Σχετικά με τις ατομικές συμβάσεις, διευκρινίσεις από το Υπουργείο Υγείας

Σχετικά με χθεσινό δημοσίευμα της εφημερίδας «Εφημερίδα των Συντακτών», για τις ατομικές συμβάσεις μίσθωσης έργου στην καθαριότητα των νοσοκομείων, η ηγεσία του υπουργείου Υγείας θεωρεί ότι βασίζεται σε αβάσιμες, αναληθείς και ανυπόστατες πληροφορίες. Για τον εργασιακό μεσαίωνα που επικρατούσε με το καθεστώς των εργολάβων στην καθαριότητα των νοσοκομείων παρατίθενται δύο παλαιότερα δημοσιεύματα της ίδιας εφημερίδας, τα οποία περιγράφουν γλαφυρότατα τις επιπτώσεις της παρουσίας τους τόσο στους εργαζόμενους όσο και στο δημόσιο συμφέρον.

http://www.efsyn.gr/arthro/ergolavikes-etaireies-pos-apomyzoyn-dimosio-kai-ergazomenoys

http://www.efsyn.gr/arthro/oi-ergolavoi-tis-ekmetalleysis

Η ηγεσία του υπουργείου Υγείας στεκόμενη δίπλα στους εργαζόμενους στην καθαριότητα των νοσοκομείων και συναισθανόμενη το χρέος της να ενημερώσει εκείνους αλλά και όλους τους πολίτες της χώρας, ξεκαθαρίζει τα παρακάτω:

1. Ως προς τις μισθολογικές παροχές των ατομικών συμβάσεων καθαριότητας: Όσοι συνάπτουν τις συμβάσεις αυτές λαμβάνουν τον μισθό που θα ελάμβανε ένας νεοπροσλαμβανόμενος στον τομέα της καθαριότητας, που αποτελεί άλλωστε και το βασικό αίτημα όλων των εργαζόμενων και των σωματείων (δηλ. ξεκάθαρα μισθό δημοσίου ΥΕ). Φυσικά όπως και σε όλο το Δημόσιο δεν υπάρχει 13^ος και 14^ος μισθός, αλλά υπάρχουν μία σειρά εργασιακών και κοινωνικών επιδομάτων, που είτε δεν δίνονται είτε δεν προβλέπονται στην εργατική νομοθεσία του ιδιωτικού τομέα. Έτσι, στις ατομικές συμβάσεις προβλέπονται οικογενειακό επίδομα τέκνων, επίδομα ανθυγιεινής εργασίας κ.α. που δεν υπάρχουν στον ιδιωτικό τομέα. Ειδικότερα, μία αναλυτική σύγκριση των μισθών που λαμβάνει ένα υπάλληλος στον εργολάβο και ένα υπάλληλος με ατομική σύμβαση δείχνει ότι ουσιαστικά υφίσταται σημαντική αύξηση (αν όχι διπλασιασμός) των αποδοχών του. Ειδικότερα:

i. Ο καθαρός μισθός των εργαζόμενων με ατομικές συμβάσεις μίσθωσης έργου διαμορφώνεται ως εξής: Με βάση ρητή διάταξη του νόμου (άρθρο 97 του ν.4386/2016), η μηνιαία αποζημίωση περιλαμβάνει πάσης φύσεως αποζημιώσεις, επιδόματα και προσαυξήσεις που προβλέπονται για τον αντίστοιχο υπάλληλο του Δημοσίου. Συνεπώς, με βάση τον ν.4354/2015 (Α’176) και τα προβλεπόμενα μισθολογικά κλιμάκια στην υπ’αριθμ.πρωτ.2/2015/ΔΕΠ/5-1-2016 Εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών (Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους ΑΔΑ: ΨΑΕΦΗ-ΠΟ7), καθαρίστρια με ένα τέκνο, η οποία εργάζεται 8ωρο – 5ήμερο σε  νοσοκομείο, αμοίβεται ως εξής: εντάσσεται στο Μισθολογικό Κλιμάκιο Εισαγωγής 1 Υ.Ε.= 780 € + 50 € (οικογενειακή παροχή, άρθρο 15 ν.4354/2015) + 150 € (Επίδομα Ανθυγιεινής Εργασίας βάσει της YA2/31081/0022/ΦΕΚ1399/2012 ΚΥΑ) Σύνολο= 980 €. Οι ανωτέρω υπουργικές αποφάσεις είναι κανονιστικού χαρακτήρα και ισχύουν για όλο τον Δημόσιο τομέα. Συνεπώς, το σύνολο μεικτών (χωρίς εργοδοτικές εισφορές) ανέρχεται σε 980 €. Από το ποσό αυτό αφαιρούνται ως εισφορές μόνον οι εργατικές κρατήσεις, καθώς οι εργοδοτικές εισφορές υπολογίζονται επιπλέον στο ανωτέρω ποσό (ρητή πρόβλεψη στο άρθρο 97 του ν.4368/2016) και καταβάλλονται από το κράτος. Επίσης, μπορεί να προκύψει μικρή παρακράτηση φόρου, αφού η ανωτέρω αμοιβή φορολογείται ακριβώς όπως η αμοιβή από μισθωτή εργασία  στον ιδιωτικό τομέα, σύμφωνα άρθρο 12, παρ.2, εδ. στ΄ του Ν. 4172/13. Έτσι, εφόσον εντάσσεται σε ασφαλιστικό πακέτο αυξημένων εισφορών [υπ’αριθμ. 105 (Μεικτά-ΤΕΑΜ-Βαρέα)] το καθαρό ποσό διαμορφώνεται σε: 980 € - 18,95%= 794,29 €. Το δε συνολικό ετήσιο καθαρό ποσό ανέρχεται σε: [9.531,48 € (- φόρος εισοδήματος κατ’ ανώτατο όριο 100 €)]= 9.431,48 €.

