11ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δημόσιας Υγείας

Σε ένα κρίσιμο «σταυροδρόμι» βρίσκεται σήμερα η Δημόσια Υγεία στη χώρα μας, καθώς οι ραγδαίες κοινωνικοοικονομικές αλλαγές που συντελούνται έχουν άμεση επίπτωση στην υγεία των Ελλήνων! 

Παλαιότερα νοσήματα παρουσιάζουν αξιοσημείωτες αυξομειώσεις στον επιπολασμό τους, ενώ σημαντικά αυξημένη εμφανίζεται και η συχνότητα διαφόρων λοιμώξεων. Παράλληλα, οι παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη χρόνιων νόσων χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, σε μια χρονική συγκυρία, μάλιστα, κατά την οποία τα φαινόμενα αυτά αποκτούν ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις, λόγω της μεγάλης πίεσης που ασκείται στις υγειονομικές δομές της χώρας από τη διαρκώς διογκούμενη μεταναστευτική ροή. 

Με αυτά τα δεδομένα, οι αρμόδιοι φορείς της Δημόσιας Υγείας και της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας καλούνται σήμερα να δώσουν πολυμέτωπη «μάχη», προκειμένου να εξασφαλίσουν την μακροχρόνια διατήρηση των δεικτών υγείας των πολιτών σε υψηλά επίπεδα, καθώς η ανάγκη για αποτελεσματική φροντίδα υγείας καθίσταται, πλέον, αδήριτη. 

Η φιλοσοφία αυτή διαπνέει το 11^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δημόσιας Υγείας, με τίτλο «Δημόσια Υγεία και πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας: κοινοί στόχοι», το οποίο διοργανώνει ο Τομέας Δημόσιας και Διοικητικής Υγιεινής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (Ε.Σ.Δ.Υ.), σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Δημόσιας Υγείας (Ε.Ε.Δ.Υ.), στις 21 - 23 Μαρτίου 2016 στην Αθήνα (ξενοδοχείο Divani Caravel). 

Πρόκειται για ένα σημαντικό επιστημονικό γεγονός, στο οποίο θα συμμετάσχουν έγκριτοι ειδικοί και διακεκριμένοι επιστήμονες, πρωτοπόροι σε θέματα Δημόσιας Υγείας, τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς, οι οποίοι έχουν συμβάλλει αποφασιστικά στο συστηματικό σχεδιασμό αποτελεσματικών στρατηγικών για την προστασία της Δημόσιας Υγείας, καθώς και για την έγκυρη σχετική ενημέρωση φορέων και πολιτών. Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου έχουν προγραμματιστεί διαλέξεις, συζητήσεις σε θέματα ενδιαφέροντος και στρογγυλά τραπέζια στοχευμένα σε σύγχρονα επιστημονικά πεδία που αφορούν μεγάλο αριθμό ιατρικών ειδικοτήτων, όπως Παθολόγους, Λοιμωξιολόγους, Πνευμονολόγους, Παιδιάτρους κτλ. 

Το Συνέδριο, τελεί υπό την αιγίδα της Αυτού Εξοχότητος του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Κυρίου Προκοπίου Παυλόπουλου, ο οποίος τιμήσησε με την παρουσία του την Τελετή Έναρξης

Την Εναρκτήρια Ομιλία της εκδήλωσης, με θέμα «Μετανάστευση - Προσφυγιά. Συνέπειες», θα δώσει η Πρύτανης κ. Ε. Γλύκατζη-Αρβελέρ.

