Επιστημονικά στοιχεία για την ασφάλεια της μάσκας. Μάσκα, η προσέγγιση ενός μηχανικού. Υπάρχει κάτι αρνητικό; (video)

"Στον κόσμο πεθαίνουν δεκαέξι άνθρωποι κάθε λεπτό από κορωνοιό, ενώ στην Ελλάδα το τελευταίο διάστημα έχουν αυξηθεί τα κρούσματα, οι διασωληνωμένοι και οι νοσηλευόμενοι. Όμως παρά τα συγκεκριμένα αδιαμφισβήτητα στοιχεία και γεγονότα, υπάρχουν δύο στους δέκα που πιστεύουν ότι η χρήση της μάσκας... δεν είναι απαραίτητη" επεσήμανε ο πρόεδρος του ΙΣΘ Νίκος Νίτσας στην αρχή της ημερίδας που διοργάνωσε με τη βοήθεια ειδικών επιστημόνων, ώστε να δοθούν τεκμηριωμένες απαντήσεις στους σκεπτικιστές ή αρνητές της μάσκας. 

 

Ο κ. Νίτσας πρόσθεσε ότι "φέτος το #ΕμβολιάΖΩ_ΜΕ_ΜΑΣΚΑ σκοπό είχε την ενημέρωση του κοινού, από επιστημονικά χείλη, για την αναγκαιότητα των ατομικών μέσων προστασίας για την αποφυγή νοσημάτων που μεταδίδονται αερογενώς, όπως ο κορωνοιός". Ο πρόεδρος του ΙΣΘ θύμισε επίσης ότι η νέα αυτή προσπάθεια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης είναι συνέχεια του καθιερωμένου ετήσιου #εμβολιαΖΩ και του "κινήματος ζωής" που ήδη έχει δώσει απαντήσεις για τη χρησιμότητα των εμβολίων στην αντιμετώπιση νόσων οι οποίες στο παρελθόν στοίχιζαν ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων και κυρίως παιδιών. "Εν αναμονή δοκιμασμένου εμβολίου, ο ΙΣΘ νιώθει χρέος να ενημερώσει τους πολίτες για την ασφάλεια του σημαντικού όπλου που διαθέτουμε σήμερα απέναντι στην πανδημία, τη μάσκα" είπε ο κ. Νίτσας τονίζοντας ότι "το τρίπτυχο μάσκα-αποστάσεις-ατομική υγιεινή είναι αδιαπραγμάτευτο"

 

Αυτοί που φορούν μάσκα και πριν την πανδημία...

 

Ο πρόεδρος του ΙΣΘ Νίκος Νίτσας τόνισε επίσης ότι "την ώρα που συζητάμε αν πρέπει να φοράμε μάσκα για να προστατευθούμε από τον ιό, ο οποίος μελετάται περισσότερο και από περισσότερους από κάθε άλλον στην ιστορία της ανθρωπότητας, υπάρχουν χρόνιοι πάσχοντες καθώς και συγγενείς τους, που τη χρησιμοποιούσαν πολύ πριν την πανδημία -ορισμένοι και μια ζωή- και ενδεχομένως θα τη χρησιμοποιούν κι αφού βρεθεί το εμβόλιο κατά της covid19. 'Εχουν αποδεχτεί την αναγκαιότητα και έχουν εκπαιδευτεί στη συνεχή χρήση της γιατί είναι ο μοναδικός τρόπος προστασίας τους. Όπως είπαν σε βίντεο της εκδήλωσης μας, μακάρι να φορούσαν μάσκα μόνο για τον ιό, μακάρι να βρίσκονταν στη δική μας θέση, δηλαδή να περίμεναν μαζί με όλους εμάς, ένα εμβόλιο ώστε να μην την ξαναφορέσουν"

 

Ο καθηγητής υγιεινής και κοινωνικής ιατρικής και κοσμήτορας της σχολής επιστημών υγείας του ΑΠΘ Θόδωρος Δαρδαβέσης συντόνισε τη συζήτηση, η οποία μεταδόθηκε διαδικτυακά κι έκανε μια σύντομη ιστορική αναδρομή της χρήσης της μάσκας, από τα χρόνια της χολέρας μέχρι σήμερα επισημαίνοντας ότι "βρισκόμαστε πάλι σε μία θέση που έχουμε βρεθεί παλαιότερα κι όπως δόθηκε λύση στο παρελθόν με άλλες επιδημίες και νόσους, έτσι θα ξαναβρεθεί στο εγγύς, ελπίζουμε, μέλλον"