ii. Αντιθέτως η μηνιαία απολαβή στον εργολάβο διαμορφώνεται πολύ χαμηλότερα ακόμη και εάν συνυπολογίσουμε τα επιδόματα Χριστουγέννων, Πάσχα και Κανονικής Αδείας. Πιο συγκεκριμένα: Ο μισθός για κάθε ατομική σύμβαση που υπόκειται στον εργολάβο καθαριότητας, ακολουθεί το ημερομίσθιο εργατοτεχνίτη που ανέρχεται σε 26,18 €, με βάση τον ν.4092/2012 και την ΠΥΣ 6/2012 (ΦΕΚ Α’ 38). Συνεπώς οι μηνιαίες αποδοχές διαμορφώνονται για κάθε εργαζόμενο/η άνω των 25 ετών, για 8ωρο-πενθήμερη εργασία, στα (26,18 € x 22 ημέρες κατά μέσο όρο ανά μήνα=) 575,96 €. Να σημειωθεί ότι ο μηνιαίος μισθός ατόμων κάτω των 25 ετών είναι πολύ μικρότερος και ανέρχεται σε (22,83 € x 22 ημέρες περίπου ανά μήνα=)  502,26 €. Στους εργολάβους οι εργαζόμενοι δεν λαμβάνουν ούτε επίδομα ανθυγιεινής εργασίας, ούτε επίδομα τέκνων. Επίσης, στις περισσότερες περιπτώσεις δεν λαμβάνουν καν τον ελάχιστο μηνιαίο μισθό, ούτε φυσικά τις προβλεπόμενες στον ιδιωτικό τομέα ωριμάνσεις (αυξήσεις μισθού λόγω προϋπηρεσίας). Με βάση τα ανωτέρω, η καθαρή μηνιαία αποδοχή στον ιδιωτικό τομέα ανέρχεται για την ίδια ως άνω εξεταζόμενη περίπτωση σε: 575,96 € - 18,95%= 466,81 €. Με την αντίστοιχη αναγωγή στους 14 μισθούς, οι μηνιαίες καθαρές αποδοχές ανέρχονται σε (466,81 € x 14 μισθούς ÷ 12 μήνες)= 544,61 €. Συνεπώς, σύνολο καθαρών αποδοχών έτους ανέρχεται σε: (544,61 € x 12 μήνες =) 6.535,32 €.

iii. ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΠΟΔΟΧΩΝ μεταξύ Εργολαβικών και Ατομικών Συμβάσεων κατ’ έτος ανά εργαζόμενη στο παραπάνω παράδειγμα που αφορά στην μεγαλύτερη κατηγορία των περιπτώσεων: μηνιαίως σε μεικτά [980 € - (575,96 € x 14 μισθούς ÷ 12 μήνες)=] 308,04 €, σε καθαρό ποσό (794,29 € - 10 € φόρος - 544,61 €=) 239,68 € και ετησίως σε καθαρό ποσό (9.431,48 € - 6.535,32 € =) 2.896.16 €. Δηλαδή 2.896.16 € λαμβάνει περισσότερα μία εργαζόμενη στις ατομικές συμβάσεις έναντι των εργολαβικών συμβάσεων, στην καλύτερη περίπτωση που ο εργολάβος δεν παραβιάζει (ως συνήθως) την εργατική νομοθεσία.

