Τι είναι θόρυβος; Πώς διαβαθμίζεται; Η ηχορύπανση βλάπτει σοβαρά την υγεία

Dr.
PhD

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Η τελευταία Τετάρτη του Απριλίου έχει κηρυχθεί από το 1992 ως Διεθνής Ημέρα Ευαισθητοποίησης για το Θόρυβο, από την Ευρωπαϊκή Ένωση Ακουστικής.

Θόρυβος είναι κάθε ανεπιθύμητος ήχος. Η έντασή του (ακουστότητα) μετράται σε ντεσιμπέλ (dB). Η κλίμακα των ντεσιμπέλ είναι λογαριθμική, επομένως η αύξηση της ηχοστάθμης κατά 3 dB αντιστοιχεί σε διπλασιασμό της έντασης του ήχου. Για παράδειγμα, η ένταση μιας φυσιολογικής συζήτησης είναι περίπου 65 dB και μιας κραυγής περίπου 80 dB. Η διαφορά είναι μόνον 15 dB, αλλά η ένταση της κραυγής είναι 30 φορές μεγαλύτερη. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το ανθρώπινο αυτί έχει διαφορετική ευαισθησία σε διαφορετικές συχνότητες, η ισχύς ή ένταση του ήχου μετράται συνήθως σε ντεσιμπέλ σταθμισμένα κατά κύκλωμα Α(dB(A)). 

Δεν είναι μόνον η ένταση που καθορίζει την επικινδυνότητα του θορύβου. Η διάρκεια της έκθεσης είναι επίσης πολύ σημαντική. Για να ληφθεί υπόψη αυτός ο παράγοντας χρησιμοποιούνται χρονικά σταθμισμένες μέσες ηχοστάθμες. Για το θόρυβο στον χώρο εργασίας λαμβάνεται συνήθως ως βάση μία εργάσιμη ημέρα οκτώ ωρών. 

Οι θόρυβοι του περιβάλλοντος (κυκλοφοριακοί, βιομηχανικοί και πάσης φύσεως μηχανολογικοί) οι οποίοι οφείλονται σε ποικίλες δραστηριότητες (οικονομικές, οικιακές, αναψυχής) προκαλούν σοβαρές ενοχλήσεις, η έκταση και η βα­ρύ­τητα των οποίων ποικίλλουν ανάλογα με την απόσταση της πηγής, τα συχνοτικά χαρακτηριστικά και την διάρκεια της όχλησης, καθώς επίσης και την τοπογραφία, την πολεοδομική οργάνωση μιας περιοχής. 

Όπως έδειξε η πρόσφατη έρευνα της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) («Burden of disease from environmental noise : Quantification of healthy life years lost in Europe», WHO), η ηχορύπανση έρχεται δεύτερη (μετά την ατμοσφαιρική ρύπανση) στην κατάταξη των περιβαλλοντικών κινδύνων για την υγεία.  Σύμφωνα με την έρευνα, η έκθεση στον θόρυβο είναι μια ύπουλη διαδικασία της οποίας οι άμεσες και μακροπρόθεσμες συνέπειες δεν είναι ούτε ορατές, ούτε αναγνωρίσιμες, αλλά ωστόσο υποσκάπτουν συστηματικά την υγεία και διογκώνουν τα μη υγιή προσδόκιμα χρόνια ζωής των πολιτών της Ευρώπης. 

Η διαρκής και μακροχρόνια έκθεση των ανθρώπων σε θορυβώδη περιβάλλοντα προκαλεί σοβαρά καρδιολογικά προβλήματα, πρόσκαιρες ή παραμένουσες βλάβες της ακοής, ενοχλήσεις (ναυτία, ζά­λη, πονοκεφάλους), διαταραχές ύπνου και μαθησιακές δυσλειτουργίες. Ακόμα τα υψηλά επίπεδα θορύβου αυξάνουν τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα, αλλά και τον κίνδυνο να εμφανιστεί υψηλή αρτηριακή πίεση. Στην ουσία, η ηχορύπανση προκαλεί ένα φαύλο κύκλο στον οργανισμό μας. Διεγείρει το νευρικό σύστημα, αυξάνει το σάκχαρο, τους καρδιακούς παλμούς, την αναπνοή και την αρτηριακή πίεση και οδηγεί σε στρες. Αλλά και αντίστροφα, το στρες που προκαλεί αυξάνει την πίεση και αυτή με τη σειρά της τις πιθανότητες εμφράγματος ή εγκεφαλικού.  Ο θόρυβος είναι ο μεγαλύτερος εχθρός του ύπνου, καθώς τον διαταράσσει σε σημαντικό βαθμό. Τα αποτελέσματα συνήθως φαίνονται την επόμενη ημέρα, κατά την οποία είμαστε ευερέθιστοι, πιο νευρικοί, απρόσεκτοι, κουρασμένοι, λιγότερο αποδοτικοί. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι για έναν καλό ύπνο τα επίπεδα θορύβου στο υπνοδωμάτιο δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 30-35 db.  Οι ήχοι χαμηλής έντασης μπορούν να μην απειλούν την ακοή μας άμεσα, όμως τόσο στο σπίτι όσο και στην εργασία μπορεί να επηρεάζουν τη σωματική και ψυχική μας υγεία.

Σύμφωνα με στοιχεία από την Παγκόσμιο Οργάνωση Υγείας, σε κοινοτικό επίπεδο, η ηχορύπανση μειώνει την παραγωγικότητα, μειώνει τις δυνατότητες εκμάθησης, αυξάνει τα ατυχήματα, αυξάνει τις ημέρες απουσίας από την εργασία και συμβάλλει στην αύξηση χρήσης ναρκωτικών ουσιών. 

Στο χώρο εργασίας, ο αυξημένος θόρυβος σε συνδυασμό με την πολυπλοκότητα της εργασίας, συμβάλλει στην αύξηση των καρδιαγγειακών νοσημάτων λόγω αύξησης της πίεσης. 

Ο θόρυβος συμβάλλει στην ενεργοποίηση των μηχανισμών του στρες στον άνθρωπο. Ενώ αρχικά μια τέτοια αντίδραση είναι φυσιολογική και χρήσιμη, όταν καταστεί μόνιμη λόγω ανεπιθύμητων θορύβων τότε προκαλεί βλάβες σε σωματικό και ψυχικό επίπεδο.

Μάλιστα έρευνες έδειξαν ότι στις περιπτώσεις εκείνες που οι άνθρωποι νιώθουν ότι πλέον δεν μπορούν να κάνουν τίποτα εναντίον της ηχητικής ρύπανσης, τότε χάνουν τα κίνητρα τους. Δυσκολεύονται περισσότερο στην επίλυση προβλημάτων και εγκαταλείπουν πιο εύκολα στόχους που έχουν θέσει.

Στα παιδιά η ηχητική ρύπανση, μπορεί να επηρεάσει τις ικανότητες διαβάσματος και εκμάθησης. Σε τάξεις όπου υπάρχει ηχορύπανση, οι μαθητές έχουν σημαντικά χαμηλότερη απόδοση από μαθητές άλλων τάξεων του ίδιου σχολείου όπου δεν υπάρχει ηχορύπανση. 

