Μήνυμα ζωής απέναντι στο άτμισμα από την W4O Hellas: «Η δύναμη είναι να λες όχι»

medlanews.gr iatrikanea

Μια συντονισμένη, επιστημονικά τεκμηριωμένη και παράλληλα βαθιά ανθρώπινη εκστρατεία παρουσίασε σήμερα, Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2025, η W4O Hellas στη Συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε στο Athens Capital Hotel – MGallery Collection.

Με επίκεντρο τους εφήβους και τους νέους, τις ηλικίες που σήμερα αποτελούν τον κύριο στόχο της βιομηχανίας νικοτίνης, η δράση στοχεύει στην πρόληψη, την ενδυνάμωση και την ενημέρωση γύρω από τους κινδύνους του ηλεκτρονικού τσιγάρου, το οποίο, σύμφωνα με τους ειδικούς, εξελίσσεται σε μια από τις μεγαλύτερες σύγχρονες απειλές για τη δημόσια υγεία.

Μια εκστρατεία που συνδυάζει την επιστήμη με την ενσυναίσθηση και τη δημιουργικότητα και θέτει τις βάσεις για μια νέα κουλτούρα πρόληψης, με στόχο μια γενιά χωρίς εξαρτήσεις. Στην καρδιά της πρωτοβουλίας βρίσκεται ένα καθαρό μήνυμα ζωής απέναντι στο άτμισμα: «Η δύναμη είναι να λες όχι». Ένα «όχι» που δεν επιβάλλεται, αλλά χτίζεται μέσα από γνώση, αυτοπεποίθηση και σεβασμό στη δική τους φωνή.

Στην εκδήλωση συμμετείχαν δημοσιογράφοι, εκπρόσωποι φορέων δημόσιας υγείας, εκπαιδευτικοί, επιστήμονες, νομικοί, άνθρωποι που στηρίζουν ενεργά το έργο της W4O Hellas, καθώς και οι παγκόσμιες πρωταθλήτριες της Εθνικής Ομάδας Υδατοσφαίρισης Γυναικών και εκπρόσωποι της BAAS DIGITAL.

Η ανησυχητική παγκόσμια αύξηση του ατμίσματος στους εφήβους

Αφετηρία της εκδήλωσης αποτέλεσε η έντονη ανησυχία που προκαλεί η συνεχής αύξηση του ατμίσματος στους εφήβους και τους νέους. Τα πρόσφατα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της ευρωπαϊκής έρευνας ESPAD έδειξαν ότι:
ο παγκόσμιος δείκτης χρήσης ηλεκτρονικών τσιγάρων στους εφήβους (13–15 ετών) έχει εκτιναχθεί: ~15 εκατομμύρια έφηβοι ατμίζουν σε συχνότητα 9 φορές περισσότερο από τους ενήλικες.
το 60% των μαθητών στην Ευρώπη δηλώνει ότι μπορεί να προμηθευτεί εύκολα ηλεκτρονικά τσιγάρα και το 16% το δοκίμασε σε ηλικία ≤ 13 ετών, δείχνοντας ότι τα προϊόντα παραμένουν ανεξέλεγκτα προσβάσιμα.
78% των μαθητών εκτίθεται συστηματικά σε διαφήμιση προϊόντων ατμίσματος, πρακτική που στοχεύει απευθείας τη νεότερη γενιά.
1 στους 3 εφήβους πιστεύει λανθασμένα ότι το άτμισμα είναι «λιγότερο επιβλαβές» από το κάπνισμα,
πάνω από 50% των μαθητών στην Ελλάδα έχει ήδη δοκιμάσει ηλεκτρονικό τσιγάρο, φέρνοντας τη χώρα μας στις υψηλότερες θέσεις της Ευρώπης. Μια πραγματικά θλιβερή «πρωτιά».

Αυτά τα δεδομένα δείχνουν ότι το άτμισμα έχει ήδη εδραιωθεί ως συνήθεια στη σχολική ηλικία, παρά τη νομοθετική απαγόρευση πώλησης σε ανηλίκους.

Το επιστημονικό σκέλος της παρουσίασης ανέδειξε τις σοβαρές βιολογικές και αναπτυξιακές συνέπειες της νικοτίνης στον εφηβικό εγκέφαλο: επηρεάζει τη μνήμη, τη συγκέντρωση, την ικανότητα λήψης αποφάσεων και αυξάνει την πιθανότητα εξάρτησης και άλλων εθιστικών συμπεριφορών. Παρουσιάστηκαν επίσης δεδομένα για τα υγρά ατμίσματος, τα οποία περιέχουν νικοτίνη, βαρέα μέταλλα, τοξικές καρβονυλικές ενώσεις και αρωματικές ουσίες που -παρά τη χρήση τους στα τρόφιμα- δεν έχουν αποδειχθεί ασφαλείς όταν εισπνέονται καθημερινά στους πνεύμονες. Η διεθνής βιβλιογραφία τεκμηριώνει ότι οι ουσίες αυτές προκαλούν οξειδωτικό στρες και φλεγμονώδη απόκριση στο αναπνευστικό και καρδιαγγειακό σύστημα. Η χρήση τους αυξάνει τον κίνδυνο υπέρτασης και εγκεφαλικού επεισοδίου ακόμη και σε νεαρά άτομα.

Η πρώτη προβολή του νέου video της εκστρατείας

Στη Συνέντευξη Τύπου προβλήθηκε για πρώτη φορά το νέο video της εκστρατείας, με πρωταγωνίστριες τις Παγκόσμιες Πρωταθλήτριες της Εθνικής Ομάδας Υδατοσφαίρισης, Σοφία Τορνάρου, Φωτεινή Τριχά, Βασιλική Πλευρίτου και Ειρήνη Νίνου.

Η προώθηση του θετικού προτύπου και του αθλητισμού αποτελεί κεντρικό στοιχείο της νέας φάσης της εκστρατείας. Με τη δύναμη και την καθαρότητα που αρμόζει στο χώρο, οι τέσσερις αθλήτριες μεταφέρουν το μήνυμα μιας ζωής χωρίς νικοτίνη, χωρίς εξαρτήσεις και χωρίς τις ψευδαισθήσεις που συχνά συνοδεύουν το άτμισμα. Επιπλέον, ανακοινώθηκε ότι το υλικό της καμπάνιας προβάλλεται ήδη στους συρμούς του Μετρό της Αθήνας, από αυτή τη Δευτέρα, μετά τη χορήγηση ειδικής άδειας από την Κολυμβητική Ομοσπονδία Ελλάδας (ΚΟΕ).

Παράλληλα, παρουσιάστηκε εκ νέου το πρώτο viral video της εκστρατείας «Το vape είναι λίγο σάντ. Εσύ όχι!», ένα σατιρικό concept της εταιρείας ψηφιακής επικοινωνίας και παραγωγής περιεχομένου BAAS DIGITAL με τη φωνή της voice actor Τάνιας Παλαιολόγου που αποδομεί με χιούμορ και οπτική ένταση τη «γοητεία» των γεύσεων των ηλεκτρονικών τσιγάρων. Το βίντεο έχει εγκριθεί ως κοινωνικό μήνυμα από το ΕΣΡ και προβάλλεται ήδη από τηλεοπτικούς σταθμούς και από το MAD TV.

Δηλώσεις της Συντονιστικής Επιτροπής W4O Hellas

Η Συντονιστική Επιτροπή, αποτελούμενη από τις Παθολόγους Ογκολόγους Ελένη Γαλάνη, Έλενα Λινάρδου, Ζένια Σαριδάκη, Αθηνά Χριστοπούλου και Αμάντα Ψυρρή, τόνισε:

«Η εξάρτηση από τη νικοτίνη έχει αλλάξει μορφή. Σήμερα στοχεύει τους νέους μέσα από γεύσεις, εικόνες και συσκευές που μοιάζουν αθώες, αλλά δεν είναι. Η ευθύνη μας είναι να πούμε την αλήθεια με τρόπο απλό, κατανοητό και ανθρώπινο, χωρίς φόβο και χωρίς διδακτισμούς. Ας αναπνεύσουμε ζωή. Αυτή είναι η πιο ωραία γεύση.»

