Πότε και πώς θα τελειώσει η πανδημία του κοροναϊού; Δείτε τι λένε ειδικοί

 medlabnews.gr iatrikanea

Δυσάρεστα νέα έχουν οι επιστήμονες για όλους όσοι ήλπιζαν να δουν ένα φως στο βάθος του τούνελ της πανδημίας του κοροναϊού μέσα στο επόμενο εξάμηνο, αφού, όπως λένε, ο εφιάλτης αργεί ακόμη να τελειώσει.

Αναλυτικότερα, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ νέα ξεσπάσματα της πανδημίας του κοροναϊού προβλέπεται να οδηγήσουν και πάλι σε κλείσιμο σχολείων και την ακύρωση διά ζώσης μαθημάτων, οι εμβολιασμένοι τρόφιμοι των οίκων ευγηρίας θα τρέμουν στην ιδέα μιας μόλυνσης, οι εργαζόμενοι θα ζυγίζουν τους κινδύνους της επιστροφής στα γραφεία τους, καθώς τα νοσοκομεία θα γονατίζουν και πάλι.

Την ίδια ώρα, ο κίνδυνος για λοίμωξη θα είναι άμεσος για τους εμβολιασμένους τρόφιμους οίκων ευγηρίας ενώ οι εργαζόμενοι κληθούν να ζυγίσουν τους κινδύνους που θα ενέχει μια επιστροφή στο γραφείο, καθώς τα νοσοκομεία θα δεχθούν εκ νέου ιδιαίτερα μεγάλη πίεση.

Σχεδόν όλοι θα μολυνθούν ή θα εμβολιαστούν πριν τελειώσει η πανδημία, επιμένουν οι ειδικοί. Ίσως και τα δύο. Λίγοι άτυχοι θα κολλήσουν τον ιό περισσότερες από μία φορές. Ο αγώνας ανάμεσα στα κύματα μετάδοσης που οδηγούν σε νέες παραλλαγές και η μάχη για τον εμβολιασμό του πλανήτη δεν θα τελειώσει μέχρι ο κοροναϊός να μας αγγίξει όλους.

«Βλέπω αυτές τις συνεχείς εξάρσεις να συμβαίνουν σε όλο τον κόσμο», δήλωσε ο Μάικλ Όστερχολμ, διευθυντής του Κέντρου Έρευνας και Πολιτικής Λοιμωδών Νοσημάτων στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα στη Μινεάπολη και σύμβουλος του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν. "Τότε θα υπάρξει μια ύφεση, ενδεχομένως κάπως απότομα", είπε. "Και τότε νομίζω ότι πολύ εύκολα θα μπορούσαμε να δούμε άλλη μια άνοδο το φθινόπωρο και το χειμώνα" φέτος, πρόσθεσε.

Με δισεκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να μην έχουν εμβολιαστεί ακόμη και με ελάχιστες πιθανότητες να εξαλειφθεί ο ιός, μπορούμε να αναμένουμε περισσότερες εστίες στις σχολικές τάξεις, στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στους χώρους εργασίας τους επόμενους μήνες, καθώς οι οικονομίες προωθούν το άνοιγμα των δραστηριοτήτων. Ακόμα και όταν τα ποσοστά ανοσίας θα αυξάνονται, πάντα θα υπάρχουν άτομα που είναι ευάλωτα στον ιό: νεογέννητα μωρά, άτομα που δεν μπορούν ή δεν θα εμβολιαστούν, και εκείνα που εμβολιάζονται αλλά υποφέρουν από σημαντικές λοιμώξεις καθώς τα επίπεδα προστασίας σε αυτούς μειώνονται.

Δύσκολοι οι επόμενοι μήνες της πανδημίας

Οι ειδικοί συμφωνούν ότι οι επόμενοι μήνες θα είναι δύσκολοι κι ένας βασικός κίνδυνος είναι η πιθανή εμφάνιση μιας παραλλαγής του κοροναϊού ανθεκτικής στα εμβόλια.

Η σύγκριση του κοροναϊού με άλλες πανδημίες

Οι πέντε μεγάλες πανδημίες γρίπης των τελευταίων 130 χρόνων μας δίνουν μια ιδέα τού πώς θα εξελιχθεί κι αυτή του κοροναϊού, σύμφωνα με την επιδημιολόγο και καθηγήτρια Επιστημών Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Ροσκίλντε της Δανίας, Λόνε Σίμονσεν.

Η μεγαλύτερη σε διάρκεια πανδημία γρίπης διήρκεσε πέντε χρόνια, οι περισσότερες, ωστόσο, συνοδεύτηκαν από δύο έως τέσσερα κύματα σε διάστημα δύο έως τριών ετών κατά μέσο όρο.

Η πανδημία του κοροναϊού ήδη δείχνει ότι είναι μεταξύ των σοβαρότερων, καθώς ολοκληρώνεται η δεύτερη χρονιά της μεσούντος ενός τρίτου κύματος και τέλος δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα.

