MEDLABNEWS.GR / IATRIKA NEA: ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΑ

Responsive Ad Slot

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού: Μπορεί κάποιος να χάσει μέχρι και το 90% της νεφρικής λειτουργίας του χωρίς να εμφανίζει συμπτώματα.

Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού: Μπορεί κάποιος να χάσει μέχρι και το 90% της νεφρικής λειτουργίας του χωρίς να εμφανίζει συμπτώματα.

medlabnews.gr iatrikanea

«Υγεία των νεφρών για όλους»: Προώθηση της ισότιμης πρόσβασης στη φροντίδα και τη βέλτιστη φαρμακευτική πρακτική, είναι το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Νεφρού 2024. Με το μήνυμα αυτό, καλείται η παγκόσμια κοινότητα να αναλάβει δράση, για την υιοθέτηση των απαιτούμενων πολιτικών πρόληψης και θεραπείας ώστε όλοι οι ασθενείς με Χρόνια Νεφρική Νόσο (ΧΝΝ) να έχουν ισότιμη πρόσβαση στην κατάλληλη  θεραπεία και την απαιτούμενη περίθαλψη.

Η χρόνια νεφρική νόσος (ΧΝΝ) υπολογίζεται ότι επηρεάζει περισσότερους από 850 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και δυστυχώς η συντριπτική πλειοψηφία δεν το γνωρίζει. Ευθύνεται για πάνω από 3,1 εκατομμύρια θανάτους το 2019, σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Επιτροπής για την Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού (World Kidney Day Steering Committee). Ταυτόχρονα πάνω από 2 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως, βρίσκονται σε θεραπεία υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας, κυρίως με αιμοκάθαρση ή έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση νεφρού. Η νεφρική νόσος κατατάσσεται ως η 8η κύρια αιτία θανάτου, και αν δεν αντιμετωπιστεί, προβλέπεται να είναι η 5η κύρια αιτία θνητότητας μέχρι το 2040.

Η Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού έχει ως στόχο την ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση της ιατρικής κοινότητας, των αρμόδιων αρχών και του κοινού́ για την πρόληψη και προαγωγή́ της καλής υγείας των νεφρών ώστε να αναγνωριστεί  ως μια παγκόσμια προτεραιότητα της δημόσιας υγείας και να υιοθετηθούν σε όλα τα επίπεδα οι ανάλογες πολιτικές πρόληψης και θεραπείας. Αποτελεί κοινή πρωτοβουλία της Διεθνούς Νεφρολογικής Εταιρείας (International Society of Nephrology) και της Διεθνούς Συνομοσπονδίας των Νεφρολογικών Ιδρυμάτων – Παγκόσμιας Συμμαχίας Νεφρού (IFKF-WKA).

Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρείας (ΕΝΕ) στην Ελλάδα περίπου το 10% του ενήλικου πληθυσμού πάσχει από ΧΝΝ, δηλαδή 1.000.000  Έλληνες εμφανίζουν προβλήματα με τους νεφρούς. Από αυτούς, το 10% (100.000 άτομα) εμφανίζει αρκετά σοβαρά προβλήματα. Επίσης 12.000 ασθενείς βρίσκονται σε εξωνεφρική κάθαρση και 3.000 είναι μεταμοσχευμένοι.

Ο κ. Δημήτριος Πετράς, MD, PhD, Πρόεδρος της Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρείας (www.ene.gr), Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος ΓΝΑ Ιπποκράτειο αναφερόμενος στη Χρόνια Νεφρική Νόσο και το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας τόνισε: «Η ΧΝΝ είναι μια κατάσταση κατά την οποία συμβαίνει βαθμιαία απώλεια της νεφρικής λειτουργίας, που συνήθως επηρεάζει και τους δύο νεφρούς.  Σε αρχικό στάδιο, τα συμπτώματα της ΧΝΝ δεν γίνονται αντιληπτά. Είναι δυνατόν, κάποιος να χάσει μέχρι και το 90% της νεφρικής λειτουργίας του χωρίς να εμφανίζει συμπτώματα. Η ΧΝΝ είναι εξελικτική νόσος, η έγκαιρη λοιπόν διάγνωσή της είναι κρίσιμη, καθώς η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξή της. Επιπλέον θα πρέπει να είμαστε όλοι ευαισθητοποιημένοι στην πρωτοεμφανιζόμενη υπέρταση ή/και νυχτουρία γιατί μπορεί να συνδέονται άμεσα με νεφρική νόσο. Ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών που προσεγγίζει το 50% με σακχαρώδη διαβήτη θα εμφανίσει νεφρική νόσο και η έγκαιρη ανίχνευση τους είναι σημαντική. Σήμερα υπάρχουν θεραπευτικές επιλογές που μπορούν να σταθεροποιήσουν την νεφρική λειτουργία και να καθυστερήσουν, όπως προαναφέρθηκε, την εξέλιξη της νεφρικής βλάβης. Το μήνυμα για το 2024 είναι υγεία των νεφρών για όλους με δυνατότητα πρόσβασης σε όλους σε εξειδικευμένες υπηρεσίες υγείας. Στην Ελλάδα υπάρχουν εξειδικευμένα νεφρολογικά κέντρα και ιατρεία σε όλη την επικράτεια και έτσι υπάρχει η δυνατότητα σε όλους να έχουν πρόσβαση σε ειδικούς νεφρολόγους».

Ο κ. Βασίλειος K. Λιακόπουλος Πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής για την Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού (World Kidney Day Steering Committee), Καθηγητής Νεφρολογίας ΑΠΘ, Διευθυντής Β’ Νεφρολογικής Κλινικής ΠΓΝ ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη, αναφέρει μεταξύ άλλων: «το μήνυμα  της Παγκόσμιας Ημέρας  Νεφρού εστιάζει στην ανάγκη να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα και ξεπεράσουμε τα εμπόδια στην εφαρμογή των βέλτιστων, σύγχρονων και αποτελεσματικών θεραπευτικών και φαρμακευτικών θεραπειών για τους ανθρώπους που ζουν με νεφρική νόσο. Τα εμπόδια αυτά μπορεί να οφείλονται σε παράγοντες που σχετίζονται με συστήματα και πολιτικές υγείας, με ζητήματα οικονομίας, αλλά και διάχυσης της σχετικής γνώσης, τόσο σε επαγγελματίες υγείας όσο και σε ασθενείς. Κατάλληλες πολιτικές διάγνωσης, πρόληψης και θεραπείας των νεφρικών νόσων πρέπει να εφαρμοσθούν σε όλον τον κόσμο, με σκοπό την καλύτερη υγεία των νεφρών για όλους».

Η κα. Ελένη Σαμιωτάκη, Υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων, Σύμβουλος Ευρωπαϊκών Θεμάτων, Πανελλήνια Ομοσπονδία Νεφροπαθών (ΠΟΝ) τόνισε:  «Το φετινό μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού εστιάζει στην ενημέρωση και πρόληψη της κοινωνίας, της ιατρικής κοινότητας και της πολιτείας για την υγεία των νεφρών και  για να μειωθεί η  αυξητική πορεία μιας νόσου ύπουλης και σιωπηλής που κατά κανόνα διαγιγνώσκεται στο τελευταίο της στάδιο με ότι σημαίνει αυτό για τη ζωή των ασθενών.  ‘Ισότιμη πρόσβαση στη φροντίδα και στην φαρμακευτική πρακτική’ απαιτεί πρώτα και κύρια ισχυρή πολιτική βούληση για την ενίσχυση των δημόσιων  συστημάτων υγείας  καθώς και τη διασφάλιση και ενδυνάμωση του δημόσιου ασφαλιστικού συστήματος παροχών. Οι νεφροπαθείς τελικού σταδίου γνωρίζουμε πολύ καλά τι σημαίνει αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση ή αναζήτηση μοσχεύματος για να την πολυπόθητη μεταμόσχευση που βελτιώνει την ποιότητα ζωής και αυξάνει την αυτονομία και λειτουργικότητα του ασθενή. Καθημερινά όλοι εμείς βιώνουμε τις ψυχοκοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις στη ζωή μας από μία νόσο που οδηγεί σε βαρύτατες αναπηρίες. Η ενημέρωση και η πρόληψη μέσω ενός δυνατού πρωτοβάθμιου συστήματος υγείας, η ισότιμη πρόσβασή μας στη φροντίδα για την υγεία μας και η καθολική πρόσβαση στη φαρμακευτική πρακτική βρίσκεται στην κορωνίδα των διεκδικήσεων μας και θα παραμείνει έως ότου δούμε συγκεκριμένες δράσεις που θα εγγυηθούν ένα καλύτερο μέλλον για τους νεφροπαθείς και μείωση της αυξητικής τάσης εμφάνισης της νεφρικής νόσου».

