Η διασφάλιση πρόσβασης στο αναγκαίο φάρμακο απαιτεί επείγουσα διεθνή δράση

Στο πλαίσιο της 70ης Συνάντησης της Παγκόσμιας Συνέλευσης Υγείας (70thWHA) στη Γενεύη, ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Υγείας κ. Μπασκόζος, στο σημείο  της ημερήσιας ατζέντας με θέμα ‘’Αντιμετώπιση της παγκόσμιας έλλειψης και της πρόσβασης στα φάρμακα και εμβόλια’’ προέβη στην ακόλουθη παρέμβαση:

«Η διασφάλιση πρόσβασης στο αναγκαίο φάρμακο απαιτεί επείγουσα διεθνή δράση»

Η πρόσβαση σε βασικά, εγγυημένης ποιότητας, προσιτά ιατρικά προϊόντα αποτελεί βασικό ζήτημα για τις σύγχρονες αναπτυγμένες κοινωνίες. Πράγματι, ο έλεγχος των μεταδοτικών και μη μεταδοτικών ασθενειών, υπό τις παρούσες συνθήκες, απαιτεί τη διαθεσιμότητα των προσιτών βασικών φαρμάκων και εμβολίων για όλους τους ασθενείς που τις χρειάζονται.

Τα προβλήματα που προέκυψαν τα τελευταία χρόνια επιδεινώθηκαν εν μέρει από την οικονομική κρίση στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στις χώρες που υφίστανται οικονομικές πιέσεις όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία.

Πρόσβαση στα φάρμακα όσον αφορά τις ακόλουθες κατηγορίες προϊόντων: 

• Τα καινοτόμα και πολύ ακριβά φάρμακα 

• Ορφανά φάρμακα 

• Φτηνά φάρμακα γενόσημα (ειδικά ενέσιμα) 

• Εμβόλια

Όσον αφορά στην πρώτη κατηγορία, μπορούμε να πούμε ότι με τη συνεχιζόμενη αύξηση των μη μεταδοτικών χρόνιων ασθενειών, όπως ο καρκίνος, που απαιτούν μακροχρόνια δαπανηρή θεραπεία με σύγχρονα βιολογικά φάρμακα, η οικονομική επιβάρυνση θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο.

Τα ορφανά φάρμακα, που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία σπάνιων ασθενειών, αποτελούν μια ακόμα χαρακτηριστική κατηγορία φαρμάκων που απαιτεί εξειδικευμένες ενέργειες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκαλούνται από τη σπανιότητά τους.

Οι ελλείψεις φαρμάκων αποτελούν άλλο ένα σημαντικό ζήτημα όσον αφορά την πρόσβαση των ασθενών στα φάρμακα. Πράγματι, πολλές φαρμακευτικές εταιρείες αποσύρουν προϊόντα λόγω της χαμηλής τιμής τους και των πιθανών ζημιών στην τιμολόγηση που θα προκληθούν σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες (Σύστημα Τιμών Αναφοράς).

Υπάρχουν επίσης προκλήσεις όσον αφορά στην προμήθεια και στη διανομή εμβολίων. Έχουν παρατηρηθεί ελλείψεις για σημαντικά εμβόλια σε διεθνές επίπεδο, όπως για το εμβόλιο κοκκύτη και για το αδρανοποιημένο εμβόλιο πολιομυελίτιδας. Επιπλέον, τα μακροχρόνια προβλήματα στο σύστημα της εθνικής προμήθειας εμβολίων, περιπλέκουν το ζήτημα των ελλείψεων που παρατηρήθηκαν πρόσφατα. Αυτές οι προκλήσεις πρέπει να αντιμετωπιστούν σε συνδυασμό με την εκπόνηση και την εφαρμογή του εθνικού πλαισίου του ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης του Π.Ο.Υ. 2015-2020.

