Παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου. Μύθοι και αλήθειες. Ο καρκίνος μπορεί να αποφευχθεί, παρά τα προβλήματα που έχει φέρει η οικονομική κρίση, ακολουθώντας μερικούς κανόνες για έναν υγιεινό τρόπο ζωής και δίνοντας βάση στην πρόληψη.

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr

Ο καρκίνος αποτελεί τη 2η αιτία θανάτου στη χώρα μας μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα και μείζον εθνικό αλλά και παγκόσμιο πρόβλημα Δημόσιας Υγείας.

Φέτος η Διεθνής Ενωση κατά του Καρκίνου (Union for International Cancer Control - UICC) έχει δώσει έμφαση στο να διαλύσει κάποιους επιβλαβείς μύθους και παρανοήσεις σχετικά με τον καρκίνο.

Καρκίνος - Αυτό το ξέρατε;

Μύθος 1: Ο καρκίνος είναι απλώς ένα ζήτημα υγείας.

Αλήθεια: Ο καρκίνος δεν είναι απλώς ένα ζήτημα υγείας. Έχει ευρύτατη κοινωνική, οικονομική επίδραση ακόμα και στα ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Μύθος 2: Ο καρκίνος είναι μια ασθένεια των πλουσίων, των ηλικιωμένων και των αναπτυγμένων χωρών.

Αλήθεια: Ο καρκίνος είναι μια παγκόσμια επιδημία. Επηρεάζει όλες τις ηλικίες και τις κοινωνικοοικονομικές ομάδες, με τις αναπτυσσόμενες χώρες φέρουν ένα δυσανάλογο βάρος.

Μύθος 3: Ο καρκίνος είναι θανατηφόρος.

Αλήθεια: Πολλοί καρκίνοι που κάποτε θεωρούνταν μια θανατική ποινή μπορεί πλέον να θεραπευτούν και για όλο και περισσότερους ανθρώπους, ο καρκίνος τους μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.

Μύθος 4: Ο καρκίνος είναι η μοίρα μου.

Αλήθεια: Με τις σωστές στρατηγικές, το ένα τρίτο από τις πιο κοινές μορφές καρκίνου μπορούν να προληφθούν.

Η Ελλάδα του 2013 βρίσκει τον χώρο της υγείας να πλήττεται ποικιλοτρόπως. Ενοποιήσεις ταμείων με πολλές λειτουργικές ανωμαλίες, περικοπές εξόδων σε όλο τον χώρο της υγείας από τις αμοιβές των ιατρών, τις εξετάσεις, το φάρμακο, στο αναλώσιμο υλικό και περικοπές λειτουργικές με αποτέλεσμα υπολειτουργία νοσοκομείων, κλείσιμο τμημάτων και εργαστηρίων νοσοκομείων. Λόγω των περικοπών πόρων, Ιδρύματα, οργανώσεις και φορείς που δραστηριοποιούνται στην ενημέρωση και πρόληψη του καρκίνου αντιμετωπίζουν θέμα επιβίωσης. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, που βλέπει  χρόνο με τον χρόνο, ακόμα και τα έσοδα του Αντικαρκινικού Εράνου να περιορίζονται. Σε όλο αυτό το περιβάλλον εκείνο που συμβαίνει είναι η ταλαιπωρία του πολίτη, που προστίθεται, στην καθημερινή ανυπόφορη πίεση, που υφίσταται ο κάθε Έλληνας αυτήν την εποχή.

Αυτή η κατάσταση επιβαρύνει την υγεία και φυσικά ανεβάζουν τα ποσοστά των περιστατικών καρκίνου και καρδιάς σε ανησυχητικά επίπεδα. Η καθημερινή πίεση, το στρες των δυσάρεστων ακουσμάτων, η πίεση στην εργασία από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, η απώλεια εργασίας, η απώλεια σημαντικού μέρους του εισοδήματος, η κατήφεια και η κατάθλιψη, δημιουργούν όλες εκείνες τις προϋποθέσεις για να αυξηθούν τα περιστατικά καρκίνου.