Αναφερόμενη στον στόχο της εκστρατείας σημείωσε: «Δεν θέλουμε να φοβίσουμε τους νέους, θέλουμε να τους ενδυναμώσουμε. Θέλουμε να επιλέγουν συνειδητά: καθαρή ανάσα, καθαρό μυαλό, καθαρή ζωή με γεύση που δεν την χαλούν εξαρτήσεις»

Για τη συμμετοχή της Εθνικής Ομάδας Υδατοσφαίρισης: «Οι Παγκόσμιες Πρωταθλήτριες εκπροσωπούν την πειθαρχία, την αυθεντική δύναμη και την επιλογή ζωής. Το μήνυμά τους είναι καθαρό: η πραγματική δύναμη είναι να λες «όχι».»

Για τη συμβολή του σκηνοθέτη Σωτήρη Τσαφούλια: «Η εκστρατεία δεν θα είχε φτάσει εδώ χωρίς τη δική του γενναιοδωρία. Είναι πολύτιμος συνοδοιπόρος και σύμμαχος στο όραμά μας για μια κοινωνία χωρίς νικοτίνη.»

Συμμετοχή και μηνύματα από τις Παγκόσμιες Πρωταθλήτριες της Υδατοσφαίρισης

Ιδιαίτερη στιγμή της Συνέντευξης Τύπου αποτέλεσε η παρουσία των Παγκόσμιων Πρωταθλητριών της Εθνικής Ομάδας Υδατοσφαίρισης οι οποίες βρέθηκαν στο πλευρό της W4O Hellas και συμμετείχαν ενεργά στη συζήτηση.

Οι αθλήτριες εξέφρασαν τον ενθουσιασμό τους για τη συμμετοχή στην εκστρατεία, τονίζοντας ότι η εμπειρία της Συνέντευξης Τύπου ήταν ιδιαίτερα ουσιαστική:

«Μάθαμε σήμερα πράγματα που πραγματικά δε γνωρίζαμε για το άτμισμα και τους κινδύνους του για τους νέους. Όσο περισσότερο ενημερωνόμαστε, τόσο πιο ξεκάθαρα βλέπουμε πόσο σημαντικό είναι να προστατευτούν τα παιδιά και οι έφηβοι», ανέφεραν.

Παράλληλα, εξέφρασαν την επιθυμία τους η δική τους παρουσία και το μήνυμά τους να λειτουργήσει ως παράδειγμα για τη νεότερη γενιά:

«Ως αθλήτριες, ξέρουμε τι σημαίνει επιλογή, πειθαρχία και καθαρή ανάσα. Ελπίζουμε μέσα από αυτή τη συνεργασία να εμπνεύσουμε όσο το δυνατόν περισσότερα παιδιά να πουν το δικό τους «όχι» στη νικοτίνη και σε οτιδήποτε βάζει σε κίνδυνο την υγεία τους. Ευχαριστούμε τη W4O Hellas που μας έδωσε την ευκαιρία να στηρίξουμε μια τόσο σημαντική προσπάθεια.»

Σημαντική αναφορά στην Πολιτεία

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης σημειώθηκε ότι το θέμα του ατμίσματος βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης, καθώς η πολιτεία αρχίζει να ευαισθητοποιείται ενεργά απέναντι στη νέα αυτή απειλή. Την ίδια ημέρα, ο Υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωγιάδης πραγματοποίησε νωρίτερα ξεχωριστή Συνέντευξη Τύπου για το ζήτημα του ατμίσματος στους εφήβους, επιβεβαιώνοντας ότι ο κίνδυνος είναι υπαρκτός, επείγων και απαιτεί άμεσα μέτρα προστασίας.

Η W4O Hellas χαιρετίζει τη στροφή αυτή και τονίζει ότι η κοινή δράση πολιτείας, επιστημονικών φορέων και κοινωνίας αποτελεί προϋπόθεση για την ουσιαστική θωράκιση της νέας γενιάς. Η συνεργασία όλων -θεσμών, ειδικών, οικογενειών και φορέων πρόληψης- είναι ο μόνος δρόμος για να περιοριστεί η εξάπλωση του ατμίσματος και να διασφαλιστεί ότι τα παιδιά και οι έφηβοι θα έχουν ένα περιβάλλον που προάγει την υγεία και όχι τον εθισμό.

Το όραμα και τα επόμενα βήματα

Η W4O Hellas υπογράμμισε πως η εκστρατεία δεν είναι μια μεμονωμένη δράση, αλλά η αρχή μιας μακροχρόνιας προσπάθειας ενημέρωσης που θα εξελίσσεται διαρκώς με:

· νέα videos

· νέες συνεργασίες

· δράσεις σε σχολεία

· υλικό για γονείς και εκπαιδευτικούς

· σταθερή παρουσία σε κάθε χώρο όπου βρίσκονται παιδιά και έφηβοι

«Η ενημέρωση δεν είναι μια στιγμή. Είναι διαρκής προσπάθεια. Κάθε «όχι», κάθε συζήτηση, κάθε ενημερωμένος νέος κάνει τη διαφορά.»

📍 Ακολουθήστε μας, κοινοποιήστε τα βίντεό μας και γίνετε μέρος της προσπάθειάς μας, ώστε να φτάσει το μήνυμα σε κάθε γωνιά της χώρας μας!

Βρείτε τα βίντεό μας στο κανάλι μας στο Youtube και σε όλα τα κοινωνικά μας δίκτυα.

Διατροφικές συμβουλές για όσους πάσχουν από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια. Τροφές και ροφήματα που ενισχύουν όσους πάσχουν από ΧΑΠ

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατατάσσει τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) ως τέταρτη αιτία θανάτου διεθνώς, μετά δηλαδή τη στεφανιαία νόσο, τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και τις οξείες λοιμώξεις του αναπνευστικού

Το συνηθέστερο σύμπτωμα των πασχόντων από ΧΑΠ είναι η δύσπνοια. Στην αρχή μπορεί να εκδηλώνεται μόνο με την άσκηση αλλά στη συνέχεια εκδηλώνεται με το περπάτημα στον ανήφορο, το περπάτημα στο ίσιωμα και στο τέλος ακόμη και με τις απλές καθημερινές κινήσεις μέσα στο σπίτι. Εκτός από τη δύσπνοια ο πάσχων μπορεί, αρκετά συχνά, να έχει καθημερινά έντονο βήχα με παραγωγή πτυέλων. Η νόσος κάνει συχνές παροξύνσεις, συνήθως εξ'αιτίας κάποιας κοινής λοίμωξης του αναπνευστικού και ο ασθενής αναφέρει επιδείνωση της προϋπάρχουσας δύσπνοιας και αύξηση της παραγωγής πτυέλων τα οποία γίνονται πιο παχύρευστα και αποκτούν κίτρινο ή κιτρινοπράσινο χρώμα. Η επιδείνωση αυτή μπορεί να οδηγήσει τον ασθενή στο νοσοκομείο με σοβαρή αναπνευστική ανεπάρκεια. Στα τελικά στάδια της νόσου οι εισαγωγές στο νοσοκομείο είναι πολύ συχνές (μπορεί και 3-4 φορές το χρόνο ή και περισσότερες). Σε κάθε εισαγωγή τα δεδομένα είναι χειρότερα από την προηγούμενη.

Ο εκπνεόμενος αέρας είναι τόσο λιγότερος όσο στενότεροι είναι οι βρόγχοι. Κατά συνέπεια, ο πάσχων από ΧΑΠ που έχει μόνιμα στενούς βρόγχους θα εκπνεύσει με τη μέγιστη προσπάθεια μικρότερο όγκο αέρα συγκριτικά με κάποιον φυσιολογικό. Αυτή η μείωση είναι η κύρια αιτία της δύσπνοιας και όσο επιδεινώνεται η ΧΑΠ τόσο μειώνεται ο αέρας της εκπνοής που σημαίνει μεγαλύτερη δύσπνοια για τον ασθενή.

