Σίντι Λάρμπι Τσερκάουι: Γνωρίστε τον σπουδαίο χορογράφο που έρχεται με το “Sutra” στο ΚΠΙΣΝ

Πιστεύω ότι τον χορό μπορούμε να τον εκτιμούμε ως μία από τις πιο ειλικρινείς μορφές έκφρασης: γιατί όταν οι άνθρωποι χορεύουν, είτε σε μια παράσταση μπαλέτου, σ’ έναν διαγωνισμό χιπ χοπ, σε μια σύγχρονη αντεργκράουντ παράσταση ή απλώς σε μια ντισκοτέκ, τότε αφήνονται ελεύθεροι, κι είναι σπάνιο να πατήσουν στο ψέμα ή να φορέσουν μάσκες. Οι άνθρωποι καθρεφτίζουν ο ένας τον άλλον συνεχώς, αλλά όταν χορεύουν ίσως αυτό που καθρεφτίζουν περισσότερο είναι εκείνη τη στιγμή της ειλικρίνειας. – Σίντι Λάρμπι Τσερκάουι

Sutra σημαίνει κλωστή ή νήμα αλλά είναι και η λέξη που περιγράφει ένα είδος αρχαίων και μεσαιωνικών ινδικών κειμένων που απαντώνται στον Ινδουισμό, στον Βουδισμό και στον Ζαϊνισμό και αποτελούν το σύνολο κανόνων που πρέπει να ακολουθούν οι πιστοί στη ζωή τους. Προέρχεται από τη λέξη sutta στα Πάλι, την ιερή γλώσσα των θρησκευτικών κειμένων του Ινδουισμού.

Η ζωή και οι κανόνες αυτής της μοναστικής ζωής ενέπνευσαν τον χορογράφο Σίντι Λάρμπι Τσερκάουι, ο οποίος μετά  μια συνάντηση με τους μοναχούς Shaolin το 2007 αποφάσισε να συνεργαστεί στενά με τον ναό για να αναπτύξει ένα κοινό σχέδιο. Κάλεσε τον Άντονι Γκόρμλεϊ για το σκηνικό και τον Πολωνό συνθέτη Szymon Brzóska για τη ζωντανή μουσική. Το Sutra έγινε ένα κοινό ταξίδι πολιτιστικής και κοινωνικής ανταλλαγής. Δημιούργησαν ένα καλλιτεχνικό σύμπαν που βρήκε το δρόμο του προς τις καρδιές του κοινού. Μιλώντας για την παλιά και τη νέα Κίνα, η παράσταση αντανακλά επίσης τη συνάντηση μεταξύ του Τσερκάουι και των μοναχών. Μιλά για οικοδόμηση και καταστροφή, για μετασχηματισμούς και παιχνίδια.

Τη μοναδική αυτή δουλειά θα δούμε στις 3 και 4 Σεπτεμβρίου στις 21.00, στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ). Αρκετοί από εμάς που θέλουμε να την ξαναδούμε είχαμε την τύχη να δούμε το Sutra στο Μέγαρο Μουσικής το 2008, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών αλλά είχαμε γνωρίσει τον Τσερκάουι ένα χρόνο νωρίτερα το 2007, όταν τον έφερε η Βίκυ Μαραγκοπούλου στο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας με τη δουλειά του Myth και αργότερα με τη Babel. 

Το Sutra είναι μια παραγωγή του Sadler’s Wells London και έχει παρουσιαστεί σε 83 πόλεις σε 33 χώρες, σημειώνοντας τεράστια επιτυχία και αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές και όχι άδικα. Περισσότεροι από 250.000 ενθουσιώδεις θεατές έχουν παρακολουθήσει τη βραβευμένη συνεργασία μεταξύ του χορογράφου Σίντι Λάρμπι Τσερκάουι, του γλύπτη  Άντονι Γκόρμλεϊ και 19 Σαολίν πολεμιστών-μοναχών από την Κίνα. Τα 21 ξύλινα κιβώτια του Βρετανού γλύπτη Άντονι Γκόρμλεϊ δημιουργούν ένα εικαστικό περιβάλλον μέσα στο οποίο αναπτύσσεται η εξερεύνηση της φιλοσοφίας και της πίστης που ενυπάρχουν στη φιλοσοφία των Σαολίν, ενώ ενσωματώνεται ο δυναμισμός και η σωματικότητα με την οποία αφηγούνται οι χορευτές.

