Ανατιμολόγηση φαρμάκων και η επερχόμενη αύξηση του clawback

του Ιωάννη Καραφύλλη, Ph.D *

Η ανατιμολόγηση των τιμών φαρμάκων ανακοινώθηκε αφήνοντας τους περισσοτέρους ικανοποιημένους παρά τα αρνητικά σχόλια που ακούγονται. Ελάχιστα μειώθηκαν οι τιμές σε σχέση με τις αρχικές αναρτήσεις και τις αναμενόμενες με βάση τις τιμές των φαρμάκων αυτών σε άλλες χώρες. Η στρέβλωση των τιμών παραμένει αφού οι κανόνες που ακολουθούνται δεν είναι αυτοί που προβλέπονται στη νομοθεσία.

Όμως όπως γράφτηκε πρόσφατα στην Ελλάδα ΛΙΝΚ είναι η μοναδική χώρα που υπάρχει η πρόβλεψη τα γενόσημα φάρμακα να μην είναι ακριβότερα από το off-patent.

Το ζητούμενο πλέον είναι εάν μεσοπρόθεσμα αυτές οι ανατιμολογήσεις συμφέρουν την ελληνική βιομηχανία. Μακροπρόθεσμα σίγουρα δεν θα την βοηθήσουν να είναι ανταγωνιστική και εξαγωγική. Κανένας αξιόπιστος αναλυτής δεν μπορεί να δεχθεί ότι ένας κλάδος που δεν κάνει τις επενδύσεις που επιβάλλονται προκειμένου να παράγει νέα και καινοτόμα προϊόντα και ταυτόχρονα δεν μειώνει το κόστος παραγωγής του μπορεί να επιβιώσει σ’ ένα παγκόσμιο , σκληρό και ανταγωνιστικό περιβάλλον. Η διείσδυση των γενοσήμων είναι ήδη αρκετά υψηλή στην Ελλάδα (περίπου 60%) ΛΙΝΚ εάν κανείς συνεκτιμήσει ότι οι τιμές γενοσήμων και off-patent στις κύριες και πολυδάπανες θεραπείες είναι σχεδόν οι ίδιες.

Αναρωτιέται εύλογα κανείς τι νόημα έχει να δοθούν κίνητρα στους φαρμακοποιούς όταν όπως αναφέρθηκε ήδη, οι τιμές γενοσήμων και off-patent είναι σχεδόν ίδιες και η δημόσια δαπάνη για τα φάρμακα είναι συγκεκριμένη και δεν εξοικονομείται ούτε ένα ευρώ από την διείσδυση των γενοσήμων. Αντίθετα από την σημερινή «διατίμηση» ευνοούνται σχεδόν όλοι, πλην των ασθενών. 

Σ ’ένα φάρμακο για την χοληστερίνη ο ΕΟΠΥΥ αποζημιώνει με 2,5€ και ο ασθενής πληρώνει την διαφορά από τα 7€ που κοστίζει το φάρμακο. 

Η προτεινόμενη τιμή του στην πρόσφατη ανατιμολόγηση ήταν 5€ αλλά τελικά παρέμεινε στα 7€ λόγω των στρεβλώσεων και παραλείψεων της ανατιμολόγησης που αναφέρθηκαν παραπάνω.

Τι σημαίνει όμως αυτό. Ο ασθενής ενώ μέχρι τώρα πληρώνει 65% συμμετοχή για να λάβει το συγκεκριμένο φάρμακο (εάν συνυπολογίσουμε και το 1€ ανά συνταγή, τότε αυξάνεται σε 78% η συμμετοχή του) ενώ εάν τιμολογούνταν όπως είχε αρχικά προταθεί η συμμετοχή του θα μειωνόταν στο 50% (εάν συνυπολογίσουμε και το 1€ ανά συνταγή, τότε θα μειωνόταν σε 70% η συμμετοχή του). Ποιος πραγματικά θα πληρώσει το προβλεπόμενο clawback όταν αυτό πληρωθεί? Ο ασθενής! 

Είναι εμφανές ότι εάν στο συγκεκριμένο σκεύασμα το clawback ήταν 30%, τόσο αντιστοιχούσε και στην μείωση της τιμής του που έπρεπε να πραγματοποιηθεί με βάση τη νομοθεσία και τις 3 χαμηλότερες τιμές της ευρωπαϊκής ένωσης. Εάν όμως το σκεύασμα τιμολογούνταν στα 5€ όπως έπρεπε, ο ασθενής θα επωφελούνταν κατά 44,5% από την συμμετοχή που ήδη καταβάλει (από 4,5€ σε 2,5€) ενώ η εταιρεία θα κατέβαλε από τα έσοδα της και clawback περίπου 26% (από 30% σήμερα).

Από τη διατήρηση των τιμών στα ίδια σχεδόν επίπεδα σε βασικά φάρμακα ευρείας χρήσεως οι μόνοι που πραγματικά επιβαρύνονται είναι οι ασθενείς ενώ όλη η εφοδιαστική αλυσίδα από την παραγωγή έως το σημείο πώλησης διατηρεί τα κέρδη της ενώ για κάποιους αυτά αυξάνονται αφού οι περισσότερες πωλήσεις γίνονται με απευθείας είσπραξη και ένα μικρό μέρος της αξίας του φαρμάκου αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΥΥ και καταβάλλονται μεταγενέστερα.

Όσο καθυστερούν να υλοποιηθούν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και να εφαρμοσθούν τόσο θα αυξάνεται το clawback. Εάν διαβάσει κάποιος το άρθρο  1, παρ.5 του COM (2017) 314 final /02-06-2017 θα δει ότι προτείνεται ο εξορθολογισμός των δαπανών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης μέσω της διεύρυνσης του πεδίου εφαρμογής του πλαισίου κλειστού προϋπολογισμού και της μείωσης των ανώτατων ορίων των αυτόματων επιστροφών (clawback).

Αυτό αυτόματα σημαίνει ότι το  clawback θα αυξηθεί κατά 100 εκατ. ευρώ για το 2017.

Όσο η ανατιμολόγηση γίνεται με διαφορετικό τρόπο από το ψηφισμένο η μείωση του 30% όχι μόνο δεν θα είναι εφικτή αλλά θα αυξηθεί κατά 5% (35% συνολικά)

*O Ιωάννης Καραφύλλης είναι Health focused Researcher, MSc Logistics and Supply Chain expert, PhD Public Procurement, Chemical Engineer, MSc Strategy and Diplomacy, Author

linkedin.com