Τα πολύ καλά του καφέ στην υγεία μας. Η καφεΐνη μειώνει τον κίνδυνο Alzheimer, Parkinson, διαβήτη, κατάθλιψης. Oι βλαβερές συνέπειες σε υπερκατανάλωση;

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Ο καφές είναι ίσως η μεγαλύτερη πηγή αντιοξειδωτικών στην παγκόσμια διατροφή

Όταν αναφερόμαστε στην κατανάλωση καφέ, οι περισσότεροι την ταυτίζουμε με τη λήψη καφεΐνης. Όμως έχει βρεθεί ότι στον καφέ υπάρχουν γύρω στις χίλιες ουσίες και πολλές από αυτές τις ουσίες είναι οι υπεύθυνες για τις ευεργετικές δράσεις του καφέ και όχι μόνο η καφεΐνη. Η κυριότερη βιολογικά δραστική ομάδα ουσιών που περιέχονται στον καφέ και έχουν ωφέλιμη δράση στην υγεία είναι αυτή των πολυφαινολών. Οι πολυφαινόλες είναι ουσίες με αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Χάρη στην ικανότητα τους να αποτρέπουν βλαβερές οξειδώσεις δομικών συστατικών του οργανισμού αδρανοποιώντας τοξικές ελεύθερες ρίζες οξυγόνου, καθώς και να καταστέλλουν χρόνιες φλεγμονές σε διάφορους ιστούς επιτυγχάνουν την πρόληψη των νοσημάτων στα οποία θα αναφερθούμε, συνεπικουρούμενες σε μερικές περιπτώσεις από την καφεΐνη. Η ισχυρότερη πολυφαινόλη του καφέ, η κορυφαία από άποψη αντιοξειδωτικής και αντιφλεγμονώδους δράσης, είναι το χλωρογενικό οξύ.

Το ενεργό συστατικό στον καφέ, είναι η καφεΐνη, η οποία είναι διεγερτική και το ψυχοδραστικό συστατικό με την μεγαλύτερη κατανάλωση στον κόσμο. Ο κύριος μηχανισμός της καφεΐνης στον εγκέφαλο μπλοκάρει τα αποτελέσματα ενός ανασταλτικού διαβιβαστή που καλείται αδενοσίνη.

Εμποδίζοντας τα ανασταλτικά αποτελέσματα της αδενοσίνης, η καφεΐνη αυξάνει την πυροδότηση των νευρώνων στον εγκέφαλο και την απελευθέρωση άλλων ουσιών όπως η ντοπαμίνη και η νορεπινεφρίνη. Πολλές ελεγχόμενες μελέτες έχουν εξετάσει τα αποτελέσματα της καφεΐνης στον εγκέφαλο, αποδεικνύοντας ότι μπορεί να βελτιώσει την διάθεση, τα αντανακλαστικά, την μνήμη, την εγρήγορση και την γενική γνωστική λειτουργία.

Ο καφές μπορεί να σε βοηθήσει να κάψεις περισσότερο λίπος και βελτιώνει την φυσική απόδοση.

Υπάρχει ένας καλός λόγος για τον οποίο βρίσκουμε καφεΐνη μέσα στα περισσότερα εμπορικά προϊόντα καταπολέμησης του λίπους.

Η καφεΐνη, μερικώς λόγω του διεγερτικού αποτελέσματός που έχει στο κεντρικό νευρικό σύστημα, αυξάνει τον μεταβολισμό αλλά και την οξείδωση των λιπαρών οξέων.

Μπορεί επίσης να βελτιώσει και την αθλητική απόδοση κατά 11 – 12% με αρκετούς μηχανισμούς περιλαμβάνοντας την κίνηση των λιπωδών οξέων από τους λιπώδεις ιστούς.

Η καφεΐνη μπορεί να μειώσει δραστικά τον κίνδυνο Διαβήτη τύπου ΙΙ

Η κατανάλωση καφέ έχει προστατευτική δράση και στην εμφάνιση διαβήτη τύπου 2 (των ενηλίκων), σύμφωνα με πολλές μελέτες. Μία από αυτές έδειξε συνεχώς αυξανόμενη μείωση του κινδύνου για εμφάνιση διαβήτη με την αύξηση της κατανάλωσης καφέ, είτε κανονικού, είτε ντεκαφεϊνέ, από 8% μείωση (για κατανάλωση ενός φλυτζανιού καφέ την ημέρα) έως 33% μείωση (για 6 φλυτζάνια την ημέρα).

Ο συγκεκριμένος τύπος διαβήτη σχετίζεται άμεσα με τον τρόπο ζωής του ατόμου και έχει φτάσει επίπεδα επιδημίας, έχοντας αυξηθεί στο δεκαπλάσιο σε λίγες δεκαετίες αφού πλέον πάσχουν από αυτόν περίπου 300 εκατομμύρια άνθρωποι.

Αυτή η ασθένεια χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα λόγω αντίστασης στην ινσουλίνη ή αδυναμίας παραγωγής της.

Σε μελέτες παρατήρησης ο καφές έχει συσχετιστεί επανειλημμένως με μειωμένο κίνδυνο διαβήτη ΙΙ κατά 23% με 67%.

Ένα άρθρο εξέτασε αναδρομικά 18 μελέτες αποτελούμενες από συνολικά 457.922 συμμετέχοντες. Βρέθηκε ότι κάθε επιπλέον κούπα καφέ ημερησίως μείωνε τον κίνδυνο διαβήτη κατά 7%. Όσο περισσότερο καφέ έπιναν οι συμμετέχοντες τόσο μικρότερος ήταν ο κίνδυνος.

Ο καφές μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο Alzheimer και Parkinson.

Τόσο ο καφές γενικά, όσο και η καφεΐνη ειδικότερα, ασκούν ισχυρή προστατευτική δράση στα εγκεφαλικά κύτταρα από εκφυλιστικά νοσήματα της μεγάλης ηλικίας, όπως είναι η άνοια τύπου Alzheimer και η νόσος του Parkinson. 

Επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι άτομα με μεγάλη κατανάλωση καφέ και καφεΐνης προσβάλλονται σε μικρότερο ποσοστό από αυτά τα δύο νοσήματα. 

Το Alzheimer είναι η πιο κοινή νευροεκφυλιστική διαταραχή στον κόσμο και μια από τις κυριότερες αιτίες άνοιας.

Σε μελέτες που έχουν γίνει, όσοι πίνουν καφέ έχουν ως και 60% λιγότερες πιθανότητες να ασθενήσουν από Alzheimer και άνοια.

Το Parkinson είναι η δεύτερη πιο συνηθισμένη νευροεκφυλιστική διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από θάνατο των νευρώνων που παράγουν ντοπαμίνη στον στον εγκέφαλο. Ο καφές μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο Parkinson κατά 32% – 60%.

Η καφεΐνη προστατεύει από κατάθλιψη. 

Τα άτομα που πίνουν καφέ έχουν 39-77% μικρότερο κίνδυνο να πάθουν κατάθλιψη, σύμφωνα με διάφορες μελέτες.

Ο καφές μπορεί να είναι εξαιρετικά καλός για το συκώτι σου

Το συκώτι είναι ένα αξιοθαύμαστο όργανο που ολοκληρώνει εκατοντάδες ζωτικές λειτουργίες του σώματος. Είναι πολύ τρωτό απέναντι σε σύγχρονες απειλές όπως η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ και φρουκτόζης.

Η κύρωση είναι το τελικό στάδιο της βλάβης στο συκώτι και προκαλείται από ασθένειες όπως ο αλκοολισμός και η ηπατίτιδα, όπου οι ιστοί του ήπατος έχουν σε μεγάλο βαθμό αντικατασταθεί από ουλώδη ιστό.