Θόρυβος ο αόρατος εχθρός 

30 db	Aκίνδυνο επίπεδο θορύβου Ήπιο αδιάφορο σφύριγμα
60 db	Aκίνδυνο επίπεδο θορύβου Καθημερινή συζήτηση, το κουδούνι του τηλεφώνου
70 db	Aκίνδυνο επίπεδο θορύβου Αυτοκινητόδρομος με κίνηση
80 db	Επίπεδο κινδύνου 1  Βαριά αστική κυκλοφορία ξυπνητήρι σε απόσταση 2ft  Έκθεση σε βιομηχανικό θόρυβο περισσότερο από 8 ώρες ηλεκτρική σκούπα, σκουπιδοφάγος
90 db	Επίπεδο κινδύνου 2  Θόρυβος του metro, από μοτοποδήλατα σκούτερ, θόρυβος συνεργείου, μηχανή κουρέματος γκαζόν. Τραυματισμός μπορεί να προκύψει μετά συνεχή έκθεση λιγότερη των 8 ωρών
100 db	Επίπεδο κινδύνου 3  Αλυσοπρίονο, αεροπίστολο μετά έκθεση 2 ωρών
110 db	Επίπεδο κινδύνου 3  Ακουστικά για μουσική στη μέγιστη ένταση, έκθεση βραχύ χρόνου προκαλεί μόνιμη απώλεια ακοής
120 db	Τραυματισμός του οργάνου της ακοής  Συναυλία έντασης rock, σε μουσική αίθουσα και με ηχεία σε διάταξη εν σειρά, κεραυνός, sandblasting
130 db	Τραυματισμός του οργάνου της ακοής  Απογείωση τουρμπινοφόρου αεροπλάνου. Εκπυρσοκρότηση. Κάθε έκρηξη αποτελεί κίνδυνο
140 db	Ωταλγία
180 db	Ανεπανόρθωτη βλάβη  Χωρίς ωτασπίδες η απώλεια ακοής είναι αναπόφευκτη

Ο θόρυβος προσβάλει τις ευαίσθητες ομάδες του πληθυσμού (1η και 3η ηλικία, άτομα σε ανάρρωση, έγκυες), αλλά και τις παραγωγικές ηλικίες. Η ηχορύπανση εξελίσσεται σε πρόβλημα δημόσιας υγείας για τους κατοίκους και τους διαχειριστές πολιτικής στη Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τα προβλήματα της αντιμετώπισης της ηχορύπανσης είναι πολύπλοκα και χρειάζονται την ευαισθητοποίηση όλων. Ο καθένας ξεχωριστά πρέπει να συνειδητοποιεί πότε ο θόρυβος που δημιουργεί μπορεί να είναι ενοχλητικός και να σέβεται τα άτομα του περιβάλλοντος του. 

Διαβάστε επίσης

• Η ηχορύπανση βλάπτει σοβαρά την υγεία μας. Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης κατά του Θορύβο
• Ο θόρυβος προκαλεί απώλεια ακοής, εμβοές, στρες, κόπωση, καρδιακά και αναπνευστικά προβλήματα

Ηχορύπανση και υγεία. Ο θόρυβος προκαλεί κώφωση, βουητά, στρες, καρδιακά, αναπνευστικά προβλήματα

Κωνσταντίνου Λούβρου

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Η τελευταία Τετάρτη του Απριλίου έχει κηρυχθεί από το 1992 ως Διεθνής Ημέρα Ευαισθητοποίησης για το Θόρυβο, από την Ευρωπαϊκή Ένωση Ακουστικής.

Θόρυβος είναι κάθε ανεπιθύμητος ήχος. Η έντασή του (ακουστότητα) μετράται σε ντεσιμπέλ (dB). Η κλίμακα των ντεσιμπέλ είναι λογαριθμική, επομένως η αύξηση της ηχοστάθμης κατά 3 dB αντιστοιχεί σε διπλασιασμό της έντασης του ήχου. 

Αστικό περιβάλλον: ηχορύπανση και υγεία

Τέσσερις στους πέντε ευρωπαίους ζουν σήμερα σε πόλεις και κωμοπόλεις. Οι περισσότερες περιβαλλοντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας, προέρχονται από τις αστικές περιοχές, συνεπώς πολλές προσπάθειες επικεντρώνονται σε αυτές προκειμένου να αντιμετωπιστούν ζητήματα όπως η υγεία και η ηχορύπανση.

Ο περιβαλλοντικός θόρυβος επηρεάζει πολλούς Ευρωπαίους. Το κοινό αντιλαμβάνεται το θόρυβο ως ένα από τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα. Μπορεί να επηρεάσει τον άνθρωπο τόσο σωματικά, όσο και ψυχολογικά, διαταράσσοντας βασικές δραστηριότητες όπως ο ύπνος, η ανάπαυση, η μελέτη και η επικοινωνία. Παρόλο που οι εν λόγω επιπτώσεις για την ανθρώπινη υγεία είναι γνωστές εδώ και καιρό, πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι επέρχονται σε χαμηλότερα επίπεδα θορύβου, από ό,τι νομίζαμε παλαιότερα.

Ο περιβαλλοντικός θόρυβος — ένας ανεπιθύμητος ή επιβλαβής εξωτερικός ήχος — επεκτείνεται, τόσο ως προς τη διάρκειά του, όσο και ως προς τη γεωγραφική του κάλυψη. Ο θόρυβος συνδέεται με πολλές ανθρώπινες δραστηριότητες, αλλά είναι κυρίως ο θόρυβος από την οδική, τη σιδηροδρομική και την αεροπορική κυκλοφορία που έχει τις σοβαρότερες επιπτώσεις. Αυτό είναι πρόβλημα ιδιαιτέρως για το αστικό περιβάλλον. Περίπου το 75 % του πληθυσμού της Ευρώπης κατοικεί στις πόλεις και ο όγκος της κυκλοφορίας συνεχίζει να αυξάνεται. Από τις επισκοπήσεις των χωρών προκύπτει ότι το πλήθος των καταγγελιών σχετικά με τον περιβαλλοντικό θόρυβο αυξάνεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Επιδράσεις του θορύβου στον άνθρωπο

• Ακουστικό όργανο
• Ρήξη τυμπάνου
• Φθορά τριχωτών κυττάρων κοχλία
• Καταστροφή οργάνου του Corti
• Καρδιαγγειακό σύστημα

• Απώλεια βάρους, αυξομείωση του επιπέδου σακχάρου, δυσλειτουργία του πεπτικού συστήματος, αύξηση του μεταβολισμού 

• Αναπνευστικό σύστημα 

• Καταστροφή του πνεύμονα 

• Ρήξη άλλων οργάνων του σώματος, ή και θάνατος (υπόηχοι) 

• Νευρικότητα, άγχος και δυσκολία εκτίμησης της παρόδου του χρόνου 

• Μείωση της απόδοσης στην εργασία και προδιάθεση για λάθη 

• Αίσθημα κοπώσεως, νευρικότητα, και άγχος όταν παρεμβάλλεται στον ύπνο

Οι διαταραχές της ακοής μπορεί να οφείλονται σε μηχανική παρεμπόδιση της διαβίβασης του ήχου στο έσω ους (βαρηκοΐα αγωγιμότητας) ή σε καταστροφή των τριχωτών κυττάρων στον κοχλία, μέρος του έσω ωτός (νευροαισθητήρια βαρηκοΐα). Σπανίως μπορεί επίσης να προκληθεί βαρηκοΐα από διαταραχές της κεντρικής ακουστικής επεξεργασίας (όταν επηρεάζονται τα ακουστικά κέντρα του εγκεφάλου).

Απώλεια της ακοής μπορεί να επέλθει και χωρίς μακροπρόθεσμη έκθεση. Ακόμη και σύντομης διάρκειας θόρυβος παλμικού χαρακτήρα (ακόμη και ένα μόνον οξύ ερέθισμα), όπως ένας πυροβολισμός ή ο ήχος του πιστολιού καρφώματος μπορεί να έχει μόνιμες επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένων της απώλειας ακοής και συνεχών εμβοών. Τα παλμικά ηχητικά ερεθίσματα μπορούν επίσης να προκαλέσουν τη ρήξη του τυμπάνου, γεγονός επώδυνο αλλά ιάσιμο.

Οι εμβοές είναι μία αίσθηση κουδουνίσματος, σφυρίγματος ή έντονου θορύβου στα αυτιά. Η υπερβολική έκθεση στο θόρυβο αυξάνει τον κίνδυνο εμβοών. Εάν ο θόρυβος είναι παλμικός (π.χ. έκρηξη), ο κίνδυνος μεγαλώνει σημαντικά. Οι εμβοές ενδέχεται να αποτελούν την πρώτη ένδειξη βλάβης της ακοής από την έκθεση σε θόρυβο

Η έκθεση των εγκύων σε υψηλά επίπεδα θορύβου στο χώρο εργασίας μπορεί να έχει επιπτώσεις στο έμβρυο. «Η παρατεταμένη έκθεση σε δυνατό θόρυβο μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της πίεσης του αίματος και σε κόπωση. Από πειραματικά στοιχεία προκύπτει ότι η παρατεταμένη έκθεση του εμβρύου σε δυνατό θόρυβο κατά την εγκυμοσύνη ενδέχεται να έχει αργότερα επιπτώσεις στην ακοή και ότι οι χαμηλές συχνότητες είναι πιθανότερο να προξενήσουν βλάβη.

