Ανοσοποίηση και μετανάστευση: Διασυνοριακός συντονισμός της ανοσοποίησης: στοχεύοντας σε μια αμερόληπτη, συστηματική και βιώσιμη προσέγγιση

Στο πλαίσιο των εργασιών της 67ης Συνόδου του Π.Ο.Υ. Ευρώπης στη Βουδαπέστη σήμερα πραγματοποιήθηκε Τεχνική Ενημέρωση με θέμα: «Ανοσοποίηση και μετανάστευση: Διασυνοριακός συντονισμός της ανοσοποίησης: στοχεύοντας σε μια αμερόληπτη, συστηματική και βιώσιμη προσέγγιση». Από πλευράς Ελλάδος συμμετείχε ο Γενικός Γραμματέας ο οποίος μεταξύ των άλλων αναφέρθηκε στην προτεραιότητα που έχει δοθεί από πλευράς Υπουργείου Υγείας στην προστασία της υγείας των προσφύγων και των μεταναστών. 

Ενημέρωσε για την οργάνωση μαζικών εμβολιασμών που ξεπέρασαν τους 30.000, στους χώρους διαμονής προσφύγων και μεταναστών και αφορούσαν την κάλυψη 10 παιδικών νοσημάτων. Με τη βοήθεια της UNICEF, του Π.Ο.Υ. της Ε.Ε. και των ΜΚΟ η εμβολιαστική κάλυψη ξεπέρασε το 80% που είναι ακόμη μεγαλύτερη αν υπολογισθούν οι εμβολιασμοί στις χώρες διέλευσης.

Στο πλαίσιο της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας η ανοσοποίηση των παιδιών των προσφύγων θα συνεχιστεί έως την επίτευξη του στόχου που δεν είναι άλλος από την ανάπτυξη ισχυρών συστημάτων ανοσοποίησης σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Εμβολιαστικής Δράσης το 2015-2020.

Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο κος Γενικός αναφέρθηκε στις αυξημένες τιμές και στην έλλειψη εμβολίων. Επεσήμανε ότι: «Πιστεύουμε ότι η μείωση των τιμών είναι απαραίτητη για να μπορέσει ο καθένας να εκπληρώσει τους στόχους του εμβολιασμού και να αποτρέψει την εξάπλωση ασθενειών στους πιο ευάλωτους πληθυσμούς»

Ομιλία Γ.Γ.Δ.Υ.

Στην Ελλάδα, οι εμβολιασμοί του πληθυσμού γίνονται σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών για Παιδιά και Εφήβους, όπως διατυπώθηκε από την Εθνική Επιτροπή Ανοσοποίησης και σύμφωνα με τα τελευταία επιδημιολογικά και άλλα επιστημονικά δεδομένα. Επίσης, η Εθνική Επιτροπή Ανοσοποίησης έχει ορίσει εμβόλια προτεραιότητας για πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων της ιλαράs, της ερυθράς, της παρωτίτιδας (MMR), της διφθερίτιδαs, του τετάνου, του κοκκύτη, της πολιομυελίτιδαs (DTaP-IPV) και της φυματίωσηs (BCG) λαμβάνoντας πάντα υπόψη τη διαθεσιμότητα των εμβολίων. Μια σύσταση για τον εμβολιασμό κατά του μηνιγγιτιδόκοκκου και της γρίπης συμπεριλήφθηκε επίσης σε περίπτωση εκδήλωσης εστίας. Τέλος, έγινε σύσταση για το προσωπικό που απασχολείται σε περιοχές όπου κατοικούν πρόσφυγες / μετανάστες να εμβολιαστούν σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Ανοσοποίησης για ενήλικες.

Ειδικότερα, η ανοσοποίηση των προσφύγων και των μεταναστών αποτελεί σημαντική πρόκληση που ξεπερνά τα εθνικά σύνορα της Ελλάδας. Η προοπτική μεσοπρόθεσμης / μακροπρόθεσμης διαμονής σημαντικού αριθμού προσφύγων, αιτούντων άσυλο και μεταναστών στη χώρα μας από τον Μάρτιο του 2016 δημιούργησε μια νέα κατάσταση και δημιούργησε την ανάγκη για οργανωμένες εκστρατείες εμβολιασμού σε παιδιά προσφύγων, αιτούντες άσυλο και μεταναστών που ζουν σε χώρους φιλοξενίας.

Μετά τον Μάρτιο του 2016 και το κλείσιμο των βόρειων συνόρων της Ελλάδας, εφαρμόστηκε πρόγραμμα εμβολιασμού κατά προτεραιότητα, συμπεριλαμβανομένου του εμβολιασμού κατά 10 παιδικών ασθενειών (Διφθέρα, Τέτανο, Κοκκύτη, Αιμόφιλοινφλουέντσας, Ηπατίτιδας Β, Πνευμονιόκοκκο, Ιλαρά, Παρωτίτιδα, Ερυθρά και Πολιομυελίτιδα). Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιήθηκαν περισσότεροι από 30.000 εμβολιασμοί από τον Μάιο του 2016 έως τον Ιανουάριο του 2017. Η εκτιμώμενη κάλυψη εμβολιασμού (με την πρώτη δόση εμβολίου) των παιδιών (σύμφωνα με την κατάλληλη ηλικία εμβολιασμού) ήταν 83% για ΜΜR, 76% για πνευμονόκοκκο και κυμαινόταν από 75% έως 82% για τις άλλες ασθένειες.