Στόχο του Συνεδρίου αποτελεί η συζήτηση και η ανταλλαγή απόψεων γύρω από τη χάραξη αποτελεσματικών πολιτικών παροχής υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας και πρωτοβάθμιας φροντίδας, με γνώμονα την αλληλεγγύη και την άμεση απάντηση στις υγειονομικές ανάγκες του πληθυσμού. Προς την κατεύθυνση αυτή κινείται και η θεματολογία του Συνεδρίου, η οποία εστιάζει – εκτός των άλλων, στα παρακάτω κύρια σημεία:

ΠΡΟΣΔΟΚΙΜΟ ΖΩΗΣ

• Το προσδόκιμο ζωής παρουσιάζει μία σημαντική αυξητική τάση την τελευταία δεκαετία. Το 2011 στην Ελλάδα ήταν 83,1 χρόνια για τις γυναίκες και 78,3 χρόνια για τους άνδρες, με μέσο όρο τα 80,91 έτη. Ο αντίστοιχος μέσος όρος για την Ευρώπη ήταν τα 80,33 έτη. 

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΑΙΤΙΑ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

• Η γενική προτυποποιημένη θνησιμότητα, από όλες τις αιτίες παρουσιάζει σταθερή πτωτική πορεία στην Ελλάδα. Το 2013 ήταν 857,2 ανά 100.000 πληθυσμό, ενώ το 2004 ήταν 1.047,8 ανά 100.00 πληθυσμό. 

• Οι τρεις πρώτες αιτίες θανάτου στην Ελλάδα από το 2004 έως και το 2013 παραμένουν τα νοσήματα πνευμονικής κυκλοφορίας, η νόσος εγκεφαλικών αγγείων και η ισχαιμική καρδιοπάθεια αντίστοιχα.

• Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί το γεγονός πως και οι τρεις αιτίες παρουσιάζουν σημαντική πτωτική πορεία σε σχέση με το 2004, αν και ακόμα παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Ο Δείκτης Προτυποποιημένης Θνησιμότητας από τα νοσήματα της πνευμονικής κυκλοφορίας και άλλων μορφών καρδιοπάθειας φαίνεται πως έχει πτωτική τάση, καθώς το 2004 ήταν 176,4 ανά 100.000 κατοίκους, ενώ το 2013 μειώθηκε στο 119,4 ανά 100.000 κατοίκους. 

• Επιπλέον, η νόσος των εγκεφαλικών αγγείων παρουσιάζει μείωση, αφού το 2004 η προτυποποιημένη θνησιμότητά της ήταν 179,7 θάνατοι ανά 100.000 κατοίκους στην Ελλάδα και το 2013 ήταν 110,4 για αυτή την αιτία. Παρόλα αυτά, ο Δείκτης Προτυποποιημένης Θνησιμότητας μπορεί να είναι αισθητά χαμηλότερος το 2013 σε σχέση με το 2004, αλλά συνεχίζει να παραμένει αρκετά υψηλός.

• Από το 2004 έως το 2013 και η ισχαιμική καρδιοπάθεια παρουσιάζει μείωση. Αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι στην Ελλάδα το 2004 ήταν 137,4 ανά 100.000 κατοίκους και το 2013 ήταν 90. Βέβαια, πρέπει να τονιστεί πως υπήρχε μεγάλη διαφορά από το 2004 έως και το 2008. Συγκεκριμένα, ο Δείκτης Προτυποποιημένης Θνησιμότητας για το 2009 ήταν 103,9 ανά 100.000 κατοίκους, αλλά από το 2009 και μετά φαίνεται να υπάρχει σταθερή τάση.

• Αν και με χαμηλότερες τιμές από τις προηγούμενες αιτίες, παρόλα αυτά αξίζει να σημειωθεί ότι η υπερτασική νόσος ως αιτία θνησιμότητας παρουσιάζει συνεχή αυξητική τάση την τελευταία δεκαετία. Η χαμηλότερη τιμή προτυποποιημένης θνησιμότητας, 11,8 ανά 100.000 πληθυσμό, καταγράφηκε το 2004 και η υψηλότερη, 17,1, το 2013. 