H κα. Μαντώ Τζανετάκου Business Unit Director Astellas Eλλάδας, τόνισε μεταξύ άλλων: «το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Νεφρού 2024 έρχεται να αναδείξει το δικαίωμα των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο για ισότιμη και απρόσκοπτη πρόσβαση στη φαρμακευτική καινοτομία. Για τους ασθενείς με ΧΝΝ, η καινοτομία δημιουργεί νέες προοπτικές σχετικά με την πρόληψη ή  καθυστέρηση της νόσου, καθώς και τη μείωση των επιπλοκών της (όπως τα καρδιαγγειακά συμβάματα και η νεφρική ανεπάρκεια), παρέχοντας ποιότητα και διάρκεια ζωής. H βιοφαρμακευτική εταιρεία Astellas, με διεθνή παρουσία και ασθενοκεντρική προσέγγιση, πάντα στην πρώτη γραμμή των αλλαγών στην υγειονομική περίθαλψη, πρωτοστατεί και στον τομέα της Νεφρολογίας μετουσιώνοντας την καινοτόμο επιστήμη σε αξία για τους ασθενείς και την ιατρική κοινότητα. Το επιστημονικό και ερευνητικό δυναμικό της επικεντρώνεται στην κάλυψη ανεκπλήρωτων ιατρικών αναγκών στον συγκεκριμένο τομέα, προσφέροντας ανακούφιση στους ασθενείς, στις οικογένειες και στους φροντιστές τους. Παράλληλα, στηρίζει τις πρωτοβουλίες της Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρείας για ευαισθητοποίηση του κοινού σε σημαντικά θέματα όπως η πρόληψη και η διατήρηση της καλής υγείας των νεφρών».

Διαβάστε επίσης:

Ποια τα σημάδια ότι οι νεφροί ΔΕΝ λειτουργούν φυσιολογικά; Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια. Πρόληψη της νεφρικής νόσου

Γνωρίζετε που βρίσκονται οι νεφροί; Ο πόνος στην πλάτη μπορεί να οφείλεται στους νεφρούς;

Γνωρίζετε που βρίσκονται οι νεφροί; Ο πόνος στην πλάτη μπορεί να οφείλεται στους νεφρούς;


του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Αν η πλάτη σας πονάει, υπάρχει περίπτωση, ο πόνος να οφείλεται στους νεφρούς. Που όμως μπορεί να είναι οι νεφροί; Πολλοί άνθρωποι εκπλήσσονται όταν μαθαίνουν ότι τα νεφρά τους βρίσκονται σχετικά ψηλά στην πλάτη, ακριβώς κάτω από τα πλευρά (στον οπισθοπεριτοναϊκό χώρο).



Οι νεφροί είναι δύο, ένας αριστερός και ένας δεξιός. Έχουν σχήμα κυαμοειδές(σαν φασόλι), βρίσκονται στα πλάγια της σπονδυλικής στήλης, στο ύψος των Θ12 – O3 σπονδύλων και στηρίζονται στους μεγάλους ψοΐτες μύες, στο οπίσθιο κοιλιακό τοίχωμα. Δεν είναι τελείως κατακόρυφοι αλλά οι επιμήκεις άξονές τους συγκλίνουν προς τα επάνω. Έχουν μήκος 11–12 cm, πλάτος 6–7 cm και πάχος 3–4 cm. Το βάρος τους είναι περίπου 150 γρ.
O δεξιός νεφρός βρίσκεται λίγο χαμηλότερα από τον αριστερό γιατί πιέζεται από το ήπαρ το οποίο βρίσκεται ακριβώς από επάνω του.

Πώς ξέρετε αν ο πόνος στην πλάτη στην πραγματικότητα είναι ο πόνος των νεφρών; 

Δεν υπάρχει κανένας σίγουρος τρόπος, αλλά η πιθανότητα να έχει άμεση σχέση με τα νεφρά σας αυξάνει με την παρουσία άλλων συμπτωμάτων και με τα αποτελέσματα κατάλληλων εξετάσεων.


Πόνος στο πάνω μέρος της πλάτης, ιδιαίτερα αν συνοδεύεται από υψηλό πυρετό και συμπτώματα του ουροποιητικού μπορεί να είναι πραγματικός πόνος των νεφρών. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε λοίμωξη των νεφρών (πυελονεφρίτιδα).

Οι πέτρες στα νεφρά προκαλούν πόνο κατά την μετακίνησή τους. Ενώ οι πέτρες για όσο διάστημα παραμένουν στο νεφρό δεν προκαλούν πόνο, η μετακίνηση τους έξω από το νεφρό προκαλούν πόνο. Όταν μια πέτρα στα νεφρά αρχίζει να ταξιδεύει μέσω του ουρητήρα, στην πορεία της προς την κύστη προκαλεί έντονο πόνο, τον οποίο οι γιατροί ονομάζουν κολικό νεφρού ή του ουρητήρα.

Διαβάστε επίσης

Nεφρολιθίαση, πέτρες στα νεφρά. Πώς θα τις αποφύγετε; Τι ΔΕΝ πρέπει να τρώτε;

  • Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού.

  • Από το 2006 η δεύτερη Πέμπτη κάθε Μαρτίου καθορίστηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού.

    Η πρωτοβουλία ανήκει στη Διεθνή Εταιρεία Νεφρολογίας και τη Διεθνή Ένωση Νεφρολογικών Ιδρυμάτων για να ευαισθητοποιήσει το κοινό σχετικά με τη Χρόνια Νεφροπάθεια.

Η ψαμμίαση είναι ασθένεια των νεφρών, όπως και η λιθίαση. Από τα νεφρά φεύγουν μαζί με τα ούρα μικροί, λεπτοί κρύσταλλοι αλάτων ουρικών, οξαλικών ή φωσφορικών σε μεγάλη ποσότητα. Το μέγεθός τους είναι σαν ψιλή άμμος (ψάμμος στην αρχαία εξ' ου και ψαμμίαση).
Αυτοί οι μικροί κόκκοι κρυστάλλων στο πέρασμά τους από το νεφρό και τον ουρητήρα προκαλούν δυνατούς πόνους (κολικούς) και ανωμαλία στην ούρηση. Όταν οι κόκκοι αυτοί ενωθούν και μεγαλώσουν τότε γίνονται λίθος και τότε έχουμε λιθίαση δηλαδή πέτρα στα νεφρά. Η νεφρολιθίαση είναι μία κατάσταση κατά την οποία εντοπίζονται ένας ή περισσότεροι λίθοι (πέτρες) σε κάποιο σημείο του νεφρού ή του ουρητήρα, του σωλήνα δηλαδή που μεταφέρει τα ούρα στην ουροδόχο κύστη.
Η νεφρολιθίασηουρολιθίαση ή κοινώς η εμφάνιση πέτρας στους νεφρούς) αποτελεί μια συχνή κατάσταση, καθώς προσβάλλει το 12% του ανδρικού και το 5% του γυναικείου πληθυσμού μέχρι την ηλικία των 70. 
Πολλοί από εσάς θα έχετε ακούσει ότι ο κωλικός του νεφρού είναι από τους πιο δυνατούς πόνους που μπορεί να βιώσει κάποιος στη ζωή του. Η αλήθεια είναι ότι η έντασή του είναι ανάλογη -ίσως και μεγαλύτερη- με αυτή του πόνου της γέννας, του εγκαύματος, του κατάγματος οστού, ακόμα και αυτής του πόνου από σφαίρα! Ο πόνος δεν έχει σχέση με το μέγεθος της πέτρας αλλά με το γεγονός ότι η πέτρα κλείνει το δρόμο του αποχετευτικού συστήματος της ουροφόρου οδού από την οποία πρέπει να αποβληθεί.