Η θεραπεία της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας αποσκοπεί σε τέσσερα βασικά στοιχεία:


1. Να επιβραδυνθεί ο ρυθμός επιδείνωσης της αναπνευστικής λειτουργίας

2. Να προληφθούν οι συχνοί παροξυσμοί της νόσου

3. Να υποχωρήσουν τα συμπτώματα

4. Να βελτιωθεί η ποιότητα της ζωής των ασθενών
Ακρογωνιαίο λίθο της θεραπείας αποτελούν τα βρογχοδιασταλτικά φάρμακα. 

Στη θεραπεία της ΧΑΠ πρέπει να ενταχθεί και η αναπνευστική αποκατάσταση με την οποία ο ασθενής μαθαίνει να χρησιμοποιεί επωφελέστερα τους αναπνευστικούς του μύες και έτσι να αισθάνεται μικρότερη δύσπνοια στην προσπάθεια. 

Η καθημερινή άσκηση

Η τακτική άσκηση εντός των ορίων που θέτει η δύσπνοια συμ­βάλλει στη διατήρηση της σωματικής υγείας και μειώνει την αναπηρία. Ακόμα και ασθενείς που δεν συνήθιζαν να ασκού­νται μπορούν να ωφεληθούν με βαθμιαίες ασκήσεις, κυρίως στα πλαίσια ενός προγράμματος πνευμονικής αποκατάστα­σης.  Παρόλο που η δύσπνοια περιορίζει τους ασθενείς που πάσχουν από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, αντίθετα από ό,τι θα πίστευε κανείς το καθημερινό περπάτημα και η σωματική άσκηση κάνουν καλό. Σχετικές μελέτες έχουν δείξει ότι, όταν οι ασθενείς με αυτή τη νόσο ακινητοποιούνται και κλείνονται μέσα στο σπίτι για να αποφύγουν τη δύσπνοια, χειροτερεύουν την κατάσταση τους. Γιατί; Διότι με την ακινησία ατροφούν οι μύες του υπόλοιπου σώματος -οι οποίοι ζητούν περισσότερο οξυγόνο από τους πνεύμονες- με αποτέλεσμα να αυξάνει η δύσπνοια σε οποιαδήποτε προσπάθεια για κίνηση.

Ακολουθούν μερικές συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να μεγιστοποιήσετε την κατανάλωση θερμίδων και να βελτιώσετε την όρεξή σας μέσα στην ημέρα.

• Μικρά γεύματα για... καλύτερες αναπνοές
• Καταναλώστε αλκοόλ σε μέτριες ποσότητες, καθώς μπορεί να συμβάλει στη μείωση των δυσάρεστων συμπτωμάτων της ΧΑΠ.
• Περιορίστε την καφεΐνη, καθώς προκαλεί νευρικότητα και αλληλεπιδρά με ορισμένα φάρμακα.
• Αυξήστε την κατανάλωση φρούτων δίνοντας έμφαση σε όσα αποτελούν καλές πηγές της βιταμίνης C.
• Καταναλώστε περισσότερα δημητριακά ολικής άλεσης.
• Εάν λαμβάνετε διουρητικά φάρμακα αυξήστε την πρόσληψη καλίου. Πλούσια σε κάλιο είναι τρόφιμα όπως η μπανάνα, τα κάστανα, τα καρύδια, το μαρούλι, οι χυμοί πορτοκαλιού και γκρέιπφρουτ, ο ντοματοχυμός, τα φασόλια, οι φακές, ο αρακάς και η πατάτα.
• Η πρόσληψη ενέργειας που είναι απαραίτητη για τον οργανισμό που πάσχει από ΧΑΠ επιτυγχάνεται μέσω θρεπτικών γευμάτων. Αυτά μπορούν να παρασκευάζονται με πλήρες γάλα, μεγαλύτερη ποσότητα ελαιόλαδου ή κρέμα γάλακτος. Τρόφιμα πλούσια σε θερμίδες είναι οι ξηροί καρποί, οι σάλτσες, τα μπισκότα, το παγωτό. Αποφύγετε την πρόσληψη ζάχαρης, καθώς έχει μεν πολλές θερμίδες δεν έχει όμως καμία θρεπτική αξία για τον οργανισμό.
• Καταναλώστε 6 μικρά γεύματα με τροφές που είναι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά. Εάν τρώτε λιγότερες φορές μεγαλύτερα γεύματα, επιβαρύνετε την αναπνοή σας.
• Ετοιμάστε απλά γεύματα τα οποία δεν απαιτούν πολλή από τη δική σας ενέργεια για να μαγειρευτούν.
• Μασήστε αργά και καλά την κάθε σας μπουκιά.
• Για να μη φουσκώσετε, πιείτε νερό ή άλλα ροφήματα μετά το τέλος του γεύματος.
• Πριν το γεύμα σας πηγαίνετε για ένα περπάτημα έτσι ώστε να αυξήσετε την όρεξή σας.

Τροφές που ενισχύουν όσους πάσχουν από ΧΑΠ

Κατανάλωση υγρών: Η επαρκής ενυδάτωση είναι απαραίτητη για την καλή λειτουργία όλου του οργανισμού, αλλά συγκεκριμένα στη ΧΑΠ συμβάλλει και στην αραίωση της βλέννας. Περίπου 8 ποτήρια υγρών θεωρείται η ελάχιστη ημερήσια ποσότητα υγρών που πρέπει να πίνει κανείς. Οταν ο ασθενής αντιμετωπίζει οίδημα, θα πρέπει να περιορίζει την πρόσληψη υγρών. Ορισμένοι ασθενείς εμφανίζουν παράλληλα με τη ΧΑΠ και καρδιακή ανεπάρκεια συνίσταται οι ανάγκες σε υγρά να συζητώντας με τον θεράποντα ιατρό. 
Λιπαρά ω-3. Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες αυτά τα πολυακόρεστα λιπαρά αναπτύσσουν αντιφλεγμονώδη δράση με αποτέλεσμα να ανακουφίζουν και να προστατεύουν τους πνεύμονες. Καλές πηγές λιπαρών ω-3 είναι τα ψάρια και τα θαλασσινά. Ξεχωρίζουν ο σολομός, ο γαύρος, η σαρδέλα και η ρέγκα. Ακολουθούν η πέστροφα, το σκουμπρί, ο ξιφίας και ο τόνος.
Φυτικές ίνες. Συστήνεται αυξημένη πρόσληψή τους επειδή, μεταξύ άλλων, βοηθά στην ομαλή λειτουργία του εντέρου. Πλούσια σε φυτικές ίνες είναι τα φρούτα, τα δημητριακά, τα λαχανικά, τα όσπρια και όλες οι φυτικές τροφές που δεν έχουν υποστεί επεξεργασία.
Βιταμίνη C. Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη βιταμίνης C προσδιορίζεται στα 75-90mg ημερησίως. Οι γιατροί συνιστούν στους ασθενείς με ΧΑΠ να προσλαμβάνουν 100 mg βιταμίνης C επιπλέον. Τρόφιμα με βιταμίνη C είναι το πορτοκάλι, το μπρόκολο, οι φράουλες, το λεμόνι, η πιπεριά.
Βιταμίνη Ε. Η αντιοξειδωτική της δράση προστατεύει τους πνεύμονες από την οξείδωση. Τροφές περιεκτικές σε βιταμίνη Ε είναι οι ξηροί καρποί, με τους ηλιόσπορους, τα φιστίκια και τα αμύγδαλα να ξεχωρίζουν.
Μαγνήσιο. Οι πάσχοντες από ΧΑΠ εμφανίζουν μειωμένη ελαστικότητα στους αναπνευστικούς μυς. Η πρόσληψη μαγνησίου μπορεί να τους βοηθήσει, καθώς το μαγνήσιο είναι σημαντικό για τη σύσπαση και τη χαλάρωση των μυών. Η συνιστώμενη πρόσληψη εξαρτάται από το φύλο του ασθενούς, ενώ επαρκείς ποσότητες μαγνησίου μπορεί να βρει κανείς στο κρέας, τα πράσινα λαχανικά και στα δημητριακά ολικής αλέσεως.
Ασβέστιο. Συμμετέχει επίσης στη χαλάρωση και σύσπαση των μυών. Ως εκ τούτου η πρόσληψή του από ασθενείς με ΧΑΠ θεωρείται απαραίτητη. Τροφές πλούσιες σε ασβέστιο είναι τα γαλακτοκομικά, τα αμύγδαλα, τα ξερά σύκα, τα φασόλια και κάποια είδη ψαριών.
Αλάτι. Η αυξημένη κατανάλωση αλατιού οδηγεί στην κατακράτηση υγρών στο σώμα, κάνοντας έτσι την αναπνοή ακόμη πιο δύσκολη. Θεωρείται ότι ο έλεγχος των ποσοτήτων αλατιού που προσλαμβάνει ο οργανισμός είναι κομβικής σημασίας για τη διατροφική αντιμετώπιση της ΧΑΠ. Κι αυτό επειδή η περιορισμένη πρόσληψη νατρίου προλαμβάνει τον κίνδυνο οιδήματος που επιβαρύνει την αναπνοή. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο ασθενής θα πρέπει να μην προσθέτει αλάτι στο φαγητό που μαγειρεύει και να αποφεύγει την κατανάλωση έτοιμων τροφών οι οποίες συνήθως περιέχουν νάτριο ως συντηρητικό. Τα έτοιμα φαγητά όπως το σουβλάκι ή η πίτσα, επίσης, είναι ύπουλες τροφές, αφού συνήθως περιέχουν αυξημένες ποσότητες αλατιού για να είναι νόστιμα.