 

Ο Πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου Αθανάσιος Εξαδάκτυλος απηύθυνε χαιρετισμό και συνεχάρη τον Ιατρικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης καθώς και τον πρόεδρο Νίκο Νίτσα για το #ΕμβολιάΖΩ_ΜΕ_ΜΑΣΚΑ τονίζοντας ότι "...δεν φανταζόμασταν, πριν από λίγα χρόνια όταν ξεκινούσαμε την εκστρατεία υπέρ των εμβολίων (#Εμβολιάζω), ότι θα ζούσαμε σύντομα μια σκληρή πραγματικότητα, όπου θα αναζητούσαμε και θα περιμέναμε εναγωνίως εμβόλιο ώστε να αντιμετωπίσουμε έναν τόσο επικίνδυνο ιό. Σήμερα αυτή η πραγματικότητα επιβάλλει τη χρήση μάσκας και προς το παρόν δεν υπάρχει άλλος δρόμος για την προστασία της δημόσιας υγείας. Ας το καταλάβουμε". Να σημειωθεί ότι ο κ. Αθανάσιος Εξαδάκτυλος είναι πρώην πρόεδρος του ΙΣΘ και μέλος της επιστημονικής επιτροπής του υπουργείου υγείας υπό τον καθηγητή Σ. Τσιόδρα.

 

Καταναγκασμός ή αναγκαιότητα στα σχολεία;

 

Ο ομότιμος καθηγητής πνευμονολογίας - παιδιατρικής του ΑΠΘ και πρόεδρος Ελληνικής Παιδοπνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ) Ιωάννης Τσανάκας μίλησε για τη μεταδοτικότητα του ιού στις μικρές ηλικίες επισημαίνοντας ότι "η εφαρμογή της μάσκας εμπλέκεται με τη ψυχοσύνθεση των παιδιών, ένα θέμα το οποίο ίσως έχει διογκωθεί. Τα παιδιά δεν κινδυνεύουν όπως οι ενήλικες όμως είναι οι "δούρειοι ίπποι" της μεταφοράς του ιού. Οι απόψεις και εμπειρίες των παιδοπνευμονολόγων έχουν καταγραφεί πρόσφατα στην ΕΠΕ για τον ελλαδικό χώρο, διότι είναι διαφορετικά τα σχολεία στην Ελλάδα από την Ελβετία, τη Γαλλία κι άλλες χώρες. Όταν συζητάμε τέτοια θέματα, αυτό θα πρέπει να το έχουμε υπόψη. Στις ΗΠΑ, σε σχετική ιατρική καταγραφή, τα παιδιά αποτελούν το 10% της πανδημίας και υπάρχει μια αυξητική τάση όμως έχει μειωθεί ο αριθμός των παιδιών που νοσηλεύονται, δηλαδή δεν περνούν σοβαρά τη νόσο κι αυτό είναι ενθαρρυντικό". 

 