Πώς δημιουργούνται αυτοί οι λίθοι στους νεφρούς;

Οι πέτρες στο ουροποιητικό σύστημα εμφανίζονται συνήθως όταν ένας μεγάλος αριθμός αλάτων στα ούρα δημιουργεί συμπλέγματα που δεν αποβάλλονται κανονικά (από τα ούρα) και φράζουν τη δίοδο του ουροποιητικού. Αυτά τα συμπλέγματα αλάτων (πέτρες) σχηματίζονται επειδή ο ασθενής έχει ένα πρόβλημα στην απέκκριση τους παράλληλα με μια υψηλή διατροφική πρόσληψη.
Τα ούρα, ως γνωστόν, περιέχουν άχρηστες ουσίες και άλατα που πρέπει να αποβληθούν από τον οργανισμό. Αυτά συνήθως είναι σε διαλυμένη μορφή και έτσι αποβάλλονται με τα ούρα χωρίς πρόβλημα. Μερικές φορές όμως, κάτω από ορισμένες συνθήκες, αυτά τα άλατα σχηματίζουν κρυστάλλους που ενώνονται μεταξύ τους και δημιουργούν πέτρες στα νεφρά. Οι κρύσταλλοι αυτοί αποτελούνται συνήθως από άλατα ασβεστίου (κυρίως οξαλικού ασβεστίου), σε κάποιες περιπτώσεις ωστόσο αποτελούνται από άλατα ουρικού οξέως.
Τα άλατα αυτά θα πρέπει να αποφεύγονται σε μεγάλες ποσότητες στη διατροφή του ασθενούς που έχει εμφανίσει πέτρες στο ουροποιητικό του σύστημα. Ανάλογη με τον τύπο της πέτρας που δημιουργήθηκε στα ούρα, θα πρέπει να είναι και η διατροφή σας.
Τα βασικά θρεπτικά συστατικά που σχετίζονται με τη νεφρολιθίαση είναι η πρωτεΐνη, το ασβέστιο, το νάτριο και τα οξαλικά οξέα, καθώς και η κατανάλωση υγρών.
Ένα κύριο σημείο που είναι κοινό για τη μείωση της εμφάνισης των πετρών είναι η μεγάλη κατανάλωση νερού- ποσότητα τουλάχιστον 12 ποτηριών υγρών ημερησίως (παραπάνω από 2 λίτρα) με αύξηση της ποσότητας αυτής στους θερμούς μήνες του χρόνου ή Πιείτε κάθε 1,5 ώρα ένα ποτήρι νερό, τις ώρες που δεν κοιμάστε. Αυτό συμβαίνει γιατί η κατανάλωση υγρών αραιώνει τα άλατα και δε δημιουργούνται πέτρες τόσο εύκολα. Προτιμότερο είναι να πίνει κανείς νερό ενώ ο στόχος μας είναι τα ούρα μας μετά το μεσημέρι να είναι ολοένα και πιο ανοιχτόχρωμα. Έχει βρεθεί ότι στα άτομα που πίνουν περισσότερα από 3 λίτρα υγρών/ ημέρα έχουν περίπου 30% λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν πέτρες στα νεφρά. Ένας άλλος παράγοντας που ενδέχεται να επηρεάσει την εμφάνιση της νεφρολιθίασης είναι η βιταμίνη C, η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στην σύνθεση του οξαλικού οξέως στον ανθρώπινο οργανισμό. Συνιστάται η αποφυγή λήψης διατροφικών συμπληρωμάτων αυτής της βιταμίνης, αλλά όχι των φρούτων και λαχανικών που την περιέχουν. Η συχνή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών μπορεί να δράσει προληπτικά, καθώς ορισμένα συστατικά τους, όπως είναι για παράδειγμα το κάλιο, εμποδίζουν το σχηματισμό κρυστάλλων ασβεστίου και ουρικού οξέος.

Διατροφική αντιμετώπιση της νεφρολιθίασης

Πίνετε άφθονα υγρά, ιδιαίτερα νερό. Πίνετε τόσο, ώστε τα ούρα σας να έχουν πολύ ανοιχτό κίτρινο χρώμα ή να είναι διαυγή. Επίσης, καλό είναι να καταναλώνετε καφέ και τσάι χωρίς καφεΐνη, χυμό λεμονιού, χυμό φρούτων και γάλα. 
Καταναλώστε φυτικές ίνες, και συγκεκριμένα αδιάλυτες (σιτάρι, σίκαλη, κριθάρι, ρύζι). Οι αδιάλυτες φυτικές ίνες ενώνονται με το ασβέστιο και αποβάλλονται μαζί μέσω των κοπράνων. Επίσης, επιταχύνουν το πέρασμα των θρεπτικών συστατικών από το έντερο, οπότε περιορίζεται ο χρόνος στον οποίο απορροφάται το ασβέστιο. 
Αυξήστε την πρόσληψη καλίου. Έρευνες δείχνουν ότι αποτρέπει την αποβολή ασβεστίου στα ούρα. Τροφές πλούσιες σε κάλιο είναι τα πορτοκάλια, οι μπανάνες, οι ξηροί καρποί, οι πατάτες, οι τομάτες και τα καρότα.
Εάν έχετε πέτρες οξαλικού ασβεστίου παλαιότερα ο γιατρός θα σας συνιστούσε να περιορίσετε το ασβέστιο. Σήμερα, αντίθετα, προτείνεται μια σχετικά υψηλή πρόσληψη ασβεστίου μέσω της διατροφής. Ιδιαίτερα ευεργετικά είναι τα γαλακτοκομικά, καθώς περιέχουν και φώσφορο, ο οποίος ενισχύει την εντερική απέκκριση του ασβεστίου, βοηθώντας στον περιορισμό της ασβεστιουρίας. Καταναλώστε 2-3 μερίδες καθημερινά.

Τι δεν πρέπει να τρώτε 

Περιορίστε την κατανάλωση ζωικής πρωτεΐνης και ιδιαίτερα το κρέας, τα πουλερικά και το ψάρι. Μεγαλύτερη κατανάλωση κρέατος αυξάνει το ασβέστιο, τα οξαλικά και το ουρικό οξύ, τα οποία προκαλούν το σχηματισμό λίθων
Περιορίστε το αλάτι και τις τροφές πλούσιες σε νάτριο: αλλαντικά, σάλτσες, τουρσιά, παστά, κονσέρβες, ξηρούς καρπούς αν είναι αλατισμένοι, σούπες, λουκάνικα, τυριά, κρέας, ελιές, πατατάκια, αλλά και όλα τα τυποποιημένα προϊόντα. Δώστε προσοχή στις ετικέτες όσον αφορά στην περιεκτικότητά τους σε νάτριο.
Προσοχή: τα συστατικά των τροφίμων που αναγράφονται στις ετικέτες είναι τοποθετημένα όχι με αλφαβητική σειρά, αλλά ανάλογα με την ποσότητά τους στο τρόφιμο. Επομένως, όσο πιο "ψηλά" βλέπετε το στοιχείο "Na" σε μια ετικέτα τροφίμου, επιστρέψτε το στο ράφι. Περιορίστε το έτοιμο φαγητό και τα fast food και προτιμήστε τα φρέσκα προϊόντα. Εάν θέλετε να δώσετε γεύση στα φαγητά προτιμήστε λεμόνι και καρυκεύματα. Εναλλακτική επιλογή είναι και τα σκευάσματα με χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο (υποκατάστατα αλατιού).
 

Μην παίρνετε συμπληρώματα ασβεστίου, βιταμίνης C και D. 

