Το everolimus (Afinitor®) βελτιώνει σημαντικά την επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου σε ασθενείς με προχωρημένους μη-λειτουργικούς γαστρεντερικούς και πνευμονικούς νευροενδοκρινείς όγκους

• Σε κλινική μελέτη, το everolimus μείωσε κατά 52% τον κίνδυνο εξέλιξης της νόσου, ενώ επέδειξε διάμεση επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου (PFS) 11 μηνών έναντι 3,9 μηνών με το εικονικό φάρμακο1
• Οι προχωρημένοι, εξελισσόμενοι, μη-λειτουργικοί νευροενδοκρινείς όγκοι (ΝΕΤ) γαστρεντερικής ή πνευμονικής προέλευσης είναι σπάνιες μορφές καρκίνου με πτωχή πρόγνωση και περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές2,3,4
• Τα αποτελέσματα της μελέτης RADIANT-4 παρουσιάστηκαν στο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Ογκολογίας. Υπό εξέλιξη βρίσκονται οι διαδικασίες υποβολής προς τις ρυθμιστικές Αρχές παγκοσμίως1

Στο πλαίσιο του Πανευρωπαϊκού Συνέδριου Ογκολογίας (ECC) 2015 στη Βιέννη, ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της μελέτης Φάσης ΙΙΙ, RADIANT-4, τα οποία κατέδειξαν ότι το everolimus (Afinitor®) μειώνει κατά 52% τον κίνδυνο εξέλιξης της νόσου σε ασθενείς με προχωρημένους, εξελισσόμενους, μη-λειτουργικούς νευροενδοκρινείς όγκους (ΝΕΤ) γαστρεντερικής ή πνευμονικής προέλευσης έναντι του εικονικού φαρμάκου1.

Επιπλέον, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το everolimus, ένας αναστολέας του mTOR, παρέτεινε τη διάμεση επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου (PFS) κατά 7,1 μήνες: βάσει κεντρικής αξιολόγησης, η διάμεση επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου ήταν 11 μήνες στο σκέλος του everolimus και 3,9 μήνες στο σκέλος του εικονικού φαρμάκου. Μια πρώτη ενδιάμεση ανάλυση για τη συνολική επιβίωση (δευτερεύον καταληκτικό σημείο) έδειξε μία τάση υπέρ του σκέλους του everolimus, αν και τα δεδομένα θεωρούνται ακόμα πρόωρα και είναι προγραμματισμένες πρόσθετες αναλύσεις. Τα δεδομένα για το βέλτιστο ποσοστό ολικής ανταπόκρισης (δευτερεύον καταληκτικό σημείο) έδειξαν ότι το 64% των ασθενών που έλαβαν everolimus παρουσίασαν κάποιου βαθμού συρρίκνωση του όγκου, σε σύγκριση με το 26% όσων έλαβαν το εικονικό φάρμακο1.

Το προφίλ ασφάλειας (δευτερεύον καταληκτικό σημείο) ήταν συμβατό με το γνωστό προφίλ ασφαλείας του everolimus. Οι πιο συχνές, σχετιζόμενες με τη θεραπεία, ανεπιθύμητες ενέργειες Βαθμού 3 και 4 (>5%), ήταν στοματίτιδα (9,0% έναντι 0,0%), διάρροια (7,0% έναντι 2,0%) και λοιμώξεις (7,0% έναντι 0,0%) για το everolimus και το εικονικό φάρμακο, αντίστοιχα1. 

«Οι προχωρημένοι, εξελισσόμενοι, μη-λειτουργικοί ΝΕΤ γαστρεντερικής ή πνευμονικής προέλευσης είναι σπάνιοι και επιθετικοί καρκίνοι, με περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές,» δήλωσε ο Δρ. James Yao, Καθηγητής Ιατρικής στο Αντικαρκινικό Κέντρο MD Anderson του Πανεπιστημίου του Τέξας, στο Χιούστον, και κύριος ερευνητής της μελέτης. «Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης παρέχουν ισχυρές ενδείξεις για την αποτελεσματικότητα του αναστολέα του mTOR everolimus σε αυτό τον πληθυσμό ασθενών.» 

