Υποτροφίες και υποστήριξη Ερευνητικών Έργων από την ΑΜΚΕ ΚΛΕΩΝ ΤΣΕΤΗΣ εις μνήμην της Γαρυφαλλιάς Ψαρράκου

medlabnews.gr iatrikanea

Ήταν το 2021, λίγους μήνες μετά τη δολοφονία της Γαρυφαλλιάς Ψαρράκου, μεταπτυχιακής φοιτήτριας στο Τμήμα Φαρμακευτικής του ΕΚΠΑ, όταν η Πρόεδρος του Ομίλου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη, Ιουλία Τσέτη, ανακοίνωσε τη θέσπιση υποτροφίας που θα απονέμεται από την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία ΚΛΕΩΝ ΤΣΕΤΗΣ εις μνήμην της Γαρυφαλλιάς, σε φοιτητές και φοιτήτριες του Τμήματος Φαρμακευτικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, για ερευνητικά έργα στο πεδίο της Φαρμακολογίας.

Στο πλαίσιο της υποτροφίας εις μνήμην της Γαρυφαλλιάς Ψαρράκου, Φαρμακοποιού, με Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης «Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Νέων Φαρμακευτικών Ενώσεων με Ειδίκευση Φαρμακολογία», η ΑΜΚΕ ΚΛΕΩΝ ΤΣΕΤΗΣ κατά τα ακαδημαϊκά έτη 2021-2022, 2022-2023, 2023-2024, προχώρησε, μεταξύ και άλλων ενισχύσεων, στην οικονομική ενίσχυση τριών ερευνητικών έργων με αντικείμενο τη Φαρμακολογία από το τμήμα Φαρμακευτικής ΕΚΠΑ, αφού έλαβε και αξιολόγησε τα αντίστοιχα αιτήματα ενίσχυσης.

Στο πλαίσιο της υποστήριξης των τριών έργων αυτών, απονεμήθηκαν συνολικά 6 υποτροφίες σε μεταπτυχιακούς φοιτητές του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης «Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Νέων Φαρμακευτικών Ενώσεων με Ειδίκευση Φαρμακολογία» και Υποψήφιους Διδάκτορες με γνωστικό αντικείμενο τη Φαρμακολογία, το οποίο ήταν και το αντικείμενο της αδικοχαμένης Γαρυφαλλιάς Ψαρράκου. Τα έργα εκπονήθηκαν υπό την επίβλεψη της αείμνηστης Καθηγήτριας Φαρμακολογίας Ιωάννας Ανδρεάδου.

Για το 2025 ανακοινώθηκε η υποστήριξη ενός επιπλέον έργου με την αντίστοιχη απονομή υποτροφίας στο αντικείμενο της Φαρμακολογίας, το οποίο αυτή την περίοδο είναι υπό εκπόνηση στο τμήμα Φαρμακευτικής ΕΚΠΑ.

Η ΑΜΚΕ ΚΛΕΩΝ ΤΣΕΤΗΣ δημιουργήθηκε τον Νοέμβριο του 2017, εις μνήμην του ιδρυτή του Ομίλου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη, φαρμακοποιού και ερευνητή Κλέωνα Τσέτη, από τις κόρες του Ιουλία και Ειρήνη, με αποστολή να στηρίξει και να ενισχύσει τη δημιουργική σκέψη, την επιστημονική έρευνα και τη συνεχή πρόοδο.

Μέχρι σήμερα έχει ενισχύσει, μέσω υποτροφιών, 47 αριστούχους φοιτητές και ερευνητές, ενώ έχει υποστηρίξει 31 επιστημονικά και ερευνητικά προγράμματα με χορηγίες υλικών άμεσης ανάλωσης και πάγιου εξοπλισμού.

Με όραμα να λειτουργήσει ως καταλύτης για τη σύνδεση της επιστήμης με την επιχειρηματικότητα, η ΑΜΚΕ ενισχύει την έρευνα και φέρνει κοντά ερευνητές από όλα τα πεδία των επιστημών υγείας, εκπαιδευτικά ιδρύματα και τη βιομηχανία, προκειμένου να μετατρέψουν τη γνώση σε καινοτόμες λύσεις για την κοινωνία.

Η 25η Νοέμβρη καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το Δεκέμβριο του 1999. Στην Ευρώπη υπεγράφη το 2017 η απόφαση - σύμβαση για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, γνωστή και ως συνθήκη της Κωνσταντινούπολης.

Βράβευση του Καθ. Γεράσιμου Σιάσου, Πρύτανη ΕΚΠΑ, από την Ελληνική Χειρουργική Εταιρεία

medlabnews.gr iatrikanea

Σε ιδιαίτερα θερμό κλίμα πραγματοποιήθηκε η τιμητική βράβευση του Πρύτανη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητή Γεράσιμου Σιάσου, από την Ελληνική Χειρουργική Εταιρεία, στο πλαίσιο του 34ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Χειρουργικής και International Surgical Forum, που διεξάγεται στο Μέγαρο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο Αθηνών.

Η απονομή πραγματοποιήθηκε κατά την Τελετή Έναρξης του συνεδρίου από τον Α’ Αντιπρόεδρο και εκλεγμένο επόμενο Πρόεδρο της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας, Ομότιμο καθηγητή Χειρουργικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Εμμανουήλ Πικουλή.

Ο Πρύτανης υπογράμμισε τη σημασία της διεπιστημονικής συνεργασίας, της προαγωγής της καινοτομίας και της συνεχούς εκπαίδευσης των νέων επιστημόνων στον τομέα της Χειρουργικής. Παράλληλα, εξέφρασε τη βαθιά του εκτίμηση προς την Ελληνική Χειρουργική Εταιρεία για την τιμή, αλλά και για το σημαντικό έργο που επιτελεί στην ενίσχυση της ελληνικής χειρουργικής κοινότητας.

Το συνέδριο, το οποίο συγκεντρώνει κορυφαίους Έλληνες και διεθνείς χειρουργούς, συνεχίζεται με πλούσιο επιστημονικό πρόγραμμα, σύγχρονες θεματικές και διαλέξεις υψηλού επιπέδου, επιβεβαιώνοντας τον ρόλο του ως σημαντικού θεσμού για την ελληνική χειρουργική κοινότητα.

Περισσότεροι από 1.500 Έλληνες και ξένοι σύνεδροι αναμένεται να συμμετάσχουν στην πενθήμερη διοργάνωση που τελεί υπό την Προεδρεία των διακεκριμένων χειρουργών Καθηγητή Νικόλαου Νικητέα, Κωνσταντίνου Αλεξίου και Νικόλαου Σικαλιά.

Με ιδιαίτερα πυκνό και ενδελεχές πρόγραμμα, το Συνέδριο περιλαμβάνει σεμινάρια, προσυνεδριακές εκδηλώσεις και πέντε εξειδικευμένα workshops, που στοχεύουν στην εκπαίδευση των συμμετεχόντων σε σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές και τεχνολογικές εφαρμογές. Όπως επισημαίνουν οι διοργανωτές, ο συνδυασμός θεωρίας και hands-on πρακτικής αποτελεί βασικό εργαλείο επιμόρφωσης και εξέλιξης για όλους τους χειρουργούς, νέους αλλά και έμπειρους.

ΕΚΠΑ: Πυλώνας της ογκολογικής φροντίδας η υποστήριξη των ασθενών και των επιζώντων από καρκίνο

medlabnews.gr iatrikanea

Η υποστήριξη των ασθενών με καρκίνο και των επιζώντων αποτελεί έναν κρίσιμο πυλώνα της ογκολογικής φροντίδας, καθώς η επιβίωση μετά τη διάγνωση δεν περιορίζεται μόνο στην ιατρική θεραπεία αλλά επεκτείνεται σε ένα ευρύ φάσμα αναγκών που περιλαμβάνουν την ψυχική υγεία, την κοινωνική υποστήριξη και την οικονομική ανακούφιση. Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής) αναφέρουν ότι τα στοιχεία δείχνουν πως στις Ηνωμένες Πολιτείες περισσότεροι από 18 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με ατομικό ιστορικό καρκίνου, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά την επόμενη δεκαετία. Η παράταση της επιβίωσης χάρη στις προόδους της έρευνας και των θεραπειών δημιουργεί νέα δεδομένα, καθώς πολλοί ασθενείς συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν σοβαρές παρενέργειες και κοινωνικές προκλήσεις για χρόνια μετά το τέλος της θεραπείας.

Σημαντικά εμπόδια προκύπτουν από το υψηλό κόστος της φροντίδας. Οι ασθενείς με καρκίνο συχνά επιβαρύνονται οικονομικά, με πολλούς να αναγκάζονται να περιορίσουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα ή να αποσύρονται πρόωρα από την αγορά εργασίας. Οι δαπάνες για φάρμακα, εξετάσεις και συμπληρωματικές θεραπείες οδηγούν σε φαινόμενα «οικονομικής τοξικότητας», τα οποία επιδεινώνουν την ποιότητα ζωής και την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας. Παράλληλα, οι ανισότητες στην πρόσβαση παραμένουν έντονες: άτομα χαμηλού εισοδήματος, φυλετικές και εθνικές μειονότητες και κάτοικοι αγροτικών περιοχών έχουν λιγότερες πιθανότητες να λάβουν ολοκληρωμένη φροντίδα.

Επιπλέον, η ψυχολογική διάσταση της νόσου είναι εξίσου σημαντική. Ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών και επιζώντων αντιμετωπίζει κατάθλιψη, άγχος και μετατραυματικό στρες. Η ενσωμάτωση της ψυχολογικής υποστήριξης στην ογκολογική φροντίδα είναι κρίσιμη, καθώς αποδεδειγμένα βελτιώνει την προσαρμογή και την ποιότητα ζωής. Παράλληλα, αναδεικνύεται η σημασία της αποκατάστασης και της υποστηρικτικής φροντίδας, όπως η διαχείριση του πόνου, η αποκατάσταση της κινητικότητας και η αντιμετώπιση των μακροχρόνιων παρενεργειών από τη θεραπεία.

Οι επιζώντες συχνά χρειάζονται συνεχή ιατρική παρακολούθηση, καθώς κινδυνεύουν από δευτερογενείς καρκίνους ή χρόνιες παθήσεις που σχετίζονται με τη θεραπεία, όπως καρδιαγγειακά νοσήματα. Η ανάπτυξη εξατομικευμένων «σχεδίων επιβίωσης» (survivorship care plans) αποτελεί τη βέλτιστη πρακτική, δίνοντας σαφείς κατευθύνσεις τόσο για την παρακολούθηση όσο και για τη διαχείριση των μακροπρόθεσμων συνεπειών.

Σε αυτό το πλαίσιο, η έρευνα και η καινοτομία προσφέρουν νέες δυνατότητες υποστήριξης. Η χρήση ψηφιακών εργαλείων και τηλεϊατρικής διευρύνει την πρόσβαση σε ψυχολογική και ιατρική παρακολούθηση, ειδικά για απομακρυσμένες περιοχές. Παράλληλα, προγράμματα «patient navigation» συμβάλλουν στη μείωση των ανισοτήτων, βοηθώντας τους ασθενείς να ξεπεράσουν εμπόδια όπως το κόστος, τη δυσκολία στη μετακίνηση ή την ελλιπή πληροφόρηση.

Συνολικά, η φροντίδα των ασθενών με καρκίνο και των επιζώντων απαιτεί ένα ολιστικό μοντέλο υποστήριξης που ενσωματώνει ιατρική, ψυχολογική, κοινωνική και οικονομική βοήθεια. Η επένδυση σε ολοκληρωμένα προγράμματα και η μείωση των ανισοτήτων δεν βελτιώνουν μόνο τα αποτελέσματα της θεραπείας, αλλά και την καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων που συνεχίζουν τη ζωή τους μετά τη νόσο.

ΕΚΠΑ: Σημαντική παρουσία της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής στο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Ογκολογίας

medlabnews.gr iatrikanea

Προ ολίγων ημερών, 17-21 Οκτωβρίου 2025, πραγματοποιήθηκε το Πανευρωπαϊκό Ογκολογικό Συνέδριο (European Society of Medical Oncology - ESMO) στο Βερολίνο της Γερμανίας. Θεωρείται ένα από τα δύο σημαντικότερα Ογκολογικά Συνέδρια που πραγματοποιούνται ετησίως παγκοσμίως. Το συνέδριο της ESMO αποτελεί μια εξαιρετικά σημαντική παγκόσμια συνάντηση ογκολογίας για κλινικούς ιατρούς, ερευνητές, συνηγόρους ασθενών, δημοσιογράφους και εκπροσώπους του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης από όλο τον κόσμο. Η παρουσία της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα», με Διευθυντή τον Καθηγητή Θάνο Δημόπουλο (τ. Πρύτανη ΕΚΠΑ, Καθηγητή Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας) ήταν ιδιαιτέρως σημαντική. Στο συνέδριο συμμετείχαν επίσης η Καθηγήτρια Προληπτικής Ιατρικής Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και ο Επίκουρος Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας Μιχάλης Λιόντος. Υπό την επίβλεψη του Καθηγητή Θάνου Δημόπουλου, παρουσιάστηκαν δύο προφορικές ανακοινώσεις από τους Ιατρούς Ιωάννη Ντάναση-Σταθόπουλο και Παναγιώτη Μαλανδράκη, καθώς και μια αναρτημένη ανακοίνωση από την Ιατρό Αικατερίνη Αραβαντινού και μια αναρτημένη ανακοίνωση από τον υποψήφιο διδάκτορα Χαράλαμπο Φιλιππάτο. Αποτελεί αφενός μεγάλη τιμή για την Θεραπευτική Κλινική η διεθνής αναγνώριση του ερευνητικού της έργου και αφετέρου δέσμευση για συνεχή ακαδημαϊκή αριστεία και έρευνα με επίκεντρο την ευημερία του ασθενούς. Στο συνέδριο συμμετείχαν επίσης με φυσική παρουσία και ως συγγραφείς στις εργασίες που παρουσιάστηκαν οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής Μαγδαληνή Μήγκου, Μαρία Καπαρέλου, Βασιλική Σπηλιοπούλου, Αριστέα-Μαρία Παπανώτα, Αγγελική Ανδρικοπούλου, Αθανάσιος Μίχας, Άννα Σβάρνα, Νικόλαος Δέδες και Ιωάννα Κολλάρου.