Ο κ. Τσανάκας πρόσθεσε ότι "αυτό που έχει σημασία και πρέπει να καταλάβουν οι γονείς είναι ότι μπορεί να μη δώσουν συμπτώματα και να μην νιώσουν καν αδιαθεσία όμως ενδέχεται να είναι φορείς και να μεταφέρουν τον ιό στο σπίτι. Η δε μεταδοτικότητα της νόσου από παιδιά είναι μικρότερη από ενήλικες, όμως τα παιδιά είναι το "όχημα", με τον οποίο πηγαίνει στα σπίτια άθελα τους και για αυτό ζητάμε, παρακαλούμε, εκλιπαρούμε, επιβάλλουμε τη χρήση της μάσκας. Επιστημονικά δεν έχει τεκμηριωθεί ότι η μάσκα προκαλεί ζαλάδες ή άλλα παρόμοια προβλήματα. Περισσότερο είναι το άγχος που μεταφέρεται από τους... γονείς στα παιδιά τα οποία προετοιμάζονται αναλόγως να... ζαλιστούν και να νιώσουν δυσφορία. Δηλαδή το παιδί όπως εκπαιδεύεται έτσι αντιδρά. Για την καθημερινότητα οι υφασμάτινες μάσκες είναι επαρκείς αρκεί να φοριούνται σωστά. Οι δε πιέσεις ορισμένων και λίγων γονέων να μη φορούν μάσκα τα  παιδιά τους, με τις ανάλογες ιατρικές βεβαιώσεις, προκαλούν άλλα προβλήματα μέσα στην τάξη. Όμως τα παιδιά ξέρουν να δίνουν λύσεις. Σε ένα δημοτικό, στην τρίτη τάξη, έπεσε η μάσκα ενός μαθητή και υπήρξε η σχετική αναταραχή μέχρι που συμμαθητής του πρότεινε να καθίσει ήσυχα, με κλειστό στόμα, και να μη μιλάει και στο διάλειμμα να βάλει άλλη αποστειρωμένη. Έχει σημασία ο ήπιος τρόπος εκπαίδευσης και ο δάσκαλος λόγω υπερβάλλοντος ζήλου να μη μιλάει άσχημα στα παιδιά όταν δεν συμμορφώνονται και αυτά να πηγαίνουν με κλάμματα στα σπίτια τους. Και ναι οι δάσκαλοι -όπως και οι γονείς- θα πρέπει να μάθουν στα παιδιά και τη σωστή χρήση της μάσκας" 

 

Η χρήση της μάσκας στον αναπνευστικό ασθενή - Υπάρχει κάτι αρνητικό;

 

Ο πρόεδρος της Εταιρείας Νοσημάτων Θώρακος Ελλάδας, επεμβατικός πνευμονολόγος Ηρακλής Τιτόπουλος τόνισε από την πλευρά του ότι "Δεν περίμενα και δεν φανταζόμουν ύστερα από τόσους μήνες ταλαιπωρίας, σε Ελλάδα και σε όλο τον πλανήτη, να βρεθούμε στην ανάγκη εμείς οι γιατροί να εξηγήσουμε σε μερίδα κόσμου, που αμφισβητεί την ύπαρξη του ιού, ότι... υπάρχει! Πρέπει να τονίσουμε ότι οι αναπνευστικοί ασθενείς είναι κατεξοχήν άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, χάνουν σιγά σιγά την αμυντική τους ικανότητα και οι οργανισμοί τους γίνονται ευάλωτοι σε οποιοδήποτε ιό και γνωρίζουν ήδη την ευεργετική ιδιότητα της μάσκας". Ο κ. Τιτόπουλος μίλησε και για αντιφάσεις ορισμένων που ζητούν "βεβαιώσεις απαλλαγής" ώστε να μην πηγαίνουν στη δουλειά αλλά και να μη φορούν μάσκα. "Οι ίδιοι αντιλαμβάνονται ότι ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες όμως αντί να θωρακίζονται απέναντι στον ιό πράττουν ακριβώς το αντίθετο μη φορώντας μάσκα". Πρόσθεσε ότι η "χειρουργική μάσκα βγήκε για να προστατεύει περισσότερο τον ασθενή όχι το χειρουργό. Στην περίπτωση του κορωνοιού θα πρέπει να επιβάλλουμε στους άλλους τη χρήση της μάσκας για την ασφάλεια όλων γιατί η εκτίμηση μου είναι ότι αυτά τα μέτρα θα τα έχουμε για πολύ καιρό ακόμη"

 

"Μάσκα, η προσέγγιση ενός μηχανικού"

 

Ο καθηγητής επιστήμης και τεχνολογίας υλικών, τμήμα χημικών μηχανικών του ΑΠΘ και διευθυντής του Εργαστηρίου Τεχνολογίας Υλικών Βασίλης Ζασπάλης τόνισε ότι "διαφαίνεται ότι ο κύριος μηχανισμός μεταφοράς του sars-cov-2 είναι μέσω των σταγονιδίων που εκπέμπονται κατά την ομιλία, το βήξιμο ή το φτέρνισμα. Σε ένα πάρα πολύ ενδιαφέρον πείραμα έγινε καταγραφή αυτών των σωματιδίων την ώρα ομιλίας ενός ατόμου χωρίς μάσκα τα οποία... εξαφανίστηκαν όταν φόρεσε μάσκα! Έχουν γίνει πειράματα και μελέτες και σε πραγματικές συνθήκες, όχι μόνο στα εργαστήρια, για τη χρήση της μάσκας, τα αποτελέσματα των οποίων εκτίμησαν χώρες για να λάβουν συγκεκριμένες πολιτικές αποφάσεις για τη χρήση της μάσκας" Ο κ. Ζασπάλης μίλησε για τη δομή της μάσκας (βαμβακερές, μεταξωτές, πολυεστερικές, χειρουργικές κ.α.) και τα κοινά χαρακτηριστικά τους πχ μια δαιδαλώδη πλέξη ώστε να συγκρατούν σταγονίδια. 

