Καρκίνος: Το στρες ένοχο για τις μεταστάσεις

Οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Βασιλείας και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Βασιλείας κατάφεραν να αποκωδικοποιήσουν τους μοριακούς μηχανισμούς που συνδέουν τη μετάσταση του καρκίνου του μαστού με τα αυξημένα επίπεδα των ορμονών του στρες. Η έρευνά τους δημοσιεύθηκε στο Nature.


Επιπρόσθετα οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα συνθετικά παράγωγα των ορμονών του στρες που συχνά χορηγούνται ως αντιφλεγμονώδη στη θεραπεία του καρκίνου, μειώνουν την αποτελεσματικότητα της χημειοθεραπείας.

Τα ευρήματα των επιστημόνων βασίζονται σε πειράματα με ποντίκια ως μοντέλα καρκίνου του μαστού και ενδέχεται να έχουν επιδράσεις στη θεραπεία ασθενών με καρκίνο του μαστού, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Η ετερογένεια των όγκων αποτελεί ένα από τα βασικά εμπόδια της θεραπείας του μεταστατικού καρκίνου. Καθώς η νόσος εξελίσσεται ο όγκος διαφοροποιείται και οι διαφοροποιήσεις μεταξύ των καρκινικών κυττάρων μπορεί να οδηγήσουν σε μείωση της αποτελεσματικότητας της χορηγούμενης θεραπείας.

Με σκοπό να κατανοήσουν τους υποκείμενους μηχανισμούς της κυτταρικής διαφοροποίησης των όγκων η ερευνητική ομάδα του καθηγητή Mohamed Bentires-Alj από το Τμήμα Βιοιατρικής του Πανεπιστημίου της Βασιλείας και του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Βασιλείας μελετούν τα κύτταρα μιας πολύ επιθετικής μορφής μεταστατικού καρκίνου, του τριπλά αρνητικού καρκίνου του μαστού, ο οποίος ανθίσταται στις χορηγούμενες θεραπείες αφήνοντας συχνά τις ασθενείς με ελάχιστες θεραπευτικές επιλογές.
Βάσει των πειραμάτων σε μοντέλα ποντικιών με καρκίνο του μαστού οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι μεταστάσεις συνδέονταν με υψηλή δραστηριότητα των υποδοχέων γλυκοκορτικοειδών που μεσολαβούν τη δράση των ορμονών του στρες, όπως η κορτιζόλη.

Οι συγκεντρώσεις των ορμονών του στρες όπως η κορτιζόλη και η κορτικοστερόνη ήταν υψηλότερες στα ποντίκια με μεταστάσεις συγκριτικά με εκείνα χωρίς μεταστάσεις. Οι επιστήμονες έδειξαν ότι τα υψηλά επίπεδα αυτών των ορμονών του στρες ενεργοποιούν τους υποδοχείς γλυκοκορτικοειδών που με τη σειρά τους προκαλούν αυξημένη αποίκιση και ετερογένεια των καρκινικών κυττάρων οδηγώντας τελικά σε μείωση της επιβίωσης.

Οι υποδοχείς γλυκοκορτικοειδών διαμεσολαβούν και τις δράσεις των συνθετικών παραγώγων κορτιζόλης όπως η δεξαμεθαζόνη (συνθετικό γλυκοκορτικοειδές) που χρησιμοποιείται ευρέως για την αντιμετώπιση των παρενεργειών της χημειοθεραπείας. Η ομάδα των ερευνητών έδειξε ότι στα ποντίκια με μετασταστικά κύτταρα η αποτελεσματικότητα της χημειοθεραπευτικού φαρμάκου πακλιταξέλη μειώθηκε όταν χορηγήθηκε σε συνδυασμό με την δεξαμεθαζόνη.

Τα παραπάνω ευρήματα καταδεικνύουν ότι χρειάζεται μεγαλύτερη προσοχή κατά την συνταγογράφηση γλυκοκορτικοειδών ορμονών σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού. Η έρευνα επίσης υποδεικνύει ότι η αναστολή των υποδοχέων γλυκοκορτικοειδών ενδέχεται να είναι ωφέλιμη για τους ασθενείς και θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων θεραπειών για την αντιμετώπιση των μεταστάσεων του καρκίνου του μαστού.

«Η ετερογένεια των όγκων είναι ένα σοβαρό εμπόδιο στη θεραπεία του καρκίνου. Τα ευρήματά μας καταδεικνύουν την σημασία της διαχείρισης του στρες των ασθενών και ειδικά εκείνων με τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού» δήλωσε ο καθηγητής Bentires-Alj και προσέθεσε: «Η μέτριας έντασης άσκηση και οι τεχνικές χαλάρωσης έχει φανεί ότι συσχετίζονται με την καλύτερη ποιότητα ζωής και το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής των ασθενών».