Μην ξεχνάτε ότι αν ακολουθείτε μια ισορροπημένη διατροφή, τα συμπληρώματα είναι περιττά. 
Αποφεύγετε τρόφιμα πλούσια σε οξαλικά οξέα: φιστίκια, σοκολάτα, τσάι, στιγμιαίος καφές, σπανάκι και σκούρα πράσινα λαχανικά, φράουλες, παντζάρια, προϊόντα σόγιας. 
Εάν έχετε πέτρες ουρικού οξέος ιδιαίτερα αποφύγετε τα εντόσθια, τα ζωικά παράγωγα, το ζωμό κρεάτων, τις αντζούγιες, τις σαρδέλες, την ρέγκα, το σκουμπρί και τα χτένια.
 Σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω γίνεται σαφές ότι η διατροφή και ο τρόπος ζωής συνδέονται άμεσα με τη νεφρολιθίαση. Επομένως, με τη βοήθεια του γιατρού και του διαιτολόγου σας μπορείτε να προλάβετε, αλλά και να αντιμετωπίσετε τα δυσάρεστα συμπτώματα της νόσου.

Οι παρακάτω οδηγίες είναι διαφορετικές για τον κάθε τύπο πέτρας που μπορεί να εμφανιστεί.

Πέτρες ασβεστίου

Οι πέτρες που περιέχουν ασβέστιο είναι κυρίως οι πέτρες οξαλικού και φωσφορικού ασβεστίου. Η διατροφή δε φαίνεται να επηρεάζει την εμφάνιση λίθων φωσφορικού ασβεστίου.
Οι πέτρες οξαλικού ασβεστίου είναι οι πιο συχνά εμφανιζόμενες και παράγονται είτε γιατί οι νεφροί εκκρίνουν πιο πολύ ασβέστιο, είτε γιατί απορροφάται περισσότερο ασβέστιο από τη διατροφή.
Οι αρχές πρόληψης από τη διατροφή είναι ως εξής:

  • αποφεύγουμε την υπερβολική κατανάλωση γαλακτοκομικών και δεν υπερβαίνουμε τις 2 μερίδες ημερησίως (2 ποτήρια γάλα ή 2 κεσεδάκια γιαούρτι)

  • αποφεύγουμε την υπερκατανάλωση ζωικών πηγών πρωτεΐνης (κρέας, πουλερικά, ψαρικά) και προτιμούμε τις φυτικές πηγές πρωτεϊνών, όπως είναι τα όσπρια και τα δημητριακά

  • αποφεύγουμε τα τρόφιμα που έχουν αυξημένη ποσότητα οξαλικού οξέος π.χ. παντζάρια, σοκολάτα, φιστικιά και ξηροί καρποί, σπανάκι, τσάϊ 

  • αποφεύγουμε την υπερκατανάλωση αλατιού. Μειώνουμε την κατανάλωση αλμυρών, παστών, καπνιστών και προϊόντων διατηρημένων σε άλμη

Πέτρες ουρικού οξέος

Οι πέτρες ουρικού οξέος προκαλούνται από μια υψηλή συγκέντρωση οξέος στα ούρα. Οι βασικές αρχές της διατροφής για μείωση των επεισοδίων ουρικής αρθρίτιδας είναι οι εξής:
  • αποφεύγουμε τη μεγάλη κατανάλωση πρωτεΐνης- μεγάλες ποσότητες κρέατος, ψαρικών, πουλερικών, αβγών και γαλακτοκομικών

  • αποφεύγουμε τις τροφές που είναι υψηλές σε πουρίνες όπως π.χ. το κόκκινο κρέας, ο ζωμός κρέατος (π.χ. κύβοι Knorr, Maggi κτλ.), το συκώτι, οι νεφροί, τα γλυκάδια, η χήνα, το κυνήγι, η πέρδικα και η μαγιά. 
  • αποφεύγουμε τα λιπαρά ψάρια όπως οι σαρδέλες, η ρέγκα, οι αντσούγιες, αυγοτάραχο, χτένια, μύδια και το σκουμπρί.
  • Από λαχανικά αποφεύγουμε τα σπαράγγια, το κουνουπίδι, τα μανιτάρια,  το σπανάκι και τα φασόλια
- μείωση του αλκοόλ, ιδιαίτερα της μπύρας

  • μείωση του βάρους στα φυσιολογικά επίπεδα. Εάν το βάρος σας είναι αυξημένο ακολουθήστε  μια ολιγοθερμιδική διατροφή χαμηλή σε λιπαρά και πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και όσπρια. Η μείωση του βάρους θα πρέπει να γίνει σταδιακά και όχι απότομα για να μην εμφανιστεί ξανά κρίση. Για την απώλεια βάρους ακολουθείτε τις συμβουλές ειδικών.

Πέτρες μόλυνσης- πέτρες στρουβίτη

Οι πέτρες αυτές εμφανίζονται συνήθως μετά από λοίμωξη του ουροποιητικού από την ένωση μαγνησίου και αμμωνίας στα ούρα. Δε φαίνεται να επηρεάζονται από τη διατροφή, επειδή όμως οι συχνές λοιμώξεις του ουροποιητικού αποτελούν κίνδυνο, καλό θα ήταν οι ασθενείς να προλαμβάνουν την εμφάνισή των λοιμώξεων με την κατανάλωση χυμού cranberry (όχι παραπάνω από 2 ποτήρια την ημέρα).

Πέτρες κυστίνης

Η κυστινουρία είναι μια πολύ σπάνια κληρονομική πάθηση. Η κυστίνη είναι ένα αμινοξύ που υπάρχει σε ζωικές πρωτεΐνες, κυρίως στους μύες και τα νεύρα του σώματος οπότε σε μια διατροφή πρόληψης της εμφάνισης πετρών κυστίνης προσπαθούμε να:
  • μειώσουμε την ποσότητα κρέατος, πουλερικών, αβγών, ψαριών και θαλασσινών που καταναλώνουμε
- μειώσουμε την ποσότητα γαλακτοκομικών στη διατροφή μας
  • μέχρι 2 μερίδες γαλακτοκομικών την ημέρα (2 ποτήρια γάλα ή 2 κεσεδάκια γιαούρτι)

  • μειώσουμε το αλάτι στη διατροφή μας αποφεύγοντας την περίσσεια αλατιού στο μαγείρεμα αλλά και τροφές όπως τα παστά, τα καπνιστά, τα αλμυρά και τα τυποποιημένα τρόφιμα

  • προσπαθούμε να αναπληρώσουμε τις ζωικές πρωτεΐνες από πρωτεΐνες φυτικής προέλευσης όπως είναι τα όσπρια, οι ξηροί καρποί, τα φασόλια, το τοφού, η σόγια και το ρύζι

  • μειώνουμε την κατανάλωση καφεΐνης και τεΐνης από αναψυκτικά, καφέδες και τσάι γιατί είναι διουρητικά

Συνοψίζοντας τα παραπάνω, συμπεραίνουμε ότι η νεφρολιθίαση είναι μια πάθηση που μπορεί και να αποφευχθεί αλλά και να αντιμετωπιστεί (αν και εφόσον δεν έχει χορηγηθεί κάποια φαρμακευτική αγωγή), με την κατάλληλη διατροφή και σύμφωνα πάντα με τις συστάσεις των ειδικών. Η υιοθέτηση αυτών των απλών διατροφικών συμβουλών μπορεί να συμβάλλει σε καλύτερη ποιότητα ζωής τόσο σε ασθενείς με νεφρολιθίαση όσο και σε άτομα που απλά ακολουθούν την τακτική της πρόληψης.
Διαβάστε επίσης

Νέα θεραπεία αφαίρεσης πέτρας από τα νεφρά, χωρίς χειρουργείο και αναισθησία

της Κασσιανής Τσώνη, medlabnews.gr iatrikanea

Συνολικά 19 άνθρωποι δοκίμασαν μια νέα θεραπεία αφαίρεσης πέτρας από τα νεφρά, χωρίς την ανάγκη χειρουργείου, με τα αποτελέσματα να είναι ενθαρρυντικά. 

Η εν λόγω θεραπεία χρησιμοποιεί κύματα υπερήχων αντί για κρουστικά κύματα, επιτρέποντας έτσι στους ασθενείς να παραμένουν ξύπνιοι καθ' όλη τη διάρκεια της διαδικασίας.