Δεν αποκλείεται ο κοροναϊός να μην ακολουθήσει την πορεία των προηγούμενων πανδημιών, αφού σε τελική ανάλυση είναι ένα διαφορετικό, νέο και πιθανώς πιο λοιμογόνο παθογόνο. Αλλά με έναν τραγικό απολογισμό θυμάτων, που ξεπερνά μέχρι στιγμής τα 4,6 εκατ. ανθρώπους ανά την υφήλιο, είναι ήδη δύο και πάνω φορές φονικότερος απ’ οποιαδήποτε επιδημία ύστερα από εκείνη της ισπανικής γρίπης του 1918.

Χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Ρωσία και το Ισραήλ, που αντιμετώπισαν βίαια πρώτα κύματα και προχώρησαν σε πολύ υψηλά ποσοστά εμβολιασμού των κατοίκων τους, φλερτάρουν με αριθμούς-ρεκόρ κρουσμάτων.

Η ανοσοποίηση βοηθά στον μετριασμό των σοβαρών περιστατικών και των θανάτων, αλλά η αύξηση των κρουσμάτων σημαίνει ότι ο κοροναϊός πλήττει πλέον τους νέους και όσους δεν έχουν ακόμη εμβολιαστεί.

Χώρες με χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού, μεταξύ των οποίων η Αυστραλία, το Ιράν, η Μαλαισία και το Μεξικό, βρίσκονται αντιμέτωπες με τα μεγαλύτερα μέχρι στιγμής ξεσπάσματα λόγω της λοιμογόνου παραλλαγής Δέλτα, και με τον κοροναϊό να εξαπλώνεται ακόμη ανεξέλεγκτος σε μεγάλες περιοχές του πλανήτη, μια νέα επικίνδυνη παραλλαγή δεν αποκλείεται να αναδυθεί, συμφωνούν οι ειδικοί.

Σύμφωνα με τη Σίμονσεν, η ιστορία αποδεικνύει εσφαλμένη την αντίληψη ότι οι ιοί μετριάζονται αυτόματα συν τω χρόνω για να μην εξαλειφθεί πλήρως ο πληθυσμός των ξενιστών τους.

Αν και οι νέες μεταλλάξεις δεν είναι πάντα σφοδρότερες από τις προηγούμενες, «οι πανδημίες μπορούν να γίνουν φονικότερες όσο διαρκούν, καθώς ο ιός προσαρμόζεται στο νέο ξενιστή του», υπογραμμίζει.

Ο κοροναϊός πιθανώς θα απαιτεί νέα εμβόλια, σαν τη γρίπη

Στις πρώτες φάσεις της πανδημίας του κοροναϊού υπήρχαν λόγοι να ελπίζουμε ότι τα εμβόλια θα παρέχουν μακροπρόθεσμη προστασία, όπως και τα παιδικά εμβόλια που σταματούν ασθένειες όπως η πολιομυελίτιδα

Οι κοροναϊοί έχουν έναν μηχανισμό «διόρθωσης κειμένου», ο οποίος διορθώνει τα εγγενή σφάλματα που προκαλούνται όταν ο ιός αναπαράγεται, μειώνοντας την πιθανότητα εμφάνισης παραλλαγών, όταν ο ιός μεταδίδεται από το ένα άτομο στο άλλο. Ο αριθμός των παγκόσμιων κρουσμάτων ήταν τόσο μεγάλος, ωστόσο, που ούτως ή άλλως συμβαίνουν μεταλλάξεις.

«Με την πανδημία, έχουμε αυτήν την τεράστια δύναμη μόλυνσης», λέει ο Κάντα Σουμπαράο, διευθυντής του Συνεργαζόμενου Κέντρου Αναφοράς και Έρευνας για τη Γρίπη του ΠΟΥ στο Ινστιτούτο Πίτερ Ντόχερτι για τις Λοιμώξεις και την Ανοσία στη Μελβούρνη. «Αυτό έχει αντισταθμίσει την ικανότητα του ιού να διορθώνει τα σφάλματα». Κι αυτό ίσως έχει ως αποτέλεσμα ο κοροναϊός να εξελιχθεί σαν τη γρίπη, απαιτώντας τακτικό εμβολιασμό με νέα εμβόλια, για να παραμένουν αποτελεσματικά, καθώς εξελίσσεται ο ιός.

Μερικοί ερευνητές λένε ότι ο SARS-CoV-2 είναι έτοιμος να γίνει εντελώς ανθεκτικός στην πρώτη γενιά εμβολίων. Μελέτη από την Ιαπωνία, η οποία δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί ή αξιολογηθεί από ομοτίμους, υποδηλώνει ότι οι δυνητικά επικίνδυνες μεταλλάξεις στην παραλλαγή Δέλτα του κοροναϊού συλλέγονται ήδη σε μια παγκόσμια βάση δεδομένων, που χρησιμοποιείται για την παρακολούθηση τέτοιων εξελίξεων.

Οι αναφορές για τα σημερινά στελέχη του κοροναϊού, που ξεπέρασαν τις άμυνες των εμβολίων ή προκάλεσαν υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας, δεν έχουν υποβληθεί μέχρι στιγμής σε αυστηρό έλεγχο. «Αυτό είναι ένα σενάριο που ελπίζουμε να μη συμβεί», είπε η Σίμονσεν, «γιατί τότε θα έπρεπε να τα κάνουμε όλα ξανά».

