Παίρνετε φάρμακα; Προσοχή στο χυμό γκρέιπφρουτ!

Τα φρούτα και τα λαχανικά θεωρούνται πολύ υγιεινά και όσο περισσότερα καταναλώνουμε τόσο το καλύτερο για την υγεία μας. Σωστά; Σωστά, απαντούν ειδικοί, ωστόσο επισημαίνουν μία πιθανή παρενέργεια από την κατανάλωση του γκρέιπφρουτ, ολόκληρου ή του χυμού του, σε ανθρώπους που ακολουθούν φαρμακευτική αγωγή.

Ποια είναι αυτή η παρενέργεια; Το γκρέιπφρουτ κυρίως, αλλά και ορισμένα άλλα εσπεριδοειδή όπως τα λάιμ και τα νεράντζια (ακόμη και σε μορφή μαρμελάδας ή γλυκού του κουταλιού), μπορεί να παρέμβουν στον τρόπο δράσης και απορρόφησης ορισμένων φαρμάκων. Όπως επισημαίνουν ειδικοί από την Κλινική Mayo στις ΗΠΑ, σε κάποιες περιπτώσεις η αλληλεπίδραση αυτή μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας.

Γιατί και πώς επηρεάζει το γκρέιπφρουτ κάποια φάρμακα
Το πρόβλημα προκύπτει από ένα χημικό που περιέχει το γκρέιπφρουτ, τη φουρανοκουμαρίνη, το οποίο παρεμβαίνει στη δράση του ενζύμου CYP3A4 που μεταβολίζει τα φάρμακα στο πεπτικό μας σύστημα. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Πως τελικά το λεπτό έντερο απορροφά μεγαλύτερη ποσότητα ορισμένων συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Το αποτέλεσμα είναι να παραμένει στον οργανισμό μεγαλύτερη ποσότητα των δραστικών ουσιών των φαρμάκων, με κίνδυνο οι ποσότητές τους να γίνουν τοξικές. Μια άλλη συνέπεια αυτής της αλληλεπίδρασης, λιγότερο σοβαρή μεν αλλά πολύ ενοχλητική, είναι πως η παρατεταμένη παραμονή των δραστικών ουσιών στον οργανισμό μπορεί να αυξήσει τη συχνότητα και την ένταση των πιθανών παρενεργειών. Επιπλέον, προειδοποιούν οι ειδικοί, δεν χρειάζεται να φάει ή να πιει κανείς πολλά γκρέιπφρουτ για να υπάρξει αυτή η αρνητική αλληλεπίδραση: Μόλις ένα ποτήρι χυμού τη μέρα είναι αρκετό για να εμποδίσει τη διάσπαση των συστατικών ορισμένων φαρμάκων από το πεπτικό και το μεταβολισμό τους στο ήπαρ!

Μια τυχαία ανακάλυψη 
Η σημαντική αυτή αλληλεπίδραση του γκρέιπφρουτ με τα φάρμακα βρέθηκε τυχαία. Μία ομάδα ερευνητών προσπαθούσε να διαπιστώσει εάν το αλκοόλ μπορούσε να αλληλεπιδράσει με τη φελοδιπίνη (δραστική ουσία που χρησιμοποιείται σε φάρμακα για τη στηθάγχη και την υπέρταση) και χρησιμοποίησαν για τη μελέτη ένα διάλυμα αλκοόλ με χυμό γκρέιπφρουτ για να συγκαλύψει τη γεύση του. Οι ερευνητές ανακάλυψαν πως τα επίπεδα της φελοδιπίνης στο αίμα των συμμετεχόντων ήταν κατά πολύ ανεβασμένα συγκριτικά με προηγούμενες μελέτες, αυξάνοντας την επίδραση και την ένταση των παρενεργειών της ουσίας. Περαιτέρω μελέτη αποκάλυψε πως ήταν τελικά ο χυμός του γκρέιπφρουτ που αύξησε την ποσότητα του συγκεκριμένου φαρμάκου στο αίμα και τότε οι ερευνητές έστρεψαν προς την κατεύθυνση του φρούτου την έρευνά τους.

Ποια φάρμακα αλληλεπιδρούν με το γκρέιπφρουτ
Οι δραστικές ουσίες που ο μεταβολισμός τους επηρεάζεται από το φρούτο αυτό είναι πολλές και περιέχονται σε πολλά είδη φαρμάκων, από παυσίπονα μέχρι φάρμακα για το θυρεοειδή και την πίεση. Μία από τις πιο συνηθισμένες ομάδες φαρμάκων που καλό είναι να μην συνδυάζονται με την κατανάλωση γκρέιπφρουτ είναι οι στατίνες, που λαμβάνονται για τον έλεγχο της υψηλής χοληστερόλης ενώ και το αντιβιοτικό ερυθρομυκίνη, που χρησιμοποιείται για λοιμώξεις του δέρματος και του ουροποιητικού, φαίνεται πως έχει πιο ισχυρή επίδραση όταν λαμβάνεται μαζί με το συγκεκριμένο εσπεριδοειδές. Η ερυθρομυκίνη δεν είναι ιδιαίτερα τοξική ως ουσία, η υπερδοσολογία όμως που προκαλείται όταν δεν μεταβολίζεται μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες όπως στομαχικές διαταραχές ενώ όταν η ποσότητά της στο αίμα είναι μεγαλύτερη από το ενδεδειγμένο μπορεί να παρεμποδίσει τη δράση άλλων φαρμάκων.

Μια άλλη ομάδα φαρμάκων που επισημαίνεται από τους ερευνητές είναι τα αντιπηκτικά, τα οποία συνταγογραφούνται μετά από καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό επεισόδιο ή στεφανιαία νόσο. Κάποια από αυτά μάλιστα, όπως π.χ. η κλοπιδογρέλη, δεν γίνονται πιο ισχυρά όταν συνδυάζονται με το γκρέιπφρουτ αλλά αντίθετα μπορεί να μειωθεί σημαντικά η αποτελεσματικότητά τους. Ο κατάλογος των φαρμάκων που δεν θα πρέπει να συνδυάζονται με το γκρέιπφρουτ συμπεριλαμβάνει επίσης αντιψυχωτικά φάρμακα -όπως για τη θεραπεία του άγχους, της κατάθλιψης, της διπολικής διαταραχής και της σχιζοφρένειας-, φάρμακα για τον καρκίνο των νεφρών, του δέρματος και του αίματος καθώς και φάρμακα για τη ρύθμιση του θυρεοειδή.

Ρωτήστε το γιατρό σας εάν τα φάρμακα που παίρνετε αλληλεπιδρούν με το γκρέιπφρουτ και ακολουθήστε τις οδηγίες που θα σας συστήσει.

capital.gr