Μεγάλη ηλιακή καταιγίδα χτυπάει εδώ και λίγες ώρες τη Γη. Που επηρεάζει και προκαλεί προβλήματα; (video)

 medlabnews.gr 

Το ηλιακό νήμα που εκτοξεύτηκε είχε μήκος άνω των 600.000 μιλίων (περίπου ένα εκατομμύριο χιλιόμετρα), δηλαδή περισσότερο από το διπλάσιο της απόστασης μεταξύ Γης και Σελήνης

Μια κολοσσιαία ηλιακή έκρηξη σε σχήμα «φτερού πουλιού» διέσχισε την Τρίτη το βόρειο ημισφαίριο του Ήλιου, εκτοξεύοντας πλάσμα υψηλής θερμοκρασίας σε απόσταση μεγαλύτερη από το διπλάσιο της απόστασης Γης–Σελήνης και τώρα, επιστήμονες προειδοποιούν ότι μέρος της θα μπορούσε να χτυπήσει τη Γη την Παρασκευή.

Το ηλιακό νήμα που εκτοξεύτηκε είχε μήκος άνω των 600.000 μιλίων (περίπου ένα εκατομμύριο χιλιόμετρα), δηλαδή περισσότερο από το διπλάσιο της απόστασης μεταξύ Γης και Σελήνης Σε μια ανάρτηση στην πλατφόρμα X (πρώην Twitter), ο κυνηγός σέλας Γιούρε Ατανάκοφ προέβλεψε ότι η πλήρης ισχύς αυτής της έκρηξης θα μπορούσε να προκαλέσει μια σοβαρή ή ακόμα και ακραία γεωμαγνητική καταιγίδα, το υψηλότερο επίπεδο στις επίσημες κλίμακες αξιολόγησης.

Εντυπωσιακό βίντεο που κατέγραψαν οι δορυφόροι της NASA δείχνει τη στιγμή που νήματα πλάσματος, 75 φορές μεγαλύτερα από τη Γη, αποκολλώνται από τον Ήλιοκαι σχηματίζουν ένα ζεύγος εντυπωσιακών "φτερών".

Το μεγαλύτερο μέρος του υλικού εκτοξεύτηκε από τον βόρειο πόλο του Ήλιου, οπότε το μεγαλύτερο μέρος θα παρακάμψει τη Γη. Ωστόσο, οι αστρονόμοι λένε ότι η Γη πιθανότατα θα δεχτεί ένα ελαφρύ "χτύπημα" από το πέρασμα της καταιγίδας.

Τα ηλιακά νήματα είναι πυκνές κορδέλες από ψυχρότερο ηλιακό πλάσμα, που αιωρούνται πάνω από την επιφάνεια του Ήλιου, τις οποίες συγκρατούν ισχυρά μαγνητικά πεδία.

Όταν αυτά τα μαγνητικά πεδία γίνονται ασταθή, μπορεί να απελευθερώσουν τα νήματα με βίαιες εκρήξεις.

Ο Τζέικ Φόστερ, αστρονόμος στο Βασιλικό Αστεροσκοπείο του Γκρίνουιτς, εξήγησε ότι «κύματα πλάσματος υψηλής θερμοκρασίας μπορούν να αναδυθούν από την επιφάνεια του Ήλιου, ακολουθώντας τις γραμμές του μαγνητικού πεδίου του, και σε ορισμένες περιπτώσεις αποσπώνται και εκτοξεύονται στο Διάστημα με μεγάλη ταχύτητα».

Επιστήμονες προειδοποιούν για την αυξημένη πιθανότητα ισχυρών ηλιακών καταιγίδων καθώς ο Ήλιος εισέρχεται σε μια πιο ενεργή φάση του κύκλου του. Ποιες είναι οι πιθανές επιπτώσεις στα ηλεκτρικά δίκτυα, τις επικοινωνίες, τους δορυφόρους και την υγεία μας; Ο Ήλιος, το μητρικό μας άστρο, δεν είναι μια στατική σφαίρα φωτός και θερμότητας. Βιώνει έναν τακτικό κύκλο δραστηριότητας περίπου 11 ετών, ο οποίος χαρακτηρίζεται από περιόδους ηρεμίας και περιόδους έντονης δραστηριότητας. Καθώς ο Ήλιος εισέρχεται στην πιο ενεργή φάση του, αυξάνεται η συχνότητα και η ένταση των ηλιακών εκλάμψεων και των στεμματικών εκτοξεύσεων μάζας (CMEs) – φαινόμενα που μπορούν να οδηγήσουν σε ισχυρή ηλιακή καταιγίδα.