Το συνέδριο ESMO 2025 επιβεβαίωσε ότι η ιατρική ακριβείας αποτελεί πλέον τη σύγχρονη προσέγγιση στα ογκολογικά νοσήματα. Τα συζευγμένα μονοκλωνικά αντισώματα (antibody drug conjugates) είναι αντισώματα που στοχεύουν ένα συγκεκριμένο αντιγόνο, όπως για παράδειγμα το HER2, ενώ επιπλέον φέρουν ένα χημειοθεραπευτικό παράγοντα. Διαλέγοντας ειδικούς στόχους που εκφράζονται στα καρκινικά κύτταρα, τα συζευγμένα μονοκλωνικά αντισώματα μπορούν να μεταφέρουν την τοξίνη στο καρκινικό κύτταρο και να το οδηγήσουν σε κυτταρικό θάνατο. Μια άλλη καινοτόμος προσέγγιση είναι τα αμφι-ειδικά αντισώματα τα οποία φέρουν δύο θέσεις αναγνώρισης αντιγόνου και έτσι μπορούν είτε να έχουν ταυτόχρονη διπλή στόχευση στο καρκινικό κύτταρο είτε να ενεργοποιούν την ανοσολογική σύναψη ώστε τα Τ-λεμφοκύτταρα να αναγνωρίσουν και να αντιμετωπίσουν τα καρκινικά κύτταρα. Ήδη έχουν δοθεί συγκεκριμένες εγκρίσεις τέτοιων φαρμάκων, ενώ πολλά ακόμα βρίσκονται σε φάση κλινικής ανάπτυξης στο πλαίσιο κλινικών μελετών. Οι ασθενείς που έχουν διαγνωσθεί με καρκίνο μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση στις νέες θεραπείες σε εξειδικευμένα κέντρα ογκολογικής κλινικής έρευνας, όπως η Ογκολογική και Αιματολογική Μονάδα της Θεραπευτικής Κλινικής ΓΝ Αλεξάνδρα στην οποία βρίσκονται σε εξέλιξη κλινικές μελέτες για γυναικολογικό καρκίνο, καρκίνο του προστάτη και του ουροποιογεννητικού συστήματος, καρκίνο των πνευμόνων, καρκίνο του μαστού, πολλαπλούν μυέλωμα και άλλες πλασματοκυτταρικές δυσκρασίες.

Κλειδί για τη Σχολική Υγεία οι Επισκέπτες Υγείας

medlabnews.gr iatrikanea

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος ΕπισκεπτώνΥγείας (ΠΣΕΥ/ΝΠΔΔ) καλείτο Υπουργείο Υγείας να προχωρήσει άμεσα στη θεσμική κατοχύρωση της προτεραιότητας των Επισκεπτών Υγείας σε όλες τις διαδικασίες πρόσληψης για τον κλάδο ΠΕ25 Σχολικής Υγείας. Η επιστημονική τεκμηρίωση είναι ξεκάθαρη: χωρίς τον Επισκέπτη Υγείας, ο θεσμός της Σχολικής Υγείας δεν μπορεί να λειτουργήσει με επάρκεια, συνέπεια και προληπτικό προσανατολισμό.

Ο κλάδος ΠΕ25 ιδρύθηκε για να υπηρετήσει έναν διττό ρόλο: την παροχή πρώτων βοηθειών και τη διαχείριση χρόνιων παθήσεων, αλλά κυρίως την πρωτογενή πρόληψη και αγωγή υγείας στον μαθητικό πληθυσμό. Σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) και την Υπουργική Απόφαση του 1969, το κύριο βάρος του ρόλου αυτού είναι αποκλειστικά προληπτικό, υποστηρικτικό, και επικεντρωμένο στην υγεία και ευημερία των παιδιών.

Ο Επισκέπτης Υγείας είναι ο μόνος επαγγελματίας Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΠΕ) στον κλάδο που έχει μοναδικό γνωστικό αντικείμενο την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και τη Δημόσια Υγεία. Η εκπαίδευσή του εστιάζει στον σχεδιασμό και την εφαρμογή παρεμβάσεων πρόληψης και προαγωγής υγείας σε επίπεδο κοινότητας, όπως η επιδημιολογική επιτήρηση, η πρόληψη λοιμώξεων, η διαχείριση ψυχοκοινωνικών ζητημάτων και η ενδυνάμωση μαθητών, γονέων και εκπαιδευτικών.

Η κριτική περί «βλάβης του ΕΣΥ» από τον θεσμό της Σχολικής Υγείας είναι αβάσιμη. Το πρόβλημα δεν είναι ο θεσμός, αλλά η μη αξιοποίηση του κατάλληλου, εξειδικευμένου προσωπικού πρόληψης. Η προτεραιότητα στους Επισκέπτες Υγείας δεν αποτελεί απλώς δίκαιο αίτημα· είναι αναγκαία προϋπόθεση για τη λειτουργικότητα και τη βιωσιμότητα του Εθνικού Συστήματος Υγείας.

Η ορθή στελέχωση του ΠΕ25 με προτεραιότητα στους Επισκέπτες Υγείας θα συμβάλει στην ορθολογική αξιοποίηση των ανθρωπίνων πόρων (Νοσηλευτών και Επισκεπτών Υγείας), θα ενισχύσει την πρόληψη στα σχολεία και θα θωρακίσει τη δημόσια υγεία από τη ρίζα της.

Ο ΠΣΕΥ καλεί το Υπουργείο Υγείας να προβεί χωρίς άλλη καθυστέρηση στη θεσμική διόρθωση και αναγνώριση της προτεραιότητας των Επισκεπτών Υγείας στον κλάδο ΠΕ25, ώστε ο θεσμός της Σχολικής Υγείας να λειτουργήσει με επιστημονική πληρότητα, συνέπεια και κοινωνικό όφελος.

ΕΚΠΑ: Πώς συνδέεται το αλκοόλ με τον καρκίνο; Υπάρχει τελικά «ασφαλής» ποσότητα;

medlabnews.gr iatrikanea

Για δεκαετίες, το ποτήρι κρασί με το φαγητό θεωρούνταν δείγμα μετριοπάθειας και ίσως ακόμα και πηγή οφέλους για την καρδιά. Όμως τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσίευση στο Τhe ASCO Post, φαίνεται να αμφισβητούν αυτή τη θεώρηση. Δύο μεγάλες μελέτες που παρουσιάστηκαν πρόσφατα στις Ηνωμένες Πολιτείες —η έκθεση της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών, Μηχανικής και Ιατρικής (NASEM) και η μελέτη “Alcohol Intake and Health” του Υπουργείου Υγείας (HHS)— ήρθαν να ρίξουν νέο φως στο αμφιλεγόμενο ερώτημα: Μπορεί ακόμη και το «λίγο» αλκοόλ να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου; Η Καθηγήτρια Θεραπευτικής – Επιδημιολογίας - Προληπτικής Ιατρικής, Παθολόγος (Θεραπευτική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, η Αλεξάνδρα Σταυροπούλου (Βιολόγος) και ο Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής) συνοψίζουν τα δεδομένα.

Αντικρουόμενες Επιστημονικές Εκτιμήσεις

Η NASEM εξέτασε εκτεταμένα δεδομένα και κατέληξε ότι η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ —έως ένα ποτό ημερησίως για τις γυναίκες και έως δύο για τους άνδρες— δεν συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για αρκετούς τύπους καρκίνου, όπως του παχέος εντέρου ή του φάρυγγα. Εντόπισε, ωστόσο, μια σαφή αύξηση του κινδύνου για καρκίνο του μαστού, ακόμα και σε αυτές τις σχετικά μικρές ποσότητες.

Παράλληλα, η μελέτη Alcohol Intake and Health Study κατέληξε στο ακριβώς αντίθετο συμπέρασμα: ότι καμία ποσότητα αλκοόλ δεν μπορεί να θεωρηθεί ασφαλής. Σύμφωνα με τα ευρήματά της, ακόμη και ένα ποτό την εβδομάδα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού, ενώ η τακτική κατανάλωση συνδέεται με μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης καρκίνων του ήπατος, του στόματος, του λάρυγγα, του οισοφάγου και του παχέος εντέρου. Επιπλέον, η ίδια έρευνα έδειξε ότι το αλκοόλ συνδέεται και με αυξημένο κίνδυνο ηπατικών παθήσεων και τραυματισμών, χωρίς να προσφέρει ουσιαστικό όφελος στη συνολική θνησιμότητα.

Η αντιπαράθεση έγινε ακόμη πιο έντονη όταν, τον Σεπτέμβριο του 2025, το Υπουργείο Υγείας απέσυρε τη μελέτη Alcohol Intake and Health Study, αποφασίζοντας να μην την καταθέσει στο Κογκρέσο, παρά τις αρχικές προβλέψεις. Οι ερευνητές της μελέτης ανακοίνωσαν ότι θα προσπαθήσουν να δημοσιεύσουν τα δεδομένα τους σε επιστημονικό περιοδικό, ώστε να γίνουν ευρύτερα διαθέσιμα.

Η Σχέση Αλκοόλ και Καρκίνου: Μια Ιστορία που Ξεκίνησε Παλιά

Η σύνδεση μεταξύ κατανάλωσης αλκοόλ και ανάπτυξης καρκίνου δεν είναι νέα. Ήδη από τη δεκαετία του 1980, οι επιστήμονες είχαν αποδείξει ότι η αιθανόλη και το μεταβολικό της προϊόν, η ακεταλδεΰδη, μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στο DNA και να λειτουργήσουν ως καρκινογόνες ουσίες. Οι μελέτες δείχνουν μια γραμμική σχέση: όσο περισσότερο και όσο πιο συχνά πίνει κανείς, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος.

Πέρα από την ανάπτυξη νέων καρκίνων, υπάρχουν ενδείξεις ότι η τακτική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα υποτροπής σε άτομα που έχουν ήδη νοσήσει από καρκίνο. Έρευνες στις ΗΠΑ έδειξαν ότι το 2020 περίπου το 56% των καρκινοπαθών δήλωσαν ότι πίνουν, ενώ το 2023 το ποσοστό αυτό ανέβηκε στο 78%. Μάλιστα, σχεδόν το ένα τέταρτο ανέφερε επεισόδια υπερβολικής κατανάλωσης.

Η ανησυχητική αυτή αύξηση συνδέεται με κοινωνικούς και ψυχολογικούς παράγοντες: το αλκοόλ λειτουργεί συχνά ως τρόπος χαλάρωσης ή διαφυγής από το στρες της ασθένειας. Όμως η επιστήμη προειδοποιεί: ακόμη και μικρές ποσότητες ενδέχεται να επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα των θεραπειών και να αυξάνουν τον κίνδυνο επανεμφάνισης της νόσου.

Μύθοι και Πραγματικότητα για τα «Οφέλη» του Αλκοόλ

Εδώ και χρόνια κυκλοφορεί η άποψη ότι το κόκκινο κρασί προστατεύει την καρδιά, χάρη στις αντιοξειδωτικές ουσίες του. Πράγματι, κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι η μέτρια κατανάλωση μπορεί να σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων. Ωστόσο, τα οφέλη αυτά αναιρούνται πλήρως όταν η κατανάλωση ξεπερνά τα δύο ποτήρια την ημέρα. Επιπλέον, τα ίδια συστατικά που θεωρούνται ωφέλιμα βρίσκονται και σε πολλές τροφές χωρίς τις βλαβερές συνέπειες του αλκοόλ, όπως στα σταφύλια, στα μούρα και στο ελαιόλαδο.

Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας ήταν σαφής στη δήλωσή της το 2023: “Δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο κατανάλωσης αλκοόλ για την υγεία μας.” Η θέση αυτή υποστηρίζεται πλέον και από πολλές αντικαρκινικές οργανώσεις, που βλέπουν το αλκοόλ όχι μόνο ως παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου, αλλά και ως εμπόδιο στη μακροπρόθεσμη ανάρρωση των ασθενών.

Η Αναγκαιότητα Διαφάνειας και Επιστημονικής Ανεξαρτησίας

Η διαμάχη μεταξύ των δύο εκθέσεων δεν αφορά μόνο τα δεδομένα, αλλά και τη διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων. Κριτικοί της έκθεσης της NASEM επισήμαναν ότι ορισμένα μέλη της επιτροπής είχαν οικονομικές σχέσεις με τη βιομηχανία αλκοόλ, γεγονός που εγείρει ερωτήματα για την αμεροληψία των συμπερασμάτων. Αντίθετα, η απόσυρση της δεύτερης μελέτης, που υποστήριζε πιο αυστηρά όρια ή ακόμη και μηδενική κατανάλωση, δημιούργησε υποψίες πολιτικής ή οικονομικής παρέμβασης.