Η παραδοσιακή μέθοδος της εξωσωματικής λιθοτριψίας με κρουστικό κύμα (ESWL) στέλνει κρουστικά κύματα στις πέτρες, σπάζοντας τες σε μικρότερα κομμάτια για να αποβληθούν από το σώμα. Λόγω του ότι η διαδικασία μπορεί να είναι εξαιρετικά επίπονη, οι ασθενείς πρέπει είτε να υποβληθούν σε καταστολή είτε να αναισθητοποιηθούν.

Αντίθετα, η νέα διαδικασία λιθοτριψίας (BWL) θρυμματίζει πέτρες χρησιμοποιώντας σύντομες ρυθμικές εκρήξεις ενέργειας υπερήχων, όπως περιγράφεται λεπτομερώς στο Journal of Urology. Η τεχνική μπορεί να γίνει πιο αποτελεσματική ενώ ταυτόχρονα δεν απαιτεί καταστολή ή αναισθησία.

Σύμφωνα με το Wolters Kluwer Health, έως και το 15% των ανθρώπων θα αποκτήσουν πέτρες στα νεφρά κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Τις περισσότερες φορές, οι πέτρες μπορούν να βγουν φυσικά από το σώμα, αλλά οι μεγαλύτερες θα πρέπει να αφαιρεθούν χειρουργικά

Προς το παρόν, η πειραματική θεραπεία έχει δοκιμαστεί μόνο σε μια μικρή ομάδα έτσι απαιτούνται νέες ερευνητικές δοκιμές προτού χορηγηθεί σε μεγαλύτερη κλίμακα. Εάν αποδειχτεί επιτυχής, θα μπορούσε «να προσφέρει έγκαιρη θεραπεία που οδηγεί σε μείωση του συνολικού πόνου και του κόστους», σημειώνουν, μεταξύ άλλων, οι ερευνητές της μελέτης.

Διαβάστε επίσης

Υπερπαραθυρεοειδισμός με αδυναμία, κόπωση, οστεοπόρωση, νεφρολιθίαση. Παραθυρεοειδείς αδένες, παραθορμόνη, καλσιτονίνη.


Οι παραθυρεοειδείς αδένες είναι 4 μικροί αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται παραθορμόνη και ρυθμίζει τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα.

Παρουσιάζονται αρκετές ανατομικές παραλλαγές, τόσο σε σχέση με τον αριθμό τους, όσο και με την εντόπισή τους. Μπορούν να διακριθούν από τη διαφορετική χροιά που έχουν σε σχέση με το γειτονικό παρέγχυμα του θυρεοειδούς.
Οι παραθυρεοειδείς αδένες εκκρίνουν την παραθορμόνη (PTH), μια πεπτιδική ορμόνη, που συμμετέχει στο μεταβολισμό του ασβεστίου μαζί με την καλσιτονίνη και τη βιταμίνη D.

Σπάνια σε μερικούς ανθρώπους κάποιος από αυτούς τους αδένες μπορεί να υπερτραφεί. Αυτό σημαίνει ότι παράγει περισσότερη παραθορμόνη από ότι χρειάζεται ο οργανισμός.

Ποια είναι η δράση της παραθορμόνης (PTH) στον οργανισμό;

Ερέθισμα για την έκκριση παραθορμόνης από τους παραθυρεοειδείς αδένες είναι η πτώση της τιμής του ασβεστίου στο αίμα. Όταν λοιπόν το ασβέστιο του αίματος μειωθεί τότε ενεργοποιούνται οι παραθυρεοειδείς και εκκρίνουν την παραθορμόνη. Με την δράση της, η παραθορμόνη οδηγεί σε αύξηση του ασβέστιου του πλάσματος. 
Η αυξημένη ποσότητα παραθορμόνης που κυκλοφορεί στο σώμα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως:
  • Οστεοπόρωση: όσο πιο πολύ παραθορμόνη παράγεται τόσο περισσότερο ασβέστιο χάνουν τα οστά, με αποτέλεσμα να γίνονται αδύναμα, εύθραυστα, με αυξημένη πιθανότητα καταγμάτων. Σε μεγάλες συγκεντρώσεις της ορμόνης, διεγείρεται η δράση των οστεοκλαστών, δηλαδή των κυττάρων εκείνων του οστίτη ιστού, που απορροφούν τις οστικές δοκίδες, στα πλαίσια της οστικής αναδόμησης. Το αποτέλεσμα είναι η απελευθέρωση ασβεστίου στην κυκλοφορία, που προέρχεται από την αποδόμηση του οστού. Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο τα ερεθίσματα για την έκκριση της παραθορμόνης, όσο και η δράση της είναι ακριβώς τα αντίθετα, απ'ό,τι ισχύει για την καλσιτονίνη. Αυτός είναι και ο λόγος που η καλσιτονίνη χρησιμοποιείται κατά της οστεοπόρωσης.
  • Νεφρολιθίαση: ο οργανισμός προσπαθεί αποβάλει το επιπλέον ασβέστιο με τα ούρα με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος για δημιουργία νεφρολιθίασης. Διεγείρει την επαναρρόφηση του ασβεστίου, ενώ αναστέλλει την επαναρρόφηση του φωσφόρου. Στους νεφρούς, επίσης, διεγείρει τη σύνθεση της δραστικής μορφής της βιταμίνης D (1,25-διυδροξυχοληκαλσιφερόλη ή καλσιτριόλη), και με τον τρόπο αυτό αυξάνει την εντερική απορρόφηση του ασβεστίου, που εξαρτάται από τη βιταμίνη D
  • Πεπτικό έλκος: τα υψηλά επίπεδα ασβεστίου διεγείρουν την έκκριση υδροχλωρικού οξέος.
  • Αρτηριακή υπέρταση: αυξημένος κίνδυνος για αρτηριακή υπέρταση και καρδιακή ανεπάρκεια πιθανόν λόγω αγγειοσύσπασης και βλάβης των νεφρών.
  • Ψυχολογικές διαταραχές: κατάθλιψη, αλλαγή συμπεριφοράς, συναισθηματική αστάθεια κ.α.

Υπερπαραθυρεοειδισμός

Η υπερλειτουργία (υπερπαραθυρεοειδισμός) διακρίνεται σε πρωτοπαθή, σε δευτεροπαθή και τριτοπαθή.
Ο δευτεροπαθής και ο τριτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός παρατηρείται σε ασθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια που υποβάλλονται σε κάθαρση και σε ορισμένες περιπτώσεις (ειδικά πριν τη μεταμόσχευση νεφρού) θα πρέπει να αντιμετωπίζονται χειρουργικά.

Ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός διακρίνεται σε σποραδικό, κληρονομούμενο και τον καρκίνο του παραθυρεοειδούς.


Ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός οφείλεται συνήθως σε ένα καλοήθες αδένωμα (90% των περιπτώσεων) και σπανιότερα σε αύξηση μεγέθους των όλων παραθυρεοειδών αδένων (υπερπλασία). Εξαιρετικά σπάνια οφείλεται σε καρκίνο σε κάποιον από τους αυτούς τους αδένες. Ο καρκίνος των παραθυρεοειδών αφορά σε λιγότερο του 1% των ασθενών που έχουν πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό.

Στον πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό παρατηρείται ανεξέλεγκτη παραγωγή παραθορμόνης, με αποτέλεσμα την υπερασβεστιαιμία και την οστεοπενία. Σε εγχειρήσεις του θυρεοειδούς αδένα είναι δυνατόν να εξαιρεθούν μαζί και οι παραθυρεοειδείς αδένες (μετεγχειρητικός υποπαραθυρεοειδισμός). Αυτό προκαλεί την πτώση του ασβεστίου του αίματος και την κλινική εμφάνιση της τετανίας (ανεξέλεγκτες μυϊκές συσπάσεις συνοδευόμενες από παραισθησίες).