• Η μεγάλη κατηγορία των Κακοήθων Νεοπλασμάτων συνεχίζουν να είναι ψηλά στη λίστα με τις αιτίες θανάτου στην Ελλάδα, καθώς για το έτος 2011 καταγράφηκαν συνολικά 27.346 θάνατοι από όλα τα κακοήθη νεοπλάσματα. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχουν πολλές κατηγορίες. Παρακάτω παρουσιάζεται η θνησιμότητα των κακοήθων νεοπλασμάτων ομαδοποιημένων σε πέντε κατηγορίες, για την περίοδο 2004-2013.

• Η τάση προς ελάττωση των θανάτων από ατυχήματα παρατηρείται και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε λίγο μεγαλύτερο βαθμό. Το 2011, η προτυποποιημένη θνησιμότητα από ατυχήματα ήταν 26,3 ανά 100.000 άτομα στον Ελληνικό πληθυσμό και 35,4 στην Ε.Ε.

• Η θνησιμότητα από νοσήματα του αναπνευστικού συστήματος στην Ελλάδα κυμαίνεται, την τελευταία πενταετία, σε διαφορετικά επίπεδα από εκείνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ έως το 2005 κυμαίνονταν στα ίδια, κυρίως εξαιτίας του υψηλού επιπολασμού του καπνίσματος στη χώρα μας. Το 2011, η προτυπωμένη θνησιμότητα για την Ελλάδα ήταν 46,56 και για την Ε.Ε. 40,89.

• Οι παθήσεις του πεπτικού συστήματος προκαλούν στην Ελλάδα λιγότερους θανάτους, σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το 2011, η προτυποποιημένη θνησιμότητα για τα νοσήματα αυτά ήταν στην Ελλάδα 14,55 και στην Ε.Ε. 29,21 ανά 100.000 κατοίκους.

ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΧΡΟΝΙΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ 

• Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), αξιοσημείωτη είναι η σταθερή αύξηση του αριθμού εξιτηρίων ασθενών σε όλα τα συνηθέστερα νεοπλάσματα (πχ. πνεύμονα, μαστού, παχέος εντέρου, προστάτη, κλπ) κατά τη δεκαετία 2000-2010. Ειδικότερα, τις μικρότερες, συγκριτικά, αυξήσεις έχουν παρουσιάσει τα νεοπλάσματα του ήπατος (143%) και οι λευχαιμίες (145%). Ακολουθούν τα νεοπλάσματα του στομάχου (160%), του πνεύμονα (168%), του προστάτη (182%), του μαστού (185%), της ουροδόχου κύστεως (190%) και του παχέος εντέρου (191%), ενώ τα ποσοστά διάγνωσης νεοπλασμάτων παγκρέατος και εγκεφάλου έχουν υπερδιπλασιαστεί (214 % και 225%, αντιστοίχως).

ΛΟΙΜΩΔΗ ΝΟΣΗΜΑΤΑ

• Γρίπη

2013-2014: Καταγράφηκαν 338 σοβαρά περιστατικά εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης, εκ των οποίων τα 330 χρειάστηκαν νοσηλεία σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Τα κρούσματα που νοσηλεύτηκαν σε ΜΕΘ ήταν 193 άνδρες και 137 γυναίκες, με εύρος ηλικιών από 0 έως 88 έτη (μέση ηλικία 56,5 έτη και διάμεση ηλικία τα 60 έτη). Καταγράφηκαν 145 θάνατοι. 

2014-2015: Καταγράφηκαν 248 σοβαρά κρούσματα εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης, εκ των οποίων τα 233 νοσηλεύτηκαν σε ΜΕΘ. Τα περιστατικά που νοσηλεύτηκαν ήταν 132 άνδρες και 101 γυναίκες, ηλικίας 0 έως 94 έτη με διάμεση ηλικία τα 67 έτη. Καταγράφηκαν συνολικά 111 θάνατοι. Το επικρατές στέλεχος της γρίπης ήταν ο ιός γρίπης τύπου Β σε ποσοστό 59%, ενώ ο ιός τύπου Α σε ποσοστό 41%. Τα σοβαρά κρούσματα γρίπης που χρειάστηκαν νοσηλεία ήταν σε παρόμοια επίπεδα με αυτά της περσινής περιόδου γρίπης 2013-2014.