Η διαμόρφωση δημόσιων οδηγιών υγείας πρέπει να βασίζεται αποκλειστικά σε αμερόληπτη, επιστημονικά τεκμηριωμένη έρευνα. Μόνο έτσι μπορεί να διασφαλιστεί ότι οι πολίτες λαμβάνουν συστάσεις που προστατεύουν πραγματικά την υγεία τους.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν επιβιώσει από καρκίνο υπολογίζεται να φτάσει τα 26 εκατομμύρια έως το 2040. Για αυτή τη ραγδαία αυξανόμενη ομάδα, η σωστή πληροφόρηση για τη διατροφή και την κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να αποδειχθεί ζωτικής σημασίας.

ΕΚΠΑ: Βέλτιστη νεοεπικουρική θεραπεία για τον καρκίνο του παγκρέατος

medlabnews.gr iatrikanea

Ο καρκίνος του παγκρέατος αποτελεί μία από τις πιο επιθετικές και δύσκολα αντιμετωπίσιμες μορφές κακοήθειας. Η διάγνωση συνήθως γίνεται σε προχωρημένο στάδιο, καθώς τα συμπτώματα είναι ασαφή ή εμφανίζονται αργά, γεγονός που περιορίζει τις θεραπευτικές επιλογές. Παρά τις δυσκολίες, η πρόοδος στη χημειοθεραπεία, την ακτινοθεραπεία και τη χειρουργική έχει βελτιώσει σημαντικά τις προοπτικές επιβίωσης για ορισμένους ασθενείς, ιδιαίτερα όταν η νόσος εντοπίζεται νωρίς και μπορεί να αντιμετωπιστεί συνδυαστικά.

Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Δρ. Μαρία Καπαρέλου (Παθολόγος – Ογκολόγος) και Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής) αναφέρουν ότι η σύγχρονη προσέγγιση στη θεραπεία του αδενοκαρκινώματος του παγκρέατος επικεντρώνεται στον συνδυασμό χημειοθεραπείας, ακτινοθεραπείας και χειρουργικής αντιμετώπισης. Η επιλογή του κατάλληλου σχήματος εξαρτάται από τη σταδιοποίηση του όγκου, τη γενική κατάσταση του ασθενούς και την ανταπόκριση του ασθενούς σε ενδεχόμενη νεοεπικουρική θεραπεία με στόχο τη μείωση του όγκου πριν από την επέμβαση.

Σε αυτό το πλαίσιο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε πρόσφατα μια ολλανδική τυχαιοποιημένη μελέτη φάσης ΙΙΙ (PREOPANC-2), που δημοσιεύθηκε στο The Lancet Oncology. Η μελέτη διερεύνησε τη διαφορά στην επιβίωση μεταξύ δύο νεοεπικουρικών σχημάτων: του FOLFIRINOX και της χημειοακτινοθεραπείας με gemcitabine (CRT), σε ασθενείς με εξαιρέσιμο ή οριακά εξαιρέσιμο καρκίνο του παγκρέατος.

Στη μελέτη συμμετείχαν 375 ασθενείς, οι οποίοι τυχαιοποιήθηκαν σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα (188 ασθενείς) έλαβε FOLFIRINOX — ένα συνδυασμό οξαλιπλατίνης, ιρινοτεκάνης, λευκοβορίνης και 5-φθοριοουρακίλης για οκτώ κύκλους — χωρίς μεταγενέστερη επικουρική αγωγή. Η δεύτερη ομάδα (187 ασθενείς) έλαβε χημειοακτινοθεραπεία με γεμσιταμπίνη και ακτινοβολία (36 Gy σε 15 συνεδρίες), ακολουθούμενη από χειρουργείο και τέσσερις κύκλους επικουρικής θεραπείας με γεμσιταμπίνη.

Μετά από διάμεση παρακολούθηση 42,3 μηνών, η μελέτη δεν ανέδειξε καμία σημαντική διαφορά στη συνολική επιβίωση μεταξύ των δύο θεραπευτικών επιλογών. Η διάμεση επιβίωση ήταν 21,9 μήνες για το FOLFIRINOX και 21,3 μήνες για τον συνδυασμό χημειοακτινοθεραπείας με γεμσιταμπίνη. Τα ποσοστά επιβίωσης στο ένα και τρία χρόνια ήταν 76% έναντι 70% και 36% έναντι 33%, αντίστοιχα.

Αντίστοιχα, δεν διαπιστώθηκαν σημαντικές διαφορές στην επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου (12,1 έναντι 11,9 μηνών). Όσον αφορά τις ανεπιθύμητες ενέργειες, περιστατικά βαθμού ≥3 καταγράφηκαν στο 67% των ασθενών της ομάδας FOLFIRINOX και στο 60% της ομάδας του συνδυασμού χημειοακτινοθεραπείας με γεμσιταμπίνη, με συχνότερα την ουδετεροπενία και τη διάρροια. Τρεις θάνατοι σχετίστηκαν άμεσα με τη θεραπεία.

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η τυχαιοποιημένη αυτή μελέτη δεν έδειξε διαφορά στη συνολική επιβίωση μεταξύ νεοεπικουρικού σχήματος με FOLFIRINOX και νεοεπικουρικής χημειοακτινοθεραπείας με γεμσιταμπίνη σε ασθενείς με εξαιρέσιμο ή οριακά εξαιρέσιμο αδενοκαρκίνωμα παγκρέατος. Και οι δύο θεραπείες μπορούν να θεωρηθούν κατάλληλες επιλογές.

Η μελέτη PREOPANC-2 υπογραμμίζει ότι η εξατομίκευση παραμένει το κλειδί για την επιλογή κατάλληλης θεραπείας. Ο συνδυασμός κλινικής εμπειρίας, μοριακών δεδομένων και συνεχούς έρευνας ανοίγει τον δρόμο για πιο στοχευμένες και αποτελεσματικές θεραπείες, με απώτερο στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της μακροχρόνιας επιβίωσης των ασθενών με καρκίνο του παγκρέατος.

Διαβάστε επίσης:

Καρκίνος του παγκρέατος. Ποια τα συνήθη συμπτώματα του παγκρεατικού καρκίνου; Ποια η κατάλληλη διατροφή;

Η οστεοπόρωση απειλεί και τους άνδρες: Περίπου το 6% των ανδρών άνω των 65 ετών πάσχει

medlabnews.gr iatrikanea

Η οστεοπόρωση είναι μια πάθηση που πολλοί θεωρούν ότι αφορά μόνο τις γυναίκες, ειδικά μετά την εμμηνόπαυση. Ωστόσο, ολοένα και περισσότερα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι και οι άνδρες κινδυνεύουν, και μάλιστα συχνά με πιο σοβαρές συνέπειες.

Η Καθηγήτρια Θεραπευτικής – Επιδημιολογίας - Προληπτικής Ιατρικής, Παθολόγος (Θεραπευτική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και η Βιολόγος Αλεξάνδρα Σταυροπούλου αναφέρουν ότι σύμφωνα με μελέτες, περίπου το 6% των ανδρών άνω των 65 ετών πάσχει από οστεοπόρωση. Το ποσοστό είναι σαφώς χαμηλότερο από το 27% που καταγράφεται στις γυναίκες, αλλά η σοβαρότητα των καταγμάτων στους άνδρες είναι μεγαλύτερη. Ένα κάταγμα ισχίου, για παράδειγμα, μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες: οι άνδρες που το υφίστανται έχουν 70% μεγαλύτερο μακροπρόθεσμο κίνδυνο θανάτου συγκριτικά με τις γυναίκες.

Πολλοί παράγοντες συμβάλλουν σε αυτόν τον κίνδυνο. Η προχωρημένη ηλικία, η απώλεια μυϊκής μάζας (σαρκοπενία), τα προβλήματα ισορροπίας και νευρομυϊκής λειτουργίας αυξάνουν την πιθανότητα πτώσεων. Παράλληλα, παθήσεις όπως η χρόνια νεφρική νόσος, οι φλεγμονώδεις ασθένειες, η απότομη απώλεια βάρους, αλλά και η μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών φαρμάκων μπορούν να επιβαρύνουν τα οστά. Ένα προηγούμενο κάταγμα, τέλος, αποτελεί έναν από τους ισχυρότερους προγνωστικούς παράγοντες για νέο κάταγμα.

Παρά το μέγεθος του προβλήματος, η συστηματική πρόληψη στους άνδρες ήταν μέχρι πρόσφατα περιορισμένη. Ο λόγος; Οι περισσότερες μεγάλες κλινικές μελέτες είχαν επικεντρωθεί στις γυναίκες, αφήνοντας τους άνδρες στο περιθώριο.

Μια πρόσφατη κλινική δοκιμή που διεξήχθη σε δύο υγειονομικά συστήματα των ΗΠΑ έρχεται να αλλάξει τα δεδομένα. Στη μελέτη αυτή συμμετείχαν 3,112 άνδρες ηλικίας 65 έως 85 ετών, όλοι με τουλάχιστον έναν παράγοντα κινδύνου για κάταγμα αλλά χωρίς προηγούμενα κατάγματα. Οι ερευνητές εφάρμοσαν ένα καινοτόμο μοντέλο «τηλε-υπηρεσίας» για την υγεία των οστών (Bone Health Service – BHS). Οι άνδρες που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα προσκλήθηκαν να κάνουν μια εξέταση οστικής πυκνότητας (DEXA) και στη συνέχεια οι γιατροί τους έλαβαν ηλεκτρονικές εισηγήσεις για τη φροντίδα τους. Ένας νοσηλευτής-συντονιστής αναλάμβανε την εκτέλεση των παραγγελιών, την ενημέρωση των ασθενών και την παρακολούθηση της τήρησης της θεραπείας εξ αποστάσεως.

Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: σχεδόν οι μισοί άνδρες της ομάδας BHS υποβλήθηκαν σε έλεγχο (49%), έναντι μόλις 2% στην ομάδα που έλαβε τη συνήθη φροντίδα. Πάνω από τους μισούς από αυτούς διαγνώστηκαν με οστεοπενία ή οστεοπόρωση, ενώ οι περισσότεροι ξεκίνησαν θεραπεία και τη συνέχισαν με υψηλή συνέπεια. Μετά από δύο χρόνια, η οστική πυκνότητα στο ισχίο ήταν σημαντικά καλύτερη στην ομάδα BHS σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.

Αυτή η μελέτη αποδεικνύει ότι ο στοχευμένος έλεγχος ανδρών με παράγοντες κινδύνου μπορεί να είναι εξίσου αποδοτικός με τον καθολικό έλεγχο των γυναικών άνω των 65 ετών.

Τι σημαίνει αυτό για τον κάθε άνδρα;

Σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να περιμένουμε το πρώτο κάταγμα για να δράσουμε. Αν είστε άνω των 65 ετών ή αν έχετε παράγοντες κινδύνου – όπως χρόνια νοσήματα, μακροχρόνια φαρμακευτική αγωγή με κορτικοστεροειδή, σημαντική απώλεια βάρους ή οικογενειακό ιστορικό καταγμάτων – αξίζει να συζητήσετε με τον γιατρό σας για έναν έλεγχο οστικής πυκνότητας.

Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να μειώσει δραστικά τον κίνδυνο καταγμάτων και τις σοβαρές επιπτώσεις τους στην ποιότητα ζωής. Σε συνδυασμό με έναν υγιεινό τρόπο ζωής – διατροφή πλούσια σε ασβέστιο και βιταμίνη D, άσκηση με αντιστάσεις, διακοπή καπνίσματος και περιορισμό αλκοόλ – μπορούμε να θωρακίσουμε τα οστά μας για τα χρόνια που έρχονται.

Συμπέρασμα

Η οστεοπόρωση στους άνδρες παραμένει μια «σιωπηλή» απειλή. Δεν προκαλεί πόνο ή άλλα συμπτώματα μέχρι να συμβεί το πρώτο κάταγμα – και τότε μπορεί να είναι αργά. Οι σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις μας δίνουν πλέον τα εργαλεία για να την εντοπίσουμε και να την προλάβουμε. Το ερώτημα είναι αν θα τα αξιοποιήσουμε.