Ποια είναι τα συμπτώματα του υπερπαραθυρεοειδισμού;

Τα συμπτώματα του υπερπαραθυρεοειδισμού είναι ήπια και έτσι δεν γίνονται άμεσα αντιληπτά από τον πάσχοντα. Στα αρχικά στάδια, μπορεί κάποιος να παραπονείται για αδυναμία, εύκολη κόπωση και μυϊκή εξασθένιση. Σε ποιο προχωρημένο στάδιο, αναφέρονται άτυπα κοιλιακά άλγη, ατονία, τάση απομόνωσης και κατάθλιψη. Με την πάροδο των χρόνων παρουσιάζονται υποτροπιάζουσες νεφρολιθιάσεις, αναίτια κατάγματα λόγω οστεοπόρωσης, πεπτικό έλκος λόγω υπερέκκρισης υδροχλωρικού οξέως, αρτηριακή υπέρταση, δίψα, απώλεια όρεξης, εμετοί, διαταραχές μνήμης, και σύγχυση.

Πως γίνεται η διάγνωση του υπερπαραθυρεοειδισμού;

Η διάγνωση του υπερπαραθυρεοειδισμού γίνεται με ακόλουθες εξετάσεις:

Αιματολογικές εξετάσεις. Για την μέτρηση των τιμών του ολικού ασβεστίου, του ιονισμένου ασβεστίου, του φωσφόρου και της αλκαλικής φωσφατάσης.
Μέτρηση οστικής πυκνότητας, για έλεγχο της αντοχής των οστών και της οστεοπόρωσης.

Απεικονιστικός έλεγχος για να διαπιστωθεί η θέση του πάσχοντος παραθυρεοειδούς. 
Ο υπέρηχος μπορεί να εντοπίσει έναν υπερτροφικό παραθυρεοειδή ή το αδένωμα του παραθυρεοειδούς και να βοηθήσει σε ενδεχόμενη χειρουργική αφαίρεσή του.

Το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών με Sestamibi. Στο ειδικό αυτό Σπινθηρογράφημα με sestamibi ο ασθενής λαμβάνει μια πολύ μικρή ποσότητα μιας ραδιενεργούς ουσίας, η οποία απορροφάται μόνο από τον υπερλειτουργούντα παραθυρεοειδή αδένα και μας οδηγεί στον εντοπισμό του. 
Να σημειωθεί ότι, η αξονική και η μαγνητική τομογραφία τραχήλου έχουν μικρότερη αξιοπιστία από τις προαναφερόμενες εξετάσεις.

Ποια είναι η θεραπευτική αντιμετώπιση του υπερπαραθυρεοειδισμού;

Η χειρουργική αντιμετώπιση είναι η μέθοδος εκλογής του πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμού και περιλαμβάνει την ανεύρεση και τη χειρουργική αφαίρεση του παθολογικού αδένα. Η φαρμακευτική αντιμετώπιση που εφαρμόζεται το τελευταία χρόνια σε ορισμένα κέντρα, δεν έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα παρά το υψηλό της κόστος. Ενώ η αποτελεσματικότητα της χειρουργικής θεραπείας, όταν διενεργείται από εξειδικευμένο χειρουργό, ανέρχεται σε ποσοστό 95-99%.

Υποπαραθυρεοειδισμός

Πρόκειται για κατάσταση στην οποία υπάρχουν μειωμένα επίπεδα παραθορμόνης, παρά την ύπαρξη χαμηλών επιπέδων ασβεστίου αίματος. Η συχνότερη αιτία είναι μετά από χειρουργείο στον τράχηλο (θυρεοειδεκτομή, ή παραθυρεοειδεκτομή), ενώ άλλες είναι η ακτινοβολία τραχήλου, διηθητικά νοσήματα (σαρκοείδωση, αιμοχρωμάτωση), αυτοάνοσες και  συγγενείς παθήσεις, καθώς και η υπομαγνησιαιμία.

Καρκίνος παραθυρεοειδών

Είναι σπάνιος, και εκδηλώνεται με υπερασβεστιαιμία, με ψηλαφητή  μάζα στον τράχηλο και αρκετά συχνά με νεφρολιθίαση (λόγω αυξημένων επιπέδων ασβεστίου) και οστικές διαταραχές. Δίνει μεταστάσεις  τοπικά στις γύρω ανατομικές δομές, αλλά και λεμφογενώς και αιματογενώς σε οστά – πνεύμονες – ήπαρ – επινεφρίδια

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Στη θεραπεία τόσο του αδενώματος όσο και της υπερτροφίας των παραθυρεοειδών αδένων, οδηγεί η χειρουργική αφαίρεση. Η επέμβαση είναι σχετικά απλή, αρκεί να έχει προηγηθεί σωστή μελέτη εντοπισμού των παθολογικών παραθυρεοειδών με υπερηχογράφημα και σπινθηρογράφημα. Πριν ολοκληρωθεί η επέμβαση, θα ζητηθεί ταχεία βιοψία του αδένα ή των αδένων που αφαιρέθηκαν, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι πρόκειται για παθολογικούς παραθυρεοειδείς. Υπάρχει η πιθανότητα, ο ασθενής να νοσηλευθεί και για δεύτερο 24ωρο, προκειμένου να λάβει ενδοφλέβια αγωγή, καθώς το ασβέστιο στο αίμα μπορεί να πέσει σε επικίνδυνα επίπεδα μετά την αφαίρεση των παθολογικών παραθυρεοειδών. Μακροπρόθεσμα, οι υπόλοιποι παραθυρεοειδείς θα ανακάμψουν και το ασβέστιο θα επανέλθει στα φυσιολογικά του επίπεδα.

ΠΡΟΓΝΩΣΗ
Η πρόγνωση της νόσου αφού αντιμετωπισθεί είναι εξαιρετική.

Διαβάστε επίσης

Χαμηλό κάλιο, υποκαλιαιμία. Φέρνει κούραση, κράμπες, αρρυθμίες, υπέρταση. Τροφές με κάλιο.

low potassium
της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea
Το κάλιο-Κ+ είναι ένα πολύ σημαντικό μέταλλο, απαραίτητο για την σωστή λειτουργία όλων των κυττάρων, των ιστών και των οργάνων του σώματος. Το κάλιο είναι ένας ηλεκτρολύτης που, μαζί με τους υπόλοιπους ηλεκτρολύτες, ρυθμίζει την κατανομή του νερού στο σώμα, επηρεάζει το pH και συμβάλλει στην διέγερση των νεύρων και των μυών.

Περίπου το 95% του καλίου στο σώμα αποθηκεύεται στο εσωτερικό των κυττάρων, ενώ άλλοι ηλεκτρολύτες, όπως το νάτριο και το χλώριο, βρίσκονται κυρίως έξω από τα κύτταρα. Το κάλιο εισέρχεται στο σώμα μέσω των τροφών. Το κάλιο είναι το κύριο ενδοκυτταρικό κατιόν και είναι απαραίτητο για τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού. Η βασική λειτουργία του καλίου είναι η ρύθμιση της κυτταρικής λειτουργίας, διατηρώντας σταθερό το ηλεκτρικό φορτίο των κυτταρικών μεμβρανών. Επίσης το κάλιο είναι απαραίτητο συστατικό σε πολλές ενζυμικές αντιδράσεις των κυττάρων, στη διατήρηση των επιπέδων των ηλεκτρολυτών στο αίμα και γενικότερα της οξεοβασικής ισορροπίας. Μέρος του διακινείται προς το εσωτερικό των κυττάρων και αποβάλλεται κυρίως από τους νεφρούς και σε μικρότερο ποσοστό από το έντερο με τα κόπρανα και από το δέρμα με τον ιδρώτα. Διαταραχές σε οποιοδήποτε από αυτά τα στάδια μπορεί να προκαλέσει υποκαλιαιμία.

Πηγές καλίου

Καλές πηγές καλίου είναι: τα φρούτα, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και το κρέας. Τροφές πλούσιες σε κάλιο είναι τα φρούτα (οι μπανάνες περιέχουν 422mg Καλίου) και τα λαχανικά το μαγειρεμένο κρέας και ψάρι, το γάλα (ημιάπαχο 366mg Καλίου/ποτήρι), το γιαούρτι.