2. Παράλληλα υφίσταται σημαντικό δημοσιονομικό όφελος, καθώς ακόμη και στις περιπτώσεις που το ποσό μισθοδοσίας των ατομικών συμβάσεων (συμπεριλαμβανομένων των επιπλέον εργοδοτικών εισφορών), προσεγγίζει ή είναι το ίδιο με το ποσό της αμοιβής που καταβάλλεται στον εργολάβο (προ Φ.Π.Α.), το ποσό που ανταποδοτικά αποδίδεται στο Δημόσιο μέσω των ασφαλιστικών εισφορών (που υπολογίζονται ως ποσοστό επί των ανωτέρω μεικτών μηναίων ποσών βάσει του ν.4386/2016 και του ν.4092/2012 αντίστοιχα) είναι κατά τουλάχιστον κατά  (308,04 € x 100÷980 €=) 31,43 % μεγαλύτερο, αφού αφομοιώνεται το εργολαβικό κέρδος και αποδίδεται στους εργαζόμενους και στα ασφαλιστικά ταμεία. Παράλληλα, εξαλείφονται διαρκή φαινόμενα κλοπής αναλώσιμων υλικών, παράλληλης εργασίας σε άλλους χώρους εργαζομένων δηλωμένων στα νοσοκομεία, μη απόδοση Φ.Π.Α. και εισφορών από τους εργολάβους, στημένοι διαγωνισμοί κλπ. Όλα για όσα δηλαδή κατήγγειλε τους εργολάβους η ίδια η ΕφΣυν (βλ. σχετικά άρθρα).

3. Ως προς τα Βαρέα του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ: α) για έως πέντε ώρες εργασία ανά ημέρα ανά εργαζόμενο, οι ασφαλισμένοι εντάσσονται στο πακέτο ασφάλισης 101 ΙΚΑ ΜΕΙΚΤΑ ΤΕΑΜ και β) για 6 ώρες και πάνω ώρες εργασία ανά ημέρα ανά εργαζόμενο οι ασφαλισμένοι εντάσσονται στο πακέτο ασφάλισης 105 (βαρέα ΙΚΑ-ΤΕΑΜ). Σχετική εγκύκλιος είναι η υπ’αριθμ. Α32/1207/5/23-9-2014 του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, που ισχύει για όλους τους ασφαλισμένους στο ΙΚΑ στον Δημόσιο Τομέα και ειδικά στα Ν.Π.Δ.Δ.. Συνεπώς, οι περισσότεροι εργαζόμενοι με ατομικές συμβάσεις είναι ενταγμένοι στα Βαρέα και Ανθυγιεινά του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, αφού οι περισσότερες συμβάσεις αφορούν τουλάχιστον 6ωρη καθημερινή εργασία. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι σε κάθε περίπτωση ένταξη στα Βαρέα σημαίνει και λιγότερες αποδοχές για τους εργαζόμενους. Συγκεκριμένα, το ποσό εργατικών εισφορών που παρακρατούνται από την μηνιαία αποζημίωση στο απλό πακέτο ασφάλισης (101) είναι 15,50 %, ενώ στην περίπτωση ένταξης στα Βαρέα ανέρχεται σε 18,95 %.

