομία» δήλωσε ο κ. Αποστολίδης ανοίγοντας τις εργασίες του Συνεδρίου «Personalized Medicine».

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΣΑΝΟΥΔΟΥ, Επίκουρη Καθηγήτρια στην Δ' Παθολογική Κλινική της Ιατρικής Σχολής Αθηνών

Η εξατομικευμένη Ιατρική πλέον ενσωματώνεται στα συστήματα υγείας, όπως έχουν δηλώσει ηγέτες όπως ο Πρόεδρος Ομπάμα.

«Γιατί Ιατρική ακριβείας; Το θέμα των ανεπιθύμητων ενεργειών και οι αναποτελεσματικές θεραπείες μειώνουν την ποιότητα ζωής και αυξάνουν τους θανάτους. Η γενετική πλέον λαμβάνεται σοβαρά υπόψη στην εξέλιξη της Ιατρικής και της φαρμακολογίας» δήλωσε η κ. Σανούδου.

Η πλατφόρμα του Πανεπιστημίου Αθηνών pMedGR, περιέχει μία βάση δεδομένων βιοπληροφορικής ανάλυσης χρήσιμη για την εξειδικευμένη έρευνα υψηλής τεχνολογίας.

ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΑΝΤΩΝΑΡΑΚΗΣ, Καθηγητής Γενετικής Ιατρικής και Ανάπτυξης, Πανεπιστήμιο Γενεύης

Το μέλλον της Γενομικής Ιατρικής είναι λαμπρό. Η εξατομικευμένη Ιατρική ξεκινά από τις εκατομμύρια μεταγγίσεις αίματος που γίνονται κάθε μέρα, με αποτέλεσμα τη μίξη γονιδίων διαφορετικών ανθρώπων.

Οι μοριακές διαταραχές όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία και απλά καθημερινά πράγματα, όπως το αν μπορούμε να τρώμε κουκιά λόγω της έλλειψης του ενζύμου G6PD σε κάποιους ανθρώπους,  οδήγησε στην ανάγκη ανάπτυξης της Φαρμακογενομικής.

Η Φαρμακογενομική είναι ένας ξεχωριστός κλάδος της Βιοϊατρικής που μελετά την ανταπόκριση σε διαφορετικά φάρμακα.

Πολλοί ερευνητές που ασχολήθηκαν με τη μελέτη του ανθρώπινου γονιδιώματος κέρδισαν βραβείο Νόμπελ βοηθώντας στην εξέλιξη της εξατομικευμένης Ιατρικής.

«Η διαγνωστική γενομική έχει αναλύσει μόλις 3807 από τα 19950 γονίδια. Είναι υποχρέωσή της κάθε χώρας να επενδύσει στην προώθηση της Έρευνας της γενομικής Ιατρικής, έτσι ώστε να ανακαλύψουμε τα αίτια ακόμα περισσότερων παθήσεων και τις εξατομικευμένες θεραπείες τους» ανέφερε ο Καθηγητής Αντωναράκης.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΜΟΥΖΗΣ, Παθολόγος-Ογκολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ιατρικής ΕΚΠΑ

Η εξατομικευμένη θεραπεία στην Ογκολογία στοχεύουν στις γονιδιακές διαταραχές που δημιουργούν με τη σειρά τους καρκινικά κύτταρα. Οι βιοχημικές διαδικασίες που χαρακτηρίζουν τα καρκινικά κύτταρα αξιολογούνται στη διαδικασία της καρκινογένεσης με τη βοήθεια των genomics και metabolomics.

«Στην πράξη τα μοριακά στοχευμένα φάρμακα δεν αποζημιώνονται σε όλη την Ευρώπη. Στην Ελλάδα η πρόσβαση και αποζημίωση αυτών των καινοτόμων θεραπειών είναι δύσκολη» τόνισε ο κ. Καραμούζης.

Η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Κλινική Ογκολογία προσπαθεί να οργανώσει ομαδοποίηση τύπων ασθενών με βάση την εξατομικευμένη Ιατρική για αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των ογκολογικών τους διαταραχών, σε κάθε σύστημα υγείας στις χώρες της Ευρώπης.

ELMAR NIMMESGERN, Αναπληρωτής Δ/ντής Έρευνας και Καινοτομίας, Κομισιόν

Οι δυσκολίες στη χάραξη πολιτικής για την Εξειδικευμένη Ιατρική αντιμετωπίζονται από ομάδες εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η βασική χρηματοδότηση των χωρών-μελών της ΕΕ στηρίζεται στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Horizon 2020.

Στόχος της Επιτροπής είναι η Ευρώπη να κατακτήσει την ηγετική θέση στην Έρευνα & Ανάπτυξη των Εξατομικευμένης θεραπείας, επιδιώκοντας τη συνεργασία ερευνητών ανά την Ευρώπη. Για αυτό το σκοπό έχει δημιουργηθεί ειδική κοινοπραξία (consortium) υπό την αιγίδα της Κομισιόν.