• Ελονοσία

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ, τα καταγεγραμμένα κρούσματα ελονοσίας στην Ελλάδα ανήλθαν σε 51 το 2009, σε 44 το 2010, σημειώνοντας αύξηση το 2011, με 96 κρούσματα, και το 2012 με 93. Το 2013 σημειώνεται πτώση των καταγεγραμμένων κρουσμάτων σε 25. Το 2014 καταγράφηκαν 38 κρούσματα στην χώρα μας, εκ των οποίων κανένα με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης σε καμία περιοχή της ελληνικής επικράτειας. Το 2015 δηλώθηκαν συνολικά 85 κρούσματα, εκ των οποίων τα 6 ήταν εγχώριας και τα 79 ήταν αλλοδαπής μετάδοσης.

• HIV/AIDS

Ο συνολικός αριθμός των HIV οροθετικών ατόμων, συμπεριλαμβανομένων και των περιπτώσεων AIDS που δηλώθηκαν στη χώρα μας μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2014, ανέρχεται σε 14.434, εκ των οποίων 11.896 (82,4%) ήταν άνδρες. Μέχρι και τις 31 Οκτωβρίου του 2015, είχαν καταγραφεί στο ΚΕΕΛΠΝΟ 15.109 περιστατικά HIV λοίμωξης, (82,7%) άνδρες. Από το σύνολο των ατόμων αυτών, 3.782 άτομα έχουν εμφανίσει AIDS και περίπου 7.700 βρίσκονται υπό αντιρετροϊκή θεραπεία. Ο συνολικός αριθμός των θανάτων ανέρχεται στους 2.562.

• Φυματίωση

Από τα δεδομένα που συλλέγονται ετήσια στη χώρα μας μέσω του συστήματος υποχρεωτικής δήλωσης, προκύπτει ότι, για το χρονικό διάστημα 2004-2010, δηλώνονται κατά μέσο όρο περίπου 600 κρούσματα το χρόνο.  Ωστόσο, υπάρχει προοδευτική μείωση των κρουσμάτων από 761 το 2004 σε 490 το 2010.  Σε ό,τι αφορά τα δηλούμενα κρούσματα σε Έλληνες, και το ποσοστό επί του συνόλου των δηλουμένων κρουσμάτων σημειώνει πτωτική τάση, ενώ τα δηλούμενα κρούσματα σε αλλοδαπούς φαίνεται να αυξάνονται. 

• Ιός του Δυτικού Νείλου

Το 2013 διαγνώστηκαν συνολικά 86 εγχώρια κρούσματα λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου, εκ των οποίων 51 ήταν κρούσματα με εκδηλώσεις από το κεντρικό νευρικό σύστημα και 35 με ήπιες εκδηλώσεις. Σημειώθηκαν συνολικά 11 θάνατοι, οι 10 εκ των οποίων σε ασθενείς με εκδηλώσεις από το ΚΝΣ. Το 2014 σημειώθηκε σημαντική μείωση των κρουσμάτων, καθώς διαγνώστηκαν συνολικά 15 εγχώρια κρούσματα, εκ των οποίων 14 ήταν κρούσματα με εκδηλώσεις από το κεντρικό νευρικό σύστημα και 1 με ήπιες εκδηλώσεις. Καταγράφηκαν συνολικά 6 θάνατοι σε ασθενείς άνω των 75 ετών με λοίμωξη από τον ιό και εκδηλώσεις από το ΚΝΣ. Το 2015 κανένα κρούσμα του ιού δεν δηλώθηκε στην Ελλάδα, βρέθηκαν, όμως, θετικά στον ιό κουνούπια, γεγονός που σημαίνει ότι υπάρχει η πιθανότητα να μεταφέρουν τον ιό και στους ανθρώπους.

ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΑΝΤΟΧΗ

Ο κ. Αλκιβιάδης Βατόπουλος, Καθηγητής Μικροβιολογίας της Δημόσιας Υγείας και Κοσμήτορας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, τόνισε ότι, όσον αφορά τη μικροβιακή αντοχή στα αντιβιοτικά, η οποία εξακολουθεί να αποτελεί μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας, τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς, στο Συνέδριο θα συζητηθεί η νέα στρατηγική που προτείνεται από τους Διεθνείς Οργανισμούς (ΠΟΥ και ΕΕ), η  στρατηγική της Ενιαίας Υγείας (One Health Approach). 

Η στρατηγική αυτή θεωρεί ότι η μικροβιακή αντοχή (όπως, άλλωστε, και πολλά άλλα θέματα δημόσιας Υγείας) αποτελεί πρόβλημα όχι μόνο των Νοσοκομείων και της ιατρικής του ανθρώπου, αλλά και πρόβλημα που αφορά την κτηνοτροφία, τη γεωργία και το περιβάλλον, όπου συνολικά δημιουργούνται και διασπείρονται (πολυ)ανθεκτικοί μικροοργανισμοί. 

Η φιλοσοφία αυτή διέπει και το παγκόσμιο σχέδιο του ΠΟΥ για τη μικροβιακή αντοχή, καθώς και το αντίστοιχο της ΕΕ. Οι ενέργειες που γίνονται στη χώρα μας  για την εφαρμογή αυτών των σχεδίων στην αντιμετώπιση της μικροβιακής ανοχής, τόσο στην Ιατρική, όσο και στην Κτηνιατρική, θα αναπτυχθούν στο σχετικό Στρογγυλό τραπέζι με τίτλο «Εφαρμογή του σχεδίου του Π.Ο.Υ. για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής στην Ελλάδα», τη Δευτέρα 21 Μαρτίου 2016, στις 10:00 – 12:00. Η στρατηγική της Ενιαίας Υγείας θα αναπτυχθεί  στο Στρογγυλό Τραπέζι με τίτλο «Ενιαία Υγεία. Μια νέα προσέγγιση στη χάραξη πολιτικών Υγείας», την Τρίτη 22 Μαρτίου 2016, στις 13:00 – 15:00. 

ΚΑΠΝΙΣΜΑ

Σύμφωνα με στοιχεία της μελέτης επιπολασμού της καπνιστικής συνήθειας σε ενήλικες GATS (Global adult tobacco survey), που διεξήχθη το 2013 από την ΕΣΔΥ και το Τμήμα Υγιεινής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με τη διεθνώς αναγνωρισμένη μεθοδολογία στα πρότυπα και υπό την επίβλεψη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Κέντρου Ελέγχου των Νόσων της Αμερικής σε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 4.359 ατόμων με προσωπική συνέντευξη σε επίπεδο νοικοκυριού, αναδείχθηκαν τα εξής: 

Το 51,2% των ανδρών και 25,7% των γυναικών (3,5 εκατομμύρια Έλληνες) δήλωσαν καπνιστές, αριθμός που αντιστοιχεί σε ποσοστό 38,2% των Ελλήνων του δείγματος. Το 50,7% αυτών ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 25-44 ετών (64,2% είναι άνδρες και 37% γυναίκες). Καθημερινοί καπνιστές δήλωσαν ότι είναι το 36,6% του συνόλου, εκ των οποίων το 49,3% ανήκει στην ηλικιακή ομάδα 25-44 ετών. Οι άνδρες σε ποσοστό 49,7% δήλωσαν καθημερινοί καπνιστές και οι γυναίκες σε ποσοστό 23,9%. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 63,2% των καθημερινών ανδρών καπνιστών ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 25-44 ετών και το 53,1% στην ηλικιακή ομάδα 45-64 ετών. Επιπλέον, το 72,2% των καθημερινών καπνιστών θεωρούνται εξαρτημένοι από τη νικοτίνη, αφού δήλωσαν ότι καπνίζουν 30 λεπτά μετά την πρωινή έγερση. 