Άλλες ακόμη πιο ζοφερές προοπτικές για τους επόμενους μήνες περιλαμβάνουν την εμφάνιση ενός νέου ιού γρίπης ή άλλου κοροναϊού που θα μεταπηδήσει στους ανθρώπους. «Όσο υπάρχουν δεξαμενές ζώων ξενιστών κοροναϊών υπάρχει πάντα η πιθανότητα να εμφανιστεί στο μέλλον ένας νέος ζωονοτικός κοροναϊός», σημειώνει ο Σουμπαράο. «Υπάρχει ο κίνδυνος εμφάνισης ενός άλλου, όσο αντιμετωπίζουμε αυτόν εδώ».

Πώς θα τελειώσει η πανδημία του κοροναϊού

Η πανδημία φαίνεται ότι δεν θα τελειώσει μέσα στο επόμενο εξάμηνο, αφού οι ειδικοί συμφωνούν, γενικώς, ότι ο εφιάλτης του κοροναϊού θα τεθεί υπό έλεγχο όταν οι περισσότεροι άνθρωποι -ίσως το 90% με 95% του παγκόσμιου πληθυσμού- θα έχει αποκτήσει ανοσία είτε μέσω εμβολιασμού είτε με φυσικό τρόπο από προηγούμενη μόλυνση.

Ωστόσο, το «κλειδί» παραμένει ο εμβολιασμός, υπογραμμίζουν. «Χωρίς τον εμβολιασμό είμαστε σαν θύματα που περιμένουν να πιαστούν στη φάκα, επειδή ο κοροναϊός θα εξαπλωθεί ευρύτατα και θα βρει σχεδόν τους πάντες αυτό το φθινόπωρο και τον χειμώνα», λέει η Σίμονσεν.

Μέχρι στιγμής έχουν χορηγηθεί πάνω από 5,66 δισ. δόσεις εμβολίων για τον κοροναϊό ανά την υφήλιο, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg, αλλά η επιτυχία της εμβολιαστικής εκστρατείας, π.χ. στην ΕΕ, τη Βόρεια Αμερική και την Κίνα, καλύπτει την αποτυχία σε άλλες περιοχές, όπως στην Αφρική, όπου οι περισσότερες χώρες έχουν εμβολιάσει πλήρως λιγότερο από το 5% των πληθυσμών τους, και την Ινδία, όπου ο εμβολιασμός κινείται περίπου στο 26%.

Σύμφωνα με την Έρικα Τσάρτερς, επίκουρη καθηγήτρια της Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και συντονίστρια ενός πρότζεκτ για το πώς τελειώνουν οι επιδημίες, η πανδημία του κοροναϊού θα τελειώσει σε διαφορετικά χρονικά σημεία σε διάφορα μέρη και οι κυβερνήσεις θα αποφασίσουν με τι ποσοστό της νόσου στους πληθυσμούς θα μπορούν να συμβιβαστούν.

Οι προσεγγίσεις ποικίλλουν, και ενώ κάποιες χώρες αποβλέπουν ακόμη σε μηδενικά κρούσματα, η πλήρης εκρίζωση του κοροναϊού φαντάζει απίθανη. Κράτη όπως η Δανία και η Σιγκαπούρη, που κατάφεραν να συγκρατήσουν σχετικά χαμηλά τον αριθμό των κρουσμάτων, ήδη κινούνται προς μια νέα, μετα-πανδημική πραγματικότητα, με ελάχιστα περιοριστικά μέτρα. Άλλες, όπως οι ΗΠΑ και η Βρετανία, ξανανοίγουν τις οικονομίες τους, μολονότι τα κρούσματα κινούνται κοντά σε επίπεδα-ρεκόρ, ενώ Κίνα, Χονγκ Κονγκ και Νέα Ζηλανδία υιοθετούν πολιτική μηδενικής ανοχής σε εγχώρια κρούσματα και ως εκ τούτου θα είναι από τις τελευταίες χώρες που θα αποχαιρετήσουν τα περιοριστικά μέτρα.

«Η διαδικασία που θα οδηγήσει στη λήξη δεν θα είναι ενιαία. Η πανδημία είναι βιολογικό, αλλά και πολιτικό και κοινωνικό φαινόμενο, και βλέπουμε διάφορες προσεγγίσεις», λέει η Τσάρτερς.

Πιθανώς, θα αφήσει βαριά κληρονομιά για τα επόμενα χρόνια, αλλά μέχρι τότε, συμφωνούν οι ειδικοί, θα πρέπει να ετοιμαζόμαστε για μια παράταση της πανδημίας για πολλούς ακόμη μήνες. «Όποιος νομίζει ότι σε λίγες μέρες ή λίγους μήνες θα έχουμε τελειώσει μ’ αυτό, πλανάται πλάνην οικτράν», καταλήγει ο Μάικλ Όστερχολμ.

Πηγή: BLOOMBERG