Αυξημένος κίνδυνος ατυχημάτων

Η σχέση μεταξύ θορύβου και ατυχημάτων αναγνωρίζεται στην «οδηγία για το θόρυβο», η οποία προβλέπει ότι η σχέση αυτή πρέπει να εξετάζεται σαφώς στο πλαίσιο της αξιολόγησης των κινδύνων από το θόρυβο.

Ο θόρυβος μπορεί να οδηγήσει σε ατυχήματα με τους εξής τρόπους:

• δυσχεραίνοντας την προσπάθεια των εργαζομένων να ακούσουν και να κατανοήσουν ομιλία και σήματα·

• καλύπτοντας τον ήχο του επικείμενου κινδύνου ή των προειδοποιητικών σημάτων (π.χ. σήμα ότι όχημα κινείται με την όπισθεν)·

• αποσπώντας την προσοχή των εργαζομένων, όπως των οδηγών·

• συμβάλλοντας στο άγχος στην εργασία, γεγονός που αυξάνει την εργασιακή φόρτιση και μέσω αυτής την πιθανότητα σφαλμάτων.

Το πώς επηρεάζει ο θόρυβος τα επίπεδα άγχους των εργαζομένων εξαρτάται από έναν περίπλοκο συνδυασμό παραγόντων, μεταξύ των οποίων:

• η φύση του θορύβου, συμπεριλαμβανομένης της έντασης, της συχνότητας και της προβλεψιμότητάς του·

• η πολυπλοκότητα της εργασίας που εκτελεί ο εργαζόμενος, για παράδειγμα οι ομιλίες άλλων μπορεί να αποτελούν παράγοντα άγχους όταν κάποιος εκτελεί εργασία που απαιτεί αυτοσυγκέντρωση·

• το επάγγελμα του εργαζομένου (π.χ. στους μουσικούς μπορεί να προκληθεί εργασιακό άγχος ως αποτέλεσμα της ανησυχίας για τον κίνδυνο απώλειας της ακοής τους)·

• ο ίδιος ο εργαζόμενος. Επίπεδα θορύβου που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να συμβάλλουν στην πρόκληση άγχους, ιδίως όταν ο εργαζόμενος είναι κουρασμένος, άλλες φορές μπορεί να είναι ακίνδυνα.

Ο καθένας ξεχωριστά πρέπει να συνειδητοποιεί πότε ο θόρυβος που δημιουργεί μπορεί να είναι ενοχλητικός και να σέβεται τα άτομα του περιβάλλοντος του. 

Διαβάστε επίσης

• Η ηχορύπανση βλάπτει σοβαρά την υγεία μας. Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης κατά του Θορύβου
• Boυητά αυτιών ή εμβοές ώτων. Αιτίες, διάγνωση, αντιμετώπιση
  
• Ο θόρυβος τι βλάβες προκαλεί και πώς διαβαθμίζεται; Η ηχορύπανση βλάπτει σοβαρά την υγεία.

Βραχνή φωνή. Γιατί μπορεί να ξυπνάτε βραχνιασμένοι; Παθήσεις που προκαλούν προβλήματα στη φωνή

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Παγκόσμια Ημέρα Φωνής

Κάθε χρόνο στις 16 Απριλίου οι επαγγελματίες από το χώρο της υγείας που σχετίζονται με την φωνή (Ωτορινολαρυγγολόγοι, Λογοπαθολόγοι, Λογοθεραπευτές) γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα Φωνής και καλούν άνδρες και γυναίκες, νέους και ηλικιωμένους να φροντίσουν την υγιεινή της φωνή τους.

H φωνή παράγεται από τις δύο φωνητικές χορδές που βρίσκονται στο λάρυγγα και είναι η μία απέναντι από την άλλη. Kανονικά έχουν ομαλή επιφάνεια και πάλλονται, καθώς ο αέρας της εκπνοής περνάει ανάμεσά τους (απομακρύνονται και κατόπιν συγκλίνουν). Έτσι δημιουργείται ο ήχος.

Η φωνή δημιουργείται από τη δόνηση των φωνητικών χορδών καθώς διέρχεται μέσα από αυτές ο εμπνεόμενος αέρας από τους πνεύμονες. Ο παραγόμενος ήχος ταξιδεύει προς τα πάνω στο φάρυγγα, τη μύτη και το στόμα. Το μέγεθος και το σχήμα αυτών των κοιλοτήτων αλλά και των ίδιων των φωνητικών χορδών καθορίζουν τη χροιά της φωνής.

 Η φωνή χαρακτηρίζεται από το ύψος, την ένταση και τη χροιά.

• Το ύψος της φωνής καθορίζεται από τη συχνότητα των ταλαντώσεων των φωνητικών χορδών. Η συχνότητα έχει άμεση εξάρτηση από το μήκος, το πάχος και την ένταση των χορδών.
• Η ένταση της φωνής εξαρτάται από την πίεση της εκπνοής κατά τη στιγμή της ομιλίας.
• Η χροιά της φωνής προσδιορίζεται από τον βασικό τόνο, που δίνεται από τη φωνητική μηχανή, σε συνδυασμό με την αρμονία.

Οι διακυμάνσεις της φωνής κάποιου ατόμου είναι το αποτέλεσμα της επιμήκυνσης, ή της επιβράχυνσης των φωνητικών χορδών, της τάσης, ή της χαλάρωσης τους. Για παράδειγμα η χαλάρωση και η επιβράχυνση των φωνητικών χορδών καταλήγει σε παραγωγή βαθιάς φωνής (χαμηλής συχνότητας), ενώ η τάση και η επιμήκυνση τους οδηγεί σε λεπτή φωνή (υψηλής συχνότητας).

Τα προβλήματα στη φωνή προκύπτουν από πάρα πολλές διαφορετικές αιτίες, όπως είναι η υπερβολική ή κακή χρήση της φωνής, οι λοιμώξεις του λάρυγγα, οι αλλοιώσεις των φωνητικών χορδών, η λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση, η αλλεργική ρινίτιδα με την οπισθορινική κατάποση εκκρίσεων, τα φάρμακα κ.τ.λ.

Υπάρχουν βέβαια και φυσιολογικές αλλαγές στο «χρώμα» της φωνής, όπως για παράδειγμα συμβαίνει σε μερικές γυναίκες γύρω στην 21 ημέρα του κύκλου -λόγω ενός ήπιου οιδήματος των φωνητικών χορδών αποτέλεσμα των ορμονικών μεταβολών -κάνοντας τη φωνή τους εκείνες τις ημέρες πιο «βαθειά».

Αλλοιώσεις στην ποιότητα της φωνής συμβαίνουν και με την πάροδο της ηλικίας, καθώς όσο μεγαλώνουμε, μειώνεται η ένταση και η αντοχή της φωνής, η φωνή «τρέμει» και γίνεται πολύ δύσκολη η ομιλία σε θορυβώδεις χώρους γιατί απλά η φωνή μας δεν ακούγεται.

Τι γίνεται αν ξυπνήσετε με βραχνή φωνή;

 Σημαντικό είναι κατά τη διάρκεια της νύχτας να είναι ελεύθερες οι ρινικές οδοί, ώστε να μην αναγκάζεστε να αναπνέετε από το στόμα. Aν η μύτη σας είναι μπουκωμένη, χρησιμοποιήστε φυσιολογικό ορό πριν κοιμηθείτε ή συμβουλευτείτε το γιατρό σας αν πρέπει να λάβετε κάποιο αποσυμφορητικό. Άλλη αιτία της πρωινής βραχνάδας είναι ότι κατά τη νύχτα δεν «καθαρίζουμε» το λαιμό μας, επειδή δεν βήχουμε, και έτσι μαζεύονται εκκρίσεις (φλέματα), που αργότερα απομακρύνονται με το βήχα. Συνήθως, η πρωινή βραχνάδα στη φωνή δεν θα πρέπει να μας ανησυχεί, αν υποχωρεί λίγες ώρες αφού ξυπνήσουμε

Χρήσιμες συμβουλές

● Aποφύγετε τις φωνές. 