Πολλαπλές έρευνες έχουν δείξει ότι ο καφές μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο κυρώσεως σε ποσοστό 80%, με μεγαλύτερο αποτέλεσμα σε όσους πίνουν 4 ή περισσότερα ποτήρια καφέ ημερησίως.

Ο καφές βρέθηκε να προστατεύει και από καρκίνο του ήπατος και των νεφρών

Άτομα που πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα B ή C(που έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης ηπατοκυτταρικού καρκίνου) έχουν να ωφεληθούν ιδιαίτερα από την πόση καφέ, δεδομένου ότι η μέση μείωση κινδύνου από τις διάφορες μελέτες είναι περίπου 50%. Επιπρόσθετα, ο καφές σχετίζεται με καλύτερη νεφρική λειτουργία, όπως μετριέται με έναν δείκτη που λέγεται ρυθμός σπειραματικής διήθησης.

Ο καφές προστατεύει από το μεταβολικό σύνδρομο. 

Το μεταβολικό σύνδρομο είναι ένα σύνολο διαταραχών που εμφανίζεται σε παχύσαρκους ασθενείς και χαρακτηρίζεται από συσσώρευση λίπους στην κοιλιά, υπέρταση, διαταραχές των λιπιδίων και γλυκόζη («ζάχαρο») στα ανώτερα φυσιολογικά όρια. Συχνά συνοδεύεται από μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος («λιπώδη διήθηση» του συκωτιού). Η κατανάλωση καφέ, τόσο σε πειραματικές μελέτες σε ζώα, όσο και σε κλινικές μελέτες σε ανθρώπους, έδειξε να προλαμβάνει και να βελτιώνει τις παραμέτρους του μεταβολικού συνδρόμου και την ηπατική λιπώδη διήθηση. Ακόμη ο καφές βοηθάει στην απώλεια βάρους και συγκεκριμένα στην αποβολή του επικίνδυνου κοιλιακού λίπους.

 Είναι πολύ καλό για το δέρμα σας.

Η κατανάλωση καφέ μπορεί να σας προστατέψει από κάποιες μορφές καρκίνου του δέρματος. Μια μελέτη στο περιοδικό Cancer Research , που εξέτασε ειδικά την καφεΐνη στον καφέ έδειξε ότι όσοι έπιναν καφέ είχαν χαμηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν βασικοκυτταρικό καρκίνωμα.

 O καφές μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου του στόματος

Παρά το γεγονός ότι είναι περιορισμένες οι μελέτες σχετικά με την κατανάλωση καφέ και το μειωμένο κίνδυνο καρκίνου , μια πρόσφατη μεγάλη μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα που έπιναν τέσσερα ή περισσότερα φλιτζάνια καφέ την ημέρα είχαν 50 τοις εκατό χαμηλότερο κίνδυνο για θανάτου από καρκίνο του στόματος σε ένα διάστημα 25 χρόνων. Οι συμμετέχοντες έπιναν καφεΐνη ή ντεκαφεϊνέ καφέ. Τα ευρήματα ήταν παρόμοια με μια άλλη μεγάλη μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2008 .

Βοηθάει το αναπαραγωγικό σύστημα.

Αν ψάχνετε ένα ρόφημα για να μειώσει τον κίνδυνο του καρκίνου του προστάτη και τον καρκίνο του ενδομητρίου, ο καφές είναι ιδανικός. Μια μελέτη του 2011 διαπίστωσε ότι οι άνδρες που καταναλώνουν τουλάχιστον έξι ή περισσότερα φλιτζάνια καφέ την ημέρα μείωναν τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη κατά 20 τοις εκατό. Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cancer Epidemiology,  διαπίστωσε ότι οι γυναίκες που έπιναν περισσότερα από τέσσερα φλιτζάνια καφέ την ημέρα είχαν 25 τοις εκατό χαμηλότερο κίνδυνο καρκίνου του ενδομητρίου .

Ο καφές περιέχει πληθώρα θρεπτικών συστατικών και αντιοξειδωτικών.

Πολλά από τα θρεπτικά συστατικά του καρπού του καφέ καταλήγουν στο τελικό ρόφημα, το οποίο μάλιστα περιέχει μια σεβαστή ποσότητα βιταμινών και μετάλλων.

Ένα φλιτζάνι καφέ περιέχει:

6% της ΣΗΠ για Παντοθενικό οξύ (βιταμίνη Β5).

11% της ΣΗΠ για ριβοφλαβίνη (βιταμίνη Β2).

2% της ΣΗΠ για νιασίνη (Β3) και θειαμίνη (Β1).

3% της ΣΗΠ για κάλιο και μαγγάνιο.

(ΣΗΠ = Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη)

Και οι βλαβερές συνέπειες του καφέ.

Ο καφές σε ελεγχόμενες ποσότητες είναι σύμμαχος της υγείας σου, όμως η υπέρμετρη κατανάλωσή του κάθε άλλο παρά καλό θα σου κάνει.

Η καφεΐνη που περιέχεται μέσα στον καφέ, το τσάι και ορισμένα αναψυκτικά όπως η κόκα κόλα και άλλα, προκαλεί εθισμό. Όπως πολλά άλλα ναρκωτικά που οδηγούν σε μεταπτώσεις διάθεσης και συμπεριφοράς, έτσι και η καφεΐνη είναι στην πραγματικότητα ένα εθιστικό διεγερτικό. Ένα πρόσφατο άρθρο που δημοσιεύτηκε στην ακαδημαϊκή έκδοση Psychopharmacology, εξετάζει την ιστορία του εθισμού που προκαλεί η καφεΐνη και αναφέρει συνήθη συμπτώματα στέρησης που παρατηρούνται όταν πάψει η χρήση της.

Tα βλαβερά συστατικά του καφέ μετά το βρασμό. 

Ο βρασμένος καφές περιέχει διτερπένια, τα οποία συμβάλλουν σε αύξηση της χοληστερίνης με αποτέλεσμα την πιθανότητα εμφάνισης στεφανιαίας νόσου. Ολλανδοί επιστήμονες απέδειξαν ότι οι πότες του βραστού καφέ αυξάνουν κατά 10% περίπου την χοληστερίνη τους, κάτι που δεν συμβαίνει με τους πότες φιλτραρισμένου καφέ. Ο ντεκαφεϊνέ καφές εξάλλου δεν είναι λιγότερο ένοχος. Προκαλεί μικρότερης κλίμακας, αλλά αισθητή αύξηση της χοληστερίνης στον οργανισμό.

Είναι υπεύθυνος (κυρίως ο βραστός καφές) ως ένα βαθμό, για τους καρκίνους του παγκρέατος και τις κύστεις. Σε έρευνα του Πανεπιστημίου του Harvarnd και σε δείγμα 369 καρκινοπαθών παγκρέατος, αποδείχθηκε ότι εκείνοι που έπιναν δύο φλιτζάνια καφέ ημερησίως, είχαν διπλάσιες πιθανότητες να πάθουν καρκίνο στο πάγκρεας από εκείνους που δεν έπιναν καθόλου, ενώ εκείνοι που έπιναν πέντε καφέδες την ημέρα, είχαν τριπλάσιες πιθανότητες. Αντίθετα αυτοί που δεν πίνουν καφέ, σπάνια παθαίνουν καρκίνο του παγκρέατος. Υπολογίστηκε ότι ο καφές είναι υπεύθυνος για το 50% των περιπτώσεων του παγκρεατικού καρκίνου. Ο ντεκαφεϊνέ εξάλλου καφές, μπορεί να είναι απαλλαγμένος από την καφεΐνη που όπως είπαμε θεωρείται υπεύθυνη για τον καρκίνο του παγκρέατος, αλλά για την αποκαφεϊνοποίησή του, χρησιμοποιούνται οργανικοί διαλύτες, για τους οποίους υπάρχει η βάσιμη υποψία ότι έχουν καρκινογόνες ιδιότητες. Έτσι κι αλλιώς με την αποκαφεϊνοποίηση δεν απομακρύνεται η καφεόλη, ουσία που θεωρείται από πολλούς πιο επικίνδυνη από την καφεΐνη. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι η καφεΐνη είναι άγευστη. Την ευχάριστη μυρωδιά στον καφέ δεν την δίνει η καφεΐνη αλλά η καφεόλη.

