Ιδιαίτερα ελπιδοφόρα τα αποτελέσματα της ανοσοθεραπείας στο πολλαπλούν μυέλωμα

Την προηγούμενη εβδομάδα, από τις 7-10 Δεκεμβρίου 2019, πραγματοποιήθηκε στο Ορλάντο των ΗΠΑ το 61o συνέδριο της Αμερικανικής Αιματολογικής Εταιρείας (American Society of Hematology) με συμμετοχή περισσότερων από 25.000 συνέδρων από όλο τον κόσμο. Πρόκειται για την κορυφαία συνάντηση ιατρών και ερευνητών παγκοσμίως στο πεδίο της Αιματολογίας.

Εκ μέρους της Μονάδας  της Μονάδας Πλασματοκυτταρικών Δυσκρασιών της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ μετείχαν ο Καθηγητής Θάνος Δημόπουλος, ο Καθηγητής Βαγγέλης Τέρπος, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Στάθης Καστρίτης και η Επίκουρη Καθηγήτρια Μαρία Γαβριατοπούλου.  

Στο πλαίσιο του συνεδρίου ανακοινώθηκαν νεότερα δεδομένα που αφορούν την βιολογία, τη διάγνωση και τη θεραπεία όλου του φάσματος των πλασματοκυτταρικών δυσκρασιών. Ιδιαίτερα ελπιδοφόρα είναι τα αποτελέσματα της ανοσοθεραπείας στην θεραπεία του πολλαπλού μυελώματος είτε με τροποποιημένα λεμφοκύτταρα που προέρχονται από τον ίδιο τον ασθενή (τα CAR-T cells), είτε με την χορήγηση αμφιειδικών (bispecific) μονοκλωνικών αντισωμάτων, δηλαδή αντισωμάτων που στοχεύουν ταυτόχρονα δύο διαφορετικούς στόχους και ενεργοποιούν κύτταρα του ανοσοποιητικού έναντι των κακοήθων κυττάρων του μυελώματος. Επίσης, παρουσιάστηκαν δεδομένα με νεότερους συνδυασμούς φαρμάκων, που επιτυγχάνουν υψηλά ποσοστά αποτελεσματικότητας ακόμα και σε ασθενείς που είναι ανθεκτικοί σε προηγούμενες θεραπείες, όπως του συνδυασμού της δαρατουμουμάβης με καρφιλζομίδη και δεξαμεθαζόνη που έχει δείξει μέχρι στιγμής τα καλύτερα αποτελέσματα σε ασθενείς που είναι ανθεκτικοί στη λεναλιδομίδη. Νεότερα δεδομένα παρουσιάστηκαν επίσης και για την θεραπεία της πρωτοπαθούς συστηματικής αμυλοείδωσης και της μακροσφαιρναμίας του Waldenström, δύο σχετικά σπάνιων νοσημάτων, στα οποία η Θεραπευτική Κλινική εμφανίζει έντονη δραστηριότητα πρωτοπορώντας στην κλινική και μεταφραστική έρευνα. 

 Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος η συμμετοχή της χώρας μας, μέσω της Μονάδας Πλασματοκυτταρικών Δυσκρασιών της Θεραπευτικής Κλινικής και της Ομάδας Εργασίας Πολλαπλού Μυελώματος της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας , ήταν ιδιαίτερα σημαντική. Τα στελέχη της Θεραπευτικής Κλινικής  συμμετείχαν σε 36 εργασίες που αφορούσαν την κλινική, μεταφραστική και βασική έρευνα στο πολλαπλούν μυέλωμα, την πρωτοπαθή συστηματική αμυλοείδωση, την μακροσφαιριναιμία Waldenström και άλλες πλασματοκυτταρικές δυσκρασίες, αναδεικνύοντας τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Κλινικής στην διεθνή ερευνητική προσπάθεια για την θεραπεία αυτών των νοσημάτων. Οι σημαντικότερες μελέτες που ανακοινώθηκαν από στελέχη της Θεραπευτικής Κλινικής, και διενεργήθηκαν εξ’ ολοκλήρου στη χώρα μας, αφορούσαν: 

1) την αποτελεσματικότητα του συνδυασμού καρφιλζομίδης, λεναλιδομίδης και δεξαμεθαζόνης (KRd) σα θεραπεία σταθεροποίησης μετά αυτόλογη μεταμόσχευση στο μυέλωμα, 

2) τη σημασία των κυκλοφορούντων πλασματοκυττάρων στο περιφερικό αίμα των ασθενών για την πρόγνωση του πολλαπλού μυελώματος, 

3) την επίδραση της καρφιλζομίδης σε ανθρώπινα αγγειακά κύτταρα ώστε να αναδειχθούν οι επιδράσεις της στο ενδοθήλιο, 

4) την ευνοϊκή δράση της δαρατουμουμάβης στον οστικό μεταβολισμό και τη νεφρική δυσλειτουργία ασθενών με ανθεκτικό ή/και υποτροπιάζον μυέλωμα, και

5) την ανάπτυξη δεικτών νεφρικής δυσλειτουργίας, όπως του NGAL, ως προγνωστικού δείκτη ανταπόκρισης της νεφρικής βλάβης των ασθενών με μυέλωμα.

Θάνος Δημόπουλος

Πρύτανης ΕΚΠΑ