Ηλεκτρονικό τσιγάρο: Τι προκαλεί το άτμισμα στους πνεύμονες

Τις τελευταίες εβδομάδες η ειδησεογραφία στις ΗΠΑ έχει κατακλυστεί από αλλεπάλληλες αναφορές για θανάτους ή πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας, που συνδέονται με το άτμισμα και το ηλεκτρονικό τσιγάρο.

Είναι χαρακτηριστικό, ότι οι υγειονομικές και πολιτικές Αρχές στο υψηλότατο επίπεδο ετοιμάζουν μεγάλη αυστηροποίηση των κανονισμών για το ηλεκτρονικό τσιγάρο και το άτμισμα.

Στις ΗΠΑ οι θάνατοι που συνδέονται με το ηλεκτρονικό τσιγάρο έχουν φτάσει τους έξι τις τελευταίες εβδομάδες, ενώ εκατοντάδες είναι τα περιστατικά νοσηλείας στα νοσοκομεία, με πολλά από αυτά να κρίνονται ως πολύ σοβαρά. Κοινός παρονομαστής στα προβλήματα υγείας που φέρεται να αποδίδονται στο άτμισμα είναι οι πνεύμονες.

Τι είναι αυτό όμως που προκαλεί το άτμισμα στους πνεύμονες; Τι λένε οι πιο πρόσφατες παρατηρήσεις των γιατρών για το ηλεκτρονικό τσιγάρο;

Το ABC News μίλησε με τους γιατρούς που είναι στην πρώτη γραμμή της θεραπείας των ασθενών και στην έρευνα της πιθανής συσχέτισης ατμίσματος και λοιμόξεων του αναπνευστικού, για να κατανοήσουν καλύτερα ποιες είναι αυτές οι πνευμονικές ασθένειες και τι μπορεί να τις προκαλεί.

Υπολείμματα ελαίων στους πνεύμονες

«Στους πνεύμονες δεν αρέσουν τα ελαιώδη υγρά», λέει ο δρ. John Parker, πνευμονολόγος στο πανεπιστήμιο της Δυτικής Βιρτζίνια. Ο Parker είδε μία από τις πρώτες περιπτώσεις που συνδέονταν με το άτμισμα το 2015, όταν μια 31χρονη γυναίκα που έκανε ηλεκτρονικό τσιγάρο μπήκε στο νοσοκομείο με δυσκολία στην αναπνοή. Είχε συμπτώματα που έμοιαζαν με πνευμονία, αλλά οι εξετάσεις ήταν αρνητικές για κάτι τέτοιο.

Όταν έκαναν δειγματοληψία κυττάρων στους πνεύμονες, ανακάλυψαν ότι πολλά κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος ήταν γεμάτα με ένα λιπαρό υλικό. Τότε συνέδεσαν την περίπτωσή της με τις λιπαρές χημικές ουσίες που άτμιζε.

Τα υγρά που μπαίνουν σε ένα ηλεκτρονικό τσιγάρο περιέχουν μεταξύ άλλων διαλυτικές ουσίες, όπως γλυκερίνη και άλλα ελαιώδη πρόσθετα, τα οποία όταν θερμαίνονται και ψύχονται, δημιουργούνται σταγονίδια που μπορούν να εισπνευστούν και να διαταράξουν την κανονική λειτουργία των πνευμόνων. Οι πνεύμονες αντιδρούν στην παρουσία αυτών των σταγόνων άλλων αερολυματικών χημικών ουσιών σαν να είναι ξένο σώμα, το ανοσοποιητικό σύστημα τους επιτίθεται και προκαλεί πνευμονική φλεγμονή.

Η διάγνωση της 31χρονης εκείνης γυναίκας ήταν “λιποειδής πνευμονία” (lipoid pneumonia). Πρόκειται για μια κατάσταση που παρατηρείται συχνότερα σε ηλικιωμένους ανθρώπους, οι οποίοι κατά λάθος εισπνέουν έλαια στους πνεύμονες. Είναι μια ασθένεια που ποτέ στο παρελθόν δεν έχει συνδεθεί με το κάπνισμα κανονικών τσιγάρων.

“Αυτή η νεαρή γυναίκα δεν είχε κανέναν άλλο λόγο να πάθει λιποειδή πνευμονία”, δήλωσε ο δρ. Parker, “εκτός από το γεγονός ότι έκανε ηλεκτρονικό τσιγάρο που οδήγησε στην ασθένειά της”.

Φλεγμονή των πνευμόνων

“Οι πνεύμονες ερεθίζονται όταν εκτίθενται σε οτιδήποτε εκτός από τον καθαρό αέρα», λέει η δρ. Laura Crotty Alexander, γιατρός και ερευνήτρια στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγο. Ορισμένες χημικές ουσίες, συμπεριλαμβανομένης της νικοτίνης, μπορούν να προκαλέσουν τέτοια φλεγμονή.