Τρόφιμα που περιέχουν πολύ κάλιο


Φρούτα
Λαχανικά

Βερίκοκο, ακατέργαστο 
ξηρα
Κολοκύθια
Αγκινάρα

Σύνολο αβοκάντο


Σύνολο μπανανών
φασόλια ξηρά φασόλια και μπιζέλια

Πεπόνι
Καρότα, ακατέργαστα

Ξηροί καρποί
Τεύτλα,

Σύκα, ξηρά 
Κινεζικό λάχανο

Χυμός γκρέιπφρουτ
Μπρόκολο, που μαγειρεύεται

Ακτινίδιο
λαχανάκια Βρυξελλών

Mango
Πράσινα, εκτός από το κατσαρό λάχανο

Νεκταρίνι
Γογγύλι

Πορτοκάλι
Φακές

Χυμός από πορτοκάλι 
Όσπρια

Παπαγια
Μανιτάρια, που κονσερβοποιούνται

Ρόδι  Χυμός ροδιών
Πατάτες,

Δαμάσκηνα Χυμός δαμάσκηνων 
Κολοκύθα

Σταφίδες
Σπανάκι, που μαγειρεύεται


Ντομάτες/προϊόντα ντοματών


Φυτικοί χυμοί


Άλλα τρόφιμα


Πίτουρο/προϊόντα πίτουρου


Σοκολάτα


Μελάσες


Γάλα,


Θρεπτικά συμπληρώματα:  
 Καρύδια/σπόροι



Βούτυρο φυστικιών


Αλατισμένο άλας υποκατάστατα/Lite


Αλατισμένος ελεύθερος ζωμός


καπνός μασήματος


Γιαούρτι






Ποια είναι τα συμπτώματα ανεπάρκειας καλίου;

Εμφανίζονται συνήθως όταν η υποκαλιαιμία φθάσει τα 2.5-3meq/L. Προέρχονται κυρίως από τους μυς ως μυϊκή αδυναμία και την καρδιά ως αρρυθμίες. Σε ευαίσθητες ομάδες (π.χ. άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια) οι αρρυθμίες μπορεί να εμφανιστούν και σε υψηλότερες τιμές καλίου.

Τα χαμηλά επίπεδα καλίου προκαλούν συμπτώματα όπως

  • μυϊκή αδυναμία,
  • σύγχυση,
  • ευερεθιστικότητα,
  • κούραση,
  • έλλειψη ενέργειας,
  • μυϊκές κράμπες,
  • διαταραχές στο στομάχι, ακόμα και
  • καρδιακές διαταραχές.


Η υποκαλιαιμία είναι μια κατάσταση επικίνδυνη για τη ζωή και πρέπει να αντιμετωπίζεται πάντοτε με τη βοήθεια του γιατρού.
Επίσης αυξάνεται ο κίνδυνος νεφρολιθίασης και οστεοπόρωσης (λόγω αυξημένης νεφρικής αποβολής ασβεστίου).
Επίσης ανεπαρκής πρόσληψη καλίου αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών ασθενειών και ιδιαίτερα εγκεφαλικών επεισοδίων. Το κάλιο δρα προστατευτικά στην οστεοπόρωση, σε αντίθεση με το νάτριο. Ενώ το νάτριο αυξάνει τη νεφρική απέκκριση του ασβεστίου, το κάλιο την μειώνει. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια πρακτική αντικατάστασης του νατρίου από το κάλιο στη διατροφή, λόγω αυτής της προστατευτικής δράσης στην εξοικονόμηση ασβεστίου.
Η υπερκαλιαιμία από την άλλη πλευρά είναι τοξική και μπορεί να προκαλέσει καρδιακές διαταραχές. Είναι όμως σχεδόν αδύνατο να προκληθεί σε άτομα με φυσιολογική νεφρική λειτουργία, μιας και το κάλιο ελέγχεται από τον οργανισμό εντός ενός στενού εύρους με μεγάλη ακρίβεια.

Μυϊκή αδυναμία

Μπορεί να κυμαίνεται από ήπια ως παράλυση. Τυπικά προσβάλλονται πρώτα μύες στα κάτω άκρα ενώ όσο χειροτερεύει η κατάσταση μπορεί να συμμετέχουν ο κορμός και τα άνω άκρα. Αν προσβληθούν οι αναπνευστικού μύες τότε υπάρχει κίνδυνος αναπνευστικής ανεπάρκειας. Ενίοτε συμμετέχουν και οι λείοι μύες του γαστρεντερικού δημιουργώντας εικόνα παραλυτικού ειλεού.

Καρδιακή αρρυθμία

Μπορεί να είναι έκτακτες κολπικές ή κοιλιακές συστολές, φλεβοκομβική βραδυκαρδία, παροξυσμική κολπική ταχυκαρδία, κολποκοιλιακό block, κοιλιακή ταχυκαρδία ή μαρμαρυγή.  
Ο κίνδυνος αρρυθμιών είναι μεγαλύτερος σε άτομα με στεφανιαία νόσο και σε όσους λαμβάνουν διγοξίνη. Αρρυθμίες ςμφανίζονται σε τοξικά επίπεδα διγοξίνης ή σε φυσιολογικά επίπεδα αν συνυπάρχει υποκαλιαιμία.

Ραβδομυόλυση

Ραβδομυόλυση είναι σημαντική βλάβη των μυών και μπορεί να προκαλέσει οξεία νεφρική βλάβη. Μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα με σοβαρή υποκαλιαιμία. Η απελευθέρωση του  καλίου από τα μυικά κύτταρα, συμβάλει στην αύξηση της αιματικής ροής στους μύες κατά την άσκηση, κάτι που αναστέλλεται επί υποκαλιαιμίας. Έτσι παρατηρείται μειωμένη αιματική ροή που μπορεί να προκαλέσει μυική ισχαιμία.

Νεφρική δυσλειτουργία

Η υποκαλιαιμία μπορεί να προκαλέσει πολυδιψία και πολυουρία.
Επηρεάζει και την ικανότητα αποβολής νατρίου. Οπότε επί δίαιτας χαμηλού καλίου μπορεί να παρατηρηθεί αυξημένη κατακράτηση νατρίου, γεγονός που μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση. Αν αυξηθεί η πρόσληψη καλίου ίσως διαπιστωθεί πτώση της αρτηριακής πίεσης κατά 5-7 mmHg σε υπερτασικά άτομα με αυξημένη πρόσληψη νατρίου.

Αιτίες υποκαλιαιμίας

Ελαττωμένη διαιτητική πρόσληψη
Δεν είναι πολύ συχνή γιατί οι περισσότερες τροφές περιέχουν κάλιο. Μπορεί όμως να παρατηρηθεί σε ηλικιωμένους, ασθενείς που λαμβάνουν παρεντερική διατροφή.
Αυξημένη είσοδος στα κύτταρα
Διάφοροι παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν μετακίνηση του καλίου από τον εξωκυττάριο χώρο προς το εσωτερικό των κυττάρων με αποτέλεσμα τη μείωση των επιπέδων του στο πλάσμα.
•   Αυξημένο εξωκυττάριο pH (αλκάλωση)
•   Χορήγηση ινσουλίνης
•   Β2-διεγέρτες για τη θεραπεία του άσθματος
•   Θεραπεία μεγαλοβλαστικών αναιμιών (δηλαδή λόγω έλλειψης Β12, φυλλικού), χορήγηση αυξητικού παράγοντα λευκών για λευκοπενία (π.χ. μετά από χημειοθεραπεία)
•   Περιοδική υποκαλιαιμική παράλυση
•   Ψευδοϋποκαλιαιμία
•   Υποθερμία

Αυξημένες απώλειες από τους νεφρούς

Η αποβολή του καλίου από τους νεφρούς καθορίζεται κυρίως από την έκκρισή του  στο αθροιστικό σωληνάριο. Αυξημένη αποβολή που μπορεί να οδηγήσει σε υποκαλιαιμία, συμβαίνει επί περίσσειας αλατοκορτικοειδών και σε καταστάσεις με αυξημένη ροή νερού και νατρίου στον άπω νεφρώνα (συμβαίνει σε Συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, αποφρακτική ουροπάθεια, σύνδρομο Sjögren, υπερασβεστιαιμία, διάφορες λευχαιμίες). Υπάρχουν  και κληρονομικά νοσήματα όπως τα σύνδρομα Bartter, Gitelman, Liddle που η διάγνωσή τους είναι εξ΄αποκλεισμού άλλων καταστάσεων με παρόμοια ευρήματα, όπως χρήση διουρητικών, έμετοι.
Αυξημένη αποβολή καλίου παρατηρείται και σε
  • διαβητική κετοξέωση,
  • πολλαπλούς εμετούς,
  • μετά από εισπνοή κόλλας (τολουένιο),
  • σε υψηλές δόσεις πενικιλίνης.