Γεννημένος στην Αμβέρσα, o 43χρονος σήμερα Σίντι Λάρμπι Τσερκάουι θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς χορογράφους της γενιάς του. Όπως έχει ομολογήσει χρωστάει τη χορογραφική του καριέρα στο διαζύγιο των γονιών του, του Mαροκινού πατέρα και της Βελγίδας μητέρας που τον απελευθέρωσε από τις ισλαμικές απαγορεύσεις. Η πορεία του ξεκινά από τηλεοπτικά σόου όπου έκανε μιμήσεις του Μάικλ Τζάκσον ενώ οι σπουδές του στη σχολή PARTS της Anne Terese De Keersmaeker τον έφεραν στην πρώτη γραμμή των ερμηνευτών. Η αναγνώριση και η πορεία του είναι ιλιγγιώδης. Συνεργάστηκε με τα πιο σημαντικά χορογραφικά σχήματα, τα Βallets C de la B, τον Βιμ Βαντεκέιμπους, τη Σάσα Βαλς, τον Νταμιέν Ζαλέ, τον Άκραμ Καν, ενώ μέχρι σήμερα έχει μαθητεύει σε σπουδαίους δασκάλους για να μυηθεί στις δυτικές και ανατολικές τεχνικές κίνησης. Για το Rien de Rien (2000), την πρώτη του χορογραφία,  τιμήθηκε με το βραβείο Νιζίνσκι ως ο πιο πολλά υποσχόμενος νέος χορογράφος. Την ίδια χρονιά ο Βιμ Βαντεκέιμπους χορογραφεί γι’ αυτόν το σόλο It για την Αβινιόν. Ακολουθεί το D’ avant το οποίο ο Τσερκάουι χορογράφησε μαζί με τους Damien Jalet, Lyc Dunberry και Juan Kruz Diaz de Garaio Esnaola για τη Schaubuhne, τότε υπό τη διεύθυνση της Σάσα Βαλς το οποίο παρουσιάστηκε και στην Αθήνα στο πλαίσιο του πολιτιστικού προγράμματος των Παραολυμπιακών Αγώνων. Με το Foi (2003, Les Ballets C de B) διερευνά το θέμα της πίστης, της μισαλλοδοξίας και της ανοχής της διαφορετικότητας. Το 2004 παρουσιάζει στην Αβινιόν τη χορογραφία Tempus Fugit. Το 2005 χορογράφησε από κοινού και συνερμήνευσε με τον Ακραμ Καν το Zero Degrees με θέμα την μεικτή πολιτισμική ταυτότητα και το 2006 σε συνεργασία με τον Nicolas Vladyslav το Corpus Bach. Έχει χορογραφήσει επίσης για το Ballet du Grand Theatre de Geneve και για τα Ballets de Monte Carlo. Η ομάδα Eastman που ίδρυσε αποτελείται από 13 χορευτές και πέντε μουσικούς, που μιλάνε 15 διαφορετικές γλώσσες και ανήκουν σε 7 διαφορετικές θρησκείες.

Καλλιτεχνικός Διευθυντής στο Βασιλικό Μπαλέτο της Φλάνδρας σήμερα, έχει χορογραφήσει περισσότερα από 50 έργα, έχει κερδίσει δύο Βραβεία Olivier, τρία βραβεία Ballet Tanz ως ο καλύτερος χορογράφος (2008, 2011, 2017) και το Kairos Prize (2009) για το καλλιτεχνικό του όραμα και την προαγωγή του διαπολιτισμικού διαλόγου, ενώ ήταν υποψήφιος, μαζί με τον Αμερικανό χορογράφο JaQuel Knight στα MTV awards για τη χορογραφία του “Apeshit”, του βίντεο κλιπ της Μπιγιονσέ και του  Jay-Z στο Λούβρο.