Άλλες τεχνικές περιλαμβάνουν: α. την μειωμένη κατανάλωση έτοιμων γευμάτων, στα οποία χρησιμοποιείται το αλάτι ως μέσο συντήρησης και β. την αντικατάσταση του αλατιού με μπαχαρικά και μυρωδικά.

Ευεργετικό το μπρόκολο στη λειτουργία των πνευμόνων

Το μπρόκολο είναι μια από τις τροφές που ωφελούν σημαντικά τους ασθενείς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε έρευνα επιστημόνων της ιατρικής σχολής Τζον Χόπκινς της Βαλτιμόρης η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό έντυπο American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι υπάρχει σχέση μεταξύ της πιο σοβαρής μορφής της ασθένειας και της μειωμένης συγκέντρωσης στους πνεύμονες της πρωτεΐνης NRF2. Το μπρόκολο περιέχει ένα συστατικό το οποίο βοηθά στη σταθεροποίηση της συγκεκριμένης πρωτεΐνης στους πνεύμονες. Κατά τη διάρκεια της έρευνας αναλύθηκαν δείγματα ιστών από πνεύμονες καπνιστών και πρώην καπνιστών με ή χωρίς ΧΑΠ. 
Οι συγκρίσεις με υγιή πνευμονικό ιστό έδειξαν ότι οι πάσχοντες από ΧΑΠ είχαν σημαντική πτώση της δραστηριότητας των αντιοξειδωτικών που εξαρτώνται από τη NRF2.
Σύμφωνα με τα επιστημονικά συμπεράσματα, η αύξηση της συγκεκριμένης πρωτεΐνης μπορεί να αποκαταστήσει κάποια σημαντικά ένζυμα τα οποία εξισορροπούν τις επιδράσεις του καπνού. Αυτό επετεύχθη στα εργαστήρια σε πειραματόζωα με ισοθειοκυανάτες, όπως η σουλφοραφάνη, η οποία επίσης περιέχεται σε φυσική μορφή στο μπρόκολο.

Ροφήματα για την οξεία βρογχίτιδα

• Πιείτε θυμάρι Όταν λαμβάνεται από το στόμα, το θυμάρι ταξιδεύει στους αεραγωγούς, όπου η ένωση θυμόλη απολυμαίνει τα βακτήρια.
• Φτιάξτε τσάι από φύλλα και μούρα μαύρου σαμπούκου Το εκχύλισμα από μαύρο σαμπούκο είναι αντιικό και έχει αποδειχθεί ότι εμποδίζει την ανάπτυξη βακτηρίων. Δοκιμάστε: βράστε 1 φλιτζάνι νερό, βγάλτε το από τη φωτιά και εμποτιστε 1 κ.γ. άνθη σαμπούκου και 1/2 κ.γ. μούρα σαμπούκου για 10 λεπτά. Πίνετε 2 με 3 φλιτζάνια ημερησίως.


Η ΧΑΠ μπορεί να προληφθεί ή η εξέλιξή της να ανασταλεί με τη διακοπή του καπνίσματος (κυρίως) ή την απομάκρυνση από τον όποιον άλλον εισπνεόμενο βλαπτικό παράγοντα. Συνεπώς, η διακοπή του καπνίσματος είναι η καλύτερη θεραπεία της ΧΑΠ. 

Η ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΣΥΝΙΣΤΑ ΤΗΝ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΧΑΠ. 

Διαβάστε επίσης

• Τι είναι η οξεία και η χρόνια βρογχίτιδα; Σε τι οφείλεται και πώς αντιμετωπίζεται; Ροφήματα που κάνουν καλό
• O βήχας μπορεί να οφείλεται σε καρκίνο του πνεύμονα;
• Πότε ο βήχας πρέπει να σας ανησυχήσει, τι μπορεί να προκαλέσει και πώς αντιμετωπίζεται;
• Βήχας μετά από το κρυολόγημα και πώς αντιμετωπίζεται
• Πώς η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (Χ.Α.Π.) επηρεάζει το αναπνευστικό σύστημα; ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΧΑΠ
• Ξυπνάτε από τον βήχα; Ποια είναι η αιτία και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί; Πότε πρέπει να ανησυχήσετε;
• Τι είναι η φυματίωση; Χρήσιμες πληροφορίες, ερωτήσεις και απαντήσεις.
• 14 βότανα για τις παθήσεις του αναπνευστικού

Αλέξανδρου Γιατζίδη

Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια. Ποια τα πιθανά αίτια της ΧΑΠ; Χρήσιμες οδηγίες για όσους έχουν ΧΑΠ

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Τι είναι η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια;

Με τον όρο ΧΑΠ περιγράφουμε μία ομάδα χρόνιων πνευμονικών παθήσεων (την χρόνια βρογχίτιδα και το πνευμονικό εμφύσημα) οι οποίες έχουν κοινό παρονομαστή τον προοδευτικό περιορισμό της ροής του αέρα στους βρόγχους και επακόλουθη δυσκολία στην αναπνοή.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατατάσσει τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια ως τέταρτη αιτία θανάτου διεθνώς, μετά δηλαδή τη στεφανιαία νόσο, τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και τις οξείες λοιμώξεις του αναπνευστικού, ενώ αναμένεται να αποτελεί την τρίτη αιτία θανάτου και την πέμπτη αιτία αναπηρίας έως το έτος 2030. Στην Ελλάδα υπολογίζεται πάσχουν από ΧΑΠ περίπου 700.000 άτομα, τα μισά από τα οποία αγνοούν ότι νοσούν. 

Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας γιορτάζεται κάθε χρόνο την τρίτη Τετάρτη του Νοεμβρίου από την «Παγκόσμια Πρωτοβουλία κατά της ΧΑΠ», που συσπειρώνει στους κόλπους της οργανώσεις γιατρών και ασθενών, και υπό την αιγίδα της Π.Ο.Υ.

Μπορεί να ελεγχθεί πλήρως με τη διακοπή του καπνίσματος.

