Πλειστηριασμοί και πωλήσεις δανείων… για πάντα

Για περίπου μία 10ετία ακόμη εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί το μεγάλο ξεσκαρτάρισμα της ελληνικής αγοράς, με τις δραματικές συνέπειες της κρίσης να αφήνουν ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους. Και αν οι αλλαγές που έχει φέρει στο εγχώριο επιχειρείν το τριετές πλάνο μείωσης των «κόκκινων» δανείων δεν δείχνουν ακόμη… κοσμογονικές, οι εξελίξεις των επόμενων ετών είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσουν ίλιγγο. 

Περισσότεροι πλειστηριασμοί, ταχύτερες πωλήσεις δανείων, εκτεταμένες αναδιαρθρώσεις επιχειρήσεων, συγχωνεύσεις και εξαγορές θα συνθέσουν το νέο τοπίο που έχει ήδη αρχίσει να γίνεται ορατό σε πολλούς κλάδους. 

Τα πλάνα που έχουν συμφωνηθεί με την ΕΚΤ ολοκληρώνονται τον Δεκέμβριο του 2019, όμως οι ελληνικές τράπεζες, θέλοντας να προλάβουν τις εξελίξεις, ετοιμάζουν ήδη τα νέα τους σχέδια, με ακόμη μεγαλύτερη επιτάχυνση των πλειστηριασμών και πωλήσεις δανείων από την πρωτοχρονιά του 2020.

Διότι όταν ολοκληρωθεί η πρώτη φάση, όπως χαρακτηρίζουν την περίοδο 2017-2019 οι τραπεζίτες, το ποσοστό των «κόκκινων» δανείων στην Ελλάδα θα συνεχίσει να είναι υψηλό και πολύ μακριά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Για την ακρίβεια, στο τέλος του 2019 τα NPEs αναμένεται να διαμορφωθούν στα 64,6 δισ. ευρώ ή 35,2% και τα NPLs στα 38,6 δισ. ευρώ ή 21,1%. 

Σήμερα, η χώρα με το υψηλότερο ποσοστό NPLs, μετά την Ελλάδα και την Κύπρο, είναι η Πορτογαλία με 16,7%, ενώ ο μέσος ευρωπαϊκός όρος δεν ξεπερνάει το 5%. Την ίδια ώρα, ο μέσος όρος για τις τράπεζες που βρίσκονται στην ίδια κατηγορία με τις ελληνικές, ήτοι με ενεργητικό 30-100 δισ. ευρώ, διαμορφώνεται στο 10%.

Κατά συνέπεια, οι τραπεζικές διοικήσεις έχουν συμφωνήσει με την ΕΚΤ και τον SSM ότι από το 2020 θα πρέπει να γίνει μία νέα και εκ των πραγμάτων πιο οργανωμένη και ομαλή προσπάθεια για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων κατά επιπλέον 20-30 δισ. ευρώ. Με την ελπίδα ότι η αγορά κόκκινων δανείων θα έχει ανοίξει για τα καλά, οι τράπεζες εκτιμούν ότι η ταχύτητα αποκλιμάκωσης του ποσοστού των NPLs δεν θα έχει καμία σχέση με τον ρυθμό που καταγράφηκε πέρσι και φέτος. 

Οι πωλήσεις δανείων μέχρι στιγμής είναι διστακτικές και μόλις πριν λίγες ημέρες ολοκληρώθηκε η πρώτη πώληση δανείων με εμπράγματες εξασφαλίσεις. Η πώληση του πακέτου «Amoeba» της Τρ. Πειραιώς θέτει τις βάσεις για τις κινήσεις των υπόλοιπων τραπεζών μέσα στο 2018. Alpha Bank, Eurobank και Εθνική ανακοίνωσαν ότι έρχονται πωλήσεις δανείων στο β’ εξάμηνο του 2018, ενώ το 2019 θα ανεβάσουν ταχύτητα. 

Είναι η περίοδος που θα φύγει ο μεγάλος όγκος «κόκκινων» δανείων και θα μπουν οι βάσεις για καταστεί λειτουργική η αγορά NPEs και να βρει «ισορροπία» η αγορά ακινήτων. Μόνο οι πωλήσεις θα συνεισφέρουν στο στόχο μείωση της τάξης των 11,6 δισ. ευρώ, ενώ οι εκτιμήσεις τοποθετούν τις πωλήσεις της περιόδου 2020-2022 στα 15 δισ. ευρώ. 

Η «συμπεριφορά» του real estate θα παίξει καθοριστικό ρόλο καθώς με την επιτάχυνση των πλειστηριασμών αναμένεται να αλλάξουν χέρια εκατοντάδες χιλιάδες ακίνητα τα επόμενα χρόνια. Αφενός οι πλειστηριασμοί θα πρέπει να φτάσουν τις 40.000 ετησίως μετά το 2019 και αφετέρου οι τράπεζες θα πρέπει να πουλήσουν τον μεγάλο όγκο ακινήτων που έχουν μαζέψει από τους πλειστηριασμούς.

Σύμφωνα με πληροφορίες σχεδόν 9 στα 10 ακίνητα που βγαίνουν σε πλειστηριασμό καταλήγουν σήμερα στις τράπεζες δημιουργώντας μία τεράστια δεξαμενή η διαχείριση της οποία θέλει ιδιαίτερη προσοχή και λεπτούς χειρισμούς, σε συνδυασμό πάντα με τις συνθήκες που θα επικρατούν στην οικονομία. 

Βρισκόμαστε… εκτός Ευρώπης

Αναμφίβολα οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται στην κορυφή του παγόβουνου των «κόκκινων» δανείων στην Ευρώπη, αφού διαθέτουν το υψηλότερο ποσοστό μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και μάλιστα με πολύ μεγάλη διαφορά από τις υπόλοιπες χώρες καθώς μόνο η Κύπρος εμφανίζει παρόμοια εικόνα. 

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το μέσο ποσοστό «κόκκινων» δανείων μειώνεται αργά αλλά σταθερά, φτάνοντας στο 4,2% τον Σεπτέμβριο του 2017, έναντι 5,4% στο τέλος του 2016 και 6,4% τον Δεκέμβριο του 2014. Η βελτίωση είναι αποτέλεσμα τόσο της μείωσης του αριθμητή, όσο και της αύξησης του παρανομαστή. Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες κατάφεραν να μειώσουν τα «κόκκινα» δάνεια και ταυτόχρονα προχώρησαν σε αύξηση των χορηγήσεων, αυξάνοντας το συνολικό όγκο των δανείων.

Παρ’ όλα αυτά, το τρέχον επίπεδο των «κόκκινων» δανείων στην Ευρώπη παραμένει υψηλότερο από άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το ποσοστό των «κόκκινων» δανείων στις ΗΠΑ και στην Ιαπωνία διαμορφώνεται περί το 2%, αν και ο ορισμός τους είναι διαφορετικός από αυτόν που χρησιμοποιεί η ευρωπαϊκή τραπεζική Αρχή (EBA).

Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
liberal.gr