Τα μυστικά του καλού ύπνου και τι προσφέρει στον οργανισμό μας (συνέντευξη)

συνέντευξη Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή medlabnews.gr 

Συναντήσαμε την Μάρθα Ανδρίτσου, Ιατρό Πνευμονολόγο, εξειδικευμένη στις διαταραχές της αναπνοής στον ύπνο, επιστημονική συνεργάτη του Κέντρου Μελέτης Ύπνου του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός», και μας απάντησε για την σημασία του καλού ύπνου και πώς μπορούμε να έχουμε καλό ύπνο;

Κα Ανδρίτσου πώς ορίζουμε τον καλό ύπνο;

Λέγοντας "καλός και ποιοτικός ύπνος" εννοούμε τη συμπλήρωση 6-8 ωρών χωρίς μεγάλες διακοπές αφύπνισης ενδιάμεσα. Ο καλός και ποιοτικός ύπνος είναι απαραίτητος για τη καλή λειτουργία του οργανισμού, την ανάπαυση του νευρικού και μυϊκού συστήματος, την εμπέδωση της μνήμης και την αποκατάσταση των κυτταρικών λειτουργιών στον εγκέφαλο αλλά και σε όλο το σώμα. Τον καλό ύπνο τον αντιλαμβανόμαστε και εμείς οι ίδιοι, γιατί είναι αναζωογονητικός, και μας δίνει την ενέργεια για να αντιμετωπίσουμε και να ανταπεξέλθουμε στους στόχους και τις δραστηριότητες όλης της επόμενης ημέρας.  Η μακροχρόνια έλλειψη ενός καλού ύπνου μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία μας.

Πώς μπορούμε να έχουμε καλό και ποιοτικό ύπνο; 
Έχοντας ένα καλό ύπνο, αυξάνουμε τις πιθανότητες  να έχουμε μια υγιή, δραστήρια ζωή, με ευεξία. Για να το πετύχουμε αυτό, θα πρέπει να αποφεύγουμε την έντονη σωματική δραστηριότητα, τα προϊόντα καφεΐνης λίγο πριν την ώρα του ύπνου. Θα πρέπει να κοιμόμαστε όταν αισθανόμαστε την ανάγκη, και να διατηρούμε ένα σχετικά σταθερό ωράριο ύπνου, επαρκές χρονικά. Το περιβάλλον της κρεβατοκάμαρας να είναι ήσυχο, σκοτεινό, με ικανοποιητική θερμοκρασία, ούτε κρύο, ούτε πολύ ζεστό. Το στρώμα μας να είναι άνετο με σωστή στήριξη, καθώς και το μαξιλάρι να μη δημιουργεί κάμψη του αυχένα.

Πώς σχετίζεται η ποιότητα του ύπνου με το στρες και την κατάθλιψη;
Η έλλειψη ύπνου καθώς και ο «κακής ποιότητας» ύπνος μπορεί να οδηγήσει σε έντονο στρες, κατάθλιψη, επιθετικότητα ακόμη και σε τάσεις αυτοκτονίας. Αλλά και αντιθέτως τα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη ή παρουσιάζουν έντονο stress έχει φανεί πως παρουσιάζουν αϋπνίες και διαταραγμένο ύπνο.

Από τι άλλο μας προστατεύει ο καλός ύπνος;
Ο καλός ύπνος μας προστατεύει από ορμονικές ανισορροπίες οι οποίες μπορεί να εμφανιστούν και αφορούν διάφορες ορμόνες όπως της ινσουλίνης, η οποία είναι υπεύθυνη για τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Η έλλειψη του ύπνου έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, οδηγώντας σε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη. Επίσης ο καλός ύπνος ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα, δηλαδή την άμυνα του οργανισμού μας σε βλαπτικούς παράγοντες, προστατεύοντας μας από τις λοιμώξεις. Ο καλός ύπνος βελτιώνει την ικανότητα για μάθηση, βοηθά στην προσοχή, στη συγκέντρωση και στην αποφυγή λαθών. Έτσι συμβάλλει στην καλύτερη απόδοση στις καθημερινές δραστηριότητες στην λήψη αποφάσεων και στην δημιουργικότητα.