Σε «εξολοθρευτή» του ανθρωπίνου γένους, με «φονικό όπλο» το τσιγάρο, εξελίσσεται χρόνο με χρόνο η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). Σε ετήσια βάση η πάθηση στερεί τη ζωή σε περισσότερους από 3.000.000 συνανθρώπους μας παγκοσμίως, ενώ το πλέον ανησυχητικό είναι ότι η επίπτωση της έχει σταθερά αυξητική πορεία. Ευθύνεται για το 13% των νοσηλειών ενώ το 56% αυτών που πάσχουν δεν το γνωρίζουν. Αντίστοιχα περισσότερα από 500.000 άτομα στη χώρα μας πάσχουν από Άσθμα ενώ 250.000 παγκοσμίως κάθε χρόνο πεθαίνουν από άσθμα

Τι είναι η χρόνια βρογχίτιδα;

Η χρόνια βρογχίτιδα ανήκει στη ΧΑΠ. Χαρακτηρίζεται από φλεγμονή και μεγάλη παραγωγή βλέννας μέσα στους βρόγχους με στένωση των βρόγχων, βήχα, και φλέγματα. Είναι η πάθηση κατά την οποία ο ασθενής , καπνιστής συνήθως, έχει παραγωγικό βήχα, δηλαδή βήχα με πτύελα, για τις περισσότερες μέρες τριών συνεχόμενων μηνών και για δύο συνεχόμενα χρόνια. Πρέπει, βέβαια, να αποκλειστούν άλλες αιτίες παραγωγικού βήχα, όπως είναι ο καρκίνος των πνευμόνων, οι βρογχιεκτασίες, η φυματίωση, οι συχνές λοιμώξεις των πνευμόνων κ.α.

Τι είναι το Πνευμονικό εμφύσημα;

Το εμφύσημα ξεκινά με την καταστροφή των κυψελίδων των πνευμόνων. Οι κυψελίδες είναι οι φυσαλίδες στην επιφάνεια του πνεύμονα όπου γίνεται η ανταλλαγή του οξυγόνου της ατμόσφαιρας με το διοξείδιο του άνθρακα που παράγεται στο σώμα μας από τις καύσεις. Η καταστροφή αυτή είναι μη αντιστρεπτή και καταλήγει σε διάταση και στη δημιουργία μόνιμων τρυπών στον ιστό των πνευμόνων. Καθώς καταστρέφονται οι κυψελίδες, οι πνεύμονες μεταφέρουν όλο και λιγότερο οξυγόνο προς την κυκλοφορία του αίματος, προκαλώντας βράχυνση (συντόμευση) της αναπνοής. Χάνεται, επίσης, η ελαστικότητα του πνεύμονα, η οποία είναι υπεύθυνη για να κρατάει του πνεύμονες ανοιχτούς. Τα συμπτώματα του εμφυσήματος περιλαμβάνουν βήχα, δύσπνοια, βράχυνση της αναπνοής, αδυναμία και περιορισμένη αντοχή στην άσκηση. Καθώς η νόσος εξελίσσεται, το έργο της αναπνοής (δηλαδή η προσπάθεια που καταβάλει ο ασθενής για να αναπνεύσει) γίνεται τόσο μεγάλο, που οδηγεί σε μεγάλη απώλεια βάρους.

Τα συμπτώματα ξεκινούν στην ηλικία των 35-40 ετών με τον λεγόμενο ‘τσιγαρόβηχα’ με τον οποίο μπορεί να αποβάλλονται πτύελα. Κάποιες φορές ο καπνιστής μπορεί να αισθάνεται την αναπνοή του να ‘σφυρίζει’, ενώ τα κρυολογήματα γίνονται πιο συχνά. Σε αυτή τη φάση εάν το άτομο δεν δώσει σημασία στα συμπτώματα αυτά , και συνεχίζει να καπνίζει, μετά από λίγα χρόνια προστίθεται η δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια), αρχικά στο γρήγορο βάδισμα, στην ανηφόρα ή στο ανέβασμα σκάλας. Από εκεί και μετά η κατάσταση χειροτερεύει γρήγορα. Γύρω στην ηλικία των 55-60 ετών η δύσπνοια θα έχει επιδεινωθεί τόσο που ο ασθενής θα δυσκολεύεται να κάνει δουλείες ακόμη και μέσα στο σπίτι του.

Σιγά - σιγά ο ασθενής καθηλώνεται μέσα στο σπίτι του λόγω της πολύ έντονης δύσπνοιας και της αναπνευστικής ανεπάρκειας με ανάγκη για συνεχή φαρμακευτική αγωγή και οξυγονοθεραπεία τις περισσότερες ώρες της ημέρας.

Η δύσπνοια θα τον εμποδίζει ακόμη και να πλυθεί, να ντυθεί, ενώ πολύ συχνά θα καταφεύγει στο εφημερεύοντα νοσοκομείο. Η κοινωνική απομόνωση και η κακή κατάσταση της υγείας επηρεάζουν την ψυχική υγεία με πολύ συχνά την εμφάνιση αγχωδών αντιδράσεων και κατάθλιψη.

Ποια είναι τα πιθανά αίτια της ΧΑΠ; 

Το κάπνισμα είναι η σημαντικότερη αιτία της ΧΑΠ. Περίπου 1 σε κάθε 5 καπνιστές θα πάθει αναπηρία από ΧΑΠ. Σταματώντας το κάπνισμα επιβραδύνεται ο ρυθμός βλάβης και παρατείνεται η ζωή. Το κάπνισμα ερεθίζει τους αεραγωγούς, οι οποίοι στενεύουν, κάνοντας δυσκολότερη την αναπνοή. Οι αεραγωγοί παράγουν υπερβολικά πτύελα (φλέγμα), που καθιστά πιθανότερες τις λοιμώξεις. Λιγότερο οξυγόνο εισέρχεται στο αίμα λόγω της βλάβης στις αεροφόρους κύστεις. Η άσκηση γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Τα νέα δεν είναι εντελώς άσχημα! Αν κόψετε το κάπνισμα και πάρετε τα σωστά φάρμακα μπορείτε να διευκολύνετε την αναπνοή και να ασκείστε περισσότερο. Όσο πιο πολύ ασκείστε, τόσο πιο καλά θα αισθάνεστε.

Επειδή ο φυσιολογικός πνεύμονας έχει μεγάλη χωρητικότητα, μπορεί να έχετε ΧΑΠ χωρίς καθόλου συμπτώματα. Ωστόσο, πολλοί ασθενείς βήχουν και φτύνουν πτύελα τις περισσότερες ημέρες. Ορισμένοι πάσχουν από συχνές, παρατεταμένες λοιμώξεις του θώρακα.

Άλλες αιτίες:

• Η μόλυνση του ατμοσφαιρικού αέρα δρα επιβαρυντικά, κυρίως το διοξείδιο του θείου.

• Το παθητικό κάπνισμα.

• Οι συχνές λοιμώξεις του αναπνευστικού κατά την παιδική ηλικία.

• Η εργατική έκθεση σε βιομηχανικούς ρύπους και σκόνες αυξάνει τον κίνδυνο.

• Το χαμηλό κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο.

• Η ανεπάρκεια της α1- αντιθρυψίνης, μιας πρωτεΐνης που παράγεται από το συκώτι και ασκεί προστατευτική δράση στους πνεύμονες. Η ανεπάρκειά της είναι γενετική ανωμαλία και ο κίνδυνος ανάπτυξης εμφυσήματος είναι πολύ μεγαλύτερος στα άτομα που εμφανίζουν ανεπάρκεια αυτής της πρωτεΐνης.

• Το φύλο φαινόταν μέχρι πρότινος να παίζει κάποιο ρόλο. Τα προηγούμενα χρόνια η εμφάνιση της ΧΑΠ φαίνονταν να είναι συχνότερη στους άνδρες παρά στις γυναίκες, πιθανόν εξαιτίας του μεγαλύτερου ποσοστού καπνιστών. Τα τελευταία χρόνια η επίπτωση της νόσου έχει διπλασιαστεί ανάμεσα και στις γυναίκες. Αφ’ ενός διότι αυξήθηκαν τα ποσοστά καπνιστριών και αφ’ ετέρου γιατί οι γυναίκες φαίνεται να εμφανίζουν μεγαλύτερη ευαισθησία στον καπνό.

• Ερευνητικά έχει φανεί ότι και κάποιοι κληρονομικοί παράγοντες κινδύνου σε συνδυασμό με το  κάπνισμα αυξάνουν τον κίνδυνο για ΧΑΠ.

Διάγνωση της ΧΑΠ

Η διάγνωση της ΧΑΠ γίνεται με μια εύκολη εξέταση αναπνοής που αποκαλείται σπιρομετρία. Σας ζητούν να φυσήξετε δυνατά σε σωλήνα που είναι συνδεδεμένος με ένα μηχάνημα. Το αποτέλεσμα λέει στο γιατρό τη σοβαρότητα της πάθησης. Η εξέταση αυτή μετράει την ποσότητα του αέρα που βγαίνει από τους πνεύμονες και την ροή, δηλαδή την ταχύτητα με την οποία βγαίνει ο αέρας στην εκπνοή. Στην ΧΑΠ λόγω της στένωσης των βρόγχων, τόσο η ποσότητα όσο και η ροή μειώνονται κάτω από τα αναμενόμενα όρια.

