Αντηλιακά. Πώς και πότε τα χρησιμοποιούμε; Στα παιδιά τι κάνουμε; Τύπος του δέρματος και μαύρισμα

της Θάλειας Γούτου, ειδική κοσμετολόγος,  medlabnews.gr iatrikanea

Εφόσον εκτίθεται το δέρμα μας στον ήλιο είτε στην παραλία, είτε τον χειμώνα χρειαζόμαστε αντηλιακό. Η πιο επικίνδυνη εποχή, για το δέρμα μας, είναι η άνοιξη που ακόμα φοράμε αρκετά ρούχα, ο καιρός είναι δροσερός αλλά κυκλοφορούμε και εκτιθέμεθα αρκετά στον ήλιο. 

Η χωρίς μέτρο έκθεση στον ήλιο έχει εκτός από το έγκαυμα που άμεσα θα βιώσουμε, πολλές επιβλαβείς για την υγεία μας συνέπειες: βραχυπρόθεσμα ξηραίνει το δέρμα, προκαλούνται δυσχρωμίες, εφηλίδες, ηλιακές φακές ή και «σπυράκια» από τον ήλιο που είναι ένα είδος φωτοαλλεργίας. 

Επίσης «πέφτει» η άμυνα του οργανισμού μας και αναζωπυρώνονται φλεγμονές όπως ο επιχείλιος έρπητας καθώς και γινόμαστε επιρρεπείς σε νέες. Μακροπρόθεσμα λόγω της καρκινογενετικής δράσης της υπεριώδους ακτινοβολίας που δρα αυξητικά, κινδυνεύουμε από προκαρκινικές βλάβες (ακτινικές υπερκερατώσεις) αλλά και καρκίνο του δέρματος με επικυνδυνότερο το μελάνωμα. Τέλος ο ήλιος γερνάει το δέρμα γιατί καταστρέφει αργά αλλά σίγουρα  το κολλαγόνο του δέρματος με αποτέλεσμα το φωτοεκτεθειμένο δέρμα να έχει εκτός από ρυτίδες και έντονη (και πρώιμη) χαλάρωση.

Τα αντηλιακά περιέχουν φυσικά ή χημικά φίλτρα που σκεδάζουν την ηλιακή ακτινοβολία ή τη μετατρέπουν σε άλλη λιγότερο επικίνδυνη. Είναι αποτελεσματικά εφ’όσον γίνεται σωστή επιλογή και χρήση τους με επάλειψη μεγάλης ποσότητας και συχνές επαναλήψεις. Ωστόσο δεν αποτρέπουν το έγκαυμα όσο υψηλό δείκτη κι αν έχουν  σε πολύωρη έκθεση ανάλογα με το φωτότυπο του ατόμου.

Προτιμάτε εκείνα τα αντηλιακά προϊόντα που αναφέρουν σαφώς ότι διαθέτουν φίλτρα προστασίας και για την υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία A (UVA), η οποία σχετίζεται με τον καρκίνο του δέρματος. Αυτά είναι κυρίως τα νεότερα αντηλιακά, ενώ έως τώρα τα περισσότερα προστάτευαν κυρίως από την υπεριώδη ακτινοβολία Β (UVB) που προκαλεί τα ηλιακά εγκαύματα. 

Οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβλέπουν ακόμη πιο αυστηρούς όρους σχετικά με την αναγραφή του δείκτη προστασίας.

Εννοείται βέβαια πως όσον αφορά την επιλογή και τη χρήση των αντηλιακών συνεχίζουν να ισχύουν οι γνωστοί βασικοί κανόνες που συνοψίζονται στα εξής: 

• Τουλάχιστον στην αρχή και ειδικά εάν έχετε φωτότυπο 1 ή 2 επιλέξτε αντηλιακά με SPF από 30 έως και 50. 
• Όσο υψηλό δείκτη προστασίας κι αν έχει το αντηλιακό σας, μην εκτίθεστε στον ήλιο τις ώρες αιχμής.
• Η πρώτη επάλειψη πρέπει να γίνεται μισή ώρα πριν εκτεθείτε στον ήλιο και φροντίστε να ανανεώνετε το αντηλιακό τακτικά (κάθε δύο ώρες) αλλά και όταν βγαίνετε από τη θάλασσα (αμέσως μετά) ή ύστερα από έντονη εφίδρωση.
• Αντηλιακό λάδι μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μόνο εφόσον έχετε μαυρίσει.