Λέγεται ότι ο καλός ύπνος αδυνατίζει. Ισχύει; 
Όχι, κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Όμως, αντίθετα, ο ανεπαρκής, κακός ύπνος, αυξάνει τον κίνδυνο παχυσαρκίας σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Έρευνες έδειξαν ότι ο καλός ύπνος οδηγεί σε ορμονική ισορροπία. Η ισορροπία μεταξύ της γκρελίνης (ορμόνης που αυξάνει το αίσθημα της πείνας) και της λεπτίνης (ορμόνης που ρυθμίζει το αίσθημα κορεσμού από το φαγητό) διαταράσσεται όταν δεν επαρκεί ο ύπνος μας, με συνέπεια να αυξάνεται το αίσθημα της πείνας και αυτό μας κάνει να τρώμε περισσότερο.

Ο καλός ύπνος βοηθάει στο δέρμα και την ομορφιά; 
Ναι, πράγματι ο ύπνος έχει βρεθεί ότι συμμετέχει στη διαδικασία της επούλωσης και επιδιόρθωσης της φυσιολογικής φθοράς που υφίσταται ο εγκέφαλος, η καρδιά, το δέρμα και τα αγγεία, με συνέπεια όταν δεν κοιμόμαστε επαρκώς να αυξάνουμε τις πιθανότητες για εμφάνιση πρόωρης γήρανσης. Επίσης κατά τη διάρκεια του βαθέως ύπνου ο οργανισμός διεγείρεται να παράγει μια ορμόνη που ονομάζεται αυξητική ορμόνη και είναι απαραίτητη για την σωματική ανάπτυξη των παιδιών και των εφήβων, καθώς επίσης και την επιδιόρθωση βλαβών στους ιστούς σε παιδιά και ενήλικες συμβάλλοντας  έτσι και στην αντιγήρανση.

Πόσο σημαντικό είναι το στρώμα στον καλό ύπνο; 
To στρώμα είναι το βασικό αντικείμενο που έρχεται σε επαφή με το σώμα κατά τη διάρκεια του ύπνου. Επομένως αν δεν είναι αυτό που επιθυμούμε και δεν είναι κατάλληλο για το σώμα μας μπορεί να διαταράξει τον ύπνο μας προκαλώντας  κακής ποιότητας ύπνο και άλλα πολλά προβλήματα.
Το ότι το στρώμα έχει σχέση με την ποιότητα του ύπνου το διαπιστώσαμε και σε μία πρόσφατη μελέτη που διεξήχθη από το κέντρο Μελέτης Ύπνου του Πανεπιστημίου Αθηνών του Νοσοκομείου Ευαγγελισμός, με την υποστήριξη της εταιρείας στρωμάτων και προϊόντων ύπνου, Μedia Strom και στην οποία μελετήσαμε πόσο επηρεάζεται η ποιότητα του ύπνου σε διαφορετικούς τύπους στρωμάτων. Από τη μελέτη αυτή φάνηκε ότι για τους περισσότερους τα στρώματα ανεξαρτήτων ελατηρίων(τύπου pocket) προσέφεραν μεγαλύτερη άνεση και καλύτερη ποιότητα ύπνου σε σχέση με τα στρώματα που είχαν το κλασικό ελατήριο (τύπου bonnel).

Τι πρέπει να προσέχουμε όταν επιλέγουμε το στρώμα μας για να έχουμε κάλο ύπνο; 
Επειδή οι ατομικές προτιμήσεις και ιδιαιτερότητες κάθε ανθρώπου διαφέρουν, το σωστό στρώμα δεν είναι το ίδιο για όλους. Σε γενικές γραμμές πάντως μπορούμε να πούμε ότι το στρώμα που θα επιλέξουμε πρέπει να είναι άνετο. Να βοηθά στην ευθυγράμμιση και στήριξη της σπονδυλικής στήλης και του κεφαλιού και να απορροφά τις πιέσεις των ώμων, των ποδιών και της λεκάνης. Να στηρίζει και συγχρόνως να αποφορτίζει τον αυχένα και να μην ασκεί υπερβολική πίεση ώστε να επιτυγχάνεται η σωστή κυκλοφορία του αίματος και να επιτρέπεται στο δέρμα και τους μύες να ξεκουραστούν κατά τη διάρκεια της νύχτας. Επίσης θα πρέπει να είναι φτιαγμένο από καλής ποιότητας υποαλλεργικά υλικά, που να αντέχουν στο χρόνο και να είναι ελεγμένα και πιστοποιημένα, ώστε να εξασφαλίζονται οι συνθήκες υγιεινής.