Επιδημιολογικά στοιχεία για τον διαβήτη. Τι περιλαμβάνει το Πιάτο Υγιεινής Διατροφής;

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης αφορά σήμερα πάνω από 900.00 διαγνωσμένους ανθρώπους στη χώρα μας και περίπου 300.000 αδιάγνωστους. Ο επιπολασμός της νόσου υπολογίζεται στο 4%, δείχνοντας σταθερά αυξητικές τάσεις, κυρίως στις  νεότερες ηλικίες. Ως εκ τούτου, η ενημέρωση του ευρέως κοινού για την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση της νόσου μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο στη μείωση των ποσοστών εμφάνισης νέων περιστατικών, ενώ η γνώση για τους τρόπους αντιμετώπισης και διαχείρισης της νόσου αφορά τόσο τους ίδιους τους ασθενείς όσο και τους οικείους τους, ιδιαιτέρως δε τους γονείς των παιδιών με Σακχαρώδη Διαβήτη.

Με αυτόν το σκοπό η Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Με Οδηγό Tο Διαβήτη» διοργανώνει εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τον Σακχαρώδη Διαβήτη με τίτλο «Diabetes Challenge Project». Από τις αρχές Νοεμβρίου του 2019 και για περίπου 15 ημέρες, αναγνωρίσιμα κι επιδραστικά πρόσωπα του πολιτισμού, των media, της πολιτικής και του αθλητισμού μετρούν το σάκχαρό τους και στη συνέχεια ανεβάζουν το σχετικό βίντεο στους προσωπικούς τους λογαριασμούς στα social media με hashtag #metrisoukiesy, προσκαλώντας κάποιο άλλο αναγνωρίσιμο πρόσωπο να πάει στο φαρμακείο και να κάνει το ίδιο. Τόσο ο τύπος των μέσων όσο και το προφίλ των «πρωταγωνιστών» της εκστρατείας εκτιμούμε ότι θα συμβάλει στην πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση νέων περιστατικών διαβήτη, στη διάχυση της γνώσης σχετικά με τον διαβήτη, καθώς και στην καλύτερη αντιμετώπιση των πασχόντων. Σημειώνεται ότι το «Diabetes Challenge Project» έρχεται να συνεχίσει την καμπάνια «Διάδωσέ το», η οποία διεξήχθη με επιτυχία το 2015-2016.

Με αυτό το δεδομένο και με γνώμονα ότι περισσότεροι από 1,2 εκατομμύρια συμπατριώτες μας είναι διαβητικοί, εκ των οποίων περίπου οι 300.000 δεν το γνωρίζουν, εύκολα μπορεί να κατανοήσει κανείς την ανάγκη ενημέρωσης κι ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης σχετικά με την πάθηση και τις επιπλοκές της, αλλά και το μέγεθος της προσπάθειας που απαιτείται για να διαδοθεί το πολύ σημαντικό κοινωνικό μήνυμα της πρόληψης.

Στο πλαίσιο της προσπάθειας αυτής, η Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Με οδηγό τον Διαβήτη» πραγματοποιεί Πανελλήνια Εκστρατεία ψηφιακής ενημέρωσης μέσα στον  Νοέμβριο, η οποία θα διαρκέσει μέχρι τις 14 Νοεμβρίου, ημερομηνία η οποία έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του Σακχαρώδη Διαβήτη. Στην προσπάθεια αυτή συμμετέχουν πολλοί καταξιωμένοι καλλιτέχνες, αθλητές, αλλά και πολιτικοί, οι οποίοι θα υποβάλλονται σε μετρήσεις σακχάρου  με τη βοήθεια νοσηλευτών και στη συνέχεια θα μοιράζονται το μήνυμά τους με το κοινό.