 

Ο καθηγητής επιστήμης και τεχνολογίας υλικών του ΑΠΘ παρουσίασε και επιστημονικά στοιχεία, με τον πιο απλό τρόπο, ώστε να κατανοήσουν όλοι τις συνθήκες διαπερατότητας - αναπνευσιμότητας (μάσκας) που σχετίζονται με το αίσθημα δυσφορίας."Η επιπλέον αντίσταση που επιφέρει η μάσκα είναι της τάξης του... 5%. Η απαιτούμενη ποσότητα αέρα από τον οργανισμό παρέχεται με τον ίδιο ρυθμό χωρίς ιδιαίτερη επιπλέον δυσκολία. Φαινόμενα πχ συσσώρευσης διοξιδείου του άνθρακα και επανεισπονής του δεν είναι δυνατόν να συμβούν καθώς οι διαπερατότητες εξασφαλίζουν την έξοδο του από τη μάσκα με τον ίδιο ρυθμό με τον οποίο εξέρχεται από τον οργανισμό. Τόσο οι χειρουργικές μάσκες όσο και οι υφασμάτινες είναι σε θέση να παράσχουν τις απαιτούμενες κατά περίπτωση από τον οργανισμό ροές με σχετικά μικρή αντίσταση (πτώση πίεσης) εξασφαλίζοντας καλή αναπνευσιμότητα" είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ζασπάλης. Συνεπώς όπως είπε ο καθηγητής "η μάσκα έχει σε εργαστηριακή και μακροσκοπική κλίμακα ήδη αποδειχθεί ένας πολύ αποτελεσματικός τρόπος για τον περιορισμό διασποράς της πανδημίας. Η δομή των ευρέως χρησιμοποιημένων μασκών συμπεριλαμβανομένων και της χειρουργικής δεν μπορεί να παρεμποδίσει επιλεκτικά τη δίοδο μορίων και να οδηγήσει σε εμπλουτισμό ή απεμπλουτισμό του εξερχόμενου από τη μάσκα ρεύματος αέρα."

 

Νέο "κίνημα ζωής" από τον ΙΣΘ

 

Η διαδικτυακή ημερίδα ολοκληρώθηκε με "πορεία ζωής" από γιατρούς και μέλη του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης καθώς και εκπροσώπους της κοινωνίας (υφυπουργός Μακεδονίας Θράκης Θόδωρος Καραόγλου, Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβα, αντιπεριφεριάρχης υγείας Χρήστος Μήττας, βουλευτές, αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής και αντιπρόεδρος του πειθαρχικού συμβουλίου του ΙΣΘ Χάρης Αηδονόπουλος, προέδρους φορέων κ.α.) Από τα γραφεία του συλλόγου στην Πλ. Αριστοτέλους 4, μέχρι τις ομπρέλες του Ζογγολόπουλου στη Νέα Παραλία, βάδισαν γρήγορα με μάσκες και πνευμονολόγοι κατέγραψαν -στην αρχή και στο τέλος- της προσπάθειας με συσκευή-αναλυτή (CNOGA MTX) τον κορεσμό του οξυγόνου και την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα του αίματος των συμμετεχόντων. Όπως είπαν οι πνευμονολόγοι "σε όλες τις περιπτώσεις τα επίπεδα των μετρήσεων βρέθηκαν σε φυσιολογικά επίπεδα, αποδεικνύοντας στην πράξη, ότι η χρήση μάσκας, συνδυαστικά με έντονη δραστηριότητα, δεν επηρεάζει τους πνεύμονες και εν γένει την υγεία των ανθρώπων"