Προσοχή. Άλλαξε σήμερα η ώρα. Πήγε μία ώρα πίσω.

 

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Η αλλαγή ώρας σε χειμερινή πραγματοποιήθηκε τα ξημερώματα της τελευταίας Κυριακής του Οκτωβρίου.

Για φέτος στις 27 Οκτωβρίου.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, «την Κυριακή 27 Οκτωβρίου λήγει η εφαρμογή του μέτρου της θερινής ώρας, σύμφωνα με την Οδηγία 2000/84 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της EE 19/01/2001, σχετικά με τις διατάξεις για τη θερινή ώρα. Οι δείκτες των ρολογιών πρέπει να μετακινηθούν μία ώρα πίσω, δηλαδή από 04:00 π.μ. σε 03:00 π.μ.».

Η πανευρωπαϊκή πρωτοβουλία για να μπει φραγμός στην αλλαγή ώρας στην Ε.Ε. φαίνεται πώς επί του παρόντος βρίσκεται σε αδράνεια.

Η τελευταία αλλαγή ώρας ήταν προγραμματισμένη για τον Μάρτιο του 2021 και παρά το γεγονός ότι στο παρελθόν είχαν διεξαχθεί ακόμη και ηλεκτρονικά δημοψηφίσματα στα κράτη-μέλη για το θέμα, η πανδημία, έστειλε το θέμα στις καλένδες.

Η θερινή ώρα θα επανέλθει την τελευταία Κυριακή του Μάρτη, δηλαδή στις 31 Μαρτίου 2025.

Γιατί αλλάζει η ώρα

Το μέτρο της αλλαγής της ώρας έχει ως βασικό πλεονέκτημα την εξοικονόμηση ενέργειας. Συνολικά, κατά τους επτά μήνες της θερινής ώρας εξοικονομούμε 210 ώρες ηλεκτρικής ενέργειας εκμεταλλευόμενοι τον Ήλιο.

Τη δεκαετία του '70, υπό την επήρεια της πετρελαϊκής κρίσης, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες προσπαθούσαν να εκμεταλλευθούν το φως της ημέρας κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Από το 1996 ισχύει μία ενιαία, πανευρωπαϊκή ρύθμιση, κατά την οποία την άνοιξη γυρίζουμε τα ρολόγια μία ώρα μπροστά (ώστε να αξιοποιούμε το φως της ημέρας για μία ώρα επιπλέον), ενώ το φθινόπωρο τα επαναφέρουμε μία ώρα πίσω.

Η πρώτη φορά πάντως που έγινε αναφορά περί θερινής ώρας ήταν το 1784 από τον Βενιαμίν Φραγκλίνο, ο οποίος εξέφρασε την ιδέα με άρθρο του σε γαλλική εφημερίδα. 

Ο Φραγκλίνος παρουσίασε ένα σχέδιο για τον περιορισμό του κόστους φωτισμού, «να περιορίσουν οι Γάλλοι τη χρήση κεριών» προτείνοντάς τους να ξυπνάνε μια ώρα νωρίτερα. Πέρασαν πάνω από εκατό χρόνια για να εφαρμοστεί τελικά το μέτρο της αλλαγής σε θερινή ώρα. Πρώτη ήταν η Γερμανία το 1916 κατά την διάρκεια του Α' Παγκόσμιου Πολέμου, το παράδειγμα της οποίας ακολούθησε και το Ηνωμένο Βασίλειο. Δυο χρόνια αργότερα, το 1918, το Αμερικανικό Κογκρέσο καθιέρωσε την τυπική χρήση των χρονικών ζωνών και επισημοποίησε την αλλαγή της θερινής ώρας. Το μέτρο αυτό όμως καταργήθηκε αμέσως μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, λόγω της δυσαρέσκειας του κόσμου, κυρίως των αγροτών, οι οποίοι χρειάζονταν το φως του ήλιου από νωρίς το πρωί για να κάνουν τις αγροτικές τους εργασίες.

Υπενθυμίζεται ότι η Ευρώπη θέλει να βάλει τέλος στην αλλαγή της ώρας δύο φορές τον χρόνο.

Τον Μάρτιο του 2019, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ του τερματισμού της πρακτικής αυτής, της προσαρμογής των ρολογιών κατά μία ώρα την άνοιξη και το φθινόπωρο, από το 2021. Ωστόσο, το Συμβούλιο της Ε.Ε. δεν φαίνεται ότι πήρε τόσο ζεστά το θέμα και δύο χρόνια μετά δεν έχουν καταλήξει σε μία κοινή θέση για το εν λόγω ζήτημα.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε αποφασίσει πως η αλλαγή ώρας πρέπει να σταματήσει την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου 2021 για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θέλουν να διατηρήσουν μόνιμα τη θερινή ώρα, ενώ για τα κράτη-μέλη που επιθυμούν τη χειμερινή ώρα, η αλλαγή θα γίνει την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου 2021, δηλαδή φέτος στις 27 Οκτώβρη.

Ωστόσο, η οριστική απόφαση για το πότε η πρόταση της Επιτροπής θα αποκτήσει νομική ισχύ, εξαρτάται από το Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το Συμβούλιο της ΕΕ δεν έχει οριστικοποιήσει ακόμη τη θέση του.

Πότε εφαρμόστηκε πρώτη φορά η αλλαγή ώρας σε Ελλάδα και Ευρώπη

Η θερινή ώρα άλλαζε πάντα την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου (μία ώρα μπροστά) για το καλοκαίρι και την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου (μία ώρα πίσω) για το χειμώνα (χειμερινή ώρα). Ήταν το 1976, όταν με αφορμή την πετρελαϊκή κρίση, «όπου αποφασίστηκε στην Ευρώπη η καθιέρωση της θερινής ώρας με στόχο την εκμετάλλευση του ηλιακού φωτός για τις ώρες εργασίας και την εξοικονόμηση ενέργειας».

Στην Ελλάδα η θερινή ώρα εφαρμόστηκε για πρώτη φορά, δοκιμαστικά, το 1932 και συγκεκριμένα από τις 6 Ιουλίου μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου, όταν τα ρολόγια είχαν τεθεί μία ώρα μπροστά. Στη συνέχεια όμως εγκαταλείφθηκε, επειδή στις 28 Ιουλίου 1916 στις 04:00 ώρα, τα ρολόγια στην Ελλάδα είχαν τεθεί 25 λεπτά μπροστά κατά την εισδοχή της ζώνης ώρας που είχε αποφασιστεί παγκοσμίως.

Έτσι η διαφορά σε σχέση με το φως του Ήλιου που καθορίζει και τον πραγματικό χρόνο γινόταν πολύ μεγάλη, κυρίως στα δυτικά τμήματα της χώρας και περισσότερο στη Κέρκυρα.

Τα επόμενα χρόνια είχε υιοθετηθεί μια απλή μετατόπιση της ώρας έναρξης λειτουργίας δημόσιων υπηρεσιών και καταστημάτων κατά μισή ώρα, στη χειμερινή περίοδο.