● Aποφύγετε το κάπνισμα, αν βέβαια είστε καπνιστές. 

● Προσπαθήστε να μην αναπνέετε από το στόμα, γιατί έτσι προκαλείται ξηρότητα στο λάρυγγα και τις χορδές. Για να αποφύγετε αυτό το ενδεχόμενο, μία λύση είναι οι καραμέλες, γιατί προκαλούν έκκριση σάλιου. 

● Πίνετε πολλά υγρά (8-10 ποτήρια) και κάντε γαργάρες με χαμομήλι, στην περίπτωση που έχετε βραχνιάσει.

● Eπειδή στις φωνητικές χορδές φθάνει μόνον αέρας, είναι προτιμότερο, εκτός από τις γαργάρες, να κάνετε και εισπνοές με ατμό από ευκάλυπτο ή χαμομήλι, που με τη μορφή υδρατμών φθάνουν ευκολότερα στις χορδές. 

● Aποφύγετε να μιλάτε ψιθυριστά, γιατί, σε αντίθεση με όσα πιστεύουν οι περισσότεροι, με τον τρόπο αυτό καταπονείτε περισσότερο τις φωνητικές σας χορδές. 

Πρακτικά μέτρα φωνητικής υγιεινής :

◦ Διατήρηση καλής γενικής κατάστασης

◦ Αναπαύεστε αρκετά

◦ Σε περίπτωση κρυολογήματος η λαρυγγίτιδας συμβουλευτείτε αμέσως τον ειδικό ιατρό

◦ Ασκηθείτε συχνά

◦ Διατηρείστε μια ισορροπημένη δίαιτα που να περιλαμβάνει λαχανικά, φρούτα και τροφές ολικής αλέσεως 

◦ Διατηρείστε την σωστή ενυδάτωση του σώματος, πίνοντας 7-9 ποτήρια νερό την ημέρα

◦ Αποφύγετε τη ξηρασία που δημιουργεί ο κλιματισμός σε εσωτερικούς χώρους

◦ Αποφύγετε την εισπνοή μολυσμένου αέρα

Διαβάστε επίσης

• Ένας πονόλαιμος μπορεί να οφείλεται σε αμυγδαλίτιδα. 
• Πώς θα το καταλάβουμε και πώς αντιμετωπίζεται;
• Ξυπνάτε από τον βήχα; Ποια είναι η αιτία και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί; Πότε πρέπει να ανησυχήσετε; 
• Κόπωση, πονοκέφαλος, διαταραχές ύπνου, ρινίτιδα, ιγμορίτιδα μπορεί να οφείλονται σε στραβό ρινικό διάφραγμα. Σκολίωση ρινικού διαφράγματος

Κωνσταντίνου Λούβρου

Πόνος στον Αυχένα. Οδηγίες για ανακούφιση αυχεναλγίας. Ασκήσεις για ενδυνάμωση (video).

του Κωνσταντίνου Λούβρου, Μ.D., medlabnews.gr iatrikanea

Αφήστε για λίγο τον υπολογιστή στο γραφείο ή στο σπίτι και ασχοληθείτε με τον αυχένα σας είτε σας ενοχλεί είτε όχι. 
Το καλύτερο προληπτικό φάρμακο για την πίεση στον αυχένα και την πλάτη, είναι η κίνηση. Κάντε συχνά διαλείμματα μακριά από την οθόνη του υπολογιστή και κάντε μερικές ασκήσεις με στόχο τη βελτίωση της κινητικότητας του αυχένα και των άνω άκρων, που πιθανόν να έχουν επηρεαστεί, και την ενδυνάμωση της περιοχής.

Eπίσης οι προτεινόμενες ασκήσεις σκοπό έχουν την περαιτέρω ανακούφισή του από τον πόνο και τη χαλάρωση της περιοχής από το μυϊκό σπασμό, με τη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος. 

Οι ασκήσεις που θα δυναμώσουν τον Αυχένα

Ένας εύκολος και γρήγορος τρόπος για να βελτιώσουμε το εύρος της κίνησης, να αυξήσουμε την ελαστικότητα της περιοχής, καθώς και να μειώσουμε σε μεγάλο βαθμό την εμφάνιση των συμπτωμάτων, είναι η εκτέλεση μερικών ασκήσεων ελαστικότητας και διατάσεων κατά τη διάρκεια της ημέρας, ακόμα και στα διαλείμματα στον χώρο εργασίας μας. Ο χρόνος που χρειάζεται για την εκτέλεσή τους είναι ελάχιστος.

Κατά την εκτέλεση των ασκήσεων, θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί, ώστε να αποφύγουμε την αναπαραγωγή ή την αύξηση των συμπτωμάτων (αν νιώσουμε κάτι τέτοιο, διακόπτουμε αμέσως την εκτέλεση των ασκήσεων) και να σταματήσουμε την κίνηση όταν νιώσουμε μια ήπια διάταση στην περιοχή.

Οι Ασκήσεις:

Αυχενική κάμψη: Καθίστε άνετα με τους ώμους πίσω και το κεφάλι να κοιτάει μπροστά. Με αργό ρυθμό κινούμε το πιγούνι μας προς τα κάτω και προς τα μέσα, με απώτερο στόχο να μπορούμε να βλέπουμε τα δάχτυλα των ποδιών μας. Τοποθετώντας το ένα μας χέρι στην πίσω περιοχή της κεφαλής, βοηθάμε την εκτέλεση της κίνησης. Σταματάμε πάλι την κίνηση μόλις νιώσουμε τη διάταση στην περιοχή και διατηρούμε τη θέση μας για 15΄΄. Επιστρέψτε αργά στην αρχική θέση. Επαναλάβετε 3 φορές.

Επίσης

Καθισμένος/η σε μια καρέκλα, περάστε μια πετσέτα γύρω από τον αυχένα σας και κρατάτε την από τις 2 άκρες. Σκύψτε λίγο μπροστά λυγίζοντας ελαφρά το κεφάλι. Δοκιμάστε να σηκώσετε το κεφάλι σας, προβάλλοντας αντίσταση με την πετσέτα. Επαναλάβετε 10 φορές την άσκηση. 

Στροφές του αυχένα: Καθίστε άνετα, με τους ώμους πίσω και το κεφάλι να κοιτάει μπροστά. Στρίβουμε αργά τον αυχένα μας κοιτώντας αρχικά πάνω από τον αριστερό μας ώμο. Τοποθετώντας το ένα μας χέρι στο δεξί μας μάγουλο, προσπαθούμε να αυξήσουμε το εύρος της κίνησης. Μόλις νιώσουμε τη διάταση στη δεξιά μας πλευρά, σταματάμε την κίνηση και διατηρούμε πάλι τη θέση μας για 15΄΄. Επιστρέψτε αργά στην αρχική θέση και κάντε το ίδιο για την αντίθετη πλευρά. Επαναλάβετε 3 φορές για κάθε πλευρά. Αντίστοιχα βήματα ακολουθούμε και για την αντίθετη στροφή.

Πλάγια κάμψη: Καθίστε άνετα, με τους ώμους πίσω και το κεφάλι να κοιτάει μπροστά. Κάμψτε αργά το κεφάλι προς τον ένα ώμο και μείνετε σε αυτή τη θέση για 15sec. Επιστρέψτε αργά στην αρχική θέση και κάντε το ίδιο προς τον αντίθετο ώμο. Επαναλάβετε 3 φορές για κάθε πλευρά. 

Αυχενική έκταση: Με αργό, ελεγχόμενο ρυθμό, κινούμε τον κεφάλι προς τα πάνω, με στόχο να κοιτάξουμε όσο πιο πίσω μπορούμε, π.χ. το ταβάνι του δωματίου. Μπορούμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε το ένα μας χέρι, τοποθετώντας το στο μέτωπό μας, ώστε να αυξήσουμε λιγάκι το εύρος της κίνησης. Σταματάμε όταν νιώσουμε τη διάταση στην μπροστινή περιοχή του λαιμού μας και διατηρούμε τη θέση αυτή για 15΄΄.