Διάφορες έρευνες απέδειξαν ότι όσο πιο πολύ καβουρδίζεται ο καφές τόσο πιο πολύ παράγει μια ουσία μη διαλυτή στο νερό, την λεγόμενη πίσσα του καφέ, για την οποία οι επιστήμονες έβγαλαν το συμπέρασμα ότι έχει τις ίδιες ιδιότητες με την πίσσα του τσιγάρου. Είναι δηλαδή καρκινογόνος.

Ο βρασμένος όμως καφές είναι βλαβερός για έναν ακόμα λόγο. Στον καφέ (όπως και στο τσάι) υπάρχει μια άλλη ουσία, το ίδιο βλαβερή με την καφεΐνη, η τανίνη. Όσο πιο πολύ βράζεται ο καφές, τόσο περισσότερη τανίνη συγκεντρώνεται και τόσο πιο πολύ αυξάνεται η τοξικότητά του.

Οι σπόροι του καφέ πριν γίνει η επεξεργασία τους έχουν πολλά συστατικά που επηρεάζουν την βιοχημεία του ανθρώπινου σώματος. Τα χημικά αυτά συστατικά είναι τοξικά για να αποφεύγουν οι οργανισμοί στην φύση να απειλούν το φυτό. Το κύριο συστατικό του καφέ είναι η καφεΐνη, ένα ισχυρό διεγερτικό. Αυτό όμως που διεγείρει τον ανθρώπινο οργανισμό δεν είναι η καφεΐνη, σύμφωνα με νέες μελέτες αλλά μια σειρά από χημικές ενώσεις που διεγείρουν την παραγωγή κορτιζόλης και αδρεναλίνης. Ο καφές περιέχει επίσης καφεστόλη και καβεόλη που αυξάνουν τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα. Πέρα από τα προαναφερθέντα πρέπει να εστιάσουμε στο γεγονός ότι οι κόκκοι του καφέ πριν τους καταναλώσουμε στο καθημερινό μας ρόφημα καβουρδίζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα στους 200ο C, για να επιτευχθεί το άρωμα και το χρώμα που γνωρίζουμε από καρβουνιασμένους σπόρους ...;. (κάρβουνα). Οι 19 ενώσεις από τις χιλιάδες που προκύπτουν από αυτήν την διαδικασία είναι αναγνωρισμένες ως καρκινογόνες σε εργαστηριακά πειράματα. Αυτό είναι απολύτως φυσικό γιατί η τελική ύλη είναι κάρβουνο. 

Η κατανάλωση του καφέ μπορεί να οδηγήσει σε σιδηροπενική αναιμία σε μητέρες και βρέφη. Παρεμποδίζει επίσης την απορρόφηση των συμπληρωμάτων σιδήρου, προκαλεί βλάβες στη βλεννογόνο των οργάνων του γαστρεντερικού, γαστρίτιδες, κολίτιδες και έλκη. Ο καφές επηρεάζει επίσης το κεντρικό νευρικό σύστημα προκαλώντας ή αυξάνοντας το άγχος, την ευερεθιστότητα και την αϋπνία. Από έρευνες όπως αυτή της ελληνικής «Αττική», υπήρξαν συμπεράσματα για αυξημένους φλεγμονώδεις δείκτες από μέτρια έως υψηλή ημερήσια κατανάλωση καφέ, που συνδέονται με καρδιαγγειακές παθήσεις, αυτοάνοσες ασθένειες αλλά και τον διαβήτη τύπου 2.

Αν θέλουμε να πίνουμε αρκετούς καφέδες την ημέρα για να μεγιστοποιήσουμε την πρόσληψη των ευεργετικών πολυφαινολών, είναι προτιμότερη η κατανάλωση ειδών καφέ με μικρή ή μέτρια περιεκτικότητα σε καφεΐνη (π.χ. ελληνικού καφέ), ώστε να αποφευχθεί η υπερβολική λήψη καφεΐνης ανά 24ωρο (άνω των 300 mg). Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για άτομα νευρικά ή με ευαισθησία στην καφεΐνη (που παρουσιάζουν π.χ. ευερεθιστότητα, ταχυκαρδία και αϋπνίες). Επίσης, οι διαβητικοί ή όσοι θέλουν να χάσουν βάρος μπορούν να βάζουν στον καφέ, αντί για ζάχαρη, στέβια, ένα φυσικό γλυκαντικό χωρίς θερμίδες, αποδεδειγμένα αβλαβές. 

Η μέση περιεκτικότητα των διαφόρων ειδών καφέ σε καφεΐνη, ανά αντίστοιχο φλιτζάνι σερβιρίσματος και κατά προσέγγιση: Ελληνικός καφές (μέτριος) 50 mg, εσπρέσο 75 mg, καπουτσίνο 100 mg, φίλτρου 100-160 mg. Για σύγκριση ένα φλιτζάνι τσάι (μαύρο, «ευρωπαϊκό») έχει περίπου 50 mg καφεΐνης και ένα ποτήρι Coca-Cola 25 mg.

Είδος καφέ ανά μερίδα	Περιεκτικότητα σε καφεΐνη
Καφές φίλτρου (~200ml)	115-175mg
Στιγμιαίος καφές (~200ml)	65-100mg
Ντεκαφεϊνέ στιγμιαίος καφές (~200ml)	2-3mg
Ελληνικός καφές (50ml)	40mg
Ντεκαφεϊνέ ελληνικός καφές (50ml)	0-1mg
Εσπρέσο (30ml)	30-40mg

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

• Καλό θα ήταν όλοι μας να περιορίσουμε την ημερήσια δόση καφέ (ή τσαγιού) που πίνουμε. Δύο φλιτζάνια ημερησίως είναι αρκετά.
• Μην πίνετε ποτέ καφέ με άδειο στομάχι. Η καλύτερη στιγμή για να τον απολαύσετε είναι μετά το μεσημεριανό φαγητό, ή έστω με το πρωινό σας.
• Τα άτομα που υποφέρουν από στομάχι, καρδιά, στηθόπονους, δερματοπάθειες, αρθρίτιδες, συκώτι, υψηλή πίεση κλπ., καλό θα ήταν να τον αποφεύγουν.
• Αν το σώμα σας χρειάζεται τόνωση, καλύτερα να προσφύγετε σε λίγο περισσότερο ύπνο, παρά σε ένα φλιτζάνι καφέ. Η κούραση εξάλλου πολλές φορές οφείλεται στην κακή διατροφή (έλλειψη βιταμινών, πρωτεϊνών, μετάλλων, ιχνοστοιχείων) ή σε καταχρήσεις φαγητού, φαρμάκων, αλκοόλ κλπ.
• Προτιμάτε να βάλετε στον καφέ σας γάλα αντί για ζάχαρη. Η ζάχαρη επιταχύνει την αποβολή ασβεστίου από το σώμα, ενώ αντίθετα το γάλα σας το προσφέρει. Βάλτε λοιπόν στον καφέ σας μια κουταλιά γάλα, αντί ζάχαρης. Το μείγμα καφές – ζάχαρη – γάλα είναι αρκετά δύσπεπτο.
• Να χρησιμοποιείτε ζεστό κι όχι βραστό νερό για την παρασκευή στιγμιαίου καφέ ή φιλτραρισμένου καφέ.
• Τα παιδιά κάτω των 16 ετών δεν πρέπει να πίνουν καφέ.
• Αν θέλετε να τον κόψετε τον καφέ να το κάνετε σταδιακά.