Κάθε παράσταση του Σίντι Λάρμπι Τσερκάουι είναι μια μεγάλη εικαστική σύνθεση, άλλωστε η πρώτη του απόπειρα καλλιτεχνικής έκφρασης ήταν η ζωγραφική που την εγκατέλειψε όταν κατάλαβε τους περιορισμούς των δύο διαστάσεων. Ο χορός είναι μια προσωρινή ζωγραφιά που αλλάζει, σβήνει και διαλύεται για να ξαναγεννηθεί στην επόμενή του χορογραφία. Αυτό που τον απασχολεί πάντα είναι τα ερωτήματα στα οποία δεν μπορεί να δώσει απαντήσεις, είναι συχνά η αφετηρία των χορογραφιών του που διακρίνονται για τη ρευστότητα και τη χρήση πολλών μέσων και εκφράσεων. Ο Τσερκάουι πιστεύει στην ανομοιογένεια του υλικού και στη σύνθεσή του, άλλωστε όταν ο περίφημος καλλιτεχνικός διευθυντής του Ro Theater του Ρότερνταμ Guy Cassiers μετακόμισε, κυρίως για πολιτικούς λόγους, ως διευθυντής στο Toneelhuis στην Αμβέρσα, ο Τσερκάουι ήταν από τους πρώτους που κάλεσε για να δοκιμάσουν να ενταχθούν σε ένα μεγάλο θεατρικό σχήμα και να δώσουν καλλιτεχνικό περιεχόμενο σε ένα κέντρο τέχνης που ακόμα και σήμερα θεωρείται ένα από τα πιο μεγάλα φυτώρια ιδεών στην Ευρώπη, μέσα στο οποίο οι καλλιτεχνικές αντιθέσεις και διαφορές μπορούν να ανθήσουν παράλληλα και να αναμιχθούν και να δημιουργήσουν τη βάση για επικοινωνία με την πόλη και το κοινό της. Η αναζήτηση της γνώσης βρίσκεται στο επίκεντρο της δημιουργίας του Τσερκάουι. Η επαφή του με τους άγνωστους πολιτισμούς και συνήθειες, δημιουργούν τα θέματα με τα οποία θέλει να ασχοληθεί τον κινητοποιούν και ερεθίζουν τη φαντασία του. Και όταν μια παράσταση ολοκληρωθεί η αναζήτηση για τον Τσερκάουι δεν σταματά εκεί, δεν σταματά ποτέ. Άλλωστε η αναζήτηση, η τελετουργία και η παρουσίαση ενός έργου όπως λέει αξίζει για τη συζήτηση που έχει προηγηθεί.

Το 2012, ο Σίντι Λάρμπι Τσερκάουι έγραψε το μήνυμα της Παγκόσμια Ημέρας Χορού. «Μέσα στον χρόνο, μέσα στους αιώνες, αυτό που διαρκεί είναι κυρίως η τέχνη. Η τέχνη μοιάζει να είναι όλα όσα αφήνει η ανθρωπότητα στους κληρονόμους της – ή μέσα από τα κτίρια ή τα βιβλία ή τους πίνακες ζωγραφικής ή τη μουσική. Ή μέσα από την κίνηση ή τον χορό. Υπό αυτήν την έννοια βλέπω τον χορό ως το πιο σύγχρονο, το πιο ενημερωμένο μάθημα ιστορίας, καθώς βρίσκεται σε μια διαρκή σχέση με το πιο πρόσφατο παρελθόν του και μπορεί να συμβεί μόνο στο παρόν», γράφει στο μήνυμά του, που είναι και το προσωπικό του μανιφέστο για το χορό. «Ο χορός»συνεχίζει, «κατά κάποιον τρόπο, δεν αναγνωρίζει σύνορα, όπως κάνουν πολλές άλλες τέχνες. Ακόμα και όταν ορισμένα στυλ προσπαθούν να περιορίσουν τον εαυτό τους ή να εργαστούν μέσα σ’ ένα πλαίσιο, η κίνηση της ζωής, η χορογραφία της κι η ανάγκη για ροή, αυτά αναλαμβάνουν πολύ γρήγορα τα ηνία, επιτρέποντας σε ορισμένα στυλ να σμίξουν με άλλα.Τα πάντα εμπλέκονται με τα πάντα, φυσικά, κι ο χορός εγκαθίσταται μόνο στον χώρο όπου ανήκει – σε αυτόν του αενάως μεταβαλλόμενου παρόντος.  Κινούμενοι όπως οι άλλοι άνθρωποι, κινούμενοι με τους άλλους ανθρώπους και βλέποντάς τους να κινούνται, μπορούμε να νιώσουμε καλύτερα τα συναισθήματά τους, να σκεφτούμε τις σκέψεις τους και να συνδεθούμε με την ενέργειά τους. Είναι, ίσως, τότε η στιγμή που μπορούμε να τους γνωρίσουμε και να τους κατανοήσουμε πιο καθαρά».

—

Info παράστασης:

Sutra | 3 και 4 Σεπτεμβρίου στις 21.00 | Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

elculture.gr