Ανακάλυψη νέου μηχανισμού που εμπλέκεται στην αρτηριοσκλήρυνση

Ανακάλυψη νέου επιγονιδιωματικού μηχανισμού στην καρδιαγγειακή νόσο με τη συμβολή της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ

Ερευνητές από 3 Ευρωπαϊκές χώρες, τη Γερμανία, την Ελλάδα και τη Σουηδία, ανακάλυψαν νέο μηχανισμό που εμπλέκεται στην αρτηριοσκλήρυνση, της πρώτης αιτίας καρδιαγγειακών νοσημάτων και θανάτων στον ανεπτυγμένο κόσμο. Σύμφωνα με τη μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε αυτό το Σεπτέμβριο σε ένα από τα πλέον έγκυρα επιστημονικά περιοδικά, το Βρετανικό  Nature Medicine (http://www.nature.com/nm/journal/vaop/ncurrent/full/ nm.4172.html)*, παρουσιάζεται νέος μεταγραφικός μηχανισμός που εμπλέκεται στην αγγειακή φλεγμονή και την αθηρωμάτωση.

Συγκεκριμένα, διενεργήθηκαν πειράματα βασικής έρευνας τα οποία επιβεβαίωσαν την υπόθεση της μελέτης, ότι η τροποποίηση του νουκλετιδίου αδενοσίνη μέσω του μηχανισμού adenosine-to-inosine RNA editing ελέγχει την έκφραση της Καθεψίνης S και εμπλέκεται σε μονοπάτια αθηρογένεσης και αγγειακής φλεγμονής μέσω ρύθμισης της μέτα-μεταγραφικής δραστηριότητας. Η μελέτη διενεργήθηκε υπό την καθοδήγηση του Καθηγητή καρδιολογίας Κωνσταντίνο Στέλλου (http://www.stelloslab.com) του Πανεπιστημίου Goethe της Φρανκφούρτης. Πολύ σημαντική συμμετοχή στη μελέτη είχαν και δύο Κλινικές του ΕΚΠΑ, η Θεραπευτική Κλινική και η 1η Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική με τον Επίκουρο Καθηγητή κύριο Σταματελόπουλο και την Αναπληρώτρια Καθηγήτρια κυρία Φραγκίσκα Σιγάλα, αντίστοιχα.  Η μελέτη βασίσθηκε σε δεδομένα αυτά προέκυψαν από την πρόσληψη 3 ομάδων συνολικά 97 εθελοντών (υγιείς, σταθερή στεφανιαία νόσος και οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου), στους οποίους διενεργήθηκαν ειδικές αγγειολογικές και αιματολογικές εξετάσεις στη Μονάδα Αγγειολογίας και Παθοφυσιολογίας του Ενδοθηλίου και στο εργαστήριο του Ογκολογικού τμήματος της Θεραπευτικής  Κλινικής του ΕΚΠΑ καθώς και από τη συλλογή και ανάλυση δειγμάτων αθηρωματικών πλακών και ανευρυσμάτων από την 1η Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική του ΕΚΠΑ. Τα μεταφραστικά αυτά αποτελέσματα κατέδειξαν την κλινική σημασία του πειραματικού μέρους της μελέτης.

Οι προεκτάσεις της μελέτης είναι σημαντικές δεδομένου ότι δίνεται η δυνατότητα να μελετηθεί το νέο αυτό παθοφυσιολογικό μονοπάτι ως  υποκείμενος μηχανισμός σε άλλα νοσήματα που σχετίζονται με αυξημένο φλεγμονώδες φορτίο όπως τα αυτοάνοσα νοσήματα αλλά και ως πιθανός θεραπευτικός στόχος στην πρόληψη και αντιμετώπιση της αθηρωματικής νόσου όπως είναι η στεφανιαία νόσος και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Προς αυτή τη κατεύθυνση συνεχίζεται η συνεργασία Κλινικών της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ με το Πανεπιστήμιο Goethe της Φρανκφούρτης. 

................................

Βιβλιογραφία

* Stellos K, Gatsiou A, Stamatelopoulos K, Perisic Matic L, John D, Lunella FF, Jaé N, Rossbach O, Amrhein C, Sigala F, Boon RA, Fürtig B, Manavski Y, You X, Uchida S, Keller T, Boeckel JN, Franco-Cereceda A, Maegdefessel L, Chen W, Schwalbe H, Bindereif A, Eriksson P, Hedin U, Zeiher AM, Dimmeler S. Adenosine-to-inosine RNA editing controls cathepsin S expression in atherosclerosis by enabling HuR-mediated post-transcriptional regulation. Nature Medicine. 2016 Sep 5. doi: 10.1038/nm.4172. [Epub ahead of print]