΄Όπως τόνισαν σήμερα σε Συνέντευξη Τύπου, ο Ομότιμος Καθηγητής Παθολογίας ΕΚΠΑ κ. Νικόλαος Κατσιλάμπρος, ο Καθηγητής Παθολογίας Α΄ Προπαιδευτικής Κλινικής Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Λαϊκό», κ. Νικόλαος Τεντολούρης, ο Παθολόγος – Διαβητολόγος, Διευθυντής Παθολογικής - Διαβητολογικής Κλινικής Διαβητολογικου Κέντρου «Metropolital General», κ. Αντώνιος Λέπουρας, και ο Γενικός Ιατρός, Διευθυντής «Eurodiet Med», κ. Διονύσιος Βλάχος, τα επιδημιολογικά στοιχεία που αφορούν την εξέλιξη του Σακχαρώδη Διαβήτη στη χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες είναι συγκλονιστικά. Συγκεκριμένα:

●    Ο αριθμός των ατόμων με διαβήτη στην Ελλάδα έχει τετραπλασιαστεί τα τελευταία 30 χρόνια. Αν προσθέσουμε και το ποσοστό των ατόμων με προ-διαβήτη, που έχουν στο στάδιο αυτό ήδη διπλάσιο κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων σε σχέση με άτομα με φυσιολογικό σάκχαρο, τότε πλέον του 20% του ελληνικού πληθυσμού άνω των 45 ετών σχετίζεται με τη νόσο.

●    Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου-1 αυξάνεται κατά 3% κάθε χρόνο στα παιδιά και στους εφήβους. Επίσης ο διαβήτης τύπου-2 προσβάλλει πλέον όλο και μικρότερες ηλικίες, νέους ακόμα και παιδιά, ακλουθώντας παράλληλη πορεία μαζί με την αύξηση της παχυσαρκίας στην χώρα μας.

●    Ο σακχαρώδης διαβήτης έχει υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης στο δυτικό κόσμο, γεγονός που σχετίζεται με τη διατροφή και την καθιστική ζωή. Τα Ελληνόπουλα, ιδίως τα αγόρια, δυστυχώς κατατάσσονται, στα πιο παχύσαρκα στον κόσμο.

●    Οι διαβητικοί παρουσιάζουν ίδιο κίνδυνο εμφράγματος μυοκαρδίου με αυτόν των μη διαβητικών που είναι μεγαλύτεροι κατά 15 χρόνια. Ο διαβήτης δηλαδή γηράσκει την καρδιά και τα αγγεία πρόωρα. 3 στα 4 άτομα με σακχαρώδη διαβήτη υπολογίζεται ότι θα υποστούν τουλάχιστον 1 καρδιαγγειακό επεισόδιο στη ζωή τους, ενώ έχουν υπερδιπλάσιο κίνδυνο –σε σχέση με τα μη διαβητικά άτομα– αυτό το επεισόδιο να είναι θανατηφόρο.

●    Η χρόνια νεφρική νόσο (CKD) επηρεάζει έναν στους τρεις ασθενείς με διαβήτη τύπου 2.   Η CKD αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρών καρδιαγγειακών επεισοδίων και νεφροπάθειας τελικού σταδίου σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2. Περίπου το 30% των ασθενών με διαβήτη τύπου 1 και το 10 έως 40% αυτών με διαβήτη τύπου 2 θα εμφανίσουν νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου. Μια δυστυχώς κοινή επιπλοκή της διαβητικής νεφροπάθειας είναι η καρδιακή ανεπάρκεια, η κύρια αιτία νοσηλείας σε αυτόν τον πληθυσμό.

●    Ο σακχαρώδης διαβήτης διπλασιάζει τον κίνδυνο κάποιων κακοηθειών, αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας, δημιουργεί προβλήματα στα μάτια, στα νεφρά, στα πόδια, προκαλεί στυτική δυσλειτουργία.