· Colón-Emeric C, Lee R, Lyles KW, Zullig LL, Sloane R, Pieper CF, Nelson RE, Adler RA. Remote Bone Health Service for Osteoporosis Screening in High-Risk Men: A Cluster Randomized Clinical Trial. JAMA Intern Med. 2025 Aug 25. doi: 10.1001/jamainternmed.2025.4150

· Bauer DC. Screening for Osteoporosis in Older Men-Getting Closer to Yes. JAMA Intern Med. 2025 Aug 25. doi: 10.1001/jamainternmed.2025.4157

Διαβάστε επίσης:

Oστεοπόρωση; Τι είναι; Επιπτώσεις, αιτίες, συμπτώματα, διάγνωση, θεραπεία, πρόληψη

Ασκήσεις για την Οστεοπόρωση που γίνονται στο σπίτι. Ολοκληρωμένος οδηγός (video)

Συμμαχία Affidea - ΕΚΠΑ για την Πρόοδο της Νευρολογίας και της Ιατρικής Έρευνας

medlabnews.gr iatrikanea

Σε μια ιστορική στιγμή για την ιατρική έρευνα και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, η Affidea και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) υπέγραψαν Μνημόνιο Συνεργασίας στο πλαίσιο λειτουργίας του Affidea neuraCare, του πρώτου Κέντρου Αριστείας Νευρολογίας στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

Η παρουσίαση του Μνημονίου πραγματοποιήθηκε από τον Πρύτανη του ΕΚΠΑ, Καθηγητή Γεράσιμο Σιάσο, κατά την εναρκτήρια εκδήλωση του Affidea neuraCare, παρουσία θεσμικών εκπροσώπων, μελών της επιστημονικής και ακαδημαϊκής κοινότητας, συλλόγων ασθενών και εκπροσώπων των ΜΜΕ. Ο Πρύτανης ανέδειξε τη στρατηγική σημασία της συνεργασίας, επισημαίνοντας πως αποτελεί πρότυπο συνέργειας μεταξύ δημόσιου πανεπιστημίου και ιδιωτικού φορέα υγείας.

Το Μνημόνιο Συνεργασίας προβλέπει, μεταξύ άλλων, ανάπτυξη Κέντρου Αριστείας στη Νευρολογία και Νευροαπεικόνιση, εστίαση σε νευρολογικές παθήσεις όπως Αλτχάιμερ, Πάρκισον, Πολλαπλή Σκλήρυνση, Επιληψία και Ημικρανίες, πλήρη αξιοποίηση τεχνολογιών αιχμής PET/CT, MRI, fMRI, AI και νευροδιέγερση, χρηματοδότηση υποτροφιών διδακτορικών/μεταδιδακτορικών, υποστήριξη του Αγγλόφωνου Τμήματος Ιατρικής, καθώς και ανακαίνιση του Μουσείου Φυσιολογίας.

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στον Καθηγητή Μάριο Πολίτη, European Director του Affidea neuraCare, του οποίου το όραμα και η διεθνής εμπειρία αποτέλεσαν κινητήρια δύναμη για την υλοποίηση του έργου.

Όπως τόνισε ο Πρύτανης κ. Σιάσος:

«Το Μνημόνιο Συνεργασίας αυτό αποτελεί πρότυπο συνεργασίας δημόσιου Πανεπιστημίου με κορυφαίο ιδιωτικό πάροχο υγείας όπως η Affidea. Είναι ένα λαμπρό παράδειγμα του πώς η συνέργεια δημόσιου και ιδιωτικού τομέα μπορεί να φέρει ουσιαστικό όφελος στην κοινωνία. Είμαι υπερήφανος που η Αθήνα αποτελεί την αφετηρία ενός πανευρωπαϊκού δικτύου Κέντρων Αριστείας που θα επεκταθεί σύντομα σε Λονδίνο και Βαρσοβία».

Μέσα από αυτή τη συνεργασία, το ΕΚΠΑ ενισχύει τον διεθνή του ρόλο στις νευροεπιστήμες, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για φοιτητές και νέους ερευνητές να αποκτήσουν πρόσβαση σε τεχνολογίες αιχμής, διεθνή ερευνητικά προγράμματα και κλινικές δοκιμές. Παράλληλα, η πρωτοβουλία αυτή προσφέρει προηγμένες δυνατότητες διάγνωσης και θεραπείας στους Έλληνες ασθενείς, ενώ συμβάλλει στον περιορισμό του brain drain μέσα από τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και ερευνητικών ευκαιριών.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο κοινό όραμα των δύο φορέων:

«Στόχος μας είναι να ενώσουμε δυνάμεις ώστε να προσφέρουμε καλύτερη επιστήμη, καλύτερη εκπαίδευση και – κυρίως – καλύτερη ζωή για τους ασθενείς και τις οικογένειές τους».

Διαβάστε επίσης:

 
Εγκαινιάστηκε το Affidea NeuraCare, το 1ο δίκτυο Κέντρων Αριστείας στη Νευρολογία σε Ελλάδα και Ευρώπη

ΕΚΠΑ: Η Θεραπευτική Κλινική στο Διεθνές Συνέδριο για το Πολλαπλούν Μυέλωμα στο Τορόντο του Καναδά

medlabnews.gr iatrikanea

Η Θεραπευτική Κλινική του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών συμμετείχε ενεργά στο Διεθνές Συνέδριο για το Πολλαπλούν Μυέλωμα (International Myeloma Society Annual Meeting – IMS 2025), το οποίο πραγματοποιήθηκε στο Τορόντο του Καναδά από τις 17 έως 20 Σεπτεμβρίου 2025 και συγκέντρωσε περισσότερους από 3.000 συνέδρους από 75 χώρες, αποτελώντας το κορυφαίο παγκόσμιο επιστημονικό γεγονός στον τομέα του πολλαπλού μυελώματος και των λοιπών πλασματοκυτταρικών δυσκρασιών. Στο πλαίσιο του συνεδρίου παρουσιάστηκαν τα πιο πρόσφατα δεδομένα αιχμής που αφορούν στη διάγνωση, πρόγνωση και θεραπεία του πολλαπλού μυελώματος, ενώ η Θεραπευτική Κλινική είχε την ευκαιρία να αναδείξει την ερευνητική της δραστηριότητα και να συμβάλει καθοριστικά στις επιστημονικές συζητήσεις.

Η ομάδα Πλασματοκυτταρικών Δυσκρασιών της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) υπό την διεύθυνση του Καθηγητή Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας και Διευθυντή της Θεραπευτικής Κλινικής, Θάνου Δημόπουλου, παρουσίασε συνολικά 9 εργασίες, εκ των οποίων οι 2 παρουσιάστηκαν και προφορικά. Η Θεραπευτική Κλινική πρωτοπορεί με τη διεξαγωγή καινοτόμων κλινικών μελετών με νεότερους θεραπευτικούς συνδυασμούς για το ασυμπτωματικό πολλαπλούν μυέλωμα, το νεοδιαγνωσθέν πολλαπλούν μυέλωμα και το υποτροπιάζον/ανθεκτικό πολλαπλούν μυέλωμα, καθώς επίσης και στον τομέα της μεταφραστικής και κλινικοεργαστηριακής έρευνας.

Ο Καθηγητής Θάνος Δημόπουλος συμμετείχε επιπλέον στην κριτική ανάλυση και εκτενή συζήτηση των θεραπευτικών επιλογών για ασθενείς με πολλαπλούν μυέλωμα που βρίσκονται στην πρώιμη υποτροπή της νόσου και έχουν λάβει 1 έως 3 προηγούμενες γραμμές θεραπείας. Επιπλέον, διακεκριμένα μέλη της Κλινικής είχαν σημαντική παρουσία στο πρόγραμμα του συνεδρίου. Ο Καθηγητής Ευάγγελος Τέρπος προέδρευσε στο «Plenary Session», όπου παρουσιάστηκαν οι σημαντικότερες ερευνητικές εργασίες του συνεδρίου, και επιπλέον παρουσίασε τα επικαιροποιημένα αποτελέσματα της κλινικής μελέτης BelaRd που πραγματοποιείται στη Θεραπευτική Κλινική και αξιολογεί τον καινοτόμο συνδυασμό της μαφοντοτινικής μπελαταμάμπης με λεναλιδομίδη και δεξαμεθαζόνη σε νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς με πολλαπλούν μυέλωμα. Ο Καθηγητής Ευστάθιος Καστρίτης προέδρευσε στο «Expert Session» που αφορούσε στη σύγχρονη διαγνωστική και θεραπευτική των ασθενών με AL αμυλοείδωση. Η Αν. Καθηγήτρια Μαρία Γαβριατοπούλου συμμετείχε στη συνάντηση 10μελούς ομάδας νεότερων μελών του Ευρωπαϊκού Δικτύου Πολλαπλού Μυελώματος εκπροσωπώντας την Ελλάδα με σκοπό το σχεδιασμό καινοτόμων κλινικών μελετών. Ο Δρ Ιωάννης Ντάνασης-Σταθόπουλος παρουσίασε τα αποτελέσματα της προοπτικής μελέτης που βρίσκεται σε εξέλιξη και αφορά στο ρόλο της ολόσωμης μαγνητικής τομογραφίας στην πρόβλεψη της ανταπόκρισης και στην πρόγνωση των ασθενών με νεοδιαγνωσθέν πολλαπλό μυέλωμα. Ο Δρ Παναγιώτης Μαλανδράκης παρουσίασε επίσης τα αποτελέσματα της προοπτικής μελέτης που βρίσκεται σε εξέλιξη και αφορά στο ρόλο της διαδοχικής αξιολόγησης της ελάχιστα υπολειπόμενης νόσου σε ασθενείς με συμπτωματικό πολλαπλούν μυέλωμα, και για την οποία απέσπασε το βραβείο νέου ερευνητή του συνεδρίου.

Τα βασικά συμπεράσματα που προέκυψαν από το IMS 2025 υπογράμμισαν ότι το τοπίο του πολλαπλού μυελώματος εξελίσσεται με εξαιρετικά ταχύ ρυθμό. Η έγκαιρη παρέμβαση σε επιλεγμένους ασθενείς με ασυμπτωματικό πολλαπλούν μυέλωμα υψηλού κινδύνου για εξέλιξη σε συμπτωματική νόσο πλέον εντάσσεται στην κλινική πράξη, ενώ η ασθενοκεντρική φροντίδα αποτελεί τον νέο οδηγό στην καθημερινή πρακτική, με προσεκτική αξιολόγηση των διαθέσιμων θεραπευτικών επιλογών σε εξατομικευμένη βάση, εκτίμηση της κατάστασης ικανότητας του ασθενούς, προσαρμογή των δοσολογικών σχημάτων και μικρότερη διάρκεια θεραπείας καθοδηγούμενη από τον προσδιορισμό της ελάχιστης υπολειμματικής νόσου (MRD). Η ένταξη νεότερων θεραπευτικών επιλογών στην καθημερινότητα οδηγεί όλο και περισσότερους ασθενείς σε μακροχρόνιες υφέσεις, με ορίζοντα την ίαση. Ωστόσο, την ίδια στιγμή η επιστημονική κοινότητα καλείται να αντιμετωπίσει ολοένα και πιο ανθεκτικές μορφές της νόσου που παύουν να ανταποκρίνονται στις νεότερες θεραπείες, για τις οποίες αποτελεσματικές λύσεις παραμένουν δυσεύρετες. Παρά τις προκλήσεις, η ελπίδα έρχεται μέσα από νέες θεραπευτικές στρατηγικές, όπως τα τρι-ειδικά αντισώματα, τα Τ λεμφοκύτταρα που φέρουν χιμαιρικό αντιγονικό υποδοχέα διπλής στόχευσης, τα συζευγμένα αντισώματα με κυτταροτοξικά φάρμακα και τα νεότερα μικρά μόρια με αντι-μυελωματική δράση. Όλα τα παραπάνω υπογραμμίζουν την ανάγκη αντιμετώπισης των ασθενών σε εξειδικευμένα κέντρα αναφοράς.

Η ενεργή και πολυδιάστατη συμμετοχή της Θεραπευτικής Κλινικής ΕΚΠΑ στο IMS 2025 επιβεβαιώνει τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στη διεθνή επιστημονική κοινότητα, τη δέσμευσή της στην αριστεία και στη δημιουργία καινοτόμου γνώσης, καθώς και τη διαχρονική και αδιάλειπτη προσπάθειά της για τη βελτίωση της φροντίδας των ασθενών με πολλαπλούν μυέλωμα στη χώρα μας.

120 Χρόνια Ορθοπαιδικής Χειρουργικής στο ΕΚΠΑ: Το επιστημονικό δυναμικό της χώρας μας εξήρε ο Πρόεδρος του ΙΣΑ

medlabnews.gr iatrikanea

Στο επιστημονικό δυναμικό της χώρας μας που αποτελεί πολύτιμο κεφάλαιο για την Ελλάδα και για τον κόσμο, αναφέρθηκε ο Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Δρ. Γιώργος Πατούλης, στο πλαίσιο του χαιρετισμού του στη λαμπρή επετειακή εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε για τα 120 χρόνια Ορθοπαιδικής Χειρουργικής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, υπό την Αιγίδα της Α.Ε του Προέδρου της Δημοκρατίας κυρίου Κωνσταντίνου Αν. Τασούλα,

Ειδικότερα, ο κ. Πατούλης τόνισε μεταξύ άλλων:

«Η Ορθοπαιδική δεν είναι μόνο μια ιατρική ειδικότητα. Είναι μια επιστήμη που στέκεται δίπλα στον άνθρωπο, αποκαθιστά την κινητικότητα, προσφέρει ποιότητα ζωής και ξαναδίνει ελπίδα εκεί που υπάρχει πόνος και δυσκολία. Η εκδήλωση ανέδειξε τη σπουδαία διαδρομή της Ορθοπαιδικής Σχολής του ΕΚΠΑ και τη συμβολή των Κλινικών και του Εργαστηρίου Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος. Ήταν μια στιγμή υπερηφάνειας για όλους εμάς που υπηρετούμε την Ορθοπαιδική, μας θυμίζει ότι η αποστολή μας είναι να συνδέουμε την επιστήμη με την κοινωνία, να βελτιώνουμε τη ζωή των ανθρώπων και να συνεχίζουμε με αφοσίωση την παράδοση των δασκάλων μας.»