Ήπια - Η ικανότητα αναπνοής είναι 60-80% της φυσιολογικής.

Αισθάνεστε λίγη δύσπνοια αν εργάζεστε εντατικά ή περπατάτε γρήγορα, ειδικά σε λόφους και σκαλοπάτια.

Μέτρια - Η ικανότητα αναπνοής είναι 40-60% της φυσιολογικής.

Αισθάνεστε δύσπνοια αν περπατάτε γρήγορα και χρειάζεται να βαδίζετε πιο αργά σε λόφους και σκαλοπάτια.

Μπορεί να έχετε πρόβλημα κάνοντας εντατική εργασία ή δουλειές.

Σοβαρή- Η ικανότητα αναπνοής είναι λιγότερη από το 40% της φυσιολογικής.

Ίσως να μη μπορείτε να εργαστείτε ή να κάνετε δουλειές στο σπίτι.

-Δεν μπορείτε να ανεβείτε τις σκάλες ή να βαδίσετε στο δωμάτιο πολύ καλά.

Κουράζετε εύκολα.

Η ακτινογραφία θώρακος, είναι απαραίτητη για να μας αποκλείσει άλλα νοσήματα με παρόμοια συμπτώματα. Η εξέταση των αερίων του αρτηριακού αίματος, σε προχωρημένο στάδιο της ΧΑΠ (αναπνευστική ανεπάρκεια), η τάση του οξυγόνου είναι κάτω από 55-60 mmHg (φυσιολογικές τιμές 80 mmHg) .

Η σύγχρονη ιατρική διαθέτει στο οπλοστάσιό της καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της ΧΑΠ. Οι θεραπευτικές επιλογές για τους ασθενείς με ΧΑΠ είναι πολλές και αρκετά αποτελεσματικές. Βελτιώνουν τα συμπτώματα και τη ποιότητα ζωής και επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου.
Ακρογωνιαίο λίθο της θεραπείας αποτελούν τα βρογχοδιασταλτικά φάρμακα ενώ και αντιφλεγμονώδη φάρμακα χρησιμοποιούνται με επιτυχία. Ταυτόχρονα, σε προχωρημένες μορφές της νόσου χορηγούνται από του στόματος αντιφλεγμονώδη.

Η Θεραπεία της ΧΑΠ περιλαμβάνει:

• Την διακοπή του καπνίσματος
• Βρογχοδιασταλτικά και εισπνεόμενα στεροειδή φάρμακα
• Οξυγονοθεραπεία
• Θεοφυλλίνες
• Βλεννολυτικά
• Αντιβιοτικά

Η καθημερινή άσκηση: παρόλο που η δύσπνοια περιορίζει τους ασθενείς που πάσχουν από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, αντίθετα από ό,τι θα πίστευε κανείς το καθημερινό περπάτημα και η σωματική άσκηση κάνουν καλό. Σχετικές μελέτες έχουν δείξει ότι, όταν οι ασθενείς με αυτή τη νόσο ακινητοποιούνται και κλείνονται μέσα στο σπίτι για να αποφύγουν τη δύσπνοια, χειροτερεύουν την κατάσταση τους. Γιατί; Διότι με την ακινησία ατροφούν οι μύες του υπόλοιπου σώματος -οι οποίοι ζητούν περισσότερο οξυγόνο από τους πνεύμονες- με αποτέλεσμα να αυξάνει η δύσπνοια σε οποιαδήποτε προσπάθεια για κίνηση.

Η χειρουργική θεραπεία: η αφαίρεση μη λειτουργικών τμημάτων των πνευμόνων και η μεταμόσχευση πνευμόνων αποτελεί λύση για μερικούς ασθενείς.

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΕΧΟΥΝ ΧΑΠ

Να ελέγχετε την κατάσταση των πνευμόνων σας και να έχετε σχέδιο δράσης για έλεγχο των συμπτωμάτων σας αν πάθετε λοίμωξη του θώρακα.

Ενδείξεις που θα πρέπει να προσέχετε:

• Αυξανόμενα πτύελα, πιο σκούρο χρώμα

• Αύξηση δύσπνοιας

• Αύξηση χρήσης ανακουφιστικού φαρμάκου

• Αυξανόμενο πρήξιμο αστραγάλων

• Ναυτία, ανορεξία, κούραση

• Πυρετός, ρίγη

1. Ειδοποιήστε το γιατρό σας εγκαίρως.

2. Έχετε έτοιμο ένα σχέδιο δράσης και φάρμακα (π.χ., αντιβιοτικά).

3. Ορισμένα άτομα χρειάζονται οξυγόνο όταν χειροτερεύουν. Αν ήδη παίρνετε οξυγόνο, μην αυξάνετε τη ροή εκτός αν το ορίσει ο γιατρός σας.

Χρησιμοποιώντας εγκαίρως ένα σχέδιο δράσης:

• Η σοβαρότητα του επεισοδίου μπορεί να μειωθεί.

• Η εισαγωγή σε νοσοκομείο μπορεί να αποφευχθεί ή να μειωθεί η περίοδος παραμονής.

• Να βλέπετε τακτικά το γιατρό σας

• Πηγαίνετε για γενικές εξετάσεις δύο φορές το χρόνο, ακόμα κι αν είστε καλά.

• Κάνετε εξετάσεις των πνευμόνων σας.

• Ζητήστε από το γιατρό να κάνει κατάλογο των φαρμάκων σας, πόσο να παίρνετε και πότε να τα παίρνετε.

• Φέρνετε τα φάρμακα ή τον κατάλογο σε κάθε εξέταση.

• Δείχνετε στην οικογένειά σας τον κατάλογο φαρμάκων σας και έχετέ τον πρόχειρο.

• Κάνετε εμβόλιο γρίπης κάθε χρόνο και εμβόλιο πνευμονίας κάθε 5 χρόνια.

Πηγή: MEDLAB Ιατρικό Ινστιτούτο

• COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease)(National Heart, Lung, and Blood Institute)
• COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease)(Patient Education Institute

Διαβάστε επίσης

• Η σωστή διατροφή στη ΧΑΠ. Τροφές που ενισχύουν όσους πάσχουν από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια
• Βήχας, παραγωγή πτυέλων αποτελούν συμπτώματα της ΧΑΠ. Πως το κάπνισμα προκαλεί Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια; (video) 
• O βήχας μπορεί να οφείλεται σε καρκίνο του πνεύμονα;
• Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). Τι είναι;
• Χρήσιμες Οδηγίες. ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΧΑΠ
• Κατανοώντας πώς η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) επηρεάζει το αναπνευστικό σύστημα - video animation
• Πότε ο βήχας πρέπει να σας ανησυχήσει, τι μπορεί να προκαλέσει και πώς αντιμετωπίζεται;

Τι προκαλεί η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια ΧΑΠ στο αναπνευστικό σύστημα; (video)

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Με τον όρο ΧΑΠ περιγράφουμε μία ομάδα χρόνιων πνευμονικών παθήσεων (την χρόνια βρογχίτιδα και το πνευμονικό εμφύσημα) οι οποίες έχουν κοινό παρανομαστή τον προοδευτικό περιορισμό της ροής του αέρα στους βρόγχους και επακόλουθη δυσκολία στην αναπνοή.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατατάσσει τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια ως τέταρτη αιτία θανάτου διεθνώς, μετά δηλαδή τη στεφανιαία νόσο, τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και τις οξείες λοιμώξεις του αναπνευστικού. Η δραματική αύξηση της συχνότητας της ΧΑΠ δείχνει ότι η πάθηση είναι τρίτη αιτία θανάτου. 

Μπορεί να ελεγχθεί πλήρως με τη διακοπή του καπνίσματος.

