Ευριπίδου Ελένη ή η ανασκευή του Στησιχόρου

Ευριπίδου 

Ελένη

ή

η ανασκευή του Στησιχόρου

Με το βαθύ στηθόδεσμο, τον ήλιο στα μαλλιά, κι αυτό

το ανάστημα

ίσκιοι και χαμόγελα παντού

στους ώμους στους μηρούς στα γόνατα

ζωντανό δέρμα, και τα μάτια

με τα μεγάλα βλέφαρα,

ήταν εκεί, στην όχθη ενός Δέλτα.

Και στην Τροία;

Τίποτε στην Τροία – ένα είδωλο.

Έτσι το θέλαν οι θεοί.

Κι ο Πάρης, μ’ έναν ίσκιο πλάγιαζε σα να ήταν

πλάσμα ατόφιο

κι εμείς σφαζόμασταν για την Ελένη δέκα χρόνια.

Γ. Σεφέρης 

Λένε πως ένας βάρδος παλιός, ο Στησίχορος, έξι γενιές πριν από τον Ευριπίδη, σε ένα ποίημά του κατηγόρησε την Ελένη ότι άφησε τον άντρα της για τον Πάρη και με την αμαρτία της αυτή κατέστρεψε τόσο την Ελλάδα, όσο και την Τροία. Όμως, η Ελένη μετά το θάνατό της έγινε θεά. Γι’ αυτό, τη στιγμή που έγραψε το άδικο αυτό ποίημα ο Στησίχορος, έμεινε τυφλός. Και μετάνιωσε. Και έγραψε καινούριο. Καινούργιο ποίημα. Καινούργιο τραγούδι. 

Σε αυτό ανασκεύασε τις κατηγορίες του, χρησιμοποιώντας τον αρχαίο μύθο, σύμφωνα με τον οποίο στην Τροία δεν πάτησε ποτέ η Ελένη, αλλά η σκιά της. Ενώ την ίδια τη φυγάδευσαν οι θεοί στην Αίγυπτο, όπου περίμενε τον Μενέλαο να γυρίσει από την Τροία και να φύγουνε μαζί για την πατρίδα. Και με το που το γράφει το καινούριο αυτό τραγούδι ο Στησίχορος, ξαναβρίσκει αμέσως την όρασή του. 

Στην εκδοχή αυτή της Ελένης του Ευριπίδη για μία ηθοποιό, η Ελένη μόνη και τυφλή μέσα στο Αρχαίο Θέατρο των Φιλίππων, μονή και τυφλή σαν αρχαία ραψωδός, αλλά με άλλες, καινούριες, ελευσίνιες δυνάμεις να ξυπνούν μέσα της, αφηγείται την ιστορία της.  Αφηγείται την ανασκευή του Στησιχόρου.   

Συντελεστές:

Σύλληψη – Σκηνοθεσία – Κίνηση: Ιόλη Ανδρεάδη

Μετάφραση: Γιάγκος Ανδρεάδης

Διασκευή για μία ηθοποιό: Ιόλη Ανδρεάδη & Άρης Ασπρούλης

Κοστούμια: Ioanna Kourbela‎

Μουσική: Danai Nielsen

Φωτογραφίες: Σταύρος Χαμπάκης

Όλους τους ρόλους ερμηνεύει η Βασιλική Τρουφάκου

Κυριακή 16 Αυγούστου | Είσοδος Ελεύθερη | Ώρα έναρξης 19.30

Λίγα λόγια για την Ιόλη Ανδρεάδη

Η Ιόλη Ανδρεάδη γεννήθηκε στην Κυψέλη. Σπούδασε σκηνοθεσία στη RADA και στο King’s College London, στο οποίο ολοκλήρωσε το 2014 τη διδακτορική της διατριβή γύρω από το Θέατρο και την Τελετουργία, ως υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση. Έζησε 7 χρόνια στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη, σπουδάζοντας και δουλεύοντας πάνω στο θέατρο ως υπότροφος των ιδρυμάτων FULBRIGHT FOUNDATION GREECE, Ίδρυμα Ωνάση / Onassis Foundation, Stavros Niarchos Foundation και J. F. COSTOPOULOS FOUNDATION. Είναι απόφοιτος του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν, του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στην Πολιτιστική Πολιτική στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ενώ διετέλεσε Visiting Research Fellow στο King's College London το 2015 και το 2016. Έχει σκηνοθετήσει περισσότερες από 30 παραγωγές σε Αθήνα, Λονδίνο, Εδιμβούργο, Βερολίνο, Ρώμη και Νέα Υόρκη. Έχει υπάρξει ιδρυτικό μέλος της διεθνούς πλατφόρμας σκηνοθετών «World Wide Lab», η οποία δημιουργήθηκε στο Watermill Center του Bob Wilson το 2011 και της οποίας διετέλεσε Καλλιτεχνική Διευθύντρια το 2013 και το 2015. Έκτοτε, η Ιόλη εργάζεται εντατικά στην Ελλάδα.

Στη χώρα μας, τα τελευταία 5 χρόνια, έχει παρουσιάσει τις εξής 13 παραστάσεις: «Αρτώ – Βαν Γκογκ / avec un pistolet» στο Θέατρο Σημείο το 2015, «Οικογένεια Τσέντσι» στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης τη σεζόν 2015-2016, «Διακόσιες δέκα χιλιάδες οκάδες βαμβακιού – μια παράσταση στο Αρχείο» στο Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς το 2016, «Young Lear» στο Φεστιβάλ Αθηνών το 2016, «Φονικό στην Εκκλησιά» στο Φεστιβάλ Φιλίππων το 2016, «Το βασίλειο της γης» στο Olvio τη σεζόν 2016 - 2017, «Όλα αυτά τα υπέροχα πράγματα» στο Θέατρο του Νέου Κόσμου και στο Bob Festival (Φεστιβάλ Αθηνών) το 2017, «Ένας άνθρωπος επιστρέφει στην πατρίδα του πιστεύοντας ότι θα τον σκοτώσουν και τον σκοτώνουν» στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης τη σεζόν 2017 – 2018, «Ο Μισάνθρωπος» στο Σύγχρονο Θέατρο την άνοιξη του 2018, «Ίων» στο Φεστιβάλ Φιλίππων, στο θέατρο Άλφα, σε περιοδεία στην Ελλάδα, στη Βόρεια Κλιτύ της Ακρόπολης και στο θέατρο ΤΗΕ ΤΑΝΚ στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης τη διετία 2017-2019, «Στη μνήμη ενός μικρού παιδιού» στον προαύλιο χώρο του Ασύλου Ανιάτων και στο Jubilee Theatre του University of Roehampton στο Λονδίνο το 2019, «Πόλεμος και Ειρήνη» στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά τη σεζόν 2019-2020 και «Περηφάνια και Προκατάληψη» την άνοιξη του 2020 στο Θέατρο Αλκυονίς.

Το ίδιο διάστημα δίδαξε Αρχαίο Δράμα και Devised Theater στο Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, όπου πραγματοποίησε και σεμινάρια θεάτρου για άτομα σε απεξάρτηση και συμμετείχε στο «Caravan Project» μέσω του οποίου ταξίδεψε σε ακριτικές περιοχές της Ελλάδας για να διδάξει δημιουργική γραφή. Έχει διδάξει στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και στην Ανωτέρα Δραματική Σχολή Δήλος. Είναι επίσης πιστοποιημένη Yoga Teacher και διδάσκει Acting Yoga.