Όλα τα συμβαλλόμενα μέρη αναγνωρίζουν ότι υπάρχουν προβλήματα στην πρόσβαση σε φάρμακα και στα εμβόλια σε κάθε αγορά, σε κάθε χώρα (ειδικά σε εκείνες που βρίσκονται υπό οικονομική πίεση) και αν δεν αναλάβουμε δράση, αυτά τα προβλήματα θα επιδεινωθούν. Οι ασθενείς επηρεάζονται καθημερινά παντού. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι τα προβλήματα αυτά πρέπει να αναγνωριστούν ως ένα πανευρωπαϊκό και παγκόσμιο πρόβλημα. Έτσι, πρωτοβουλίες όπως αυτές που ανέλαβε ο ΠΟΥ, το ψήφισμα WHA67.22 και οι άλλες διατάξεις του ψηφίσματος WHA69.25, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι λαμβάνοντας υπόψη την ετερογένεια της ευρωπαϊκής αγοράς υπάρχουν:

• Έλλειψη κοινής ορολογίας σχετικά με τον ορισμό του προβλήματος.

• Έλλειψη ολοκληρωμένης επικοινωνίας μεταξύ των χωρών.

• Έλλειψη ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ των χωρών και ανάγκη διαφάνειας.

Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η συνεργασία μεταξύ των χωρών μπορεί να διασφαλίσει την πρόσβαση των ασθενών σε πραγματικά καινοτόμα φάρμακα με τεκμηριωμένα κλινικά οφέλη και ισχυρά δεδομένα κόστους-αποτελεσματικότητας που βελτιώνουν σημαντικά τα έκβαση των ασθενών και την ποιότητα ζωής τους.

Υποστηρίζουμε έργα προς αυτή την κατεύθυνση και η χώρα μας συμμετέχει ενεργά στην κοινή πρωτοβουλία των χωρών της Νότιας Ευρώπης και άλλων χωρών με στόχο την οικοδόμηση ενός σταθερού δικτύου χωρών με αυξημένη δύναμη για την αντιμετώπιση των προβλημάτων πρόσβασης των ασθενών καθώς και της βιωσιμότητας των συστημάτων υγείας.

Με πρωτοβουλία του Υπουργού Υγείας κ. Ανδρέα Ξανθού, έχουν ληφθεί μέτρα υψηλής προτεραιότητας με στόχο την ανάπτυξη αποτελεσματικής και διαφανούς συνεργασίας σε τεχνικό επίπεδο με σκοπό την από κοινού διαπραγμάτευση με φαρμακευτικές εταιρείες, με σκοπό να εξασφαλιστεί:

• Γνώση και ανταλλαγή επιστημονικών δεδομένων και ανταλλαγή πληροφοριών

• Ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών

• Αποζημίωση (απόδοση) των καινοτόμων φαρμάκων σε πιο προσιτές τιμές για το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης

• Κοινές διαπραγματεύσεις τιμών για καινοτόμα φάρμακα

• Κοινή προμήθεια φαρμακευτικών προϊόντων σε ελλείψεις και εφαρμογή στρατηγικών μετριασμού που μπορούν να μειώσουν τη συχνότητα και τη διάρκεια των ελλείψεων και τον αντίκτυπό τους στις επιλογές θεραπευτικής αγωγής από γιατρούς και ασθενείς.

Έτσι, οποιαδήποτε επίσημη ή ανεπίσημη συζήτηση πάνω σε αυτό το θέμα είναι εξαιρετικά χρήσιμη.

Η πρόσβαση σε καινοτόμα προϊόντα και η βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας είναι ζωτικής σημασίας για τη νέα κοινωνική σύμβαση μεταξύ του κράτους, της κοινωνίας και των ενδιαφερομένων μερών, καλύπτοντας τις αυξανόμενες ανάγκες υγείας του πληθυσμού, σεβόμενη τα δικαιώματα των ασθενών, ενισχύοντας την κοινωνική προστασία των μη προνομιούχων και εξασφαλίζοντας τη δημόσια υγεία για όλους ταυτόχρονα με το δημόσιο συμφέρον.