Στις πιθανές αυτές επιπλοκές, προστίθεται και αυτή του Διαβητικού Ποδιού, η οποία οδηγεί σε έλκη, λοιμώξεις ενίοτε και γάγγραινα, η οποία με τη σειρά της συνοδεύεται από ακρωτηριασμούς, αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα. Είναι χαρακτηριστικά τα δεδομένα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), τα οποία δείχνουν ότι οι ακρωτηριασμοί κάτω άκρων είναι 15-20 φορές συχνότεροι σε διαβητικά άτομα. Αν το στοιχείο αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετά εύγλωττο, τότε το γεγονός ότι κάθε 20 δευτερόλεπτα πραγματοποιείται διεθνώς κάποιος ακρωτηριασμός κάτω άκρου είναι σοκαριστικό!

Επιπλέον, απαραίτητοι και όχι απλά χρήσιμοι είναι οι εμβολιασμοί για τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη, διότι τα άτομα αυτά κατατάσσονται στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Τα άτομα με ΣΔ γενικά, κινδυνεύουν για περισσότερες και βαρύτερες επιπλοκές, ιδίως αυτοί που εμφανίζουν συννοσηρότητες (πχ. Καρδιακή η νεφρική ανεπάρκεια, παχυσαρκία, ΧΑΠ, κλπ.).

Απορρύθμιση και αύξηση επιπέδων σακχάρου αίματος κατά την διάρκεια της λοιμώξεως, είναι συνήθης και μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στα άτομα που θεραπεύονται με ινσουλίνη.

Εμβόλια όπως της Γρίπης, Πνευμονιόκοκου και Έρπητα Ζωστήρα είναι άκρως απαραίτητα για πρόληψη των Διαβητικών ασθενών. Η πρόληψη λοιμώξεων με την χρήση εμβολιασμών, για τα άτομα με ΣΔ, είναι η μόνη ασφαλής, οικονομική και αποτελεσματική θεραπεία και προστασία από σοβαρές άμεσες η και μακροχρόνιες επιπλοκές στην υγεία τους.

Ποιοι είναι οι κύριοι λόγοι αυτής της ραγδαίας εξέλιξης του ΣΔ; Η παχυσαρκία, η έλλειψη άσκησης και το στρες είναι οι πλέον προφανείς, οι οποίοι μπορούν να συνοψιστούν –τουλάχιστον σε ότι αφορά τις χώρες της Δύσης- σε μια φράση: «σύγχρονος τρόπος ζωής». Καθιστική ζωή σε συνδυασμό με κακή διατροφή βάζουν τις βάσεις, από την παιδική ηλικία ακόμη, για την ανάπτυξη διαβήτη στα ενήλικα άτομα.

Στο σημείο αυτό, είναι πολύ χρήσιμες οι συμβουλές του κ. Βλάχου σχετικά με τη σωστή διατροφή, η οποία μπορεί να «κωδικοποιηθεί» και ως Πιάτο Υγιεινής Διατροφής, που περιλαμβάνει:

·              Το ½ του πιάτου περιλαμβάνει λαχανικά και φρούτα (με έμφαση σε προϊόντα εποχής)

·              Το  ¼ του πιάτου περιλαμβάνει άπαχη πρωτεΐνη: Με έμφαση στην κατανάλωση ψαριών, οσπρίων και πουλερικών. Είναι σημαντικό να μειωθεί η κατανάλωση  κόκκινου κρέατος και να αποφευχθεί η κατανάλωση επεξεργασμένων κρεάτων.

·              Το  Ό του πιάτου περιλαμβάνει ακατέργαστα δημητριακά (ολικής άλεσης προϊόντα). (Τα ακατέργαστα δημητριακά παρουσιάζουν πιο ήπια επίδραση στο σάκχαρο του αίματος και την ινσουλίνη σε σύγκριση με τα επεξεργασμένα).

·              Υγιεινά Φυτικά Έλαια – με μέτρο: Με έμφαση στην κατανάλωση ελαιόλαδου. Αποφυγή  των μερικώς υδρογονωμένων ελαίων και  trans  λιπαρών.

·              Η σημασία της ενυδάτωσης και η πρόσληψη υγρών, χωρίς θερμίδες.

·              Τέλος, το «κερασάκι»: φυσική δραστηριότητα