MEDLABNEWS.GR / IATRIKA NEA

Σε μεγαλύτερες περικοπές το 2019 στις κύριες συντάξεις σε σχέση με εκείνες που χρειαζόταν φαίνεται πως συμφώνησε πριν από έναν χρόνο η κυβέρνηση.

Ο λόγος για τον περιορισμό έως 18% της "προσωπικής διαφοράς" που θα προκύψει από τον επαναϋπολογισμό όλων των καταβαλλόμενων κύριων συντάξεων από 1η Ιανουαρίου 2019, όπως προβλέπει η συμφωνία κυβέρνησης - "θεσμών" τον περασμένο Ιούνιο. 

Η συμφωνία αυτή προβλέπει πως από τις μειώσεις αυτές θα προκύψει εξοικονόμηση ύψους 2,1 δισ. ευρώ. 

Ωστόσο, οι τελευταίες εκτιμήσεις αρμόδιων στελεχών του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), δείχνουν ότι περικοπές έως 18% σε κοντά 1 εκατομμύριο καταβαλλόμενες με αρνητική "προσωπική διαφορά" (λόγω του ότι οι επαναϋπολογισθείσες είναι χαμηλότερες από τις νυν καταβαλλόμενες) στις καταβαλλόμενες κατά τη 12η Μαΐου 2016 συντάξεις θα φέρει εξοικονόμηση 2,6 δισ. ευρώ. 

Μ' άλλα λόγια, οι περικοπές των συντάξεων στις οποίες συμφώνησε η κυβέρνηση ενδεχομένως να επιφέρουν μεγαλύτερη κατά 500 εκατ. ευρώ (2,6 δισ. ευρώ έναντι 2,1 δισ. ευρώ) εξοικονόμηση σε σχέση με εκείνη την οποία αρχικά προέβλεψε.

Αυτή η απόκλιση προκύπτει από το επαναϋπολογισμό σχεδόν του 90%-95% των ήδη καταβαλλομένων κύριων συντάξεων με βάση τις διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου. Με βάση τη διαφαινόμενη υπεραπόδοση του μέτρου της μείωσης έως 18% στις συντάξεις, τις νεότερες προβλέψεις για το πλεόνασμα του ΕΦΚΑ το 2018, αλλά και τη δέσμευση της κυβέρνησης να εξοικονομήσει 1% του ΑΕΠ από παρεμβάσεις στις συντάξεις το 2019 προκύπτουν –σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές του Capital.gr – τα ακόλουθα τρία σενάρια: 

Τα τρία σενάρια 

1.    Εφαρμογή των μειώσεων έως 15% με στόχο τα 2,1 δισ. ευρώ 

Η διαφαινόμενη υπεραπόδοση των περικοπών έως 18% στις συντάξεις εισαγάγει έναν νέο παράγοντα αναθεώρησης των περικοπών στις συντάξεις. Και αυτός είναι το πραγματικό –και όχι το αρχικά εκτιμώμενο– κόστος των περικοπών με βάση το ήδη καθορισμένο ανώτατο πλαφόν της μείωσης, δηλαδή το 18%. 

Αν επαληθευθεί η νεότερη και πιο ρεαλιστική πρόβλεψη, αυτή για μεγαλύτερη από την αναμενόμενη εξοικονόμηση από τις περικοπές έως 18% στις συντάξεις το 2019, δεν θα πρέπει να αποκλείεται –σύμφωνα με τις ίδιες πηγές– να μετριασθεί το ανώτατο ποσοστό της μείωσης στις συντάξεις το 2019 π.χ. στο 14%-15% (έναντι 18% που είναι σήμερα) με στόχο τα 2,1 δισ. ευρώ. Το σενάριο αυτό ενισχύεται από το γεγονός ότι το αρχικά προβλεπόμενο συνολικό ποσό της εξοικονόμησης (2,1 δισ. ευρώ) έχει υπολογισθεί ως ποσοστό 1% επί του ΑΕΠ του 2019, όπως επισημαίνουν κύκλοι του υπ. Εργασίας. Μία προς τα κάτω αναθεώρηση της πρόβλεψης για το ΑΕΠ, θα οδηγούσε σε μία ανάλογη προς τα κάτω αναθεώρηση της πρόβλεψης για περικοπή του συνολικού ποσού από τις συντάξεις. Ήδη υπάρχουν εκτιμήσεις για περικοπές 1,9 δισ. ευρώ (και όχι 2,1 δισ. ευρώ). 

