Αγία Αικατερίνη η Μεγαλομάρτυς. Ποια η ιστορία της; Απολυτίκιο της Αγίας

medlabnews.gr

Η Αγία Αικατερίνη, τη μνήμη της οποίας τιμά στις 25 Νοεμβρίου η Εκκλησία, καταγόταν από οικογένεια ευγενών της Αλεξάνδρειας, «θυγάτηρ βασιλίσκου τινός ονομαζομένου Kώνστου», και μαρτύρησε στις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ. (304 μ.Χ.) Ήταν ευφυέστατη και φιλομαθής. 

 Η Αγία Αικατερίνη φέρεται στις αγιογραφίες συνήθως εστεμμένη, καθιστή, κρατώντας στο δεξί χέρι κάλαμον ή ιερό κλάδο φοίνικα, ενώ στο αριστερό σταυρό που ακουμπά σε ακιδοφόρο τροχό, έχοντας στο βάθος (φόντο) το όρος Σινά. Πολλοί καλλιτέχνες ζωγράφοι έχουν αποδώσει έργα από το βίο της Αγίας Αικατερίνης μεταξύ των οποίων ο Κορέγιος, ο Βερονέζε, ο Ραφαήλ κ.λπ. Σύμβολά της στην αγιογραφία είναι ο ακιδοφόρος τροχός, η αιμοσταγής μάχαιρα, κλάδος φοίνικα, ιερός κάλαμος, βιβλία και το όρος Σινά.

Ιστορία της Αγίας Αικατερίνης:

Έζησε επί εποχής Μαξιμίνου που τότε βασίλευε στην Αίγυπτο σαν απόλυτος άρχοντας, γνωστός για τους διωγμούς του κατά των Χριστιανών. Η Άγια Αικατερίνη δεν υπέκυψε στους βασανισμούς της για την αλλαγή της πίστης της και αποκεφαλίστηκε.

Ο τροχός με τα μαχαίρια ήταν ένα από τα μαρτύρια της για αυτό η τέχνη της αγιογραφίας την απεικονίζει διπλα σε έναν από αυτούς κρατώντας ένα ξύλινο σταυρό στο άλλο της χέρι.

Η Αγία Αικατερίνη ήταν κόρη του βασιλίσκου Κώνστα και έζησε τον 4ον μ.χ αιώνα. Έλαβε μεγάλη μόρφωση και για την ελληνική φιλοσοφία. Μιλούσε πολλές γλώσσες, της εποχής και τα λατινικά όπως ήταν γνώστης και για την ρωμαική φιλολογία. Η εξυπνάδα της και η λεκτική της εφράδεια κατεπλήξαν, αλλά και η ομορφιά της τις συναγωνιζόταν.

Σε ηλικία των 18 ετών επισκέφτηκε τον Ρωμαίο αυτοκράτορα, το Μαξιμίνος Β ή το Μαξέντιος, και προσπάθησε να τον πείσει για το εσφαλλμένο των διωγμοί που έκανε κατά των Χριστιανών.

Πέτυχε όμως να μεταστρέψει σε Χριστιανή την γυναίκα του αυτοκράτορα.

Δεν υπάρχουν για την δράση και την ζωή της Αγίας καθόλου ιστορικές πληροφορίες, κανένας ιστορικός δεν έγραψε και ούτε ένας μάρτυρος δεν επιβεβαιώνει την ύπαρξη της.Έτσι μέχρι του τέλους του 9ου αιώνα και αφού η εποχή του “μαρτυρικού της θανάτου” είναι περί το 307 υπάρχει σιωπή πέντε αιώνων.

Αυτό προσέδωσε κάποιες αοριστίες χωρίς αυτές όμως να σημαίνει πως η σχετική παράδοση περί της Αγίας Αικατερίνης δεν έχει ιστορικής βάσης, και αυτός είναι ο λόγος της αναγκαίας καταγραφής τους.

Ο θρύλος λέει ότι ο αυτοκράτορας κάλεσε την Αγία να αντιμετωπίσει πενήντα ρήτορες για να αναιρέσει την χριστιανική πίστη της αλλά παρ’όλα αυτά η Αικατερίνη με τον κομψό της λόγο τους αποστόμωσε. Αυτό έκανε έξαλλο τον Μαξιμίνο, που διέταξε τον βασανισμό της. Στη φυλακή η Αγία Αικατερίνη υπέμενε τις κακουχίες και αυτό τράβηξε την προσοχή της γυναίκας του αυτοκράτορα, Φαυστίνας, που την επισκέπτηκε στο κελί της.

Η σύζυγος του αυτοκράτορα αποκεφαλίστηκε για αυτό και μετά ήρθε η σειρά της Αγίας να βασανιστεί με τον τροχό με τα μαχαίρια. Τα μαχαίρια όμως, λένε, έσπαγαν και τελικά αποκεφαλίστηκε. Η παράδοση λέει ότι από τον αποκεφαλισμό έρεε γάλα και όχι αίμα.