Τύπος Δέρματος και Ήλιος

Το πόσο εύκολα ή δύσκολα έχει την τάση να μαυρίζει αλλά και να καίγεται η επιδερμίδα σας εξαρτάται από το φωτότυπο στον οποίο ανήκει και είναι ζωτικό να εντοπίσετε ποιος είναι ο δικός σας:

• Φωτότυπος Ι: δέρμα που καίγεται και /δεν μαυρίζει ποτέ, γι' αυτό κινδυνεύει περισσότερο από εγκαύματα. 
• Φωτότυπος II: καίγεται, αλλά μαυρίζει ελάχιστα.
• Φωτότυπος III: σπάνια καίγεται, αλλά μαυρίζει εύκολα.
• Φωτότυπος IV: μαυρίζει πάντοτε και πολύ εύκολα, ενώ δεν καίγεται ποτέ.
• Φωτότυπος V: συναντάται σε Ασιάτες. 
• Φωτότυπος VI: συναντάται σε νέγρους.

Αν η επιδερμίδα σας είναι ανοιχτόχρωμη (τύπου Ι ή II), κινδυνεύει πολύ περισσότερο από τις βλαβερές ηλιακές ακτίνες. Είναι πιο επιρρεπής στη φωτογήρανση, τα ηλιακά εγκαύματα και το μελάνωμα, γι' αυτό γενικά και κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες πρέπει  οι γυναίκες να είναι πολύ πιο προσεχτικές, ειδικά αν παράλληλα έχουν φυσικά πυρόξανθα μαλλιά και ανοιχτόχρωμα μάτια.

Αντηλιακή προστασία για τα παιδιά.

Τα αντηλιακά για τα παιδιά πρέπει να περιέχουν φυσικά φίλτρα(λέγονται και ορυκτά ή μεταλλικά φίλτρα) και αυτά είναι συνήθως το διοξείδιο του τιτανίου και το οξείδιο του ψευδαργύρου. Αυτά είναι και συστατικά των minerals καλλυντικών διότι δεν προκαλούν αλλεργίες και είναι καλά ανεκτά από ευαίσθητα δέρματα. Ο δείκτης προστασίας για τα παιδιά θα πρέπει να είναι ο υψηλότερος δηλ. ο  50+. Να τονιστεί ότι τα βρέφη δεν πρέπει να εκτίθενται καθόλου στον ήλιο και ότι τα παιδιά και ειδικά τα ανοιχτόχρωμα να φορούν και λεπτά ρούχα (π.χ βαμβακερό μπλουζάκι), καπέλο και γυαλιά στην παραλία εκτός του αντηλιακού.

Τέλος υπάρχουν μελέτες, σε αρουραίους, ότι η οξυβενζόλη, ουσία που περιέχουν πολλά αντηλιακά, απορροφάται από το δέρμα και είναι πιο επικίνδυνη από την ηλιακή ακτινοβολία. Συγκεκριμένα λειτουργεί ως γοναδομιμητικό στο σώμα και ευνοεί την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων. Όμως σε ανθρώπους διαπιστώθηκε ότι το δέρμα απορροφά πολύ μικρές ποσότητες οξυβενζόλης, που δεν επαρκή για να προκληθούν ορμονικές αλλαγές, ούτε για να προκαλέσει άλλες τοξικές επιδράσεις. Πάντως υπάρχουν αντηλιακά που δεν περιέχουν οξυβενζόλη, αν και μπορεί να μην παρέχουν την ίδια προστασία έναντι της υπεριώδους ακτινοβολίας.

Διαβάστε επίσης

• Αντιμετωπίστε την Ηλίαση και την Θερμοπληξία
• Η Ψηφιακή Χαρτογράφηση Σπίλων αποτελεί το ΤΕΣΤ ΠΑΠ του δέρματος και η εξέταση γίνεται όλες τις εποχές του έτους και αφορά όλες τις ηλικίες.