2.    Περικοπές έως 18% με στόχο τα 2,6 δισ. ευρώ 

Παραμένει, όμως, φυσικά στο τραπέζι, να εφαρμοσθούν οι προβλεπόμενες μειώσεις έως 18% –όπως προβλέπει η περσινή συμφωνία κυβέρνησης και "θεσμών"– με στόχο την εξοικονόμηση 2,6 δισ. ευρώ και όχι των 2,1 δισ. ευρώ που προβλέπει η περσινή συμφωνία.

Αυτό σημαίνει πως το μέτρο της περικοπής θα είχε δημοσιονομική υπεραπόδοση και θα οδηγούσε σε ακόμα μεγαλύτερο σε σχέση με το προβλεπόμενο πρωτογενές πλεόνασμα το 2019. 

Ένα υπερπλεόνασμα το 2019 –την ίδια ώρα που ούτως ή άλλως αναμένεται από το ΥΠΟΙΚ υπέρβαση του στόχου– με τη σειρά του θα έδινε μεγαλύτερη δυνατότητα για πολιτικές κοινωνικής αναδιανομής στο τέλος του εν λόγω έτους. Οι θετικές, μάλιστα, συνέπειες από ένα πιο διευρυμένο (σε σχέση με τις σημερινές προβλέψεις) "κοινωνικού μερίσματος" τον Δεκέμβριο του 2019 δημιουργεί ένα επιπλέον "μαξιλάρι" κοινωνικής αποδοχής της μείωσης του αφορολόγητου την 1η Ιανουαρίου του 2020.

3. Αναβολή των περικοπών 

Υπάρχει, όμως, και ένας άλλος παράγοντας ριζικής αναθεώρησης –για την ακρίβεια αναβολής ή έστω μεγάλου μετριασμού– των προβλεπόμενων στόχων περικοπής των συντάξεων έως 18% με στόχο την εξοικονόμηση 2,1 δισ. ευρώ (ή 1,9 δισ. ευρώ). Και αυτός είναι είναι οι νεότερες, ανεπίσημες για την ώρα, εκτιμήσεις, για το πλεόνασμα του ΕΦΚΑ και συνολικά του Κοινωνικού Προϋπολογισμού (πλην νοσοκομείων) το 2019. 

Αν και αυτό δεν θα αποτυπωθεί στο νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Πολιτικής το οποίο θα συμφωνηθεί τον ερχόμενο μήνα, οι τρέχουσες προβλέψεις για τον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ δείχνουν πλεόνασμα φέτος ύψους 1,2 - 1,5 δισ. ευρώ έναντι μόλις 200 εκατ. ευρώ που προβλέπει η εισηγητική έκθεση του κρατικού Προϋπολογισμού. 

Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί πως όταν η κυβέρνηση συμφωνούσε τις περικοπές του 2019, δηλαδή τον Ιούνιο του 2017, το Μεσοπρόθεσμο προέβλεπε έλλειμμα... 700 εκατ. ευρώ για τον ΕΦΚΑ το 2018. Μ' άλλα λόγια, η απόκλιση από τις τρέχουσες άτυπες προβλέψεις για το πλεόνασμα του ΕΦΚΑ φέτος (1,2-1,5 δισ. ευρώ) ξεκινά από το 1 δισ. ευρώ και καταλήγει στα 1,7 δισ. ευρώ, σε σχέση με τις επίσημες προβλέψεις στα μέσα του 2018, αλλά και εκείνες στα μέσα του 2017 αντίστοιχα. Η θετική απόκλιση αυτή ενισχύει –σύμφωνα με στελέχη του Υπ. Εργασίας– τα επιχειρήματα της κυβέρνησης για μετριασμό των περικοπών των συντάξεων το 2019 ή ακόμα και αναβολής τους για το β' εξάμηνο του 2019 (αφού έχει αναθεωρηθεί επισήμως το πλεόνασμα του κράτους και του ΕΦΚΑ τον Απρίλιο του 2019) ή τις αρχές του 2020. 

Του Δημήτρη Κατσαγάνη

capital.gr