4. Ως προς τις κανονικές-αναρρωτικές άδειες: Με βάσει το άρθρο 684 ΑΚ (Π.Δ. 456/1984), δεν μπορεί να υποκατασταθεί στην παροχή του έργου ο καθαριστής από άλλο πρόσωπο. Εφόσον συνεπώς δεχόμαστε ως υποχρέωση των εργαζομένων να παρέχουν το έργο εντός ενός χρονικού πλαισίου ανάλογου του Δημοσίου υπαλλήλου, πρέπει κατά τον ίδιο τρόπο να δεχθούμε ότι έχει τα αντίστοιχα δικαιώματα στον χρόνο εργασίας όπως ορίζονται ν.3528/2007 Άρθρο 48 δηλ.  το δικαίωμα στην κανονική άδεια. Για τον ίδιο λόγο και με βάση το άρθρο 281 ΑΚ, σε περίπτωση βραχυχρόνιας ασθένειας ο καθαριστής/στρια δεν χάνει το δικαίωμά του/της σε αποζημίωση. Αυτά κατέστησαν σαφή στην υπαριθμ. Α2β/Γ.Π.46113/30-06-2016 εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας. Μετά από αυτή την διευκρίνιση, όλα τα χρηματικά εντάλματα που συμπεριλαμβάνουν το σύνολο των μισθολογικών και χρονικών δεδομένων έχουν εγκριθεί από όλους τους Επιτρόπους. Υφίσταται ωστόσο ζήτημα ως προς την αποζημίωση της άδειας εγκυμοσύνης και τούτο διότι το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ σε όλους τους ασφαλισμένους της με σύμβαση έργου στο Δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, δεν αναγνωρίζει το σχετικό δικαίωμα. Γι’ αυτό, βρισκόμαστε σε επαφή προς την κατεύθυνση της επίλυσης του προβλήματος και την αναγνώριση του σχετικού δικαιώματος. Όλες οι συμβάσεις σε όλα τα νοσοκομεία πληρώνονται κανονικότατα.

5. Προαιρετικότητα: Η προαιρετικότητα ήταν αναγκαία προκειμένου να είναι συμβατή η διάταξη με το Σύνταγμα, αλλά και με το Κοινοτικό Δίκαιο (Οδηγία 24/2014/ΕΕ). Σε κάποιες περιπτώσεις, θα ήταν αναγκασμένα τα νοσοκομεία να συνάπτουν ατομικές συμβάσεις, ενώ δεν προκύπτει σαφές δημοσιονομικό όφελος, ή να ματαιώνουν συμβάσεις που βρίσκονταν ήδη σε ώριμο στάδιο για την σύναψή τους, με αποτέλεσμα την πιθανή ευθύνη των Διοικήσεων και του Δημοσίου έναντι των εργολάβων.

6. Ειδικά το Δρομοκαϊτειο: Το συγκεκριμένο Νοσοκομείο αντιμετώπισε στο παρελθόν πρόβλημα με συμβάσεις καθαριότητας που είχαν συναφθεί με τον παλαιότερο νόμο του Υπουργείου Εσωτερικών (ν.4351/2015). Η διάταξη αυτή αντιμετώπισε κάποια προβλήματα στην πράξη (ασφαλιστική κάλυψη, μη διενέργεια πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος κλπ.) τα οποία όμως ξεπεράστηκαν στην συνέχεια. Στο συγκεκριμένο νόμο, έν αντιθέσει με ό,τι αφήνεται να εννοηθεί στα δημοσιεύματα, προβλέπονταν πράγματι χαμηλότερες αποδοχές για τους εργαζόμενους από αυτές που καταβάλλονται σήμερα βάσει του άρθρου 97 του ν.4368/2016. Μόλις πρόσφατα το συγκεκριμένο νοσοκομείο έχει ενταχθεί στο άρθρο 97 του ν.4368/2016. Τα όσα αναφέρονται στο δημοσίευμα ως προς τις μηνιαίες μισθολογικές αποδοχές αφορούσαν προφανώς παλαιότερες ατομικές συμβάσεις και δεν έχει αντιμετωπιστεί πρόβλημα με το ένταλμα που υποβλήθηκε προς έγκριση. Το Σωματείο των Εργαζομένων στο Δρομοκαϊτειο κατήγγειλε με βάση παλαιότερα δημοσιεύματα τις απειλές, τον εκφοβισμό και την παραβίαση της εργατικής νομοθεσίας από τον πρώην εργολάβο καθαριότητας. Τώρα ο συγκεκριμένος εργαζόμενος τι ακριβώς καταγγέλει; Το γεγονός ότι λαμβάνουν μεγαλύτερες αποδοχές και δεν δέχονται πλέον εκφοβισμούς; Και πώς ακριβώς συγκρίνεται η Διοίκηση ενός νοσοκομείου με τον εργολάβο του ιδιωτικού τομέα; Μήπως σε όλα αυτά παίζει ρόλο το γεγονός ότι στο Δρομοκαϊτειο εργάζεται ο κος Γιαννάκος, πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ, της οποίας οι ανακοινώσεις ομοιάζουν τελευταία με αντίγραφα ή πρωτότυπα των αντίστοιχων ανακοινώσεων της Ν.Δ.;

7. Με δύο λόγια: Μόνη διαφορά μίας ατομικής σύμβασης εργασίας και μίας ατομικής σύμβασης μίσθωσης έργου είναι η αποζημίωση εγκυμοσύνης.