Η παράδοση αναφέρει ότι οι άγγελοι μετέφεραν το σώμα της στο Σινά όπου έμεινε άταφο για έξι αιώνες. Στην συνέχεια ο Ιουστινιανός έκτισε ναό, τη γνωστή ιερή Μονή της Αγίας Αικατερίνης του Σινά. Εκεί τοποθετήθηκε η μαρμάρινη θήκη από το οποίο πήρε το όνομα της εκκλησίας Αγία Αικατερίνη. Στη Μονή σώζεται ένα σημαντικό θησαυροφυλάκιο της πρώιμης Χριστιανικής τέχνης, αρχιτεκτονικής και εικονογραφημένων χειρογράφων, οι δε μοναχοί είναι Έλληνες.

Στην Ελλάδα παλαιότερα η Αγία Αικατερίνη ήταν προστάτης της Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής. Η Αγία Αικατερίνη είναι πολιούχος αγία της πόλης της Κατερίνης. Η πρωτεύουσα της Πιερίας ονομάστηκε αρχικά Αικατερίνη από το όνομα της αγίας

Η ημέρα του μαρτυρίου της Αγίας Αικατερίνης θεωρείται η 24 Νοεμβρίου, της δε εύρεσης των λειψάνων της η 25 Νοεμβρίου εκτός όμως όλων των Σλάβων που τιμούν ιδιαίτερα μέχρι σήμερα την ημέρα του μαρτυρικού θανάτου της Αγίας, όλοι οι λοιποί χριστιανοί κατά σύσταση των μοναχών του Σινά συνέπτυξαν σε μία και τις δύο εορτές και όρισαν την 25 Νοεμβρίου ημέρα τιμώμενη της ιερής μνήμης της.

Προστάτιδα αγία

Η Αγία Αικατερίνη θεωρείται προστάτης των Μηχανικών καθώς αποτελούσε για την εποχή της πρότυπο σοφίας και μόρφωσης αλλά και διότι μαρτύρησε σε τροχό.

Στη Γαλλία, η φιλοσοφική σχολή του Παρισιού από θαυμασμό προς την Αγία την είχε ανακήρυξε προστάτιδα της φιλοσοφίας. Την ιδιότητα αυτή της Αγίας που διαδόθηκε ταχύτατα αποδέχθηκαν πλείστες χώρες της Δύσης. Σημαντικότερες εορτές προς τιμή της Αγίας ήταν εκείνες οι εύθυμες που συνέβαιναν στο Παρίσι όπου νεανίδες ηλικίας 25 ετών ανύπανδρες, ανήμερα της εορτής της Αγίας, περιφέρονταν εν ευθυμία στη πόλη φέροντας ή σκεπάζοντας τα μαλλιά τους με λευκό δαντελλωτό "κεκρύφαλο" (σκούφο) εκ του οποίου και προήλθε η γαλλική έκφραση "elle a la coiffure de Sainte Catherine", (= έχει την κτενισιά της Αγίας Αικατερίνης) που αποτελεί ιδιωματισμό και λέγεται για γεροντοκόρες, αντίστοιχο με το ελληνικό "μπήκε στο ράφι".

Εθεωρείτο η αγία-προστάτις της Νομικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο της Πάδοβας (Padova).

Η Αγία Αικατερίνη είναι πολιούχος αγία της πόλης της Κατερίνης. Η πρωτεύουσα της Πιερίας ονομάστηκε αρχικά Αικατερίνη από το όνομα της αγίας.

Υμνολογία

Απολυτίκιο της Αγίας Αικατερίνης

Την πανεύφημον νύμφην Χριστού υμνήσωμεν,

Αικατερίναν την θείαν και πολιούχον Σινά,

την βοήθειαν ημών και αντίληψιν ότι

εφήμωσε λαμπρώς τους κομψούς

των ασεβών του Πνεύματος τη μαχαίρα,

και νυν ως μάρτυς στεφθείσα,

αιτείται πάσι το μέγα έλεος.

Κοντάκιο της Αγίας Ακατερίνης

Χορείαν σεπτήν ενθέως, φιλομάρτυρες, εγείρατε νυν

γεραίροντες την πάνσοφον Αικατερίναν, Αύτη γαρ

εν σταδίω τον Χριστόν εκήρυξε και τον όφιν επάτησε

ρητόρων την γνώσιν καταπτύσασα.

Μεγαλυνάριο της Αγίας Αικατερίνης

Έχει το σον πνεύμα ο ουρανός,

σώμα δε θείον τεθησαύρισται εν Σινά,

αίμα μαρτυρίου εν Αλεξανδρουπόλει,

σοφή Αικατερίνα σκέπε τους δούλους σου.