Διαβάστε επίσης

• Ποιοι καφέδες σας παχαίνουν!
• 17 ωφέλιμες τροφές για την υγεία της καρδιάς

Τι μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος για να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας και Αλτσχάιμερ;

 

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Ο υγιεινός τρόπος ζωής μειώνει τον κίνδυνο άνοιας, τονίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), που εκτιμά ότι ο αριθμός των ανθρώπων που θα πάσχουν από αυτό το σύνδρομο, το οποίο προκαλείται κυρίως από τη νόσο Αλτσχάιμερ αναμένεται να τριπλασιαστεί έως το 2050.

Η ανάγνωση ενός βιβλίου, η αφιέρωση χρόνου στην οικογένεια και στους φίλους, οι χειροτεχνικές δημιουργίες, η γιόγκα, τα σπορ και ο εθελοντισμός είναι ανάμεσα σε εκείνες τις δραστηριότητες που μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος συχνότερα, προκειμένου να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης Αλτσχάιμερ και γενικότερα άνοιας, δείχνει μια νέα μελέτη Κινέζων επιστημόνων. Το μεγαλύτερο όφελος έχουν οι νοητικές-γνωστικές δραστηριότητες και έπονται οι σωματικές και οι κοινωνικές.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Λιν Λου του Έκτου Νοσοκομείου και του Ινστιτούτου Εγκεφάλου IDG/McGovern Institute του Πανεπιστημίου του Πεκίνου, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Neurology» της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας, πραγματοποίησαν μια ευρεία συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση όλων των διαθέσιμων ερευνών διεθνώς σχετικά με τις επιπτώσεις διαφόρων δραστηριοτήτων(νοητικών, σωματικών, κοινωνικών) πάνω στον κίνδυνο άνοιας.

Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι οι ψυχαγωγικές δραστηριότητες στον ελεύθερο χρόνο σχετίζονται με ποικίλα οφέλη για την υγεία, όπως μικρότερο κίνδυνο καρκίνου ή καρδιακής αρρυθμίας, αλλά έως τώρα ήταν ασαφές κατά πόσο αυτό ισχύει και για την άνοια. Η νέα μελέτη επιβεβαιώνει ότι οι δραστηριότητες στον ελεύθερο χρόνο μειώνουν σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό την πιθανότητα άνοιας.

Οι ερευνητές αξιολόγησαν 38 έρευνες από όλο τον κόσμο, οι οποίες αφορούσαν συνολικά περισσότερους από δύο εκατομμύρια ανθρώπους που δεν είχαν άνοια στην αρχή των μελετών και οι οποίοι παρακολουθήθηκαν στη συνέχεια για τουλάχιστον τρία χρόνια. Οι συμμετέχοντες έδωσαν πληροφορίες για τις δραστηριότητές τους είτε μέσω συνέντευξης είτε ερωτηματολογίων. Στη διάρκεια των μελετών 74.700 άνθρωποι διαγνώστηκαν με άνοια (μεταξύ των οποίων 2.848 με νόσο Αλτσχάιμερ).

Το συμπέρασμα της νέας μελέτης είναι ότι όσοι άνθρωποι είχαν διάφορες δραστηριότητες στον ελεύθερο χρόνο τους, κάνοντας πράγματα που τους ευχαριστούσαν σε νοητικό-γνωστικό, σωματικό ή κοινωνικό επίπεδο, είχαν κατά μέσο όρο 17% μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας αργότερα στη ζωή τους, σε σχέση με εκείνους που δεν είχαν τέτοιες δραστηριότητες.

Ποιοι έχουν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας

Η μεγαλύτερη μείωση του κινδύνου άνοιας (23%) αφορά όσους ασχολούνται κυρίως με διανοητικές δραστηριότητες, όπως το διάβασμα και το γράψιμο για λόγους ευχαρίστησης, η παρακολούθηση εκπομπών στην τηλεόραση, η ακρόαση ραδιοφώνου, το παίξιμο επιτραπέζιων παιγνιδιών ή μουσικών οργάνων, η χρήση υπολογιστή, οι χειροτεχνίες κ.α.

Μείωση 17% του κινδύνου άνοιας επιφέρουν οι σωματικές δραστηριότητες όπως το περπάτημα, το τρέξιμο, το κολύμπι, το ποδήλατο, η γυμναστική, τα σπορ, η γιόγκα και ο χορός. Μείωση 7% του κινδύνου άνοιας φέρνουν οι κοινωνικές δραστηριότητες όπως η συχνότερη επικοινωνία με συγγενείς και φίλους, η παρακολούθηση επιμορφωτικών σεμιναρίων, η συμμετοχή σε κοινωνικές λέσχες και ομίλους, ο εθελοντισμός, η παρακολούθηση θρησκευτικών-εκκλησιαστικών δραστηριοτήτων κ.α.

«Αυτή η μετα-ανάλυση δείχνει ότι το να είναι κανείς δραστήριος, έχει οφέλη και υπάρχουν πολλές δραστηριότητες που είναι εύκολο να ενσωματωθούν στην καθημερινή ζωή και οι οποίες μπορεί να αποβούν ευεργετικές για τον εγκέφαλο», δήλωσε ο δρ Λου.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι περισσότεροι από 55 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με άνοια παγκοσμίως και ο αριθμός τους αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά στο μέλλον.

Διαβάστε επίσης

• Τι είναι η νόσος Alzheimer; Τι πρέπει να κάνετε για να αποφύγετε την άνοια;
• 10 μυστικά για την πρόληψη της άνοιας. Τι είναι η άνοια και ποιές οι συνηθέστερες μορφές της.
• Ξεχνάτε, χάνετε τις λέξεις, χάνετε πράγματα; Μήπως πρέπει να επισκεφτείτε κάποιον ειδικό για Alzheimer;
• Η νόσος του Πάρκινσον τι είναι; Ποια τα συμπτώματα και πώς γίνεται η διάγνωση; Μάθετε να φροντίζετε τον εαυτό σας και πώς να κινήστε χωρίς να πέφτετε.
• Έχετε τρέμουλο στα χέρια, αργείτε να δέσετε τα κορδόνια σας, προβλήματα στην ισορροπία και την ομιλία; Μπορεί να έχετε νόσο του Πάρκινσον

Η σωστή διατροφή που προστατεύει και καθυστερεί την άνοια και το Αλτσχάιμερ. Από τι αποτελείται η διατροφή για τη μνήμη;

της Θάλειας Γούτου, κοσμετολόγος, medlabnews.gr iatrikanea

Η άνοια φαίνεται να εξελίσσεται ως μια ωρολογιακή βόμβα για την υγεία και τη φροντίδα, με τον αριθμό των ατόμων που ζουν με την πάθηση να αναμένεται να τριπλασιαστεί παγκοσμίως στα 135 εκατομμύρια ως το 2050, σύμφωνα με μία πρόσφατη έκθεση.

