Η Ελληνική Εταιρεία Χειρουργικής Ογκολογίας για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου

Η 4^η Φεβρουαρίου έχει καθιερωθεί από τη Διεθνή Ένωση κατά του Καρκίνου (UICC) ως Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καρκίνου και προσφέρει την ευκαιρία για μια ευρύτερη εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού για αυτή τη μάστιγα της σύγχρονης κοινωνίας μας.

Έχει παρατηρηθεί ότι η επίπτωση του καρκίνου αυξάνει σταθερά τα τελευταία χρόνια. Το 2012 καταγράφηκαν 14,1 εκατομμύρια νέα κρούσματα, το 2018 υπολογίζονται σε 18 εκατομμύρια και εκτιμάται ότι το 2025 θα φθάσουν στα 19,3 εκατομμύρια. Υπολογίζεται ακόμη ότι οι θάνατοι από καρκίνο παγκοσμίως πλησιάζουν τα 10 εκατομμύρια ετησίως. Στη χώρα μας εκτιμάται ότι παρουσιάστηκαν το 2018 περίπου 67.000 νέα κρούσματα καρκίνου και περίπου 32.000 θάνατοι.

Έχει υπολογισθεί ότι τουλάχιστον το 1/3 των καρκίνων θα μπορούσε να προληφθεί με την ενημέρωση του κοινού και τη συνακόλουθη λήψη μέτρων για την υιοθέτηση κανόνων υγιεινής διαβίωσης και διατροφής, όπως η διακοπή του καπνίσματος, η αποφυγή του αλκοόλ, η αποφυγή ανθυγιεινών τροφίμων και ποτών και κυρίως της ζάχαρης με επακόλουθο την ελάττωση της επίπτωσης της παχυσαρκίας και τέλος με την καθημερινή σωματική άσκηση.

Ο καρκίνος αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου για τα άτομα ηλικίας από 64 μέχρι 74 ετών και τη δεύτερη αιτία θανάτου για τις ηλικίες από 75 ετών και άνω. Οι σημαντικές εξελίξεις στην έγκαιρη διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπιση των περισσότερων μορφών καρκίνου επιτρέπουν τη μακρόχρονη επιβίωση με ικανοποιητική ποιότητα ζωής πολλών καρκινοπαθών ασθενών με συγκεκριμένες εντοπίσεις της νόσου (μαστός, προστάτης, παχύ έντερο, ωοθήκες, κλπ) αλλά ακόμα πολλές φορές και την πλήρη ίαση.

Στη σημερινή εποχή, και εντονότερα στο Δυτικό κόσμο, ο καρκίνος αποτελεί ολοένα αυξανόμενο πρόβλημα υγείας, αφενός λόγω της αύξησης της συχνότητάς του, αφετέρου λόγω του ότι εμφανίζεται σε συνεχώς νεότερα άτομα.

Η τεχνολογική πρόοδος των τελευταίων δεκαετιών και η έκρηξη ερευνητικών και θεραπευτικών δυνατοτήτων που έφερε μαζί της, προσέφεραν νέες ιδέες και νέα εφόδια στη μάχη κατά του καρκίνου. Η προσφορά της γενετικής και της μοριακής βιολογίας στη μελέτη του καρκίνου υπήρξε καθοριστική για την κατανόηση του τρόπου ανάπτυξης των διαφόρων μορφών καρκίνου. Προηγμένες διαγνωστικές τεχνικές επιτρέπουν την πρώιμη εντόπισή του, ενώ βιολογικοί δείκτες επιτρέπουν να προβλέψουμε τη μελλοντική συμπεριφορά του. Νέες θεραπείες, με τη χρήση σύγχρονων χημειοθεραπευτικών φαρμάκων αλλά και της προηγμένης ακτινοθεραπείας και πρόσφατα των βιολογικών παραγόντων και της ανοσοθεραπείας, υπόσχονται πολύ καλύτερα αποτελέσματα για τους καρκινοπαθείς ασθενείς μας.

Όπως τονίζει ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ογκολογίας, Ιωάννης Γ. Καραϊτιανός, Συντονιστής Διευθυντής της Χειρουργικής Ογκολογικής Κλινικής του Αντικαρκινικού Νοσοκομείου «Αγ. Σάββας», η προσπάθεια έγκαιρης διάγνωσης και σε θεραπεύσιμο στάδιο των συχνότερων μορφών καρκίνου όπως είναι ο καρκίνος του μαστού, του τραχήλου της μήτρας, του παχέος εντέρου, του προστάτου, του πνεύμονα, του ήπατος και του παγκρέατος, κ.ά. έχει πολύ μεγάλη σημασία στις μέρες μας και για τούτο θα πρέπει να πραγματοποιείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα και μέχρι την ηλικία των 75 χρόνων, εφόσον το άτομο κρίνεται ικανό να υποβληθεί σε θεραπευτική χειρουργική επέμβαση ή χημειοθεραπεία στην περίπτωση θετικής διαγνώσεως.