Ο Πρόεδρος του ΙΣΑ συνεχάρη θερμά όλους όσοι εργάστηκαν για τη διοργάνωση και υπογράμμισε ότι η επέτειος αυτή τιμά όχι μόνο την ιστορία αλλά και το μέλλον της Ορθοπαιδικής Χειρουργικής στην Ελλάδα.

Την εκδήλωση άνοιξε ο Πρύτανης ΕΚΠΑ καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος ενώ χαιρετισμούς απηύθυναν ο Υφυπουργός Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους, ο Υφυπουργός Παιδείας καθηγητής Κωνσταντίνος Βλάσης, η Κοσμήτωρ της Σχολής Επιστημών Υγείας, καθηγήτρια Παγώνα Λάγιου, ο Πρόεδρος της Ιατρικής Σχολής καθηγητής Νικόλαος Αρκαδόπουλος και ο καθηγητής και Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής Παναγιώτης Παπαγγελόπουλος.

«Φυσιολογικός και Παθολογικός Ύπνος»: Έναρξη Εκπαιδευτικού Προγράμματος του ΕΚΠΑ για επαγγελματίες υγείας

medlabnews.gr iatrikanea

Το Κέντρο Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ.) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών ανακοινώνει την έναρξη των μαθημάτων του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης με τίτλο: «Φυσιολογικός και Παθολογικός Ύπνος».

Η έναρξη του προγράμματος θα πραγματοποιηθεί στις 20 Οκτωβρίου 2025.

Με επιστημονική υπεύθυνη την Καθηγήτρια Θεραπευτικής – Πνευμονολογίας με εξειδίκευση στην Ιατρική του Ύπνου, κα Γεωργία Τρακαδά, το πρόγραμμα απευθύνεται σε ιατρούς, νοσηλευτές, ψυχολόγους, τεχνολόγους ύπνου και λοιπούς επαγγελματίες υγείας, καθώς και σε φοιτητές συναφών επιστημών, με στόχο την εξοικείωσή τους τόσο με το «μαγικό κόσμο» του ύπνου, όσο και με τις διαταραχές του. Συνδυάζει την απόκτηση θεωρητικής και πρακτικής γνώσης για τον κύκλο ύπνου - εγρήγορσης, τους μηχανισμούς ρύθμισης του ύπνου και τις συχνότερες παθήσεις που σχετίζονται με τον ύπνο. Ειδική έμφαση δίνεται στο Σύνδρομο Άπνοιας του Ύπνου, τη χρόνια αϋπνία, τη ναρκοληψία, τις κινητικές διαταραχές και τις παραϋπνίες.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τρεις (3) διδακτικές ενότητες:

1) Ιστορία της Έρευνας και Φυσιολογία του Ύπνου

2) Ερωτηματολόγια – Μέσα Καταγραφής Ύπνου – Αναπνευστικές Συσκευές

3) Διαταραχές Ύπνου – Ιατρική του Ύπνου

Η εκπαίδευση θα είναι μεικτή (διά ζώσης και εξ αποστάσεως), συνολικής διάρκειας 8 εβδομάδων. Η διά ζώσης κλινική εκπαίδευση θα γίνεται στις Μονάδες Πνευμονολογίας και Αναπνευστικής Φυσιολογίας και Διαταραχών της Αναπνοής στον Ύπνο της Θεραπευτικής Κλινικής. Με την επιτυχή ολοκλήρωση θα απονέμεται Πιστοποιητικό Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης και 9,2 πιστωτικές μονάδες ECTS.

Ο επαρκής και αναζωογονητικός ύπνος είναι απαραίτητος για την επιβίωση, για τη σωματική και την ψυχική υγεία και για την εγρήγορση και την ανταπόκριση στις καθημερινές απαιτήσεις της κοινωνικής μας ζωής. Δεν αποτελεί προνόμιο ή πολυτέλεια, αλλά αδιαπραγμάτευτη βιολογική ανάγκη. Ωστόσο, το ⅓ των ενηλίκων είτε δεν κοιμούνται αρκετά, είτε αντιμετωπίζουν κάποια διαταραχή ύπνου - υπάρχουν πάνω από 80 διαφορετικές διαταραχές ύπνου. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό κενό στην εκπαίδευση, καθώς μέχρι σήμερα έλειπε μια ολοκληρωμένη και εξειδικευμένη προσέγγιση στην Ιατρική του Ύπνου από τα διαθέσιμα εκπαιδευτικά προγράμματα.

Για περισσότερες πληροφορίες και εγγραφές:

Τηλ. 2132044299, 6948077654 Email: sleepkedibim@gmail.com Website: http://sleep.cce.uoa.gr

Διαβάστε επίσης:

Πώς να βελτιώσετε τον ύπνο σας; Καρδιαγγειακά νοσήματα, παχυσαρκία, διαβήτης, κατάθλιψη συνδέονται με διαταραχές ύπνου

ΕΚΠΑ: Πως θα είναι η υγεία του κόσμου ως το 2050;

medlabnews.gr iatrikanea

Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσίευση (τον Αύγουστο του 2025) στο Lancet από τους Chang και συνεργάτες, από το 1970 μέχρι σήμερα, η εικόνα της παγκόσμιας υγείας έχει αλλάξει ριζικά. Μέσα σε μόλις πέντε δεκαετίες, η ζωή των ανθρώπων έγινε μακρύτερη και, σε πολλές περιπτώσεις, καλύτερη. Το προσδόκιμο ζωής αυξήθηκε θεαματικά: από τα 56 χρόνια το 1970 έφτασε στα 73 το 2019. Η παιδική θνησιμότητα υποχώρησε σε πρωτόγνωρα επίπεδα, χάρη στις εμβολιαστικές εκστρατείες, τις θεραπείες για μολυσματικές ασθένειες και τη βελτίωση της διατροφής. Η πρόοδος της ιατρικής και των δημόσιων πολιτικών υγείας άλλαξε δραματικά το τοπίο. Η Καθηγήτρια Θεραπευτικής – Επιδημιολογίας - Προληπτικής Ιατρικής, Παθολόγος (Θεραπευτική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και η Βιολόγος Αλεξάνδρα Σταυροπούλου συνοψίζουν τα κυριότερα σημεία της δημοσίευσης.

Ωστόσο, πίσω από αυτά τα ενθαρρυντικά στοιχεία, διαγράφεται μια νέα και αναπόφευκτη πρόκληση: η γήρανση του πληθυσμού. Το 1970, η μέση ηλικία στον κόσμο ήταν 20 έτη· το 2019 είχε φτάσει τα 29 και μέχρι το 2050 αναμένεται να ανέβει στα 36. Ταυτόχρονα, η μέση ηλικία θανάτου αυξήθηκε από τα 69 στα 76 χρόνια και προβλέπεται να αγγίξει τα 82 μέχρι τα μέσα του αιώνα. Αυτό σημαίνει ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα ζουν περισσότερα χρόνια, αλλά και ότι οι κοινωνίες θα κληθούν να διαχειριστούν το βάρος των χρόνιων παθήσεων, από τις καρδιοπάθειες μέχρι τον διαβήτη και από τους καρκίνους μέχρι την άνοια.

Μια από τις πιο εντυπωσιακές διαπιστώσεις των επιστημονικών αναλύσεων είναι ότι ο παγκόσμιος δείκτης αδρών θανάτων (δηλαδή ο συνολικός αριθμός θανάτων ανά χίλια άτομα) έφτασε στο χαμηλότερο σημείο του στην ιστορία το 2019. Από εκεί και μετά, όμως, τα δεδομένα αλλάζουν: η γήρανση του πληθυσμού οδηγεί σε σταδιακή αύξηση αυτού του δείκτη. Με άλλα λόγια, δεν είναι ότι ξαφνικά οι άνθρωποι πεθαίνουν νωρίτερα· απλώς η αύξηση των ηλικιωμένων στον συνολικό πληθυσμό θα αυξήσει τους απόλυτους αριθμούς θανάτων.

Η εικόνα δεν είναι ίδια σε όλες τις περιοχές του πλανήτη. Σε χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία οι βελτιώσεις συνεχίστηκαν με γοργούς ρυθμούς τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Στην Υποσαχάρια Αφρική, τα κέρδη της δημόσιας υγείας υπήρξαν επίσης εμφανή, ιδιαίτερα στη μείωση της παιδικής θνησιμότητας και στη μάχη κατά του HIV/AIDS. Αντίθετα, στις Ηνωμένες Πολιτείες καταγράφηκε μια ανησυχητική τάση: οι θάνατοι σε μεσήλικες (15–49 και 50–69 ετών) όχι μόνο δεν μειώθηκαν, αλλά αυξήθηκαν. Παράγοντες όπως οι υπερδοσολογίες οπιοειδών, οι αυτοκτονίες και οι χρόνιες ασθένειες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής (παχυσαρκία) φαίνεται να ανατρέπουν την εικόνα της προόδου.

Ένα άλλο στοιχείο που ξεχωρίζει είναι η μεταβολή στις αιτίες θανάτου. Οι λεγόμενες «παραδοσιακές» ασθένειες –λοιμώξεις, παιδικά νοσήματα, επιπλοκές εγκυμοσύνης– έχουν υποχωρήσει εντυπωσιακά. Ο θάνατος από ιλαρά, φυματίωση ή επιπλοκές της γέννας είναι πολύ σπανιότερος απ’ ό,τι στο παρελθόν. Στη θέση τους, όμως, κυριαρχούν πλέον τα μη μεταδοτικά νοσήματα, όπως τα καρδιαγγειακά, τα εγκεφαλικά επεισόδια, οι κακοήθειες που σχετίζονται με το κάπνισμα και, πάνω απ’ όλα, ο σακχαρώδης διαβήτης. Ενώ σχεδόν όλες οι άλλες αιτίες θανάτου ακολουθούν πτωτική πορεία, ο διαβήτης αυξάνει σταθερά σε όλες τις περιοχές, με ιδιαίτερη ένταση στην Ινδία και την κεντρική και ανατολική Ευρώπη.

Τι σημαίνουν όλα αυτά για τις κοινωνίες μας; Πρώτον, ότι υπάρχει λόγος αισιοδοξίας: οι τεράστιες μειώσεις στη θνησιμότητα δείχνουν πως οι επενδύσεις στην υγεία αποδίδουν. Δεύτερον, ότι η δημογραφική αλλαγή είναι αναπόφευκτη και θα φέρει μεγάλες πιέσεις. Μέχρι το 2050, σχεδόν το 70% των θανάτων θα αφορά ανθρώπους άνω των 70 ετών. Αυτό μεταφράζεται σε αυξημένο κόστος για τα συστήματα υγείας, αλλά και σε μεγαλύτερη ανάγκη για φροντίδα μακράς διάρκειας. Τρίτον, ότι απαιτείται στόχευση: οι κυβερνήσεις και τα συστήματα υγείας πρέπει να εστιάσουν σε συγκεκριμένες παθήσεις που ευθύνονται για το μεγαλύτερο μέρος της ανισότητας στη ζωή και στην υγεία. Η καταπολέμηση των καρδιοπαθειών, του καρκίνου και κυρίως του σακχαρώδη διαβήτη είναι ίσως το πιο κρίσιμο στοίχημα των επόμενων δεκαετιών.

Μέσα σε όλα αυτά, οι κοινωνίες θα πρέπει να βρουν τρόπους να ισορροπήσουν. Η μείωση των γεννήσεων σημαίνει ότι οι νεότερες γενιές θα είναι λιγότερες, άρα και οι εργαζόμενοι που θα συνεισφέρουν στα δημόσια ταμεία. Την ίδια στιγμή, ο αριθμός των ηλικιωμένων που θα χρειάζονται συντάξεις και υπηρεσίες υγείας θα αυξάνεται. Το δημογραφικό αυτό «ψαλίδι» μπορεί να απειλήσει την κοινωνική συνοχή αν δεν ληφθούν μέτρα έγκαιρα. Συνοψίζοντας, σύμφωνα με αυτό το πολύ πρόσφατο άρθρο στο Lancet, το ταξίδι της παγκόσμιας υγείας από το 1970 έως το 2050 είναι μια ιστορία εντυπωσιακής προόδου αλλά και δύσκολων διλημμάτων. Η ιστορία της υγείας ως το 2050 δεν θα γραφτεί μόνο από τα νοσοκομεία και τα εμβόλια, αλλά και από τις πολιτικές αποφάσεις, τις κοινωνικές αλλαγές και τις προσωπικές μας επιλογές.

«Αθηνά Ιωάννη Μαρτίνου»: Η πρώτη Επώνυμη Έδρα στο ΕΚΠΑ, προς τιμήν Μεγάλου Ευεργέτη του

medlabnews.gr iatrikanea

Με μια απόφαση-ορόσημο, η Σύγκλητος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών αποφάσισε ομόφωνα να ιδρύσει Επώνυμη Έδρα με το όνομα «ΑΘΗΝΑ ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΡΤΙΝΟΥ», αποδεχόμενη πρόταση από τον Μεγάλο Ευεργέτη και Επίτιμο Διδάκτορα κ. Αθανάσιο Μαρτίνο. Πρόκειται για την πρώτη Επώνυμη Έδρα που ιδρύει το πρώτο και μεγαλύτερο Πανεπιστήμιο της χώρας.