Αφού εκτελέσουμε τις παραπάνω ασκήσεις χωρίς να παρουσιαστεί κάποια ενόχληση, μπορούμε να πραγματοποιήσουμε και μερικές ισομετρικές ασκήσεις για να δυναμώσουμε την περιοχή του αυχένα. Ισομετρική άσκηση ονομάζεται η άσκηση όπου υπάρχει αντίσταση, αλλά δεν πραγματοποιείται κίνηση, δεν μεταβάλλεται καθόλου δηλαδή η αρχική μας θέση.

Άσκηση 1: Τοποθετώντας το ένα μας χέρι στο μέτωπό μας και διατηρώντας τον αυχένα μας στη φυσιολογική του θέση, προσπαθούμε να κινήσουμε το κεφάλι μας προς τα μπροστά, έχοντας ως αντίσταση το χέρι μας, το οποίο μπλοκάρει την πραγματοποίηση της κίνησης. Η αντίσταση που τοποθετούμε είναι σταθερή και η διάρκεια της άσκησης είναι 15΄΄. Μπορούμε να επαναλάβουμε την άσκηση τρεις φορές για καλύτερο αποτέλεσμα.

Άσκηση 2: Διατηρώντας τη φυσιολογική θέση του αυχένα μας, τοποθετούμε στην αριστερή πλευρά της κεφαλής μας το ένα μας χέρι. Προσπαθούμε από αυτή τη θέση να κάμψουμε πλευρικά το κεφάλι μας προς τα αριστερά, ενώ παράλληλα, χρησιμοποιώντας τη δύναμη στο χέρι μας, μπλοκάρουμε την εκτέλεση της κίνησης. Διατηρούμε την αντίσταση σταθερή και τη θέση μας για 15΄΄. Ακολουθούμε αντίστοιχα βήματα για την αντίθετη πλευρά. Μπορούμε να επαναλάβουμε την άσκηση τρεις φορές για καλύτερο αποτέλεσμα.

Η διάσημη γυμνάστρια Τάρα Στάιλς (Tara Stiles) μας δείχνει τις τρεις ασκήσεις για το μυϊκό άλγος σε αυχένα και πλάτη.

 Προλαμβάνεται και πώς;

• Αν οδηγείτε για πολλές ώρες η πλάτη του καθίσματος πρέπει να είναι σε όρθια θέση και το κεφάλι να μη γέρνει μαζί με τους ώμους προς τα εμπρός. Επίσης, πολλοί οδηγοί λανθασμένα γέρνουν προς το πλάι, έχοντας το χέρι πάνω στις ταχύτητες ή στο παράθυρο, κάτι που επιβαρύνει τον αυχένα.
• Προσαρμόστε την καρέκλα στο γραφείο σας, την οθόνη του υπολογιστή σας, έτσι ώστε ο αυχένας και γενικώς η σπονδυλική στήλη να είναι σε ουδέτερη θέση. Η έκταση του αυχένα (όταν γυρίζει το κεφάλι μας προς τα πάνω) είναι συνήθως η στάση που ενοχλεί. Πρέπει να διατηρείται η οσφυϊκή λόρδωση. Να ακουμπάνε οι γλουτοί στην πλάτη του καθίσματος και το κεφάλι με τον αυχένα να είναι σε μία ευθεία.
• Διακόπτετε την καθιστή θέση κάθε μία ώρα και περπατάτε για μερικά λεπτά.
• Αποφεύγετε να στερεώνετε το τηλέφωνο ανάμεσα στο αφτί και στον ώμο σας, όταν μιλάτε.
• Αποφεύγετε να κοιμάστε μπρούμυτα. Να χρησιμοποιείτε το κατάλληλο για εσάς μαξιλάρι. Αν χρησιμοποιείτε απλό μαξιλάρι, θα πρέπει να προσέχετε ώστε να «γεμίζει» το κενό από το αυτί μέχρι τον ώμο, γιατί όταν το τοποθετείτε από το αυτί και πάνω ο αυχένας δεν έχει τη σωστή στήριξη.
• Ασκηθείτε τακτικά. Γυμνάστε ιδιαίτερα τους θωρακικούς μυς. Οι ασκήσεις για τον αυχένα που θα σας υποδείξει ο ειδικός είναι πολύ σημαντικές για την πρόληψη των πόνων του αυχένα και του αυχενικού συνδρόμου.
• Σταματήστε ή ελαττώστε το κάπνισμα.
• Να σημειώσουμε ότι η πρόληψη καλό είναι να γίνεται με τις οδηγίες ενός φυσιάτρου ή φυσικοθεραπευτή.
• Σε κάθε περίπτωση που ο πόνος δεν σταματά, είναι καθημερινός ή επανέρχεται συχνά ή ακόμα γίνεται χρόνιος, απαιτείται έλεγχος από ειδικό (για να βρεθεί η αιτία του) και ειδική αντιμετώπιση (είτε συντηρητική από φυσίατρο /φυσικοθεραπευτή είτε χειρουργική). 

Διαβάστε επίσης

• Υποφέρετε από πόνους στον αυχένα; Ξυπνάτε πιασμένοι; Ποιες οι αιτίες της αυχεναλγίας – του αυχενικού συνδρόμου, πως προλαμβάνεται;
• Αυχενογενής πονοκέφαλος. Πονοκέφαλος στην βάση του κρανίου. Αιτίες, Συμπτώματα και αντιμετώπιση
• Πονάει ο ώμος σας; Σε τι μπορεί να οφείλεται και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί;
• Αρθρίτιδες. Οστεοαρθρίτιδα, ρευματοειδής αρθρίτιδα, ποδάγρα ή ουρική αρθρίτιδα. Τι να κάνετε για να ζείτε καλά με την αρθρίτιδα.
• Αντιμετωπίστε τον πονοκέφαλο-ημικρανία με παρακεταμόλη. Η υγρασία φέρνει πονοκέφαλο.
• Το κρύο, η υγρασία και η αλλαγή του καιρού προκαλεί πόνους στις αρθρώσεις και σε παλιά τραύματα. Που οφείλεται και τι μπορεί να κάνετε για να το αντιμετωπίσετε; Πώς μπορεί να βοηθήσει η σωστή διατροφή;

Κωνσταντίνου Λούβρου
Dr.
PhD

Η νόσος του Πάρκινσον σε αριθμούς. Παγκόσμια Ημέρα για την Νόσο του Πάρκινσον

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Η Παγκόσμια Ημέρα για την νόσο του Πάρκινσον καθιερώθηκε το 1997 με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ασθένεια Πάρκινσον (EPDA) και την υποστήριξη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Το όνομα νόσος του Πάρκινσον προέρχεται από το Βρετανό γιατρό που πρώτος περίγραψε τα συμπτώματα το 1817, τον Δρ. Τζέιμς Πάρκινσον. Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ασθένειας του Πάρκινσον γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 11 Απριλίου, ημερομηνία γέννησης το 1775 του Τζέιμς Πάρκινσον.

Η νόσος του Πάρκινσον είναι μια πάθηση που επηρεάζει την κίνηση του σώματος. Η Νόσος Πάρκινσον είναι μια εκφυλιστική νόσος (προοδευτική καταστροφή) του εγκεφάλου που εκδηλώνεται σε ηλικίες κύρια άνω των πενήντα χρόνων και εξελίσσεται αργά. Ένα από τα πρώτα συστήματα που επηρεάζονται είναι αυτό που αφορά στην κίνηση. Καθώς όμως η ασθένεια εξελίσσεται, επηρεάζει κι άλλες περιοχές του εγκεφάλου που αφορούν στην ισορροπία, στη λειτουργία άλλων εσωτερικών οργάνων και σε πιο κατοπινά στάδια και στη κίνηση.

Τα άτομα με νόσο του Πάρκινσον έχουν προβλήματα με τον έλεγχο των μυών του σώματος λόγω διακοπής των μηνυμάτων από τον εγκέφαλο. Η νόσος του Parkinson είναι η δεύτερη πιο συνηθισμένη νευροεκφυλιστική νόσος, μετά τη νόσο του Αlzheimer, η οποία χαρακτηρίζεται από μια προοδευτική απώλεια των νευρώνων της ντοπαμίνης στη μέλαινα ουσία (substantia nigra). 