Οι επιπτώσεις μιας ισχυρής ηλιακής καταιγίδας στην τεχνολογία μας μπορεί να είναι σημαντικές. Τα ηλεκτρικά δίκτυα είναι ιδιαίτερα ευάλωτα. Οι γεωμαγνητικά επηρεασμένοι ρεύματα (GICs) που δημιουργούνται από την αλληλεπίδραση της καταιγίδας με το μαγνητικό πεδίο της Γης μπορούν να υπερφορτώσουν τους μετασχηματιστές υψηλής τάσης, οδηγώντας σε εκτεταμένες διακοπές ρεύματος που θα μπορούσαν να διαρκέσουν ημέρες, εβδομάδες ή ακόμα και μήνες. Μια τέτοια διακοπή θα είχε καταστροφικές συνέπειες για τις επικοινωνίες, τις μεταφορές, την υγειονομική περίθαλψη και την οικονομία.

Οι δορυφόροι, που είναι ζωτικής σημασίας για τις τηλεπικοινωνίες, την πλοήγηση GPS, τις καιρικές προβλέψεις και την εθνική ασφάλεια, είναι επίσης σε κίνδυνο. Τα φορτισμένα σωματίδια μπορούν να βλάψουν τα ηλεκτρονικά τους συστήματα, να προκαλέσουν δυσλειτουργίες ή ακόμα και να τους καταστρέψουν ολοσχερώς. Η απώλεια ενός μεγάλου αριθμού δορυφόρων θα είχε σοβαρές επιπτώσεις στην καθημερινότητά μας.

Οι ραδιοεπικοινωνίες, ειδικά οι βραχέων κυμάτων που χρησιμοποιούνται από αεροπλάνα και πλοία, μπορούν να διαταραχθούν ή να διακοπούν εντελώς. Ακόμη και οι επίγειες επικοινωνίες, όπως τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας και το διαδίκτυο, θα μπορούσαν να επηρεαστούν έμμεσα λόγω των προβλημάτων στα ηλεκτρικά δίκτυα και τους δορυφόρους.

Οι επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία είναι λιγότερο άμεσες, αλλά υπαρκτές. Οι ισχυρές ηλιακές καταιγίδες μπορούν να αυξήσουν την έκθεση σε ιονίζουσα ακτινοβολία, κυρίως για τους αστροναύτες και τους επιβάτες και το πλήρωμα αεροσκαφών που πετούν σε μεγάλα υψόμετρα κοντά στους πόλους. Στο έδαφος, το μαγνητικό πεδίο της Γης μας προστατεύει σε μεγάλο βαθμό από αυτές τις επιβλαβείς ακτινοβολίες. Ωστόσο, οι διαταραχές στο μαγνητικό πεδίο μπορούν να προκαλέσουν εντυπωσιακά φαινόμενα όπως το Σέλας σε χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη από το συνηθισμένο.

Οι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο παρακολουθούν στενά την ηλιακή δραστηριότητα και προσπαθούν να βελτιώσουν τις προβλέψεις για τις ηλιακές καταιγίδες. Ενώ είναι δύσκολο να προβλεφθεί με ακρίβεια η ένταση και ο χρόνος άφιξης μιας μεγάλης καταιγίδας, η αυξημένη δραστηριότητα του Ήλιου καθιστά επιτακτική την ανάγκη για προετοιμασία. Κυβερνήσεις, βιομηχανίες και πάροχοι υπηρεσιών τεχνολογίας πρέπει να λάβουν μέτρα για την ενίσχυση των υποδομών τους και την ανάπτυξη πρωτοκόλλων αντιμετώπισης για να μετριάσουν τις πιθανές καταστροφικές συνέπειες μιας ισχυρής ηλιακής καταιγίδας.