Όταν οι πνεύμονες είναι ερεθισμένοι, αρχίζουν να συσσωρεύονται εκεί κύτταρα καταπολέμησης της λοίμωξης. Κανονικά, αυτά μας βοηθούν να καταπολεμήσουμε τους ιούς και τα βακτήρια, αλλά όταν δεν υπάρχει καμία μόλυνση να πολεμήσουν, τότε δημιουργούν φλεγμονές που τραυματίζουν τον υγιή πνευμονικό ιστό.

Οι γιατροί διαγιγνώσκουν αυτές τις καταστάσεις όταν βρίσκουν συσσώρευση συγκεκριμένων κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος στους πνεύμονες, συμπεριλαμβανομένων κυττάρων που ονομάζονται ηωσινόφιλα και ουδετερόφιλα.

Οι ασθενείς χρειάζονται πλύση των πνευμόνων για οριστική διάγνωση, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να τοποθετηθεί κάμερα στους πνεύμονες. Ωστόσο, στις περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις, οι ασθενείς είναι πολύ άρρωστοι για να αντέξουν στη διαδικασία.

Διαρροή υγρού στους πνεύμονες

Αντί για μια ξεχωριστή ασθένεια, το σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσφορίας (acute respiratory distress syndrome – ARDS) είναι ένας όρος που περιγράφει την σοβαρότητα του προβλήματος των πνευμόνων ή το πόσο χαμηλά είναι τα επίπεδα οξυγόνου του ασθενούς.

Η εκτεταμένη φλεγμονή προκαλεί διαρροή υγρού στους πνεύμονες, καταστρέφοντας την ικανότητά τους να μεταφέρουν οξυγόνο. Στο ένα τρίτο των περιπτώσεων ο ασθενής χρειάζεται να διασωληνωθεί για υποστήριξη της αναπνοής.

Οι πιο σοβαρές περιπτώσεις απαιτούν μια επεμβατική διαδικασία που ονομάζεται «ECMO», η οποία απομακρύνει το αίμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε οξυγόνο και το περνάει από μια συσκευή που το υπερ-οξυγονώνει προτού το επιστρέψει στο σώμα.

Αίμα στους πνεύμονες

Μια άλλη σοβαρή επιπλοκή στο φάσμα της πνευμονικής βλάβης είναι η αιμορραγία στους πνεύμονες. «Αυτό συμβαίνει όταν η φλεγμονή διαπερνά τον πνευμονικό ιστό και εισέρχεται στα αιμοφόρα αγγεία του πνεύμονα», δήλωσε ο δρ. Parker.

Οι ασθενείς με αυτή την κατάσταση μπορεί να έχουν αιμόπτυση και βήχα με αίμα, καθιστώντας ακόμη πιο δύσκολο το να αναπνεύσουν. Ένα περιστατικό αυτής της ασθένειας καταγράφηκε στις ΗΠΑ το 2016 και οι γιατροί το απέδωσαν στο ηλεκτρονικό τσιγάρο και το άτμισμα.

Θεραπεία και μακροπρόθεσμες προοπτικές

Η θεραπεία σε αυτές τις περιπτώσεις είναι υποστηρικτική και περιλαμβάνει τη χρήση στεροειδών για την μείωση της φλεγμονής. Εάν επιμένει για μεγαλύτερες περιόδους, η φλεγμονή μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη ουλών στους πνεύμονες, με αποτέλεσμα μακροχρόνια προβλήματα αναπνοής.

«Η σοβαρότητα αυτών των πνευμονικών ασθενειών είναι κακός οιωνός για όσα μπορεί να δούμε στο μέλλον», δήλωσε η δρ. Alexander.

Στο εργαστήριό της έχει διεξάγει έρευνες που δείχνουν ότι οι διαλύτες που χρησιμοποιούνται σχεδόν καθολικά σε υγρά ατμίσματος για ηλεκτρονικό τσιγάρο (προπυλενογλυκόλη και γλυκερόλη) μπορούν να προκαλέσουν βλάβη και σε άλλα όργανα, όπως η καρδιά, οι νεφροί και το ήπαρ, όταν εισπνέονται.

«Όλοι επικεντρώνονται στους πνεύμονες αυτή τη στιγμή, αλλά θα ανακαλύψουμε αργότερα, ότι αυτές οι χημικές ουσίες προκαλούν ασθένειες σε όλο το σώμα», ανέφερε η ίδια.

Όσοι εξακολουθούν να ατμίζουν με ηλεκτρονικό τσιγάρο, πρέπει να είναι σε εγρήγορση για συμπτώματα όπως βήχας, δύσπνοια και πυρετός, ώστε να αναζητήσουν ιατρική περίθαλψη άμεσα.

Εάν καπνίζετε κανονικά τσιγάρα και προσπαθείτε να το κόψετε, ρωτήστε το γιατρό σας για άλλες αποδεδειγμένες θεραπείες διακοπής, όπως τσίχλες και επιθέματα νικοτίνης, ή άλλες φαρμακευτικές επιλογές.

Iatropedia.gr