Στην πλειοψηφία του ο κόσμος έχει την εσφαλμένη εντύπωση ότι η νόσος ξεκινάει με τρέμουλο ενώ στην πραγματικότητα ξεκινάει με βραδυκινησία ενός άκρου και πιο συχνά, ενός άνω άκρου. Για να μπει όμως η διάγνωση της νόσου χρειάζονται και άλλα συμπτώματα, όπως ο τρόμος, η δυσκαμψία κάποιου άκρου και η αστάθεια στο βάδισμα. Τα συμπτώματα αυτά ξεκινούν από τη μία πλευρά του σώματος, δεξιά ή αριστερά και μετά γίνονται αμφοτερόπλευρα.

Σημεία με τα οποία μπορεί κάποιος να πονηρευτεί και να ζητήσει την συμβουλή ειδικού ιατρού βρίσκονται μέσα από την καθημερινότητα, π.χ. να μην μπορεί να κουμπώσει το κουμπί στο πουκάμισο, να δυσκολεύεται στο ξύρισμα ή να σκοντάφτει συχνά.

Η έγκαιρη έναρξη της θεραπείας χωρίς καθυστέρηση βοηθάει την πρόγνωση της νόσου. Ο κάθε ασθενής είναι διαφορετικός και η εξατομικευμένη θεραπεία είναι προϋπόθεση για την καλή ποιότητα ζωής των ασθενών και των οικογενειών τους

Στατιστικά στοιχεία

• Περισσότεροι από 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι ζουν με τη νόσο του Πάρκινσον στην Ευρώπη σήμερα και αυτός ο αριθμός αναμένεται να διπλασιαστεί μέχρι το 2030.
• 25.000 οι πάσχοντες από νόσο Πάρκινσον στην Ελλάδα
• 7-10 εκατομμύρια οι ασθενείς παγκοσμίως
• Οι περισσότεροι άνθρωποι αρχίζουν να εμφανίζουν συμπτώματα στα τέλη της πεντηκοστής ηλικίας τους ή στις αρχές της εξηκοστής παρόλο που μπορεί να συμβεί και σε μικρότερη ηλικία.
• Η νόσος του Πάρκινσον είναι πιο διαδεδομένη στους άνδρες παρά στις γυναίκες, και μπορεί να επηρεάσει άτομα όλων των εθνικοτήτων. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η νόσος του Πάρκινσον μπορεί να επηρεάσει τον οποιονδήποτε.
• Είναι η δεύτερη πιο συχνά εμφανιζόμενη νευροεκφυλιστική νόσος (μετά από τη νόσο του Αλτσχάιμερ) και ο επιπολασμός της θα συνεχίσει να αυξάνεται καθώς αυξάνεται και το ποσοστό των ηλικιωμένων στον συνολικό πληθυσμό.
• Η οικονομική επίπτωση της νόσου είναι τεράστια – το ετήσιο ευρωπαϊκό κόστος υπολογίζεται σε € 16 δισεκατομμύρια.
• Ωστόσο, η νόσος του Πάρκινσον είναι απλά μία από τις πολλές νευροεκφυλιστικές διαταραχές, οι οποίες θα ξεπεράσουν τον καρκίνο σε συχνότητα εμφάνισης μέχρι το 2040 (ΠΟΥ)

Η συνεχιζόμενη έρευνα έχει οδηγήσει σε σημαντική αποτελέσματα στον τομέα της αντιμετώπισης της νόσου, αλλά χρειάζεται να γίνουν ακόμα περισσότερα ώστε να μπορούμε να λέμε ότι υπάρχουν μέθοδοι που καθυστερούν αποτελεσματικά ή ακόμα και σταματούν ή εν τέλει αντιστρέφουν την πορεία της ασθένειας.

Οι επιδράσεις της νόσου του Πάρκινσον εντοπίζονται σε σωματικό, νοητικό και ψυχολογικό επίπεδο και αγγίζουν σχεδόν κάθε πολιτιστικό, κοινωνικό και οικονομικό πεδίο

Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση του κοινού για τη νόσο του Πάρκινσον ως πρόκληση πρώτης προτεραιότητας για την υγεία πρέπει να αυξηθεί. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε στη συνέχεια να μειωθεί ο στιγματισμός και οι διακρίσεις

Διαβάστε επίσης

• Η νόσος του Πάρκινσον τι είναι; Ποια τα συμπτώματα και πώς γίνεται η διάγνωση; Μάθετε να φροντίζετε τον εαυτό σας και πώς να κινήστε χωρίς να πέφτετε.
• Έχετε τρέμουλο στα χέρια, αργείτε να δέσετε τα κορδόνια σας, προβλήματα στην ισορροπία και την ομιλία; Μπορεί να έχετε νόσο του Πάρκινσον

Το stress φέρνει καρκίνο. Το άγχος προωθεί τις μεταστάσεις του καρκίνου. Μεταστάσεις ανάλογα με τη θέση του όγκου

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Η μετάσταση αρχίζει όταν κύτταρα από τον αρχικό όγκο φτάσουν μέσω του αίματος ή του λεμφικού συστήματος στα οστά, όπου αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται.

Καρκίνος στον εγκέφαλο. Όγκος με ζαλάδες, πονοκέφαλο, ναυτία, αστάθεια, σπασμούς

PhD

του Κωνσταντίνου Λούβρου,  M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Ο καρκίνος του εγκεφάλου εμφανίζεται όταν μέσα στον εγκέφαλο αναπτύσσονται ανώμαλα κύτταρα ανεξέλεγκτα.

Ο εγκέφαλος αποτελεί τμήμα του κεντρικού νευρικού συστήματος στο σώμα μας.

Ουσιαστικά πρόκειται για μάζες που αναπτύσσονται εντός της κρανιακής κοιλότητας και δρουν χωροκατακτητικά, πιέζοντας και παρεκτοπίζοντας τον παρακείμενο εγκέφαλο. Οι μάζες αυτές δημιουργούνται από τον ανεξέλεγκτο και ανώμαλο πολλαπλασιασμό εκείνων των κυττάρων από τα οποία προέρχονται και δρουν πιεστικά σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου, ανάλογα με την εντόπισή τους. Οι όγκοι του εγκεφάλου διακρίνονται με βάση τη συμπεριφορά τους σε καλοήθεις και κακοήθεις και ανάλογα με την προέλευσή τους σε πρωτοπαθείς και δευτεροπαθείς ή μεταστατικούς. 

Οι πρωτογενείς εγκεφαλικοί όγκοι στα παιδιά εντοπίζονται συνήθως στο οπίσθιο κρανιακό βόθριο και στους ενήλικες συνήθως εντοπίζονται στα εμπρόσθια εγκεφαλικά ημισφαίρια, παρόλο που μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε μέρος του εγκεφάλου. 

Οι όγκοι στον εγκέφαλο μπορεί να είναι καλοήθεις ή κακοήθεις. Παίρνουν το όνομά τους από τα κύτταρα στα οποία πρωτοεμφανίζεται ο καρκίνος. Παράδειγμα καλοήθους όγκου στον εγκέφαλο είναι το μηνιγγίωμα.

Οι πιο συνηθισμένοι κακοήθεις όγκοι στον εγκέφαλο λέγονται γλοιώματα. Στους όγκους αυτούς περιλαμβάνονται το αστροκύτωμα, το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα (GBM) και το ολιγοδενδρογλοίωμα.

Τα αίτια των περισσότερων όγκων του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού είναι άγνωστα, αλλά κάποιοι παράγοντες κινδύνου για κακοήθεις όγκους του εγκεφάλου είναι γνωστοί:

Οι ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία στο κεφάλι ως θεραπεία για άλλον τύπο καρκίνου είναι πιθανόν να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης όγκων. Αυτό συμβαίνει συχνά σε άτομα που έχουν υποστεί ακτινοθεραπεία για παιδική λευχαιμία.

Είναι επίσης δυνατόν να έχουν κάποια γενετική προδιάθεση στην ανάπτυξη ενός όγκου.

Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά στοιχεία που να συνδέουν τη χρήση του κινητού τηλεφώνου με τους εγκεφαλικούς όγκους.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του εγκεφάλου; 

Παράγοντας κινδύνου είναι κάθε παράγοντας που συσχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης κάποιας συγκεκριμένης πάθησης, π.χ. καρκίνου του εγκεφάλου. Υπάρχουν διάφοροι τύποι παραγόντων κινδύνου, ορισμένοι εκ των οποίων μπορούν να τροποποιηθούν ενώ άλλοι όχι.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι η ύπαρξη ενός ή περισσότερων παραγόντων κινδύνου δεν σημαίνει ότι κάποιος θα προσβληθεί από καρκίνο του εγκεφάλου. Πολλοί άνθρωποι έχουν τουλάχιστον έναν παράγοντα κινδύνου αλλά δεν θα προσβληθούν ποτέ από καρκίνο του εγκεφάλου, ενώ άλλοι που ήδη πάσχουν από καρκίνο του εγκεφάλου μπορεί να μην έχουν γνωστούς παράγοντες κινδύνου. Ακόμη και αν κάποιος που πάσχει από καρκίνο του εγκεφάλου έχει έναν παράγοντα κινδύνου, συνήθως είναι δύσκολο να μάθουμε κατά πόσο ο παράγοντας αυτός συντέλεσε στην εμφάνιση της ασθένειας. Αν και οι αιτίες του καρκίνου του εγκεφάλου δεν είναι πλήρως κατανοητές, υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που είναι συσχετισμένοι με τον κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου. 
Στους παράγοντες αυτούς περιλαμβάνονται οι εξής: 

• προχωρημένη ηλικία

• οι γενετικοί παράγοντες-οικογενειακό ιστορικό, άτομα με συγγενείς πρώτου βαθμού που πάσχουν από όγκο του εγκεφάλου παρουσιάζουν αυξημένη πιθανότητα ανάπτυξης της νόσου.

• περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η έκθεση σε ακτινοβολία, ή χημικά, κυρίως στον εργασιακό χώρο, ή  εφαρμογή ακτινοβολίας, ως θεραπευτικό μέσο

Οι εγκεφαλικοί όγκοι χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, σε πρωτογενείς και σε δευτερογενείς. 

Οι πρωτογενείς όγκοι εμφανίζονται από μόνοι τους, χωρίς να έχει γίνει μετάσταση από κάποιο άλλο μέρος του σώματος, ενώ οι δευτερογενείς όγκοι είναι μεταστάσεις καρκίνων από διαφορετικά όργανα του σώματος. 

Πρωτογενείς όγκοι: αναπτύσσονται από τον ανώμαλο πολλαπλασιασμό εγκεφαλικών κυττάρων. 

Όγκοι μπορούν να δημιουργηθούν από τα διάφορα είδη των εγκεφαλικών κυττάρων. Στα παιδιά οι περισσότεροι όγκοι είναι πρωτογενείς. 

Δευτερογενείς όγκοι: αναπτύσσονται από μεταστάσεις καρκίνου που προϋπάρχει σε άλλο σημείο του σώματος. Οι δευτερογενείς αυτοί όγκοι είναι συχνότεροι από ότι οι πρωτογενείς όγκοι του εγκεφάλου. Στους ενήλικες οι περισσότεροι όγκοι είναι μεταστάσεις καρκίνων που εκδηλώθηκαν αλλού στο σώμα. 

Οι εγκεφαλικοί όγκοι ΔΕΝ είναι μεταδοτικοί.

Οι ασθενείς με όγκο του εγκεφάλου ή του νωτιαίου μυελού έχουν διαφορετικά συμπτώματα, ανάλογα με το σημείο που βρίσκεται ο όγκος. Μερικές φορές, όταν ένας όγκος αναπτύσσεται αργά, τα συμπτώματα εξελίσσονται σταδιακά και είναι ελάχιστα αισθητά. Είναι δυνατόν τα συμπτώματα να είναι παρόμοια με τα συμπτώματα άλλων ασθενειών.

Τα σημεία και συμπτώματα που μπορούν να προκαλούν οι πρωτογενείς ή δευτερογενείς εγκεφαλικοί όγκοι έχουν σχέση με πολλές βασικές λειτουργίες όπως η όραση, η ακοή, η ομιλία, η μνήμη, η κίνηση, η ισορροπία, η συμπεριφορά και η ψυχική κατάσταση. 
Τα κυριότερα είναι: 
Έντονος πονοκέφαλος: Ο πονοκέφαλος αυτός είναι ισχυρότερος από ότι συνήθως, επιδεινώνεται προοδευτικά, εκδηλώνεται το πρωί, εντοπίζεται πάντοτε στην ίδια περιοχή και μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία, εμετό και απώλεια όρασης. 

Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του εγκεφάλου; 

Τα συμπτώματα του καρκίνου του εγκεφάλου εξαρτώνται από το σημείο του εγκεφάλου στο οποίο βρίσκεται ο όγκος, από το μέγεθός του και από το πόσο γρήγορα αναπτύσσεται. Στα συνήθη συμπτώματα του καρκίνου του εγκεφάλου περιλαμβάνονται τα εξής: 

• σοβαροί πονοκέφαλοι που μπορεί να συνοδεύονται από ναυτία και έμετο ή μπορεί και όχι

• αδυναμία στη μία πλευρά του σώματος (ημιπάρεση)

• επιληπτικές κρίσεις/σπασμοί

• αλλαγές στον τρόπο σκέψης ή στην προσωπικότητα

• διαταραχές στην όραση ή στην ομιλία

• δυσκολία στον έλεγχο των κινήσεων (αταξία)

• ζάλη. 

Τα συμπτώματα αυτά ενδέχεται να οφείλονται σε αρκετές παθήσεις και όχι μόνο στον καρκίνο του εγκεφάλου. Αν προκύψουν κάποια από τα εν λόγω συμπτώματα, έχει σημασία να αποταθείτε σε γιατρό.

Περισσότεροι από το 50% των ασθενών με εγκεφαλικό όγκο, παρουσιάζουν πονοκέφαλους. Χειροτερεύουν με το βήχα και με την αλλαγή της θέσης του ασθενούς. Με την αύξηση του όγκου γίνονται συχνότεροι, διαρκούν περισσότερο και γίνονται ισχυρότεροι. 

Προβλήματα όρασης: Διπλωπία (ο ασθενής βλέπει διπλά), απώλεια της περιφερικής ή άλλου μέρους της όρασης. Δυσκολίες ομιλίας και ακοής. 

Δυσκολίες ισορροπίας: Ο ασθενής δυσκολεύεται να κρατήσει την ισορροπία του και παρουσιάζει προβλήματα στο συντονισμό των κινήσεων του. 

Εμετοί: Ο ασθενής παρουσιάζει το πρωί όταν ξυπνά αναγούλες, εμετούς που δεν εξηγούνται από άλλους λόγους. Κάποτε οι εμετοί αυτοί μπορεί να είναι έντονοι. Απώλεια αίσθησης και κίνησης: Ο ασθενής χάνει προοδευτικά τη δυνατότητα να κινεί ή να αισθάνεται ένα μέλος του σώματός του, χέρι ή πόδι. 

Μπορεί επίσης να έχει μουδιάσματα ή μυρμηγκιάσματα σε ένα μέλος του. Σύγχυση, δυσκολίες συγκέντρωσης. Αλλαγές στη συμπεριφορά. 

Σπασμοί: Οι αλλαγές στην ηλεκτρική δραστηριότητα των νευρώνων του εγκεφάλου που δημιουργεί ό όγκος, είναι αιτία σπασμών, απώλειας της συνείδησης, απώλειας ούρων ή και κοπράνων. Σπασμοί που εμφανίζονται ξαφνικά σε ένα ενήλικα χωρίς προηγούμενο ιστορικό σπασμών ή ατυχήματος με εμπλοκή του εγκεφάλου ή άλλης ασθένειας που προκαλεί σπασμούς, πρέπει να δημιουργεί την υποψία για εγκεφαλικό όγκο. Κάποτε οι σπασμοί μπορεί να είναι το μόνο σημείο ενός εγκεφαλικού όγκου που αυξάνεται με αργό ρυθμό. 