Αυξημένες απώλειες από το γαστρεντερικό

Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες, απελευθερώνονται μέσα στο γαστρεντερικό σωλήνα 3-6 λίτρα γαστρικών, παγκρεατικών, χολικών και εντερικών υγρών που το μεγαλύτερο ποσοστό τους επαναρροφάται. Όλα τα προαναφερθέντα υγρά περιέχουν κάλιο. Συνεπώς η απώλεια σημαντικής ποσότητας κάποιου από αυτά μπορεί να οδηγήσει σε υποκαλιαιμία. Έτσι έμμετοι , ο ρινογαστρικός σωλήνας (γαστρικό υγρό), οι διάρροιες, τα εντερικά συρίγγια, η χρόνια κατάχρηση υπακτικών (εντερικό υγρό ), μπορεί να την προκαλέσουν. 

Αυξημένες απώλειες από το δέρμα

Μικρές ποσότητες καλίου χάνονται καθημερινά με τον ιδρώτα, του οποίου η ποσότητα κάτω από φυσιολογικές συνθήκες δεν είναι μεγάλη και η περιεκτικότητα του σε κάλιο είναι μικρή.
Σε άτομα όμως που γυμνάζονται έντονα σε θερμό κλίμα ο αποβαλλόμενος ιδρώτας μπορεί να φθάσει τα 10 L. Αν λοιπόν δεν αναπληρωθούν οι απώλειες του καλίου, μπορεί να προκύψει υποκαλιαιμία.  Είναι καλά τεκμηριωμένο πως τόσο η αφυδάτωση, όσο και η μείωση των ηλεκτρολυτών μειώνει σημαντικά την αθλητική απόδοση και αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης θερμικών διαταραχών. Για το λόγο αυτό η κατανάλωση υγρών που περιέχουν ηλεκτρολύτες έχει σημαντική ευεργετική δράση στην αθλητική απόδοση με τους κάτωθι τρόπους: α) Διατηρεί το αίσθημα της δίψας. Οι αθλητές δυστυχώς σπάνια καλύπτουν τις απαιτήσεις σε υγρά κατά τη διάρκεια της άσκησης, μιας και το αίσθημα της δίψας μειώνεται προτού αντιμετωπιστεί η αφυδάτωση. β) Επιταχύνει την απορρόφηση των υγρών. Οι ηλεκτρολύτες βοηθούν την καλύτερη απορρόφηση και κατακράτηση των υγρών στο σώμα. γ) Διατηρεί τον όγκο του αίματος. Κατά την άσκηση και ιδιαίτερα σε συνδυασμό με την αφυδάτωση μειώνεται ο όγκος του αίματος, με αποτέλεσμα την εμφάνιση ταχυκαρδίας και εξάντλησης. Η πρόσληψη ποτών που περιέχουν ηλεκτρολύτες βοηθά στη διατήρηση του όγκου του αίματος.

Υπομαγνησιαιμία

Συνυπάρχει συχνά με την υποκαλιαιμία. Σε ορισμένες περιπτώσεις η αιτία είναι κοινή (π.χ, τοξικότητα από το χημειοθεραπευτικό σισπλατίνη, πρωτοπαθής υπερπαθυρεοειδισμός) ενώ σε άλλες η ίδια η υπομαγνησιαιμία προκαλεί υποκαλιαιμία. Επίσης η υπομαγνησιαιμία συνυπάρχει συχνά με υπασβεστιαιμία. Έτσι αν διαπιστώσουμε υποκαλιαιμία και υπασβεστιαιμία σε έναν ασθενή, θα πρέπει να ελέγξουμε και το μαγνήσιό του.
Η διόρθωση της υποκαλιαιμίας δεν επαρκεί αν δε διορθωθεί ταυτόχρονα και το μαγνήσιο

Πολυουρία

Οι φυσιολογικοί άνθρωποι επί υποκαλιαιμίας μπορούν να μειώσουν το αποβαλλόμενο με τα ούρα κάλιο. Αν όμως ο όγκος των ούρων ξεπερνά τα 10L την ημέρα τότε το αποβαλλόμενο κάλιο θα είναι αρκετό για να προκαλέσει υποκαλιαιμία. Αυτό συμβαίνει κυρίως στην ψυχογενή πολυδιψία αλλά και στον κεντρικό άποιο διαβήτη.
Φάρμακα
Αμφοτερικίνη Β και L-dopa
Αιμοκάθαρση-Περιτοναϊκή
Στην αιμοκάθαρση χρησιμοποιούνται διαλύματα χαμηλού καλίου για να απομακρυνθεί η περίσσεια καλίου. Στην περιτοναϊκή τα διαλύματα δεν περιέχουν κάλιο. Αν η πρόσληψη είναι χαμηλή, μπορεί να εμφανιστεί υποκαλιαιμία και να χρειαστεί υποκατάσταση με σκεύασμα καλίου.
Διάγνωση
Συνήθως είναι εμφανής από το ιστορικό όπου μπορεί να αναφέρονται εμετοί, διάρροιες, λήψη διουρητικών. Στις περιπτώσεις που δεν είναι εμφανής χρήσιμη διαγνωστικά είναι η μέτρηση του αποβαλλόμενου με τα ούρα καλίου και ο έλεγχος της οξεοβασικής ισορροπίας.
Χρήσιμη είναι και η μέτρηση του χλωρίου στα ούρα.
Θεραπεία
Η θεραπεία στοχεύει τόσο στη διόρθωση της υποκαλαιμίας όσο και στη διόρθωση της αιτίας που την προκάλεσε.
Απαραίτητη είναι η εκτίμηση των λειτουργικών επιπτώσεων της υποκαλιαιμίας με διενέργεια ηλεκτροκαρδιογραφήματος και αξιολόγηση της μυϊκής αδυναμίας. Από  τη σοβαρότητα των  ευρημάτων θα  εξαρτηθεί η ποσότητα και ο ρυθμός χορήγησης του καλίου.
Υπάρχουν διάφορες μορφές από του στόματος ή ενδοφλέβιου καλίου. Καταλληλότερο στις περισσότερες περιπτώσεις θεωρείται το KCl. Η λήψη από του στόματος μπορεί αν προκαλέσει ελκώδεις και στενωτικές βλάβες στο γαστρεντερικό.  Σε ασθενείς που δεν μπορούν να λάβουν από του στόματος αγωγή ή σε σοβαρές παρενέργειες από την υποκαλιαιμία, θα πρέπει να χορηγείται κάλιο ενδοφλέβια.
Σε υπεραλδοστερονισμό η θεραπεία μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την αιτία που τον προκαλεί. Στο μονόπλευρο αδένωμα ή καρκίνωμα συνιστάται  χειρουργική αφαίρεση του επινεφριδίου που όμως δεν έχει θέση στην αντιμετώπιση της αμφοτερόπλευρης υπερπλασίας. Στην υπερπλασία καταλληλότερη είναι η χορήγηση καλιοσυντηρητικού διουρητικού (σπιρονολακτόνη, αμιλορίδη, τριαμτερένη) για ομαλοποίηση του καλίου. και διόρθωση της υπέρτασης. Η αμιλορίδη ίσως είναι η καλύτερα ανεκτή. Σαν συμπληρωματική αντιυπερτασική αγωγή, χρήσιμη είναι η προσθήκη αναστολέα της αγγειοτενσίνης ή  του μετατρεπτικού ενζύμου. 

Διαβάστε επίσης

Copyright © 2015-2022 MEDLABNEWS.GR / IATRIKA NEA All Right Reserved. Τα κείμενα είναι προσφορά και πνευματική ιδιοκτησία του medlabnews.gr
Kάθε αναδημοσίευση θα πρέπει να αναφέρει την πηγή προέλευσης και τον συντάκτη. Aπαγορεύεται η εμπορική χρήση των κειμένων