Καρμίνη, Κοχενίλη, Ε120 κόκκινη χρωστική από έντομα για τρόφιμα, ποτά, γλυκά, καλλυντικά

Κλεοπατρα Ζουμπουρλη

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Πολλά έχουν γραφτεί τα τελευταία χρόνια για το κόκκινο χρώμα που μπαίνει σε τρόφιμα και ποτά και προέρχεται από έντομα. Μάλιστα έχει γραφτεί ότι προέρχεται από κατσαρίδες! ή ότι ψημένα σκαθάρια μπαίνουν στο πιάτο μας!.

Το κόκκινο χρώμα είναι κάτι που το ήξεραν από την αρχαιότητα και τότε το χρησιμοποιούσαν στο βάψιμο ρούχων και φυσικά στη βαφή αγγείων κλπ. 

Το Πορφυρό της Τύρου παραγόταν από ένα κοχύλι γνωστό σε μας σαν "πορφύρα". Η πορφύρα, γνωστή από αρχαιοτάτων χρόνων σαν βασιλική βαφή, ήταν η ωραιό­τερη και ακριβότερη βαφή της αρχαιότητας. Επί αιώνες ο όρος πορφύρα προκα­λούσε σύγχυση, διότι χρησιμοποιήθηκε τόσο για τα κοχύλια, από τα οποία παρα­λαμβάνεται η βαφή, όσο και για την ίδια τη βαφή, που ο Αριστοτέλης την είχε ονο­μάσει «άνθος», καθώς και για τα βαμμένα ενδύματα με χρήση της ίδιας της βαφής.

 Ήταν ένα πανάκριβο χρώμα αφού χρειάζονταν περίπου 12.000 όστρακα για την παραγωγή 1,5 γραμμαρίου χρωστικής. Γι' αυτό τον λόγο μπορούσαν να το χρησιμοποιούν μόνο οι πολύ πλούσιοι. Κυρίως οι βασιλιάδες, αυτοκράτορες και Πάπες και έτσι ονομάστηκε "Αυτοκρατορικό χρώμα". Η πορφύρα θεωρήθηκε από την αρχή ευγενές χρώμα και σύμβολο των θεών και των βασιλιά­δων.
Η παραγωγή του σταμάτησε με την Άλωση της Κωνσταντινούπολης. Αντικαταστάθηκε από την Καρμίνη που παράγεται από έντομο που ζει στις φραγκοσυκιές!

Καρμίνη από φραγκοσυκιά

Η καρμίνη είναι μια χρωστική, γνωστή με τον κωδικό Ε120, που παράγεται από το έντομο Κοχενίλη (cochineal) που ζει πάνω σε φραγκοσυκιές. Στο Μεξικό, την Χιλή και άλλες χώρες της Αμερικής υπάρχουν φυτείες φραγκοσυκιάς αποκλειστικά για την εκτροφή Κοχενίλης.

Η καρμίνη χρησιμοποιείται στα τρόφιμα, τα φάρμακα, τα καλλυντικά (κραγιόν κλπ), την βαφή ρούχων, χαρτιού, κεραμικών κλπ. και θεωρείται μια από τις ακριβότερες χρωστικές ακόμα και σήμερα.

Οι Ισπανοί κατακτητές κράτησαν μυστικό την Κοχενίλη και την Καρμίνη από την οποία αποκόμισαν τεράστια κέρδη.

Λογικό άλλωστε αφού η καρμίνη αντικατέστησε το "Πορφυρό της Τύρου" που η αξία του ήταν ισοδύναμη με του χρυσού!

Η Κοχενίλη ή Καρμινικό οξύ πρόκειται για μια φυσική κόκκινη χρωστική, η οποία παράγεται από το εκχύλισμα αποξηραμένων θηλυκών εντόμων του είδους Dactylopius coccus Casta . Χρησιμοποιείται κυρίως για το χρωματισμό υγρών.

Μορφή – Χαρακτηριστικά: Τo εκχύλισμα κοχενίλης είναι συνήθως βαθύ κόκκινο υγρό, αλλά μπορεί επίσης να αφυδατωθεί κι έτσι να πάρει τη μορφή σκόνης. 

Θα την βρούμε σε προϊόντα :
 Αλκοολούχα ποτά, λουκάνικα, πατέ, παστουρμά (προστίθεται στο εξωτερικό περίβλημα), παγωτά, προϊόντα εκλεκτής αρτοποιίας (π.χ, διάφορα κρουασάν, μπισκότα, κέικ, γκοφρέτες), στιγμιαίες σούπες σε φακελάκια, γλυκά, ζελέ, μαρμελάδες  για να δίνει κόκκινο  ή αποχρώσεις κόκκινου σε αυτά τα προϊόντα.

Επιπτώσεις στην υγεία : 
Καλό είναι να τα αποφεύγουν όσοι είναι ευαίσθητοι στην ασπιρίνη και όσοι υποφέρουν από άσθμα ή αλλεργίες. Δεν είναι καρκινογόνος. Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις που έχουν εμφανίσει συμπτώματα όπως δυσκολία αναπνοής και αναφυλακτικό σοκ μέσα σε 15 λεπτά με 2 ώρες από τη λήψη του χρώματος.

Κανονισμός - Οδηγία 1472/2018 - Τι ισχύει για την ουσία κοχενίλη, καρμινικό οξύ, καρμίνες (E 120)

Αναθεωρείται ο ισχύων τίτλος «Κοχενίλη, καρμινικό οξύ, καρμίνες», ώστε να αντικατοπτρίζει το υλικό που χρησιμοποιείται ως πρόσθετο τροφίμων και να επικαιροποιηθούν οι προδιαγραφές όσον αφορά το ποσοστό του υλικού που δεν λαμβάνεται υπόψη, τα ανώτατα όρια τοξικών στοιχείων και την παρουσία πρωτεϊνούχων ενώσεων.

Διαβάστε επίσης

• Φραγκόσυκα και η διατροφική τους αξία. Κατάλληλα κατά της χοληστερίνης, της αρθρίτιδας, του πονοκέφαλου, του διαβήτη, της παχυσαρκίας, του καρκίνου, της άμμου στα νεφρά
• Τι είναι η αναφυλαξία; Τι πρέπει να κάνετε σε αναφυλακτικό - αλλεργικό shock , πώς γίνεται η ένεση και μέτρα πρόληψης (video)