Σε παρόμοια αποτελέσματα κατέληξε και η πανελλήνια έρευνα του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ), το 2014, για τις συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία των εφήβων μαθητών, ένας στους τρεις 15χρονους (36,9%) από τους οποίους δηλώνει ότι έχει καπνίσει μια φορά στη ζωή του. Το ίδιο αναφέρει και ένας στους επτά 13χρονους (14,6%), καθώς και το 1,6% των 11χρονων μαθητών. Οι μισοί από τους 15χρονους που έχουν καπνίσει, κάπνισαν πρόσφατα (μέσα στον τελευταίο μήνα), το 1/3 καπνίζει καθημερινά, ενώ σχεδόν το 1/5 καπνίζει τουλάχιστον έξι τσιγάρα την ημέρα.

Οι έφηβοι πειραματίζονται, πλέον, με το ηλεκτρονικό τσιγάρο, όπως δείχνει η έρευνα. Χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου έστω και μία φορά ανέφερε ένας στους έξι 15χρονους (16,6%), το 8,1% των 13χρονων και το 1,9% των 11χρονων. Στη συντριπτική πειοψηφία των αναφορών, η χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου αφορούσε απλή δοκιμή (1-2 φορές), ενώ τα αγόρια ανέφεραν σημαντικά υψηλότερα ποσοστά της χρήσης ηλεκτρονικού τσιγάρου από ό,τι τα κορίτσια.

ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Η χώρα μας, αν και εξακολουθεί να εφαρμόζει τη Μεσογειακή Διατροφή σε υψηλότερα επίπεδα από τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει απόκλιση από την προσκόλληση σε αυτήν και την προστατευτική της δράση για την υγεία, ειδικά στις νεότερες ηλικίες. Κατά το σχολικό έτος 2013-14, μάλιστα, ένα μεγάλο ποσοστό των μαθητών της χώρας από 5-18 ετών (63,6%) φάνηκε να απέχει σε μεγάλο βαθμό από το διατροφικό πρότυπο της Μεσογειακής δίαιτας.

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

Τα νεότερα δεδομένα του 2015 για την Ελλάδα αναδεικνύουν χαμηλότερο ποσοστό υπέρβαρων και παχύσαρκων ενηλίκων (41,5% και 17,4% αντίστοιχα). Οι άνδρες, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, οι έγγαμοι, τα άτομα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και κοινωνική θέση έχουν περισσότερες πιθανότητες να είναι υπέρβαροι/παχύσαρκοι. 

Τα πρόσφατα αποτελέσματα της μελέτης του προγράμματος ΕΥΖΗΝ, που πραγματοποιήθηκε το σχολικό έτος 2013-2014 και στην οποία συμμετείχαν συνολικά 473.665 μαθητές από 4.792 σχολεία της χώρας όλων των βαθμίδων (Νηπιαγωγεία-Λύκεια), βρέθηκε ότι τουλάχιστον τρία στα δέκα παιδιά είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα. Πιο συγκεκριμένα, το 23,6% των αγοριών και το 23,3% των κοριτσιών αξιολογήθηκαν ως υπέρβαρα, ενώ το 11,2% των αγοριών και το 9,6% των κοριτσιών, αντιστοίχως, ως παχύσαρκα. Το πρόβλημα του υπερβάλλοντος βάρους εντοπίστηκε κατά κύριο λόγο στις ηλικίες 8-11 ετών, με σχεδόν τέσσερις στους δέκα μαθητές που βρίσκονταν στην έναρξη της εφηβείας να είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. 