Η ανοσοποίηση με εμβόλια προτεραιότητας πραγματοποιήθηκε με τη μορφή εκστρατειών μαζικού εμβολιασμού σε χώρους διαμονής προσφύγων και μεταναστών ή σε αστικές περιοχές υπό την εποπτεία της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας. Ο εμβολιασμός πραγματοποιήθηκε κυρίως από μη κυβερνητικές οργανώσεις με σημαντική εμπειρία και εμπειρογνωμοσύνη στη διεξαγωγή εκστρατειών μαζικού εμβολιασμού και σε ορισμένες περιπτώσεις συμμετείχαν επίσης τοπικές μονάδες υγείας και δημόσιας υγείας.

Καταβλήθηκε συστηματική προσπάθεια ώστε να μην δημιουργηθεί έλλειψη εμβολίων στην ελληνική αγορά. Σε αυτό το πλαίσιο, η UNICEF παρείχε σημαντικό αριθμό εμβολίων (για ιλαρά-παρωτίτιδα-ερυθρά, πνευμονιοκοκκική νόσος και φυματίωση), όπως και οι ΜΚΟ Γιατροί Χωρίς Σύνορα, Ελληνικός και Διεθνής Ερυθρός Σταυρός και Ιατροί του Κόσμου (για το εξαδύναμο εμβόλιο κατά της διφθερίτιδας -Τετάνου-Πνευμονίου-Πολιομυελίτιδας-Αιμόφιλο ινφλουέντσας τύπου b-Ηπατίτιδας Β). Μόλις εμβολιαστούν, τα παιδιά λαμβάνουν διεθνή κάρτα εμβολιασμού (διεθνές πιστοποιητικό εμβολιασμού), δωρεά του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας τον Μάιο του 2016..

Ειδικότερα αναφορικά με τον κίνδυνο επανεμφάνισης κρουσμάτων πολιομυελίτιδας στην Ελλάδα πιθανές αιτίες θα μπορούσαν να είναι:

α) Μαζική εισροή προσφύγων και μεταναστών χωρίς επαρκή εμβολιαστική κάλυψηαπό ενδημικές χώρες,

β) Η ύπαρξη πληθυσμών με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη, όπως οι Ρομά και οι μετανάστες

Το τελευταίο διάστημα πολλές ευρωπαϊκές χώρες βιώνουν υψηλές εστίες εμφάνισης ιλαράς. Κατά την περίοδο 2016-2017, έχουν αναφερθεί περισσότερες από 14.000 περιπτώσεις και 41 θάνατοι σε όλη την Ευρώπη. Στην Ελλάδα έως τις 3/9/2017, έχουν κοινοποιηθεί 100 κρούσματα ιλαράς. Πρόκειται κυρίως για μικρά παιδιά από κοινότητες των Ρομά καθώς και για άτομα με ελληνική ιθαγένεια ηλικίας 25-44 ετών από τον γενικό πληθυσμό. Κανένας θάνατος από ιλαρά δεν έχει κοινοποιηθεί στην Ελλάδα.

Στο πλαίσιο αυτό, η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας συντονίζει την εντατικοποίηση της ανοσοποίησης με εμβόλιο MMR με τη μορφή εκστρατειών μαζικού εμβολιασμού σε πρόσφυγες, μετανάστες και ομάδες πληθυσμού Ρομά σε συνεργασία με το ΚΕΕΛΠΝΟ, ΜΚΟ και με τις τοπικές αρχές δημόσιαs υγείαs. Περισσότερα από 25.000 εμβόλια MMR πραγματοποιήθηκαν κατά την περίοδο Μαρτίου 2016 - Ιούλιος 2017.

Η εκτόξευση της τιμής και της έλλειψης των εμβολίων στο τέλος της δεκαετίας και οι συχνές ελλείψεις λόγω ελλιπούς παραγωγής δημιουργούν προβλήματα στην πετυχημένη έκβαση του καθολικού εμβολιασμού. Είναι απαραίτητο να αναληφθεί άμεση δράση για την αντιμετώπιση της αύξησης του κόστους των παιδικών εμβολίων, τα οποία αυξήθηκαν κατά 2.700% την τελευταία δεκαετία. "Πιστεύουμε ότι η μείωση των τιμών είναι απαραίτητη για να μπορέσει ο καθένας να εκπληρώσει τους στόχους εμβολιασμού και να αποτρέψει την εξάπλωση ασθενειών στους πιο ευάλωτους πληθυσμούς»