Σε «εξολοθρευτή» του ανθρωπίνου γένους, με «φονικό όπλο» το τσιγάρο, εξελίσσεται χρόνο με χρόνο η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). Σε ετήσια βάση η πάθηση στερεί τη ζωή σε περισσότερους από 3.000.000 συνανθρώπους μας παγκοσμίως, ενώ το πλέον ανησυχητικό είναι ότι η επίπτωση της έχει σταθερά αυξητική πορεία.

Ο χρόνιος βήχας και η παραγωγή πτυέλων αποτελούν τα συνηθέστερα συμπτώματα της ΧΑΠ. Πολύ συχνά ξεκινούν νωρίς και διαρκούν για μακρύ χρονικό διάστημα, μέχρι ο ασθενής να εμφανίσει κλινικά έκδηλα την εικόνα της ΧΑΠ, με μείωση των αναπνευστικών δοκιμασιών. Ωστόσο όποιος παρουσιάζει χρόνιο βήχα και παραγωγή

πτυέλων δεν σημαίνει ότι θα αναπτύξει οπωσδήποτε ΧΑΠ, όπως και όποιος πάσχει από ΧΑΠ δεν είναι υποχρεωτικό να εμφανίζει χρόνιο βήχα.

Η βαρύτητα της συμπτωματολογίας εξαρτάται από το μέγεθος της καταστροφής των πνευμόνων και των αεραγωγών τους. Σε ένα ασθενή που συνεχίζει να καπνίζει ή να εκτίθεται σε ερεθιστικούς παράγοντες και μόλυνση του περιβάλλοντος, η συμπτωματολογία θα είναι εντονότερη και θα εξελίσσεται ταχύτερα απ’ ότι σε άλλους που προφυλάσσονται από τους παραπάνω παράγοντες.

Πώς η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (Χ.Α.Π.) επηρεάζει το αναπνευστικό σύστημα;

Στην ΧΑΠ οι παθήσεις των πνευμόνων (χρόνια βρογχίτιδα και εμφύσημα), προκαλούν πνευμονικές βλάβες που εμποδίζουν την φυσιολογική αναπνοή. Ουσιαστικά πρόκειται για βλάβες των αεραγωγών των πνευμόνων, δηλαδή μικρών σωλήνων που μεταφέρουν αέρα πλούσιο σε οξυγόνο και απομακρύνουν το διοξείδιο του άνθρακα από τους πνεύμονες. Οι αεραγωγοί αποφράσσονται από τη φλεγμονή και τις εκκρίσεις με αποτέλεσμα να μην μπορούν να απομακρύνουν τον παγιδευμένο αέρα. Το κάπνισμα είναι η συχνότερη αιτία ΧΑΠ. Οι περισσότεροι ασθενείς είναι ενεργοί ή πρώην καπνιστές. Έκθεση σε άλλους ερεθιστικούς παράγοντες όπως, χημικά, σκόνη, ατμοσφαιρική ρύπανση, μπορεί να προκαλέσουν ή να συνεισφέρουν στην εκδήλωση της ΧΑΠ.

Οι αεραγωγοί του αναπνευστικού συστήματος των πνευμόνων έχουν την εικόνα ενός αναποδογυρισμένου δένδρου, που αποτελείται από μικρούς σωληνίσκους και σάκους, τις κυψελίδες (στις οποίες πραγματοποιείται η ανταλλαγή του οξυγόνου με το διοξείδιο του άνθρακα). Στους υγιείς οι σωληνίσκοι είναι ελεύθεροι και ανοικτοί, ενώ οι κυψελίδες είναι ελαστικές και λειτουργικές. Κατά την εισπνοή ο αέρας εισέρχεται με μεγάλη ευκολία και διατείνει τις κυψελίδες, ενώ κατά την εκπνοή ο αέρας εξέρχεται και οι κυψελίδες αποκτούν τον μέγεθος που είχαν πριν.

Στην ΧΑΠ οι αεραγωγοί χάνουν την ελαστικότητά τους και παραμορφώνονται. Ο ιστός μεταξύ των κυψελίδων που είναι πλούσιος σε αιμοφόρα αγγεία καταστρέφεται. Εξαιτίας της φλεγμονής το τοίχωμα των βρόγχων διογκώνεται από το οίδημα και αποφράσσεται. Οι βρόγχοι συγχρόνως γεμίζουν από εκκρίσεις παχύρευστες σαν την βλέννη. Έτσι οι κυψελίδες δεν μπορούν να αποβάλλουν το παγιδευμένο αέρα και διατείνονται συνεχώς, μέχρι να καταστραφούν.

 ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΧΑΠ

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΑΠ

KAΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΧΑΠ

Πηγή: MEDLAB Ιατρικό Ινστιτούτο

•   COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease)(National Heart, Lung, and Blood Institute)

•   COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease)(Patient Education Institute)

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). Τι είναι; Χρήσιμες Οδηγίες. ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΧΑΠ

Περιφερική αγγειακή αρτηριακή νόσος, αποφρακτική αρτηριοπάθεια. Προκαλεί πόνο, κράμπες, μούδιασμα στα πόδια, χωλότητα, πληγές

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Η Περιφερική Αρτηριακή νόσος (ΠΑΝ) είναι η νόσος που χαρακτηρίζεται από μειωμένη αιμάτωση των κάτω άκρων, λόγω στένωσης ή απόφραξης των αρτηριών των κάτω άκρων. Η κύρια αιτία της ΠΑΝ των κάτω άκρων είναι η αθηροσκλήρωση, που σημαίνει σκλήρυνση των αρτηριών.
Φυσιολογικά, το εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών σας (ενδοθήλιο) είναι ομαλό και απρόσκοπτο, με τα χρόνια όμως μπορεί να σχηματίσει μια ανώμαλη προβολή που ονομάζεται αθηρωματική πλάκα. Η πλάκα αυτή αποτελείται από χοληστερόλη, ασβέστιο και ινώδη ιστό. Στην αθηροσκλήρωση οι αρτηρίες στενεύουν ή αποφράσσουν καθώς η αθηρωματική πλάκα των τοιχωμάτων τους αυξάνεται.

Οι αρτηρίες των κάτω άκρων παρέχουν στους μύες των ποδιών οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά μέσω του αίματος. Εάν η ροή του αίματος διακοπεί, εξαιτίας της απόφραξης μίας αρτηρίας, τότε η έλλειψη οξυγόνου στην περιοχή, προκαλεί μυαλγία, ιδίως κατά την άσκηση, το περπάτημα ή όταν ο ασθενής επιχειρεί να ανέβει σκάλες. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο ασθενής σταματάει την άσκηση ή το περπάτημα και συνεχίζει ξανά μετά από λίγα λεπτά ξεκούρασης. Τα αιμοφόρα αγγεία με την πάροδο του χρόνου συνεχίζουν να στενεύουν και κάποια στιγμή αποφράσσονται εντελώς. Όταν συμβεί απόφραξη μίας ή περισσότερων αρτηριών του κάτω άκρου, τότε η ροή του αίματος στο πόδι μειώνεται σημαντικά και η έλλειψη οξυγόνου απειλεί μύες και ιστούς. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται "κρίσιμη ισχαιμία".

Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της αθηρωματικής νόσου είναι:

• η ηλικία,
• η οικογενειακή προδιάθεση,
• η αυξημένη χοληστερίνη,
• ο σακχαρώδης διαβήτης,
• η υπέρταση,
• Στεφανιαία νόσος
• Εγκεφαλικό επεισόδιο
• η παχυσαρκία και
• το κάπνισμα
• Υψηλά επίπεδα της ομοκυστεΐνης στο αίμα

Ποια είναι τα συμπτώματα της περιφερικής αρτηριακής νόσου;

Το πιο σύνηθες αρχικό σύμπτωμα είναι η διαλείπουσα χωλότητα (ΔΧ), που είναι δυσφορία ή πόνος στα πόδια σας (μπορεί να εντοπίζεται στους γλουτούς, μηρούς, γάμπες) τη στιγμή που περπατάτε και περνάει όταν σταματάτε. Με την επιδείνωση της νόσου ο πόνος εμφανίζετε σε όλο και μικρότερες αποστάσεις.