ΕΜΒΟΛΙΑΣΤΙΚΗ ΚΑΛΥΨΗ

Σε γενικές γραμμές, η εμβολιαστική κάλυψη των παιδιών στην Ελλάδα είναι πολύ υψηλή και βελτιωμένη σε σχέση με τα δεδομένα της αντίστοιχης μελέτης του 2006. Στο γενικό πληθυσμό υπάρχουν ελλείμματα στην κάλυψη, κυρίως για το εμβόλιο ΜΜR (π.χ. 2η δόση). Επίσης, προβλήματα υπάρχουν στην ανοσοποίηση ειδικών ομάδων του πληθυσμού: η κάλυψη παιδιών που ανήκουν σε οικογένειες μεταναστών είναι γενικά καλή ή μέτρια, ενώ αυτή των παιδιών από οικογένειες Ελλήνων Τσιγγάνων είναι γενικά μέτρια ή χαμηλή. Συγκριτικά, πάντως, με την Ευρώπη, ο παιδικός πληθυσμός της Ελλάδας είναι επαρκώς εμβολιασμένος, με τα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης να υπερέχουν του μέσου όρου των χωρών της Ευρώπης. 

ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

Η κ. Μαρίνα Οικονόμου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ψυχιατρικής του ΕΚΠΑ, θα παρουσιάσει στο Συνέδριο δεδομένα από έρευνες του ΕΠΙΨΥ για τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης στην ψυχική υγεία, με χαρακτηριστικό εύρημα την αύξηση της επικράτησης της κατάθλιψης από 6,8% το 2009 σε 12,3% το 2013. Αξιοσημείωτη είναι, επίσης, και η συσχέτιση που αναδείχθηκε μεταξύ των οικονομικών δυσχερειών και της ανεργίας με την αυτοκτονικότητα.

ΕΘΝΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΝΕΟΠΛΑΣΙΩΝ

Σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα (ΠΟΥ), ο καρκίνος αποτελεί μια από τις κυριότερες αιτίες νοσηρότητας και θνησιμότητας  παγκοσμίως, με 8,2 εκατομμύρια θανάτους ετησίως, αριθμός που εκτιμάται ότι ανέρχεται στο 13% των θανάτων συνολικά. Ο αριθμός των νέων περιπτώσεων αναμένεται να αυξηθεί κατά 70% τις επόμενες δύο δεκαετίες, γεγονός που τον καθιστά κύρια απειλή για τη δημόσια υγεία. Εξαιτίας αυτού, η ΕΕ έχει θέσει ως στόχο τη μείωση των νέων περιπτώσεων καρκίνου κατά 15% μέχρι το 2020.

Στην Ελλάδα, το πρόβλημα του καρκίνου είναι συνολικά υποεκτιμημένο από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και ένας από τους βασικούς λόγους είναι η απουσία επαρκών και αξιόπιστων επιδημιολογικών δεδομένων. Η έλλειψη των δεδομένων αυτών αποτελεί τροχοπέδη για τη μελέτη της νόσου και την παροχή της απαιτούμενης φροντίδας στους ογκολογικούς ασθενείς, καθιστώντας αδύνατη τη διαμόρφωση στοχευμένης  πολιτικής κατά του καρκίνου.

Στο πλαίσιο αυτό, το 2011 ξεκίνησε στο ΚΕΕΛΠΝΟ η αναδιάρθρωση του Εθνικού Αρχείου Νεοπλασιών (ΕΑΝ), το οποίο χαρακτηρίζεται διεθνώς ως το «κλειδί» για τον έλεγχο της νόσου. Το ΕΑΝ, ακολουθώντας τις διεθνείς συστάσεις, αναδιαρθρώθηκε με πόρους του ΕΣΠΑ και από το 2014 συλλέγει συστηματικά στοιχεία, μέσω των καταγραφέων καρκίνου και της ειδικής διαδικτυακής εφαρμογής. 

Ως εκ τούτου, συνολικά, και μέχρι το Φεβρουάριο του 2016, η συλλογή πραγματοποιείται ηλεκτρονικά από 78 νοσοκομεία σε όλη την Ελλάδα, ενώ έχουν ήδη καταγραφεί 50,055 νέες περιπτώσεις, εκ των οποίων οι 327 αφορούν παιδιά.