Η Αθηνά Ιωάννη Μαρτίνου γεννήθηκε το 1927 στη Γλυφάδα, με καταγωγή από την Κεφαλονιά. Η ενασχόλησή της με τη ναυτιλία ξεκίνησε το 1964, όταν προχώρησε στην απόκτηση του πρώτου της πλοίου. Το 1967 ακολούθησε η δεύτερη ναυπήγηση, σηματοδοτώντας την απαρχή μίας δυναμικής πορείας που οδήγησε στην ανάπτυξη ενός σημαντικού στόλου. Η ίδια ξεχώριζε για την αποφασιστικότητα, την εργατικότητα και τη σεμνότητά της, στοιχεία που καθόρισαν τη διαδρομή της στον επιχειρηματικό χώρο. Το 2021 η εγγονή της, Ιωάννα Κωνσταντίνου Μαρτίνου, ίδρυσε το Ίδρυμα Αθηνάς Ι. Μαρτίνου, έναν κοινωφελή οργανισμό με δράσεις στους τομείς της κοινωνικής πρόνοιας, της υγείας, της παιδείας, του πολιτισμού, του περιβάλλοντος και της ναυτιλίας. Η Αθηνά Ι. Μαρτίνου απεβίωσε το 2024, αφήνοντας πίσω της σημαντική παρακαταθήκη στην ελληνική και διεθνή ναυτιλία, καθώς και ένα πλούσιο έργο κοινωνικής προσφοράς.

Ο κ. Αθανάσιος Μαρτίνος, γνωστός για την πολυετή και πολυδιάστατη κοινωνική του δράση, έχει συνεισφέρει καθοριστικά στην αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας και των πανεπιστημιακών υποδομών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Με εξαιρετικού ύψους δωρεές έχει υποστηρίξει την κατασκευή νέων πανεπιστημιακών κτηρίων και τον εκσυγχρονισμό μεγάλου αριθμού πανεπιστημιακών κλινικών στα Νοσοκομεία «Αττικόν», «Σωτηρία», «Ιπποκράτειο», «Λαϊκό», «Αρεταίειο» και «Αιγινήτειο». Επιπλέον, η υποστήριξή του έχει επεκταθεί σε πολλές Σχολές του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπως η Νομική και η Φιλοσοφική, ενισχύοντας ουσιαστικά το εκπαιδευτικό, ερευνητικό και κοινωνικό έργο του Ιδρύματος.

Η ίδρυση της Έδρας «ΑΘΗΝΑ ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΡΤΙΝΟΥ» αποτελεί έμπρακτη αναγνώριση της ανεκτίμητης προσφοράς της οικογένειας Μαρτίνου και ταυτόχρονα ανοίγει τον δρόμο για την περαιτέρω ανάπτυξη της πανεπιστημιακής έρευνας και διδασκαλίας σε έναν καίριο επιστημονικό τομέα για τη δημόσια υγεία, την καρδιαγγειακή ιατρική, με δεδομένο ότι η καρδιαγγειακή νόσος αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου στην Ελλάδα και παγκοσμίως (34% των θανάτων οφείλονται σε καρδιαγγειακή νόσο). Η Επώνυμη Έδρα θα εγκατασταθεί και θα λειτουργήσει στην Ιατρική Σχολή στην Γ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, ΓΝΝΘΑ “Η ΣΩΤΗΡΙΑ”.

Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος, δήλωσε: «Η πρώτη Επώνυμη Έδρα στην ιστορία του Πανεπιστημίου μας αποτελεί ένα ζωντανό παράδειγμα πώς η γενναιοδωρία και η κοινωνική προσφορά μπορούν να ενισχύσουν τη γνώση, την έρευνα και την υγειονομική φροντίδα. Εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας στον κ. Αθανάσιο Μαρτίνο, μεγάλο Ευεργέτη και Επίτιμο Διδάκτορα του Πανεπιστημίου για την αδιάλειπτη και πολυδιάστατη στήριξή του αλλά και για το σπουδαίο Εθνικό έργο που ο ίδιος, η σύζυγος του Μαρίνα Μαρτίνου και η οικογένεια του επιτελούν. Ο ίδιος αποτελεί φωτεινό παράδειγμα ενός ευεργέτη με δράσεις μεγάλου βεληνεκούς με τεράστιο κοινωνικό αποτύπωμα και ενός ηγέτη με όραμα για την κοινωνία και αγάπη για τον συνάνθρωπο. Ο κ. Αθανάσιος Μαρτίνος επιτελεί το κολοσσιαίο κοινωνικό έργο του με μια συγκλονιστική ταπεινότητα διαθέτοντας αφοπλιστική καλοσύνη ψυχής, χαρακτηριστικά των μεγάλων Εθνικών Ευεργετών της Πατρίδας μας».

Η ίδρυση της Επώνυμης Έδρας υλοποιήθηκε σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4957/2022, ο οποίος προβλέπει τη δυνατότητα των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων να θεσμοθετούν έδρες χρηματοδοτούμενες από δωρεές ή χορηγίες, με σκοπό την ενίσχυση της διδασκαλίας και της έρευνας σε εξειδικευμένα γνωστικά αντικείμενα.

Η υπογραφή του σχετικού μνημονίου συνεργασίας, όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία, θα σηματοδοτήσει την έναρξη της λειτουργίας της Έδρας, η οποία αναμένεται να συμβάλει ουσιαστικά στην εκπαίδευση νέων επιστημόνων και στην προαγωγή της καρδιαγγειακής έρευνας στην Ελλάδα.

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών σχεδιάζει να προχωρήσει άμεσα στην ίδρυση μίας ακόμα επώνυμης έδρας προς τιμήν Μεγάλου Ευεργέτη του.

ΕΚΠΑ: Δυνατή πλέον η έκδοση πτυχίων ηλεκτρονικά μέσω του gov.gr. Πως γίνεται η διαδικασία.

medlabnews.gr

Ένα πάγιο αίτημα των πτυχιούχων και των δημόσιων υπηρεσιών διευθετήθηκε μετά από πολλά έτη και πλέον δίδεται η δυνατότητα της έκδοσης πτυχίων του ΕΚΠΑ από το 2000 και εντεύθεν, μέσω της πλατφόρμας «Πιστοποιητικά Σπουδών» του gov.gr.

Η διαδικασία πραγματοποιείται ηλεκτρονικά, με τη χρήση των κωδικών Taxisnet και του ΑΜΚΑ.

Βήματα για την έκδοση πτυχίου μέσω του gov.gr:

1. Μετάβαση στην πλατφόρμα: Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα ptyxia.gov.gr ή αναζητήστε την υπηρεσία “Πιστοποιητικά Σπουδών” στην κεντρική σελίδα του gov.gr.
2. Επιλογή ενέργειας: Επιλέξτε την επιλογή “Έκδοση πιστοποιητικού σπουδών”.
3. Σύνδεση: Συνδεθείτε στην υπηρεσία χρησιμοποιώντας τους προσωπικούς σας κωδικούς Taxisnet ή μέσω τραπεζικής σύνδεσης.
4. Επιβεβαίωση στοιχείων: Ελέγξτε τα προσωπικά σας στοιχεία και συμπληρώστε τυχόν κενά πεδία, όπως τον ΑΜΚΑ.
5. Επιλογή Πανεπιστημίου: Επιλέξτε το Πανεπιστήμιο από το οποίο αποφοιτήσατε.
6. Έκδοση πιστοποιητικού: Επιλέξτε τον τίτλο σπουδών και τη γλώσσα έκδοσης και κάντε προεπισκόπηση των στοιχείων σας.
7. Αποθήκευση: Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία, αποθηκεύστε το πιστοποιητικό στην συσκευή σας.

ΕΚΠΑ: Αυξημένος ο κίνδυνος για διαβήτη στη συχνή κατανάλωση ροφημάτων με τεχνητά γλυκαντικά

medlabnews.gr iatrikanea

Μια σημαντική επιστημονική μελέτη που έγινε στην Αυστραλία αναδεικνύει τη σχέση ανάμεσα στην κατανάλωση γλυκών ροφημάτων —τόσο με ζάχαρη όσο και με τεχνητά γλυκαντικά— και στον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. Η έρευνα, που βασίστηκε σε δεδομένα από περισσότερους από 36,000 ανθρώπους, προσφέρει πολύτιμα στοιχεία για τη δημόσια υγεία και καλεί σε δράση.

Η Καθηγήτρια Θεραπευτικής – Επιδημιολογίας - Προληπτικής Ιατρικής, Παθολόγος (Θεραπευτική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, η Βιολόγος Αλεξάνδρα Σταυροπούλου αναφέρουν ότι οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία από τη «Μελέτη Συνεργασίας της Μελβούρνης» (Melbourne Collaborative Cohort Study - MCCS), η οποία παρακολουθεί συμμετέχοντες επί σχεδόν 14 χρόνια. Συνολικά, εξετάστηκαν 36,608 άτομα ηλικίας 40-69 ετών, χωρίς διαβήτη κατά την έναρξη της μελέτης. Οι συμμετέχοντες απάντησαν σε ερωτηματολόγια σχετικά με τη διατροφή τους, την υγεία τους, τον τρόπο ζωής τους και άλλες συνήθειες. Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στην κατανάλωση αναψυκτικών με ζάχαρη (SSBs) και αναψυκτικών με τεχνητά γλυκαντικά (ASBs). Οι απαντήσεις κατηγοριοποιήθηκαν σε τέσσερις ομάδες: από «σπάνια ή καθόλου» έως «μία ή περισσότερες φορές την ημέρα».

Η βασική διαπίστωση της μελέτης είναι ξεκάθαρη: όσο πιο συχνά καταναλώνει κανείς γλυκά ροφήματα, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Τα ζαχαρούχα ροφήματα (π.χ. αναψυκτικά τύπου coca cola) σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο, αλλά αυτή η σύνδεση φαίνεται να εξηγείται κυρίως από την αύξηση του σωματικού βάρους. Δηλαδή, η κατανάλωσή τους συμβάλλει στην παχυσαρκία, η οποία με τη σειρά της αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη. Τα ροφήματα με τεχνητά γλυκαντικά, όπως τα αναψυκτικά «διαίτης», παρουσιάζουν ακόμα πιο ανησυχητικά αποτελέσματα: ο αυξημένος κίνδυνος διαβήτη παραμένει ακόμη και όταν ληφθεί υπόψη το σωματικό βάρος. Αυτό σημαίνει ότι τα τεχνητά γλυκαντικά μπορεί να επηρεάζουν τον οργανισμό με τρόπους που δεν σχετίζονται μόνο με τις θερμίδες ή την αύξηση βάρους. Συνολικά, οι άνθρωποι που κατανάλωναν τεχνητά γλυκαντικά καθημερινά είχαν έως και 83% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 σε σύγκριση με εκείνους που τα απέφευγαν τελείως.

Η επιστημονική κοινότητα έχει αρχίσει να ερευνά πώς τα τεχνητά γλυκαντικά επηρεάζουν τον οργανισμό. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι μπορεί να αλλάζουν τη σύσταση του εντερικού μικροβιώματος, δηλαδή των βακτηρίων στο πεπτικό σύστημα, επηρεάζοντας την απορρόφηση της γλυκόζης και τη λειτουργία της ινσουλίνης. Άλλες έρευνες υποδεικνύουν ότι η χρήση τους μπορεί να προκαλεί αντιφατικά σήματα στο σώμα, με αποτέλεσμα την αύξηση της όρεξης ή και της αντίστασης στην ινσουλίνη. Αξίζει να σημειωθεί ότι διαφορετικά τεχνητά γλυκαντικά δρουν διαφορετικά στον οργανισμό — κάποια δεν απορροφώνται καθόλου, ενώ άλλα επεξεργάζονται γρήγορα. Η επίδρασή τους στην υγεία ενδέχεται να διαφέρει ανάλογα με τον τύπο.

Στην Αυστραλία, περίπου 1 στους 20 ανθρώπους πάσχει από διαβήτη, κυρίως τύπου 2. Πολλοί από αυτούς δεν το γνωρίζουν, καθώς η νόσος εξελίσσεται αργά και χωρίς προφανή συμπτώματα στα πρώτα στάδια. Η νέα μελέτη είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί είναι η πρώτη μακροχρόνια έρευνα στην Αυστραλία που εξετάζει τη σχέση γλυκών ροφημάτων και διαβήτη. Περιλαμβάνει πραγματικά μετρημένα στοιχεία υγείας και διατροφής από δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους και επιβεβαιώνει ότι τόσο η ζάχαρη όσο και τα τεχνητά γλυκαντικά ενδέχεται να επηρεάζουν αρνητικά την υγεία, γι’ αυτό και η κατανάλωσή τους χρειάζεται προσοχή.

Η έρευνα ενισχύει τις φωνές που ζητούν τη λήψη μέτρων, όπως η φορολόγηση των γλυκών ροφημάτων, όπως έχει προτείνει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), και η ενίσχυση εκστρατειών ενημέρωσης για τους κινδύνους που συνδέονται με την καθημερινή κατανάλωση τέτοιων προϊόντων. Ωστόσο, οι πολιτικές μέχρι στιγμής επικεντρώνονται κυρίως στα ζαχαρούχα ποτά. Σύμφωνα με τα ευρήματα αυτής της μελέτης, μια τέτοια μονοδιάστατη προσέγγιση μπορεί να οδηγήσει σε ακούσια αύξηση της κατανάλωσης τεχνητών γλυκαντικών, κάτι που ίσως να μην είναι τελικά πιο υγιεινό.