Η πλειοψηφία των μελετών συνιστά πως η διατροφή θα μπορούσε να βελτιώσει τις γνωστικές λειτουργίες και να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης του Alzheimer.Η διατροφή φαίνεται να είναι ένας από τους παράγοντες που έχουν προστατευτικό ρόλο όσον αφορά την εμφάνιση ή/ και την εξέλιξη της νόσου. Πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι το οξειδωτικό στρες και η συσσώρευση ελεύθερων ριζών εμπλέκονται στην παθοφυσιολογία της νόσου.  Επίσης αρκετές έρευνες έχουν βρει συσχέτιση μεταξύ των γνωστικών ικανοτήτων και τα επίπεδα συγκέντρωσης του φολικού οξέος, βιταμίνης Β12, Β6 και ομοκυστεΐνης στον ορό. Εντούτοις, οι διατροφικοί παράγοντες δεν μπορούν να μελετηθούν χωριστά, αλλά σε συνδυασμό με τους υπόλοιπους παράγοντες που σχετίζονται με το Alzheimer, όπως γενετικούς, οιστρογόνα, χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες.

Πολυακόρεστα λιπαρά

Το λινολεϊκό (ω-6) και το α-λινολενικό οξύ (ω-3) είναι απαραίτητα για τη φυσιολογική κυτταρική λειτουργία και είναι πρόδρομες ενώσεις για το σχηματισμό των πολυακόρεστων λιπαρών οξέων (PUFA) μακράς αλυσίδας, όπως το αραχιδονικό (ΑΟ), εικοσαπενταενοϊκό (EPA) και το εικοσιδυοεξαενοϊκό οξύ (DHA), τα οποία επιδρούν στη ρευστότητα των μεμβρανών, στις ενζυμικές δράσεις και στη σύνθεση των εικοσανοϊδών. Ο εγκέφαλος είναι ιδιαίτερα πλούσιος σε PUFA, όπως το DHA και αλλαγές στη σύνθεση της μεμβράνης του σε αυτά τα οξέα αντανακλούν τις αλλαγές στη διατροφή. Εξασθένιση της δομικής και λειτουργικής ακεραιότητας του εγκεφαλικού ιστού φαίνεται να σχετίζεται με απώλεια του DHA των κυτταρικών μεμβρανών. Το ΑΟ, επίσης πολύ σημαντικό συστατικό του εγκεφάλου, αποτελεί τον κύριο πρόδρομο για τη σύνθεση των εικοσανοϊδών, τα οποία δρουν ως εξωκυτταρικά και εσωκυτταρικά σήματα. Συνέπεια του γήρατος είναι η μείωση των PUFA των κυτταρικών μεμβρανών, που οδηγεί σε γνωστική πτώχευση. Νευροεκφυλιστικές διαταραχές όπως η νόσος του Alzheimer και του Parkinson επίσης παρουσιάζουν απώλεια των PUFA των κυτταρικών μεμβρανών. Ως εκ τούτου εικάζεται ότι μια διατροφή ισορροπημένη σε ω-6 και ω-3 λιπαρά οξέα πιθανόν να βοηθήσει στην καθυστέρηση της εκδήλωσης αυτών των ασθενειών ή στη μείωση της προσβολής των εγκεφαλικών λειτουργιών που αυτές προκαλούν

Βιταμίνες

Απόδειξη για τη σπουδαιότητα των Β βιταμινών Β6, Β12 και φολικού οξέος για την εύρυθμη λειτουργία του εγκεφάλου αποτελούν οι έρευνες που δείχνουν νευρολογική και ψυχολογική δυσλειτουργία σε κατάσταση έλλειψης τους. Το επίπεδο αυτών των βιταμινών είναι συχνά χαμηλό στα ηλικιωμένα άτομα και όπως προαναφέρθηκε έχει αποδειχθεί συσχέτιση μεταξύ της απώλειας της γνωστικής ικανότητας ή της νόσου Alzheimer και της ανεπάρκειας βιταμινών Β. Εντούτοις, η φύση της συσχέτισης αυτής δεν είναι ακόμα γνωστή. Το ερώτημα που προκύπτει είναι εάν η ανεπάρκεια σε βιταμίνες Β συντελεί σ΄ αυτήν την εγκεφαλική υπολειτουργία ή έπεται του γήρατος και των συνακόλουθων ασθενειών. Από μια θεωρητική σκοπιά, αυτή η ανεπάρκεια βιταμινών συμβάλει στην εξασθένηση των αντιδράσεων μεθυλίωσης, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία του εγκεφάλου

Επιπρόσθετα, η ανεπάρκεια αυτών των βιταμινών πιθανόν να οδηγήσει σε υπερομοκυστεϊναιμία, ένα πρόσφατα αναγνωρισμένο παράγοντα επικινδυνότητας για τη δημιουργία θρόμβωσης, εμφρακτικής αγγειακής ασθένειας και εγκεφαλικού, τα οποία με τη σειρά τους μπορούν να οδηγήσουν σε ισχαιμία του εγκεφάλου. Υψηλή συγκέντρωση ομοκυστεΐνης στο πλάσμα μπορεί να έχει δηλητηριώδη δράση στα αρτηριακά τοιχώματα. Η δράση αυτή μπορεί να δώσει μια εξήγηση γιατί τα ηλικιωμένα άτομα με μακροχρόνια έλλειψη βιταμινών αναπτύσσουν δευτερογενώς κάποιες νευρολογικές δυσλειτουργίες, οι οποίες προκαλούνται από μικρές εγκεφαλοαγγειακές αλλοιώσεις. Η γνωστική εξασθένιση λοιπόν που απαντάται στα ηλικιωμένα άτομα θα μπορούσε να αποδοθεί σε σχετιζόμενες με την ομοκυστεΐνη εγκεφαλοαγγειακές αλλοιώσεις. Επίσης, σε έρευνες έχει αποδειχθεί ότι οι πάσχοντες από τη νόσο Alzheimer είχαν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα ομοκυστεΐνης στο πλάσμα από ότι τα άτομα που δεν έπασχαν από άνοια

Απώλεια βάρους

Η παχυσαρκία ενοχοποιείται ως ένας παράγοντας εξασθένησης της μνήμης. Από την άλλη μεριά, οι πολύ αυστηρές δίαιτες που μειώνουν την πρόσληψη υδατανθράκων και στερούν πηγές αντιοξειδωτικών όπως το ελαιόλαδο που είναι εξαιρετική πηγή βιταμίνης Ε, οδηγούν στα ίδια αρνητικά αποτελέσματα.

H νόσος Alzheimer είναι μία από τις κύριες αιτίες θανάτου στα ηλικιωμένα άτομα. Σημαντική απώλεια βάρους είναι από τα χαρακτηριστικά κλινικά ευρήματα της νόσου. Η απώλεια σωματικού βάρους σχετίζεται άμεσα με μειωμένη μυϊκή μάζα, η οποία οδηγεί σε απώλεια της λειτουργικής ανεξαρτησίας του ατόμου και τελικά σε αυξημένη ανάγκη για νοσοκομειακή περίθαλψη. Η απώλεια βάρους επίσης αυξάνει τον κίνδυνο για έλκη κατάκλισης, μολύνσεις και θνησιμότητα, οδηγώντας έτσι σε αυξημένη κατανάλωση των πόρων που διατίθενται για την υγεία. Αρκετές έρευνες διαπίστωσαν ενεργειακή υποθρεψία σε ασθενείς με άνοια και άνοια τύπου Alzheimer βάση βιοχημικών και ανθρωπομετρικών μετρήσεων. Έχει επίσης υποστηριχθεί ότι αυτή καθαυτή η υποθρεψία πιθανόν να είναι ένας από τους παράγοντες για την αιτιολογία της άνοιας και άλλων ψυχιατρικών και γνωστικών δυσλειτουργιών, παρόλο που οι περισσότερες έρευνες δεν κατάφεραν να υποστηρίξουν αυτήν την άποψη.