Οι NET είναι μία σπάνια μορφή καρκίνου που προέρχονται από τα νευροενδοκρινικά κύτταρα, τα οποία απαντούνται σε όλο το σώμα, αλλά συχνότερα εντοπίζονται στη γαστρεντερική οδό, τους πνεύμονες και το πάγκρεας5. Οι NET μπορεί να είναι λειτουργικοί ή μη-λειτουργικοί: οι λειτουργικοί ΝΕΤ προκαλούν συμπτώματα που οφείλονται στην έκκριση ορμονών και άλλων ουσιών, ενώ οι μη-λειτουργικοί μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα σχετιζόμενα με την ανάπτυξη του ίδιου του όγκου, όπως η απόφραξη του εντέρου, ο πόνος και η αιμορραγία5,6,7,8. Κατά τη στιγμή της διάγνωσης, το 5% έως 44% των ασθενών με γαστρεντερικούς ΝΕΤ και το 28% των ασθενών με πνευμονικούς ΝΕΤ έχουν προχωρημένη νόσο, δηλαδή ο καρκίνος τους έχει εξαπλωθεί σε άλλα σημεία του οργανισμού και είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί5. 

Τα αποτελέσματα της μελέτης RADIANT-4, η οποία αποτελεί τμήμα του μεγαλύτερου προγράμματος κλινικών μελετών για τους ασθενείς με προχωρημένους ΝΕΤ, θα χρησιμεύσουν ως βάση για την υποβολή προς έγκριση του everolimus παγκοσμίως για τη θεραπεία των προχωρημένων, εξελισσόμενων, μη-λειτουργικών γαστρεντερικών και πνευμονικών ΝΕΤ. Το everolimus είναι ήδη εγκεκριμένο σε περισσότερες από 95 χώρες για τους τοπικά προχωρημένους, μεταστατικούς ή μη-εγχειρήσιμους, εξελισσόμενους ΝΕΤ παγκρεατικής προέλευσης.

Για τη μελέτη RADIANT-4

Η RADIANT-4 (RAD001 In Advanced Neuroendocrine Tumors) είναι μία προοπτική, διπλά-τυφλή, τυχαιοποιημένη, παράλληλων ομάδων, συγκρινόμενη με εικονικό φάρμακο, πολυκεντρική μελέτη Φάσης ΙΙΙ. Η μελέτη εξέτασε την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του everolimus σε συνδυασμό με την καλύτερη υποστηρικτική φροντίδα (BSC) έναντι του εικονικού φαρμάκου σε συνδυασμό με την BSC, σε 302 ασθενείς με προοδευτικώς εξελισσόμενους, καλά διαφοροποιημένους, μη-λειτουργικούς, προχωρημένους ΝΕΤ γαστρεντερικής ή πνευμονικής προέλευσης. Όλοι οι ασθενείς έλαβαν BSC στη διάρκεια της θεραπείας, από την οποία αποκλείσθηκαν οι αντινεοπλασματικοί παράγοντες όπως τα ανάλογα σωματοστατίνης (SSAs). Οι ασθενείς έπρεπε να έχουν σταματήσει τη θεραπεία με SSAs επί τέσσερις εβδομάδες πριν από την ένταξή τους στη μελέτη. Το everolimus επέδειξε παρόμοια αποτελεσματικότητα ανεξάρτητα από το αν οι ασθενείς είχαν λάβει προηγούμενη θεραπεία με SSA ή όχι. Οι ασθενείς δεν είχαν ιστορικό ή ενεργά συμπτώματα καρκινοειδούς συνδρόμου και είχαν παρουσιάσει επιβεβαιωμένη εξέλιξη της νόσου εντός των τελευταίων 6 μηνών. Οι ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν σε αναλογία 2:1 να λαμβάνουν ημερησίως από του στόματος είτε 10 mg everolimus είτε το εικονικό φάρμακο1.

Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο της RADIANT-4 ήταν το PFS σύμφωνα με την κεντρική ακτινολογική αξιολόγηση. Τα δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία συμπεριέλαβαν την ασφάλεια, το OS, το βέλτιστο ποσοστό ολικής ανταπόκρισης (ορίστηκε ως η πλήρης ανταπόκριση συν τη μερική ανταπόκριση) και το ποσοστό ελέγχου της νόσου1.