Δεν χρειάζεται πανικός, αλλά ενημέρωση και μέτρο. Η καθημερινή κατανάλωση αναψυκτικών – είτε με ζάχαρη είτε με γλυκαντικά – φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρών προβλημάτων υγείας. Μικρές αλλαγές μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Προτιμήστε το νερό ή το ανθρακούχο νερό χωρίς προσθήκες. Δοκιμάστε φυσικά ροφήματα με βότανα, φρούτα ή λίγο λεμόνι. Περιορίστε τη συνήθεια του "κάθε μέρα αναψυκτικό", ειδικά ως συνοδευτικό στο φαγητό.

Η νέα αυστραλιανή μελέτη αποδεικνύει κάτι που πολλοί υποψιαζόμασταν: δεν είναι μόνο η ζάχαρη στα ποτά που πρέπει να μας απασχολεί, αλλά και τα τεχνητά γλυκαντικά. Η καλύτερη επιλογή για την υγεία μας δεν είναι η αντικατάσταση του ενός με το άλλο, αλλά η μείωση συνολικά της κατανάλωσης γλυκαντικών ποτών. Η δημόσια υγεία έχει να κερδίσει πολλά από μια πιο φυσική και ισορροπημένη προσέγγιση στη διατροφή μας.

[Κabthymer RH, Wu T, Beigrezaei S, Franco OH, Hodge AM, de Courten B. The association of sweetened beverage intake with risk of type 2 diabetes in an Australian population: A longitudinal study. Diabetes Metab. 2025 May 16:101665. doi: 10.1016/j.diabet.2025.101665]

ΕΚΠΑ: Η προσυμπτωματική διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα

medlabnews.gr iatrikanea

Η αξονική τομογραφία (CT) χαμηλής δόσης αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την πρόληψη του καρκίνου του πνεύμονα, καθώς μπορεί να εντοπίσει τη νόσο σε πρώιμο στάδιο, όταν είναι πιο εύκολα αντιμετωπίσιμη. Σήμερα, οι κατευθυντήριες οδηγίες στις Ηνωμένες Πολιτείες συνιστούν ετήσιο προληπτικό έλεγχο για άτομα ηλικίας 50 έως 80 ετών που έχουν ιστορικό καπνίσματος τουλάχιστον 20 "pack-years" (δηλαδή ένα πακέτο την ημέρα για 20 χρόνια, ή δύο πακέτα την ημέρα για 10 χρόνια). Ωστόσο, αυτή η στρατηγική ετήσιου ελέγχου ενδέχεται να είναι υπερβολικά απαιτητική τόσο για το σύστημα υγείας όσο και για τους ίδιους τους ασθενείς, λόγω του κόστους, της έκθεσης σε ακτινοβολία και της ψυχολογικής επιβάρυνσης.

Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Δρ. Μαρία Καπαρέλου (Παθολόγος – Ογκολόγος), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής) αναφέρουν ότι σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο JAMA Network Open πριν λίγες μέρες διερευνήθηκε κατά πόσο είναι δυνατόν να διατηρηθούν τα οφέλη του ελέγχου, μειώνοντας παράλληλα την επιβάρυνση για το σύστημα υγείας και τους ασθενείς, με τη χρήση ενός πιο ευέλικτου προγράμματος ελέγχου. Συγκεκριμένα, εξετάστηκε εάν ο έλεγχος θα μπορούσε να γίνεται λιγότερο συχνά (κάθε δύο χρόνια αντί για κάθε χρόνο) για άτομα με μέτριο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα, όπως είναι τα άτομα ηλικίας 50 έως 60 ετών ή με μικρότερη καπνιστική έκθεση. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν τρία εξελιγμένα μοντέλα προσομοίωσης (από τις ΗΠΑ και τον Καναδά), τα οποία εξέτασαν πιθανά σενάρια, με βάση την ηλικία, το φύλο και το ιστορικό καπνίσματος.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι για τα άτομα ηλικίας 50 έως 60 ετών, η διετής (ανά δύο χρόνια) εξέταση με αξονική τομογραφία διατηρεί σχεδόν όλα τα οφέλη του ετήσιου ελέγχου: προλαμβάνει περίπου το 96% των θανάτων που θα απέτρεπε ο ετήσιος έλεγχος. Ταυτόχρονα, μειώνει κατά 21% τον αριθμό των αξονικών που απαιτούνται, μειώνοντας έτσι την έκθεση σε ακτινοβολία και το κόστος. Μόλις οι ασθενείς φτάσουν σε μεγαλύτερη ηλικία ή αυξάνεται το ιστορικό καπνίσματος σε πάνω από 30 pack-years, τότε ο ετήσιος έλεγχος φαίνεται να είναι πιο κατάλληλος.

Η οικονομική ανάλυση έδειξε ότι το ετήσιο πρόγραμμα πρόληψης δεν είναι πάντα η πιο αποδοτική επιλογή ως προς το κόστος. Οι ευέλικτες στρατηγικές, που ξεκινούν με διετείς εξετάσεις και μεταβαίνουν σε ετήσιες μόνο όταν αυξάνεται ο ατομικός κίνδυνος, ήταν πιο αποδοτικές και συμφέρουσες. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για όσους έχουν μέτρια καπνιστική έκθεση και χαμηλότερο βραχυπρόθεσμο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.

Επιπλέον, το άρθρο σημειώνει ότι τα ποσοστά συμμετοχής στον ετήσιο επαναληπτικό έλεγχο είναι χαμηλά, ακόμη και σε χώρες όπου καλύπτεται από την ασφάλιση. Αυτό ενισχύει την ανάγκη για ευκολότερα, πιο προσαρμοσμένα προγράμματα που να ταιριάζουν καλύτερα στις ανάγκες και τις συνθήκες των ατόμων και των συστημάτων υγείας.

Συμπερασματικά, η μελέτη υποστηρίζει ότι για πολλούς ανθρώπους μέτριου κινδύνου, ο έλεγχος κάθε δύο χρόνια είναι σχεδόν εξίσου αποτελεσματικός με τον ετήσιο έλεγχο, αλλά σημαντικά πιο βιώσιμος. Αυτή η προσαρμοσμένη προσέγγιση μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση των οφελών της πρόληψης, μειώνοντας παράλληλα τις περιττές εξετάσεις και το κόστος, και είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για συστήματα υγείας που έχουν περιορισμένους πόρους.

ΕΚΠΑ: Πρόσφατη ανασκόπηση για τις επιδημικές εκρήξεις του ιού του Δυτικού Νείλου

medlabnews.gr iatrikanea

Το έγκριτο περιοδικό JAMA, παρουσιάζει αυτές τις ημέρες, μία βραχεία ανασκόπηση για τον ιό του Δυτικού Νείλου, αφού και στις ΗΠΑ αποτελεί τη συχνότερη αιτία νόσησης από ιούς που μεταφέρονται με κουνούπια.

Η Καθηγήτρια Θεραπευτικής – Επιδημιολογίας - Προληπτικής Ιατρικής, Παθολόγος Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και η Βιολόγος Αλεξάνδρα Σταυροπούλου (Θεραπευτική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Αλεξάνδρα), αναφέρουν ότι η ασθένεια αυτή, η οποία μεταδίδεται κυρίως μέσω των τσιμπημάτων κουνουπιών, έχει τα τελευταία χρόνια προκαλέσει σοβαρές επιδημίες και σε χώρες της Ευρώπης όπως και στη χώρα μας, τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, με χιλιάδες περιστατικά και αρκετούς θανάτους. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων που μολύνονται – περίπου 80% – δεν εμφανίζει καθόλου συμπτώματα. Περίπου ένας στους πέντε θα παρουσιάσει ήπια συμπτώματα όπως πυρετό, πονοκέφαλο, κόπωση, μυϊκούς πόνους ή ναυτία. Πολύ μικρό ποσοστό, λιγότερο από 1%, θα εμφανίσει σοβαρές επιπλοκές που επηρεάζουν τον εγκέφαλο ή το νευρικό σύστημα, όπως εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα ή οξεία χαλαρή παράλυση. Τα άτομα τρίτης και τέταρτης ηλικίας, καθώς και όσοι έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα διατρέχουν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν σοβαρές μορφές της νόσου και, σε ορισμένες περιπτώσεις, να καταλήξουν.

Δεν υπάρχει προς το παρόν ειδική θεραπεία ή εγκεκριμένο εμβόλιο για τον ιό του Δυτικού Νείλου. Η αντιμετώπιση βασίζεται στη φροντίδα των συμπτωμάτων και την υποστήριξη του οργανισμού. Επομένως, το σημαντικότερο μέτρο είναι η πρόληψη. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποφεύγουμε τα τσιμπήματα, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς και φθινοπωρινούς μήνες, όταν ο ιός κυκλοφορεί περισσότερο. Η χρήση εντομοαπωθητικών, τα μακρυμάνικα ρούχα, η απομάκρυνση των στάσιμων νερών από αυλές και μπαλκόνια και η συμμετοχή σε προγράμματα καταπολέμησης κουνουπιών από τους δήμους είναι μερικοί από τους βασικούς τρόπους προστασίας.

Η επιτήρηση του ιού και η έγκαιρη διάγνωση είναι επίσης κρίσιμες, ιδιαίτερα για τα άτομα που εμφανίζουν πυρετό ή νευρολογικά συμπτώματα μέσα στο καλοκαίρι. Οι γιατροί συστήνουν ειδικές εξετάσεις αίματος και εγκεφαλονωτιαίου υγρού για την ανίχνευση του ιού. Σε άτομα με σοβαρή ανοσοκαταστολή μπορεί να χρειαστούν πιο εξειδικευμένες διαγνωστικές μέθοδοι. Δεν μεταδίδεται από άτομο σε άτομο. Αν και τα περισσότερα περιστατικά είναι ήπια, ένα σημαντικό ποσοστό των ασθενών που νοσηλεύονται χρειάζεται μακροχρόνια αποκατάσταση, ενώ αρκετοί εμφανίζουν χρόνιες συνέπειες όπως κόπωση, αδυναμία ή διαταραχές μνήμης και διάθεσης.

Ο ιός του Δυτικού Νείλου έχει πια εγκατασταθεί σε πολλές περιοχές του κόσμου και αποτελεί μια υπαρκτή απειλή, ιδιαίτερα για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. Η ενημέρωση και η ατομική εγρήγορση, μέσω της πρόληψης και της έγκαιρης αντιμετώπισης, είναι τα ισχυρότερα μέσα που διαθέτουμε μέχρι να υπάρξει αποτελεσματική θεραπεία ή εμβόλιο.

[Gould CV, Staples JE, Guagliardo SAJ, Martin SW, Lyons S, Hills SL, Nett RJ, Petersen LR West Nile Virus: A Review. JAMA. 2025 Jul 7. DOI: 10.1001/jama.2025.8737]

ΕΚΠΑ: Πώς η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη καρκίνου

medlabnews.gr iatrikanea

Τα ποσοστά θανάτου από καρκίνο, που σχετίζεται με την κατανάλωση αλκοόλ, αυξάνονται δραματικά στις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με νέα ανάλυση που παρουσιάστηκε στο φετινό συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας (ASCO). Οι ετήσιοι θάνατοι σχετιζόμενοι με το αλκοόλ σχεδόν διπλασιάστηκαν μεταξύ 1990 και 2021, από περίπου 12.000 σε πάνω από 23.000. Αυτό συμβαίνει την ώρα που οι συνολικοί θάνατοι από καρκίνο μειώνονται, γεγονός που καταδεικνύει τη σοβαρότητα του προβλήματος.

Η Καθηγήτρια Θεραπευτικής – Επιδημιολογίας - Προληπτικής Ιατρικής, Παθολόγος (Θεραπευτική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, η Βιολόγος Αλεξάνδρα Σταυροπούλου και ο Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) αναφέρουν ότι οι καρκίνοι που εμφανίζουν τη μεγαλύτερη συσχέτιση με την κατανάλωση αλκοόλ είναι αυτοί του ήπατος, του παχέος εντέρου και του οισοφάγου. Το 2021, σχεδόν 7.500 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από καρκίνο του ήπατος που σχετιζόταν με το αλκοόλ, περίπου 4.700 από καρκίνο του παχέος εντέρου και περίπου 3.900 από καρκίνο του οισοφάγου. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις παρατηρούνται στους καρκίνους του παχέος εντέρου και του οισοφάγου, με ποσοστά που ξεπερνούν το 20–30%.

Ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι τα στοιχεία για τους άνδρες, που αντιπροσωπεύουν τη συντριπτική πλειονότητα των σχετικών θανάτων. Οι άνδρες άνω των 55 ετών εμφανίζουν θνησιμότητα επτά φορές υψηλότερη σε σχέση με τους νεότερους, ενώ η αύξηση των ποσοστών στους άνδρες συνολικά έφτασε το 70% κατά την τριακονταετία. Στις γυναίκες, ο αριθμός των θανάτων παραμένει χαμηλότερος, αλλά και πάλι αυξημένος.