Παρόλο που δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο σύμπτωμα στους εγκεφαλικούς όγκους, η αργή ανάπτυξη νευρολογικών συμπτωμάτων και σημάδια αυξημένης ενδοκρανιακής πίεσης, όσο και η επιληψία σε κάποιον ασθενή με αρνητικό ιατρικό ιστορικό επιληψίας θα πρέπει να δημιουργήσουν την υποψία για εγκεφαλικό όγκο. 

Πώς γίνεται η διάγνωση του καρκίνου του εγκεφάλου; 

Μπορεί να πραγματοποιηθεί μια σειρά εξετάσεων για τη διερεύνηση συμπτωμάτων του καρκίνου του εγκεφάλου και την επιβεβαίωση μιας διάγνωσης. Ορισμένες από τις πιο συνηθισμένες εξετάσεις περιλαμβάνουν τα εξής: 

• φυσική (κλινική) εξέταση

• απεικονιστικές εξετάσεις όπως υπολογιστική τομογραφία (computed tomography (CT)) ή μαγνητική τομογραφία (magnetic resonance imaging (MRI))

• λήψη δείγματος ιστού (βιοψία) από τον εγκέφαλο για εξέταση στο μικροσκόπιο.

Επιλογές θεραπευτικής αγωγής 

Η θεραπευτική αγωγή και η περίθαλψη των καρκινοπαθών συνήθως παρέχονται από ομάδα επαγγελματιών στον τομέα της υγείας που ονομάζεται διεπιστημονική ομάδα. 

Οι κακοήθεις εγκεφαλικοί όγκοι αποτελούν ένα πολύπλοκο και δύσκολο θεραπευτικό πρόβλημα. Παρά την αξιόλογη βελτίωση της αντιμετώπισης και των ποσοστών ίασης για πολλούς άλλους καρκίνους που έχουν επιτευχθεί κατά τα τελευταία 30 χρόνια, για τους καρκίνους του εγκεφάλου δυστυχώς δεν έχει παρατηρηθεί ανάλογη πρόοδος. 

Οι όγκοι του εγκεφάλου ή του νωτιαίου μυελού αντιμετωπίζονται συνήθως με χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία ή θεραπεία με στεροειδή. Αυτές οι θεραπείες μπορούν να χρησιμοποιηθούν ανεξάρτητα ή σε συνδυασμό.

Ο στόχος της θεραπείας είναι να εξαλειφθεί ο όγκος, ή να επιβραδυνθεί η ανάπτυξή του, και / ή να γίνουν ηπιότερα τα συμπτώματα με τη συρρίκνωση του όγκου και της τυχόν διόγκωσης γύρω από αυτόν.

Υπάρχουν επίσης πολλά είδη νέων και πειραματικών θεραπειών (ή βελτιώσεις των υφιστάμενων) που χρησιμοποιούνται συχνά για την θεραπεία ασθενών με όγκους, όπως είναι η γονιδιακή θεραπεία. Μεγάλη έμφαση τα τελευταία χρόνια έχει δοθεί στη γονιδιακή θεραπεία των όγκων γενικότερα και κατά επέκταση και των όγκων του εγκεφάλου. Είναι γνωστό ότι γονιδιακές μεταβολές ευθύνονται και παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάπτυξη ενός όγκου. Στόχος λοιπόν, είναι η καταστολή εκείνων των γονιδίων, δηλαδή των τμημάτων του γενετικού υλικού, που φαίνεται να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ογκογένεση και τα οποία αποκαλούνται ογκογονίδια. Ένα μεγάλο κομμάτι της έρευνας και της επιστήμης ασχολείται με αυτό το εξαιρετικά μεγάλο και δύσβατο κεφάλαιο και όλα υπόσχονται ότι αυτή η θεραπεία ίσως αποτελέσει τη θεραπεία του μέλλοντος στην ογκολογία.

Οι δυσκολίες στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των εγκεφαλικών όγκων οφείλονται σε πολλούς παράγοντες. Αρχικά μέσα στον εγκέφαλο αναπτύσσονται πολλών ειδών όγκοι με διαφορετική ιστολογική μορφή. Ο τρόπος και η ταχύτητα ανάπτυξης είναι διαφορετικός για κάθε μορφή. Η μεγάλη ετερομορφία που χαρακτηρίζει τους εγκεφαλικούς όγκους παρατηρείται ακόμη και μέσα σε οντότητες της ίδιας ιστολογικής κατηγορίας. Το γεγονός αυτό αυξάνει την δυσκολία αξιολόγησής τους και σε αρκετές περιπτώσεις τη δυναμική εξέλιξής τους. 

Πρωτοποριακή συνδυαστική θεραπεία για τον καρκίνο του εγκεφάλου Σημαντική αύξηση του προσδόκιμου ζωής σε ασθενείς με καρκίνο εγκεφάλου (γλοίωμα βαθμού IV) δίνει πρωτοποριακή συνδυαστική θεραπεία!

Αυτό ανακοινώθηκε στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Νευροχειρουργικής Εταιρείας, το οποίο πραγματοποιήθηκε τον Μάιο στο Λος Αντζελες. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα επιστημονικών μελετών που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο η συνδυαστική θεραπεία για το Γλοιοβλάστωμα (γλοίωμα βαθμού IV) σχεδόν διπλασιάζει το προσδόκιμο ζωής.

Πρόγνωση-Έκβαση
Η πρόγνωση και κατά συνέπεια η έκβαση των ασθενών είναι άμεσα συνυφασμένη με το αποτέλεσμα της βιοψίας. Κατά συνέπεια, καλοήθεις όγκοι μετά από ολική χειρουργική εξαίρεση-καθαρισμό, θεωρούνται πλήρως ιάσιμοι.
Οι πιο συχνοί κακοήθεις όγκοι είναι όπως ήδη έχει προαναφερθεί τα γλοιώματα. Τα γλοιώματα λοιπόν, αδρά διακρίνονται σε χαμηλής και υψηλής κακοήθειας. Τα χαμηλής κακοήθειας, παρουσιάζουν μέσο όρο επιβίωσης περίπου 7-10 χρόνια, ενώ τα υψηλής κακοήθειας μέχρι 2 χρόνια, μετά από πλήρη θεραπεία.
Όσον αφορά στους μεταστατικούς όγκους η πρόγνωση εξαρτάται από την πρωτοπαθή νόσο και την πιθανή διασπορά της νόσου και σε άλλα όργανα ή συστήματα πλην του εγκεφάλου. Σε ένα γενικό πλάνο, ασθενής με μετάσταση στον εγκέφαλο, η οποία προκαλεί νευρολογική σημειολογία, παρουσιάζει μέση επιβίωση περίπου ένα μήνα, αν δεν αντιμετωπιστεί, ενώ η μέση επιβίωση μετά από χειρουργική αφαίρεση μονήρους εγκεφαλικής μετάστασης ανέρχεται περίπου στα 2 χρόνια.

Βιβλιογραφικές παραπομπές 

Australian Cancer Network Adult Brain Tumour Guidelines Working Party. Clinical practice guidelines for the management of adult gliomas: astrocytomas and oligodendrogliomas. Cancer Council Australia, Australian Cancer Network and Clinical Oncological Society of Australia Inc

Διαβάστε επίσης

• Καρκίνος του λάρυγγα (larynx cancer). Ποια τα συμπτώματα, ποιοι κινδυνεύουν και πώς προλαμβάνεται;
• Καρκίνος του παγκρέατος, Ποια τα συμπτώματα και ποιοι κινδυνεύουν;
• Ο καρκίνος του πνεύμονα συχνά δεν παρουσιάζει συμπτώματα παρά μόνο αφού φτάσει σε προχωρημένο στάδιο. Η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές
• Πότε διογκώνονται (πρήζονται) οι λεμφαδένες; Πόσο επικίνδυνο είναι; Ποιες εξετάσεις βοηθούν στην διάγνωση;
• Συμπτώματα που μπορεί να σημαίνουν καρκίνο και δεν πρέπει να τα αγνοείτε