Τέτοιες μέθοδοι έγκαιρης διάγνωσης περιλαμβάνουν τη μαστογραφία, την κυτταρολογική εξέταση κατά Παπανικολάου (Test PAP), την κολονοσκόπηση, την εξέταση του προστατικού αντιγόνου στο αίμα (PSA), την αξονική τομογραφία θώρακος, ιδιαίτερα σε ομάδες υψηλού κινδύνου.

Αυτό θα συμβάλει εξάλλου στη συγκράτηση του συνεχώς αυξανόμενου κόστους αντιμετώπισης της νόσου που καθίσταται δυσβάστακτο με την εφαρμογή καινοτόμων θεραπευτικών μεθόδων και φαρμάκων, ακόμη και για τις πιο εύρωστες οικονομικά χώρες της Ε.Ε. και τις ΗΠΑ.

Η Χειρουργική Ογκολογία ως ιατρική εξειδίκευση γεννήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες για να εξυπηρετήσει τη θεραπευτική αντιμετώπιση των καρκινοπαθών ασθενών σε συνδυασμό με τη χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία για την ολιστική θεραπεία της νόσου, που είναι έργο μιας πολυσύνθετης ομάδας ειδικών. Ο χειρουργός ογκολόγος, ο ογκολόγος, ο ακτινοδιαγνώστης, ο παθολογοανατόμος και ο ακτινοθεραπευτής οφείλουν να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν, εξατομικευμένα, τη στρατηγική αντιμετώπισης της νόσου για κάθε έναν ασθενή ξεχωριστά, στο πλαίσιο του ογκολογικού συμβουλίου.

Πρόσφατα στοιχεία από μεγάλη παγκόσμιας εμβέλειας μελέτη αποδεικνύουν ότι τα ποσοστά επιτυχούς αντιμετώπισης και ίασης στις περισσότερες μορφές καρκίνου όπως πχ. του μαστού, του παχέος εντέρου και του προστάτου, είναι πολύ καλύτερα στις ανεπτυγμένες χώρες (ΗΠΑ, Δυτική Ευρώπη) σε σχέση με τις αναπτυσσόμενες χώρες και έχουν άμεση σχέση με την έγκαιρη διάγνωση της νόσου. Στις ΗΠΑ κατά την τελευταία δεκαετία, παρά τη σημαντική αύξηση των νέων κρουσμάτων καρκίνου, η θνητότητα από τη νόσο έχει μειωθεί κατά 27%.

Η Χειρουργική Ογκολογία έχει, στις περισσότερες περιπτώσεις, θεμελιώδη σημασία στη διαδικασία αυτή και ο συνδυασμός προεγχειρητικής και μετεγχειρητικής χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας προσφέρει βέλτιστα αποτελέσματα και ίαση ή μακρά επιβίωση των ασθενών, αλλά και επιπλέον δραστικό περιορισμό των άλλοτε συχνών ακρωτηριαστικών χειρουργικών επεμβάσεων (περιορισμός των ριζικών μαστεκτομών και των κολοστομιών-παρά φύση εδρών). Αυτό συμβάλλει εξάλλου στην εξασφάλιση ικανοποιητικής ποιότητας ζωής των καρκινοπαθών ασθενών μετεγχειρητικά.

Στη χώρα μας δεν έχει αναγνωρισθεί ακόμα η Χειρουργική Ογκολογία ως ιατρική εξειδίκευση, όπως είναι η Παθολογική Ογκολογία και η Ακτινοθεραπεία, παρά την από τετραετίας και πλέον θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (ΚεΣΥ), σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.

Ελπίζουμε ότι η πολιτεία σύντομα θα συντρέξει στη νομοθετική ρύθμιση του κενού αυτού, που άλλωστε δεν απαιτεί δαπάνες αλλά αντίθετα θα συμβάλει και στην επιμόρφωση και εξοικείωση των νέων χειρουργών στη σύγχρονη αντιμετώπιση των όγκων.

Ο Πρόεδρος

της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ογκολογίας

Ιωάννης Γ. Καραϊτιανός

Αμ. Επίκ. Καθηγητής Χειρουργικής

Πανεπιστημίου Αθηνών

Συντονιστής Διευθυντής Χειρουργικής Ογκολογικής Κλινικής

και Πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου

του Αντικαρκινικού Νοσοκομείου «Αγ. Σάββας»

Τηλ.: 6932401823

Email: igkaraitianos@hotmail.com