Έχει υποστηριχθεί ότι η νόσος σχετίζεται άμεσα με δυσλειτουργία της ρύθμισης του σωματικού βάρους, δηλαδή πιθανόν με μειωμένη ενεργειακή πρόσληψη και αφύσικα αυξημένη ενεργειακή απώλεια. Παρόλο που οι έρευνες σ΄ αυτόν τον τομέα είναι περιορισμένες, τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα δεν μπορούν να υποστηρίξουν την άποψη ότι ο αυξημένος μεταβολικός ρυθμός οδηγεί στην ανεξήγητη απώλεια βάρους των ασθενών με άνοια τύπου Alzheimer και των ασθενών με καχεξία. Ως εκ τούτου απαιτείται έρευνα για τη μελέτη της διατροφικής συμπεριφοράς και της φυσικής τους δραστηριότητας, με σκοπό να αναπτυχθούν στρατηγικές παρέμβασης που να επαναεγκαθιδρύουν το ενεργειακό ισοζύγιο και τη διατήρηση της μυϊκής τους μάζας. Η σημασία τέτοιου είδους παρεμβάσεων έγκειται στο γεγονός ότι ίσως φανούν ικανές να αποτελέσουν πρακτικές και φτηνές στρατηγικές για το θεραπευτικό χειρισμό των ασθενών με άνοια τύπου Alzheimer.

Μεσογειακή δίαιτα

Μεγαλύτερη κατανάλωση ψαριών, φρούτων και λαχανικών και μέτρια κατανάλωση κρασιού αλλά και μεγαλύτερη προσήλωση σε διατροφικά σχήματα, όπως η μεσογειακή δίαιτα, ενδεχομένως σχετίζονται με μικρότερο κίνδυνο για άνοια και ΝΑ. Αντίστοιχα, όσον αφορά σε διατροφικά συστατικά, μεγαλύτερη κατανάλωση αντιοξειδωτικών, όπως βιταμίνης Ε, βιταμινών του συμπλέγματος Β, όπως φυλλικού οξέος, μονοακόρεστων και ω-3 πολυακόρεστων λιπαρών οξέων, μέτρια κατανάλωση αλκοόλης και μικρή κατανάλωση ολικών, κορεσμένων και trans λιπιδίων, πιθανόν σχετίζονται με μικρότερο κίνδυνο για άνοια και ΝΑ.  

Πρόσφατη επιδημιολογική μελέτη για την άνοια στη χώρα μας κατέδειξε ότι η υιοθέτηση της μεσογειακή διατροφής σχετίζεται με καλύτερες νοητικές επιδόσεις και χαμηλότερα ποσοστά άνοιας στα άτομα τρίτης ηλικίας στην Ελλάδα. Από την ίδια μελέτη προκύπτει ότι η συχνότητα της άνοιας στην Ελλάδα εκτιμάται σε 4,6% των ατόμων άνω των 65 ετών, ποσοστό σχετικά χαμηλότερο σε σχέση με άλλους Ευρωπαϊκούς πληθυσμούς όπου ανέρχεται στο 6%, ενώ η συχνότητα της ήπιας διανοητικής διαταραχής αφορά το 11,8% των ατόμων άνω των 65 ετών.

Έτσι η διατροφή για τη μνήμη έχει διατροφικά συστατικά, που αποτελείται από:

πράσινα φυλλώδη λαχανικά, ξηρούς καρπούς, μούρα, φασόλια, δημητριακά ολικής αλέσεως, ψάρια, πουλερικά, ελαιόλαδο 

Οι βασικότερες γενικές διατροφικές συστάσεις για καλύτερη εγκεφαλική λειτουργία είναι οι ακόλουθες:

• Ημερήσια κατανάλωση 8 μερίδων φρούτων και λαχανικών

• Ημερήσια κατανάλωση 2 μερίδων γαλακτοκομικών χαμηλά σε λιπαρά

• Μέση ημερήσια πρόσληψη έως 180 γρ. ψαριού και κρέατος

• Ημερήσια πρόσληψη 40 γρ. ξηρών καρπών

• Ημερήσια κατανάλωση 6 μερίδων προϊόντων ολικής αλέσεως

• Τα σημαντικότερα θρεπτικά συστατικά για τη σωστή εγκεφαλική λειτουργία είναι όλες οι αντιοξειδωτικές ουσίες, τα ω-3 λιπαρά οξέα και οι βιταμίνες C, D, Β12 και το φυλλικό οξύ.

Πλούσιες πηγές ω-3 λιπαρών οξέων είναι τα ιχθυέλαια και τα λιπαρά ψάρια, όπως ο σολομός, η σαρδέλα, ο γαύρος, η ρέγκα, η πέστροφα, ο μπακαλιάρος, το σκουμπρί και ο τόνος, τα οποία περιέχουν το εικοσιπεντανοϊκό οξύ (EPA) και το δοκοσαεξανοϊκό οξύ (DHA). Άλλες πηγές είναι τα σπορέλαια, όπως το σογιέλαιο και το λινέλαιο, τα καρύδια και ο λιναρόσπορος, που περιέχουν 18-α-λινολενικό οξύ (ALA), το ποιο μπορεί να μετατραπεί σε EPA και DHA. Η ανάγκη πρόσληψης επαρκούς ποσότητας ω-3 λιπαρών οξέων καθημερινά έχει οδηγήσει και στην παραγωγή εμπλουτισμένων με αυτά τροφίμων, όπως μαλακής φυτικής μαργαρίνης.

Oι άνθρωποι θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι υπάρχουν μέτρα που μπορούν να λάβουν, όπως η υιοθέτηση της Μεσογειακής διατροφής για να περιορίσουν τον κίνδυνο εμφάνισης της άνοιας.

Διαβάστε επίσης

• Τι είναι η νόσος Alzheimer; Τι πρέπει να κάνετε για να αποφύγετε την άνοια;
• Ξεχνάτε, χάνετε τις λέξεις, χάνετε πράγματα; Μήπως πρέπει να επισκεφτείτε κάποιον ειδικό για Alzheimer;
• 10 μυστικά για την πρόληψη της άνοιας. Τι είναι η άνοια και ποιές οι συνηθέστερες μορφές της.

MSc

Χάπι θα αναγεννά νευρώνες στον εγκέφαλο. Ελπίδα για ασθενείς με Αλτσχάιμερ, άνοια, εγκεφαλικό

 επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Ερευνητές στις ΗΠΑ ανακάλυψαν ότι ο συνδυασμός τεσσάρων μορίων μπορεί να μετατρέψει αστροκύτταρα σε λειτουργικούς νευρώνες – Ελπίδα για ασθενείς με Αλτσχάιμερ, εγκεφαλικά και τραυματισμούς του εγκεφάλου

Ένας απλός συνδυασμός φαρμάκων μπορεί να μετατρέψει κύτταρα που γειτονεύουν με κατεστραμμένους νευρώνες σε νέους, άκρως λειτουργικούς νευρώνες! Το επίτευγμα, το οποίο δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Stem Cell Reports», μπορεί να οδηγήσει στη θεραπεία τόσο των εγκεφαλικών επεισοδίων όσο και των τραυματισμών του εγκεφάλου αλλά και της νόσου Αλτσχάιμερ – περιπτώσεις δηλαδή στις οποίες εμφανίζεται απώλεια των νευρώνων.