Οι άνδρες μπορεί να εμφανίσουν διαταραχές στύσεως. Σε πολύ προχωρημένα στάδια της αποφρακτικής νόσου ο ασθενής εμφανίζει πόνο το βράδυ όταν ξαπλώνει (άλγος αναπαύσεως), πληγές των κάτω άκρων που δεν κλείνουν ή και νέκρωση ιστών (γάγγραινα).

• Χωλότητα, πόνος, κόπωση,
• κράμπες ή τσούξιμο στο πόδι σας
• Μούδιασμα και πόνο στο πόδι ή τα πόδια
• Κρύα χέρια, πόδια
• Τριχόπτωση στα πόδια
• Χλωμά ή μπλε πόδια
• Αδύναμη ή απουσία παλμού στα πόδια
• Πληγές, έλκη στα πόδια και κνήμες και αργή επούλωση
• Στυτική δυσλειτουργία
• Οίδημα των κάτω άκρων

Ποιες εξετάσεις χρειάζονται για τη διάγνωση της περιφερικής αρτηριακής νόσου;

Το πιο σημαντικό τεστ για τη διάγνωση της νόσου είναι ο Δείκτης του λόγου της Αρτηριακής πιέσεως στους αστραγάλους του ασθενούς προς την Αρτηριακή πίεση στο βραχιόνιο του ασθενούς. Είναι μία ανώδυνη εξέταση κατά την οποία με την βοήθεια ενός καθετήρα υπερηχογραφικού Doppler συγκρίνεται η διαφορά της αρτηριακής πιέσεως στα πόδια και στα χέρια του ασθενούς. Σύμφωνα με τον δείκτη που προκύπτει, καθώς και με βάση την συμπτωματολογία του ασθενούς και τους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη αυτής της νόσου, ο ιατρός αποφασίζει εάν θα προχωρήσει σε περαιτέρω εξετάσεις.

Άλλη διαγνωστική εξέταση είναι το triplex κοιλιακής αορτής, λαγονίων και αρτηριών κάτω άκρων. Σε πολλές περιπτώσεις απαιτείται αξονική ή μαγνητική αγγειογραφία ή ψηφιακή αγγειογραφία κοιλιακής αορτής, λαγονίων και αρτηριών κάτω άκρων. Με την Μαγνητική Αγγειογραφία ο ασθενής πρέπει να ξαπλώσει για περίπου 20 λεπτά στον Αγγειογράφο. Γίνεται μία σύντομη ενδοφλέβια έγχυση σκιαγραφικής ουσίας και με αυτόν τον τρόπο γίνεται η απεικόνιση των αρτηριών των κάτω άκρων. Στην εικόνα απεικονίζεται με την βοήθεια του βέλους στην αριστερή πυελική αρτηρία.

Θεραπεία της περιφερικής αρτηριακής νόσου.

H πρόγνωση της νόσου είναι καλή αν αντιμετωπισθούν οι επιβαρυντικοί παράγοντες και τεθεί μία θεραπεία.

Η θεραπεία της ΠΑΝ εξαρτάται από τα συμπτώματα του ασθενούς και το βαθμό στένωσης των αρτηριών.

Φαρμακευτική Αγωγή Οι ασθενείς αυτοί συχνά παρουσιάζουν αυξημένα επίπεδα λιπιδίων στο αίμα, γεγονός που συμβάλλει στην επιδείνωση της νόσου. Μία διατροφή χαμηλή σε λιπαρά και σκευάσματα μείωσης των λιπιδίων στο αίμα, αποτελούν συχνά μέρος της θεραπείας. Επίσης μπορεί να συνταγογραφηθούν και σκευάσματα για τον έλεγχο της Υπέρτασης. Πολλές μελέτες σε ασθενείς με τη νόσο αυτή, απέδειξαν ότι η χορήγηση χαμηλής δόσεως ασπιρίνης μπορεί να παρεμποδίσει την δημιουργία θρόμβων. Συνεπώς συστήνεται και η λήψη της από συμπτωματικούς ασθενείς με Αποφρακτική Νόσο Περιφερικών Αρτηριών.

Αγγειοπλαστική

Εκτός της φαρμακευτικής αγωγής υπάρχει και η επεμβατική θεραπεία, όπου ενδείκνυται, που γίνεται με δύο μεθόδους (ενδαγγειακή και ανοικτή μέθοδος).

Κατά την ενδαγγειακή μέθοδο γίνεται παρακέντηση μιας αρτηρίας του ποδιού (συνήθως της μηριαίας) ή του χεριού (βραχιόνιος) και η αποκατάσταση της στένωσης γίνεται από το εσωτερικό του αγγείου. 
Αγγειοπλαστική με μπαλόνι
Η αγγειοπλαστική με μπαλόνι είναι η πιο κοινή μέθοδος για το άνοιγμα μιας αποφραγμένης αρτηρίας. Πρώτον περνάει ένα σύρμα μέσα από την στενωμένη αρτηρίας. Ένα ξεφούσκωτο μπαλονάκι συνδεδεμένο σε έναν καθετήρα περνάει μέσα από το σύρμα μέσα στο αγγείο έως το σημείο της στενώσεως. Το μπαλονάκι φουσκώνεται και ξεφουσκώνεται επανειλημμένως σε ένα ή περισσότερα σημεία του αγγείου.
Αυτή η μέθοδος ισοπεδώνει την πλάκα επάνω στο τοίχωμα του αγγείου, αυξάνοντας το μέγεθος του ανοίγματος στο αγγείο.
Ενδοαυλικές προθέσεις ή Stents
Εάν μία αρτηρία που έχει ανοιχθεί προηγουμένως αποφράξει ή στενέψει στην διάρκεια ή μετά την επέμβαση τοποθετείται ένας εσωτερικός νάρθηκας που ονομάζεται και διατηρεί το αγγείο ανοικτό.
Άλλες παρόμοιες τεχνικές είναι η αγγειοπλαστική με Laser και η αθηρεκτομή που γίνονται με ειδικούς καθετήρες.
Μηροιγνυακό By Pass (παράκαμψη)
Ένα στενωμένο ή αποφραγμένο σημείο μιας αρτηρίας μπορεί να παρακαμφθεί με μοσχεύματα. Το μόσχευμα μπορεί να είναι συνθετικό ή να είναι μία γνήσια φλέβα που αφαιρέθηκε από άλλο σημείο του σώματος , πιο συχνά το πόδι. Η μία άκρη του μοσχεύματος εφαρμόζεται στην αρτηρία κάτω από την απόφραξη. Το αίμα κυκλοφορεί στην επάνω αρτηρία μέσω του μοσχεύματος και στην αρτηρία κάτω της αποφράξεως όπου κυκλοφορεί το αίμα στα κάτω

Αλλαγές στον τρόπο ζωής
Στην πλειοψηφία των ασθενών αυτών, στα πλαίσια της θεραπείας τους συμπεριλαμβάνεται και ο τρόπος ζωής τους. Η διακοπή του καπνίσματος και ένα καλά οργανωμένο πρόγραμμα καθημερινής φυσικής άσκησης, είναι όλα όσα χρειάζονται για την μείωση και την ανακούφιση από την συμπτωματολογία της νόσου καθώς και για την παρεμπόδιση επιδείνωσή της.

• Διακοπή του καπνίσματος
• Θεραπεία του διαβήτη
• Έλεγχος της πίεσης του αίματος
• Αυξημένη φυσική δραστηριότητα (για παράδειγμα, σπορ)
• Μείωση του βάρους, αν είστε υπέρβαρος
• Χαμηλή κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών, χαμηλή διατροφή χοληστερόλης;
• Φροντίδα των ποδιών (Είναι σημαντικό για τα άτομα με διαβήτη);
• Φορώντας άνετα παπούτσια;
• Κατάλληλη φροντίδα τραυματισμοί ποδιών.

Διαβάστε επίσης

• Μέτρα πρόληψης καρδιαγγειακών παθήσεων (στεφανιαίας νόσου, εγκεφαλικού επεισοδίου, περιφερικής αγγειοπάθειας)
• Περιφερική νευροπάθεια - Διαβητική νευροπάθεια