Η βασική αιτία είναι ο μεταβολισμός του αλκοόλ στο σώμα. Όταν καταναλώνεται, το αλκοόλ μετατρέπεται σε ακεταλδεΰδη, μια τοξική ουσία που βλάπτει το DNA και εμποδίζει την κυτταρική επιδιόρθωση. Επιπλέον, ενισχύει τη φλεγμονή και προκαλεί μεταβολές στις ορμόνες, παράγοντες που συνδέονται με την ανάπτυξη καρκινικών όγκων. Παρά την επικινδυνότητά του, ένας μεγάλος αριθμός πολιτών αγνοεί τη συσχέτιση αλκοόλ και καρκίνου: μόλις το 40% των ενηλίκων Αμερικανών δηλώνουν ενήμεροι για τον κίνδυνο, σε αντίθεση με το 89% που γνωρίζει τη σχέση καπνίσματος και καρκίνου.

Οι επιστήμονες ζητούν επειγόντως να ληφθούν μέτρα, όπως η ενημέρωση του κοινού, η τοποθέτηση προειδοποιητικών ετικετών στα αλκοολούχα ποτά και η εφαρμογή στρατηγικών δημόσιας υγείας. Η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ μπορεί να αποτελέσει ισχυρό εργαλείο πρόληψης απέναντι σε ένα πρόβλημα που εξελίσσεται σε μείζονα υγειονομική απειλή.

Καύσωνας: Ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ, Καθ. Καρδιολογίας Γεράσιμος Σιάσος δίνει συμβουλές για καρδιοπαθείς (video)

medlabnews.gr iatrikanea

O Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος ήταν προσκεκλημμένος στο κεντρικό δελτίο του τηλεοπτικού σταθμού Alpha με τη δημοσιογράφο Μαρία Νικόλτσιου όπου αναφέρθηκε στην θερμική καταπόνηση και τα μέτρα πρόληψης ιδιώς για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.

Ενόψει του νέου κύματος καύσωνα ο κ. Σιάσος εξήγησε ποιες πληθυσμιακές ομάδες οφείλουν να είναι προσεκτικές και τα μέτρα που πρέπει να λάβουν.

Δείτε το βίντεο εδώ:

Η κλιματική αλλαγή έχει εντείνει τα ακραία φαινόμενα ζέστης, όπως επισήμανε ο Πρύτανης και το ΕΚΠΑ έχει ήδη εκδώσει σχετικές αναλυτικές οδηγίες.

Επείγουσα Ανακοίνωση της Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ για τον επερχόμενο καύσωνα

Τα τελευταία χρόνια, η κλιματική αλλαγή έχει εντείνει τα φαινόμενα ακραίας ζέστης, με δύο χαρακτηριστικές εκφάνσεις να ξεχωρίζουν: τον παρατεταμένο καύσωνα με ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες και το φαινόμενο του θερμικού θόλου (heat dome) κατά την οποία σταθερά υψηλές πιέσεις παγιδεύουν θερμό αέρα στην κατώτερη ατμόσφαιρα, δημιουργώντας ένα «θόλο» που αποτρέπει την ψύξη και εντείνει τη ζέστη.

Αυτές οι καταστάσεις όχι μόνο αυξάνουν τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος σε κρίσιμο βαθμό, αλλά και διατηρούν τη θερμική καταπόνηση για ημέρες ή και εβδομάδες, με σημαντικές συνέπειες για τη δημόσια υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο. Η συνεχής έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες προκαλεί πολυσυστηματικές διαταραχές, αυξάνοντας τη νοσηρότητα και θνησιμότητα, ιδιαίτερα μεταξύ των ευπαθών πληθυσμών.

Παθοφυσιολογία

Όταν ο ανθρώπινος οργανισμός εκτίθεται για μεγάλο χρονικό διάστημα σε ακραία θερμικά φορτία, οι φυσιολογικοί μηχανισμοί διατήρησης της ισορροπίας (ομοιόστασης) αρχίζουν να δυσλειτουργούν ή ανεπαρκούν. Οι βασικές διαταραχές περιλαμβάνουν.

• Ανεπαρκή αποβολή – διασπορά θερμότητας:Όταν ο οργανισμός αδυνατεί να αποβάλλει αποτελεσματικά τη θερμότητα — λόγω μειωμένης εφίδρωσης ή αγγειοδιαστολής — η θερμοκρασία του σώματος αυξάνεται επικίνδυνα, οδηγώντας σε υπερθερμία.

• Διαταραχές ηλεκτρολυτών:Η αφυδάτωση από την αυξημένη απώλεια υγρών διαταράσσει τις συγκεντρώσεις βασικών ηλεκτρολυτών, όπως το νάτριο, το κάλιο και το ασβέστιο. Αυτή η ανισορροπία επηρεάζει άμεσα τη λειτουργία της καρδιάς και των μυών και συνολικά τη νευρομυϊκή λειτουργία.

• Οξειδωτικό στρες και φλεγμονώδης αντίδραση:Η υπερθερμία προκαλεί κυτταρική βλάβη, ενεργοποίηση φλεγμονωδών μηχανισμών και απελευθέρωση προφλεγμονωδών κυτταροκινών (π.χ. IL-6, TNF-α) με εικόνα συστηματικής φλεγμονής .

• Μειωμένη αιμάτωση ζωτικών οργάνων:Η καταπόνηση από τη ζέστη μπορεί να προκαλέσει πτώση της αρτηριακής πίεσης, κατακράτηση υγρών και μικροκυκλοφορικές διαταραχές. Έτσι, περιορίζεται η παροχή οξυγόνου σε ευαίσθητα όργανα όπως ο εγκέφαλος, η καρδιά και οι νεφροί, οδηγώντας σε ισχαιμικές βλάβες.

Κλινικές Εκδηλώσεις

Η θερμική καταπόνηση μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους, ανάλογα με την ένταση, τη διάρκεια της έκθεσης και την ευαλωτότητα του ατόμου. Από ήπιες ενοχλήσεις έως απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις, οι κλινικές εικόνες περιλαμβάνουν:

• Θερμική εξάντληση:Πρόκειται για μια πρώιμη και συχνή εκδήλωση, που χαρακτηρίζεται από έντονη κόπωση, ζάλη, ταχυκαρδία, μυϊκές κράμπες, αυξημένη εφίδρωση. Το άτομο εμφανίζει γενική αδυναμία και συχνά αίσθημα λιποθυμίας.

• Θερμοπληξία: Η πιο σοβαρή μορφή θερμικής καταπόνησης. Αποτελεί επείγουσα ιατρική κατάσταση έκτακτης ανάγκης και εκδηλώνεται με υψηλό πυρετό (συνήθως άνω των 40°C), νευρολογικές διαταραχές όπως σύγχυση, λήθαργο ή σπασμούς, ενώ χαρακτηριστικό είναι η απουσία εφίδρωσης. Εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, μπορεί να εξελιχθεί σε πολυοργανική ανεπάρκεια.

• Επιδείνωση χρόνιων νοσημάτων: Τα καρδιαγγειακά επεισόδια (όπως οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου), οι αναπνευστικές κρίσεις (άσθμα, ΧΑΠ), αλλά και η νεφρική δυσλειτουργία, επιδεινώνονται σημαντικά υπό συνθήκες αφυδάτωσης και ηλεκτρολυτικών διαταραχών.

• Ηπατική και νευρολογική βλάβη: Σε βαριές περιπτώσεις, η υπερθερμία μπορεί να οδηγήσει σε ιστική νέκρωση του ήπατος και σε σοβαρή εγκεφαλική δυσλειτουργία (εγκεφαλοπάθεια), με απώλεια συνείδησης ή ακόμη και κώμα.

Ευπαθείς Πληθυσμιακές Ομάδες

Ορισμένες κατηγορίες του πληθυσμού είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στις επιπτώσεις της θερμικής καταπόνησης, είτε λόγω φυσιολογικών περιορισμών είτε λόγω παθολογικών καταστάσεων που μειώνουν την ικανότητα του οργανισμού να προσαρμοστεί στη ζέστη. Τέτοιες πληθυσμιακές ομάδες είναι:

• Ηλικιωμένοι: Διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο, καθώς παρουσιάζουν μειωμένη ικανότητα θερμορύθμισης, συχνά πάσχουν από χρόνιες παθήσεις, ενώ είναι πιθανό να έχουν περιορισμένη πρόσληψη υγρών και μειωμένη αίσθηση δίψας.

• Βρέφη και νήπια: Οι μηχανισμοί ρύθμισης της θερμοκρασίας του σώματός τους δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί πλήρως, γεγονός που τα καθιστά ιδιαιτέρως ευάλωτα σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας.

• Άτομα με χρόνια νοσήματα: Καρδιοπαθείς, νεφροπαθείς, ασθενείς με χρόνια αναπνευστικά ή νευρολογικά προβλήματα είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν επιπλοκές, καθώς η θερμική καταπόνηση αποσταθεροποιεί την ήδη εύθραυστη ομοιόστασή τους.

• Άτομα με ψυχιατρικα νοσήματα: Εκτός από τις δυσκολίες στην αντίληψη του κινδύνου ή στην αυτοφροντίδα, πολλά από τα φαρμακευτικά σχήματα που λαμβάνουν (όπως αντιψυχωσικά) επηρεάζουν τη θερμορύθμιση του σώματος.

• Εργαζόμενοι σε εξωτερικούς χώρους και αθλητές: Η αυξημένη σωματική δραστηριότητα με αυξημένη μεταβολική παραγωγή θερμότητας σε συνδυασμό με την έκθεση στον ήλιο και τις υψηλές θερμοκρασίες αυξάνει σημαντικά τη θερμική επιβάρυνση, με αποτέλεσμα τον υψηλότερο κίνδυνο αφυδάτωσης και θερμικής εξάντλησης.

Πρόληψη και Αντιμετώπιση

Η πρόληψη της θερμικής καταπόνησης ξεκινά με την έγκαιρη αναγνώριση των κινδύνων και την υιοθέτηση πρακτικών μέτρων που προστατεύουν την υγεία, ιδιαίτερα σε περιόδους υψηλού θερμικού φορτίου. Η έγκαιρη παρέμβαση σώζει ζωές και μειώνει σημαντικά τις επιπλοκές.

• Επαρκής Ενυδάτωση: Η συστηματική πρόσληψη υγρών — ακόμη και χωρίς αίσθημα δίψας — αποτελεί βασικό προληπτικό μέτρο. Καλό είναι να αποφεύγονται τα αλκοολούχα και τα καφεϊνούχα ποτά, που έχουν διουρητική δράση και εντείνουν την αφυδάτωση.

• Προσαρμογή περιβαλλοντικών συνθηκών: Η παραμονή σε σκιερά ή κλιματιζόμενα σημεία, η αποφυγή δραστηριοτήτων κατά τις θερμότερες ώρες της ημέρας, και η χρήση δροσερού, ανοιχτόχρωμου ρουχισμού συμβάλλουν ουσιαστικά στην αποφόρτιση του οργανισμού από τη ζέστη.

• Ιατρική παρακολούθηση: Ευπαθείς ομάδες θα πρέπει να παρακολουθούνται συστηματικά, ιδιαίτερα τις ημέρες καύσωνα. Η άμεση αναγνώριση συμπτωμάτων όπως κόπωση, ζάλη ή σύγχυση επιτρέπει την έγκαιρη παρέμβαση πριν την επιδείνωση της κατάστασης και την εμφάνιση συμπτωμάτων θερμικής εξάντλησης ή θερμοπληξίας

• Αντιμετώπιση της Θερμοπληξίας: Η θερμοπληξία είναι μια επείγουσα κατάσταση που απαιτεί άμεση δράση. Προτεραιότητα έχει η ταχεία μείωση της θερμοκρασίας σώματος μέσω φυσικών μεθόδων ψύξης (ψυχρά επιθέματα, εμβάπτιση σε δροσερό νερό, χρήση ανεμιστήρων). Παράλληλα, είναι απαραίτητη η ενυδάτωση με ισοτονικά υγρά και η διόρθωση των ηλεκτρολυτικών διαταραχών. Αν χρειαστεί, εφαρμόζεται υποστήριξη των ζωτικών λειτουργιών σε νοσοκομειακό περιβάλλον.

Συμπέρασμα

Η αυξανόμενη συχνότητα και διάρκεια των καυσώνων, καθώς και των φαινομένων θερμικού θόλου, αποτελούν πλέον ένα κρίσιμο ζήτημα δημόσιας υγείας. Η βαθύτερη κατανόηση της παθοφυσιολογίας και της κλινικής εικόνας της θερμικής καταπόνησης είναι απαραίτητη, όχι μόνο για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των περιστατικών, αλλά και για την πρόληψη σοβαρών επιπλοκών σε ευάλωτους πληθυσμούς.

Η λήψη προληπτικών μέτρων και η έγκαιρη ιατρική παρέμβαση αποτελούν βασικούς πυλώνες στη μείωση των συνεπειών αυτών των φαινομένων.

Η Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών απευθύνει έκκληση προς όλους τους επαγγελματίες υγείας, τους κρατικούς φορείς και την ευρύτερη κοινωνία να ενισχύσουν την ενημέρωση, την εκπαίδευση και τη διατομεακή συνεργασία. Μόνο μέσα από συντονισμένες και ολιστικές δράσεις μπορούμε να διασφαλίσουμε την προστασία της δημόσιας υγείας απέναντι σε μια πραγματικότητα που εξελίσσεται με αυξανόμενη ένταση.