Γλοιακά κύτταρα, τα κύτταρα της… αναγέννησης

Συγκεκριμένα, ερευνητική ομάδα του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια εντόπισε ένα «κοκτέιλ» τεσσάρων – πιθανώς και τριών – μορίων που μπορεί να μετατρέψει γλοιακά κύτταρα του εγκεφάλου, τα οποία παρέχουν υποστήριξη και μόνωση στους νευρώνες, σε νέους νευρώνες. «Το μεγαλύτερο πρόβλημα σε ό,τι αφορά την αποκατάσταση των βλαβών του εγκεφάλου είναι ότι οι νευρώνες δεν αναγεννώνται μετά τη βλάβη επειδή δεν διαιρούνται»ανέφερε ο Γκονγκ Τσεν, καθηγητής Βιολογίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Ο καθηγητής προσέθεσε ότι «αντιθέτως, τα γλοιακά κύτταρα, τα οποία συγκεντρώνονται γύρω από τον κατεστραμμένο εγκεφαλικό ιστό, μπορούν να πολλαπλασιαστούν μετά από τραυματισμό του εγκεφάλου. Πιστεύουμε με την ομάδα μου ότι η μετατροπή των γλοιακών κυττάρων τα οποία είναι οι γείτονες των νεκρών νευρώνων σε νέους νευρώνες είναι ο καλύτερος τρόπος αποκατάστασης των χαμένων νευρωνικών λειτουργιών».

Η ομάδα του καθηγητή Τσεν είχε δημοσιεύσει στο παρελθόν μελέτη στην οποία περιέγραφε μια σειρά εννέα μικρών μορίων τα οποία μπορούν να μετατρέψουν απευθείας ανθρώπινα γλοιακά κύτταρα σε νευρώνες. Ωστόσο ο μεγάλος αριθμός μορίων καθώς και η συγκεκριμένη αλληλουχία των μορίων που απαιτείτο για τον αναπρογραμματισμό των γλοιακών κυττάρων περιέπλεκε την κατάσταση σε ό,τι αφορούσε τη χρήση αυτής της μεθόδου ως θεραπείας. Στη νέα μελέτη οι ερευνητές δοκίμασαν πολλούς και διαφορετικούς συνδυασμούς μορίων προκειμένου να εντοπίσουν τον πιο απλό για τον αναπρογραμματισμό αστροκυττάρων, ενός τύπου γλοιακών κυττάρων, σε νευρώνες.

«Βρήκαμε την πιο αποτελεσματική χημική φόρμουλα μεταξύ των εκατοντάδων συνδυασμών φαρμάκων που δοκιμάσαμε» είπε η Γιουτσάο Γιν, μεταπτυχιακή φοιτήτρια Βιολογίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια που εντόπισε τον ιδανικό συνδυασμό μικρών μορίων και συμπλήρωσε: «Χρησιμοποιώντας τέσσερα μόρια που παρεμβαίνουν σε τέσσερα σημαντικά μονοπάτια σήμανσης των ανθρώπινων αστροκυττάρων, καταφέραμε να μετατρέψουμε αποτελεσματικά – σε ποσοστό ως και 70% – αστροκύτταρα σε λειτουργικούς νευρώνες».

Άκρως λειτουργικοί οι νευρώνες που προκύπτουν από τη μετατροπή

Όπως προέκυψε από τη μελέτη, οι νευρώνες που προκύπτουν από τη χημική αυτή μετατροπή των αστροκυτττάρων μπορούν να επιβιώσουν για διάστημα μεγαλύτερο των επτά μηνών σε καλλιέργεια στο εργαστήριο. Σχηματίζουν μάλιστα ισχυρά νευρικά δίκτυα και στέλνουν χημικά και ηλεκτρικά σήματα ο ένας στον άλλον, όπως ακριβώς συμβαίνει με τους φυσιολογικούς νευρώνες στον εγκέφαλο. Η χρήση τριών μικρών μορίων αντί τεσσάρων φαίνεται επίσης να οδηγεί σε μετατροπή των αστροκυττάρων σε νευρώνες, μόνο που στη συγκεκριμένη περίπτωση το ποσοστό μετατροπής πέφτει κατά περίπου 20%.

Η ομάδα του καθηγητή Τσεν είχε αναπτύξει στο παρελθόν γονιδιακή θεραπεία για τη μετατροπή των αστροκυττάρων σε νευρώνες. Ωστόσο εξαιτίας του τεράστιου κόστους της γονιδιακής θεραπείας το οποίο μπορεί να ξεπεράσει το μισό εκατομμύριο δολάρια ανά ασθενή, οι ερευνητές άρχισαν να αναζητούν πιο οικονομικές προσεγγίσεις για τη μετατροπή γλοιακών κυττάρων σε νευρώνες. Παράλληλα και ο τρόπος χορήγησης της γονιδιακής θεραπείας είναι πιο πολύπλοκος αφού απαιτεί την έγχυση ιικών σωματιδίων στο ανθρώπινο σώμα. Αντιθέτως η νέα προσέγγιση των χημικών μορίων μπορεί να «κλειστεί» σε ένα χάπι που θα λαμβάνουν οι ασθενείς.

«Το σημαντικότερο πλεονέκτημα της νέας προσέγγισης είναι ότι ένα χάπι που περιέχει μικρά μόρια θα μπορεί να διανέμεται ευρέως σε ολόκληρο τον κόσμο και να φθάνει ακόμη και σε αγροτικές περιοχές χωρίς προηγμένο υγειονομικό σύστημα» σημείωσε ο δρ Τσεν. «Το όνειρό μου είναι να αναπτύξω ένα απλό σύστημα, όπως ένα χάπι, το οποίο θα μπορεί να βοηθήσει ασθενείς με εγκεφαλικό ή με Αλτσχάιμερ ώστε να αναγεννούν τους νευρώνες τους και να αποκτούν ξανά τις χαμένες ικανότητες μάθησης και μνήμης».

Αξιοσημείωτο είναι επίσης πως οι νέοι νευρώνες έδειξαν παρόμοιες ιδιότητες με τους νευρώνες που είχαν καταστραφεί. Αυτό δείχνει μία πιθανή επίδραση της κυτταρικής σειράς των γλοίων στη νευρωνική ταυτότητα.

«Το πιο εντυπωσιακό εύρημα αυτής της μελέτης είναι το γεγονός ότι οι νευρώνες που μετατράπηκαν είναι πλήρως λειτουργικοί και σχηματίζουν συναπτικά δίκτυα με άλλους προϋπάρχοντες νευρώνες διευκολύνοντας την αποκατάσταση της κινητικής λειτουργίας», κατέληξε ο Δρ. Gong Chen.

Πιο κοντά στο όνειρο

Οι ερευνητές παραδέχονται ότι υπάρχουν πολλά ακόμη άλυτα τεχνικά θέματα προτού αναπτυχθεί ένα χάπι που θα περιέχει τον συνδυασμό των μικρών μορίων, όπως το πώς ακριβώς θα δημιουργηθεί αυτό το χάπι. Σχεδιάζουν επίσης να διερευνήσουν πιθανές παρενέργειες της προσέγγισής τους ώστε να αναπτύξουν το ασφαλέστερο δυνατό χάπι. Σε κάθε περίπτωση όμως δηλώνουν αισιόδοξοι σχετικά με το ότι ο συνδυασμός μορίων που εντόπισαν είναι άκρως υποσχόμενος ενάντια στις νευρολογικές διαταραχές. «Βρισκόμαστε ένα βήμα πιο κοντά στο όνειρό μας» κατέληξε ο καθηγητής Τσεν.