Μάλιστα πλέον καταγράφεται, αρκετούς μήνες πλέον, ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο και βρίσκονται σε στάδιο θεραπείας ή παρακολούθησης, λόγω οικονομικής αδυναμίας να μην προσέρχονται για τις υποχρεωτικές εξετάσεις τους και ακόμα χειρότερα να μην λαμβάνουν τα θεραπευτικά τους σχήματα όπως θα έπρεπε. Επίσης είναι χαρακτηριστικό ασθενείς, λόγω της οικονομικής εξαθλίωσης να περιμένουν για μήνες ραντεβού για να εξεταστούν και ας έχουν πιθανή διάγνωση καρκίνου.

Σε όλη αυτήν την κατάσταση εκείνο που μπορεί να βοηθήσει σοβαρά και να μην αυξηθούν τα περιστατικά καρκίνου, είναι να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη. Μεγάλο μέρος των περιστατικών καρκίνου μπορούν να αποφευχθούν μέσω της πρόληψης, και επίσης μεγάλο μέρος των θανάτων από καρκίνο μπορούν να αποφευχθούν μέσω της έγκαιρης διάγνωσης και της θεραπευτικής αντιμετώπισης. Αποτελεί, δε, μοναδική πρωτοβουλία βάσει της οποίας όλος ο κόσμος μπορεί να ενώσει τις δυνάμεις του για την καταπολέμηση της παγκόσμιας επιδημίας του καρκίνου.

Ο καρκίνος έχει μια γενετική συνιστώσα, η οποία δεν μπορεί να προληφθεί. Όμως, δεν αναπτύσσουν καρκίνο όλοι οι άνθρωποι με γενετική προδιάθεση και, αντίστροφα, ο καρκίνος μπορεί να πλήξει ανθρώπους χωρίς οικογενειακό ιστορικό της νόσου. Η καρκινογένεση είναι ένα φαινόμενο που απαιτεί χρόνο για να πραγματοποιηθεί και υπάρχουν συνήθως αρκετά στάδια μέχρι ένα φυσιολογικό κύτταρο να μετατραπεί σε καρκινικό. Στον ανώμαλο πολλαπλασιασμό των κυττάρων του καρκίνου συμβάλλει ποικιλία παραγόντων, που περιλαμβάνουν:

• Ανωμαλίες στο γενετικό υλικό που οδηγούν σε βλάβες του κυττάρου, ενεργοποίηση γονιδίων, ή σε εξάλειψη ογκοκατασταλτικών γονιδίων

• Αδυναμία του αμυντικού συστήματος του οργανισμού να καταστρέψει τα παθολογικά κύτταρα

• Φαινόμενα που με την σειρά τους προκαλούνται από σύνθετους παράγοντες, που περιλαμβάνουν έκθεση σε καρκινογόνα, μικρόβια και ιούς, κληρονομικές προδιαθέσεις, χρήση καπνού, διατροφικές συνήθειες.

Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κώδικα κατά του Καρκίνου, πολλοί θάνατοι από καρκίνο θα μπορούσαν να αποφευχθούν με την υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής.

Ο καρκίνος μπορεί να αποφευχθεί ακολουθώντας μερικούς κανόνες για έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Τέτοιοι είναι:

- Διακοπή του καπνίσματος


- Σωματική άσκηση


- Περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ


- Πρόληψη κατά της παχυσαρκίας

- Υγιεινή διατροφή


- Αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο


- Εμβολιασμός κατά των ιών που προκαλούν καρκίνο

- Αποφυγή των καρκινογόνων παραγόντων του περιβάλλοντος.

Τέλος πρέπει να τονίσουμε ότι όσο πιο νωρίς γίνει η διάγνωση της νόσου, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες ίασης του ασθενούς. Θα πρέπει παρά τις δυσκολίες λόγω της οικονομικής κρίσης, να γίνονται εκείνες οι προληπτικές εξετάσεις (παπ τεστ, μαστογραφία, PSA, ψηφιακή δερματοσκόπηση κλπ) τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο.

Αξίζει να διαφυλάξουμε την υγεία μας για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε όλα τα άλλα.