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΡΟΜΠΟΤΗ, Επικεφαλής αξιολόγησης βιολογικών παραγόντων ΕΟΦ

Η εξατομικευμένη Ιατρική βασίζεται στις νέες τεχνολογίες στα φάρμακα και στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα. Πολλές θεραπευτικές εφαρμογές είναι πλέον προσωποποιημένες.

Η έγκριση των φαρμάκων είναι κεντρική από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων. Οι νομοθεσίες σε κάθε χώρα είναι διαφορετικές και οι αξιολόγηση των δεδομένων για την ασφαλή χρήση των φαρμάκων ποικίλλει.

Με την εφαρμογή του κανονιστικού πλαισίου, τίθενται οι προϋποθέσεις έτσι ώστε να προωθηθούν με ορθό τρόπο οι υποψήφιες μελλοντικές θεραπείες.

«Σε εθνικό επίπεδο πολλές καινοτόμες ανακαλύψεις προκύπτουν από τοπικές ερευνητικές ομάδες και όχι μόνο από την πολυεθνική έρευνα» δήλωσε η κ. Ρομποτή.

HASSEB AHMAD, Δ/νων Σύμβουλος MSD Ελλάδος, Κύπρου, Μάλτας

Στο χώρο της Ανοσο-Ογκολογίας έχουν ανακαλυφθεί θεραπείες όπως το pembrolizumab, που χρησιμοποιούνται για την αποτελεσματική αντιμετώπιση καρκίνων.

«Οι εξατομικευμένες θεραπείες είναι ελκυστικός επενδυτικός τομέας για τις φαρμακευτικές εταιρείες. Είναι όμως σημαντικό οι Κυβερνήσεις να εξασφαλίζουν την καλύτερη πρόσβαση των ασθενών σε αυτές τις θεραπείες και στην αποζημίωσή τους, μέσω της Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας», δήλωσε ο κ. Ahmad.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΒΟΖΙΚΗΣ, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Πειραιώς, Δ/ντής Εργαστηρίου

«Το εργαστήριό μας ανήκει στο Genomic Medicine Alliance, το οποίο ασχολείται με Ευρωπαϊκά μοντέλα τιμολόγησης και αποζημίωσης εξατομικευμένων θεραπειών»

Απαιτείται μια ολοκληρωμένη στρατηγική αποζημίωσης των εξειδικευμένων ιατρικών τεστ στην Ευρώπη. Το κόστος επωμίζονται οι φαρμακευτικές εταιρείες, τα ασφαλιστικά ταμεία και σε κάποιες χώρες ακόμα και οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ, Head of Strategic Projects – MCO Balkans, TAKEDA HELLAS S.A.

«Η φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα μειώθηκε σημαντικά. Από τα 500 ευρώ ανά ασθενή πριν λίγα χρόνια, πέσαμε μόλις στα 170 ευρώ ανά ασθενή» ανέφερε ο κ. Παπαγεωργίου.

Οι φαρμακευτικές εταιρείες επενδύουν σοβαρά σε Έρευνα & Ανάπτυξη  ξεπερνώντας το 1 τρις δολάρια το 2015, παρόλο ότι οι πωλήσεις τους μειώνονται.

«Υπάρχει διαφορετική προσέγγιση πολιτικής υγείας στις αγορές των Βαλκανίων και δυσαναλογίες στις επενδύσεις και τα μέτρα που απαιτούνται για την προώθηση της καινοτομίας» είπε ο κ. Παπαγεωργίου.

Η φαρμακευτική εταιρεία Takeda επενδύει στην Ελλάδα και στις άλλες αγορές στα Βαλκάνια  με έδρα την Αθήνα. Οι επενδύσεις της εταιρείας βασίζονται όχι μόνο στους τομείς Γαστρεντερολογίας και Αιματολογίας, αλλά και σε «έξυπνα»  καινοτόμα εργαλεία ηλεκτρονικά και μη, με τα οποία επιδιώκεται η υποστήριξη των ασθενών σε αυτές τις θεραπευτικές κατηγορίες.

«Η καινοτομία στη φαρμακοβιομηχανία έρχεται μέσα από τους ίδιους τους ανθρώπους. Είναι σημαντικό να κρατήσουμε τους ταλαντούχους συνεργάτες μας και να υποστηρίξουμε τη δουλειά τους» τόνισε ο κ. Παπαγεωργίου.

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΧΑΤΖΑΚΗ, Αναπλ. Καθηγήτρια Φαρμακολογίας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο

Στο Πανεπιστήμιο Θράκης ερευνούμε τις αλλαγές στο DNA. Με τις αλλαγές στο ανθρώπινο γονιδίωμα ασχολείται η επιστήμη της Επιγενετικής.