Πηγή ιατρική επιθεώρηση Stem Cell Reports, medlabnews.gr

Διαβάστε επίσης

Στέλιος Παπαδόπουλος: πίσω από την νέα θεραπεία κατά του Αλτσχάιμερ

Το ρόφημα που χρειαζόμαστε για ένα υγιή εγκέφαλο. Μειώνει τον κίνδυνο γνωστικής εξασθένισης και άνοιας

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Το ρόφημα που αξίζει να πίνουμε κάθε μέρα για έναν υγιή εγκέφαλο είναι το τσάι φυσικά. Αν είστε λάτρεις του τσαγιού, έχουμε υπέροχα νέα για εσάς. Μια νέα έρευνα, που διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο Ιατρικής στη Σιγκαπούρη (Yong Loo Lin) δείχνει ότι η τακτική κατανάλωση τσαγιού μειώνει τον κίνδυνο της γνωστικής εξασθένισης και της άνοιας κατά σχεδόν 50%.

Επομένως, αν δεν μπορείτε να ξεκινήσετε το πρωινό σας χωρίς το αγαπημένο σας ρόφημα, μπορείτε να χαρείτε επιπλέον για το γεγονός ότι η συνήθειά σας προστατεύει τη μακροχρόνια υγεία του εγκεφάλου σας. Και όσοι από εσάς δεν πίνετε ακόμα τσάι- το γεγονός αυτό αποτελεί έναν πολύ πειστικό λόγο για να το ξεκινήσετε.

Το τσάι θα προστατέψει τον εγκέφαλο σας, όσο μεγαλώνετε

Η παρούσα έρευνα συγκέντρωσε δεδομένα από περίπου 1.000 κινέζους συμμετέχοντες μεγαλύτερης ηλικίας (55 χρονών και άνω). Τους ζητήθηκαν πληροφορίες σχετικά με την κατανάλωση τσαγιού που κάνουν και μετά από πέντε χρόνια, μετρήθηκαν οι γνωστικές τους επιδόσεις και συλλέχθησαν πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο ζωής τους, την ιατρική τους κατάσταση και τις φυσικές και κοινωνικές δραστηριότητές τους.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η συχνή κατανάλωση τσαγιού μείωνε τον κίνδυνο γνωστικής εξασθένισης κατά 50%. Και αυτό πρόκειται για ένα μεγάλο ποσοστό, αφού η νόσος Alzheimer αποτελεί την 6η κύρια αιτία θανάτου μόνο στις ΗΠΑ. Θέλετε να μάθετε και για ένα ακόμα πιο απίστευτο στοιχείο; Οι συμμετέχοντες που είχαν το γονίδιο APOE e4, το οποίο δηλώνει γενετική προδιάθεση για ανάπτυξη της νόσου Alzheimer, είχαν μειωμένες πιθανότητες εμφάνισης γνωστικής εξασθένισης κατά περίπου 86%.

Πώς λαμβάνουμε τα οφέλη του τσαγιού;

Τα καλά νέα είναι επίσης ότι είναι εύκολο να λάβουμε τα οφέλη του τσαγιού. Απ’ ότι φαίνεται, το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να το πιούμε. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας επίσης υποδεικνύουν ότι δεν είχε σημασία το είδος του τσαγιού που κατανάλωναν, κάτι που σημαίνει ότι το αγαπημένο σας τσάι- είτε αυτό είναι μαύρο, πράσινο ή με φρούτα- θα έχει τις ίδιες ιδιότητες. Και φυσικά μην ξεχνάτε ότι στην Ελλάδα έχουμε το μοναδικό τσάι του βουνού το οποίο δεν περιέχει διεγερτικά και έχει αποδειχθεί επανειλημμένως η αξία του στην καταπολέμηση του Αλτσχάιμερ. Και φυσικά, μπορείτε να αρχίσετε τη μέρα σας πίνοντας ένα τσάι σημύδας. Ευτυχώς, το τσάι έχει υπέροχη γεύση και αποτελεί μια ευχάριστη πινελιά στην πρωινή ή απογευματινή μας ρουτίνα.

Σύμφωνα με έναν από τους κύριους ερευνητές, τα πλεονεκτήματα αυτά μπορεί να οφείλονται στην υψηλή περιεκτικότητα του τσαγιού σε κατεχίνες, θειοφλαβίνες, θεαρουβιγινών και L-Θεανίνη- βιοδραστικά συστατικά που είναι γνωστά για την καταπολέμηση των φλεγμονών και των ελεύθερων ριζών και τα οποία μπορούν να διατηρήσουν τον οργανισμό μας υγιή. Όσο για το πώς ακριβώς λειτουργεί στην πρόληψη της άνοιας, χρειάζεται περαιτέρω έρευνα.

Διαβάστε επίσης

• Ξεχνάτε, χάνετε τις λέξεις, χάνετε πράγματα; Μήπως πρέπει να επισκεφτείτε κάποιον ειδικό για Alzheimer;
• 10 μυστικά για την πρόληψη της άνοιας. Τι είναι η άνοια και ποιές οι συνηθέστερες μορφές της.
• Ξεχνάτε πράγματα, φοβάστε την άνοια, το Αλτσχάιμερ; Μετρήστε την ομοκυστεΐνη (Homocysteine)
• Η οικονομική κρίση απειλεί με λουκέτο τα λίγα κέντρα Αλτσχάιμερ που υπάρχουν στην Ελλάδα και οι ανοϊκοί ασθενείς κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς φροντίδα.

Ξεχνάτε; ΔΕΝ θυμάστε ονόματα, λέξεις; Xάνετε πράγματα; Πρέπει να φοβάστε το Αλτσχάιμερ;

της Βικτωρίας Πολύζου, σύμβουλος ψυχικής υγείας, medlabnews.gr iatrikanea

Αν αντιμετωπίζετε κάποιες από τις παρακάτω δυσκολίες και ανησυχείτε για την εξέλιξή τους, απευθυνθείτε άμεσα σε κάποιον ειδικό.

Προειδοποιητικά σημεία της νόσου Αλτσχάιμερ:

1. Ξεχνάτε ονόματα και φυσιογνωμίες ανθρώπων;
2. Συναντάτε δυσκολία στο να εκφραστείτε; Ψάχνετε να βρείτε τις κατάλληλες λέξεις;
3. Χάνετε τα προσωπικά σας αντικείμενα (γυαλιά, χάπια, κλειδιά);
4. Ξεχνάτε τα πρόσφατα γεγονότα, παρόλο που θυμάστε πολύ καλά τα παλαιότερα;
5. Αντιμετωπίζετε δυσκολία να κάνετε πράγματα που παλαιότερα σας φαίνονταν πολύ εύκολα, π.χ. να μαγειρέψετε, να οδηγήσετε, να διαχειριστείτε τα οικονομικά σας;
6. Δυσκολεύεστε να προγραμματίσετε τις δραστηριότητές σας και να οργανώσετε την καθημερινότητά σας;
7. Χάνετε το δρόμο σας σε περιοχές που γνωρίζετε καλά;
8. Δυσκολεύεστε να θυμηθείτε την ημερομηνία; Ξεχνάτε τα ραντεβού και τις υποχρεώσεις σας;
9. Παρατηρείτε αλλαγές στη διάθεση και την προσωπικότητά σας;
10. Τα προβλήματα με τη μνήμη σας δυσκολεύουν την καθημερινή σας ζωή;
Εάν αντιμετωπίζετε κάποιες από τις παραπάνω δυσκολίες και ανησυχείτε για την εξέλιξή τους, απευθυνθείτε άμεσα σε κάποιον ειδικό.