Το προφίλ ασφαλείας του everolimus ήταν σύμφωνο με ό,τι έχει παρατηρηθεί σε προγενέστερες μελέτες του σκευάσματος. Οι πιο συχνές, σχετιζόμενες με τη θεραπεία ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν στοματίτιδα, διάρροια, περιφερικό οίδημα, κόπωση και εξάνθημα. Κατά την καταληκτική ημερομηνία ανάλυσης των δεδομένων, οι κύριοι λόγοι διακοπής της θεραπείας ήταν η εξέλιξη της νόσου (37% στο σκέλος του everolimus έναντι 72% στο σκέλος του  εικονικού φαρμάκου) και οι ανεπιθύμητες ενέργειες (29% στο σκέλος του everolimus έναντι 7% στο σκέλος του εικονικού φαρμάκου).  Τάση βελτίωσης της επιβίωσης παρατηρήθηκε κατά την ενδιάμεση ανάλυση της συνολικής επιβίωσης [p=0.037], με συνολικά 70 θανάτους να καταγράφονται έως τη διενέργειά της (42 [20,5%] στο σκέλος του everolimus και 28 [28,6%] στο σκέλος του εικονικού φαρμάκου). Το αποτέλεσμα αυτό δεν ήταν στατιστικώς σημαντικό, δεδομένου ότι το κατώτατο επίπεδο σημαντικότητας της ενδιάμεσης ανάλυσης ήταν p=0.0002131.

Για τo everolimus (Afinitor®) 

Το everolimus (Afinitor) είναι εγκεκριμένο σε περισσότερες από 95 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τους τοπικά προχωρημένους, μεταστατικούς ή μη-εγχειρήσιμους, εξελισσόμενους, νευροενδοκρινείς όγκους παγκρεατικής προέλευσης. Είναι επίσης εγκεκριμένο σε 121 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τον προχωρημένο νεφροκυτταρικό καρκίνο ο οποίος εξελίσσεται στη διάρκεια ή έπειτα από στοχευμένη θεραπεία με αγγειακό ενδοθηλιακό αυξητικό παράγοντα (VEGF), καθώς και σε περισσότερες από 100 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τη θεραπεία του προχωρημένου HR+/HER2- καρκίνου του μαστού, σε συνδυασμό με εξεμεστάνη, ύστερα από ενδοκρινική θεραπεία.

Οι ενδείξεις ποικίλουν ανά χώρα και δεν είναι διαθέσιμες σε κάθε χώρα όλες οι ενδείξεις του. Το προφίλ ασφαλείας και αποτελεσματικότητας του everolimus δεν έχει ακόμα τεκμηριωθεί εκτός των εγκεκριμένων ενδείξεων. Λόγω της αβεβαιότητας των κλινικών μελετών, δεν υπάρχουν εγγυήσεις ότι το everolimus θα διατεθεί εμπορικά για πρόσθετες ενδείξεις σε οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου. 

Παραπομπές

Yao J, et al. Everolimus in advanced, nonfunctional neuroendocrine tumors of lung or gastrointestinal origin: Efficacy and safety results from the placebo-controlled, double-blind, multicenter, Phase 3 RADIANT-4 study. European Cancer Congress (ECC) 2015, Vienna, Austria.

American Cancer Society. Gastrointestinal Carcinoid Tumors. Available at HYPERLINK "http://www.cancer.org/acs/groups/cid/documents/webcontent/003102-pdf.pdf"http://www.cancer.org/acs/groups/cid/documents/webcontent/003102-pdf.pdf. Accessed September 2015. 

American Cancer Society. Lung Carcinoid Tumors. Available at HYPERLINK "http://www.cancer.org/acs/groups/cid/documents/webcontent/003117-pdf.pdf"http://www.cancer.org/acs/groups/cid/documents/webcontent/003117-pdf.pdf. Accessed September 2015.

Halfdanarson T.R., et al. Pancreatic neuroendocrine tumors (PNETs): incidence, prognosis and recent trend toward improved survival. Annals of Onc. 2008; 19: 1727-1733.

Yao J, et al. One hundred years after "Carcinoid:" Epidemiology of and prognostic factors for neuroendocrine tumors in 35,825 cases in the United States. J Clin Oncol. 2008; 26: 3063-72.

Akerstrom G, et al. Timing and extent of surgery in symptomatic and asymptomatic neuroendocrine tumors of the pancreas in MEN 1. Langenbecks Arch Surg. 2002; 386:558-69. 

Modlin I, et al. Priorities for improving the management of gasteroenteropancreatic neuroendocrine tumors. J Natl Cancer Inst. 2008;100: 1282-1289.

Modlin I, et al. Current status of gastrointestinal carcinoids. Gastroenterology. 2005;128 :1717-1751.